Aan de colleges van burgemeester en wethouders Van de gemeenten in de provincie Noord-Brabant. Begrotingscirculaire 2016.

Transcriptie

1 Brabantlaan 1 Postbus MC s-hertogenbosch Aan de colleges van burgemeester en wethouders Van de gemeenten in de provincie Noord-Brabant Telefoon (073) Fax (073) info@brabant.nl IBAN NL86INGB Onderwerp Begrotingscirculaire 2016 Geacht college, In het kader van onze interbestuurlijke toezichtstaak informeren wij gemeenten jaarlijks over de belangrijkste aspecten van de (meerjaren)begroting. Wij doen dit door een afzonderlijke begrotingscirculaire te sturen aan de raad en aan het college. In de circulaire voor de raad richten wij ons vooral op de taak van de raad om de begroting vast te stellen. In deze circulaire, gericht aan het college, staat alle informatie die we naar de raad sturen, aangevuld met aspecten die van belang zijn voor het opstellen van de begroting. Wij attenderen u ook op onze brief over de begroting 2016 van uw gemeente, waarin eventueel specifieke aandachtspunten voor u zijn opgenomen. Uw kenmerk - Contactpersoon T.C. (Teco) Noordegraaf Telefoon (073) tnoordegraaf@brabant.nl Bijlage(n) - 1. Vorm van toezicht Ieder jaar besluiten wij vóór aanvang van het begrotingsjaar of voor uw gemeente repressief of preventief begrotingstoezicht van toepassing is. Uitgangspunten hierbij zijn de Gemeentewet, de Algemene wet bestuursrecht, het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV), ons Gemeenschappelijk financieel toezichtkader (2014) en deze begrotingscirculaires. Repressief toezicht Repressief toezicht is regel. Dit houdt in dat u uw begroting direct kunt uitvoeren, zonder dat hier vooraf onze goedkeuring vereist is. Een gemeente komt in aanmerking voor repressief toezicht wanneer de begroting, inclusief nieuw beleid, naar ons oordeel structureel en reëel in evenwicht is. Mocht dit niet het geval zijn, dan dient de meerjarenraming voldoende aannemelijk te maken dat dit evenwicht uiterlijk in de laatste jaarschijf wordt bereikt. Daarnaast dienen de jaarrekening en de begroting tijdig, respectievelijk vóór 15 juli en 15 november, aan ons te zijn toegezonden. Bereikbaarheid met openbaar vervoer: zie

2 Preventief toezicht Preventief toezicht is de uitzondering. Dit betekent dat wij de begroting en de begrotingswijzigingen eerst moeten goedkeuren voordat u tot uitvoering kunt overgaan. Dit is aan de orde indien de begroting naar ons oordeel niet structureel en reëel in evenwicht is en het onvoldoende aannemelijk is dat dit evenwicht uiterlijk in de laatste jaarschijf van de meerjarenraming wordt bereikt. Communiceren over de conceptbegroting Wij bepalen de vorm van toezicht op basis van de vastgestelde begroting. Afgelopen jaren hebben wij als proef, voorafgaand aan de vaststelling, conceptbegrotingen getoetst. Op basis van prioritering is een deel van de conceptbegrotingen globaal beoordeeld. Wanneer wij constateerden dat de begroting niet structureel en reëel sluitend was en dit bij ongewijzigde vaststelling zou leiden tot een traject van preventief toezicht, communiceerden wij dit met de gemeente. De gemeente had daarmee de mogelijkheid om een gewijzigde begroting vast te stellen. Deze proef nemen wij niet op in onze werkwijze. Door verminderde capaciteit zijn alle activiteiten binnen de afdeling Interbestuurlijk Toezicht tegen het licht gehouden. Het communiceren over de conceptbegrotingen is hierbij vervallen. Naast capaciteitsredenen speelden ook de volgende overwegingen. Niet alle conceptbegrotingen werden getoetst en ook niet alle aspecten van de conceptbegroting konden worden getoetst door beperkte beschikbaarheid van informatie. Dit gaf voor zowel de gemeente als voor ons onzekerheid en onduidelijkheid. 2. Structureel en reëel evenwicht Wij beoordelen jaarlijks of het begrotingsjaar of uiterlijk de laatste jaarschijf van de meerjarenraming structureel en reëel in evenwicht is. Deze toezichtscriteria zijn vastgelegd in artikel 203 van de Gemeentewet en nader uitgewerkt in ons Gemeenschappelijk financieel toezichtkader. Structureel evenwicht Als structurele lasten gedekt zijn door structurele baten is er sprake van structureel evenwicht. Dit geldt per jaarschijf. Hiervoor is het van belang dat uit de begroting duidelijk blijkt welke geraamde baten en lasten structureel van aard zijn en welke incidenteel. Het structureel begrotingssaldo kan alleen bepaald worden door het begrotingssaldo te zuiveren van incidentele baten en lasten. Het overzicht van incidentele baten en lasten is hierbij een belangrijk document. Dit overzicht is verplicht opgenomen in de begroting, maar het is van belang dat u dit ook daadwerkelijk gebruikt voor het bepalen en presenteren van het structureel begrotingssaldo. Voor het onderscheid tussen incidentele en structurele baten en lasten, verwijzen wij naar de Notitie incidentele en structurele baten en lasten van de Commissie BBV. 2/11

3 Reëel evenwicht Het reëel evenwicht houdt in dat de ramingen volledig, realistisch en haalbaar zijn. Wanneer wij van oordeel zijn dat ramingen onvoldoende reëel zijn, kunnen wij een negatieve bijstelling doorvoeren op het structureel begrotingssaldo. Dit kan mogelijk betekenen dat wij van oordeel zijn dat uw begroting niet structureel en reëel in evenwicht is en dat uw gemeente niet in aanmerking komt voor repressief toezicht. 3. Bepalen van het structureel en reëel evenwicht Bij onze toets of uw begroting structureel en reëel in evenwicht is, spelen diverse onderwerpen een rol. Vaststellingsbesluit begroting Het vaststellingsbesluit van de begroting moet een volledig beeld geven van de besluitvorming door de raad. Indien van toepassing dient dit besluit ook de volgende zaken te bevatten: - welke wijzigingen aangebracht zijn op de conceptbegroting (dit kan uiteraard ook via een afzonderlijke begrotingswijziging); - investeringskredieten die bij vaststelling van de begroting beschikbaar gesteld worden; - als het begrotingsjaar een tekort heeft, maar de meerjarenraming in evenwicht is, de wijze waarop het begrotingsjaar sluitend is gemaakt (bijvoorbeeld door een onttrekking aan de algemene reserve). Nieuw beleid/investeringen Op grond van artikel 20 en 22 van het BBV dienen de financiële gevolgen van het nieuwe beleid, dat in de programma s is opgenomen, in de (meerjaren)begroting structureel en reëel te zijn geraamd. Duidelijk moet zijn, dat de gemeente in staat is om de volledige jaarlijkse lasten op te vangen binnen een structureel sluitende (meerjaren)begroting. In het kader van reëel ramen behoeft in het eerste jaar niet de volledige jaarlast van de nieuwe investering te worden opgenomen. Volstaan kan worden met het ramen van de lasten die naar verwachting in het jaar van de investering op de exploitatie zullen drukken. Het verschil tussen de volledige kapitaallasten en de geraamde kapitaallasten merken wij aan als onderuitputting kapitaallasten. Bij de verantwoording van de onderuitputting kapitaallasten verdient de bruto methode een sterke voorkeur vanwege de inzichtelijkheid. De volledige kapitaallasten zijn dan structureel geraamd, maar hier tegenover staat aan de inkomstenkant, naast de voor het eerste jaar geraamde kapitaallast, een post onderuitputting kapitaallasten. Deze onderuitputting levert slechts een eenmalig voordeel op voor het begrotingsjaar en moet u daarom vermelden op het overzicht van incidentele baten en lasten. Bezuinigingsmaatregelen/taakstellingen Veel gemeenten nemen bezuinigingsmaatregelen en taakstellingen op in de begroting en/of meerjarenramingen. Voor de bepaling van het structureel en 3/11

4 reëel begrotingssaldo beoordelen wij deze op hardheid en haalbaarheid. Het is noodzakelijk dat u de raming van dergelijke bezuinigingsmaatregelen/taakstellingen reëel onderbouwt. Deze moeten concreet op programmaniveau zijn ingevuld en ook het proces dat bij het concretiseren gevolgd gaat worden moet vastliggen. Indien wij de ramingen onvoldoende reëel onderbouwd vinden zullen wij de gepresenteerde begrotingssaldi negatief bijstellen. Deze negatieve bijstelling kan tot gevolg hebben dat de (meerjaren)begroting naar ons oordeel niet structureel en reëel in evenwicht is, waardoor u niet in aanmerking komt voor repressief toezicht. Bezuiniging onderhoud kapitaalgoederen Wij kunnen alleen een positief oordeel geven over bezuinigingen op het jaarlijks en groot onderhoud van kapitaalgoederen, als voldoende aannemelijk is gemaakt dat de verlaging van het kwaliteitsniveau van het onderhoud van de kapitaalgoederen niet zal leiden tot achterstallig onderhoud en/of onveilige situaties. Daarnaast zal actualisatie van het beheerplan op basis van de door de raad vastgestelde verlaging van het kwaliteitsniveau noodzakelijk zijn. Bezuiniging verbonden partijen Taakstellingen die u oplegt aan verbonden partijen, zoals gemeenschappelijke regelingen, beoordelen wij alleen als reëel, wanneer de verbonden partij op algemeen bestuurlijk niveau heeft besloten of en hoe deze opgelegde taakstelling daadwerkelijk wordt ingevuld. Aannemelijk moet worden gemaakt dat de taakstelling concreet zal worden ingevuld. Meerjarenbeleidsplan gemeenschappelijke regelingen Wij constateren dat gemeenschappelijke regelingen (afgekort: GR) vooral de aandacht leggen bij het begrotingsjaar. De meerjarenraming van de GR geven vaak nog te weinig inzicht in de te verwachten ontwikkelingen en de ontwikkeling van de gemeentelijke bijdragen. Als deelnemende gemeente bent u verantwoordelijk voor de financiële positie van de GR. Het is daarom van belang dat de gemeente voldoende sturing en regie ontwikkelt richting de GR door bijvoorbeeld een meerjarenbeleidsplan. De financiële consequenties die daaruit voortvloeien worden verwerkt in de (meerjaren)begroting van de GR. De raming van de gemeentelijke bijdragen neemt u op in de (meerjaren)begroting. Decentralisaties Rijkstaken Door de drie decentralisaties binnen het sociale domein zijn er grote verantwoordelijkheden en budgetten naar de gemeenten overgekomen. In 2016 zal verder blijken in hoeverre deze decentralisatie financieel in control is op basis van de werkelijke resultaten in Wij volgen de budgettaire ontwikkelingen van de decentralisaties in uw gemeente en betrekken deze bij de beoordeling van de begroting De decentralisaties zijn veelal opgepakt in gezamenlijk verband, bijvoorbeeld in vorm van een GR. Bij een GR is het lastiger om grip en sturing te houden op de uitvoering van taken en hierdoor verandert de invulling van het budgetrecht. De 4/11

5 gemeente blijft echter wel verantwoordelijk voor de uitvoering van het beleid. Budgetoverschrijdingen van de GR kunnen worden doorberekend aan de deelnemende gemeenten. De hoogte van de budgetten die met de decentralisaties gemoeid zijn, zorgt ervoor dat de bijbehorende risico s ook groot kunnen zijn. Wij adviseren u, voor zover dit nog niet is gebeurd, afspraken te maken met de GR over de werkwijze, periodieke informatievoorziening, verantwoordingswijze en de manier waarop uw gemeente bij kan sturen. Algemene uitkering uit het gemeentefonds De algemene uitkering uit het gemeentefonds wordt geraamd op basis van reële uitgangspunten en tenminste de mei- of junicirculaire 2016 met de daarin opgenomen uitkeringsfactoren en de effecten van de herijking van het gemeentefonds. Wij vragen u de meerjarige berekeningen (2017 tot en met 2020) van de algemene uitkering, zoals u die hanteert in uw (meerjaren)begroting, eventueel na begrotingswijziging, mee te zenden met de vastgestelde begroting (inclusief de gehanteerde eenheden en bedragen per eenheid). Looncompensatie In het kader van reëel ramen verwachten wij dat u rekening houdt met de budgettaire effecten van de loonstijgingen zoals opgenomen in de door u gehanteerde circulaire. Dit kan door verwerking in de ramingen van de personele lasten/organisatiekosten of door het ramen van een stelpost voor zover de eigen eerder vastgestelde uitgangspunten afwijken van die in de gehanteerde circulaire. Prijscompensatie In het kader van reëel ramen verwachten wij dat u (als u de algemene uitkering op basis van lopende prijzen raamt) aan de lastenkant van de meerjarenraming rekening houdt met een mutatie van de prijsontwikkeling van ten minste het in de gehanteerde circulaire genoemde Bruto Binnenlands Product. Voor zover een afwijkend percentage wordt toegepast voor prijsstijgingen/indexering van prijsgevoelige subsidies verwachten wij dat dit in de programmabegroting wordt beargumenteerd. Weerstandsvermogen en risicobeheersing De paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing moet ten minste bevatten: - een inventarisatie van de weerstandscapaciteit; - een inventarisatie van de risico s; - het beleid betreffende de weerstandscapaciteit en de risico s; - de vijf kengetallen; - een beoordeling van de onderlinge verhouding tussen de kengetallen in relatie tot de financiële positie. Het ontbreken van een duidelijke koppeling tussen de risico s en de benodigde 5/11

6 weerstandscapaciteit kan ertoe leiden dat een neerwaartse trend in de financiële positie niet tijdig wordt gesignaleerd. Het formuleren van een beleidslijn over de voor de gemeente noodzakelijk geachte weerstandscapaciteit in relatie tot de onderkende risico s (bijvoorbeeld een ratio) is daarom van groot belang. De raad is autonoom om het beleid vast te stellen. Voor het bepalen van de beschikbare weerstandscapaciteit nemen wij de geraamde stand per 1 januari van het begrotingsjaar als uitgangspunt. Dit betekent dat verwachte positieve saldi van de (meerjaren)begroting geen onderdeel zijn van de beschikbare weerstandscapaciteit. De inventarisatie van de risico s wordt beoordeeld op volledigheid van opgenomen risico s en de financiële vertaling daarvan. PM-posten moeten voorkomen worden. Onderhoud kapitaalgoederen De paragraaf onderhoud kapitaalgoederen bevat de belangrijkste informatie over de kapitaalgoederen, ten minste van wegen, riolering, water, groen en gebouwen. Deze paragraaf geeft inzicht in: - het beleidskader; - de uit het beleidskader voortvloeiende financiële consequenties (van het door de raad vastgestelde kwaliteitsniveau); - de vertaling van de financiële consequenties in de begroting. De raad bepaalt het kwaliteitsniveau en stelt het budget beschikbaar om dit kwaliteitsniveau te handhaven. De raad is autonoom om het kwaliteitsniveau vast te stellen. Dit kwaliteitsniveau mag echter niet onvoldoende zijn. Kapitaalvernietiging en/of onveilige situaties moeten worden voorkomen. Het minimale niveau waarop er nog geen sprake is van kapitaalvernietiging en/of onveilige situaties is voor wegenonderhoud niveau C (in het geval de CROWnormen worden toegepast). Het is van groot belang dat de opgenomen raming in de begroting in overeenstemming is met het door de raad vastgestelde kwaliteitsniveau. Wanneer deze overeenstemming ontbreekt, kunnen wij het geraamde budget aanmerken als een niet reële raming. Dit is ook het geval als er achterstallig onderhoud is ontstaan en de financiële vertaling van het wegwerken van dit achterstallig onderhoud onvolledig is of ontbreekt. Als er sprake is van achterstallig onderhoud dient dit vermeld te worden in deze paragraaf. Hetzelfde geldt voor de maatregelen die getroffen worden om de achterstanden in te halen en de financiële vertaling daarvan. Toezichtsthema In tijden van financiële krapte neemt de kans toe dat gemeenten minder prioriteit geven aan het beheer en onderhoud van kapitaalgoederen, met als mogelijk gevolg achterstallig onderhoud en/of kapitaalvernietiging. Bij de begroting 2015 en 2016 is daarom door de financieel toezichthouders landelijk een onderzoek uitgevoerd naar het onderhoudsniveau, de opgenomen budgetten en achterstallig onderhoud. In de begroting 2016 werd door 19 Brabantse gemeenten melding gemaakt van achterstallig onderhoud op de wegen en 6 gemeenten maakten melding van achterstallig onderhoud op kunstwerken (bijvoorbeeld bruggen en viaducten). Bij 9 van deze 25 gemeenten was niet 6/11

7 aangegeven hoe het inlopen van het achterstallig onderhoud financieel gedekt was. Ook bij de begroting 2017 wordt dit onderzoek nog een keer uitgevoerd om inzicht te krijgen in de ontwikkelingen in het (achterstallig) onderhoud van de kapitaalgoederen bij gemeenten. Voorzieningen Sommige gemeenten laten de voorzieningen voor groot onderhoud kapitaalgoederen vrijvallen. Meestal omdat niet meer wordt voldaan aan de voorwaarde van het hebben van een actueel beheerplan. In de praktijk zien wij dat gemeenten als (tijdelijke) oplossing een bestemmingsreserve groot onderhoud kapitaalgoederen instellen om de onderhoudslasten te egaliseren. Wij attenderen u erop dat lasten van groot onderhoud kapitaalgoederen op twee manieren verwerkt kunnen worden in de begroting/jaarrekening: 1. De lasten worden in het jaar van uitvoering direct ten laste van de exploitatie gebracht. 2. De lasten komen ten laste van een vooraf gevormde voorziening in het geval de lasten gelijkmatig verdeeld worden over verschillende begrotingsjaren. Het BBV kent dus niet de mogelijkheid om onderhoudslasten via een bestemmingsreserve te egaliseren. Wij accepteren (in overleg) echter een redelijke termijn om de (tijdelijke) oplossing van een bestemmingsreserve te repareren. In het geval u het groot onderhoud kapitaalgoederen blijft egaliseren via een bestemmingsreserve groot onderhoud kapitaalgoederen, kunnen wij de onttrekking aan deze bestemmingsreserve aanmerken als incidentele dekking. Precariobelasting op nutswerken Op 10 februari 2016 heeft Minister Plasterk de 2 e Kamer geïnformeerd over de afschaffing van precario op nutsnetwerken. De afschaffing kan volgens de minister het beste worden geregeld bij een komende grotere hervorming/verruiming van het gemeentelijk belastinggebied. Vooruitlopend daarop zal hij dit voorjaar een wetsvoorstel indienen om te zorgen dat met ingang van 1 januari 2017 de tarieven voor precario op nutsnetwerken niet verder oplopen en het aantal gemeenten, dat deze vorm van precario heft, niet meer stijgt. Het voorgenomen wetsvoorstel gaat uit van afschaffing, maar biedt gemeenten nog tien jaar de mogelijkheid om maximaal het op 1 januari 2016 in hun gemeente geldende tarief te hanteren. Wij adviseren u de ontwikkelingen te volgen, aangezien het aannemen van het wetsvoorstel van invloed kan zijn op het eigen belastinggebied en de daaruit voortvloeiende financiële consequenties voor de (meerjaren)begroting. Voor het beoordelen van de begroting is de geldende wet- en regelgeving op het moment van vaststelling van de begroting bepalend. 7/11

8 Asielzoekers en vergunninghouders De toestroom van asielzoekers naar Nederland is de afgelopen periode sterk toegenomen. Voor de huisvesting van de vergunninghouders asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen is de gemeente verantwoordelijk. Naast het zorgen voor voldoende woningen, is het ook van belang om in de begroting rekening te houden met extra lasten en baten die hier eventueel uit voortvloeien. Hierbij kan gedacht worden aan huisvestingskosten, maar ook aan hogere lasten voor sociale voorzieningen. 4. Herziening BBV Om tot een versterking van de horizontale sturing door de raad te komen heeft de adviescommissie vernieuwing BBV (commissie Depla) in juli 2015 een advies uitgebracht om de regels aan te passen. Deze adviezen richten zich op (onder meer): a. uniforme indeling in taakvelden; b. uniforme basis set van beleidsindicatoren; c. een uniforme basis set van financiële kengetallen; d. verbeterde informatie over verbonden partijen; e. vernieuwing van de accountantscontrole; f. inzicht in overhead en kosten; g. aanpassingen van het stelsel van baten en lasten (waaronder investeringen met maatschappelijk nut, EMU saldo). De uitwerking van een deel van de adviezen is opgenomen in een wijziging van het BBV (Staatsblad 2016, nummer 101, gepubliceerd op 17 maart 2016). Voor een uitgebreide toelichting verwijzen wij u naar de Nota van Toelichting. De adviezen/wijzigingen lichten we beknopt toe: a. Uniforme indeling in taakvelden Met ingang van de begroting 2017 wordt voorgeschreven dat de ramingen (en realisatiecijfers) in het kader van de begrotingsuitvoering opgesteld worden aan de hand van de bij ministeriële regeling vast te stellen taakvelden. b. Uniforme basis set van beleidsindicatoren Om de resultaten van de beleidsmatige inspanning meer inzichtelijk te maken en een grotere rol in de begrotings- (en verantwoordingscyclus) te laten spelen wordt, naast de op de eigen situatie toegesneden indicatoren, een bij ministeriële regeling vast te stellen basis set van beleidsindicatoren voorgeschreven met ingang van de begroting Naast opname in de begroting en jaarrekening worden de indicatoren digitaal beschikbaar gesteld op de site waarstaatjegemeente. c. Uniforme basis set financiële kengetallen Vanaf de begroting 2016 en de jaarrekening 2015 zijn de kengetallen verplicht gesteld. Deze kengetallen dragen bij aan het krijgen van een beter inzicht door de raad in de financiële positie van de gemeente. Voor het verkrijgen van dit 8/11

9 inzicht is het van belang dat er een beoordeling wordt gegeven van de onderlinge verhouding van de kengetallen in relatie tot de financiële positie. De kengetallen betrekken wij niet bij het bepalen van de vorm van toezicht, maar gebruiken wij wel om een completer beeld te krijgen van de financiële positie van uw gemeente. d. Verbeterde informatie over verbonden partijen Om het inzicht in de beleidsprestaties van verbonden partijen te bevorderen dient met ingang van 2017 de begroting per programma informatie te verstrekken over de wijze waarop de verbonden partijen bijdragen aan de realisatie van de doelstellingen die programma s. De notitie Verbonden partijen van de commissie BBV zal op dit punt worden geactualiseerd. e. Vernieuwing van de accountantscontrole Het doel van de vernieuwing is om tot een betere controle te komen met ingang van Beter betekent dat raadsleden en inwoners een goed beeld hebben of de cijfers in de jaarrekening van de gemeente kloppen. Dit is van belang, omdat de discussie in de gemeente en met de raad niet moet gaan over de vraag of de cijfers kloppen, maar over de keuzes die het college van B&W maakt. f. Inzicht in overhead en kosten Doel is op eenvoudige wijze meer inzicht te geven in de totale kosten van de overhead voor de gehele organisatie en de raad ook meer zeggenschap over die kosten te geven. Om dit te kunnen vaststellen wordt een definitie van het begrip overhead geïntroduceerd, waarbij gebruik wordt gemaakt van de gangbare definitie uit vensters voor bedrijfsvoering. g. Overige aanpassingen in stelsel van baten en lasten - Activeren van investeringen met maatschappelijk nut: de vrijheid om investeringen in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut al dan niet te activeren komt te vervallen. De verplichting om alle investeringen te activeren volgens de nieuwe methode wordt alleen van toepassing op nieuwe investeringen die vanaf het begrotingsjaar 2017 worden gedaan. Daarnaast wordt de netto methode verplicht gesteld voor investeringen met een economisch nut of in de openbare ruimte met een maatschappelijk nut waarbij sprake is van bijdragen van derden. - Meer inzicht in het EMU-saldo: met het oog op een betere raming en beheersing van het EMU saldo wordt voorgeschreven dat bij de uiteenzetting van de financiële positie meerjarig een geprognosticeerde balans wordt opgenomen. Het meerjarig opnemen van de geprognosticeerde balans geeft de raad meer inzicht in de ontwikkeling van de investeringen, het aanwenden van reserves en voorzieningen en de financieringsbehoefte. 9/11

10 Grondexploitatie Op het moment dat wij deze circulaire versturen zijn de volgende notities gepubliceerd: - Notitie Grondexploitaties Notitie Faciliterend grondbeleid De Commissie BBV zal op korte termijn nog meer notities publiceren. In de Notitie Grondexploitaties 2016 is een deel van de adviezen van de adviescommissie vernieuwing BBV en de invoering van de heffing van vennootschapsbelasting verwerkt. Wij adviseren u er op toe te zien, dat de begroting 2017 en de meerjarenraming in overeenstemming is met deze wijzigingen. Verslagleggingsregels Gezien het belang van een juiste waardering en inzicht in de ontwikkeling van de waarde van BIE (bouwgrond in exploitatie) worden de regels aangescherpt. De waardering wordt in het bijzonder bepaald door de prognoses van het eindresultaat van een grondexploitatie: - De maximale duur van grondexploitatie wordt 10 jaar. Hier kan alleen goed gemotiveerd (geautoriseerd door de raad) van worden afgeweken. Voor langer durende grondexploitaties worden aanvullende beheersmaatregelen genomen. Bovendien mag geen indexering worden toegepast voor te realiseren opbrengsten later dan 10 jaar. - De kostentoerekening binnen het BBV moet verplicht aansluiten op de kostenverhaal-mogelijkheden zoals benoemd in de Wet ruimtelijke ordening en het Besluit ruimtelijke ordening. - De rente die wordt toegerekend aan grondexploitaties moet worden gebaseerd op de werkelijke rente over het vreemd vermogen. - Een clustering van de informatie over grondexploitaties, zoals het opnemen van uitgangspunten bij de waardering, wordt een verplicht onderdeel van de jaarrekening samen met de overige uitvoeringsinformatie grondexploitaties. Te denken valt aan de fasering van verkopen, toegerekende rente, kostenindex en opbrengstenindex. Inzake NIEGG (niet in exploitatie genomen gronden): - Afschaffing van de categorie NIEGG en kwalificering van deze gronden als strategische gronden onder de materiële vaste activa. - Kosten die verband houden met het voornemen deze gronden te gaan bebouwen, zoals rente of andere indirecte kosten, kunnen niet meer aan deze gronden worden toegerekend. - Ook betekent de classificering onder materiële vaste activa, dat de gronden moeten worden gewaardeerd conform de waarderingsgrondslagen voor gronden en terreinen onder de materiele vaste activa (verkrijgingsprijs of duurzaam lagere marktwaarde). - Boekwaarde per m² hoeft niet meer te worden toegelicht. 10/11

11 Rentetoerekening De rentetoerekening aan de grondexploitatie is gewijzigd. Het is (nog steeds) toegestaan om een reëel deel van de rente toe te rekenen aan de grondexploitatie. Deze rente moet voortaan gebaseerd zijn op de werkelijk te betalen rente. Het is niet meer toegestaan om rente over het eigen vermogen toe te rekenen aan de grondexploitatie. Als een gemeente geen externe financieringsmiddelen (vreemd vermogen) heeft aangetrokken voor de grondexploitatie, wordt er geen rente toegerekend aan de grondexploitatie. Bij een juiste toepassing ontstaat er automatisch een reëel percentage van toegerekende rente aan de grondexploitatie. Deze wijziging kan (grote) financiële gevolgen hebben voor het begrotingssaldo. Financiële verordening Naar aanleiding van de wijzigingen in het BBV zal door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) naar verwachting in het 2 e halfjaar van 2016 een geactualiseerde (model) financiële verordening op grond van artikel 212 Gemeentewet uitgebracht worden. Wanneer u de financiële verordening actualiseert, dient u deze binnen twee weken na vaststelling door de raad ter kennisname aan ons in te zenden. Dit geldt ook voor de nota s die voortvloeien uit de financiële verordening, zoals bijvoorbeeld een nota reserves en voorzieningen. 5. Tot slot Op brabant.nl staan diverse actualiteiten op het gebied van financieel toezicht, waaronder deze begrotingscirculaire. Hebt u vragen over deze circulaire dan kunt u contact opnemen met de contactambtenaar voor uw gemeente. Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant, namens deze, mw. drs. E. Breebaart, Afdelingshoofd Interbestuurlijk Toezicht In verband met geautomatiseerd verwerken is dit document digitaal ondertekend. 11/11