UDC : ЧГП UC7UO NORMALISATIE-

Transcriptie

1 nederlandse praktijkrichtlijn Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Aanleg van ondergrondse leidingen bestaande uit aan de buitenzijde met PE beklede stalen buizen en hulpstukken Laying of underground pipelines consisting of steel pipes and fittings externally coated with PE UDC : M PR 6903 NEDERLANDS 1ЧГП UC7UO NORMALISATIE- 2e druk, oktober 1986 INSTITUUT

2 In de serie Nederlandse Praktijkrichtlijnen verschijnen publikaties van informatief karakter, zoals toelichtingen op normen, constructieve mogelijkheden, werkmethoden en fabricageprocessen. Aan deze publikaties kan geen normatieve waarde worden toegekend. Normcommissie "Bescherming buisleidingen" Niets uit deze praktijkrichtlijn mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het NNI. Het NNI noch de leden van normcommissies zijn aansprakelijk voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdende met de toepassing van door het NNI gepubliceerde normen. Nederlands Normalisatie-instituut Kalfjeslaan 2, Postbus 5059, 2600 GB Delft, telefoon (015) , telex 38144, postrekening 25301

3 NPR Biz. 3 Inhoud Inleiding 4 1 Onderwerp 5 2 Toepassingsgebied 5 3 Opslag* transport en verwerking 5 4 Bekleden van verbindingen Algemeen Voorbehandeling Bekleden door sinteren met PE-poeder Verwarmen van de verbinding Aanbrengen van het PE-poeder Bekleden met behulp van pijpwikkelbanden Beide te verbinden buizen zijn reeds voorzien van een PE-bekleding Van de te verbinden buizen is er één reeds voorzien van een PE-bekleding en de andere van een asfaltbitumenbekleding Bekleden met behulp van krimpmanchetten 11 5 Buigen van beklede buizen Bekleden van bochten en hulpstukken 12 6 Reparatie van beschadigingen Beschadigingen in gesinterde bekledingen Beschadigingen in geëxtrudeerde bekledingen 12 7 Controle van de bekleding 12 8 Inlaten van de buisleiding in de sleuf 12 Figuur 1 Canvas slingmat 7 Figuur 2 Stalen slingmat 8 Figuur 3 Aanbrengen van de kunststofwikkel band ter plaatse van de lasrups 9 Figuur 4 Aanbrengen van de 1e laag kunststofwikkelband op de verbinding 9 Figuur 5 Aanbrengen van de 2e laag kunststofwikkelband op de verbinding 9 Figuur 6 Aanbrengen van kunststofwikkelband op een verbinding van buizen met een nominale middellijn groter dan 500 mm 9 Figuur 7 Aanbrengen van asfaltbitumenband (dikte 2 mm) op een verbinding van buizen met een nominale middellijn tot en met 500 mm 10 Figuur 8 Aanbrengen van asfaltbitumenband (dikte 2 mm) op een verbinding van buizen met een nominale middellijn groter dan 500 mm 10 Figuur 9 Aanbrengen van asfaltbitumenband (dikte 4 mm) op een verbinding van buizen met een nominale middellijn groter dan 500 mm 11 biz.

4 NPR Biz. 4 Inleiding De commissie "Polyetheen bekledingen" van de normcommissie "Bescherming buisleidingen", die de norm NEN 6902 heeft opgesteld, heeft gemeend hieraan een aantal richtlijnen voor de praktijk te moeten toevoegen. In deze praktijkrichtlijn is niet gestreefd naar het aangeven van alle mogelijkheden. Zo zijn bijvoorbeeld voor het bekleden van verbindingen en te repareren plaatsen alleen die methoden opgenomen die uit kwalitatief oogpunt de reeds aanwezige bekleding het meest benaderen. Met klem wordt er op gewezen dat het voor het verkrijgen van een goed resultaat noodzakelijk wordt geacht dat de te gebruiken materialen voldoen aan de in deze praktijkrichtlijn genoemde normen. De 1e druk van deze norm is verschenen in augustus Wijzigingen ten opzichte van de 1e druk: Figuur 1 - Wijziging afmetingen canvas slingmat Figuur 2 - Wijziging afmetingen stalen slingmat Kunststofwikkelband is hier vervallen, daar het niet hecht op bitumen. Titels van de vermelde en te raadplegen normen NEN 6901 Voorbehandeling voor het bekleden van ondergronds te leggen stalen buizen en hulpstukken NEN 6902 Uitwendige bekleding met PE van ondergronds te leggen stalen buizen en hulpstukken NEN 6907 Pijpwikkelbanden. Type A: (Asfalt)bitumenbanden NEN 6909 Pijpwikkelbanden. Type C: Kunststofbanden NEN 6910 Uitwendige bekleding met (asfalt)bitumen van ondergronds te leggen stalen buizen en hulpstukken.

5 NPR Biz. 5 Onderwerp Deze praktijkrichtlijn geeft aanwijzingen voor de aanleg van ondergrondse leidingen bestaande uit stalen buizen en hulpstukken die aan de buitenzijde zijn voorzien van polyetheen (PE) bekleding, alsmede voor het bekleden van de daarbij voorkomende verbindingen. Toepassingsgebied De praktijkrichtlijn is van toepassing op de verwerking in het veld van stalen buizen en hulpstukken voorzien van een polyetheenbekleding, vanaf de opslag tot en met het inlaten van de leiding in de sleuf. Opslag, transport en verwerking Tijdens opslag en transport dient beschadiging van de bekleding te worden vermeden. Indien buizen worden opgeslagen, dient dit, behoudens ondersteuningen, vrij van de grond te geschieden. Dit kan worden bereikt door de buizen op dijkjes van steenvrij zand, zandzakken of houten dragers voorzien van een geschikte bekleding (bijvoorbeeld stromatten omhuld met kunststoffolie of schuimrubber) te plaatsen. De ondersteuning moet zodanig zijn dat geen blijvende doorbuiging van de buizen kan ontstaan. De buizen mogen bij opslag tot een zodanige hoogte worden gestapeld, dat door het gewicht van de buizen geen afvlakking van de bekleding plaatsvindt. De kwaliteit van PE-bekledingen wordt nadelig beïnvloed door ultraviolette straling. Afhankelijk van de duur en de omstandigheden van de opslag en van de samenstelling van de bekleding dient deze tegen bedoelde invloed te worden beschermd. Dit kan bijvoorbeeld geschieden door afdekking met dekkleden. Afdekking kan ook noodzakelijk zijn om het te hoog oplopen van de temperatuur van de bekleding (nadelige gevolgen bij geëxtrudeerde PE-bekleding) te voorkomen; daarbij moet tevens voor voldoende ventilatie worden zorggedragen. In ongunstige omstandigheden en bij langdurige opslag dienen maatregelen te worden genomen om corrosie van de onbeklede buiseinden, inwendige vervuiling en inwendige corrosie van de buizen te voorkomen. Om inwendige vervuiling tegen te gaan kan bijvoorbeeld gebruik worden gemaakt van kunststofkappen voorzien van een klein gaatje om afspringen te verhinderen. Ter voorkoming van corrosie kan in overleg tussen de opdrachtgever en de fabrikant van de bekleding een conserveringsmiddel worden aangebracht. Bij verlading en verplaatsing dienen de buizen met de uiterste zorg te worden behandeld; zij mogen niet worden gestoten, gesleept of gerold. Bij mechanische verlading of verplaatsing dient gebruik te worden gemaakt van beschermende eindhaken of van voor dit doel geschikt stroppen. Bij het transport dienen staanders of spijlen van wagens goed te zijn omwonden, zodat de buizen gedurende het transport niet worden beschadigd. De stapeling dient zodanig te zijn dat bij buizen met flens- of mofeinden, deze niet in de bekleding van de omliggende buizen kunnen dringen. Bij het verwerken van de buizen moet beschadiging van de bekleding, zoals kan ontstaan door over de buizen te lopen, worden vermeden. Tijdens het lassen van de buizen dient te worden voorkomen dat lasvonken op de fabrieksmatig aangebrachte bekleding kunnen komen. Bekleden van verbindingen Algemeen Stalen buizen kunnen worden verbonden door een stompe las, door middel van moffen of met flenzen. De verbindingen kunnen worden bekleed door sinteren met PE-poeder, door omwikkelen met wikkelbanden, door "slingen" met asfaltbitumen of door het gebruik van krimpmanchetten. Verbindingen tussen buizen, voorzien van een gesinterde bekleding, die worden gebruikt voor bijvoorbeeld het doordrukken door dijklichamen en onder wegen mogen uitsluitend worden bekleed volgens 4.3. De bekleding van de stompe lasverbinding tussen buizen die met PE zijn gesinterd, dient bij voorkeur eveneens door middel van sinteren te worden uitgevoerd. De bekleding met pijpwikkelbanden en krimpmanchetten is voor deze verbinding eveneens toepasbaar. Verbindingen tussen buizen die zijn voorzien van een geëxtrudeerde bekleding kunnen niet door sinteren worden bekleed. Mofverbindingen kunnen worden bekleed met pijpwikkelbanden of krimpmanchetten; flensverbindingen alleen met pijpwikkelbanden. Voorbehandeling Het te bekleden oppervlak en de einden van de fabrieksbekleding moeten vrij zijn van olie, vet, roest, roet en vocht. Deze uiteinden dienen daartoe te worden gereinigd met terpentine of een ander geschikt ontvettingsmiddel. Roest, roet, lasspatten en andere tijdens het lassen ontstane oppervlakverontreinigingen en de oxidehuid moeten worden verwijderd, bijvoorbeeld met een staalborstel of schuurlinnen tot het metaal blank is. Het te bekleden oppervlak moet vrij worden gehouden van vocht; bij regenweer moet onder een afdak worden gewerkt. Voordat de verbinding kan worden bekleed dient de op de buizen aanwezige bekleding aan de uiteinden te worden afgeschuind met behulp van een ronde vijl of schaaf.

6 NPR Biz Bekleden door sinteren met PE-poeder Voor het bekleden van de verbinding moet tot poeder vermalen, gestabiliseerd PE worden gebruikt van een kwaliteit die ten minste gelijkwaardig is aan die van het PE dat is gebruikt voor het bekleden van de buizen. De korrelgrootte van het poeder moet zodanig zijn dat het geschikt is voor sinteren in het veld. Gedurende opslag en bij verwerking moet het poeder vochtvrij worden gehouden Verwarmen van de verbinding De verbinding dient tot de door de leverancier van het poeder voorgeschreven temperatuur te worden voorverwarmd. Deze temperatuur (circa 300 C) is afhankelijk van het vloeigedrag van het PE. Tevens dient rekening te worden gehouden met de wanddikte van de buis. Over het algemeen kan bij grote wanddikten een lagere temperatuur worden aangehouden dan bij kleine wanddikten. Voor het verwarmen kunnen lasbranders worden gebruikt. Ook acetyleenzuurstof- en propaanzuurstofringbranders zijn toegestaan. Andere soorten propaangasbranders mogen niet worden gebruikt. De brander moet ongeveer 45 scheef worden gehouden en van de reeds aanwezige bekleding af in de richting van de lasnaad wijzen. Er dient op te worden gelet, dat de bestaande fabrieksbekleding niet wordt verbrand. Er mag geen water in de buizen staan, omdat een goede verwarming dan onmogelijk is. Voor het verwarmen van lasverbindingen in buizen met een middellijn kleiner dan 400 mm kan met één brander worden volstaan. De vlam wordt hierbij op een afstand van ten minste 10 mm en ten hoogste 20 mm van het buisoppervlak af in omtreksrichting gelijkmatig over het gehele oppervlak heen en weer bewogen totdat de juiste temperatuur is bereikt. Voor het bekleden van lasverbindingen in buizen met een middellijn gelijk aan of groter dan 400 mm moet het oppervlak doelmatig met meer branders op dezelfde manier aan beide zijden van de buis, beginnend aan de onderkant, worden verwarmd. De temperatuur moet worden gecontroleerd, bijvoorbeeld met behulpvan een pyrometer of een contactthermometer; het gebruik van temperatuurstiften is niet toegestaan. De controle is vooral van belang aan de onderzijde van de buizen. De branders moeten zodanig worden ingesteld dat roetvorming op de te bekleden oppervlakken zoveel mogelijk wordt vermeden. Met roet bedekte oppervlakken, zowel van de buis als van de bekleding, dienen zorgvuldig te worden gereinigd alvorens verder te werken. Bij het verwarmen van de lasverbindingen zal op de afgeschuinde kanten van de reeds aanwezige PEbekleding een geoxideerd laagje ontstaan. Dit moet na het bereiken van de aangegeven temperatuur door afstrijken met een plamuurmes worden verwijderd Aanbrengen van het PE-poeder Nadat het oppervlak op de vereiste temperatuur is gebracht, is het, ter verbetering van de hechting, van belang dit meteen te bestrooien met een geringe hoeveelheid PE-poeder, speciaal aan de onderkant van de buizen en op de overgang naar de fabrieksbekleding. Het poeder kan het beste worden aangebracht met een tevoren gemaakte canvas slingmat (zie figuur 1 ), die ongeveer twee keer zo breed dient te zijn als de breedte van de te bekleden verbinding. Voor buizen met een nominale middellijn van 500 mm en kleiner dient de slingmat zodanig te zijn dat deze geheel rond de buis kan worden gelegd. Gebruik voor buizen met een nominale middellijn van 600 mm en groter een metalen slingmat (zie figuur 2), die eerst wordt aangebracht en vervolgens gevuld met PE-poeder. Doorte kloppen tegen de sling moet ervoor worden gezorgd dat overal poeder komt. Vul de slingmat vóór het slingen met poeder tot iets over de hoogte van de strip van kunststofschuim. Leg de met poeder gevulde slingmat vlak voordat de verbinding op temperatuur is, onder de verbinding. Hierbij dient erop te worden gelet dat de mat droog ligt, bijvoorbeeld op een grondzeil of kunststoffolie. Houd de met poeder gevulde slingmat daarna van onderen af om de verbinding en vul ze van boven af aan de zijden gelijkmatig met poeder tot de bovenkant van de buisverbinding. Het poeder moet zolang worden aangevuld tot de gehele verbinding goed is ingebed. Het is wenselijk zoveel mogelijk poeder te gebruiken. Het overgebleven poeder kan opnieuw worden verwerkt. Tijdens het inbrengen van het poeder dient ervoor te worden gezorgd, dat er geen vuil in het poeder komt. Opdat vooral de onderkant van de buis voldoende met het poeder in aanraking komt moet het canvas regelmatig met de hand worden aangedrukt en van boven goed worden aangetrokken. Het aandrukken is bijzonder belangrijk bij de overgang naar de fabrieksbekleding. De slingmat dient, afhankelijk van de middellijn en de wanddikte van het staal, lang genoeg op zijn plaats te blijven, ten einde een voldoende laagdikte te verkrijgen. De laagdikte van de bekleding op de verbinding moet iets groter zijn dan die van de reeds aanwezige bekleding. De lasnaad mag niet of nauwelijks zichtbaar zijn. Haal vervolgens de slingmat weg en verwijder het overtollige poeder met een handveger. Daarna mag de bekleding niet meer met een open vlam worden nabehandeld. Blijkt na het wegnemen van de slingmat dat blazen zijn ontstaan, dan moeten deze met een speld of dunne spijker lek worden geprikt en vervolgens met een warm ijzer worden aangedrukt. 4.4 Bekleden met behulp van pijpwikkelbanden Het gebruik van pijpwikkelbanden heeft het voordeel minder afhankelijk te zijn van klimatologische omstandigheden.

7 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft Ja, ik bestel ex. NPR 6903:1986 nl Aanleg van ondergrondse leidingen bestaande uit aan de buitenzijde met PE beklede stalen buizen en hulpstukken T (015) F (015) Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2018, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: LEREN, WERKEN EN GROEIEN MET NEN preview