Uitvoeringsregeling experimentenwet vooropleidingseisen, selectie en collegegeldheffing

Transcriptie

1 OCenW-Regelingen Uitvoeringsregeling experimentenwet Bestemd voor: universiteiten en hogescholen; studenten. Algemeen verbindend voorschrift Datum: 21 apri 2005 Kenmerk: HO/BL-2005/17222 Datum inwerkingtreding: artikel 10 Geldigheidsduur beleidsregel: n.v.t. Juridische grondslag: artikel 10, eerste lid, en 11, tweede lid, van de Experimentenwet selectie en colegegeldheffing Relatie tot eerdere mededelingen: n.v.t. Informatie verkrijgbaar bij: CFI/ICO/BVH, tel De staatssecretaris van onderwijs, cultuur en wetenschap, Na overleg met de minister van landbouw, natuur en voedselkwaliteit, Gelet op: de artikelen 10, eerste lid, en 11, tweede lid, van de Experimentenwet ; Besluit Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen Artikel 1 Begripsbepalingen In deze regeling wordt verstaan onder: a. wet: de Experimentenwet selectie en collegegeldheffing; b. minister: de minister van onderwijs, cultuur en wetenschap; c. student: een student die is ingeschreven voor een opleiding als bedoeld in artikel 9 van de wet; d. instellingsbestuur: het bestuur van een instelling bedoeld in artikel 1.1, onderdeel j, van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek; e. opleiding: een opleiding als bedoeld in artikel 9 van de wet; f. collegegeld: het collegegeld, bedoeld in artikel 7.43, eerste lid, van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek; g. experiment: een experiment als bedoeld in de artikelen 6 tot en met 9 van de wet; h. experimenteel collegegeld: het collegegeld,bedoeld in artikel 9 van de wet; i. lening: een lening als bedoeld in artikel 10 van de wet; NUMMER mei 2005

2 Uitvoeringsregeling experimentenwet j. aanvraag: een aanvraag als bedoeld in artikel 11 van de wet; k. WSF 2000: de Wet studiefinanciering 2000; j. IB-groep: de Informatie Beheer Groep, genoemd in de Wet verzelfstandiging Informatiseringsbank. Hoofdstuk 2 Experimenten Artikel 6 Lening Het bedrag van de lening wordt toegevoegd aan de lening, bedoeld in artikel 3.1 van de WSF Artikel 7 Aanvraagprocedure 1. Een student dient de aanvraag voor een lening in bij de IB-Groep. 2. Aan de aanvraag wordt een bewijsstuk toegevoegd, waaruit blijkt dat de student is ingeschreven voor een opleiding. Artikel 2 Aanvraag 1. Het instellingsbestuur dient een aanvraag voor een experiment voor de studiejaren en voor 1 juni 2005 in bij de minister. 2. Het instellingsbestuur dient een aanvraag voor een experiment voor het studiejaar voor 1 november 2005 in bij de minister. Artikel 8 Toekenning en verstrekking 1. De toekenning of afwijzing van de door een student aangevraagde lening alsmede de verstrekking daarvan geschiedt door de IB-Groep. 2. Verstrekking van de lening aan de student vindt in één keer plaats. Artikel 3 Besluitvorming 1. De minister neemt een besluit op een aanvraag als bedoeld in artikel 2, eerste lid, voor 1 augustus De minister neemt een besluit op een aanvraag als bedoeld in artikel 2, tweede lid, uiterlijk 1 februari Artikel 9 Terugbetaling Op de terugbetaling van de lening zijn de artikelen 6.2, 6.4 tot en met 6.18, 7.1 en 7.3 van de WSF 2000 van overeenkomstige toepassing. Hoofdstuk 3 Lening Hoofdstuk 4 Slotbepalingen Artikel 4 Voorwaarden Voor een lening komt in aanmerking de student, die is ingeschreven voor een opleiding en die ingevolge de artikelen 2.2 en 2.3 van de WSF 2000 in aanmerking komt voor studiefinanciering. Artikel 5 Hoogte bedrag 1. Het bedrag van de lening bedraagt ten hoogste vier maal het collegegeld. 2. Per student bedraagt de hoogte van de lening het door het instellingsbestuur vastgestelde experimentele collegegeld, verminderd met het collegegeld. Artikel 10 Inwerkingtreding Deze regeling treedt in werking met ingang van 2 mei Artikel 11 Citeertitel Deze regeling wordt aangehaald als: Uitvoeringsregeling Experimentenwet. Deze regeling zal met de toelichting in de Staatscourant en in het Gele katern worden geplaatst. NUMMER mei 2005

3 De staatssecretaris van onderwijs, cultuur en wetenschap, drs. M. Rutte Artikel 11 van de wet bepaalt dat het instellingsbestuur de aanvraag voor een experiment bij de minister moet indienen voor een bij ministeriële regeling vast te stellen datum. Met de onderhavige regeling wordt dit geregeld. Toelichting I. Algemeen Op 1 mei 2005 is de Experimentenwet selectie, collegegeldheffing (experimentenwet) in werking getreden. Aan deze wet lagen ten grondslag de kabinetsnotitie Ruim baan voor talent (Kamerstukken II , , nr. 1) en het -en onderzoekplan 2004 (HOOP 2004), waarmee werd beoogd verruiming te bieden voor de mogelijkheden van selectie van studenten, differentiatie in de hoogte van het collegegeld en een meer flexibele toelating. Bevordering van excellentie in het hoger onderwijs en verhoging van de deelname aan die vorm van onderwijs zijn doelstellingen, die pasten in een brede kennisstrategie zoals neergelegd in het HOOP De experimentenwet maakt het voor instellingen mogelijk te experimenteren met selectie van studenten, collegegelddifferentiatie en flexibele toelating. De wet heeft een experimenteel karakter en zal van kracht zijn tot 2 september Daaraan voorafgaand zal een evaluatie plaatsvinden, waarvan de resultaten uiterlijk 1 juni 2007 aan de Staten- Generaal zullen worden aangeboden. Een instelling kan niet zomaar een experiment starten. Alvorens daartoe kan worden overgegaan moet een aanvraag bij de minister worden ingediend. De minister besluit vervolgens of het door het instellingsbestuur aangevraagde experiment mag plaatsvinden. De hier bedoelde experimenten zijn de in de artikelen 6 tot en met 9 van de wet genoemd experimenten en betreffen: Experiment met vervangende vooropleidingseisen voor de bacheloropleiding; Experiment met selectie en aanvullende selectie in bacheloropleidingen; Experiment met aanvullende toelatingseisen in de overige masteropleidingen; Experiment met collegegeldverhoging Artikel 11 Een aanwijzing als experiment vindt uitsluitend plaats als aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Voor een experiment met vervangende vooropleidingseisen geldt dat het instroomniveau tenminste gelijkwaardig dient te zijn aan de wettelijke vooropleidingseisen. Voor de overige experimenten geldt dat het moet gaan om een opleiding met erkende evidente meerwaarde of dat het experiment kan bijdragen aan de ontwikkeling daarvan. De voorstellen voor de experimenten worden beoordeeld door de commissie Ruim baan voor talent. Naast de procedure voor het aanvragen van experimenten heeft deze regeling ook betrekking op de procedure, die gevolgd wordt ingeval van het aanvragen van een lening door studenten. In de wet wordt de mogelijkheid geboden dat een lening wordt verstrekt aan een student als het instellingsbestuur voor een voltijdse opleiding of een experimenteel onderwijsprogramma een collegegeld heeft vastgesteld, dat hoger is dan het wettelijk collegegeld (artikel 7.43, eerste lid, WHW). Artikel 10 van de wet bepaalt dat in een ministeriele regeling voorschriften worden vastgesteld over de beschikbaarheid van de lening. De voorschriften moeten in ieder geval betrekking hebben op: Het bedrag van de lening dat ten hoogste kan worden toegekend; De voorwaarden waaronder de lening wordt toegekend; De aanvraagprocedure en de toekenning van de lening en; De wijze van terugbetaling van de lening. II. Artikelsgewijze toelichting Artikel 2 Dit artikel heeft betrekking op de aanvraag voor een experiment. Er wordt vanuit gegaan dat instellingen aanvragen indienen, die betrekking hebben op de gehele werkingsduur van de wet, dus 2 studiejaren. Dit wordt geregeld in het eerste lid. Er is echter een klein aantal experimenten waarvan de voorstellen al beoordeeld zijn door de commissie Ruim baan voor talent en die pas per 2006 zullen starten. Daarnaast is het mogelijk dat ik besluit dat nog andere experimenten kunnen starten. Uitvoeringsregeling experimentenwet NUMMER mei 2005

4 Uitvoeringsregeling experimentenwet Voor experimenten, die twee jaar duren en starten met ingang van het studiejaar , dient een aanvraag te worden ingediend voor 1 juni Voor de aanvragen, bedoeld in het tweede lid, is deze datum 1 november Bij de aanvraag moet een aantal stukken worden gevoegd, teneinde het voor mij mogelijk te maken een besluit te nemen. Het betreft ten minste gegevens omtrent: a. de opleiding of het experimenteel onderwijsprogramma waarop de aanvraag betrekking heeft b. het nummer waaronder de opleiding, dan wel de opleiding waarbinnen het experimenteel programma valt, in het Centraal register opleidingen hoger onderwijs is geregistreerd c. de voltijdse-, deeltijdse of duale inrichting van de opleiding d. voor zover van toepassing de hoogte van het collegegeld en e. het desbetreffende positieve advies van de commissie Ruim baan voor talent, ingesteld bij beschikking van 8 juni 2004 (HO/BL/2004/23495; bijlage bij Kamerstukken II , nr. 4). Het is aan de instelling te bepalen of nog andere gegevens aan de aanvraag zullen worden toegevoegd. Instellingen kunnen de aanvragen richten aan: Ministerie van OCW Directie Hoger Onderwijs T.a.v.: mw. Dr. B.S. Oen/mr. B.J.L. Derks Postbus BJ Den Haag Deze commissie onder voorzitterschap van de heer A.H. Korthals heeft aan mij advies uitgebracht over de aanvragen van de instellingen. De adviezen van de commissie zullen door mij worden betrokken bij mijn besluitvorming over de aanvragen van instellingen voor het uitvoeren van een experiment. Bij mijn besluit betrek ik het advies dienaangaande van de commissie Ruim baan voor talent. Voorwaarde voor mijn besluitvorming is, zoals eerder opgemerkt, een positief advies van deze commissie. Dit laat onverlet dat ook indien over een aanvraag een positief advies is uitgebracht mijn besluit afwijzend kan zijn. Het advies van de commmssie is zwaarwegend, maar niet bepalend voor het besluit dat ik uiteindelijk neem. Het besluit zal betrekking hebben op experimenten die zich afspelen binnen de kaders en de duur van de experimentenwet. Met het oog op de evaluatie van de experimenten(wet) verstrekt het instellingsbestuur de door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap of door de commissie Ruim baan voor talent gevraagde informatie. Ook geeft het instellingsbestuur uitvoering aan het door de experimentenwet ingevoegde artikel 7.49a van de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek, waarin is geregeld dat studenten die een hoger collegegeld betalen, het extra collegegeld geheel of gedeeltelijk kunnen terugvorderen als de extra voorzieningen die in het kader van het extra collegegeld in het vooruitzicht zijn gesteld, niet of niet in voldoende mate worden gerealiseerd. Artikel 4 Artikel 3 De minister dient een besluit te nemen over de aanvraag van een instelling om een experiment te mogen starten. In verband daarmee is op 8 juni 2004 door de toenmalige staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een commissie ingesteld. De Commissie Ruim baan voor talent heeft als taakopdracht: het beoordelen van voorstellen met betrekking tot experimenten voor flexibele toelating, selectie van studenten en collegegelddifferentiatie bij opleidingen in het hoger onderwijs met erkende evidente meerwaarde en het monitoren van het verloop van de experimenten; het beoordelen van voorstellen voor initiatieven in het studiejaar waarmee universiteiten en hogescholen zich op de experimenten voorbereiden; het uitvoeren van overige activiteiten die verband houden met een nieuw toelatingsbeleid in het hoger onderwijs, zij de organiseren van discussiebijeenkomsten en functioneren als loket voor toelatingsvragen. Aan een student die een opleiding volgt, waarvoor een hoger collegegeld wordt gevraagd, wordt ingevolge artikel 10 van de wet van rijkswege desgevraagd een lening beschikbaar gesteld. Tegelijkertijd bepaalt de wet dat in een ministeriële regeling het verstrekken van en terugbetaling van deze lening moet worden geregeld. In artikel 4 van de regeling worden de voorwaarden vermeld voor het in aanmerking komen voor een lening. In de eerste plaats moet een student zijn ingeschreven voor een opleiding, waarvoor door de instelling een experimenteel collegegeld wordt gevraagd. Dit collegegeld bedraagt ten hoogste vijf maal het wettelijk collegegeld. Voorts moet een student ingevolge de artikelen 2.2 en 2.3 van de Wet op de studiefinanciering 2000 (WSF 2000) in aanmerking komen voor studiefinanciering. Hiermee is het recht op de hoogte van een dergelijke lening direct gekoppeld aan het recht op studiefinanciering. Indien dat laatste recht vervalt, bestaat ook geen recht meer op deze lening. NUMMER mei 2005

5 Artikel 2.2 van de WSF 2000 luidt Voor studiefinanciering kan een studerende in aanmerking komen die: a. de Nederlandse nationaliteit bezit, b. niet de Nederlandse nationaliteit bezit maar wel in Nederland woont en ingevolge een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke organisatie op het terrein van de studiefinanciering met een Nederlander wordt gelijkgesteld, of c. niet de Nederlandse nationaliteit bezit maar wel in Nederland woont en behoort tot een bij algemene maatregel van bestuur aangewezen groep van personen die voor het terrein van de studiefinanciering met Nederlanders worden gelijkgesteld. 2. In afwijking van het eerste lid, onderdeel b, geldt de voorwaarde dat een studerende die in Nederland woont, niet voor een studerende aan wie deze voorwaarde niet mag worden gesteld op grond van een verdrag of een besluit van een volkenrechtelijke organisatie. Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kunnen regels worden gesteld in verband met een goede uitvoering van dit lid. Het collegegeldbedrag dat de instelling kan vaststellen, bedraagt ten hoogste vijf maal het wettelijk collegegeld, bedoeld in artikel 7.43, eerste lid van de WHW. De student kan ten hoogste een bedrag lenen dat overeenkomt met dat bedrag minus het wettelijk collegegeld, dus maximaal vier keer het wettelijk collegegeld. Per individuele student bedraagt de hoogte van het door hem te lenen bedrag dus het door het instellingsbestuur vastgestelde bedrag verminderd met het wettelijk collegegeld. Artikel 6 De lening die een student geniet, wordt toegevoegd aan de lening die hij op grond van de Wsf 2000 geniet. Dit betekent dat de lening een aanvullend (op de studiefinanciering) karakter heeft en rentedragend is. De lening wordt niet verstrekt in de vorm van een prestatiebeurs, maar in de vorm van een definitieve rentedragende lening, die terugbetaald moet worden. Het ligt voor de hand dat ook de wijze van terugbetaling gelijk is aan die van de lening op grond van de Wsf Dit wordt geregeld in artikel 9 van de regeling. Uitvoeringsregeling experimentenwet Artikel 2.3 van de WSF 2000 luidt Artikel 7 1. Voor studiefinanciering kan een deelnemer in aanmerking komen met ingang van de eerste dag van het kwartaal waarop hij de leeftijd van 18 jaren heeft bereikt. 2. Voor studiefinanciering kan een student in aanmerking komen die op de eerste dag van het kwartaal waarin hij hoger onderwijs is gaan volgen: a. jonger is dan 18 jaren: met ingang van de eerste dag van het daaropvolgende kwartaal, of b. 18 jaren is of ouder: met ingang van de eerste dag van de maand waarin hij hoger onderwijs is gaan volgen. 3. Voor studiefinanciering kan een studerende in aanmerking komen tot en met de maand waarin hij de leeftijd van 30 jaren heeft bereikt. 4. In afwijking van het derde lid en met inachtneming van artikel 2.13, onderdeel c, behoudt een studerende bij het bereiken van de leeftijd van 30 jaren zijn aanspraak zolang hij zonder onderbreking studiefinanciering geniet. Artikel 5 De student dient de aanvraag voor de lening in bij de IBgroep. De IB-groep is - evenals voor de studiefinanciering - de uitvoerende instantie. Voor het aanvragen van een dergelijke lening zal de IBgroep een speciaal formulier ontwikkelen en ter beschikking stellen. De IB-groep dient geïnformeerd te worden over het feit dat de student zich heeft ingeschreven voor een opleiding, waarvoor een experiment met collegegeldverhoging plaatsvindt. Het wettelijk collegegeld valt niet onder deze lening, omdat voor de betaling daarvan al een voorziening bestaat in de studiefinanciering. De IB-groep kan aan de hand van het bewijsstuk, dat door de student wordt toegezonden, zien of die student is ingeschreven voor een opleiding als hier bedoeld en zo de hoogte van de lening vaststellen. Het zal in de meeste gevallen gaan om het bewijs van inschrijving. Daarop staat vermeld voor welke opleiding de student staat ingeschreven. Tevens zal de hoogte van het collegegeld op dit formulier worden vermeld, hetgeen erop duidt dat het hier gaat om een experimentele opleiding. Indien dit laatste niet het geval is, kan de IB-groep uit de vermelding van de opleiding zelf nagaan of het hier om een experimentele opleiding gaat. Mocht onverhoopt uit het formulier niet kunnen worden afgeleid dat de student een experimentele opleiding volgt, dan zal de instelling een ( aan het inschrijvingsformulier toe te voegen) verkla- NUMMER mei 2005

6 Uitvoeringsregeling experimentenwet ring moeten afgeven, waarin staat dat de student een opleiding volgt, waarvoor een hoger collegegeld is vastgesteld. De student kan de aanvraag op elk gewenst moment bij de IB-groep indienen. In de meeste gevallen zal dit voor het begin van het studiejaar zijn, omdat hij de opleiding dan gaat volgen. Het kan echter ook zo zijn dat de student in de loop van het studiejaar instroomt en dan pas een aanvraag voor de lening bij de IB-groep indient. In beide gevallen zal de student de gelegenheid geboden worden het gehele bedrag te lenen. Reden hiervoor is dat de instelling voor het hele studiejaar, maar ook voor een deel daarvan het gehele experimentele collegegeld zal vragen. In de wet is niet geregeld dat de instelling vermindering van de betaling van een deel van het collegegeld geeft als de student slechts een deel van het studiejaar staat ingeschreven. De student zal dus altijd het volledige experimentele collegegeld moeten betalen. Dit leidt ertoe dat hij dan ongeacht het moment waarop hij instroomt 100 % van het te lenen bedrag kan lenen. Ingevolge artikel 5 van de regeling is dat vier maal het experimentele collegegeld. Artikel : aflosfase; 6.8 : achterstallige schuld; 6.9 : vaststelling en betaling terugbetalingstermijn; 6.10 : vaststelling draagkracht debiteur; 6.11 : draagkracht debiteur; 6.12 : terugval in inkomen; 6.13 : andere aanpassingen draagkracht debiteur; 6.14 : draagkracht partner; 6.15 : op aanvraag draagkracht partner niet meetellen; 6.16 : partner van debiteur ook debiteur; 6.17: wijziging maandelijkse termijn; 6.18: garantiebepaling. Ook enkele bepalingen uit hoofdstuk 7 zijn van overeenkomstige toepassing. Het betreft: Art. 7.1: herziening beschikking door de IB-groep; Art. 7.3 :bezwaarschriftprocedure. Artikel 10 De regeling treedt in werking op 2 mei 2005, de dag na de datum waarop de Experimentwet in werking is getreden. Na ontvangst van de aanvraag gaat de IB-groep over tot de verwerking daarvan. Allereerst zal worden vastgesteld welk bedrag de student kan lenen: experimenteel collegegeld minus wettelijk collegegeld. Uiteraard kan de student ook verzoeken om minder te lenen dan het maximale bedrag. Het gevraagde bedrag wordt vervolgens aan de student uitbetaald en wel in één keer. In afwijking van de betaling van de studiefinanciering is gekozen voor betaling ineens, omdat het hier om een aanzienlijk bedrag kan gaan, nl. maximaal vier maal het wettelijk collegegeld, dat neerkomt op een bedrag van ongeveer 6000,-. De staatssecretaris van onderwijs, cultuur en wetenschap, drs. M. Rutte Artikel 9 Op de terugbetaling van de lening zijn de hoofdstukken 6 en 7 van de Wsf 2000 van overeenkomstige toepassing. Omdat de lening wordt toegevoegd aan de lening die hij op grond van de WSF 2000 geniet, ligt het in de lijn ook hier de procedure van de WSF 2000 te volgen. Hoofdstuk 6 van de WSF 2000 heeft betrekking op de opbouw en terugbetaling van de lening. Van overeenkomstige toepassing zijn de artikelen: 6.2 : verplichting terugbetaling; 6.4 : renteberekening; 6.5 : terugbetalingsperiode; 6.6 : aanloopfase; NUMMER mei 2005