////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Transcriptie

1 /verslag 44THPAO Afdeling Welzijn en Samenleving Koning Albert II-laan 35 bus Brussel T F welzijnensamenleving@wvg.vlaanderen.be VERSLAG /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// Datum: 22/11/2016 Aanwezig: Ilse Boeykens, Kristel Bogaerts, Bruno Buytaert, Jan Cocle, Bart De Geeter, Yoojung De Loof, Katia De Vos, Kristel De Vos, Marc Haesendonckx,, Sara Jamini, Rudi Kennes, Hilde Linssen, Greet Roels, Virna Saenen, Fatima Tigra, An Van Cauwenberghe, Sabine Van de Gaer, Frank Van den Branden, Laurens Van Dorpe, Henk Van Hootegem, Ronald Van Paassen, Frederic Vanhauwaert, Adelheid Van Hille, Roel Vermeiren, Eva Vonck, Nadine Vervaet, Sol Wallyn, Toon Walschap Afwezig: An Bistmans, Nathalie De Bleeckere, Rudy De Cock, Sara De Pelsmaeker,, Koen Devroey, Anneleen De Witte, Paul De Zeeuw, Nathalie Debast, Marijke Enghien, Elien Gillaerts, Koen Goeminne, Wouter Horemans, Dirk Masquillier, Jo Noppe, Marianne Schapmans, Paul Schreurs, Thijs Smeyers, Veerle Stroobants, Tine Stryckers, Chris Truyens, Kris Van den Belt, Dirk Van Evercooren, Piet Schuylenbergh, Peter Vandenneucker,, Hinda Zouaoui Voorzitter: Van den Branden Frank Verslaggever: An Van Cauwenberghe Onderwerp: HPAO //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 1. Opmerkingen verslaggeving 13 september2016 Kris Van den Belt merkt op dat hij als afwezig staat genoteerd, terwijl hij wel degelijk aanwezig was. Dit wordt aangepast in het verslag. 2. Voorstelling Armoedetoets op het decreet houdende de erkenning en subsidiëring van de georganiseerde sportsector Het rapport van de toets en de presentatie gaan als bijlage. De toets liep geen perfect parcours, maar ook minder goede praktijken kunnen leerrijke momenten opleveren. Ondanks het feit dat er geen impact op de pagina 1 van 5

2 letter van het decreet kon bewerkstelligd worden, heeft de armoedetoets wel een sensibiliserend effect onder de collega s gekend. Het decreet werd in juli 2016 goedgekeurd. 3. Armoedetoetsing: rondvraag nieuwe ontwikkelingen Het Netwerk tegen Armoede geeft aan dat volgende toetsen lopende zijn: - Decreet houdende de Vlaamse Sociale Bescherming - Vlaams decreet Jeugdsanctierecht - Vlaams decreet Justitiehuizen - Decreet houdende flankerende en stimulerende maatregelen ter bevordering van de participatie in cultuur, jeugdwerk en sport Kinderbijslag - Decreet leerlingenbegeleiding - Decreet Lokaal Sociaal Beleid - Conceptnota modernisering secundair onderwijs - Decreet Vlaamse Rijopleiding - Tariefvereenvoudiging de Lijn Kabinet Homans geeft nog mee dat ook voor het decreet houdende wijziging van diverse decreten met betrekking tot wonen en voor het decreet Lokaal Bestuur armoedetoetsen lopende zijn. Verder vraagt het Netwerk nogmaals om op tijd het gesprek met hen aan te gaan inzake het voeren van een armoedetoets. Op die manier kunnen zij de werkzaamheden hier rond beter inplannen. 4. Kader voor een participatief beleid Een participatief beleid vereist de creatie van de randvoorwaarden die nodig zijn voor een respectvolle en gelijkwaardige participatie van de doelgroep. De Vlaamse Regering verklaarde zich akkoord om een kader te creëren met principes voor beleidsmakers om dit participatief beleid te ontwikkelen. Momenteel wordt in een werkgroep een eerste ontwerp uitgewerkt. Naast het uitstippelen van de voorwaarden om tot een volwaardig participatief beleid te komen, zal ook de meerwaarde van dergelijk beleid aan bod komen. Ter aanvulling en inspiratie voor dit document wordt in verschillende groepen stil gestaan bij enerzijds cruciale randvoorwaarden en anderzijds gekende goede praktijken. De leden van het HPAO brengen volgende zaken als belangrijke randvoorwaarden: - Duidelijke en heldere taal - Geen digitaal proces, maar van persoon tot persoon - Enkel participatie als er ook echt iets met de input zal gebeuren - Enkel participatie als er nog geen proces rond loopt/ gelopen heeft (participatiemoeheid) - Voldoende tijd voorzien - Voldoende essentiële informatie ter beschikking stellen - Openstaan voor verschillende participatietechnieken - Vertrekken vanuit juiste attitude/ visie op armoede - Feedback achteraf voorzien over wat er met input concreet is gebeurd - Betrekken van intermediaire organisatie - Transparantie 44THPAO pagina 2 van 5

3 - Beleid gelooft in en is bekend met participatie Gekende interessante praktijken: - Netwerk decreet jeugdrecht - Netwerk plan geletterdheid - Welzijnsschakels - UiTPAS - Minderhedenforum - VPAO - Armoedetoets - Dialoogprocessen Interfederaal Steunpunt Armoedebestrijding De slotsom is dat er binnen het Vlaamse beleid reeds verschillende participatieprocessen lopen. Het is een gekend begrip. Deze processen lopen echter niet altijd volgens de regels van de kunst. Er bestaat een noodzaak aan een slimmer (beter) participatief beleid. Binnen de werkgroep wordt deze noodzaak meegenomen. 5. Voortgangsrapportage VAPA a. Stand van zaken werkgroepen Werkgroep (Beeld)Vorming Armoede Over armoede in het algemeen, en mensen in armoede in het bijzonder, wordt niet altijd even genuanceerd gecommuniceerd. De complexiteit van een armoedeproblematiek is niet voor iedereen bekend. Men valt desgevallend vaak terug op stereotiepe beelden. Om tot een duurzame aanpak van armoede te komen is het cruciaal dat de samenleving, organisaties en beleid over een correcte beeldvorming inzake armoede en over de effecten van het leven in armoede beschikken. Aangezien beeldvorming over armoede binnen elk beleidsdomein een rol te spelen heeft, wordt de werkgroep (Beeld)Vorming Armoede opgericht. Binnen deze werkgroep staat niet alleen het beeld dat gevormd wordt centraal, maar ook het belang van de verschillende vormingsinitiatieven in dit kader. Tijdens een eerste fase werden de acties uit het VAPA inzake BeeldVorming geïdentificeerd. Er werd terecht opgemerkt dat het om een versnipperd aanbod gaat. Tijdens een tweede fase werd overgegaan naar het inventariseren van het vormingsaanbod inzake beeldvorming en armoede. Er werd een oplijsting van bestaande vormingsinitiatieven opgevraagd bij de verschillende aanbieders. Parallel aan de werkgroep loopt binnen het beleidsdomein WVG een oefening rond een clustering van organisaties/initiatieven die ondersteuning bieden inzake armoedebestrijding en die binnen WVG gesubsidieerd worden: Netwerk tegen Armoede, De Link, Bind-kracht, Welzijnszorg/Armoede In-zicht, Cedes en Caritas. Dit om enerzijds te evolueren naar één aanspreekpunt, en anderzijds krachten te laten bundelen. Waar dit (inhoudelijk en organisatorisch) concreet toe zal leiden ligt nog niet vast; de verdere invulling van deze oefening gebeurt in een participatief proces met de betrokken organisaties. Omwille van deze oefening werd het verder werken rond specifieke vormingsinitiatieven binnen de werkgroep stopgezet. Er werd in de groep opgemerkt dat het belangrijk is om sensibilisering en vorming te laten starten vanuit een zelfde kijk op armoede. Dit is op zich al een moeilijke opdracht. Om een startpunt te nemen, kunnen we beginnen bij de Vlaamse overheid. Hoe kunnen we de visie op armoede, zoals die in het VAPA werd opgenomen, in de verschillende beleidsdomeinen verspreiden. Hiervoor werden verschillende pistes uitgetekend. Enkele pistes, zoals het stimuleren van het aanwerven van ervaringsdeskundigen binnen de Vlaamse overheid, bestaan reeds. Vanuit de werkgroep wordt bekeken hoe hier een extra impuls kan aangegeven worden. Ook de belangrijke rol die aandachtsambtenaren opnemen in dit kader wordt opgemerkt. Hoe kunnen zij beter gevormd 44THPAO pagina 3 van 5

4 en ondersteund worden in hun rol. Een taak die in deze werkgroep hier rond werd aangevat betreft het opmaken van een verwelkomingspakket voor nieuwe aandachtsambtenaren armoede. Hier rond werd reeds een eerste ontwerp aan de werkgroep voorgelegd. In de komende maanden wordt hier verder vorm aan gegeven. De mogelijkheden van de andere pistes worden verder onderzocht. Werkgroep Sociale Correcties De werkgroep sociale correcties in de schoot van het HPAO had als initiële opdracht advies te verlenen met betrekking tot het afstemmen van de doelgroepen die als begunstigde van sociale correcties worden aangeduid en dit voor elk grondrecht (inkomen, energie, vrije tijd, onderwijs, gezondheid, ). De werkgroep heeft daartoe de voorwaarden en criteria om als begunstigde van sociale correcties in aanmerking te komen, in kaart gebracht. Zij is daarbij vertrokken van het overzicht van de door de Vlaamse overheid toegekende sociale rechten zoals die begin 2016 aan het Vlaams Parlement is bezorgd. Momenteel worden deze voorwaarden en criteria door de werkgroep geëvalueerd om vervolgens eventuele aanbevelingen tot gerichte aanpassing te formuleren. Intussen heeft de Vlaamse Regering de opdracht van deze werkgroep uitgebreid. Deze extra opdrachten kaderen in het streven van de Vlaamse Regering naar meer automatische rechtentoekenning en administratieve vereenvoudiging. In september 2016 werd daarom aan de werkgroep gevraagd om te bekijken hoe het MAGDAprincipe (de overheid die dezelfde gegevens slechts eenmalig opvraagt) in de praktijk kan gezet worden. In dit kader wordt onder meer begin 2017 bekeken welke faciliterende rol de bufferdatabank bij de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid hierin zou kunnen spelen. Aan de werkgroep is tenslotte gevraagd om per recht dat niet automatisch toegekend kan worden, waar mogelijk de oefening te maken om de huidige kosten en baten van het niet automatisch toekennen van het recht af te zetten tegen de kosten en baten van een mogelijke automatische toekenning in de toekomst. De werkgroepleden hebben bij deze laatste opdracht aangegeven hierover niet over de vereiste capaciteit te beschikken, gelet op de complexiteit van de meeste automatiseringsprocessen (inschatting administratieve en ICT-kosten van het proces, inschatting huidige kosten en baten, inschatting toekomstige kosten en baten). Werkgroep Toegankelijkheid Dienstverlening Als eerste thema werkte de werkgroep aan een screeningsinstrument dat (aandachts)ambtenaren (armoede) kan helpen, naast andere methoden, om de toegankelijkheid van initiatieven na te gaan. Het ontwerp van dit instrument wordt momenteel afgerond en zal nadien besproken worden op het HPAO. In het screeningsinstrument wordt gewerkt met een gelaagd systeem. Dit garandeert dat het bij elke maatregel minimaal kan worden toegepast, en indien wenselijk of noodzakelijk wordt er dieper op in gegaan. De toepassing heeft als bedoeling een bijdrage te leveren aan het screenen van de maatregelen met betrekking tot de toegankelijkheid, bij te sturen en mogelijks nieuwe op te stellen. Het is voor de betrokkenen eveneens een leerproces waardoor er bij het formuleren van nieuwe maatregelen en beleidsplannen meer rekening wordt gehouden met toegankelijkheid. Dit instrument moet in de eerste plaats een stimulator zijn om aandacht te hebben voor toegankelijkheid voor maatschappelijk kwetsbare groepen. We hopen dan ook dan het frequent wordt gebruikt. Belangrijk uitgangspunt vormt het proportioneel universalisme. Dit impliceert dat er naast de algemene maatregelen die ten goede komen aan alle burgers ook supplementaire initiatieven worden genomen teneinde maatschappelijk kwetsbare doelgroepen extra te ondersteunen. Als analysekader worden de 5 B s gehanteerd: bereikbaar, beschikbaar, betaalbaar, begrijpbaar en bruikbaar. Binnen elke B maken we het onderscheid tussen de micro en macro schaal. De eerste heeft betrekking op de relatie tussen de aanbieder en de gebruiker. De tweede heeft betrekking op de structurele organisatie van het aanbod. We hanteren de term aanbod wat kan staan voor dienstverlening, hulpverlening, voorziening, activiteit, dialoog... Datgene wat wordt aangeboden dus. De Checklist biedt een relatief snelle scan maar het is vanzelfsprekend niet de enige manier om de toegankelijkheid en kwaliteit ervan te screenen. Dialoog met maatschappelijk kwetsbare groepen, aanbieders en de ruimere samenleving is cruciaal om te komen tot een sterk armoedebestrijdingsbeleid. Dit 44THPAO pagina 4 van 5

5 perspectief moeten we mee pakken, en maken we hier expliciet in stap 3 van het stappenplan. Daarna wil de werkgroep inzoomen op aspecten van integrale dienstverlening en continuïteit van dienstverlening over beleidsdomeinen heen. Dit kadert binnen de beleidsdomeinoverschrijdende focus die gekozen werd bij de opstart van de werkgroepen in het kader van de bijsturing van het VAPA. Dit sluit ook aan bij elementen die in het stakeholderforum voor de opmaak van het huidige VAPA aan bod kwamen inzake continuïteit van dienstverlening. Hierbij zal nagegaan worden wat er al bestaat, welke initiatieven lopen en waar vanuit de werkgroep extra op ingezet kan worden. b. Rondvraag actualisatie van actiefiches VAPA Bijna alle VAPA-fiches werden door de aandachtsambtenaren geactualiseerd op Sharepoint. Nog een groot deel van deze fiches werd nog niet door de kabinetten gevalideerd. In het kader van deze fiches hebben tot op heden nog niet veel VPAO s plaatsgevonden. De mededeling rond het organiseren van een VPAO in het kader van de bijsturing van het VAPA zal nog eens worden rondgestuurd naar alle kabinetten. 6. Netwerk tegen Armoede Het Netwerk lanceerde een nieuwe blog. Deze blog heeft tot doel om meer inzicht in het leven van mensen in armoede te geven. 7. Varia - Op 16 en 17 december 2016 vindt het Vlaams gezondheidscongres plaats. - De link meldt dat TAO uitbreidt. In 2017 wordt er een standplaats in West Vlaanderen opgestart. Het volgende HPAO gaat door op donderdag 19 januari 2017 vanaf 14u. 44THPAO pagina 5 van 5