Vereniging VOEDSELTUIN IJPLEIN. Samen voedsel verbouwen voor sociale projecten JAARVERSLAG 2017

Transcriptie

1 Vereniging VOEDSELTUIN IJPLEIN Samen voedsel verbouwen voor sociale projecten JAARVERSLAG 2017

2 Voorwoord In het derde levensjaar van de Vereniging - bestond de groep vrijwilligers naast een groep van ouwe trouwe ook een aantal nieuwe tuinliefhebbers. Samen hebben we de tuin beter onderhouden dan ooit en hadden we weer een prachtige oogst. Steeds meer mensen droegen de verantwoordelijkheid voor het draaiend houden van de tuin. Ook zijn er dit jaar uit de groep vrijwilligers veel ideeën voor verbetering opgeborreld en veel daarvan zijn terug te vinden in de plannen voor We willen iedereen heel erg bedanken voor de inzet voor de vereniging en de tuin en in het bijzonder Renske voor haar werk aan dit jaarverslag. Voedseltuin IJplein, jaarverslag 2017 Pagina 2 van 13

3 Inhoud Voorwoord De vereniging... 4 Het bestuur... 4 Vrijwilligers... 4 Leden... 4 Coördinatie Publiciteit en website Samenwerking en externe contacten... 6 Voedselbank... 6 Het Leefkringhuis... 6 Resto van Harte... 6 Wilhelmina Dok... 6 Overige contacten Financiën... 7 Fondsen... 7 Vrienden De tuin... 8 Seizoenen en Oogst... 8 Entree van de tuin... 8 Groenbemester en plastic... 8 Banken en Bomen... 8 Kleine tuintjes... 9 De Bijen... 9 Kinderen in de tuin... 9 Vandalisme en Stelen Scholing in de tuin Workshops Excursies Conferenties Speciale dagen en feesten Speciale dagen Feesten Voedseltuin IJplein, jaarverslag 2017 Pagina 3 van 13

4 1. De vereniging Het bestuur In 2017 bestond het bestuur van de Voedseltuin uit de volgende mensen: 1. Annemarie Verschoor (voorzitter) 2. Susanne Hazen (secretaris) 3. Liesbeth van Dalen (penningmeester) 4. Analia Penchaszadeh (algemeen bestuurslid tot en met september 2017) 5. Gunter Schwandt (algemeen bestuurslid tot en met september 2017) 6. Geja Roosjen (algemeen bestuurslid) 7. Wil Meerkerk (algemeen bestuurslid) Het bestuur van de vereniging werd gekozen tijdens de Algemene Ledenvergadering van november Het bestuur is in maal bij elkaar gekomen. Punten die in de bestuursvergaderingen aan de orde komen zijn: de coördinatie van de tuin, te organiseren workshops en evenementen, communicatie (website, nieuwsbrief, Social media), contact met de buurt en andere organisaties, fondsenwerving, toezien op de begroting, gang van zaken in de tuin en stroomlijnen van ideeën van vrijwilligers. In september zijn twee bestuursleden opgestapt, één vanwege toenemende drukte op haar werk en één om zich meer te kunnen richten op het echte werk in de tuin. Vrijwilligers Het werk in de tuin en ook het organisatorische werk buiten de tuin wordt door vrijwilligers gedaan. In totaal stonden er 75 vrijwilligers op de adressenlijst. Er is een groep van ongeveer 15 vrijwilligers die het hele jaar wekelijks komt en die ook dingen voor de tuin doet buiten de werktijden om. Dan zijn er vrijwilligers die een periode van het jaar komen en dan een periode weer niet. En er zijn vrijwilligers die een paar keer komen en dan weer gaan. We hebben in totaal op 49 woensdagen en op 33 zaterdagen in de tuin gewerkt. Op de woensdagen waren er gemiddeld 9 medewerkers, met een hoogste opkomst van 16 en een laagste opkomst van 4. Op de zaterdagen waren er gemiddeld 7 medewerkers, met een hoogste opkomst van 14 en een laagste opkomst van 3. Al met al een lichte stijging vergeleken met Leden Vrijwilligers kunnen lid worden van de Vereniging. In 2017 hadden we 23 leden, dat is twee minder dan in In 2017 is in maart een Algemene Ledenvergadering geweest. Daarin is besloten om elk jaar slechts één ALV te doen in plaats van 2 zoals voorheen het geval was. Op de ALV worden het jaarverslag, het jaarplan, financieel verslag, verslag van de kascommissie en begroting besproken. Daarnaast kunnen leden agendapunten inbrengen. Op de ALV van maart 2017 waren 10 leden aanwezig waarvan 5 bestuursleden. Coördinatie In 2017 werd de coördinatie gedaan door bestuursleden en vrijwilligers. De laatste maanden was er een groep van 6 mensen die afwisselend de coördinatie op zich heeft genomen. Het logboek waarin we voor elke werkdag noteren wat er geoogst kan worden, welke dingen gedaan kunnen worden en wie er aanwezig waren heeft goed gefunctioneerd. Mariken Heitman - de betaalde professionele kracht vanaf de oprichting - heeft in de zomer 4 keer de coördinatie gedaan en ons adviezen gegeven. Voedseltuin IJplein, jaarverslag 2017 Pagina 4 van 13

5 2. Publiciteit en website Begin oktober verscheen er een artikel in de Volkskrant met de titel Liever chips dan witlof van de Voedselbank. Het ging erom dat mensen met een laag inkomen eerder kiezen voor ongezond voedsel en het gezonde laten liggen. We werden niet direct genoemd in het artikel, maar we vroegen ons wel af of de oogst van de Voedseltuin kon concurreren met minder gezond voedsel. Eind dit jaar kregen we te horen dat alle groente mee naar huis gaat, er blijft niets achter bij de Voedselbank en dat is goed nieuws. Verder is de Voedseltuin dit jaar drie keer met een artikel in de Echo verschenen: één keer in oktober en twee keer in november. Belangrijkste aanleiding was het Clubsparen Boven het IJ, waarbij we de derde prijs hebben gewonnen. In maart hadden we een artikel in de buurtkrant met al onze activiteiten voor Twee keer is er gefilmd in de tuin: een keer in februari voor NL-Doet en een keer in oktober voor de Rabobank. De website voedseltuinijplein.nl wordt verzorgd door Liesbeth en Susanne. Je kunt daar alle informatie over de tuin vinden, het werkrooster bekijken, activiteiten op de tuin bijhouden en leuke stukjes op het blog lezen. Total Visitors per Unique Year Visitors Day Visitors , , , , Liesbeth en Susanne dragen ook zorg voor berichten op de Social Media. Er worden met regelmaat Nieuwsbrieven verzonden met actuele informatie over de tuin en aankondigingen van workshops en evenementen. In 2017 zijn er 11 Nieuwsbrieven verzonden. De Nieuwsbrief gaat naar iedereen die interesse heeft in de tuin, vrijwilligers, vrienden en leden. Voedseltuin IJplein, jaarverslag 2017 Pagina 5 van 13

6 3. Samenwerking en externe contacten Voedselbank De samenwerking met de Voedselbank verliep erg goed in Met uitzondering van een paar keer in het voorjaar, toen het busje maar niet kwam om uur en we erachteraan moesten bellen om de oogst op te laten halen. Sinds onze grote vriend Andy achter het stuur van het busje zit, hebben we daar gelukkig geen last meer van: hij verschijnt iedere woensdag keurig op tijd en is betrouwbaar en betrokken. Op 30 woensdagen zijn er naar schatting gemiddeld 6 kratten groente opgehaald door de Voedselbank. In totaal zijn dit dus 180 kratten groente, geen slechte verdienste! Het Leefkringhuis De Voedselbank is onderdeel van het Leefkringhuis en deze overkoepelende organisatie liet begin december weten enorm blij te zijn met de wekelijkse oogst die naar de Voedselbank gaat. Alle groente, fruit en kruiden worden meegenomen, ook de minder bekende gewassen. Er wordt dus niets weggegooid! Er is ook besproken hoe verdere samenwerking tussen de Voedseltuin en het Leefkringhuis kan groeien, zoals een gezamenlijke flyer maken, klanten van de Voedselbank op de tuin uitnodigen en een kookboekje maken. Vanaf januari 2018 wordt hier verder aan gewerkt. Resto van Harte De samenwerking met Resto van Harte is in 2017 helaas gestagneerd, misschien door wisseling van koks. In 2018 gaan we actief aan de slag om de samenwerking weer op te starten / nieuw leven in te blazen Wilhelmina Dok In het voorjaar en in de zomer werd er iedere zaterdag een bestelling verkocht aan Wilhelmina Dok. De koks waren erg blij met één à twee kratten verse groente, fruit en kruiden van hun buren. In de herfst maakte Wilhelmina Dok kenbaar voorlopig met de bestellingen te stoppen, omdat de voortgang van het restaurant onduidelijk was. Wie weet kan er in de toekomst weer een nieuwe samenwerking tot stand komen, want hoewel Wilhelmina Dok niet direct een sociaal doel beoogt, is het wel een goede buur. In het kader van verbinding maken met de omgeving, zou het toch een welkome afnemer van onze oogst kunnen zijn. Overige contacten We onderhielden contacten met Woningbouwvereniging Eigen Haard over het gebruik van de ruimte op de Nachtegaalstraat 10. Met de gemeente onderhielden we contact over de locatie van de tuin, de plannen die er zijn voor de toekomst en over de mogelijkheid van steun in natura zoals palen voor het hek en levering van houtsnippers. Met Springlevend Noord organiseerde we samen het zomer feest. Met verschillende organisaties die zich met stadslandbouw bezighouden houden een aantal van onze vrijwilligers contact. Voedseltuin IJplein, jaarverslag 2017 Pagina 6 van 13

7 4. Financiën Er is een separaat financieel jaarverslag. De Voedseltuin ontvangt geld van Vrienden van de Voedseltuin, donateurs, leden en fondsen. Daarnaast deden we mee aan verschillende competities waar we in de prijzen vielen. Fondsen Van het Oranjefonds ontvingen wij dit jaar weer bijdragen voor NL-Doet en burendag. Van de in 2016 ontvangen bijdrage van het ING Nederland Fonds zijn in het voorjaar de informatieborden aangeschaft en geplaatst. We vielen in de prijzen bij: Clubsparen Boven het IJ We waren genomineerd met nog zeven andere clubs voor een geldprijs. Op 5 november was de finale en werden we derde met een prijs van 500. Met dank aan alle mensen die op ons hebben gestemd en met dank aan Conny die het voortouw heeft genomen in deze actie. Deze 500, - euro wordt toegevoegd aan het budget voor Rabobank In oktober kwam er een filmploeg van de Rabobank op bezoek, die een korte film heeft gemaakt over de Voedseltuin. Het filmpje was bedoeld als promotie voor een avond in de Stadsschouwburg, waar de Voedseltuin samen met nog twee andere sociale projecten werd gepresenteerd. In de daaropvolgende maand konden de leden van de Rabobank hun stem uitbrengen op hun meest favoriete sociale project, het was even afwachten dus. Op 5 december, werd bekend gemaakt dat we de eerste prijs hadden gewonnen! Met 1500 kunnen we weer mooie dingen doen voor de tuin. Met dank aan Annemarie, die met ondeugende winterwortel-corsage uitstekend uit haar woorden kwam in de Stadsschouwburg. Vrienden Een hele leuke bijdrage ontvingen wij dit jaar van een buurtbewoonster: Beste voedseltuin vrijwilligers, Ik heb het huis van mijn moeder opgeruimd nadat ze naar een verzorgingstehuis is verhuisd. Er waren heel veel leuke spullen, maar te veel om allemaal in mijn eigen huis te zetten. Ik heb daarom een veiling (op facebook) georganiseerd voor mijn vrienden en op die manier geld ingezameld voor de voedseltuin. Ik heb de voedseltuin gekozen omdat het in mijn eigen buurt is en twee dingen verenigd die ik belangrijk vind: ecologie en solidariteit. De opbrengst van de veiling was en die heb ik vandaag overgemaakt naar jullie bankrekening. Met vriendelijke groet, Wieke Wagenaar Van de Linda Speerstra Foundation hebben wij dit jaar weer een mooie bijdrage van duizend euro ontvangen, dankzij deze bijdrage hebben wij de tuin ook dit jaar succesvol kunnen onderhouden. Voedseltuin IJplein, jaarverslag 2017 Pagina 7 van 13

8 5. De tuin Seizoenen en Oogst Het was dit jaar goed tuin weer, het meeste zaad kiemde goed. In de zomer hebben we misschien twee keer water moeten bij sproeien, maar verder was er een goede balans tussen zon en regen. De oogst was dan ook heel goed: prachtige bieten en sla in de zomer, heerlijke pompoenen in de herfst en verschillende soorten kool in de winter. Zo n 180 kratten groente zijn naar de Voedselbank gegaan, in het voorjaar een paar kratten naar Resto van Harte en in voorjaar en zomer zo n 12 kratten naar Wilhelmina Dok. Verder namen de vrijwilligers iedere week dankbaar iets mee naar huis. Entree van de tuin Het gedeelte dat bestemd was voor Permacultuur is onder leiding van Louise veranderd in een gebied met vaste inheemse planten, die ook nog eens grotendeels eetbaar zijn: Rabarber, Mierikswortel, Artisjok, Kardoen, Oost-Indische Kers en Komkommerkruid. Aan de andere kant - rechts van het pad bij de ingang - werd een bed met eenjarige bloemen aangelegd: het werd een oase van bloemen. Op de plaats waar de aardbeien hadden gestaan plantte Ko verschillende soorten Dahlia s, Rozen en Gladiolen: erg mooi om in een boeket te verwerken. Al deze veranderingen maakten de entree van de tuin veel aantrekkelijker. Groenbemester en plastic Op het vak van de groenbemester, stonden gedeeltelijk aardappelen en daarnaast Afrikaantjes, Incarnaatklaver en Phacelia. We hadden het beheer van dit vak nog niet helemaal goed onder de knie. Er dreigt namelijk veel onkruid doorheen te groeien, waardoor er uiteindelijk toch weer veel omgespit moest worden. Nadat Taco IJzerman, een professioneel tuinder, ons adviezen gaf ging het veel beter. Groenbemester wordt nu in rijtjes gezaaid, zodat er tussenin geschoffeld kan worden. Als een gewas of een groenbemester is uitgebloeid, gaat er een stuk landbouwplastic overheen om de afbraak van de plantenresten te bevorderen. Na een paar weken komt er een prachtige, vruchtbare grond onder het plastic vandaan. Banken en Bomen Via Louise hebben we drie stevige ijzeren tuinbanken van de gemeente gekregen. Die zullen bij de ingang van de tuin en bij de toekomstige kleine tuintjes worden geplaatst. We hebben ook meegedaan aan het bankjescollectief, waar we ook een bank van ontvingen. Van de gemeente kregen we bovendien dit najaar twee bomen cadeau, een Magnolia en een Kornoelje, die staan nu bij de ingang van de tuin. En ook de palen voor de vernieuwing van de omheining kregen we van de gemeente. We hebben zelf nieuwe haagplanten aangeschaft om de gaten in de beukenhaag te vullen. Dit draagt allemaal bij aan het publieksvriendelijker maken van de tuin. Voedseltuin IJplein, jaarverslag 2017 Pagina 8 van 13

9 Kleine tuintjes Na goed overleg is besloten de kleine tuintjes te gaan voorbereiden. Er is een begin gemaakt met het vrijmaken van een stuk grond hiervoor. Het definitieve plan rondom het beheer van deze tuintjes moet nog in de ALV worden besproken en worden goedgekeurd. De Bijen We begonnen in 2017 met één bijenvolk, waarvan we ook honing hebben gekregen. Richting de zomer was er van alles aan de hand met de bijen. Allereerst zat er een zwerm in de boom, die Annemarie eruit heeft gehaald en in een kleine kast heeft gedaan. Een paar weken later zat er opnieuw een zwerm in een andere boom. Annemarie was op vakantie, dus hebben we imker Vinko gebeld en die is zo vriendelijk geweest om ook deze zwerm uit de boom te halen en in een kleine kast te doen. Nu waren er dus drie volken. Maar niet voor lang, want er lagen steeds meer dode bijen voor de ingang van de eerste bijenkast en nadat Vinko deze kast had opengemaakt, bleek het hele volk te zijn gestorven. Na een onderzoek door de bijen-specialist bleek dat deze bijen waarschijnlijk honger hadden geleden, waardoor ze verzwakt waren geraakt en niet bestand tegen virussen. Verdrietig maar gelukkig zijn er op dit moment twee gezonde bijenvolken die ieder een grote kast bewonen: laten we dus lekker veel bijen-bloemen planten! Kinderen in de tuin Hoewel er door ons geen speciale activiteiten voor kinderen zijn georganiseerd, komen er toch regelmatig kinderen meehelpen in de tuin. Iedere woensdag zijn er twee jongens die wel wat begeleiding nodig hebben, daarnaast is er een groepje van 4 kinderen uit de buurt die met hun moeder komt en heel enthousiast aan de slag gaat. Ze zijn dolblij als ze na hun werk groente uit de tuin mee naar huis mee mogen nemen, ze gaan er ook echt zelf mee koken vertelde de moeder ons. We hopen dat het gedrag van deze kinderen ook anderen zó beïnvloed dat en minder vernieling zal zijn. De IJpleinschool is niet of nauwelijks in de tuin geweest met de kinderen, ze waren vergeten om zich op te geven bij ANMEC voor begeleiding. Vandalisme Met het vandalisme viel het mee in 2017, er zijn geen grote vernielingen geweest. We hebben de indruk dat de kinderen zich beter gedragen in de tuin. Diefstal was wel een paar keer aan de orde, met als hoogtepunt een man die 4 grote plastic tassen had gevuld met aardappelen, sperziebonen en pompoenen. Gelukkig werd hij net op tijd betrapt, waardoor de oogst gered is en de man met lege handen naar huis is gegaan. Het helpt als er wat vaker vrienden en bekenden op de tuin zijn, want een bewoond huis is een beschermd huis. Wat dat betreft kunnen de de gebruikers van kleine tuintjes ook bijdragen aan het toezicht in de tuin. Voedseltuin IJplein, jaarverslag 2017 Pagina 9 van 13

10 6. Scholing in de tuin Workshops De workshops hebben verschillende mensen van buiten de tuin getrokken. Er waren vijf workshops in 2017: Teeltplan maken op 21 januari Een goed teeltplan maken is iets waar je de rest van het jaar letterlijk de vruchten van plukt. Wat komt waar, wanneer en waarom Dit jaar deden we dat in groepjes, waarbij ieder groepje een zaaischema maakte voor een bepaald deel in de tuin. De zaai-schema s werden vervolgens opgehangen in de kas, zodat er een duidelijk overzicht was van wat er gezaaid kon worden op ieder moment. Workshop Snoeien op 18 februari Het was best wel fris op deze dag, toch was de opkomst goed: ongeveer 14 deelnemers. We gingen aan de slag met het snoeien van de fruitbomen, wilgen, druif, braamstruiken, frambozen en bessen. Annemarie, Louise en Gunter gaven uitleg over de beste manier van snoeien. Workshop Koken met Wilde Kruiden op 6 mei Op deze workshop waren gek genoeg geen mensen van buitenaf, maar de vrijwilligers van de Voedseltuin weten wel wat lekker is: er werd namelijk een verrukkelijke Brandnetelsoep gemaakt. Volgend jaar proberen om meer mensen van buitenaf aan te trekken. Workshop Insecten op 17 juni Patrick Wokke van het IVN kwam deze workshop geven. Aan het einde van de workshop maakte hij de bijenkast open, zodat de deelnemers een kijkje konden nemen in het leven van de bijen. De opkomst was helaas niet zo groot: slechts 6 deelnemers, maar dan wel 6 enthousiaste deelnemers! Workshop Geneeskrachtige Planten op 1 juli Annemarie en Susanne namen ieder een groep onder hun hoede, om halverwege te wisselen. De opkomst was namelijk groot: in totaal 26 deelnemers. Deze workshop blijkt populair, er is veel interesse in plantenfamilies en geneeskrachtige planten. Lezing op 12 juli - Uitslag van het Onderzoek naar luchtvervuiling De studente uit Wageningen gaf een lezing over luchtvervuiling in de Voedseltuin en dat deed ze gedegen en helder. De uitkomst was positief: In de gekweekte Spinazie was de hoeveelheid giftige stoffen uit de lucht niet verontrustend. Rondleiding op 18 juli - UVA Summerschool In het kader van de thema dag Food and the City, ontvingen Gunter en Conny een groep van 20 internationale studenten van de UVA. Er was een rondleiding door de tuin en er werd kennis uitgewisseld. De studenten waren zeer geïnteresseerd en stelden goede vragen. Dit was alweer het vierde bezoek van studenten aan de Voedseltuin, er is dus belangstelling onder jonge studenten voor biologisch tuinieren. Voedseltuin IJplein, jaarverslag 2017 Pagina 10 van 13

11 Excursies Excursie Bezielde Tuinen op 15 mei Op deze dag hebben een 8-tal vrijwilligers drie prachtige tuinen bezocht: De Ommuurde Tuin in Renkum, De Beken ook in Renkum en De Hoge Born in Wageningen. Alle drie de tuinen hebben een geheel eigen karakter, maar gemeenschappelijk is dat er biologische groenten en fruit verbouwd worden en dat de tuin verbonden is aan een zorginstelling. Een enorm inspirerende dag, we hebben veel geleerd en ideeën opgedaan voor onze eigen Voedseltuin. Met dank aan Gunter en Geja die deze dag hebben georganiseerd en verzorgd. Fietsexcursie Amsterdamse Groentetuinen op 31 mei Twee weken later sprong een aantal van ons op de fiets om wat dichter bij huis een drietal tuinen te bezoeken: Nemoland in het Westerpark, Soeptuin Bredius net buiten het Westerpark en Moestuin Socrates in de buurt van de Sloterplas. Het was een leerzame middag en goed voor de onderlinge verhoudingen van tuinen in Amsterdam. Met dank aan Arnold voor deze sportieve actie. Conferenties Van Amsterdamse bodem Dit platform werd opgericht op 28 febr. Drie bestuursleden waren daarbij. De Voedseltuin is bij dit platform aangesloten. Place Making Conference op 10 oktober Gunter en Renske waren op de Internationale Place Making Conference op 10 oktober. Hoe maak je van een Space een Place waar het fijn vertoeven is? De Voedseltuin heeft op die dag een flinke pluim gekregen wat betreft het creëren van een waardevolle plek in Amsterdam Noord. We zijn gezien en gehoord en hebben duidelijk een plekje op de kaart verworven. 7. Speciale dagen en feesten Speciale dagen Nationale Vrijwilligers dag op 15 februari Op 15 februari kwam een team van Dirk van der Broek een dag meehelpen in de Voedseltuin. Enthousiaste mensen en er zaten een paar harde werkers bij, die het heerlijk vonden om nu eens een dag buiten te zijn in plaats van de hele dag binnen. Er werd deze dag ook een korte promotie film voor NL-Doet gemaakt voor het Oranje Fonds om te laten zien dat samenwerking in de buurt enorm inspirerend is. Als dank kregen we nieuwe thermoskannen van Dirk cadeau. NL Doet op 10 maart Dit keer kwam een team van UWV een dagje meewerken. Ze hebben veel werk verzet en willen heel graag volgend jaar terugkomen. Voedseltuin IJplein, jaarverslag 2017 Pagina 11 van 13

12 Plantjesmarkt op 20 mei Zowel de opkomst als de verkoop was erg goed, mensen vinden het leuk om hun eigen plantjes mee naar huis te nemen. We hadden in de aanbieding: groente- kruiden- en bloemen plantjes. Plantjes markt kan ieder jaar terugkeren als vast onderdeel van het programma. Feesten Zomerfeest op 1 juli Een groot succes, de opkomst werd geschat op 150 bezoekers. Er was heerlijk eten en drinken, muziek van het duo LOLA en veel gezelligheid. Met een pluim voor Springlevend Noord, het studentengezelschap dat voor een groot deel de voorbereidingen en de organisatie had verzorgd. Burendag op 23 september Wederom een prachtige dag, met ongeveer 70 bezoekers. Samen oogsten, samen koken en samen eten blijkt een gouden formule voor de Voedseltuin. Gelukkig hielp het mooie weer ook een handje mee. Voedseltuin IJplein, jaarverslag 2017 Pagina 12 van 13

13 Amsterdam, Namens het bestuur: Annemarie Verschoor (voorzitter) Susanne Hazen (secretaris) Liesbeth van Dalen (penningmeester) Geja Roosjen (algemeen bestuurslid) Wil Meerkerk (algemeen bestuurslid) De Voedseltuin is in 2017 mede mogelijk gemaakt door: LINDA SPEERSTRA FOUNDATION Voedseltuin IJplein, jaarverslag 2017 Pagina 13 van 13