Wanneer is een RAW bestand eigendomsbewijs?

Transcriptie

1 Informatie uit: Photofacts (Stef) Wanneer is een RAW bestand eigendomsbewijs? maandag 29 oktober 2018, 20:10 door Michelle Peeters 2,376x gelezen 5 reacties Een van onze lezers (José Aarts) kwam met een zeer goede vraag waar ik in eerste instantie geen antwoord op had. Ik ben er helemaal ingedoken en dit kan belangrijk zijn voor veel fotografen, mocht je ooit bewijsmateriaal nodig hebben als je foto gestolen is. De vraag luidt als volgt: Een RAW-bestand wordt gezien als het eigendomsbewijs als je een foto hebt gemaakt. Iemand vertelde me dat een DNG bestand door iedereen gemaakt kan worden en daarom misschien geen echt eigendomsbewijs is, maar hij wist niet hoe dat nu juridisch eigenlijk zat. Heb jij enig idee hoe dat zit?

2 Camera-raw versus DNG Elke fotograaf heeft zijn eigen zegje over het gebruik van DNG of RAW, maar het is belangrijk om de belangrijkste verschillen tussen beide te kennen, samen met de voor- en nadelen. In dit artikel zal ik, proberen zoveel mogelijk informatie over beide formaten te verstrekken.

3 Wat is RAW? RAW-afbeeldingen, ook wel "digitale negatieven" genoemd, zijn echt 'onbewerkt', wat betekent dat het bijna onverwerkte gegevens zijn die rechtstreeks van de camerasensor komen. In tegenstelling tot JPEG-bestanden die gemakkelijk kunnen worden geopend, bekeken en afgedrukt door de meeste programma's voor het bekijken en bewerken van afbeeldingen, is RAW een eigen formaat dat is gekoppeld aan de fabrikant en de sensor van de camera en daarom niet door alle softwareproducten wordt ondersteund. RAW-bestanden behouden de meeste informatie over een afbeelding en bevatten over het algemeen meer kleuren en dynamisch bereik dan andere formaten. Naast basisbelichtingsinformatie, wordt in een RAW-bestand ook andere cameraspecifieke gegevens opgeslagen zoals scherpstelpunt, beeldbediening, et cetera. Omdat RAW-bestanden niet kunnen worden gewijzigd door software van derden, moeten je instellingen worden opgeslagen in een afzonderlijk (XMP) -bestand, wat iets meer opslag en zwaarder bestandsbeheer betekent. DNG bestand wel te wijzigen, bij Camera RAW staan alle wijzigingen in een apart XMP-bestand Wat is DNG? DNG wordt ook beschouwd als een RAW-afbeeldingsbestand. Het is Adobe's gepatenteerde beeldformaat dat is gemaakt om afbeeldingsgegevens op te slaan in een generieke, zeer compatibele indeling, in tegenstelling tot RAW-bestanden met specifieke indelingen op basis van fabrikant en cameratype. Hoewel DNG is uitgevonden door Adobe en wordt ondersteund in alle Adobe-toepassingen, zijn er andere

4 camerafabrikanten zoals Leica, Hasselblad en Pentax die deze norm hebben overgenomen en deze in hun camera's gebruiken als hun native en ondersteunde RAW-bestandsindeling. Als een RAW-bestand eenmaal is geconverteerd naar DNG, werkt het met elke software die het DNGformaat aan kan. Wijzigingen in je foto kunnen direct in een DNG-bestanden worden opgeslagen, zonder dat je daar een apart XMP-bestand voor hoeft op te slaan. DNG-bestanden kunnen zelfs volledige originele RAW-bestanden opslaan en deze RAW-bestanden kunnen later handmatig worden uitgepakt, indien nodig. Adobe biedt vele manieren om RAW-afbeeldingen automatisch naar DNG-indeling te converteren in programma's als Lightroom of Photoshop. Omdat alle wijzigingen in het DNG-bestand worden geschreven, moet je een back-up van het volledige DNG-bestand maken telkens wanneer je wijzigingen aanbrengt. Dat is een nadeel!

5 Vanuit de RAW-editor in Photoshop CC kun je meteen via 'Afbeelding opslaan' je camera-raw bestand opslaan als DNG waarbij het oorspronkelijke raw-bestand wordt ingesloten Metadata Een veel gehoord argument voor DNG is het universele en rechtenvrije aspect. Omdat DNG rechtenvrij en universeel is, zullen er altijd programma's blijven bestaan die DNG ondersteunen. RAW-bestanden kunnen namelijk gedateerd raken en daardoor hun ondersteuning verliezen. Bijvoorbeeld: de CR-2 bestanden uit de oude Canon EOS 10D kunnen op den duur niet meer ondersteund worden door de RAW-converter van Canon. Daarnaast kunnen bij DNG de RAW-bestanden niet los als XMP-bestand worden opgeslagen, maar in de metadata. Die kunnen dus nooit per ongeluk gewist worden, of zoekraken als je de RAW-bestanden verplaatst. Het versturen van een DNG bestand is handiger dan een RAW-bestand. Een DNG-bestand is gecomprimeerd (zonder gegevensverlies) en is daardoor kleiner dan een RAW-bestand.

6 Metadata RAW-bestand als eigendomsbewijs Dat een RAW-bestand gezien wordt als een eigendomsbewijs had ik nog niet eerder gehoord. Maar ik kan me er wel iets bij voorstellen dat je het kunt gebruiken als bewijs dat jij de foto gemaakt hebt (als die bijvoorbeeld gebruikt, verkocht of zonder jouw toestemming gebruikt of gepubliceerd is.

7 Een DNG-bestand kan ook een door de camera gegenereerd Raw-bestand zijn. Het varieert nogal per type camera welk formaat Raw wordt gehanteerd. Het door Adobe ontwikkelde DNG-bestandsformaat was in eerste instantie bedoeld om eenheid te scheppen in de verwarrende hoeveelheid RAW-bestanden. Het blijft nog steeds een raadsel waarom elke camerafabrikant een eigen RAW-bestand ontwikkelt. Meestal zijn het een soort TIFF-bestanden waar een hoeveelheid eigen informatie aan is toegevoegd. Inmiddels is het DNG-bestandsformaat uitgebreid, het aantal gebruiksmogelijkheden is flink toegenomen maar daardoor is ook die standaardisering een beetje minder geworden. Niet alle DNG-bestanden zijn gelijk. Ook vanuit Lightroom kun je camera-raw bestanden exporteren als DNG, waarbij het oorspronkelijke rawbestand wordt ingesloten Die verschillen zitten in de DNG-bestanden, ze worden nog steeds allemaal moeiteloos geopend door de Adobe software, en de meeste soorten ook door veel andere programma's hoewel je daar niet zeker van kunt zijn. Je kunt nu, wanneer je een DNG-bestand tegenkomt, te maken krijgen met de volgende soorten: Een RAW-bestand van een camera, omgezet in DNG DNG als RAW-bestand direct uit een camera Een JPEG-bestand bewaard als DNG Een DNG-bestand als resultaat van montage Een gecomprimeerd DNG-bestand DNG uit RAW Dit is wat je de oorspronkelijke versie zou kunnen noemen: het RAW-bestand van een digitale camera omgezet in een DNG-bestand. Dat is dan nog steeds gewoon het volledige RAW-bestand alleen nu verpakt als DNG.

8 Soms is het iets kleiner van omvang dan het oorspronkelijke bestand. Of dat zo is hangt af van de kwaliteit van de verliesloze compressie die gebruikt wordt. Het verschil met het oorspronkelijke RAW-bestand is dat de extra informatie en de bewerkingen niet meer in een los.xmp-bestand worden bewaard, maar gewoon een plek binnen het DNG-bestand hebben gekregen. DNG uit de camera Er zijn een paar merken, Leica, Ricoh/Pentax, die hun camera's het DNG-bestand al laten maken. Bij Leica is het de enige optie, bij Pentax kun je kiezen. Handig is dat een nieuw model daardoor automatisch te gebruiken is met de Adobe software, ook al komt er meestal wel een update met een betere ondersteuning door aanpassingen aan de standaard instellingen. Maar los van het feit dat deze DNG-bestanden direct uit de camera afkomstig zijn, zijn het DNG-bestanden zoals je ze kunt verwachten volgens het oorspronkelijke idee. JPEG als DNG Het is inmiddels ook mogelijk om een JPEG-bestand te bewaren als een DNG-bestand. Daarmee wordt het natuurlijk geen RAW-bestand, het blijft gewoon een JPEG-bestand. Dat kun je makkelijk zelf zien door te kijken naar de mogelijkheid om de witbalans aan te passen. Dat kan nog wel, maar je krijgt geen absolute waarden meer in de vorm van een kleurtemperatuur, alleen een afwijking ten opzichte van het uitgangspunt is beschikbaar. Wanneer je probeert om bij zo'n bestand extra informatie uit de hooglichten of de schaduwen te halen zul je merken dat dat niet lukt, die informatie is in het 8-bits JPEG-bestand nu eenmaal niet aanwezig.

9 JPG opgeslagen als DNG vanuit Lightroom export Je hebt inmiddels meer mogelijkheden met DNG. Je kunt bijvoorbeeld bestanden samenvoegen. Je krijgt dan een 16-bits bestand, een RGB-bestand, dus niet meer een echt RAW-bestand. Bij als DNG geëxporteerd JPG-bestand is de witbalans nog maar nauwelijks aan te passen DNG-bestand een waardig eigendomsbewijs?

10 Onbewerkte afbeeldingsgegevens worden meestal gezien als fraudebestendig. Dat wil zeggen, produceer een CR2 of NEF bestand of wat dan ook, en mensen accepteren over het algemeen dat het een onbewerkte afbeelding is, en het is een fatsoenlijk bewijs van eigendom als je de enige bent die er een produceert. Maar met de DNG-indeling kun je bewerkte beelden opslaan als DNG en je kunt zelfs een jpeg of tiff opslaan in DNG. Natuurlijk kun je dingen over de metadata zien, maar dat is zwakker en gemakkelijker om mee te knoeien. Dus, wat zou de waarde van DNG versus originele onbewerkte RAW-bestanden die rechtstreeks uit de camera komen zijn als bewijs of forensische doeleinden? Hoe goed zou de geloofwaardigheid van DNG zijn? En hier komt dan het antwoord: DNG-bestanden kun je alleen als eigendomsbewijs gebruiken als DNG het native RAW-formaat van de camera is. Het is mogelijk om het originele RAW-bestand in te sluiten in een DNG-bestand en deze te extraheren en als bewijs van echtheid te overleggen. Maar hoe kom je er nu achter of het originele RAW-bestand is ingesloten en hoe je het kunt extraheren? Allereerst moet de 'Embed original RAW file' optie in Adobe DNG-voorkeuren aangevinkt zijn tijdens het converteren naar DNG. Daarna open je de DNG Converter, klik op Extract om het oorspronkelijke RAWbestand uit de DNG te extraheren. Voor het converteren van camera-raw bestanden naar DNG, biedt Adobe de gratis Adobe DNG Converter (Windows Mac OS) aan, waarmee onbewerkte bestanden eenvoudig kunnen worden omgezet van veel van de populaire camera's. Adobe Digital Negative Converter Maar hoe bewijs je het dan?

11 Maar hoe kun je nu bewijzen dat een foto door jou gemaakt is en dus jouw eigendom? Daar zijn verschillende methodes voor te bedenken, waaronder het zojuist al besproken kunnen tonen van een origineel raw-bestand. Als dit een DNG-bestand is, moet het ingesloten camera-raw bestand te extraheren zijn. Maar er zijn meer mogelijkheden die kunnen helpen om aan te tonen dat een foto echt door jou gemaakt is. Zeker als je foto onterecht en zonder toestemming gebruikt is kunnen onderstaande tips van pas komen: Een watermerk op je foto kan helpen, alhoewel het ook vrij gemakkelijk verwijderd kan worden 1. Als je een afbeelding verkoopt, lever hem dan aan als een hi-res jpg. Als je raw geschoten hebt (geef nooit je onbewerkte bestand weg) zal dit onbewerkte bestand zeker bewijzen dat je de eigenaar bent, omdat de persoon aan wie je de JPG hebt verkocht dit niet kan hebben. Ook worden foto's meestal niet op zichzelf genomen, dus het hebben van kopieën van de volledige serie zou ook een bewijs van eigendom moeten zijn; 2. Je zou copyright-informatie moeten insluiten in de EXIF-gegevens, maar deze kan eenvoudig worden verwijderd. Toch zou je het moeten doen; 3. Een goede optie is ook om een versie van je foto op een onafhankelijke fotosite of sociale-mediasite te plaatsen die de timestamps en eventueel de locatie van opname van de foto bepaalt; 4. Bij portretfoto's van mensen kun je ofwel een gesigneerde en gedateerde modelversie bewaren. Vaak zijn je modellen wel bereid om te bevestigen dat jij de fotograaf ben als er een geschil is; 5. Je kunt een watermerk (eventueel onzichtbaar) toevoegen aan je foto's. Ze kunnen echter ook weer gemakkelijk worden verwijderd;

12 6. Met TinEye (of een andere tool voor het zoeken van afbeeldingen), kun je ervan uitgaan dat als er een versie is met een bredere framing, dat dit het origineel is. Ik heb het niet over het aantal megapixels, maar over de framing zelf: soms knippen mensen delen van foto's weg. Conclusie Als je afbeeldingen wilt verkopen en je wil voorkomen dat anderen inbreuk maken op het auteursrecht: gebruik dan elke gewenste truc: gebruik watermerken (zowel zichtbaar als onzichtbaar), bewaar het oorspronkelijke RAW-bestand, verwijder de EXIF-gegevens, snijd je foto's bij - en zoek je eigen foto's regelmatig op in TinEye. Een origineel onbewerkt camerabestand is dus zeer waardevol. Als je het bezit, bezit je het. Het maakt niet uit of het een kopie is of niet, want de enige manier om een origineel camerabestand te krijgen is van de oorspronkelijke eigenaar. Je geeft je rechten op zodra je dit bestand aan een tweede partij geeft. Over de auteur

13 Michelle Peeters is fotografe en oprichter van DeuxBleus Fotografie. Michelle herkent het bijzondere in het gewone en het gewone in het bijzondere. Ze heeft zich nooit willen specialiseren en is daardoor van alle markten thuis. 5 reacties 1. Piet van Kroonenburg schreef gisteren om 20:54 Dat is al met al een heel verhaal geworden Michelle. En zeker voor de beroeps goed om te weten en rekening mee te houden. Voor mij als vrijetijdsfotograaf minder belangrijk ook al is er wel eens een foto 'gebruikt'. Omdat ik met fotografie mijn brood niet hoef te verdienen is dat voor mij collateral damage en beschouw ik het eerder als compliment dat men mijn foto kennelijk op prijs stelt. Maar, voor een beroeps ligt dat - terecht - geheel anders. Waar ik mij wel over verbaas is dat het dng-formaat nog steeds bestaat en ik vraag mij af hoeveel beroepsfotografen van dit formaat gebruik maken. Toen het door Adobe in de markt werd gezet heb ik mij er in verdiept maar ben er niet in mee gegaan. In de loop van de jaren zijn de meningen nogal verdeeld geraakt over de (mindere) kwaliteit die een dng-bestand zou afleveren t.o.v. een rawbestand. Mede daarom verkeerde ik in de veronderstelling dat dng inmiddels een beetje een zachte dood was gestorven. In ieder geval heeft het nooit dat gebruiksniveau gehaald dat Adobe zo graag had gewild. De tip (#1 uit je rijtje) om aan een klant een hoge kwaliteit JPEG te leveren is een goeie. Rawbestanden moet je nooit en te nimmer uit handen geven. Zelf maak ik van een raw-bestand een tiff als archiefexemplaar (naast de raw) en als ik foto's ter beschikking van derden stel dan gaat dat in jpeg en laat ik de kwaliteit afhangen van wat met wil. Een plaatje op een sociaal medium hoeft niet groot te zijn maar voor bijvoorbeeld een 30x40cm print wordt dat wat anders. 2. Piet van Kroonenburg schreef gisteren om 20:58 Kleine aanvulling: Bij conclusie zeg je 'verwijder de EXIF-gegevens...' maar dat lijkt me niet handig. Mijn camera noteert daar automatishc de auteursnaam. Misschien een tikfoutje...! en moet het 'verwijder de EXIFgegevens NIET' zijn. 3. Michelle Peeters schreef gisteren om 20:59

14 @Piet: het is ook voor niet-beroeps niet prettig als je foto ongevraagd en zonder naamsvermelding gebruikt wordt. Wel goed om je daartegen zoveel mogelijk te wapenen! Mijn Leica systeemcamera produceert ook.dng raw-bestanden. Die zijn blijkbaar wel als 'echt' bewijsmateriaal te gebruiken! Al je RAW-bestanden archiveren als DNG heb ik zelf ook nooit gedaan. 4. Michelle Peeters schreef gisteren om je kunt op Windows en Mac de EXIF gegevens bewerken naderhand. Vandaar dat je ze net zo goed zou kunnen verwijderen aangezien ze niet als bewijsmateriaal te gebruiken zijn.