Betonning. Soorten, vormen, kleuren Waarom ligt ergens betonning? Voorbeelden in kaart en beeld. sept 2013 Arend Jan Klinkhamer

Transcriptie

1 Betonning Soorten, vormen, kleuren Waarom ligt ergens betonning? Voorbeelden in kaart en beeld sept 2013 Arend Jan Klinkhamer Arend Jan Klinkhamer

2 Inhoud Betonning: de stelsels IALA-A en -B Laterale, cardinale en bijzondere betonning De herkenningskenmerken van betonning Hoe wordt betonning gebruikt? Praktische voorbeelden Betonning in verschillende landen Aanvullingen in Scandinavië Aanvullingen in Frankrijk Zichtbaarheid van betonning Zichtbaarheid van schepen Arend Jan Klinkhamer

3 PZV Zeezeilvereniging Website: pzv-zeezeilen.nl Presentatie gemaakt voor PZV Zeezeilvereniging PZV brengt booteigenaren en opstappers bij elkaar, de ervaring van beide varieert van beginnend opstapper tot ervaren schipper Opstappers willen kunnen zeilen brengen kennis en ervaring in Eigenaren kennis en ervaring opdoen, bijv. van tochten of opstappende ervaren schipper zoeken bemanning voor bijvoorbeeld aanbrengtochten in de vakantie Met plezier leren en uitwisselen van kennis en ervaring is basis van de vereniging Geen zeilopleiding: daarvoor zijn voldoende zeilscholen Praktijk o.a. trim- en oefenweekends; winteravonden met lezingen en praktijk Elk jaar Hemelvaarttocht 9 dagen naar Engeland met boten 250 à 300 leden uit heel Nederland; ligplaatsen idem Bijeenkomsten rond Eindhoven, activiteiten in Zeeland en op IJsselmeer Arend Jan Klinkhamer

4 IALA De internationale organisatie voor het regelen van betonning: International Association of Lighthouse Authorities Tot 1980 had ieder land zijn eigen betonningssysteem O.a. zwarte tonnen, zwart-wit dambordgeruite tonnen Betekenis van boeien was afhankelijk van de richting van de vloedstroom ter plaatse In januari 1971 zonk de tanker Texaco Caribbean na een aanvaring in straat Dover bij de Varne bank: 6 doden (het verkeersscheidingstelsel was nog niet verplicht): Een dag later liep de Brandenburg op het wrak, 8 doden Vijf wrakboeien en een wraklichtschip Zes weken later liep de Nikki op de twee wrakken: 21 doden Toen kwam er een internationaal besluit: dat werd het IALA-systeem IALA-A in het grootste deel van de wereld IALA-B in N- en Z-Amerika, Philippijnen en Japan Arend Jan Klinkhamer

5 IALA basisafspraken Drie soorten betonning: Langs vaarwater (laterale betonning) Losse punten (cardinale betonning) Bijzondere betonning Vaarwaterbetonning (lateraal ) IALA-A: Rood aan bakboord, met de betonningsrichting mee gezien (IALA-B: Rood aan stuurboord) Arend Jan Klinkhamer

6 Betonningsrichting Om de continenten: met de klok mee Bij de kust: in de richting van de haven LET OP ROND EILANDEN! Door Het Kanaal van west naar oost Langs de Engelse Noordzeekust van noord naar zuid Dat stuit dus ergens op elkaar: Afspraak: tussen Orford Ness en Harwich wisselt de richting. Daar dus opletten! Idem in het noorden van de Ierse Zee Daar staan altijd deze tekens in de kaart: Arend Jan Klinkhamer

7 In de kaart Betonningsrichting kan in de kaart worden aangegeven waar anders onduidelijkheid zou kunnen optreden Bij Orford Ness (Imray kaart) Greifswalder Bodde, binnenzee bij Rügen (Duitse Hydrogr. kaart) Arend Jan Klinkhamer

8 VORM Laterale betonning: vorm en kleur Bakboord stomp, stuurboord spits Lichtboeien hebben een andere vorm dan blinde tonnen Spitse vorm van groene lichtboeien niet altijd even duidelijk Boeien kunnen bijpassende toptekens hebben (let op: radarreflectoren!) betonningsrichting KLEUR Bakboord rood, stuurboord groen Kleur staat altijd onder kaartsymbool (Eng. afk.) Arend Jan Klinkhamer

9 Laterale betonning: naam Naam is meestal afgeleid van naam vaarwater De boeien zijn genummerd in de richting van de kust Rood even, groen oneven V8 V7 V6 V5 V4 V3 V2 V1 V Ronde veilig-vaarwaterton aan het begin, de uiterton. Rood-wit verticaal gestreept (RWVS) Meestal een bol als topteken. Arend Jan Klinkhamer

10 Laterale betonning: nevenvaarwater opzij Op de aansluiting van een nevenvaarwater hebben de boeien de vorm en kleur van het hoofdvaarwater met een horizontale band passend bij de zijden van het nevenvaarwater. Licht: Fl(2+1) Op aansluiting kan een cardinale ton liggen ipv RGR of GRG V6 V8 V7 V4 V5 V3-N14 N11 V2 V3 N12 V1 V Arend Jan Klinkhamer

11 Laterale betonning: nevenvaarwater rechtdoor Op de aansluiting gaat hier het nevenvaarwater rechtdoor, en dus het hoofdvaarwater naar stuurboord. N2 De nummering gaat dus ook naar stuurboord verder V6 V8 N1 V4 V5 V10 V2 V3 V9 V1 Arend Jan Klinkhamer

12 Laterale betonning: tegenlicht of schemering Bij weinig licht of in tegenlicht zijn kleuren niet te zien De VORM is voldoende om het verschil van bakboord en stuurboord te herkennen Arend Jan Klinkhamer

13 Kenmerken van betonning In volgorde van belangrijkheid: 1. Vorm (Is het beste herkenbaar) Spits, stomp, rond, pilaar, spar Met of zonder topteken 2. Kleur (Is bij goed zicht herkenbaar, niet bij tegenlicht) Rood, groen, geel, blauw Sparboei + topteken pilaarboei bolton 3. Naam + nummer (alleen op zeer korte afstand herkenbaar) 4. Samenhang met elkaar en met de kaart spits Toptekens stomp Arend Jan Klinkhamer

14 Cardinale betonning De ton geeft de richting van het veilige vaarwater De pijlen van het topteken wijzen naar het zwart van de boei Noord = twee naar boven Zuid = twee naar beneden Oost: kan een ovaal om heen West = W(ijnglas) Arend Jan Klinkhamer

15 Cardinale verlichting Het lichtkarakter past bij de wijzerplaat van de klok Oost = West = Zuid = 3 uur 9 uur Noord = 12 uur 6 uur (+ lang) Periode 10 of 15 sec Snelheid: Q = 60 per min VQ = 120 per min Arend Jan Klinkhamer

16 Losliggend gevaar Rondom deze ton ligt bevaarbaar vaarwater; in de directe nabijheid ligt een gevaar Bijvoorbeeld een rots of een wrak Vorm: bij voorkeur pilaar of spar Licht: wit, groep schitter (2) Arend Jan Klinkhamer

17 Losliggend gevaar in de kaart Arend Jan Klinkhamer

18 Veilig Vaarwater Rond de markering bevindt zich veilig vaarwater Ook gebruikt voor aanduiding van het midden van het vaarwater of als markering van het begin van een aanlooproute (uiterton) Vorm: Bolton of pilaarboei of staak met een bolvormg topteken Kleur: Verticaal rood-wit gestreept Licht: wit; karakter: Iso, Oc, LFl 10s of Morse code A Iso Mo(A) Occ LFl Arend Jan Klinkhamer

19 Bijzondere betekenis Aanduiding van een bijzonder geval, vermeld in de gebruikelijke nautische publicaties (Zeemansgids (Engels: Pilot) of Berichten aan Zeevarenden, Notices to Mariners, Avis aux Navigateurs) Voorbeelden: Meettonnen Stortplaatsen Kabels Kleur: Geel Topteken: liggend kruis Vorm: naar keuze, maar niet in strijd met de laterale betonning Licht: kleur geel, karakter niet in strijd met eerder vastgelegde karakters. Arend Jan Klinkhamer

20 Verboden in te varen Niet internationaal vastgelegd NL Duitsland Arend Jan Klinkhamer

21 Nieuwe Wrakboei Bestaat sinds 2008 Aanleiding was het wrak van de autocarrier Tricolor in de aanloop van de Westerschelde: dit werd ondanks bewaking twee keer door een ander schip aangevaren. Doel: het markeren van recent ontstane wrakken Vorm: Pilaar of sparboei Topteken: staand kruis, geel Kleur: Verticaal blauw-geel gestreept BlWVs Lichtkarakter: Alt BlYe 3s 4M Als er meer dan een boei ligt, zijn de lichten altijd gesynchroniseerd Arend Jan Klinkhamer

22 Inhoud Betonning: de stelsels IALA-A en -B Laterale, cardinale en bijzondere betonning De herkenningskenmerken van betonning Hoe wordt betonning gebruikt? Praktische voorbeelden Betonning in verschillende landen Aanvullingen in Scandinavië Aanvullingen in Frankrijk Zichtbaarheid van betonning Zichtbaarheid van schepen Arend Jan Klinkhamer

23 Aanloop Oosterschelde Ned kaart 1801 Symbolen niet internationaal! Arend Jan Klinkhamer

24 Aanloop Oosterschelde Twee vaarwaters: Domburger Rassen (DR-tonnen) en Roompot (R) Let op het gebruik van toptekens op de belangrijkere punten Arend Jan Klinkhamer

25 Aanloop Westgat Verlicht vaarwater: welke tonnen zijn verlicht? Hoe vermijd je s nachts de onverlichte ton ZBJ? Houd WG1 in lijn met WG Arend Jan Klinkhamer

26 Wees voorzichtig met varen op waypoints Zet een waypoint nooit op een boei; zet het waypoint er naast! Als je je GPS koppelt aan de stuurautomaat, blijf uitkijk houden Doe je dat niet, kies dan een boei die past bij de kleur van je boot Arend Jan Klinkhamer

27 Hoek in het vaarwater Op de overgang van Westgat WG naar Oude Roompot splitst de Geul van de Banjaard af naar het N De groene tonnenlijn loopt door; Op de hoek van de rode lijn ipv rood-groen-rode boei een cardinaal Arend Jan Klinkhamer

28 Hoek in het vaarwater 2 Op de hoek geen rood-groen-rode boei maar een cardinaal Waarom liggen hier W-cardinalen? Arend Jan Klinkhamer

29 Splitsing vaarwaters Voorbeeld splitsingston in Duitse kaart. Het Dovetief is het hoofdvaarwater, de aanloop uit het N. Arend Jan Klinkhamer

30 Splitsing vaarwaters De GRG pilaarboei D9/B2 ligt op de hoek waar het Busetief aansluit op het Dovetief. Arend Jan Klinkhamer

31 Splitsing, wisseling betonningsrichting Vervolg vorige kaartfragment. Vanaf D9/B2 rechtsboven leidt het Busetief naar Norderney. Arend Jan Klinkhamer

32 Splitsing, wisseling betonningsrichting Vanaf B5/M32 splitst van het Busetief (B) het Memmert Wattfahrwasser (M) af, hier alleen R betond. Het gat loopt dood. Let op wisseling betonningsrichting. Arend Jan Klinkhamer

33 Vaarwaterbetonning Verlichte ton wordt aangeduid met lichtvlam 3. Midden vaarwater (RW gestreepte nauwelijks zichtbaar) 4. Afsplitsing smal vaarwater (Note) 5. Stuurboord ton Arend Jan Klinkhamer

34 Losse laterale betonning Blijf goed kijken; logica niet altijd duidelijk: ik zou invarend rood én groen aan bakboord houden Arend Jan Klinkhamer

35 Hoe vaar je naar de haven? Arend Jan Klinkhamer

36 Hoe vaar je naar de haven? groen aan stuurboord houden Arend Jan Klinkhamer

37 Achtergrond bepaalt zichtbaarheid Arend Jan Klinkhamer

38 Eén ton is soms voldoende Arend Jan Klinkhamer

39 Vuurtoren en steekbaken In de kaart even opvallend, in werkelijkheid sterk verschillend Arend Jan Klinkhamer

40 Colt = paard Deze Engels/Ierse voorbeelden zijn te vinden op: Arend Jan Klinkhamer

41 Geleidelijnen/ lichten Leading lines Het achterste baken / licht is altijd het hoogste De lichten zijn vaak, maar NIET ALTIJD, identiek of synchroon! Je kunt in de kaart vaak je eigen geleidelijnen vinden, bv een huis of rots in lijn met een boomtop Arend Jan Klinkhamer

42 Geleidelijn Westgat Bij dwarsstroom kun je s nachts de onverlichte tonnen WG5 en WG6 raken Als je West Schouwen midden tussen de WG7 en de WG8 houdt, blijf je vrij LET OP! Dit is een voorbeeld; de situatie is nu anders! Arend Jan Klinkhamer

43 Oude Roompot Hier heb je vaak vaak dwarsstroom 1 Houd de peiling van de volgende boei constant ten opzichte van de straatlantaarns op de dam of (overdag) de windmolens op de achtergrond 2 Arend Jan Klinkhamer

44 Westkapelle vuurtoren en onderlicht Deze twee verlichte torens vormen de geleidelijn voor de aanloop van het Oostgat langs Westkapelle naar Vlissingen. Arend Jan Klinkhamer

45 Geleidelijnen Bremerhaven Arend Jan Klinkhamer

46 Geleidelijnen en sectorlichten in de kaart Arend Jan Klinkhamer

47 De aanloop naar de haven bestaat uit twee sectorlichten en een lichtenlijn Arend Jan Klinkhamer

48 Ook vuurtorens kunnen sectoren hebben. De rode sector van North Foreland dekt o.a. de Margate Sands af. Verkeer vanaf Londen kan pas zuid draaien als ze uit de rode sector zijn; en andersom. Arend Jan Klinkhamer

49 Sectorlichten Arend Jan Klinkhamer

50 Inhoud Betonning: de stelsels IALA-A en -B Laterale, cardinale en bijzondere betonning De herkenningskenmerken van betonning Hoe wordt betonning gebruikt? Praktische voorbeelden Betonning in verschillende landen Aanvullingen in Scandinavië Aanvullingen in Frankrijk Zichtbaarheid van betonning Zichtbaarheid van schepen Arend Jan Klinkhamer

51 PAUZE Arend Jan Klinkhamer

52 Inhoud Betonning: de stelsels IALA-A en -B Laterale, cardinale en bijzondere betonning De herkenningskenmerken van betonning Hoe wordt betonning gebruikt? Praktische voorbeelden Betonning in verschillende landen Aanvullingen in Scandinavië Aanvullingen in Frankrijk Zichtbaarheid van betonning Zichtbaarheid van schepen Arend Jan Klinkhamer

53 Cardinalen Ierland NL FR (hoge boeien ivm hoge deining) Arend Jan Klinkhamer

54 Boei of vaste opstand (Fr) FR (Raz du Sein) Arend Jan Klinkhamer

55 Verfbeurtje? Arend Jan Klinkhamer

56 Kleur en vorm Niet IALA Arend Jan Klinkhamer

57 Kleur of vorm Arend Jan Klinkhamer

58 Franse pilot (SHOM) Arend Jan Klinkhamer

59 Twee staken bij hoog water.. blijken een betonnen slip onderwater aan te geven. Arend Jan Klinkhamer

60 Staken Bij hoog water niet duidelijk waar ze voor dienen. Bij laag water des te meer! De kaart geeft meestal de details goed weer. Arend Jan Klinkhamer

61 Afstand en herkenbaarheid Op grotere afstand is een boei vaak alleen met een kijker goed te herkennen. Arend Jan Klinkhamer

62 Arend Jan Klinkhamer

63 Vorm en kleur Groen is niet altijd spits Een radarreflector lijkt soms op een topteken Arend Jan Klinkhamer

64 Tegenlicht = kleur slecht te zien Arend Jan Klinkhamer

65 Licht mee of tegen Stroomrafeling ca 2.5 kn Arend Jan Klinkhamer

66 SHOM plaatjes Arend Jan Klinkhamer

67 Scandinavië: handjes Het handje wijst de veilige kant Symbool in de kaart: Arend Jan Klinkhamer

68 Jernstangen (ijzerstaken) in de kaart Arend Jan Klinkhamer

69 Sectorlichten Scandinavië Arend Jan Klinkhamer

70 Kvitsoy, voor Stavanger Scandinavië sectorlichten Arend Jan Klinkhamer

71 Navigeren met sectorlichten en geleidelijnen Arend Jan Klinkhamer

72 Met potloodje afstrepen waar je was Arend Jan Klinkhamer

73 Utsira Arend Jan Klinkhamer

74 Grote scheepvaart Arend Jan Klinkhamer

75 Hoe groot? De voet van de antennemast op de brug Lengte m, brug 70 m hoog Posities navigatielichten toegevoegd Blik van de brug naar achteren Arend Jan Klinkhamer

76 Wat is de afstand? Radartoren (Ruytingen): 2.3 mijl Schip: 7 mijl (van AIS) Regel: als schip deels onder de horizon: > 5 M.. Arend Jan Klinkhamer

77 Autocarrier Independence II: 200 x 34 m. Afstand? 9.4 M.. Schepen zijn bij goed zicht al op grote afstand zichtbaar. De stoomlichten zijn ingetekend om de verhoudingen te laten zien. Arend Jan Klinkhamer

78 Afstand 12 M Eindhoven Den Bosch.. (Stoomlichten toegevoegd).. Arend Jan Klinkhamer

79 Scheepvaart Scheepvaart in het Scheur op weg naar Antwerpen: continu uitkijk houden Arend Jan Klinkhamer

80 Nevelig weer: zicht ca 2.5M 11:58:30 Met de zon mee 11:59:00 In de kijker 12:04:46, 6 minuten later! Dwars op de zon 12:09:30 Arend Jan Klinkhamer

81 Containerschip, ca. 20 knopen 12:03:30 12:04:30 12:06:00 12:07:20 Vier minuten later Arend Jan Klinkhamer

82 Er voor langs: 8 minuten 12:17:40 12:25:30 Arend Jan Klinkhamer

83 Een zeil Arend Jan Klinkhamer

84 En dit? Niets te zien, maar hoe zeker ben je daarvan? Arend Jan Klinkhamer

85 Tonnen en schepen Vragen? Arend Jan Klinkhamer