Brussel, maandag 5 januari 2015

Transcriptie

1 Brussel, maandag 5 januari 2015 Hooggeachte dames en heren magistraten, Geachte dames en heren gerechtelijke stagiairs, Geachte dames en heren referendarissen en parketjuristen, Geachte dames en heren criminologen, Geachte dames en heren hoofdgriffiers, griffiers-hoofd van dienst, griffiers, hoofdsecretarissen, secretarissen-hoofd van dienst en secretarissen van parketten, Geachte dames en heren personeelsleden van de rechterlijke orde, Bij het begin van het jaar 2015 dat zich voor justitie moeilijk aankondigt, wil ik u graag een hart onder de riem steken en, zo duidelijk als het mijzelf voor ogen staat, toelichten welk pad we samen reeds hebben afgelegd, en nog af te leggen hebben. Maar voor alles, wil ik u danken voor uw inzet in In soms moeilijke omstandigheden hebt u het beste van uzelf gegeven, om de doorlooptijden te beperken, of om de hervorming van het gerechtelijk landschap uit te voeren die het vorig Parlement goedkeurde. In een eerste stap heb ik mijn globaal beleid voorgesteld aan het Parlement. Ik heb dit gedaan op 19 november 2014 met verwijzing naar hoofdstuk 6 van het regeerakkoord. Binnen die grenzen heb ik een aantal persoonlijke beleidsoriëntaties gegeven. U vindt het document via Het is een uitdagend programma dat ik met groot genoegen aanvat, en waarvoor de steun van velen, en van u allen in het bijzonder noodzakelijk zal zijn. Het is zeker niet de eerste keer dat een Minister signaleert dat de Belgische justitie de 20ste eeuw heeft overgeslagen. Ik hoop alvast dat het de laatste keer is dat een Minister meedeelt dat hij justitie de 21ste eeuw wil binnenloodsen. Het wordt de hoogste tijd dat wij ons wetboekenarsenaal van het begin van de 19e eeuw, hoe verdienstelijk ook, herschrijven en aanpassen aan de noden van vandaag. Dit werk is inmiddels aangevat, en wordt niet on hold gezet. Het is een slechte gewoonte uit te stellen wat belangrijk is, omdat er andere zaken dringender zijn. Waterloolaan Brussel info.kabinet@just.fgov.be`

2 De tweede stap was veel concreter en dus veel moeilijker. Deze stap bestond erin zo eerlijk mogelijk klaarheid te scheppen in cijfers en begroting. De lineaire besparingen die het regeerakkoord inhoudt voor alle departementen, gelden ook voor justitie. Bij het aantreden van de Regering, werden de verminderingspercentages onverkort toegepast op de ramingen die deze zomer door de Administratie van Justitie aan de Administratie van Begroting waren voorgesteld. In wezen komt de inspanning neer op een reductie van de personeelskosten met 4% in 2015, en met telkens 2% in elk van de daaropvolgende jaren 2016, 2017 en De werkings- en investeringsuitgaven worden met nog veel grotere percentages verminderd. Op 9 december heb ik deze situatie in haar gevolgen onverbloemd aan het parlement toegelicht. Ook mijn begrotingsnota vindt u terug via Kort gezegd komt de boodschap van mijn begrotingsnota erop neer dat ik de besparingen voor Justitie onvermijdelijk acht, maar een ander ritme verkies: er moet dan minder drastisch worden ingegrepen in 2015, en sterker in De reden daarvoor is dat ik hoop door maatregelen van werklastvermindering en kostenrationalisatie die zouden genomen worden in 2015 en 2016, pijnlozer besparingen te kunnen realiseren in de latere jaren. Deze methode zou als belangrijk voordeel hebben dat bij de penitentiaire beambten en bij het gerechtspersoneel die beide een jonge leeftijdspiramide kennen, natuurlijke afvloeiingen zouden kunnen volstaan. Voor de magistratuur ligt de leeftijdspiramide evenwichtiger, en is alles gelegen aan het vervangingspercentage. Bij een lineaire toepassing van de 4%-eis, zouden in 2015 slechts 1 op 6 vertrekkende magistraten kunnen worden vervangen. U zal het met mij eens zijn dat dit geen aantrekkelijk perspectief is, en u zal vaststellen dat het zo n vaart niet loopt dank zij de recente vacant verklaringen waarvan verder in deze brief sprake. Niettemin is het weldra tijd voor een derde stap, d. i. een algeheel plan voor de hervorming en financiering van justitie dat ik zal voorleggen in de maand februari, en dat - in zijn relevante aspecten - bij de begrotingscontrole in de maand maart zou moeten worden bekrachtigd door de Regering. Het potpourriwetsontwerp waar ik al herhaaldelijk van sprak zal hiervan deel uitmaken. Het gaat om een reeks maatregelen die de werklast van de rechterlijke orde moeten verminderen, en de procedures efficiënter zullen maken. Alle suggesties die u hebt zijn welkom. Het gaat voor alle duidelijkheid niet enkel om maatregelen die erop gericht zijn om de output te versnellen (doorlooptijd in één aanleg), maar ook om de input te verminderen (aantal nieuwe zaken voor een bepaalde aanleg). Het ligt voor de hand dat de verdere hervorming van het gerechtelijk landschap zorgen baart, omdat zij samenvalt met de besparingen waar ons land doorgaat. Het overdragen van bevoegdheid werd in ons land doorgaans betaald met bijkomende middelen voor de instantie waaraan de nieuwe bevoegdheid werd toegewezen. De eerste vijf staatshervormingen hebben die gewoonte gevestigd. De zesde staatshervorming week ervan af: de gewesten en de gemeenschappen dienden bij te dragen tot de besparingen. Zo is het ook 2/5

3 voor justitie. Het directiecomité van het Hof van Cassatie, en de Colleges van de hoven en rechtbanken en van het openbaar ministerie zullen zeker niet kunnen rekenen op meer middelen dan voorheen werden besteed. Het is even wel mijn diepe overtuiging dat, na de noodzakelijke hervormingen, het mogelijk zal zijn met evenveel of iets minder middelen beter te doen. Dus blijft het mijn vaste bedoeling om de Colleges vanaf 2017, met gepaste beheersovereenkomsten, de armslag te geven die toelaat om de rechterlijke orde autonoom aan te sturen. De periode van twee jaar die daaraan voorafgaat, moeten we voluit aanwenden om dat onafhankelijk beheer voor te bereiden. In de voorbije 2,5 maanden heb ik meermaals met de Colleges vergaderd, en vele Korpschefs persoonlijk ontmoet. Ook met de meeste verenigingen van magistraten en organisaties van personeel heb ik al overleg gepleegd. Ik zal dit vergaderritme, in het bijzonder met de Colleges, eerder opdrijven dan vertragen, opdat we op korte termijn samen de best mogelijke resultaten met een breed draagvlak zouden kunnen boeken. Velen onder u hebben, kort na mijn aantreden als Minister van Justitie, terecht gewezen op de dramatische toestand van de betaling van de gerechtskosten, en op de nood aan bijkomende benoemingen in de rechterlijke orde. Een goed penningmeester vermag veel, en samen met mijn kabinet en mijn administratie, heb ik om de dringendste noden te lenigen, niet opgehouden bij de Regering en de Minister van Begroting aan te dringen op bijkomende kredieten voor Uiteindelijk kregen we nog 25 miljoen extra, zodat tegen het begin van 2015, de achterstand die ik aantrof in de gerechtskosten grotendeels zal aangezuiverd zijn. Het is evenwel duidelijk dat het structureel probleem blijft. Ik deed dus in mijn bovenvermelde begrotingsnota al een aantal voorstellen van maatregelen. Het is uitgesloten hier gras over te laten groeien, en ik moge u in dat opzicht om de grootst mogelijke medewerking vragen bij de invoering van het SAP-systeem dat precies tot doel heeft om een betere begroting van de gerechtskosten toe te laten. Wat de benoemingen betreft, vond ik bij mijn aantreden 176 vacatures voor diverse functies in de magistratuur. Daarvan zijn inmiddels 99 functies ingevuld, en nog 77 benoemingen zullen volgen in de loop van de eerste zes maanden van 2015, nadat de kandidaatstellingen de adviesfase bij de Hoge Raad voor Justitie hebben doorlopen. Bovendien verkreeg ik van de Minister van Begroting het akkoord om op 18 december jl. nog eens 43 ambten van magistraat vacant te verklaren. 3/5

4 Wat het gerechtspersoneel betreft, is de benoeming van de personen die in gevolge de 286 vacatures van juni 2014 gekandideerd hebben volop aan gang. Uitzonderlijk verkreeg ik van de Minister van Begroting het akkoord om nog eens 95 vacatures te publiceren op 31 december 2014: het betreft hier functies van hoofdgriffier en hoofdsecretarissen, en diensthoofden van griffies en parketsecretariaten. De recentste vacatures die werden gepubliceerd onder mijn bevoegdheid waren in de huidige begrotingsomstandigheden allerminst een evidentie. Vanaf 1 januari zal voor dergelijke vacatures nog een strengere begrotingsprocedure gelden. Dikwijls zal, naast de Minister van Begroting, ook de Minister van Openbaar Ambt, en zelfs de voltallige Regering, aval moeten geven. Het ligt dus voor de hand dat ik deze vacatures in nauw overleg met de Colleges en mijn administratie zal voorbereiden. Meer bepaald zal ik in de loop van januari met alle Korpschefs van de vijf grote ressorten vergaderen om samen de belangrijkste prioriteiten voor hun ressort vast te stellen en daaraan voorrang te kunnen geven bij vacant verklaringen. Het spreekt voor zich dat een Minister niets alleen kan, en wordt gesteund door een sterke kabinetsploeg. Onderaan deze brief vindt u de coördinaten van mijn belangrijkste medewerkers voor de rechterlijke orde. U kan ons te allen tijde bereiken. Ik weet dat u niet houdt van loze beloftes. Ik doe er dus geen. Maar ik vraag wel uw vertrouwen voor Het tankerschip van justitie keren in enkele maanden ligt niet in mijn vermogen. De platgetreden paden begaan is voor rechtspleging, bevoegdheid en benoemingskaders geen garantie voor succes geweest, hoe hard er ook gewerkt is en wordt. Er is meer creativiteit nodig, en bovenal bereidheid tot verandering. Maar zelfs dan vergt het veel moed en wijsheid om te onderscheiden wat we kunnen veranderen, en dat ook effectief te doen, van wat we niet kunnen veranderen, en dat ook zonder bitterheid te aanvaarden. De uitdaging waar we voor staan, is aanzienlijk. Ik zal me er met heel mijn kracht aan wijden, en ik weet zeker dat ook U allen, mijn administratie en mijn kabinet hetzelfde zullen doen. Wij zullen volharden en kunnen ons niet veroorloven te mislukken. Samen moeten en zullen we ervoor zorgen dat het vertrouwen in justitie sterker wordt dan ooit. Mag ik u tot slot en opnieuw mijn beste wensen voor 2015 aanbieden. U zal na deze brief nog beter begrijpen waarom ik op mijn wenskaart citeerde uit het boek van John Williams over Augustus: One does 4/5

5 not deceive oneself about the consequences of one s acts; one deceives oneself bout the ease with which one can live with those consequences Uw dienstwillige, Koen Geens Minister van Justitie Contactgegevens: De Minister: koen.geens@just.fgov.be Persoonlijk medewerkster van de Minister: trees.vaneykeren@just.fgov.be Kabinetschef: vincent.houssiau@just.fgov.be Persoonlijk medewerkster van de kabinetschef: hilde.degrieck@just.fgov.be Adjunct-directeur: erwin.dernicourt@just.fgov.be Adjunct-directeur: michel.nolet@just.fgov.be Secretaris van de cel rechterlijke orde en strafrecht: natasha.devylder@just.fgov.be 5/5