Rechten >> faculteit rechten >> masteropleiding

Transcriptie

1 Rechten >> faculteit rechten >> masteropleiding

2 Colofon Redactie Vormgeving Fotografie Dienst Studieinformatie en de faculteiten Ann Engelen (kaft), Ellen Willockx (binnenwerk) Jan Crab Deze brochure is met grote zorg samengesteld. Studieprogramma s veranderen echter voortdurend. Het is daarom mogelijk dat het aanbod van opleidingsonderdelen van de verschillende studierichtingen enigszins afwijkt van de informatie in deze brochure. 2

3 Inhoud Voorwoord Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? De Faculteit Rechten binnen de Universiteit Antwerpen Over de masteropleiding Rechten Doelgroep en toelatingsvoorwaarden Vereiste voorkennis Studieprogramma Leerlijnen Verplichte opleidingsonderdelen en keuzemogelijkheden Overzicht van de opleiding Semesterpakketten Meer of minder specialiseren via semesterpakketten Overzicht van de rechtsdomeinen en het vakkenaanbod per module Voorbeeld van specialisatietraject master per module Uitzonderingen op de semesterpakketten Meesterproef Vakbeschrijvingen Loopbaanperspectieven Studeren in het buitenland Onderwijs en examens Studieadvies en studentenbegeleiding Nuttige websites Meer info?

4 Voorwoord Misschien is dit je eerste kennismaking met de Universiteit Antwerpen. Misschien heb je reeds enkele jaren geleden de weg naar onze universiteit gevonden en hier je bacheloropleiding voltooid. In elk geval word je masterstudent en wil je informatie over de masteropleidingen die wij aanbieden. Het boekje dat je nu ter hand neemt, brengt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met meer dan studenten. Vanaf zijn de masteropleidingen gestart die aansluiten op de academische bacheloropleidingen. Binnen de associatie wordt de samenwerking bevorderd met de Plantijnhogeschool, de Karel de Grote Hogeschool, de Artesis Hogeschool Antwerpen en de Hogere Zeevaartschool. Tijdens je masteropleiding wordt de kennis die je opdeed tijdens je bacheloropleiding verder uitgediept. De Universiteit Antwerpen stelt alles in het werk om je studietijd aangenaam te maken en de kwaliteit van de opleiding op topniveau te houden. Onze opleidingen worden regelmatig bijgestuurd en aangepast aan maatschappelijke en wetenschappelijke evoluties. We nodigen je alvast uit op onze infodagen (20 maart en 24 april 2010) of op de infomarkt (15 september 2010). Welkom bij de Universiteit Antwerpen! Prof. dr. Alain Verschoren Rector Universiteit Antwerpen 4

5 Waarom studeren aan de Universiteit Antwerpen? STUDENTGERICHTHEID De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent onder andere dat je zoveel mogelijk college volgt in kleine groepen, hetgeen een vlotte interactie mogelijk maakt. De kleine afstand tussen studenten en het docentencorps zorgt ervoor dat je bij je profs terecht kan met allerlei vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard; dit biedt ook nieuwe kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden ook uitgenodigd om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Tenslotte is de Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten. INNOVERENDE ACADEMISCHE OPLEIDINGEN De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen aan, waarbij de opleidingen zowel oog hebben voor theorie als voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook internationale faam geniet. De academische ivoren toren werd echter reeds lang geleden gesloopt: academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet zozeer het memoriseren van feitenkennis centraal: je verwerft relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. Ook de BaMa-structuur werd gezien als een kans tot vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen werden ingevoerd, keuze mogelijkheden binnen bestaande opleidingen verruimd. INFRASTRUCTUUR Voor haar onderwijs beschikt de Universiteit Antwerpen over de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en meerdere studielandschappen. In alle publieke ruimten (bibliotheken, cafetaria, aula) zijn er hotspots waar je draadloos kan surfen met je eigen laptop. De laatste jaren werd grootschalig geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving aan te bieden. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met meer dan studenten, verspreid over vier campussen en zeven faculteiten. De campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken liggen aan de stadsrand, in een groene omgeving. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het 5

6 openluchtmuseum voor Beeldhouwkunst Middelheim en het Nachtegalenpark. Studeer je op de campus Drie Eiken? Dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig gerenoveerde 16de-eeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen. De opleiding Rechten is gesitueerd op de Stadscampus. VORMING De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen aanbieden, maar ook een brede vorming. Ze wil jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit in haar curricula, personeel en studenten. ANTWERPEN Tenslotte kies je voor de stad Antwerpen. Studeren is meer dan met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad. Antwerpen is, naast een universiteitsstad, een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur,... Kortom: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken. Speciaal voor de lancering van de nieuwe huisstijl van de Universiteit Antwerpen, schreef Pieter Embrechts een lied U Aan het woord. In deze brochure vertellen wij graag over onze universiteit, daarna is het woord aan A! de faculteit rechten binnen de Universiteit Antwerpen De Universiteit Antwerpen heeft zeven faculteiten: Farmaceutische, Biomedische en Diergeneeskundige Wetenschappen, Geneeskunde, Letteren en Wijsbegeerte, Politieke en Sociale Wetenschappen, Rechten, Toegepaste Economische Wetenschappen, Wetenschappen. De Faculteit Rechten organiseert de masteropleiding in de rechten. Alle onderwijsactiviteiten vinden plaats op de Stadscampus. Bezoek onze website! Bekijk en beluister de filmpresentatie (vodcast) van de Faculteit Rechten > onderwijs > master 6

7 Over de masteropleiding rechten De masteropleiding in de rechten streeft zes doelstellingen na: 1. je basiskennis in de juridische disciplines, die je in de bacheloropleiding hebt verworven, verruimen en verdiepen; 2. je aanzetten om te reflecteren over het recht vanuit een bredere maatschappelijke, sociaal-economische, historische en filosofische context; 3. in samenhang hiermee je een attitude bijbrengen die de spanning tussen recht en ethiek voortdurend bevraagt; 4. je verder bewust maken van de internationale en vooral de Europese context waarbinnen het recht functioneert, om je de contextgebondenheid in tijd en ruimte van ons eigen rechtssysteem te doen inzien; 5. het aanscherpen van je juridische redeneervermogen en van het probleem oplossende vermogen, zodat je in staat bent om autonoom en creatief met het recht om te gaan; 6. de wetenschappelijke attitude en vaardigheden versterken en inoefenen, zodat je als master in de rechten in staat bent om zelfstandig wetenschappelijk werk te verrichten. Om deze doelstellingen te bereiken, bieden we je de mogelijkheid om een programma op maat samen te stellen. Je kan opteren voor een doorgedreven algemene vorming in het recht, een major-minorprogramma of je kan specialiseren. Je kan ook een deel van je opleiding aan een buitenlandse universiteit vervolmaken of in Antwerpen Engelstalige cursussen volgen. Tijdens je masteropleiding werk je aan je meesterproef: via een stage sla je de brug met de toekomstige beroepswereld van de jurist. Je sluit, in aansluiting op je stage, je opleiding af met een wetenschappelijke scriptie (thesis). 7

8 Doelgroep en toelatingsvoorwaarden RECHTSTREEKSE INSTROOM: Belgisch academisch Bachelordiploma in de Rechten. 1 INSTROOM VIA EEN SCHAKELPROGRAMMA: Professionele bachelor Bedrijfsbeheer/Bedrijfsmanagement, optie Rechtspraktijk. Met het schakelprogramma behaal je niet het academische bachelordiploma in de rechten, maar verwerf je wel een getuigschrift dat je toegang geeft tot de masteropleiding in de rechten. Met het schakelprogramma kan je als voltijds student dit getuigschrift behalen in twee jaar. INSTROOM VIA EEN BACHELOR MET STUDIEDUURVERKORTING: Professionele bachelor Bedrijfsbeheer/Bedrijfsmanagement, optie Rechtspraktijk; Houders van een universitair kandidaats-, licentiaats-, bachelor- of master diploma of van een diploma niet-universitair hoger onderwijs van 2 cycli; Afgestudeerden van het hogeschoolonderwijs van 1 cyclus na onderzoek van het diploma. In de verkorte bachelor kan je als voltijds student een bachelordiploma behalen in twee jaar i.p.v. drie. INSTROOM VIA EEN BUITENLANDS PROGRAMMA: Bachelors in de Rechten met een diploma van een buitenlandse universiteit. Met het overbruggingsprogramma kan je als voltijds student een bachelordiploma behalen in één jaar i.p.v. drie. 8

9 Vereiste voorkennis Je hebt een basiskennis van en een basisinzicht in de grondslagen, de beginselen en de structuren van de belangrijkste juridische vakgebieden. Je hebt ook een basisinzicht in de wisselwerking tussen de Belgische, de Europese en de internationale rechtsorde. Je bent vertrouwd met de bronnen van het recht en in staat die bronnen zelfstandig te raadplegen en de gevonden informatie op een wetenschappelijk verantwoorde manier te verwerken. Je bent in staat rechtsregels en rechtsproblemen te identificeren en bezit een onderzoekende houding ten aanzien van de ordening van het menselijk leven in de maatschappij. Je bezit algemene intellectuele vaardigheden, zoals het logisch kunnen redeneren, het analyseren en synthetiseren van teksten, het schrijven van een korte verhandeling, het voeren van en het deelnemen aan een initiërend juridisch debat, het rapporteren van ondernemingen. Je bent in staat kritisch te reflecteren ten aanzien van het recht. Je kan je zowel mondeling als schriftelijk behoorlijk uitdrukken in de Nederlandse taal en bent vertrouwd met het juridische taalgebruik, zowel in het Nederlands als in het Frans, Engels en Duits. Je kan de juridische redenering correct verwoorden en een eenvoudige juridische argumentatie opbouwen. Je bent in staat om eenvoudige juridische teksten en/of rapporten met een juridische invalshoek op te stellen. Je bezit de praktische vaardigheden die afgestemd zijn op de toenemende informatisering van de samenleving en van het recht in het bijzonder. Je hebt tevens relationele vaardigheden, zoals het kunnen werken in teamverband en het deelnemen aan vergaderingen. Je kan over een rechtsmaterie helder communiceren met leken en juristen. 9

10 Studieprogramma De Antwerpse masteropleiding in de Rechten omvat 120 studiepunten (sp), wat overeenkomt met twee jaar voltijdse studie. De opleiding bestaat uit een beperkt verplicht programma en een ruim zelf samen te stellen programma. De masteropleiding in de Rechten kan zowel in dag- als avondonderwijs worden gevolgd. In avondonderwijs kan het diploma ook via deeltijdse studie worden behaald. LEERLIJNEN In het verlengde van het bachelorprogramma vind je in de masteropleiding drie types van opleidingsonderdelen terug: grondslagen- en hulpwetenschappenvakken; juridische opleidingsonderdelen; juridische vaardigheden en specifiek voor de masteropleiding: de meesterproef. Grondslagen- en hulpwetenschappenvakken zijn de opleidingsonderdelen waarbij het recht wordt benaderd vanuit andere wetenschappelijke disciplines. In de masteropleiding worden enkel nog die juridische opleidingsonderdelen opgenomen die kennis van het hele of toch minstens belangrijke delen van het recht vooronderstellen die in de bachelorjaren wordt opgedaan. Tot die opleidingsonder delen worden Fundamentele rechten en vrijheden, Internationaal privaatrecht, Rechtsrelativiteit en rechts vergelijking en Insolventierecht met inbegrip van zekerheden gerekend. Rechten is niet alleen een zaak van kennen maar ook van kunnen. Daarom worden vaardighedenvakken geprogrammeerd. Dit zijn praktijkgerichte vakken, die specifiek juridische vaardigheden aanleren, die je nodig hebt op de arbeidsmarkt. 10

11 VERPLICHTE OPLEIDINGSONDERDELEN EN KEUZEMOGELIJKHEDEN De Antwerpse masteropleiding in de rechten heeft een heel eigen profiel. Je programma bestaat uit een beperkt verplicht gedeelte en een ruim keuzegedeelte. Het masterprogramma van de faculteit Rechten kent 8 verplichte opleidingsonderdelen: Ethiek Deontologie Fundamentele rechten en vrijheden Internationaal Privaatrecht Rechtsrelativiteit en rechtsvergelijking Insolventierecht met inbegrip van zekerheden Bemiddelen en onderhandelen Meesterproef (stage en thesis) Voor een inhoudelijke beschrijving van deze opleidingsonderdelen, zie pagina 27 tot en met 30. Voor het overige bestaat het programma van de twee masterjaren uit keuzemogelijkheden: 1. Je kiest één grondslagen- of hulpwetenschapvak, in beginsel te kiezen uit de door de faculteit vooropgestelde lijst van opleidingsonderdelen: Rechtsfilosofie Rechtspsychologie Rechtssociologie Rechtsgeschiedenis Wetgevingsleer Economische analyse van het recht Volgende opleidingsonderdelen kunnen gekozen worden in de plaats van een grondslagen- of hulpwetenschapvak: Kinderrechten Discriminatie- en diversiteitsrecht 2. Daarnaast kies je drie semesterpakketten uit een reeks van zeven modules die inhoudelijk zijn afgestemd op verschillende rechtsgebieden: burgerlijk recht, fiscaal recht, internationaal en Europees recht, ondernemingsrecht, publiek recht, rechtshandhaving en sociaal recht. 11

12 OVERZICHT VAN DE OPLEIDING Eerste semester sp Tweede semester sp Ethiek en deontologie 9 Semesterpakket naar keuze: Fundamentele rechten en vrijheden 6 Grondige studie I 6 MA 1 Internationaal Privaatrecht 6 Grondige studie II 6 Rechtsrelativiteit en rechtsvergelijking Insolventierecht met inbegrip van zekerheden 3 Vergelijkende en internationale studie I 6 Bijzondere studie I 3 Meesterproef deel I (stage) 12 3 Eerste semester sp Tweede semester sp Semesterpakket naar keuze: Semesterpakket naar keuze: Grondige studie III 6 Grondige studie V 6 Grondige studie IV 6 Grondige studie VI 6 MA 2 Vergelijkende en internationale studie II 3 Vergelijkende en internationale studie III Bijzondere studie II 3 Bijzondere studie III 3 Keuzevak grondslagen/ hulpwetenschappen 3 Bemiddelen en onderhandelen 3 Meesterproef deel II (thesis) Meesterproef deel II (thesis) 18 3 SEMESTERPAKKETTEN Aan de hand van de semesterpakketten kan je als student zelf in grote mate een invulling aan jouw masteropleiding geven. Hierbij kan je opteren voor een verder doorgedreven algemene vorming in het recht, een major - minor of voor een specialisatie in één van de zeven modules. Er zijn zeven modules (rechtsdomeinen): Burgerlijk recht Fiscaal recht Internationaal en Europees recht Ondernemingsrecht Publiek recht 12

13 Rechtshandhaving Sociaal recht In elke module worden drie types opleidingsonderdelen aangeboden: Grondige studies Vergelijkende en/of internationale/europese studies Bijzondere studies De grondige studies zijn erop gericht de juridische basiskennis te verdiepen en de student autonoom en creatief te leren werken met het recht. In de vergelijkende en/of internationale/europese studies komt de vergelijking van het eigen recht met het recht van andere staten aan bod, alsook de internationalisering/ Europeanisering van de rechtsverhoudingen. Bedoeling is niet zozeer de rechtsvergelijkende methode aan te leren, maar het recht in context te plaatsen van waaruit er methodisch aan vergelijking van recht wordt gedaan. De bijzondere studies zijn opleidingsonderdelen die in het verlengde liggen van een basisvak (bv. bewijsrecht, verzekeringsrecht, familiaal procesrecht) of opleidingsonderdelen waarvan de eigenheid erin bestaat dat zij betrekking hebben op een bepaald domein van het maatschappelijk leven (bv. medisch recht, mediarecht, vreemdelingenrecht). Het zijn dus deels opleidingsonderdelen met specifieke rechtsinhouden, deels opleidings onderdelen waarin het recht uit de basisvakken in een bijzonder deelgebied wordt toegepast. Bij het samenstellen van een semesterpakket, maak je binnen een rechtsdomein een combinatie van: Grondige studies: 2 opleidingsonderdelen (2 x 6 sp) Vergelijkende en/of internationale/europese studie: 1 opleidingsonderdeel (3 sp) Bijzondere studie: 1 opleidingsonderdeel (3 sp) Je semesterpakket bestaat in totaal dus uit 4 opleidingsonderdelen. Deze worden gekozen binnen eenzelfde semester. Je kiest in je masterprogramma in totaal drie semesterpakketten. Dit soepele keuzesysteem laat je toe je opleiding toe te snijden op wat je zelf wenst of op wat van jou in de beoogde sector van tewerkstelling wordt verwacht. Kies je voor een algemeen vormende opleiding, dan kan je drie semesterpakketten uit drie verschillende modules (rechtsdomeinen) volgen. Kies je voor een major-minor opleiding, dan kies je twee semesterpakketten binnen éénzelfde rechtsdomein en één in een ander rechtsdomein. Wil je reeds specialiseren, bijvoorbeeld je voorbereiden op een functie als fiscalist of strafpleiter, dan kies je drie semesterpakketten binnen éénzelfde rechtsdomein. 13

14 MEER OF MINDER SPECIALISEREN VIA SEMESTERPAKKETTEN Elke student kiest drie semesterpakketten: één in eerste master: tweede semester twee in tweede master: één per semester Je kan kiezen voor: een algemene opleiding een major-minor opleiding een gespecialiseerde opleiding Een algemene opleiding houdt in dat je elk semesterpakket binnen een andere rechtsmodule kiest. Voorbeeld: Semesterpakket I: rechtsmodule burgerlijk recht Semesterpakket II: rechtsmodule fiscaal recht Semesterpakket III: rechtsmodule sociaal recht De major-minor opleiding houdt in dat je twee semesterpakketten samenstelt uit eenzelfde rechtsmodule en één semesterpakket samenstelt binnen een andere rechtsmodule. Als je twee semesterpakketten kiest uit hetzelfde rechtsdomein, krijg je de vermelding Major in het (bv. burgerlijk) recht op je diplomasupplement. Voorbeeld: Semesterpakket I: rechtsmodule burgerlijk recht Semesterpakket II: rechtsmodule burgerlijk recht Semesterpakket III: rechtsmodule sociaal recht Je minor situeer je best in het tweede semester van je eerste masterjaar of in het tweede semester van je tweede masterjaar. Zo bewaar je de grootste keuzevrijheid binnen je majormodule. De gespecialiseerde opleiding houdt in dat je alle modulesemesters samenstelt uit dezelfde rechtsmodule. Als je specialiseert, door drie keer een semesterpakket uit hetzelfde rechtsdomein te kiezen, krijg je de vermelding Specialisatie in het (bv. burgerlijk) recht op je diplomasupplement. Voorbeeld: Semesterpakket I: rechtsmodule burgerlijk recht Semesterpakket II: rechtsmodule burgerlijk recht Semesterpakket III: rechtsmodule burgerlijk recht Op pagina s 20 tot en met 23 werd er per rechtsdomein een voorbeeld uitgewerkt van een specialisatietraject. 14

15 OVERZICHT VAN DE RECHTSDOMEINEN EN HET AANBOD VAN OPLEIDINGSONDERDELEN PER MODULE De semestrialisering van de opleiding maakt dat je niet voor elk opleidingsonderdeel in elk semester kan kiezen. Bovendien is het zo dat de opleidingsonderdelen die in het eerste semester staan geprogrammeerd slechts één keer kunnen worden gekozen, met name in het eerste semester van de tweede master. Daarom strekt het tot aanbeveling je bij de start van de master een goed beeld te vormen van de opleidingsonderdelen die je over de twee masterjaren heen wenst te volgen. Hiernavolgende semestrialisering geldt onder voorbehoud van wijzigingen door de Onderwijscommissie van de Faculteit Rechten. Rechtsdomein/Module Burgerlijk Recht Sp Sem Grondige studie zakenrecht 6 1 Grondige studie buitencontractueel aansprakelijkheids recht en risicoverzekering 6 1 Grondige studie personen-, gezins- en familierecht 6 2 Grondige studie familiaal vermogensrecht 6 2 Grondige studie verbintenissen- en overeenkomsten recht 6 2 Vergelijkend verbintenissen- en aansprakelijkheidsrecht 3 1 Vergelijkend personen- en familierecht, met inbegrip van familiaal vermogensrecht 3 2 Medisch recht 3 1 Medische terminologie en evaluatie van menselijke schade 3 1 Verzekeringsrecht 3 2 Familiaal procesrecht 3 2 Opstellen van privaatrechtelijke akten

16 Rechtsdomein/Module Fiscaal recht Sp Sem Grondige studie personenbelasting 6 1 Grondige studie boekhoudrecht 6 1 Grondige studie vennootschapsbelasting 6 2 Grondige studie BTW 6 2 Grondige studie fiscale procedure 6 2 Internationaal en vergelijkend fiscaal recht 3 1 Internationaal en Europees sociaal recht 3 2 Lokale en regionale belastingen 3 1 Registratie- en successierechten 3 1 Europees belastingrecht 3 1 Fiscaal strafrecht 3 2 Douane en accijnzen 3 2 Rechtsdomein/Module Internationaal en Europees recht Sp Sem Grondige studie Volkenrecht 6 1 Grondige studie recht van de Europese Unie: vrij verkeer 6 1 Grondige studie internationaal privaatrecht 6 2 Grondige studie recht van de Europese Unie: institutioneel recht 6 2 Grondige studie recht van de Europese Unie: kartelrecht 6 2 Vergelijkend en Europees internationaal privaatrecht 3 1 Vergelijkend en Europees gerechtelijk recht 3 2 Law and globalisation 3 1 International Development Law 3 1 Law of the World Trade Organisation 3 2 External relations of the European Union 3 2 Beginselen van Europees privaatrecht

17 Rechtsdomein/Module Ondernemingsrecht Sp Sem Grondige studie vennootschapsrecht, verenigingen en stichtingen 6 1 Grondige studie insolventierecht met inbegrip van zekerheden 6 1 Grondige studie recht van de Europese Unie: kartelrecht 6 2 Grondige studie recht van de onrechtmatige mededinging 6 2 Grondige studie financieel recht 6 2 Vergelijkend en Europees intellectueel eigendomsrecht 3 1 Vergelijkend, Europees en internationaal handelsrecht 3 2 Zee- en transportrecht 3 1 Zee- en transportverzekeringen 3 1 Handelscontracten 3 2 Law of the World Trade Organisation 3 2 Verzekeringsrecht 3 2 Rechtsdomein/Module Publiek recht Sp Sem Grondige studie staatsrecht 6 1 Grondige studie publiek procesrecht 6 1 Grondige studie bestuursrecht 6 2 Grondige studie rechten en vrijheden 6 2 Grondige studie Instrumentarium van de overheid 6 2 Vergelijkend staatsrecht 3 1 Vergelijkend bestuursrecht 3 2 Milieurecht 3 1 Onderwijsrecht 3 1 Migratie- en migrantenrecht 3 2 Recht van de ruimtelijke ordening 3 2 Rechtspositie van het overheidspersoneel

18 Rechtsdomein/Module Rechtshandhaving Sp Sem Grondige studie strafprocesrecht 6 1 Grondige studie publiek procesrecht 6 1 Grondige studie strafrecht 6 2 Grondige studie gerechtelijk recht 6 2 Grondige studie internationaal privaatrecht 6 2 Vergelijkend en internationaal straf- en strafprocesrecht 3 1 Vergelijkend en Europees gerechtelijk recht 3 2 Strafrechtelijk sanctierecht 3 1 Bewijsrecht 3 1 Bijzonder strafrecht 3 2 Jeugd(beschermings)recht 3 2 Pleitoefeningen 3 2 Rechtsdomein/Module Sociaal recht Sp Sem Grondige studie sociale bescherming zelfstandigen 6 1 Grondige studie fundamenten van sociaal recht 6 1 Grondige studie individueel arbeidsrecht 6 2 Grondige studie collectief arbeidsrecht 6 2 Grondige studie sociale bescherming van werknemers 6 2 Vergelijkend sociaal recht 3 1 Internationaal en Europees sociaal recht 3 2 Medische terminologie en evaluatie van de menselijke schade 3 1 (Leerstoel) sociale economie 3 1 Juridische aspecten inzake welzijn op het werk 3 2 Migratie- en migrantenrecht 3 2 Rechtspositie van het overheidspersoneel

19 Opgelet! Indien je specialiseert, word je verplicht in het tweede semester van het tweede masterjaar de volgende drie types opleidingsonderdelen uit een ander rechtsdomein te kiezen: 1 Grondige studie 1 Vergelijkende en/of internationale/europese studie 1 Bijzondere studie Stemt je keuze van opleidingsonderdelen uit die andere rechtsdomeinen niet overeen met de modelsemestrialisering, dan dien je, via de studietrajectbegeleider (zie coördinaten op pagina 38), aan het Uitgebreid Dagelijks Bestuur toestemming te vragen voor een afwijking (bv. door het volgen van een zogenaamd asymmetrisch semester(pakket)). Meer informatie over het Uitgebreid Dagelijks Bestuur vind je op: > E-valven (onder Algemeen) > Princiepsbeslissingen UDB 19

20 VOORBEELD VAN SPECIALISATIETRAJECT MASTER PER MODULE In het voorbeeld wordt rekening gehouden met de semestrialisering zoals die geldt in de academiejaren en Eerste master - Tweede semester Tweede master - Eerste semester Tweede master - Tweede semester Grondige studie verbintenissen- en overeenkomstenrecht Grondige studie buitencontr. aansprakelijkheidsrecht en risicoverz. Grondige studie familiaal vermogensrecht Grondige studie personen, gezins- en familierecht Grondige studie zakenrecht Grondige studie uit ander rechtsdomein Vergelijkend personen- en familierecht, met inbegrip van familiaal vermogensrecht Vergelijkend verbintenissen- en aansprakelijkheidsrecht Vgl en/of internationale/europese studie uit ander rechtsdomein Verzekeringsrecht Medisch recht Bijzondere studie uit ander rechts domein Burgerlijk Recht OF Opstellen van privaatrechterlijke akten OF Medische terminologie en evaluatie van OF Familiaal procesrecht menselijke schade Grondige studie vennootschaps belasting Grondige studie personen belasting Grondige studie BTW Grondige studie fiscale procedure Grondige studie boekhoudrecht Grondige studie uit ander rechtsdomein Internationaal en Europees Sociaal Recht Internationaal en vergelijkend fiscaal recht Vgl en/of internationale/europese studie uit ander rechtsdomein Fiscaal strafrecht Europees belastingsrecht Bijzondere studie uit ander rechts domein Fiscaal Recht OF Douane en accijnzen OF Registratie- en succesierechten OF Lokale en regionale belastingen 20

21 Grondige studie recht van de Europese Unie: institutioneel recht Grondige studie Volkenrecht Grondige studierecht van de Europese Grondige studie recht van de Europese Unie: Unie: kartelrecht vrij verkeer Grondige studie internationaal privaatrecht Grondige studie uit ander rechtsdomein Vergelijkend en Europees sociaal Recht Vergelijkend en Europees internationaal privaatrecht Vgl en/of internationale/europese studie uit ander rechtsdomein Law of the World Trade Organisation Law and globalisation Bijzondere studie uit ander rechts domein OF External relations of the European Union OF International Development Law OF Beginselen van Europees privaatrecht Grondige studie recht van de Europese Unie: kartelrecht Grondige studie vennootschaps recht, verenigingen en stichtingen Grondige studie financieel recht Grondige studie recht van de onrecht matige mededinging Grondige studie insolventierecht met inbegrip van zekerheden Grondige studie uit ander rechtsdomein Vergelijkend, Europees en Internationaal handelsrecht Vergelijkend en Europees intellectueel eigendomsrecht Vgl en/of internationale/europese studie uit ander rechtsdomein Handelscontracten Zee- en transportrecht Bijzondere studie uit ander rechts domein OF Law of the World Trade Organisation OF Zee- en transportverzekeringen OF Verzekeringsrecht Ondernemingsrecht Int en Eur Recht 21

22 Grondige studie bestuursrecht Grondige studie publiek procesrecht Grondige studie Instrumentarium van de Grondige studie rechten en vrijheden Grondige studie staatsrecht overheid Grondige studie uit ander rechtsdomein Vergelijkend bestuursrecht Vergelijkend staatsrecht Vgl en/of internationale/europese studie uit ander rechtsdomein Rechtspositie van het overheidspersoneel Milieurecht Bijzondere studie uit ander rechts domein OF Recht van de ruimtelijke ordening OF Onderwijsrecht OF Migratie- en migrantenrecht Grondige studie strafrecht Grondige studie publiek procesrecht Grondige studie inter n. privaatrecht Grondige studie gerechtelijk recht Grondige studie strafprocesrecht Grondige studie uit ander rechtsdomein Vergelijkend en Europees gerechtelijk recht Vergelijkend en internationaal straf- en strafprocesrecht Vgl en/of internationale /Europese studie uit ander rechtsdomein Pleitoefeningen Bewijsrecht Bijzondere studie uit ander rechts domein OF Bijzonder strafrecht OF Strafrechtelijk sanctierecht OF Jeugd(beschermings)recht Rechtshandhaving Publiek recht 22

23 Grondige studie individueel arbeidsrecht Grondige studie sociale bescherming zelfstandigen Grondige studie sociale bescherming van werknemenrs Grondige studie collectief arbeidsrecht Grondige studie fundamenten van sociaal recht Grondige studie uit ander rechtsdomein Internationaal en Europees sociaal recht Vergelijkend sociaal recht Vgl en/of internationale/europese studie uit ander rechtsdomein Rechtspositie van het overheidspersoneel Medische terminologie en evaluatie van de menselijke schade Bijzondere studie uit ander rechts domein OF Juridische aspecten inzake welzijn op het werk OF (Leerstoel) sociale economie OF Migratie- en migrantenrecht Sociaal recht 23

24 UITZONDERINGEN OP DE SEMESTERPAKKETTEN Een semesterpakket stel je steeds samen binnen éénzelfde rechtsdomein. Hierop bestaan een aantal uitzonderingen. Equivalenties Je kan bepaalde opleidingsonderdelen uit je semesterpakket vervangen. Dit geldt voor alles studenten. Hieronder vind je het overzicht van de equivalenties: Opleidingsonderdeel Grondige studie Bijzondere studie Equivalent met Internationale pleitwedstrijd (in functie van de inhoud) Leerstoel Kruithof Opleidingsonderdeel van een gasthoogleraar Themacollege Als je specialiseert mag je een opleidingsonderdeel uit de masteropleiding van een andere faculteit kiezen, op voorwaarde dat je een specifieke aanvraag daartoe richt aan de studietraject begeleider (zie contactgegevens op pagina 38). Je aanvraag kan worden aanvaard indien: er geen equivalent of gelijkwaardig vak aan de Faculteit Rechten wordt aangeboden; de doelstellingen en eindtermen overeenstemmen met die van het vervangen opleidingsonderdeel; het Uitgebreid Dagelijks Bestuur de aanvraag goedkeurt. Asymmetrische modulesemesters Asymmetrische modulesemesters kunnen enkel in de gespecialiseerde opleiding, in de minor-major en voor studenten die op erasmus vertrekken. De asymmetrie heeft betrekking op de afwijking van de voorziene semesterindeling, die je in de regel bindt om per semester te kiezen voor: 2 grondige studies, 1 vergelijkende en/of internationale/europese studie en 1 bijzondere studie. In het raam van een specialisatieprogramma kan je bijvoorbeeld de voorkeur geven aan 2 bijzondere studies te volgen binnen één semester of de opleidingsonderdelen uit het andere rechtsdomein al te volgen in het eerste semester i.p.v. in het tweede semester van het tweede masterjaar. 24

25 Het is bijgevolg een flexibiliteit die voor zowel de grondige studies, vergelijkende en/ of internationale/europese studies en bijzondere studies geldt en dit zowel voor het rechtsdomein waarin gespecialiseerd wordt, als voor de opleidingsonderdelen die uit een ander rechtsdomein moeten worden gekozen. In geval je een asymmetrisch semesterpakket wil samenstellen, ben je verplicht hiervoor een aanvraag in te dienen bij het Uitgebreid Dagelijks Bestuur, met een volledig overzicht van je masterprogramma (eerste en tweede masterjaar) en inclusief de semestrialisering (zie ook pagina 19). Erasmus In het tweede jaar van je masteropleiding kan je op uitwisseling met Erasmus om aan een buitenlandse universiteit één semester of het gehele tweede masterjaar te behalen. Ga je: gedurende het eerste semester, dan volg je aan de Universiteit Antwerpen»» 2 grondige studies (12 sp)»» 1 vergelijkende en/of internationale/europese studie (3 sp) OF 1 grondslagenvak (3 sp)»» de meesterproef (thesis) (18 sp)»» Bemiddelen en onderhandelen (3 sp) In het buitenland volg je 24 studiepunten, vergelijkbaar met het programma van de Universiteit Antwerpen. gedurende een volledig academiejaar, dan volg je aan de Universiteit Antwerpen»» de meesterproef (thesis) (18 sp)»» Bemiddelen en onderhandelen (3 sp) In het buitenland volg je 39 studiepunten, vergelijkbaar met het programma van de Universiteit Antwerpen. Je mag, bovenop het pakket ter waarde van minstens 24 respectievelijk 39 studiepunten en na goedkeuring door de titularis van het opleidingsonderdeel Bemiddelen en onderhandelen aan de faculteit Rechten van de Universiteit Antwerpen, ook het opleidingsonderdeel Bemiddelen en onderhandelen aan de gastuniversiteit afleggen in plaats van aan de Universiteit Antwerpen en hiervoor erkenning van het behaalde resultaat verkrijgen; deze goedkeuring kan slechts worden gegeven indien het opleidingsonderdeel Bemiddelen en onderhandelen aan de gastuniversiteit equivalent is qua inhoud en studiepunten met het aan de faculteit Rechten van de Universiteit Antwerpen gedoceerde opleidingsonderdeel Bemiddelen en onderhandelen. Zodra deze goedkeuring is verleend, kan je geen examen Bemiddelen en onderhandelen meer afleggen aan de Universiteit Antwerpen. Voor meer informatie in verband met een verblijf in het buitenland, zie pagina

26 Meesterproef Het unieke kroonstuk van de Antwerpse masteropleiding is de meesterproef: de wetenschappelijke opleiding wordt hier verbonden met een thesis en een stage in de advocatuur, de magistratuur, het notariaat, de administratie, sociale organisaties of ondernemingen van het brede Antwerpse hinterland. Zo slaat de rechtenopleiding de brug met de toekomstige beroepswereld van de jurist. De meesterproef wordt in zijn geheel gekoppeld aan een module. Het aan de Universiteit Antwerpen ontwikkelde concept van meesterproef is uniek in Vlaanderen en werd door de visitatiecommissie van het onderwijs in de rechten bijzonder positief onthaald. De meesterproef is er op gericht: je juridische vakmanschap verder uit te bouwen; je schriftelijke, mondelinge en communicatieve vaardigheden verder te ontplooien. De meesterproef wordt gespreid over beide masterjaren en bestaat uit een stage en een thesis: 1. Je doet gedurende minimum tien werkdagen stage - een juridische exposure - in een onderneming, een bestuur, een advocatenkantoor, een rechtbank, enzovoort. In overleg tussen de meesterproefcoördinator en de stagemeester, mentor genoemd (een advocaat, magistraat, notaris, parketmagistraat, bankier, verzekeraar, bedrijfsjurist, of andere met ruime praktijkervaring) wordt een ervaringstraject uitgetekend. De stage heeft plaats tijdens het eerste masterjaar, tweede semester (in de periode tussen 1 januari 31 augustus) en hoeft niet noodzakelijk in één aansluitende periode te worden doorlopen. Over deze stage redigeer je een stagerapport, dat een logboek en hoofdzakelijk de bespreking van één oplossingsproces bevat. Dit oplossingsproces betreft bijvoorbeeld een pleitdossier, de oplossing van een geschil in der minne, het onderhandelen en opmaken van een contract, het doorvoeren van een herstructurering, of dergelijke. 2. Je schrijft een wetenschappelijke thesis onder leiding van een promotor ( professor van de Faculteit Rechten). Hierbij dien je een zelfstandig gevonden oplossing voor een originele probleemstelling binnen de gekozen module schriftelijk uit te werken. De thesisonderwerpen worden toegewezen in het tweede semester van het eerste masterjaar. Tenslotte verdedig je jouw thesis mondeling op het einde van het tweede masterjaar voor de promotor en een assessor. De verdediging bestaat uit een toelichting over de thesis en het beantwoorden van vragen van een promotor en assessor. 26

27 Aan de twee componenten van de meesterproef worden 30 studiepunten toegekend (12 sp stage, 18 sp thesis). De evaluatie van deze componenten vindt plaats op het einde van het tweede masterjaar. Aan de meesterproef verbindt de faculteit absolute volgtijdelijkheid, wat betekent dat je zonder creditbewijs voor dit opleidingsonderdeel geen masterdiploma kan verkrijgen. Tijdens de eerste week van oktober geeft de meesterproefcoördinator een toelichting bij de meesterproef. Meer informatie kan je ook vinden in het Reglement Meesterproef: > Onderwijs > Dagonderwijs > Master > Meesterproef Vakbeschrijvingen In deze brochure laten we je kennis maken met de inhoud van de verplichte opleidingsonderdelen van de masteropleiding Rechten. Op de website vind je meer uitgebreide informatie terug over de volgtijdelijkheid, werkvormen, evaluatie, noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal. Het masterprogramma van de Faculteit Rechten kent 8 verplichte opleidings onderdelen: I. Grondslagen- en hulpwetenschappenvakken sp Ethiek Deontologie II. Juridische vakken Fundamentele recht en vrijheden 6 Internationaal Privaatrecht 6 Rechtsrelativiteit en rechtsvergelijking 3 Insolventierecht met inbegrip van zekerheden 6 III. Vaardigheden en Meesterproef Bemiddelen en onderhandelingen 3 Meesterproef 30 TOTAAL

28 GRONDSLAGEN- EN HULPWETENSCHAPPENVAKKEN Ethiek De cursus bestaat uit twee delen, waarvan het eerste handelt over de drie belangrijkste hedendaagse modellen (hfdst. 1) en het onderscheid tussen moderne en postmoderne ethiek (hfdst. 2). In het tweede deel worden aan de hand van artikels en actuele casussen volgende thema s besproken: pers en gerecht (hfdst. 3), mensenrechten en terreur (hfdst. 4), het onderscheid tussen neutraliteit en objectiviteit (hfdst. 5) en bestaat er een recht op satire? (hfdst. 6) Deontologie De deontologie van elk van de bestaande juridische beroepen wordt onderzocht: de magistraat, de notaris, de advocaat, de gerechtsdeurwaarder, de gerechtsdeskundige, de bedrijfsjurist, de acountant en de belastingconsulent, de bemiddelaar, de arbiter. Aangetoond zal worden dat de uiteenlopende deontologische regelen kunnen worden ingedeeld in vier basishoedanigheden waaraan diegene die een juridisch beroep uitoefent moet voldoen: bekwaamheid, loyauteit, objectiviteit en vertrouwelijkheid. Dit wordt geïllustreerd met voorbeelden die verband houden met de juridische beroepen. De wijze waarop elke beroepsdeontologie zich tot de wet verhoudt, wordt onderzocht. De verschillende middelen die de naleving van de deontologische regelen moeten waarborgen, worden aangegeven (onder andere tuchtrechtelijke sancties, de strafwet, de burgerlijke aansprakelijkheid, reglementeringen van beroepsorganisaties). JURIDISCHE OPLEIDINGSONDERDELEN Fundamentele rechten en vrijheden Het opleidingsonderdeel biedt een grondige, voor elke rechtenstudent relevante studie van het recht van de mensenrechten. De nadruk ligt op de Europese bescherming van de mensenrechten en de doorwerking in de Belgische rechtsorde. Doorheen de analyse van een selectie van specifieke rechten komen transversale thema s zoals positieve verplichtingen, horizontale werking, botsing van grondrechten, een geïntegreerde benadering, jurisdictie, appreciatiemarge en dergelijke aan bod. Het opleidingsonderdeel is als volgt opgebouwd: 1. begrip mensenrechten - grondslagen categorieën; 2. institutioneel kader: verdragen en toezichtsmechanismen binnen en buiten Europa; 3. bescherming in België - verhouding tussen rechtsordes; 4. specifieke rechten: recht op leven - verbod van foltering - recht op een eerlijk proces - recht op eerbiediging van het privé- en gezinsleven - vrijheid van vereniging- recht op gezondheid - recht op huisvesting - recht op onderwijs; 5. thematiseren van transversale thema s. 28

29 Internationaal privaatrecht Het internationaal privaatrecht (IPR) regelt de problemen die ontstaan wanneer privaatrechtelijke rechtsbetrekkingen niet volkomen besloten liggen in één rechtsorde. De locatie van een rechtsfeit, de vreemde nationaliteit van de betrokkene(n) en /of zijn verblijfplaats in het buitenland, vormen potentiële elementen die de toepassing van de IPR-regels vereisen. Het IPR strekt zich uit over drie verschillende deeldomeinen: de internationale bevoegdheidsvraag, het toepasselijke recht en de erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse beslissingen of authentieke akten. Op basis van de internationale bevoegdheidsregels bepalen de Belgische rechtbanken of er een voldoende verband voorhanden is tussen het geschil en de Belgische rechtsorde om het geschil voor de Belgische rechtscolleges aanhangig te maken. De verwijzingsregels (ook soms conflictenrecht genoemd) bepalen in welke gevallen het Belgische recht relevant blijft, ondanks het internationale karakter van het geschil. Voor de andere geschillen dient de Belgische rechter aan de hand van de verwijzingsregels het buitenlands toepasselijk recht vast te stellen. De gevolgen van buitenlandse beslissingen of authentieke akten in België zijn afhankelijk van de regels inzake erkenning en tenuitvoerlegging. In de opbouw van de colleges vindt men het onderscheid tussen de drie domeinen duidelijk terug. Rechtsrelativiteit en rechtsvergelijking In een eerste deel van deze cursus staat de methodologie en doelstellingen van de rechtsvergelijking centraal: wat zijn de functies en doelstellingen ervan, welke soorten van rechtsvergelijking bestaan er, hoe kan ik in het licht van de doelstellingen het rechtssysteem waarmee ik vergelijk op een adequate manier bestuderen? Daarna volgt een overzicht van een aantal belangrijke rechtstradities: het opzet is hier om door middel van het in kaart brengen van een aantal specifieke kenmerken van een bepaalde rechtstraditie (bijvoorbeeld: motiveringspraktijk hoogste gerechtshoven en creatieve rol van de rechter in common en civil law, soevereiniteit van het parlement en grondwettigheidstoetsing door de rechter, sharia en scheiding kerk en staat...), de betreffende traditie te bespreken. Het betreffende kenmerk is dan de lens waardoor de rechtstraditie waarin het kenmerk een plaats heeft, bestudeerd zal worden. Tenslotte wordt afgesloten met een capita selecta van een aantal specifieke thema s. Insolventierecht met inbegrip van zekerheden Insolventie komt van in-solvere: niet kunnen betalen. Het insolventierecht heeft betrekking op de situatie waarbij de schuldenaar zijn schuldeisers niet kan betalen. 29

30 Wanneer meerdere schuldeisers hun aanspraken laten gelden op het vermogen van de schuldenaar, is er sprake van samenloop. In geval van samenloop, moeten alle schuld eisers in beginsel gelijk worden behandeld tenzij een schuldeiser beschikt over een zekerheidsrecht. Zekerheden verschaffen de schuldeiser een bijzondere positie, waardoor hij bij voorrang wordt betaald of kan uitwijken naar een derde vermogen. De verschillende insolventieprocedures (waaronder de faillissementprocedure) voorzien in regels om naar gelang de situatie van de schuldenaar (een deel van) het vermogen te vereffenen en te verdelen onder de schuldeisers. Zekerheidsrechten spelen vanzelfsprekend een belangrijke rol bij de afwikkeling van deze insolventieprocedures. De cursus insolventierecht bestaat uit vier delen. Het inleidend deel schetst de basisbegrippen van het insolventierecht: vermogen, samenloop, zekerheidsrechten, insolventieprocedures. In het tweede deel wordt uitgebreid ingegaan op de verschillende zekerheidsrechten: de persoonlijke zekerheden, de zakelijke zekerheden, de zekerheden met zakelijke werking en de nieuwe zekerheidsmechanismen. Vervolgens worden de onderscheiden insolventieprocedures besproken. Het laatste deel is gewijd aan insolventierecht in internationaal perspectief. VAARDIGHEDEN EN MEESTERPROEF Bemiddelen en onderhandelen Dit opleidingsonderdeel bereidt voor op de bemiddelingstaak van de jurist. Naast enkele theoretische lessen met betrekking tot het wettelijk kader van de alternatieve wijzen van geschilbeslechting, worden de studenten, in een vijftal oefencolleges in kleine groepjes, vertrouwd gemaakt met de basistechnieken van het bemiddelen en het onderhandelen. Deze oefencolleges worden verzorgd door praktijklectoren, die terzake bijzondere praktische ervaring hebben. Meesterproef De meesterproef is het kroonstuk van de Antwerpse masteropleiding: ze slaat een brug tussen de universiteit en het afnemend veld. Zoals reeds eerder vermeld (zie pagina 26) bestaat de meesterproef uit twee componenten: een stage en een thesis. Aan de meesterproef worden 30 studiepunten toegekend, 12 aan de stage en 18 aan de thesis. Hiermee wordt het belang van dit opleidingsonderdeel in het mastercurriculum benadrukt. 30

31 Loopbaanperspectieven De masteropleiding geeft je de mogelijkheid, door de keuzevrijheid en de stage, je optimaal voor te bereiden op je toekomstige werkomgeving. Deze kan uiteraard in de advocatuur, de magistratuur en het notariaat (de zogenaamde togaberoepen) liggen, maar evenzeer kan je adviserende of leidinggevende functies opnemen in de bedrijfswereld, bij de overheid, internationale organisaties, de sociale sector of de non-profitsector. ADVOCATUUR Om het beroep van advocaat te kunnen uitoefenen, volg je een stage en ben je aangesloten bij de balie. De balie groepeert alle advocaten van één gerechtelijk arrondissement. Daarnaast moet je ook slagen voor het examen waarmee je een bekwaamheidsattest behaalt. De verplichting de stage te volgen, belet niet dat je als advocaat-stagiair reeds het beroep uitoefent en, op enkele uitzonderingen na, dezelfde rechten hebt als andere advocaten. Je mag dan ook een eigen cliënteel uitbouwen. Het is niet eenvoudig om je als zelfstandige advocaat te vestigen en een eigen cliënteel te vormen. Om deze redenen vertrekt de helft van de stagiairs tijdens de stage naar het bedrijfsleven of naar de overheidssector. Ongeveer de helft van de ingeschreven advocaten verlaat de balie binnen tien jaar na de eerste inschrijving. Momenteel oefent ongeveer 25% van de juristen het vrij beroep van advocaat uit. In grote centra komen er meer en meer associaties van advocaten tot stand. Hierdoor kunnen advocaten zich sterker specialiseren en krijgen ook minder kapitaalkrachtige juristen een kans. Doordat het economisch leven behoorlijk geïnternationaliseerd is, ontstaan er meer internationale advocatenbureaus waartoe advocaten van verschillende nationaliteiten, rechtsdisciplines en taalstelsels behoren. MAGISTRATUUR De magistratuur of de rechterlijke macht stelt ongeveer tien procent van de juristen te werk bij rechtbanken en gerechtshoven. Rechtbanken zijn het vredegerecht, de politierechtbank, de rechtbank van eerste aanleg, de rechtbank van koophandel, de arbeidsrechtbank en de krijgsraad. Onder gerechtshoven vallen het hof van beroep, het arbeidshof, het militair gerechtshof en het Hof van Cassatie. Er is een onderscheid tussen de zittende magistratuur of de rechters en de staande magistratuur of het openbaar ministerie. De wetgever heeft recentelijk de werving en opleiding van kandidaatmagistraten ingrijpend gewijzigd. Jaarlijks wordt het aantal vacante plaatsen voor stagiairs in de magistratuur bekendgemaakt. Om hiervoor in aanmerking te komen, moet je minstens één jaar stage aan de balie of een andere juridische functie achter de rug hebben en geslaagd zijn in het vergelijkend toelatingsexamen. Dit examen wordt elk jaar georganiseerd. De stage 31

32 duurt drie jaar en omvat een theoretische opleiding en een praktische vorming die in verschillende stadia verloopt. De stagiair werkt achtereenvolgens bij een dienst van het parket, in een strafinrichting of bij een politiedienst en in een rechtbank. De stage tot het ambt van openbaar ministerie duurt 18 maanden. Wie al enige jaren juridische praktijkervaring heeft en slaagt voor een examen inzake beroepsbekwaamheid, kan worden benoemd in een ambt van de magistratuur. NOTARIAAT Ongeveer acht procent van de juristen is actief in het notariaat, ofwel als notaris, ofwel als notarismedewerker. Om notaris te kunnen worden, moet je een bijkomend diploma van Master in het notariaat behalen. Je moet ook drie jaar stage op een notariskantoor verricht hebben. Na deze periode kan de stagair - na een vergelijkend examen - kandidaat-notaris worden. Om het notarisambt te kunnen uitoefenen moet de kandidaat-notaris hetzij benoemd worden tot notaris-titularis, hetzij zich associëren met een notaris-titularis. Het aantal notariskantoren is bij wet bepaald. PRIVÉ-SECTOR Hoewel slechts een kwart van de jonge juristen een loopbaan in de privé-sector begint, is uiteindelijk ongeveer de helft van de juristen er tewerkgesteld. De privé- sector omvat industriële en handelsondernemingen, bank- en verzekeringsinstellingen, sociale en beroepsorganisaties, politieke partijen en belangengroepen en uiteraard ook de dienstensector. Een aantal functies ligt in de juridische sfeer. Twee voorbeelden zijn juridisch adviseur en fiscaal raadgever. Door de oprichting van het Instituut voor Bedrijfsjuristen is ook het beroep van bedrijfsjurist wettelijk erkend. Deze erkenning is vergelijkbaar met deze van andere gereglementeerde beroepen zoals dit van advocaat of bedrijfsrevisor. Verder zijn er heel wat administratieve, commerciële en organisatorische functies waarvoor je geen specifiek juridische opleiding nodig hebt, maar waarvoor men toch mensen met een hogere opleiding zoekt. Denk maar aan personeelsdienst, Human resources, directiesecretariaat, public-relations, verkoopspromotie, administratief beheer en management. OVERHEIDSSECTOR Ongeveer tien procent van de juristen vindt werk in de overheidssector. Ze komen terecht in plaatselijke administraties, gemeenten, provincies, intercommunales, bij de Vlaamse en federale overheid, in internationale organisaties en in de diplomatie. Een aantal onder hen vervult algemene ambtenarenfuncties, sommigen vervullen specifiek 32