Beleidsregels Indiceren voor hulp bij het huishouden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beleidsregels Indiceren voor hulp bij het huishouden"

Transcriptie

1 CVDR Officiële uitgave van Ede. Nr. CVDR3541_1 4 mei 2017 Beleidsregels Indiceren voor hulp bij het huishouden Gemeente Ede April Hulp bij het Huishouden De functie Huishoudelijke Verzorging (HV) is per 1 januari 2007 uit de AWBZ gehaald en in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) als Hulp bij het Huishouden (HH) opgenomen. De gemeente Ede is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wmo en daarmee ook voor de indicatiestelling voor HH. Het indiceren voor HH is voor een groot deel gebaseerd op de Wmo-richtlijn indiceren voor hulp bij het huishouden van het CIZ. Daarnaast hanteert de gemeente Ede eigen regels voor het beoordelen van de aanvragen voor HH. In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de beleidsregels HH die gelden voor de gemeente Ede. Het vormt het kader voor het beoordelen of een cliënt in aanmerking komt voor HH. 2. Compensatieplicht voor het voeren van een huishouden Volgens de Wmo (artikel 4) biedt de gemeente, ter compensatie van de beperkingen die een persoon ondervindt in zijn zelfredzaamheid en zijn maatschappelijke participatie, voorzieningen op het gebied van maatschappelijke ondersteuning die hem in staat stellen een huishouden te voeren. Volgens de Wmo kan aan de volgende personen ondersteuning worden geboden: - mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en mensen met een psychosociaal probleem - mantelzorgers, die hun taken tijdelijk niet kunnen waarnemen Voor het voeren van een huishouden kan zowel hulp bij het huishouden (HH) als een woonvoorziening worden toegekend. Als, door het toekennen van een woonvoorziening, een persoon weer in staat is zelfstandig het huishouden te voeren, dan kan een woonvoorziening voorliggend zijn op HH. Gedacht kan worden aan woningsanering of het plaatsen van een wasmachine op een verhoging. In tegenstelling tot de andere voorzieningen uit de Wmo kan hulp bij het huishouden ook voor een korte periode worden toegekend, bijvoorbeeld na een ziekenhuisopname. Er hoeft dus niet altijd sprake te zijn van langdurig noodzakelijk. 3. De voorziening hulp bij het huishouden Hulp bij het huishouden kan als voorziening veelomvattend zijn. Het kan gaan om het motiveren, het aansturen of instrueren en zonodig overnemen van huishoudelijke taken. Bij het indiceren voor hulp bij het huishouden wordt onderscheid gemaakt in de volgende huishoudelijke taken: Zware huishoudelijke werkzaamheden: stofzuigen, schrobben, dweilen en soppen, schoonhouden sanitair en keuken, bedden verschonen en opruimen huishoudelijk afval. Lichte huishoudelijke werkzaamheden: Afwassen, opruimen, stof afnemen, bedden opmaken, hand en spandiensten. De wasverzorging Kleding sorteren, wasmachine bedienen, was ophangen en afhalen, vouwen, strijken en opbergen. Het doen van de boodschappen Het samenstellen van een boodschappenlijst en het doen van boodschappen. Het bereiden van de broodmaaltijden Broodmaaltijd klaarzetten, tafel dekken en afruimen, koffie/thee zetten en afwassen. Het opwarmen van maaltijden Tafel dekken, maaltijd opwarmen, tafel afruimen en afwassen. Het bereiden van de warme maaltijden Voorbereiden (groente en vlees), koken, tafel dekken en afruimen en afwassen. Anderen helpen met zelfverzorging (kinderen) Wassen en aankleden, hulp bij eten en/of drinken, maaltijd voorbereiden, sfeer scheppen, spelen en opvoedingsactiviteiten. Het plannen en organiseren van het huishouden Aangeven welke huishoudelijke taken uitgevoerd moeten worden en zorgen dat de middelen voor het voeren van een huishouding aanwezig zijn. Advies, instructie en voorlichting Het adviseren, instrueren en voorlichten van cliënten omtrent het uitvoeren van bovenstaande huishoudelijke taken. 1

2 3.1. Vormen van hulp bij het huishouden Hulp bij het huishouden betreft het ondersteunen bij of het overnemen van activiteiten op het gebied van het verzorgen van het huishouden van een persoon dan wel van de leefeenheid waartoe een persoon behoort (zie ook artikel 1, lid 1 sub h van de Wmo). De hulp bij het huishouden kan in 3 vormen als voorziening worden verstrekt (zie ook artikel 8 van de Verordening): 1. Hulp bij het huishouden als algemene voorziening 2. Hulp bij het huishouden in natura 3. Persoonsgebonden budget (PGB) voor hulp bij het huishouden HH als algemene voorziening In de verordening wordt de hulp bij het huishouden als algemene voorziening omschreven als: een voorziening in natura die wordt geleverd op basis van directe beschikbaarheid, een beperkte toegangsbeoordeling en die een snelle, regelarme en adequate oplossing biedt voor de beperkingen die een persoon ondervindt. De hulp bij het huishouden als algemene voorziening heeft het primaat hetgeen betekent dat hieraan de voorkeur wordt gegeven. Alleen als de algemene voorziening geen goede oplossing biedt of niet aanwezig is, kan HH in natura of als PGB worden toegekend. Aangezien de algemene voorziening HH in de gemeente Ede niet aanwezig is, wordt HH momenteel alleen als Zorg in natura en als PGB toegekend HH in natura De voorziening HH kan zowel als Zorg In Natura (afgekort tot ZIN) of als Persoons-Gebonden Budget (PGB) worden toegekend. Bij ZIN wordt de zorg geleverd door een zorgaanbieder. De gemeente bepaalt, op basis van de situatie en de soort activiteiten waarbij de cliënt ondersteund moet worden, het aantal uren HH, de periode waarin HH wordt verstrekt en het type HH. Het aantal uren wordt, ten gunste van de klant, (naar boven toe) afgerond naar hele of halve uren en wordt per week aangegeven. Bij het bepalen van het type hulp bestaat de keuze uit drie typen;, en HH3. De cliënt kiest zelf de zorgaanbieder die de hulp bij het huishouden gaat leveren. Vervolgens wordt de indicatie doorgegeven aan de zorgaanbieder die contact opneemt met de cliënt en afspraken maakt over de inzet van de hulp bij het huishouden HH als PGB Bij een PGB ontvangt de cliënt een budget waarmee hij zelf zijn HH moet inkopen. Het budget is gelijk aan de tegenwaarde van de indicatie die door de gemeente wordt gesteld. De hoogte van het budget wordt bepaald door het aantal toegekende uren en het type HH. De tarieven voor hulp bij het huishouden staan vermeld in het Besluit maatschappelijk ondersteuning, artikel 6. Met dit budget huurt de cliënt zelf iemand in, die HH gaat verlenen waardoor hij de werkgeversrol gaat vervullen. Hiervoor kan hij ondersteuning aanvragen van de Sociale Verzekeringsbank (SVB). De gemeente heeft hiervoor een contract gesloten met de SVB. 4. Het begrip leefeenheid Onder een leefeenheid wordt verstaan: een eenheid bestaande uit gehuwden die al dan niet tezamen met één of meer minderjarige ongehuwden duurzaam een huishouden voeren, dan wel een ongehuwde meerderjarige die met één of meer minderjarige ongehuwden duurzaam een huishouden voert, waarbij onder gehuwden ook worden verstaan ongehuwd samenwonenden en andere volwassenen die met elkaar en/of met kinderen samenwonen. De leefeenheid is primair zelf verantwoordelijk voor het eigen huishouden. Naast het uitvoeren van de huishoudelijke taken behoren hierbij ook het bevorderen en in stand houden van de gezondheid, de levensstijl en de wijze waarop de huishouding wordt gevoerd. Tijdens het onderzoek wordt gekeken of de huishoudelijke taken binnen de leefeenheid overgenomen kunnen worden. Eventueel kan hulp bij het huishouden worden verstrekt in aanvulling op de eigen mogelijkheden Uitzonderingen op het begrip leefeenheid Als er sprake is van kamerverhuur, wordt de huurder van de betreffende ruimte niet tot het huishouden gerekend. Als mensen zelfstandig samenwonen op een adres en gemeenschappelijke ruimten delen, wordt verondersteld dat het aandeel in het schoonmaken van de gemeenschappelijke ruimten bij uitval van een van de leden wordt overgenomen door de andere leden. Het eventuele positieve advies voor HH betreft dan alleen de eigen woonruimte (kamers) van de zorgvrager en een evenredig deel van het schoonmaken van de gemeenschappelijke ruimten. Er zijn situaties die op een grensgebied liggen. Bij kloostergemeenschappen bijvoorbeeld is wel sprake van een leefeenheid, maar is over het algemeen een taakverdeling, die zich niet leent voor overname. 2

3 In die situatie kan wel geadviseerd worden voor bijvoorbeeld het schoonmaken van de eigen kamer indien men dit zelf niet meer kan. Gemeenschappelijke ruimten die kenmerkend voor kloosters zijn kunnen niet worden bij de indicatie worden betrokken omdat zij het niveau sociale woningbouw te boven gaan (bibliotheken, gebedsruimten, gemeenschapsruimten, refters) en behoren tot de eigen verantwoordelijkheid van de gemeenschap. 5.Uitgangspunten voor Hulp bij het huishouden 5.1. Aantoonbare beperkingen Hulp bij het huishouden kan worden toegekend als de cliënt door aantoonbare beperkingen op grond van ziekte of gebrek niet meer in staat is om zelf het huishouden te verrichten (zie ook artikel 9, lid 1 onder a van de Verordening). De beperkingen kunnen worden veroorzaakt door een lichamelijke aandoening, een chronisch psychisch probleem of psychosociaal probleem. De vaststelling van deze beperkingen zal objectief moeten plaatsvinden. Hiervoor kunnen tijdens het onderzoek de volgende onderwerpen aan de orde komen: - medische gegevens (ziekte, aandoening, stoornis, prognose, behandeling); - gezondheidstoestand (beperkingen); - sociale omstandigheden (problemen m.b.t. maatschappelijke participatie); - woning en woonomgeving (ergonomische belemmeringen); - Aanwezige (mantel)zorg/voorzieningen. Indien er sprake is van moeilijk objectiveerbare aandoeningen (MOA) dan zal in de meeste gevallen medisch advies worden gevraagd. Het toekennen van huishoudelijke hulp kan in een dergelijke situatie immers antirevaliderend werken. Wel kan een indicatie voor hulp bij het huishouden worden verstrekt naast een te volgen behandeling of revalidatie. Hierover is afstemming met de behandelaar nodig. Een dergelijk indicatie(advies) heeft dan in principe een korte geldigheidsduur, afgeleid van de duur van het behandel- of revalidatietraject. Als, na onderzoek door de indicatiesteller, blijkt dat de cliënt is uitbehandeld en blijvende beperkingen heeft dan kan een indicatie voor hulp bij het huishouden voor een langere periode worden verstrekt Ter ondersteuning van mantelzorgers Daarnaast kan hulp bij het huishouden worden toegekend als er problemen zijn bij het uitvoeren van mantelzorg (conform artikel 9, lid 1 onder b van de Verordening). Mantelzorg is langdurige zorg die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt geboden aan een hulpbehoevende door personen uit diens directe omgeving, waarbij zorgverlening rechtstreeks voortvloeit uit de sociale relatie en de gebruikelijke zorg van huisgenoten voor elkaar overstijgt. Volgens de Wmo (art. 1, lid g sub 4) kan ondersteuning worden geboden als mantelzorgers hun taken tijdelijk niet kunnen waarnemen. Door de inzet van hulp bij het huishouden wordt de mantelzorger ontlast (met het doel de mantelzorger te laten herstellen zodat hij in de toekomst de taken weer kan overnemen). Het is overigens niet de bedoeling dat de huishouding van de mantelzorger wordt overgenomen maar het is wel mogelijk dat het huishouden van degene die de mantelzorg ontvangt wordt overgenomen. Een dochter verleent mantelzorg bij haar ouders doordat zij de was verzorgt en de boodschappen doet. De dochter breekt haar been waardoor zij haar taken als mantelzorger tijdelijk niet kan waarnemen. In deze situatie kan tijdelijk hulp bij het huishouden worden toegekend voor het doen van de boodschappen en de wasverzorging totdat de dochter weer hersteld is. Mantelzorg is niet afdwingbaar. Als de mantelzorger, door omstandigheden, niet langer mantelzorg wil of kan verlenen dan is dit een reden om HH toe te kennen Gebruikelijke zorg Conform artikel 10 van de Verordening wordt géén hulp bij het huishouden toegekend als, tot de leefeenheid waar deze persoon deel van uitmaakt, één of meer huisgenoten behoren die wel in staat zijn het huishoudelijk werk te verrichten. Deze richtlijn is bekend als gebruikelijke zorg. Gebruikelijke zorg wil zeggen dat, als de hulpvrager huisgenoten heeft die het huishoudelijke werk over kunnen nemen, zij verondersteld worden dit door een herverdeling van taken te doen, zodat er geen ruimte meer bestaat hulp bij het huishouden te indiceren. Gebruikelijke zorg is de normale, dagelijkse zorg die partners of ouders en inwonende kinderen geacht worden elkaar onderling te bieden omdat ze als leefeenheid gemeenschappelijk een woning bewonen en op die grond een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebben voor het functioneren van het huishouden. Tot deze dagelijkse zorg behoren 3

4 ook eventuele extra taken in het huishouden, bijvoorbeeld extra bewassing of extra reiniging van de woning vanuit medische oorzaken. Een man vraagt hulp bij het huishouden aan omdat de vloeren dagelijks gereinigd moeten worden als gevolg van zijn aandoening van de luchtwegen. De partner van mijnheer is echter gezond waardoor zij wordt geacht deze extra huishoudelijke taken te verrichten. Alleen als de partner hierdoor overbelast wordt of dreigt te raken dan kan er eventueel HH worden toegekend. Gebruikelijke zorg is alleen aan de orde als er een leefeenheid is die gemeenschappelijk een woning bewoont. Uitwonende kinderen vallen hier dus buiten. Als uitwonende kinderen toch hulp bij het huishouden verlenen, dan is er sprake van mantelzorg Uitzonderingen op het begrip gebruikelijke zorg In sommige situaties kan hulp bij het huishouden worden toegekend, ook al zijn er volwassen huisgenoten binnen de leefeenheid aanwezig. Dit betreft de volgende situaties: 1. De huisgenoot heeft een aantoonbare beperking als gevolg van ziekte of gebrek en is daardoor niet in staat om (alle) huishoudelijke taken over te nemen De huisgenoot is door lichamelijke, geestelijke of andere aantoonbare gebreken niet in staat om (alle) huishoudelijke taken over te nemen. Afhankelijk van de beperkingen kan de huisgenoot geen óf een gedeelte van de taken overnemen. Een vrouw, 70 jaar, dient een aanvraag in voor hulp bij het huishouden. Zij geeft aan dat ze niet meer in staat is om de zware en lichte huishoudelijke taken en de wasverzorging uit te voeren. Haar man, 71 jaar, is ook beperkt maar is wel in staat de lichte huishoudelijke taken en de wasverzorging uit te voeren. In dat geval bestaat alleen een indicatie voor zwaar huishoudelijk werk. 2. De huisgenoot is langdurig van huis én de afwezigheid heeft een verplichtend karakter Als personen vanwege hun werk meer dan 5 etmalen aaneengesloten van huis zijn, dan zijn zij niet in staat het huishoudelijk werk over te nemen. Bovendien moet de afwezigheid een verplichtend karakter hebben. Het gaat hier bijvoorbeeld om chauffeurs die internationale ritten maken, medewerkers in de off-shore of mariniers. Als iemand er zelf voor kiest om langer dan 5 etmalen van huis te zijn en na onderzoek blijkt dat deze afwezigheid geen verplichtend karakter heeft, dan is er geen indicatie voor de uitstelbare taken in het huishouden. Wel kan in deze gevallen eventueel een indicatie voor niet-uitstelbare huishoudelijke taken worden verstrekt, bijvoorbeeld maaltijdverzorging, verzorging van kinderen, afwassen en opruimen. 3. De huisgenoot is tussen de 18 en 23 jaar oud Een huisgenoot tussen 18 en 23 jaar (hier wordt tot 23 jaar bedoeld oftewel tot en met 22 jaar) wordt geacht een eenpersoonshuishouden te kunnen draaien. De huishoudelijke taken voor een eenpersoonshuishouden zijn: Schoonhouden van sanitaire ruimte, keuken en kamer De was doen Boodschappen doen Maaltijd verzorgen Afwassen en opruimen De uitvoering van bovenstaande taken wordt genormeerd naar 5 uur huishoudelijke taken. Indien er meer dan 5 uur huishoudelijke taken per week verricht moeten worden, dan bestaat er voor deze uren een indicatie. Een jongen van 20 jaar woont nog thuis bij zijn moeder. Zijn moeder heeft beperkingen bij het uitvoeren van de zwaar huishoudelijke taken, de licht huishoudelijke taken, de wasverzorging en het boodschappen doen. De overige huishoudelijke taken verricht zij nog zelf (bijv. maaltijdbereiding). Op basis van deze beperkingen zou zij in aanmerking komen voor 7 uur hulp bij het huishouden. Haar zoon wordt geacht 5 uur huishoudelijke werkzaamheden over te nemen zodat er een indicatie bestaat voor 2 uur hulp bij het huishouden per week. 4. De huisgenoot is niet gewend aan het uitvoeren van huishoudelijke activiteiten In situaties waarin personen uit de leefeenheid nog nooit huishoudelijk werk hebben verricht en dit ook niet kunnen, kan op tijdelijke basis hulp bij het huishouden worden geboden bij het aanleren hiervan. De taak wordt dan niet overgenomen maar via advies, instructie en voorlichting aangeleerd. De huisgenoot ontvangt dan gedurende een periode van 6 weken advies, instructie en voorlichting gericht op het huishouden. 5. De huisgenoot is boven de 75 jaar Als de huisgenoot boven de 75 jaar is en er geen lichamelijke beperkingen zijn waardoor de huishoudelijke taken niet overgenomen zouden kunnen worden, dan kan via advies, instructie en 4

5 voorlichting eerst worden geprobeerd in hoeverre de huishoudelijke taken aangeleerd kunnen worden. Als na 6 weken uit onderzoek blijkt dat deze huishoudelijke taken niet aan te leren zijn, dan kan alsnog een indicatie worden afgegeven voor het overnemen van die huishoudelijke taken die niet aangeleerd kunnen worden. Voor de overige taken wordt de huisgenoot geacht dit over te nemen. Een vrouw van 76 jaar dient een aanvraag in voor hulp bij het huishouden. Zij geeft aan dat ze niet meer in staat is om de zware en lichte huishoudelijke taken en de wasverzorging uit te voeren. Haar man, 78 jaar, is gezond en heeft geen beperkingen. Hij is maatschappelijk nog zeer actief en onderhoudt zelf de tuin en de buitenkant van het huis. De echtgenoot heeft echter nooit de huishoudelijke taken verricht. Er wordt een indicatie voor advies, instructie en voorlichting afgegeven. Na 6 weken blijkt dat de echtgenoot het ramen lappen en het strijken van de was niet meer aan kan leren. In dat geval wordt voor het overnemen van deze twee huishoudelijke taken een indicatie verstrekt. 6. Er is sprake van dreigende overbelasting waardoor de huisgenoot niet alle huishoudelijke taken over kan nemen Als de huisgenoot overbelast is of dreigt te raken door een combinatie van werk of opleiding en het voeren van het huishouden (gebruikelijke zorg) dan kan eventueel hulp bij het huishouden worden toegekend. Wel zal deze (dreigende) overbelasting uit onderzoek duidelijk moeten worden. Eventueel moet, ter onderbouwing, medisch advies worden opgevraagd. Een chronisch zieke vrouw van 56 jaar dient een aanvraag in voor hulp bij het huishouden. Zij is getrouwd maar de echtgenoot geeft aan overbelast te zijn door een combinatie van werk en de zorg voor het huishouden. Alleen als de echtgenoot kan aantonen dat er sprake is van lichamelijke klachten wegens overbelasting (en hij voor deze klachten bij de huisarts is geweest) dan kan een indicatie voor hulp bij het huishouden worden verstrekt voor een tijdelijke periode. De echtgenoot kan in deze periode herstellen en vervolgens het huishoudelijk werk weer zelf verrichten. In sommige situaties dreigt ook overbelasting te ontstaan door een combinatie van werk, het uitvoeren van huishoudelijke taken en het geven van mantelzorg door persoonlijke verzorging en ondersteuning bij allerlei hand- en spandiensten. In deze gevallen zal de gemeente in eerste instantie adviseren om hulp vanuit de AWBZ aan te vragen voor het overnemen van de taken op het gebied van de persoonlijke verzorging. 7. Er is sprake van een terminale situatie Als er hulp bij het huishouden wordt aangevraagd omdat er sprake is van een terminale situatie (levensverwachting minder dan 3 maanden) dan kan worden afgeweken van de gebruikelijke zorg. Ter ontlasting van de leefeenheid kan dan voor een kortdurende periode (3 maanden) hulp bij het huishouden worden toegekend, in eerste instantie voor het overnemen van de zwaar huishoudelijke taken Gebruikelijk zorg en de opvang en verzorging van kinderen Ouders hebben een zorgplicht voor hun kinderen. Dit betekent dat ouders moeten zorgen voor opvang, verzorging, begeleiding en opvoeding van hun kind(eren). Bij uitval van één van de ouders, neemt de andere ouder deze gebruikelijke zorg voor de kinderen over. Als dit nodig is dient de ouder daarbij gebruik te maken van voorliggende voorzieningen zoals zorgverlof, kinderdagverblijf, voorschoolse- tussenschoolse en buitenschoolse opvang, gastouderproject, enzovoort. Pas als deze mogelijkheden maximaal zijn gebruikt of afwezig zijn óf als er kortdurende zorg nodig is ter overbrugging van noodgevallen, dan kan hulp bij het huishouden worden ingezet. Het verstrekken van hulp bij het huishouden voor de opvang van kinderen kan daarom nooit structureel zijn maar wordt alleen tijdelijk (dat wil zeggen een periode van 3 maanden) toegekend, vaak bij ontwrichting of calamiteiten in de leefeenheid. Een vrouw van 36 jaar wordt voor een langere periode opgenomen in het ziekenhuis vanwege een levensbedreigende aandoening. Zij heeft een man, 38 jaar, en twee kinderen van 2 en 4 jaar. De man dient een aanvraag in voor het verrichten van zwaar en licht huishoudelijk werk, de wasverzorging en de verzorging van de kinderen. Eerst moet zorgvuldig worden onderzocht wat de man nog zelf kan en in hoeverre hij gebruik kan maken van zorgverlof, een beroep kan doen op mantelzorgers of gebruik kan maken van voorliggende voorzieningen voor het opvangen van de kinderen. Pas als uit dit onderzoek blijkt dat een aantal huishoudelijke taken overgenomen moeten worden (omdat er op korte termijn geen andere oplossing mogelijk is) dan kan tijdelijk een indicatie worden afgegeven. In de tussenliggende periode dient de man zelf naar passende oplossingen te zoeken (dit moet ook in de beschikking worden vermeld). 5

6 5.4. Voorliggende voorzieningen of hulpmiddelen Er wordt geen hulp bij het huishouden toegekend als de problemen van de cliënt opgelost kunnen worden door gebruik te maken van (technische) hulpmiddelen. Dit betreft bijvoorbeeld (algemeen gebruikelijke) huishoudelijke apparatuur zoals een wasmachine, wasdroger, afwasmachine, stofzuiger, enzovoort. Als deze apparaten een adequate oplossing zouden bieden voor het probleem, dan hebben deze hulpmiddelen de voorkeur boven het inzetten van hulp bij de huishouding aangezien de zelfstandigheid van de cliënt erdoor wordt bevorderd. Daarnaast zijn er nog andere voorliggende voorzieningen of diensten waarvan de cliënt gebruik kan maken zoals: - kinderopvang (crèche, kinderdagverblijf, oppas aan huis, overblijfmogelijkheden op school) - voor- en naschoolse opvang - oppascentrale - maaltijdservice - hondenuitlaatservice - boodschappendienst Bij het onderzoek moet worden beoordeeld in hoeverre de voorliggende voorziening beschikbaar en passend is. Als dit niet het geval is, dan is er geen sprake van een voorliggende voorziening en kan alsnog een indicatie voor hulp bij het huishouden worden toegekend. Een alleenstaande vrouw, 78 jaar, is op basis van haar beperkingen niet in staat om boodschappen te doen. De vrouw woont in de gemeente Ede waar boodschappenservice door een beperkt aantal supermarkten wordt aangeboden. De dichtstbijzijnde winkel waar boodschappenservice wordt aangeboden bezorgt echter alleen boodschappen als voor meer dan 50 euro wordt besteed. Voor een eenpersoonshuishouden is dit geen adequate voorziening. Om deze reden bestaat een indicatie voor boodschappen doen. Het is niet relevant of de cliënt gebruik wil maken van een voorliggende voorziening. Het is in principe ook niet relevant welke kosten aan de voorliggende voorziening zijn verbonden, tenzij sprake zou kunnen zijn van een zogenaamd extreem laag inkomen als geldt bij het begrip algemeen gebruikelijk: een inkomen dat door kosten op grond van de ziekte of het probleem onder de bijstandsnorm uitkomt of dreigt uit te komen door deze kosten. Als na toetsing van het inkomen blijkt dat iemand onder de bijstandsnorm uit dreigt te komen, dan wordt beoordeeld of het aanschaffen van de voorziening voor een persoon in vergelijkbare omstandigheden algemeen gebruikelijk is. Als dit niet het geval is, dan kan worden onderzocht in hoeverre het mogelijk is om in aanmerking te komen voor een vergoeding van deze kosten, eventueel op grond van de WWB, als laatste vangnet Particuliere hulp Particuliere hulp is geen voorliggende voorziening. Er is een indicatie voor hulp bij het huishouden als er sprake is van beperkingen in het huishouden, ongeacht of iemand al een particuliere hulp heeft. Als de cliënt niet bereid of in staat is de hulp op eigen kosten te continueren dan is er aanspraak op de voorziening hulp bij het huishouden. Als iemand al een particuliere hulp heeft voor het zwaar huishoudelijke werk en deze wil continueren dan kan, in overleg met de cliënt, een aanvullend aantal uren worden toegekend voor hulp bij het huishouden. Een alleenstaande vrouw, 78 jaar, heeft voor 3 uur per week een particuliere hulp. Na onderzoek blijkt dat belanghebbende in aanmerking komt voor in totaal 5 uur hulp bij het huishouden. Belanghebbende geeft aan dat zij de particuliere huishoudelijke hulp voor 3 uur per week zal aanhouden waardoor er een indicatie is voor 2 uur hulp bij het huishouden per week Bijdrage van kinderen beneden 18 jaar Als er binnen de leefeenheid kinderen beneden de 18 jaar zijn, dan wordt verwacht dat deze kinderen, afhankelijk van hun leeftijd en psychosociaal functioneren, een bijdrage kunnen leveren aan de huishoudelijke taken. Hierbij gelden de volgende richtlijnen: - Kinderen tot 5 jaar leveren geen bijdrage aan het huishouden. - Kinderen tussen 5-12 jaar worden naar hun eigen mogelijkheden betrokken bij lichte huishoudelijke werkzaamheden als opruimen, tafel dekken/afruimen, afwassen/afdrogen, boodschap doen, kleding in de wasmand gooien. 6

7 - Kinderen vanaf 13 jaar kunnen, naast bovengenoemde taken hun eigen kamer op orde houden, d.w.z. rommel opruimen, stofzuigen, bed verschonen. De huishoudelijke taken die door de kinderen verricht kunnen worden, worden in mindering gebracht op het aantal uren hulp bij het huishouden. Een alleenstaande vrouw, 44 jaar, woont samen met een zoon van 14 en een dochter van 10 jaar. De vrouw is niet in staat om de zware en lichte huishoudelijke werkzaamheden en de was zelf te verrichten. De kinderen kunnen, op basis van leeftijd, helpen bij de lichte huishoudelijke werkzaamheden en bij het schoonhouden van de eigen kamer (de zoon). Hiermee wordt rekening gehouden bij het bepalen van het totaal aantal uren benodigde hulp. 6.Typen hulp bij het huishouden De hulp bij het huishouden wordt onderverdeeld in drie typen, afhankelijk van de activiteiten die moeten worden uitgevoerd. De kostprijs is mede afhankelijk van de type hulp. is de meest eenvoudige hulp waarbij alleen de huishoudelijke werkzaamheden worden overgenomen terwijl bij en HH3, naast het overnemen van huishoudelijke werkzaamheden, onder andere ook de organisatie van het huishouden wordt overgenomen. In deze paragraaf wordt uitgelegd hoe het juiste type hulp bij het huishouden wordt bepaald Indeling typen HH naar activiteiten Sommige huishoudelijke activiteiten vereisen meer deskundigheid van de huishoudelijke hulp. Op basis van de activiteit kan daarom worden besloten tot het inzetten van het type HH. In onderstaande tabel wordt het type HH gekoppeld aan de uitvoering van activiteiten Activiteiten Boodschappen doen op basis van een boodschappenlijst die door de cliënt is gemaakt Broodmaaltijden bereiden Warme maaltijden opwarmen, opdienen en afruimen Licht huishoudelijk werk: opruimen, afstoffen, afwassen, planten en huisdieren verzorgen Zwaar huishoudelijk werk: stofzuigen, reinigen van toilet, keuken en badkamer, bedden verschonen, ramen lappen Kleding/linnengoed wassen, drogen, strijken, opvouwen Categorie Het organiseren van het huishouden: het plannen van huishoudelijke activiteiten en het beheer van middelen die nodig zijn voor het voeren van een huishouding Het bieden van een deskundige benadering/communicatie Anderen in huishouden helpen met zelfverzorging (verzorgen van kinderen) Boodschappenlijst samenstellen en boodschappen halen Helpen bij het voorbereiden van warme maaltijden 3.1 Advies, instructie, voorlichting (gericht op het huishouden) HH3 In de volgende paragrafen wordt een toelichting gegeven op de activiteiten die in het bovenstaande schema vanaf 2.1. staan vermeld Het organiseren van het huishouden Onder het organiseren van het huishouden wordt verstaan dat: - Belanghebbende kan aangeven welke huishoudelijke taken uitgevoerd moeten worden - Belanghebbende ervoor kan zorgen dat de middelen voor het voeren van een huishouden aanwezig zijn. Dit betreft niet alleen de middelen voor het schoonmaken van het huis maar ook de overige middelen voor het voeren van een huishouden, dus voor de was- en maaltijdverzorging. Om te beoordelen of het organiseren van het huishouden overgenomen moet worden, worden de volgende aspecten onderzocht: 1. Is er iemand binnen de leefeenheid die het organiseren van het huishouden kan overnemen? Is er een mantelzorger die de organisatie van het huishouden kan en wil overnemen? Als het organiseren van het huishouden door iemand anders binnen de leefeenheid of door een mantelzorger kan worden overgenomen, dan wordt géén toegekend. 7

8 2. Is de cliënt gediagnosticeerd met een aandoening die invloed heeft op de cognitieve vermogens; bijvoorbeeld dementie, psychiatrische aandoening, verstandelijke handicap of bepaalde somatische aandoeningen zoals een CVA of een hersentumor? Als bekend is dat er sprake is van een aandoening die invloed heeft op de cognitieve vermogens dan kan worden toegekend. 3. Heeft de cliënt een indicatie voor Ondersteunende Begeleiding (OB) vanuit de AWBZ omdat hij niet in staat is de regie over het dagelijks leven in het algemeen te voeren? Als de cliënt op basis van regieproblemen een indicatie heeft voor OB, dan kan worden toegekend. Er moet echter wel worden onderzocht of de indicatie OB is toegekend op basis van regieproblemen. 4. Bij twijfel over de cognitieve vermogens (omdat er geen diagnose bekend is) wordt gevraagd of de cliënt: o Aan kan geven welke huishoudelijke taken uitgevoerd moeten worden o Zelf boodschappen doet (en een boodschappenlijstje maakt) o Zelf de (brood en warme) maaltijden bereidt o Zelf maaltijden bestelt bij gebruik van de maaltijdendienst o Zich zelfstandig in het verkeer begeeft (bijv. om boodschappen te doen) o Zelf zijn administratie en bankzaken regelt (bijvoorbeeld geld halen) o Zelf zijn medicatie beheert en inneemt (voor eigen gezondheid zorgt) Als bovenstaande taken door de cliënt zelf worden uitgevoerd, dan wordt de cliënt geacht zelfstandig een huishouden te kunnen voeren. Voorbeelden: De aanvraagster heeft diverse lichamelijke beperkingen en bezoekt twee dagen per week de dagopvang van het verpleeghuis vanwege dementie. Belanghebbende is niet in staat om zelf haar huishouden te organiseren. De partner is ook lichamelijk beperkt maar is geestelijk nog goed in staat om het huishouden te organiseren. In dat geval volstaat een indicatie voor omdat de partner de organisatie van het huishouden kan overnemen, dit in het kader van gebruikelijke zorg. Een alleenstaande aanvrager van 83 jaar heeft diverse lichamelijke beperkingen en is in toenemende mate vergeetachtig. Er is echter geen diagnose dementie gesteld. Belanghebbende is niet in staat de huishoudelijke taken uit te voeren. Daarnaast kan hij niet aangeven wat er in het huishouden moet gebeuren omdat hij hier, naar eigen zeggen, niets van weet. Bij het voeren van een huishouden wordt belanghebbende ondersteund door zijn zoon die de boodschappen doet en de financiën en de administratie regelt. Voor de maaltijden maakt belanghebbende gebruik van de maaltijdendienst en voor vervoer maakt hij gebruik van de regiotaxi. Belanghebbende krijgt een indicatie voor omdat uit alle informatie blijkt dat hij ondersteund wordt en moet worden bij het organiseren van het huishouden Combinatie Ondersteunende Begeleiding en hulp bij het huishouden Ondersteunende Begeleiding is een functie vanuit de AWBZ. Bij OB gaat het om activiteiten die de verzekerde ondersteunen in zijn dagindeling en zijn participatie in de maatschappij bevorderen. Daarbij kan gedacht worden aan het structureren van de dag, het geven van praktische zorg, in het kader van de doelstelling van de zorg vergezellen van een cliënt, het bieden van ondersteuning bij het voeren van de regie over het dagelijks leven en, met name als er sprake is van een verstandelijke handicap, het bieden van een gezinsstructuur. Vanaf 1 januari 2007 is de AWBZ gesplitst en valt de hulp bij het huishouden onder de Wmo. Bij het beoordelen of een cliënt in aanmerking komt voor hulp bij het huishouden wordt ook beoordeeld in hoeverre de cliënt in staat is het huishouden te organiseren. Deze organisatie van het huishouden behoorde voorheen tot de functie OB maar wordt vanaf apart geïndiceerd. Als de cliënt hulp nodig heeft bij het organiseren van het huishouden zal worden geïndiceerd, ongeacht de aanwezigheid van de functie OB. Een indicatie voor het organiseren van het huishouden wordt echter alleen maar afgegeven in combinatie met het ondersteunen van andere activiteiten in het huishouden. In de meeste gevallen zullen cliënten die een indicatie hebben voor OB, bij een aanvraag voor hulp bij het huishouden, ook in aanmerking komen voor maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn! Een indicatie voor OB is dus niet leidend voor een indicatie voor. Een zwaar lichamelijk persoon met beperkingen cliënt wil graag een keer per week zwemmen. Hij heeft begeleiding nodig bij vervoer naar het zwembad en het aan - en uitkleden. Er is geen gebruikelijke zorg, mantelzorger of vrijwilliger die hem kan begeleiden. In deze situatie kan OB worden geïndiceerd. Een indicatie voor OB betekent in deze situatie echter nog niet dat de cliënt een beperking heeft in het organiseren van huishoudelijke taken! Dit zal onderzocht moeten worden. 8

9 Een verstandelijk persoon met beperkingen cliënt woont in een Gezins Vervangend Tehuis (GVT). Op basis van zijn lichamelijke beperkingen komt belanghebbende in aanmerking voor HH. Voor het begeleiden bij het wonen heeft belanghebbende een indicatie voor OB vanuit de AWBZ. De functie OB wordt geleverd door de medewerkers in dienst van het GVT. Deze medewerkers zorgen ook voor de begeleiding van belanghebbende bij het uitvoeren van huishoudelijke taken. Het toekennen van volstaat omdat door het GVT al is voorzien in hulp bij het organiseren van het huishouden Het bieden van een deskundige benadering en/of communicatie In een aantal cliëntsituaties wordt een groter beroep gedaan op de deskundigheden en vaardigheden van de huishoudelijke hulp waardoor het inzetten van een niet volstaat. Het gaat dan met name om communicatie met en benadering van de cliënt en kennis over het ziektebeeld van de cliënt. In tegenstelling tot een heeft een een opleiding gevolgd waarin deze zaken aan de orde komen. Cliëntsituaties, waarin sprake is van een beperking van de cognitieve vermogens, maar ook terminale cliëntsituaties of andere situaties waarbij er een noodzaak is voor een specifieke benadering of communicatie kunnen redenen zijn voor het inzetten van. Het gaat om de volgende cliëntsituaties: - Cliënten met één van de volgende aandoeningen: dementie, psychische aandoening, verstandelijke handicap of bepaalde somatische aandoeningen zoals CVA of hersentumor. - Cliënten met een communicatieve, auditieve of visuele stoornis (in de volgende paragraaf wordt uitgewerkt wanneer hiervoor wordt geïndiceerd). - Cliënten die in een terminale fase verkeren (levensverwachting < 3 maanden) - Cliënten die acuut ziek zijn geworden, een instabiele gezondheidssituatie hebben en veel hulp (>4 uur in eenpersoonshuishouden; >6 uur in meerpersoonshuishouden) nodig hebben Als er een noodzaak is voor een deskundige benadering en/of communicatie dan kan worden ingezet. Afhankelijk van de taken die in dit kader moeten worden uitgevoerd, kan hiervoor ook extra tijd worden geïndiceerd. Voorbeelden: Een alleenstaande terminale cliënt krijgt hulp bij het huishouden. Er zijn geen problemen met de organisatie van het huishouden. Mijnheer is echter door zijn ziekte erg neerslachtig en heel emotioneel. De huishoudelijke hulp moet hiermee om kunnen gaan oftewel een juiste benadering kiezen. Dit stelt meer eisen aan de deskundigheid zodat een wordt toegekend. Een vrouw met een psychische aandoening, alleenwonend, is met behulp van medicatie goed in staat om zelfstandig te wonen. Belanghebbende staat onder controle van de psychiater en er is geen hulp vanuit de AWBZ. Belanghebbende heeft door haar aandoening last van manische en depressieve perioden. Met name in de manische perioden is het moeilijk om belanghebbende te benaderen omdat belanghebbende dan verbaal agressief kan reageren. Omdat voor een juiste benadering meer deskundigheid is vereist, wordt toegekend Het toekennen van bij communicatieve en auditieve beperkingen Communicatieve beperkingen, in combinatie met andere beperkingen door ziekte of gebrek, kunnen een reden zijn om toe te kennen. Tijdens het onderzoek wordt aandacht besteed aan de volgende aspecten: - Is er sprake van een ziekte of gebrek waardoor de communicatieve beperking wordt veroorzaakt? - Is een deskundige benadering/communicatie nodig in het aangaan en onderhouden van een relatie met de cliënt? Als er geen sprake is van ziekte of gebrek dan is geen (medische) reden om toe te kennen. Bovendien moet uit het onderzoek blijken dat een deskundige benadering of communicatie noodzakelijk is. Voorbeelden: Een buitenlands echtpaar heeft recht op hulp bij het huishouden op basis van lichamelijke beperkingen. Het echtpaar spreekt slechts mondjesmaat Nederlands omdat zij dat nooit hebben geleerd. In deze situatie wordt de communicatieve beperking niet veroorzaakt door een ziekte of gebrek zodat er geen reden is om toe te kennen. Ook is er vanuit deskundigheidsoogpunt geen reden om in te zetten. Een alleenstaande cliënte heeft, als gevolg van een CVA, een spraakstoornis waardoor zij ernstig in haar communicatie wordt bemoeilijkt. Belanghebbende voelt zich hierdoor erg eenzaam en gefrustreerd. In deze situatie berust de communicatiestoornis op een ziekte of gebrek. Bovendien heeft belanghebbende een deskundige benadering/communicatie nodig en moet er kennis bestaan over het ziektebeeld. Op basis hiervan wordt ingezet, eventueel met extra tijd voor communicatie. 9

10 Geheel of gedeeltelijke doofheid, in combinatie met andere beperkingen door ziekte of gebrek, kan een reden zijn om toe te kennen. Om te bepalen wat de juiste zorg is voor de cliënt wordt onderzocht of: - Of de cliënt in staat is het huishouden te organiseren - Hoe de communicatie tussen de cliënt en de huishoudelijke hulp verloopt - Of voor de communicatie meer/speciale deskundigheid vereist is Op grond van de onderzoeksresultaten wordt de juiste categorie HH bepaald. Bijvoorbeeld De aanvrager is alleenstaand, jong en sinds haar geboorte doof. Belanghebbende kan zich prima redden in het dagelijks leven, ze heeft een baan en communiceert via gebarentaal, liplezen of schriftelijke communicatie. Er zijn geen problemen met het organiseren van het huishouden. Communicatie met anderen, waaronder de huishoudelijke hulp, verloopt via liplezen of schriftelijk. Een indicatie voor, eventueel met extra tijd voor de communicatie, volstaat in dit geval. De aanvrager woont alleen en is pas op latere leeftijd doof geworden. Belanghebbende probeert te communiceren via gebarentaal en liplezen maar dit verloopt moeizaam omdat belanghebbende dit niet gewend is. Schriftelijke communicatie is niet goed mogelijk wegens artritis in de handen en vingers. Omdat er meer deskundigheid nodig is voor de benadering/communicatie met belanghebbende wordt ingezet, eventueel met extra tijd voor de communicatie Het verzorgen van kinderen Als uit onderzoek blijkt dat er een indicatie is voor het verzorgen van kinderen (zie ook paragraaf ) dan wordt type toegekend aangezien de verzorging van kinderen meer deskundigheid vereist van de huishoudelijke hulp Boodschappenlijst samenstellen en boodschappen halen Voor het doen van de boodschappen geldt dat eerst wordt onderzocht of er geen andere mogelijkheden of voorliggende voorzieningen zijn die het probleem van de cliënt kunnen oplossen. Hierbij wordt gedacht aan inzet van mantelzorg of vrijwilligers, gebruik van de SRV-wagen of gebruik van de boodschappendienst van een supermarkt. Pas als dit geen adequate oplossing is, kan boodschappen doen worden geïndiceerd (zie ook par. 3.8.). Als er een indicatie is voor boodschappen doen wordt onderzocht of de cliënt in staat is om zelf een boodschappenlijst samen te stellen. Als de cliënt dit zelf kan, of als iemand binnen de leefeenheid dan wel een mantelzorger deze taak overneemt, dan wordt toegekend. Er is dan immers geen deskundigheid nodig voor het organiseren van het huishouden (het beheer van middelen). Op het moment dat de cliënt zelf niet meer kan bepalen welke boodschappen nodig zijn en deze taak niet kan worden overgenomen door iemand binnen de leefeenheid of een mantelzorger, dan kan deze taak worden overgenomen door inzet van Helpen bij het voorbereiden van warme maaltijden Ten aanzien van het voorbereiden van maaltijden geldt dat eerst wordt gekeken in hoeverre gebruik kan worden gemaakt van maaltijdenservice of andere voorliggende voorzieningen (kant en klaarmaaltijden, cateraar, enz.). In de meeste gevallen zal het gebruik van maaltijdenservice een voorliggende voorziening zijn zodat deze activiteit niet vaak wordt geïndiceerd. In de volgende situaties kan tijd worden toegekend voor het voorbereiden en bereiden van warme maaltijden: - Als er sprake is van een, door de arts voorgeschreven, dieet dat niet door een maaltijdservice geleverd kan worden - In gezinssituaties met kinderen beneden de 12 jaar kan in crisissituaties, dus voor maximaal 3 maanden, het (voor)bereiden van warme maaltijden worden geïndiceerd. In deze gevallen wordt maximaal 3 keer per week tijd toegekend aangezien maaltijden voor 2 dagen bereid kunnen worden en een kant en klaar maaltijd voor een of twee keer per week ook acceptabel word geacht. Als de huisgenoten door onvoldoende kennis of vaardigheden niet in staat zijn om te koken, wordt hen aangeboden om het koken te leren door het toekennen van de functie advies, instructie en voorlichting. De geldigheidsduur is afhankelijk van de situatie maar maximaal 6 weken. Het bereiden van maaltijden en het helpen bij het bereiden van maaltijden worden respectievelijk in categorie 1 en in categorie 2 ondergebracht. Onder het bereiden van maaltijden wordt het opwarmen van een maaltijd in de magnetron verstaan. Het opwarmen van een warme maaltijd in de magnetron vergt geen specifieke kennis of deskundigheid zodat deze taak verricht kan worden door een. Dat de aanbieders dit organisatorisch moeilijk 10

11 kunnen plannen is vanuit deskundigheidsoogpunt geen reden om toe te kennen. Helpen bij het bereiden van maaltijden betekent dat er wordt geholpen bij het voorbereiden en koken van de warme maaltijden. Hiervoor is meer deskundigheid vereist zodat voor deze activiteit zal worden ingezet Advies, instructie en voorlichting gericht op het huishouden Advies, instructie en voorlichting gericht op het huishouden is een activiteit die als HH3 wordt ingezet. Deze hulp is gericht op cliënten die niet gewend zijn om huishoudelijke taken uit te voeren en/of dit nooit geleerd hebben en die door middel van advies, instructie en voorlichting leren om de huishoudelijke activiteiten zelfstandig uit te voeren. Het betreft dan meestal cliënten die, bijvoorbeeld door het wegvallen van een partner of andere huisgenoot, ineens zelf de huishoudelijke taken moeten gaan uitvoeren. Voor deze groep kan voor een tijdelijke periode hulp worden toegekend voor het aanleren van huishoudelijke taken. 7. Omvang van hulp bij het huishouden Zoals in artikel 11 van de Verordening staat vermeld wordt de omvang van de hulp bij het huishouden berekend in uren. Voor de berekening van de omvang gelden normtijden voor de verschillende activiteiten die in het huishouden worden uitgevoerd. Deze normtijden zijn overgenomen uit het protocol huishoudelijke verzorging van het CIZ en samengesteld in overleg met de landelijke koepel van thuiszorginstellingen. Normering is nodig om een uitgangspunt te hebben en om eindeloze discussies met cliënten te voorkomen over de benodigde tijd voor bepaalde activiteiten. Hieronder is een overzicht opgenomen van de normtijden zoals deze in de gemeente Ede worden gehanteerd Leefeenheid en grootte van de woning De leefeenheid en de grootte van de woning zijn belangrijke factoren voor het bepalen van de hoeveelheid tijd voor HH. Als er sprake is van een eenpersoonshuishouden dan wordt per activiteit minder tijd toegekend dan bij een meerpersoonshuishouden. Hetzelfde geldt voor de grootte van de woning. Bij een kleine woning wordt per activiteit minder tijd toegekend dan bij een grote woning. In de gemeente Ede wordt het volgende verstaan onder een kleine dan wel een grote woning: 1. Kleine woning Een woning met een woonkamer en twee slaapkamers waarbij één van de slaapkamers klein is (minder dan 10 m 2 ) en vooral gebruikt wordt als hobbykamer, opslagkamer of iets dergelijks. - Indien er in een kleine woning een trap aanwezig is (binnenshuis), dan kan voor het schoonmaken van de trap/ trappenhuis een half uur extra tijd worden geïndiceerd. 2. Grote woning Een woning met een woonkamer en twee grote slaapkamers (meer dan 10m 2 per slaapkamer) of meer dan 2 slaapkamers. - Als sprake is van een zeer grote woning dan wordt hiervoor geen extra tijd toegekend Normtijden voor alleenstaande in kleine woning Activiteit Boodschappen doen o.b.v. een boodschappenlijst van de cliënt Broodmaaltijden bereiden Warme maaltijden opwarmen, opdienen en afruimen Licht huishoudelijk werk: opruimen, afstoffen, afwassen, planten en huisdieren verzorgen Zwaar huishoudelijk werk: stofzuigen, reinigen van toilet, keuken en badkamer, bedden verschonen, ramen lappen Kleding/linnengoed wassen, drogen, strijken, opvouwen Tijd 15 minuten per dag 20 minuten per keer 1,5 uur per week Type HH Organiseren van het huishouden: plannen van huishoudelijke activiteiten en het beheer van middelen, nodig voor het voeren van een huishouding Het bieden van een deskundige benadering/communicatie Boodschappenlijst samenstellen en boodschappen halen Helpen bij het voorbereiden en bereiden van warme maaltijden 30 tot 60 minuten per week 30 minuten per week 1 uur per keer 3.1 Advies, instructie, voorlichting (gericht op het huishouden) 1, 5 uur per week HH3 11

12 7.3. Normtijden voor alleenstaande in grote woning Activiteit Boodschappen doen o.b.v. een boodschappenlijst van de cliënt Broodmaaltijden bereiden Warme maaltijden opwarmen, opdienen en afruimen Licht huishoudelijk werk: opruimen, afstoffen, afwassen, planten en huisdieren verzorgen Zwaar huishoudelijk werk: stofzuigen, reinigen van toilet, keuken en badkamer, bedden verschonen, ramen lappen Kleding/linnengoed wassen, drogen, strijken, opvouwen Tijd 15 minuten per dag 20 minuten per keer 3 uur per week Type HH Organiseren van het huishouden: plannen van huishoudelijke activiteiten en het beheer van middelen, nodig voor het voeren van een huishouding Het bieden van een deskundige benadering/communicatie Boodschappenlijst samenstellen en boodschappen halen Helpen bij het voorbereiden en bereiden van warme maaltijden 30 tot 60 minuten per week 30 minuten per week 1 uur per keer 3.1 Advies, instructie, voorlichting (gericht op het huishouden) 1,5 uur per week HH Normtijden voor meerpersoonshuishouden In een meerpersoonshuishouden is de woonsituatie niet van belang. Er wordt al uitgegaan van hogere normtijden gezien de leefeenheid Activiteit Boodschappen doen o.b.v. een boodschappenlijst van de cliënt Broodmaaltijden bereiden Warme maaltijden opwarmen, opdienen en afruimen Licht huishoudelijk werk: opruimen, afstoffen, afwassen, planten en huisdieren verzorgen Zwaar huishoudelijk werk: stofzuigen, reinigen van toilet, keuken en badkamer, bedden verschonen, ramen lappen Kleding/linnengoed wassen, drogen, strijken, opvouwen Tijd 20 minuten per dag 30 minuten per keer 1 uur en 30 minuten per week 3 uur per week 1 uur en 30 minuten per week Type HH Organiseren van het huishouden: plannen van huishoudelijke activiteiten en het beheer van middelen, nodig voor het voeren van een huishouding Het bieden van een deskundige benadering/communicatie Boodschappenlijst samenstellen en boodschappen halen Helpen bij het voorbereiden en bereiden van warme maaltijden 30 tot 60 minuten per week 30 minuten per week 1 uur per keer 3.1 Advies, instructie, voorlichting (gericht op het huishouden) 1,5 uur per week HH Het indiceren van extra tijd In een aantal gevallen kan worden afgeweken van de normtijden en kan extra tijd worden geïndiceerd. Hieronder wordt vermeld in welke gevallen dat is. Op basis van de beperkingen - Er is sprake van ernstige beperkingen aan armen en/of handen (bijv. ernstige vergroeiingen of uitvalsverschijnselen) - Er is sprake van allergie voor de huisstofmijt of (ernstige) COPD waardoor de woning grondig (en vaker) schoongemaakt moet worden. Hierbij geldt dat de woning eerst gesaneerd moet worden voordat hiervoor extra tijd wordt toegekend. - Als het bed of de kleding vaker verschoond moet worden bijvoorbeeld vanwege incontinentie, overmatige transpiratie of bedlegerigheid dan kan extra tijd worden toegekend voor de wasverzorging (30 minuten per bedverschoning of 30 minuten voor extra kledingwas). Op basis van de woonsituatie: - In een woning met een hoge vervuilingsgraad kan, gerelateerd aan de beperking, extra tijd worden toegekend voor de zware huishoudelijke werkzaamheden. Voorbeelden: Een belanghebbende is dementerend waardoor er veel vervuiling is (hij knoeit met het eten en smeert met zijn ontlasting). Om deze reden moet extra tijd voor het uitvoeren van zware huishoudelijke hulp worden toegekend. 12

Thuishulp is ingedeeld in twee categorieën:

Thuishulp is ingedeeld in twee categorieën: BIJLAGE I BESCHRIJVING THUISHULP Thuishulp is ingedeeld in twee categorieën: Thuishulp basis: Omschrijving: op de woning en de cliënt gericht zwaar huishoudelijk werk zoals stofzuigen en reinigen toilet

Nadere informatie

1. Taken schoonmaakondersteuning

1. Taken schoonmaakondersteuning Bijlage 2 Normtijden huishoudelijke ondersteuning Als bedoeld in artikel 6.24. Deze normtijden zijn richtinggevend voor het indiceren van huishoudelijke ondersteuning. De ondersteuningsvraag van de cliënt

Nadere informatie

Bijlage 5: Normtijdentabel uren Hulp bij het Huishouden (HH)

Bijlage 5: Normtijdentabel uren Hulp bij het Huishouden (HH) Bijlage 5: Normtijdentabel uren Hulp bij het Huishouden (HH) Het doen van boodschappen voor het dagelijkse leven. Het inkopen van boodschappen wordt in de gemeente Alphen-Chaam niet geïndiceerd. De boodschappenservice

Nadere informatie

Normtijden hulp bij het huishouden

Normtijden hulp bij het huishouden Bijlage 1 Normtijden hulp bij het huishouden Schoonmaaktaken Algemene voorziening voor schoonmaakondersteuning) / boodschappen doen Het doen van boodschappen voor het dagelijkse leven Hieronder vallen

Nadere informatie

Boodschappen voor het dagelijkse leven doen: Omschrijving Boodschappenlijst opstellen Boodschappen inkopen Boodschappen opslaan. 60 minuten per week

Boodschappen voor het dagelijkse leven doen: Omschrijving Boodschappenlijst opstellen Boodschappen inkopen Boodschappen opslaan. 60 minuten per week BIJLAGE 1 Tabel normering huishoudelijke taken Bron: Richtlijn indicatieadvisering Hulp bij het Huishouden (januari 2011) van de MO-zaak. Indien wijzigingen plaats vinden, zal de meest actuele richtlijn

Nadere informatie

Richtlijn indicatieadvisering hulp bij het huishouden 2015 (Bijlage 2 bij Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning)

Richtlijn indicatieadvisering hulp bij het huishouden 2015 (Bijlage 2 bij Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning) GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Beuningen. Nr. 17933 3 maart 2015 Richtlijn indicatieadvisering hulp bij het huishouden 2015 (Bijlage 2 bij Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning) Normering

Nadere informatie

Bijlage 2 Richtlijn indicatieadvisering hulp bij het huishouden 2015. Normering huishoudelijke taken

Bijlage 2 Richtlijn indicatieadvisering hulp bij het huishouden 2015. Normering huishoudelijke taken Bijlage 2 Richtlijn indicatieadvisering hulp bij het huishouden 2015 Normering huishoudelijke taken Voor de hulp bij het huishouden zijn normtijden ontwikkeld waarin voor elke huishoudelijke taak een bepaald

Nadere informatie

Protocol Indicatiestelling Hulp bij het Huishouden

Protocol Indicatiestelling Hulp bij het Huishouden BIJLAGEN Bijlage 1: Protocol indicatiestelling hulp bij het huishouden Protocol Indicatiestelling Hulp bij het Huishouden Gemeente Brunssum 2 Activiteiten en tijdsnormering Hulp bij het Huishouden Algemeen

Nadere informatie

Protocol gebruikelijke zorg en richtlijnen hulp bij het huishouden gemeente Den Helder

Protocol gebruikelijke zorg en richtlijnen hulp bij het huishouden gemeente Den Helder Protocol gebruikelijke zorg en richtlijnen hulp bij het huishouden gemeente Den Helder Definities Gebruikelijke zorg : de normale, dagelijkse zorg die huisgenoten geacht worden elkaar onderling te bieden

Nadere informatie

NORMERINGSKADER. 1.1 Boodschappen. De boodschappenservice is algemeen gebruikelijk en voorhanden.

NORMERINGSKADER. 1.1 Boodschappen. De boodschappenservice is algemeen gebruikelijk en voorhanden. NORMERINGSKADER Huishoudelijke werkzaamheden Er worden standaard normtijden gehanteerd bij het indiceren van hulp bij het huishouden. De leefsituatie al dan niet in combinatie met de woonsituatie is niet

Nadere informatie

Huishoudelijke werkzaamheden: stofzuigen, wc/badkamer schoonmaken

Huishoudelijke werkzaamheden: stofzuigen, wc/badkamer schoonmaken BIJLAGE II NORMERING THUISHULP Thuishulp Basis Huishoudelijke werkzaamheden: stofzuigen, wc/badkamer schoonmaken : Zwaar huishoudelijk werk Signalering, sociaal contact en extra schoonmaakwerkzaamheden

Nadere informatie

BIJLAGE 2 NORMENSYSTEEM

BIJLAGE 2 NORMENSYSTEEM BIJLAGE 2 NORMENSYSTEEM Om het resultaat van een schoon en leefbaar huis te bereiken wordt gewerkt met het onderstaande normen. Alvorens echter te komen tot het invullen van het resultaat een schoon en

Nadere informatie

Wmo richtlijn Indicatieadvisering voor Hulp bij het Huishouden Gemeente Stein 2012

Wmo richtlijn Indicatieadvisering voor Hulp bij het Huishouden Gemeente Stein 2012 Wmo richtlijn Indicatieadvisering voor Hulp bij het Huishouden Gemeente Stein 2012 Uitgave: Gemeente Stein, november 2012 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Hoofdstuk 1 Uitgangspunten voor Hulp

Nadere informatie

Totaal 1 keer per week 60 min per week

Totaal 1 keer per week 60 min per week Bijlage 6: Normering huishoudelijke taken in minuten 1 Huishoudelijke werkzaamheden In deze paragraaf wordt per activiteit een normtijd aangegeven. Aan de hand van de normtijden kan voor de individuele

Nadere informatie

Bijlage 3 indicatie-advisering Huishoudelijke ondersteuning (HO)

Bijlage 3 indicatie-advisering Huishoudelijke ondersteuning (HO) Bijlage 3 indicatie-advisering Huishoudelijke ondersteuning (HO) Inhoudsopgave 1 Huishoudelijke ondersteuning... 3 1.1 Beperkingen in het uitvoeren van huishoudelijke taken... 3 1.2 Ondersteuning en resultaat...

Nadere informatie

Bijlage 6 - Richtlijn tijd en frequentie: huishoudelijke activiteiten en begeleiding

Bijlage 6 - Richtlijn tijd en frequentie: huishoudelijke activiteiten en begeleiding Bijlage 6 - Richtlijn tijd en frequentie: huishoudelijke activiteiten en begeleiding De normen voor huishoudelijke taken zijn slechts een richtlijn. Het College kan besluiten om in voorkomende gevallen

Nadere informatie

BIJLAGE 2. Afwegingskader Hulp bij het huishouden

BIJLAGE 2. Afwegingskader Hulp bij het huishouden BIJLAGE 2 Afwegingskader Hulp bij het huishouden Eigen verantwoordelijkheid leefeenheid De belanghebbende is primair zelf verantwoordelijk voor het eigen huishouden, met inbegrip van het bevorderen en

Nadere informatie

Notitie Uitgangspunten hulp bij het huishouden

Notitie Uitgangspunten hulp bij het huishouden Notitie Uitgangspunten hulp bij het huishouden Inleiding Op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is elke gemeente in Nederland verplicht voorzieningen op het gebied van maatschappelijke

Nadere informatie

Concept-Opdracht objectief onderzoek naar normering van de basisvoorziening Schoon huis

Concept-Opdracht objectief onderzoek naar normering van de basisvoorziening Schoon huis Concept-Opdracht objectief onderzoek naar normering van de basisvoorziening Schoon huis Hierbij verstrekt de gemeente Utrecht, vertegenwoordigd door de directeur Maatschappelijke ontwikkeling, KPMG Plexus

Nadere informatie

BIJLAGE 1 RICHTLIJNEN TIJDEN HULP BIJ HET HUISHOUDEN

BIJLAGE 1 RICHTLIJNEN TIJDEN HULP BIJ HET HUISHOUDEN BIJLAGE 1 RICHTLIJNEN TIJDEN HULP BIJ HET HUISHOUDEN Vaststellen richtlijnen Hulp bij het HH1 Hulp bij het HH1 richt zich op het overnemen van lichte huishoudelijke taken zware huishoudelijke taken de

Nadere informatie

Richtlijnen Huishoudelijk werk (HHW) Gemeente Peel en Maas 2013

Richtlijnen Huishoudelijk werk (HHW) Gemeente Peel en Maas 2013 Richtlijnen Huishoudelijk werk (HHW) Gemeente Peel en Maas 2013 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Hoofdstuk 1 Uitgangspunten voor Huishoudelijk werk 1.1 Als er beperkingen zijn bij het voeren van

Nadere informatie

besluit van het college

besluit van het college besluit van het college dossiernummer 1231 onderwerp Wijziging Regeling maatschappelijke ondersteuning Gouda 2017 Het college van burgemeester en wethouders van Gouda; gelezen het voorstel van 13 juni

Nadere informatie

Bijlage 1: Richtlijn gebruikelijke hulp. Richtlijn gebruikelijke hulp

Bijlage 1: Richtlijn gebruikelijke hulp. Richtlijn gebruikelijke hulp Richtlijn gebruikelijke hulp Dit hoofdstuk geeft nadere invulling aan het begrip redelijkerwijs in artikel 3.2.1 lid 1 Wlz, en de memorie van toelichting bij de Wlz, hoofdstuk 2.2.1. Het gaat daarbij om

Nadere informatie

Bijlage 1: Basismodule en aanvullende modules

Bijlage 1: Basismodule en aanvullende modules Bijlage 1: Basismodule en aanvullende modules Basismodule De basismodule huishoudelijke ondersteuning bestaat uit basis schoonmaakactiviteiten en incidentele schoonmaakactiviteiten per bewoonde woonruimte

Nadere informatie

Aanpassing Beleidsregels Huishoudelijke Ondersteuning

Aanpassing Beleidsregels Huishoudelijke Ondersteuning Aanpassing Beleidsregels Huishoudelijke Ondersteuning Het resultaat dat moet worden bereikt bij de huishoudelijke ondersteuning is dat de cliënt: a) kan wonen in een schoon en leefbaar huis; b) kan beschikken

Nadere informatie

Beleidsregel Gebruikelijke Zorg

Beleidsregel Gebruikelijke Zorg 1 Beleidsregel Gebruikelijke Zorg In deze beleidsregel zijn de richtlijnen uitgewerkt die de indicatiestellers dienen te hanteren als bij het bepalen van de aanspraak op Wmo-zorg tevens aan de orde is

Nadere informatie

Indicatieprotocol Hulp bij Huishouden gemeente Krimpenerwaard 2015

Indicatieprotocol Hulp bij Huishouden gemeente Krimpenerwaard 2015 GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Krimpenerwaard. Nr. 55216 2 mei 2016 Indicatieprotocol Hulp bij Huishouden gemeente Krimpenerwaard 2015 1 HULP BIJ HET HUISHOUDEN Wanneer er sprake is van een

Nadere informatie

Wijzigingsbesluit beleidsregels maatschappelijke ondersteuning gemeente Noordoostpolder

Wijzigingsbesluit beleidsregels maatschappelijke ondersteuning gemeente Noordoostpolder GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Noordoostpolder Nr. 233660 29 december 2017 Wijzigingsbesluit beleidsregels maatschappelijke ondersteuning gemeente Noordoostpolder Het college van burgemeester

Nadere informatie

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Hoorn besluit:

Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Hoorn besluit: CVDR Officiële uitgave van Hoorn. Nr. CVDR613027_1 3 oktober 2018 Vaststellen richtlijnen huishoudelijke hulp Zaaknummer: 1438786 Gelezen het voorstel van Zorg & Samenleving Vaststellen richtlijnen huishoudelijke

Nadere informatie

Beleidsregels bijzondere bijstand huishoudelijke hulp Berkelland 2015

Beleidsregels bijzondere bijstand huishoudelijke hulp Berkelland 2015 Het college van de gemeente Berkelland; Gelet op het bepaalde in de Beleidsregels bijzondere bijstand en minimabeleid in 2015 en volgende, de Participatiewet en de Algemene wet bestuursrecht; Gehoord de

Nadere informatie

Indicatieadvisering voor. Hulp bij het Huishouden. Wmo richtlijn. Versie 1.0. Colofon Uitgave: Centrum Indicatiestelling Zorg, december 2006

Indicatieadvisering voor. Hulp bij het Huishouden. Wmo richtlijn. Versie 1.0. Colofon Uitgave: Centrum Indicatiestelling Zorg, december 2006 Wmo richtlijn Indicatieadvisering voor Hulp bij het Huishouden Versie 1.0 Colofon Uitgave: Centrum Indicatiestelling Zorg, december 2006 Postadres: CIZ Postbus 232 3970 AE Driebergen Tel: 030-698 16 30

Nadere informatie

Bijlage Overzicht wijzigingen nadere regels

Bijlage Overzicht wijzigingen nadere regels De vetgedrukte cursieve teksten in onderstaand stuk geeft aan waar een wijziging is aangebracht in de huidige teksten in de nadere regels. Daarnaast wordt uiteraard verwezen naar de nieuwe verordening,

Nadere informatie

BIJLAGE 1: PROTOCOL HUISHOUDELIJKE ONDERSTEUNING

BIJLAGE 1: PROTOCOL HUISHOUDELIJKE ONDERSTEUNING BIJLAGE 1: PROTOCOL HUISHOUDELIJKE ONDERSTEUNING I.1 INLEIDING In de wet is, onder andere, geregeld dat mensen die hulp nodig hebben bij het zo zelfstandig mogelijk functioneren in het dagelijks leven,

Nadere informatie

Protocol hulp bij het huishouden

Protocol hulp bij het huishouden Protocol hulp bij het huishouden Gouda Oktober 2013 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave 2 Inleiding 3 Hoofdstuk 1 Uitgangspunten voor Hulp bij het huishouden 1.1 Als er beperkingen zijn bij het voeren van een

Nadere informatie

4. Bijlagen normering/richtlijnen

4. Bijlagen normering/richtlijnen 4. Bijlagen normering/richtlijnen Bijlage 1. Protocol Gebruikelijke zorg Bijlage 2. Richtlijn indicatieadvisering hulp bij het huishouden 2015 Bijlage 3. Werkdocument hulpmiddelenoverzicht 2015/2016 Bijlage

Nadere informatie

Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning gemeente Wijdemeren 2017 Versie 30 maart 2017

Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning gemeente Wijdemeren 2017 Versie 30 maart 2017 Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning gemeente Wijdemeren 2017 Versie 30 maart 2017 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Richtlijnen Huishoudelijke Hulp 3 2 Uitgangspunten 3 2.1 Maatwerkvoorziening

Nadere informatie

Indicatieprotocol Huishoudelijke Ondersteuning 2017 Gemeente Stede Broec

Indicatieprotocol Huishoudelijke Ondersteuning 2017 Gemeente Stede Broec GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Stede Broec Nr. 67615 30 maart 2018 Indicatieprotocol Huishoudelijke Ondersteuning 2017 Gemeente Stede Broec Inleiding De gemeente heeft de plicht om burgers

Nadere informatie

Nadere regels en beleidsregels huishoudelijke ondersteuning (HO/HO+) Wet maatschappelijke ondersteuning 2015

Nadere regels en beleidsregels huishoudelijke ondersteuning (HO/HO+) Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 Nadere regels en beleidsregels huishoudelijke ondersteuning (HO/HO+) Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 Burgemeester en wethouders van Molenwaard: Overwegende dat in de Verordening Maatschappelijke

Nadere informatie

Bijlage 3: Richtlijn indicatiestelling Hulp bij het huishouden Gemeente Eijsden-Margraten

Bijlage 3: Richtlijn indicatiestelling Hulp bij het huishouden Gemeente Eijsden-Margraten Bijlage 3: Richtlijn indicatiestelling Hulp bij het huishouden Gemeente Eijsden-Margraten 1. Richtlijn indicatiestelling Hulp bij het Huishouden In voorliggende richtlijn wordt beschreven op welke wijze

Nadere informatie

De nadere regels en beleidsregels huishoudelijke ondersteuning (HO/HO+) Wet maatschappelijke ondersteuning 2015

De nadere regels en beleidsregels huishoudelijke ondersteuning (HO/HO+) Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 CVDR Officiële uitgave van Gorinchem. Nr. CVDR345053_1 3 oktober 2017 De nadere regels en beleidsregels huishoudelijke ondersteuning (HO/HO+) Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 1 Huishoudelijke ondersteuning

Nadere informatie

Protocol Indicatiestelling hulp bij het huishouden. ISD de Kempen

Protocol Indicatiestelling hulp bij het huishouden. ISD de Kempen Protocol Indicatiestelling hulp bij het huishouden ISD de Kempen indicatieprotocol hbh ISD de Kempen 2012 Inhoudsopgave 1 Uitgangspunten voor Hulp bij het huishouden... 4 1.1 Als disfunctioneren dreigt...

Nadere informatie

1. De situatie van het overgangsrecht voor diegenen die een AWBZ-indicatie hebben op 31 december 2006

1. De situatie van het overgangsrecht voor diegenen die een AWBZ-indicatie hebben op 31 december 2006 Bijlage 1 Hoofdstuk 3 Verstrekkingenboek Wmo (Hulp bij het huishouden) Tijdelijke situaties overgangsrecht ex artikel 41 Wmo. De Wmo regelt in artikel 41 overgangsrecht voor hulp bij het huishouden als

Nadere informatie

Versie januari 2012 PROTOCOL HULP BIJ HET HUISHOUDEN GEMEENTE ROOSENDAAL

Versie januari 2012 PROTOCOL HULP BIJ HET HUISHOUDEN GEMEENTE ROOSENDAAL Versie januari 2012 PROTOCOL HULP BIJ HET HUISHOUDEN GEMEENTE ROOSENDAAL Inhoudsopgave Voorwoord Inleiding 1.1 Eigen verantwoordelijkheid 4 1.2 Doelstelling van Hulp bij het huishouden... 4 1.3 Wanneer

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1 ALGEMEEN HOOFDSTUK 2 BASISPAKKET. Het College van Burgemeester en Wethouders,

HOOFDSTUK 1 ALGEMEEN HOOFDSTUK 2 BASISPAKKET. Het College van Burgemeester en Wethouders, Het College van Burgemeester en Wethouders, gelet op artikel 4:81 van de Algemene wet bestuursrecht, de artikelen 1.2.1, 2.3.2 en 2.3.5 van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2015 en de artikelen 5.1,

Nadere informatie

Bijlage 3: Richtlijn indicatiestelling Hulp bij het huishouden Gemeente Eijsden-Margraten

Bijlage 3: Richtlijn indicatiestelling Hulp bij het huishouden Gemeente Eijsden-Margraten Bijlage 3: Richtlijn indicatiestelling Hulp bij het huishouden Gemeente Eijsden-Margraten 1. Richtlijn indicatiestelling Hulp bij het Huishouden In voorliggende richtlijn wordt beschreven op welke wijze

Nadere informatie

Aanvulling op de Uitvoeringsregels Maatschappelijke ondersteuning ISD Bollenstreek 2015, versie 23 februari 2017

Aanvulling op de Uitvoeringsregels Maatschappelijke ondersteuning ISD Bollenstreek 2015, versie 23 februari 2017 Addendum Aanvulling op de Uitvoeringsregels Maatschappelijke ondersteuning ISD Bollenstreek 2015, versie 23 februari 2017 Voor de gemeenten Lisse, Teylingen, Noordwijk en Noordwijkerhout is de hulp bij

Nadere informatie

Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Purmerend 2015

Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Purmerend 2015 GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Purmerend. Nr. 82937 30 december 2014 Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Purmerend 2015 Overwegende dat het van belang is de Wmo richtlijn indicatieadvisering

Nadere informatie

(HH-algemeen) In de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Aan deze folder kunnen geen rechten worden ontleend.

(HH-algemeen) In de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) Aan deze folder kunnen geen rechten worden ontleend. Gemeente Hof van Twente De Höfte 7 Postbus 54, 7470 AB Goor Tel. 0547 85 85 85 Fax 0547 85 85 86 E-mail info@hofvantwente.nl Website: www.hofvantwente.nl (HH-algemeen) In de Wet maatschappelijke ondersteuning

Nadere informatie

Maatstaf: activiteit, tijdsbesteding en frequentie voor het resultaat schoon en leefbaar huis

Maatstaf: activiteit, tijdsbesteding en frequentie voor het resultaat schoon en leefbaar huis Bijlage 1 Normeringskader Hulp bij het Huishouden Het normeringskader zoals beschreven in deze bijlage is afgeleid van het Onderzoek Maatstaf hulp bij het huishouden, gemeente Amsterdam van 28 februari

Nadere informatie

Hulp bij het huishouden

Hulp bij het huishouden Hulp bij het huishouden Hulp bij het huishouden (Hbh) is het geheel of gedeeltelijk overnemen van huishoudelijke activiteiten bij Amsterdammers die dit niet (meer) zelf kunnen (regelen). Hbh kan ook worden

Nadere informatie

Aanvullende Beleidsregel Huishoudelijke Verzorging gemeente Landerd. Aanvullende Beleidsregels MO nav uitspraken Crvb over Huishoudelijke verzorging

Aanvullende Beleidsregel Huishoudelijke Verzorging gemeente Landerd. Aanvullende Beleidsregels MO nav uitspraken Crvb over Huishoudelijke verzorging GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Landerd. Nr. 116958 26 augustus 2016 Aanvullende Beleidsregel Huishoudelijke Verzorging gemeente Landerd Aanvullende Beleidsregels MO nav uitspraken Crvb over

Nadere informatie

Wmo richtlijnen voor de Indicatiestelling voor de Hulp bij het Huishouden In de gemeente Onderbanken

Wmo richtlijnen voor de Indicatiestelling voor de Hulp bij het Huishouden In de gemeente Onderbanken CVDR Officiële uitgave van Onderbanken. Nr. CVDR58637_1 8 mei 2018 Wmo richtlijnen voor de Indicatiestelling voor de Hulp bij het Huishouden In de gemeente Onderbanken Wmo richtlijnen voor de Indicatiestelling

Nadere informatie

Bron: hoofdstuk 5 en 6 uit het document: Richtlijn Indicatieadvisering Hulp bij het Huishouden ( MO-zaak, 2011).

Bron: hoofdstuk 5 en 6 uit het document: Richtlijn Indicatieadvisering Hulp bij het Huishouden ( MO-zaak, 2011). Bijlage 3: Het normenkader ten aanzien van de resultaten: het wonen in een schoon en leefbaar huis, boodschappen doen en maaltijden aanreiken, het beschikken over schone, draagbare en doelmatige kleding

Nadere informatie

WMO/HULP BIJ HET HUISHOUDEN (Gemeenten Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout en Teylingen)

WMO/HULP BIJ HET HUISHOUDEN (Gemeenten Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout en Teylingen) ALGEMENE INFORMATIE WMO/HULP BIJ HET HUISHOUDEN (Gemeenten Lisse, Noordwijk, Noordwijkerhout en Teylingen) Algemene toelichting Hebt u een beperking, een chronisch psychisch- of psychosociaal probleem

Nadere informatie

HOOFDSTUK 3 BEOORDELING VAN HET RESULTAATGEBIED HET VOEREN VAN EEN HUISHOUDEN

HOOFDSTUK 3 BEOORDELING VAN HET RESULTAATGEBIED HET VOEREN VAN EEN HUISHOUDEN HOOFDSTUK 3 BEOORDELING VAN HET RESULTAATGEBIED HET VOEREN VAN EEN HUISHOUDEN Het Utrechtse Wmo beleid gaat uit van de mogelijkheden van mensen. Ontbreekt het aan eigen mogelijkheden om participatieproblemen

Nadere informatie

BIJLAGEN. 1. Normeringskader.

BIJLAGEN. 1. Normeringskader. BIJLAGEN. 1. Normeringskader. 1. Normering huishoudelijke taken in minuten. Naast de in bijlage 3 opgenomen normering gelden de volgende standaardindicaties: 1.1. Huishoudelijke werkzaamheden 1.1.1. Boodschappen

Nadere informatie

Verstrekkingenboek Individuele Wmo Voorzieningen Gemeente Ten Boer 2013

Verstrekkingenboek Individuele Wmo Voorzieningen Gemeente Ten Boer 2013 Verstrekkingenboek Individuele Wmo Voorzieningen Gemeente Ten Boer 2013 Inhoudsopgave Hfst. 1 Algemene uitgangspunten verstrekkingenbeleid 1.1. Inleiding en juridisch kader 1.2 Compensatieplicht 1.3 Doelgroep

Nadere informatie

Bijlage 1: Richtlijn resultaatgericht indiceren

Bijlage 1: Richtlijn resultaatgericht indiceren Bijlage 1: Richtlijn resultaatgericht indiceren - Leeswijzer ondersteuningsbudget - Richtlijn voeren van een huishouden - Richtlijn maaltijdverzorging - Richtlijn kindverzorging - Richtlijn sociaal en

Nadere informatie

Protocol indicatieadvisering hulp bij het huishouden gemeente Voerendaal 2013

Protocol indicatieadvisering hulp bij het huishouden gemeente Voerendaal 2013 CVDR Officiële uitgave van Voerendaal. Nr. CVDR474906_1 28 november 2017 Protocol indicatieadvisering hulp bij het huishouden gemeente Voerendaal 2013 VOORWOORD Bij de start van de Wmo heeft het CIZ in

Nadere informatie

1. Hulp bij het huishouden Beschrijving hulp bij het huishouden

1. Hulp bij het huishouden Beschrijving hulp bij het huishouden Bijlage 1: Wmo-richtlijn Indicatiestelling hulp bij het huishouden gebaseerd op het Protocol indicatiestelling voor huishoudelijke verzorging van het CIZ, april 2005 1. Hulp bij het huishouden 1.1. Beschrijving

Nadere informatie

Beleidsregel Maatschappelijke Ondersteuning gemeente Peel en Maas

Beleidsregel Maatschappelijke Ondersteuning gemeente Peel en Maas GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Peel en Maas Nr. 191354 2 november 2017 Beleidsregel Maatschappelijke Ondersteuning gemeente Peel en Maas Zaaknummer: 1894/2017/1108282 Documentnummer: 1894/2017/1117950

Nadere informatie

Nadere omschrijving bij resultaatgebied: (regie bij het) voeren van een huishouden

Nadere omschrijving bij resultaatgebied: (regie bij het) voeren van een huishouden Concept beleidsregel schoon huis Nadere omschrijving bij resultaatgebied: (regie bij het) voeren van een huishouden Aanleiding: De uitspraken centrale raad van beroep uit 2016 dwingen ons om aanpassingen

Nadere informatie

Artikel 2.1 Hoogte van persoonsgebonden budget voor ondersteuning bij het huishouden

Artikel 2.1 Hoogte van persoonsgebonden budget voor ondersteuning bij het huishouden Opmerking vooraf Bij het berekenen van de concept- tarieven is de Algemene Maatregel van Bestuur Inkoop maatschappelijke ondersteuning gehanteerd en is rekening gehouden met de CAO-VVT. De in dit Besluit

Nadere informatie

Besluit maatschappelijke ondersteuning Renkum Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Renkum;

Besluit maatschappelijke ondersteuning Renkum Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Renkum; CVDR Officiële uitgave van Renkum. Nr. CVDR611133_1 29 juni 218 Besluit maatschappelijke ondersteuning Renkum 218 Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Renkum; gelet op de Verordening

Nadere informatie

Uitgave: Gemeente Beek, oktober 2012. Wmo richtlijn indicatieadvisering hulp bij het huishouden Gemeente Beek 2012

Uitgave: Gemeente Beek, oktober 2012. Wmo richtlijn indicatieadvisering hulp bij het huishouden Gemeente Beek 2012 Uitgave: Gemeente Beek, oktober 2012 Wmo richtlijn indicatieadvisering hulp bij het huishouden Gemeente Beek 2012 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Hoofdstuk 1 Uitgangspunten voor Hulp bij het

Nadere informatie

Protocol gebruikelijke zorg Heemskerk. 1 januari 2013

Protocol gebruikelijke zorg Heemskerk. 1 januari 2013 Protocol gebruikelijke zorg Heemskerk 1 januari 2013 Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Definities en algemene uitgangspunten 6 2.1 Definities 6 2.2 Uitgangspunten 7 3 Richtlijnen voor het bepalen van gebruikelijke

Nadere informatie

Beleidsregels Maatwerkvoorziening Huishoudelijke Ondersteuning 2016

Beleidsregels Maatwerkvoorziening Huishoudelijke Ondersteuning 2016 Beleidsregels Maatwerkvoorziening Huishoudelijke Ondersteuning 2016 1 Inhoud 1. Algemeen... 3 1.1 Inleiding... 3 2.Uitgangspunten huishoudelijke ondersteuning... 4 2.1 Schoon en veilig huis... 4 2.2 Als

Nadere informatie

Protocol Indicatiestelling Hulp bij het Huishouden

Protocol Indicatiestelling Hulp bij het Huishouden Protocol Indicatiestelling Hulp bij het Huishouden Gecontroleerde en geactualiseerde versie Bureau HHM MW/17/2164/brunshh 21-11-2017 Drs. Marco Wolves Gemeente Brunssum 2 0. Algemeen Voor de hulp bij het

Nadere informatie

Gelet op de Nadere regels maatschappelijke ondersteuning Peelgemeente 2015,

Gelet op de Nadere regels maatschappelijke ondersteuning Peelgemeente 2015, Gemeenteblad nr. 321, 4 augustus 2016 Het college van burgemeester en wethouders van Deurne, Gelet op artikel 1.2.1. van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015, Gelet op de Verordening Maatschappelijke

Nadere informatie

[Richtlijn indicering voor de Hulp bij het Huishoudenin de gemeente Wijk bij Duurstede]

[Richtlijn indicering voor de Hulp bij het Huishoudenin de gemeente Wijk bij Duurstede] GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Wijk bij Duurstede. Nr. 147818 26 oktober 2016 [Richtlijn indicering voor de Hulp bij het Huishoudenin de gemeente Wijk bij Duurstede] [Richtlijn indicering

Nadere informatie

Protocol indicatieadvisering hulp bij het huishouden gemeente Voerendaal 2015

Protocol indicatieadvisering hulp bij het huishouden gemeente Voerendaal 2015 Protocol indicatieadvisering hulp bij het huishouden gemeente Voerendaal 2015 VOORWOORD Bij de start van de Wmo heeft het CIZ in december 2006 een Wmo richtlijn indicatieadvisering Hulp bij het Huishouden

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD. Nr Beleidsregels Wmo 2017 Gooise Meren, juli Officiële uitgave van de gemeente Gooise Meren

GEMEENTEBLAD. Nr Beleidsregels Wmo 2017 Gooise Meren, juli Officiële uitgave van de gemeente Gooise Meren GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Gooise Meren Nr. 112821 3 juli 17 Beleidsregels Wmo 17 Gooise Meren, 17 1 Inleiding Deze beleidsregels liggen in het verlengde van de Wet maatschappelijke

Nadere informatie

Indicatieprotocol. Voorzieningen maatschappelijke ondersteuning

Indicatieprotocol. Voorzieningen maatschappelijke ondersteuning Indicatieprotocol Voorzieningen maatschappelijke ondersteuning Indicatieprotocol Voorzieningen maatschappelijke ondersteuning 22 november 2006 Voor zieningen maat schappelijke ondersteuning p Gemeente

Nadere informatie

VERSTREKKINGENBOEK INDIVIDUELE WMO VOORZIENINGEN GEMEENTE GRONINGEN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE GRONINGEN

VERSTREKKINGENBOEK INDIVIDUELE WMO VOORZIENINGEN GEMEENTE GRONINGEN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE GRONINGEN CVDR Officiële uitgave van Groningen. Nr. CVDR102835_3 21 november 2017 VERSTREKKINGENBOEK INDIVIDUELE WMO VOORZIENINGEN GEMEENTE GRONINGEN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE GRONINGEN Gezien het

Nadere informatie

Bijlage 2: richtlijn gebruikelijke hulp

Bijlage 2: richtlijn gebruikelijke hulp Bijlage 2: richtlijn gebruikelijke hulp 1. Algemeen Gebruikelijke hulp is hulp die naar algemeen aanvaarde opvattingen in redelijkheid mag worden verwacht van de echtgenoot, ouders, inwonende kinderen

Nadere informatie

Bijlage 2: richtlijn gebruikelijke hulp

Bijlage 2: richtlijn gebruikelijke hulp Bijlage 2: richtlijn gebruikelijke hulp Algemeen: Gebruikelijke hulp is hulp die naar algemeen aanvaarde opvattingen in redelijkheid mag worden verwacht van de echtgenoot, ouders, inwonende kinderen of

Nadere informatie

BELEIDSREGELS HULP BIJ HET HUISHOUDEN, PERSOONLIJKE ASSISTENTIE REGIE EN GEBRUIKELIJKE ZORG GEMEENTE HILVERSUM 2013

BELEIDSREGELS HULP BIJ HET HUISHOUDEN, PERSOONLIJKE ASSISTENTIE REGIE EN GEBRUIKELIJKE ZORG GEMEENTE HILVERSUM 2013 Burgemeester en wethouders van Hilversum; Gelezen het voorstel d.d. 10 mei 2012, besluiten: Vast te stellen de Beleidsregels hulp bij het huishouden, persoonlijke assistentie regie en gebruikelijke zorg

Nadere informatie

Verstrekkingenboek Wmo 2012

Verstrekkingenboek Wmo 2012 Verstrekkingenboek Wmo 2012 Inhoudsopgave Hfst. 1 Algemene uitgangspunten verstrekkingenbeleid 1.1. Inleiding en juridisch kader 1.2 Compensatieplicht 1.3 Doelgroep compensatieplicht 1.4 Voorliggende voorzieningen

Nadere informatie

Maatstaf Hulp bij het Huishouden gemeente Amsterdam

Maatstaf Hulp bij het Huishouden gemeente Amsterdam Maatstaf Hulp bij het Huishouden gemeente Amsterdam Achtergronden De voorliggende maatstaf Hulp bij het Huishouden Amsterdam is opgesteld na onderzoek door de combinatie van bureau HHM en KPMG Plexus.

Nadere informatie

Beleidsregels Ondersteuning bij het Huishouden gemeente Enschede 2017

Beleidsregels Ondersteuning bij het Huishouden gemeente Enschede 2017 GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Enschede Nr. 83853 18 mei 2017 Beleidsregels Ondersteuning bij het Huishouden Gemeente Enschede 2017 Het College van Burgemeester en Wethouders, gelet op

Nadere informatie

PROTOCOL INDICATIESTELLING HULP BIJ HET HUISHOUDEN

PROTOCOL INDICATIESTELLING HULP BIJ HET HUISHOUDEN PROTOCOL INDICATIESTELLING HULP BIJ HET HUISHOUDEN Gemeente Brunssum 5 december 2013 Inleiding Per 1 januari 2007 is de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) in werking getreden. Deze wet verving een

Nadere informatie

Nadere regels Financiële compensatieregeling Algemene voorziening hulp bij het huishouden 2015 en Huishoudelijke hulp toelage

Nadere regels Financiële compensatieregeling Algemene voorziening hulp bij het huishouden 2015 en Huishoudelijke hulp toelage GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Lisse. Nr. 48118 3 juni 2015 Nadere regels Financiële compensatieregeling Algemene voorziening hulp bij het huishouden 2015 en Huishoudelijke hulp toelage Artikel

Nadere informatie

Uitvoeringsregels huishoudelijke hulp

Uitvoeringsregels huishoudelijke hulp Bijlage 3 Uitvoeringsregels huishoudelijke hulp Onderwerpen 1. Algemene afweging 2. Gebruikelijke hulp 3. Mantelzorg 4. Onderscheid huishoudelijke hulp en huishoudelijke zorg met stroomschema 5. Definitie

Nadere informatie

Hierna volgt een schematische weergave van de tijdnormering zoals die bij de indicatiestelling gehanteerd wordt:

Hierna volgt een schematische weergave van de tijdnormering zoals die bij de indicatiestelling gehanteerd wordt: BIJLAGE 1 TIJDNORMERING HULP BIJ HET HUISHOUDEN Tijdens de indicatiestelling wordt voor de werkzaamheden en taken aan de hand van een tijdnormering bepaald wat het exact aantal uren/minuten zijn die ingezet

Nadere informatie

1. Het persoonsgebonden budget voor ondersteuning bij het huishouden, die beroepsmatig wordt geboden, bedraagt:

1. Het persoonsgebonden budget voor ondersteuning bij het huishouden, die beroepsmatig wordt geboden, bedraagt: Artikel 2.1 Hoogte van persoonsgebonden budget voor ondersteuning bij het huishouden 1. Het persoonsgebonden budget voor ondersteuning bij het huishouden, die beroepsmatig wordt geboden, bedraagt: - per

Nadere informatie

Beleidsregel maatwerkvoorziening Compensatie Huishoudelijke Taken (CHT)

Beleidsregel maatwerkvoorziening Compensatie Huishoudelijke Taken (CHT) GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Laren. Nr. 41935 7 april 2016 Beleidsregel maatwerkvoorziening Compensatie Huishoudelijke Taken (CHT) Burgemeester en wethouders van Laren Overwegende dat het

Nadere informatie

Gemeente Nijkerk - Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Nijkerk;

Gemeente Nijkerk - Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Nijkerk; GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Nijkerk. Nr. 182577 27 december 2016 Gemeente Nijkerk - Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning 2017 Collegebesluit Registratienummer 796733 / 799075 Het

Nadere informatie

Beleidsregels Ondersteuning bij het Huishouden Gemeente Enschede versie

Beleidsregels Ondersteuning bij het Huishouden Gemeente Enschede versie Beleidsregels Ondersteuning bij het Huishouden Gemeente Enschede 2017 versie 1.3 2017 1 Inhoudsopgave Wmo 2015 en uitgangspunten beleid... 3 Ondersteuning bij het huishouden als maatwerkvoorziening...

Nadere informatie

HbH alleenstaande (eengezinswoning)

HbH alleenstaande (eengezinswoning) Bijlage 1 A - Specificatie normtijden per taak In Bijlage 1 A worden de verschillen tussen de oude richtlijn en nieuwe richtlijn in kaart gebracht. Bij deze vergelijking wordt eventuele meerhulp buiten

Nadere informatie

Protocol hulp bij het huishouden

Protocol hulp bij het huishouden Bijlage 1 Protocol hulp bij het huishouden Inleiding Hulp bij het huishouden is in meerdere opzichten een belangrijke functie binnen de Wmo om een aantal resultaten te kunnen bereiken. Bijzonder is ook

Nadere informatie

Bijlage 3. Werkdocument hulp bij het huishouden en gebruikelijke zorg

Bijlage 3. Werkdocument hulp bij het huishouden en gebruikelijke zorg Bijlage 3. Werkdocument hulp bij het huishouden en gebruikelijke zorg INHOUDSOPGAVE 1. Begripsbepalingen 3 A. Hulp bij het huishouden 2. Uitgangspunten 4 2.1. Hulp bij het huishouden 4 2.1.1. Huishoudelijke

Nadere informatie

WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING

WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING Wat is de Wmo? De Wmo staat voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Uw gemeente is verantwoordelijk voor de uitvoering van de Wmo. Het doel van de Wmo is dat

Nadere informatie

Beleidsregels huishoudelijke hulp. Conceptversie 10 november 2016

Beleidsregels huishoudelijke hulp. Conceptversie 10 november 2016 Beleidsregels huishoudelijke hulp Conceptversie 10 november 2016 1. Doel van de ondersteuning Het doel van de ondersteuning is dat de clënt kan participeren en zo veel mogelijk zelfredzaam is. Daarbij

Nadere informatie

PROTOCOL HULP BIJ HET HUISHOUDEN GEMEENTE ROOSENDAAL

PROTOCOL HULP BIJ HET HUISHOUDEN GEMEENTE ROOSENDAAL PROTOCOL HULP BIJ HET HUISHOUDEN GEMEENTE ROOSENDAAL Versie : november 2007 Afdeling : Sociale Zaken Steller : Kees-Willem Bruggeman en Iris Kunnen Mede-adviseurs: Roel de Wijs en Ad Ravestein 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Bijlagen bij de Nadere Regeling Sociaal Domein gemeente Eindhoven

Bijlagen bij de Nadere Regeling Sociaal Domein gemeente Eindhoven GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Eindhoven Nr. 53770 7 juli 208 Bijlagen bij de Nadere Regeling Sociaal Domein gemeente Eindhoven Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente

Nadere informatie

Maatstaf Amsterdam. Hulp bij het huishouden

Maatstaf Amsterdam. Hulp bij het huishouden Maatstaf Amsterdam Hulp bij het huishouden Versie 2018 Maatstaf Hulp bij het huishouden gemeente Amsterdam Achtergronden De voorliggende maatstaf hulp bij het huishouden Amsterdam is opgesteld na onderzoek

Nadere informatie

Tweede wijziging nadere regels maatschappelijke ondersteuning Peelgemeente Asten 2015

Tweede wijziging nadere regels maatschappelijke ondersteuning Peelgemeente Asten 2015 GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Asten. Nr. 77290 25 augustus 2015 Tweede wijziging nadere regels maatschappelijke ondersteuning Peelgemeente Asten 2015 Het college van burgemeester en wethouders,

Nadere informatie

Indien trap aanwezig is 15 minuten per week 15 minuten per week 15 minuten per week. 15 minuten per keer en max. 5x per week voor afwassen;

Indien trap aanwezig is 15 minuten per week 15 minuten per week 15 minuten per week. 15 minuten per keer en max. 5x per week voor afwassen; BIJLAGE 1 Tijdnormering hulp bij het huishouden vanaf 1 januari 2012 De tijdnormering is indicatief. Er moet altijd worden gekeken naar de individuele situatie. Als er sprake is van een bijzondere situatie

Nadere informatie

Beleidsregels indicatiestelling AWBZ Bijlage 3. Gebruikelijke zorg

Beleidsregels indicatiestelling AWBZ Bijlage 3. Gebruikelijke zorg 2011 Inhoudsopgave 1 Algemeen 3 2 Toepassing op de functies Persoonlijke Verzorging, Verpleging en Begeleiding 4 2.1 Gebruikelijke Persoonlijke Verzorging 4 2.2 Gebruikelijke Verpleging 5 2.3 Gebruikelijke

Nadere informatie

Werkinstructie inzet huishoudelijke ondersteuning Wmo 2015 WM&W ingaande

Werkinstructie inzet huishoudelijke ondersteuning Wmo 2015 WM&W ingaande Van Heemstraweg 50 6658 KH Beneden-Leeuwen T 0487 790 790 info@vraagwijzerwestmaasenwaal.nl www.vraagwijzerwestmaasenwaal.nl Werkinstructie inzet huishoudelijke ondersteuning Wmo 2015 WM&W ingaande 01-01-2017

Nadere informatie