Stichting Westelijk Tuinbouwgebied Haarlem

Transcriptie

1 Stichting Westelijk Tuinbouwgebied Haarlem Wim Gerlagh, Paula Warmerdam & Derk de Vries Inhoud Pagina

2 1. Stichting, doelstellingen 2 2. Bestuur en werkgroep 3 3. Contacten met de politiek en ambtenaren 3 4. Activiteiten 4 5. Ontwikkelingen 5 6. Contacten 5 7. PR en communicatie 6 8. Conclusies 6 1. Stichting Westelijk Tuinbouwgebied Haarlem De Stichting Westelijk Tuinbouwgebied Haarlem (SWTH) ontstond in 2007 om de in 1996 gevormde Werkgroep Westelijk Tuinbouwgebied rechtspersoonlijkheid te geven. Doelstellingen De stichting is opgericht met als doel in rechte te kunnen optreden voor: 1. het bewerkstelligen van een zo goed mogelijk behoud, herstel, ontwikkeling en beheer van natuur, landschap en milieu en van de ruimtelijke, ecologische en cultuurhistorische waarden in het Westelijk Tuinbouwgebied (WTG) te Haarlem, 2. het bevorderen van de belangstelling voor dit gebied in de ruimste zin, 3. het verrichten van alle verdere handelingen, die met het vorenstaande in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn. De stichting verwierf in 2013 de ANBI-status. In dit verslag wordt verantwoording afgelegd over het gevoerde beleid en de ondernomen activiteiten in Het beleid blijft ook komend jaar conform de doelstellingen van de stichting. 2 / 7

3 2. Stichting - bestuur en werkgroep Het bestuur Het bestuur bestond in het verslag jaar uit zes leden t.w.: Frits Anema penningmeester, Wim Gerlagh voorzitter, Stef Marang, Henk Meijer, Derk de Vries secretaris (nam eind 2017 het secretariaat over van Paula) en Paula Warmerdam, die gelukkig wel lid van het bestuur bleef uitmaken. Het bestuur kwam in het verslagjaar 3 keer in vergadering bijeen. De werkgroep Bestuursleden zijn automatisch ook lid van de werkgroep. Deze bestond in het verslagjaar verder uit drie leden te weten Ingrid Jonker, Martijn van den Berg en Lucas Mulder. Tot onze spijt hebben eerst Lucas en later Ingrid (die nog wel de nieuwe beheerder van de facebookpagina blijft ondersteunen) hun functie in de loop van het verslagjaar neergelegd. De werkgroep vergaderde maandelijks in het Badhuis in de Leidse buurt. Overige vrijwilligers Geen lid van bestuur en werkgroep, maar toch nauw met ons verbonden, is een groep vrijwilligers met specifieke expertise op wie wij regelmatig een beroep kunnen doen: Mattanja Schwencke (Fysieke archivering), Heleen Snoep (PR beheer en verzending nieuwsbrieven), Renske Keur (Facebook) en Tine Walberg (redactie website) Onze webmaster, George Berenschot, verzorgde naast het onderhoud en bijhouden van de website tevens de goedbezochte rondleidingen (10x) en lezingen (16x). Paul Marselje is sinds december 2017 de nieuwe beheerder van de facebookpagina. Vrienden van het Westelijk Tuinbouwgebied: Het aantal vrienden dat onze stichting financieel ondersteunt is ook in 2017 gegroeid; van 483 eind 2016 naar 513 eind Archief Het fysieke archief wordt per kalenderjaar bijgehouden. Kalenderjaren 2013 & 2014 werden toegevoegd. We onderzoeken sinds december of we, op zijn minst gedeeltelijk, elektronisch kunnen archiveren zodat we geen additionele fysieke opslagruimte hoeven te huren. Vacatures We hebben voor de webmaster helaas nog geen ondersteuning kunnen vinden. We zoeken verder. Er worden ook nog vrijwilligers gezocht voor administratieve hand en span diensten. 3. Contacten met de politiek en ambtenaren Bestuur en werkgroep: overlegden met de raadsfracties van politieke partijen in Haarlem om hen op de hoogte te houden van onze aandachtspunten en van de plannen van de stichting met het Westelijk Tuinbouwgebied. Een belangrijk aandachtspunt betrof in het verslagjaar de totstandkoming van het nieuwe bestemmingsplan Binnenduinrand dat per 19 juli 2017 in de Staatscourant is gepubliceerd. spraken ook in 2017 in bij vergaderingen van de relevante raadscommissies van de gemeente Haarlem betreffende zaken die het Westelijk Tuinbouwgebied aangaan; voerden regelmatig overleg met ambtenaren over onderwerpen van belang voor het Westelijk Tuinbouwgebied; spraken met medewerkers van het Bureau Kuiper en Compagnons, dat in opdracht van de gemeente een stedenbouwkundig kader ontwerpt voor het gebied Zijlweg/Randweg; overlegden met van Spijk, wethouder ruimtelijke ordening en monumenten en een vertegenwoordiger van de Belangengroep Agrarische Bedrijven die de belangen van de 3 / 7

4 agrarische ondernemers in het gebied behartigt, over o.m. de voortgang bij de ontwikkeling van het bestemmingsplan; reageerden in dit jaar regelmatig op voorstellen voor de nieuwe subsidieregels die de gemeente inzake burgerparticipatie (dus ook die van de Stichting!) wil gaan hanteren; volgden de agenda's en stukken van de verschillende commissies van de gemeentes Haarlem en Bloemendaal, van de commissie Ruimtelijke Ordening en Milieu van de Provincie Noord Holland en de besluitenlijst van het College van Gedeputeerde Staten; hadden contact met de heer Smit, beleidsambtenaar van de Provincie N-H, over de stand van zaken met deelgebied Zuid (ten zuiden van de Marcelisvaart) dat helemaal ligt binnen het Natuur Netwerk Nederland( NNN); overlegden in de verslagperiode met ambtenaren van de afdeling Handhaving van de Gemeente Haarlem. Die rapporteerden in dit overleg welke acties zijn ondernomen. 4. Activiteiten Nieuw Bestemmingsplan Binnenduinrand Het plan is gepubliceerd in de Staatscourant op 19 juli 2017, maar niet van kracht, gezien een lopende beroepsprocedure (deelgebied midden) bij de Raad van State. Voordat het zover was, heeft de Stichting - hierbij professioneel ondersteund door de Natuur en Milieufederatie Noord-Holland - veel tijd gestoken in het overleg met gemeente en eigenaren in het gebied. Onze inbreng is niet op alle, maar wel op een aantal punten succesvol geweest. We noemen hier de belangrijkste punten die we hebben kunnen realiseren. Zichtlijnen Wilde de gemeente voorheen nog wel eens slordig omgaan met de handhaving en met het verlenen van (ontheffings-) vergunningen bij bouwen in een zichtlijn, nu zijn de zogenaamde zichtvelden wel benoemd. De gemeente merkt op dat hierdoor het zicht van en naar de beide Bavo s verruimd en beschermd wordt. Echter, dat de zichtlijnen/velden ophouden bij de grens van het bestemmingsplan beperkt de waarde van deze aanpassing. Houtmanpad Langs het Houtmanpad heeft de gemeente indertijd een strook grasland aangekocht om er een fietspad aan te leggen. Nu dat niet doorgaat, heeft het op ons initiatief, in het Bestemmingsplan de bestemming Groen gekregen in plaats van Agrarisch met waarde. Deelgebied Zuid Langs het Duinvlietbos liggen graslanden die niet voor andere agrarische doeleinden mogen worden gebruikt. Met toestemming van de provincie heeft de gemeente de mogelijkheid opengehouden dat in de toekomst aan deze percelen de bestemming Natuur kan worden gegeven. Ook zullen in deelgebied Zuid in de loop der tijd gedempte waterlopen worden hersteld in het kader van waterberging. Het plan bestaat om in het gebied natuurvriendelijke oevers aan te leggen. Perceel 3061 / Houtkloverij In de door ons niet gewenste vergunning is de houtkloverij qua omvang (gemeten in m 2 terreinbeslag) aan een maximum gebonden. Wat hebben we niet kunnen realiseren? Stadsnatuurpark ten Noorden van de Brouwersvaart. Helaas is dit uit het Bestemmingsplan verdwenen. Ondanks mooie plannen lijkt nog steeds de crisis van 2008 hier de oorzaak van. Uiteraard blijven we ons inzetten voor een alternatief. 4 / 7

5 Perceel 3061/ Houtkloverij De houtkloverij naast het Duinvlietbos is in 2016 door de gemeente gelegaliseerd. Weliswaar na jaren protest vanuit de stichting en in strijd met het Bestemmingsplan. KNVV Publicatie van de bevindingen van het flora en fauna onderzoek in het Westelijk Tuinbouwgebied wordt per 2018 verwacht. Plaza west Het zichtveld vanaf de Elswoutlaan op de nieuwe Bavo, van grote historische en stedenbouwkundige waarde, is in het nieuwe bestemmingsplan Binnenduinrand als focuspunt/zichtlijn opgenomen. We streven naar een bouwhoogte die ten minste het huidige zichtveld in stand houdt. In dit verband is aansluiting gezocht bij personen en instanties die om hun moverende reden hetzelfde nastreven. 5. Ontwikkelingen De volgende activiteiten en ontwikkelingen vonden plaats in de verschillende deelgebieden van het Westelijk Tuinbouwgebied: Deelgebied Noord: Perceel 2290, 2571, 2278, 3271, 3272, 2572, De Nieuwe Akker en de, te koop staande, percelen 4073 en 4074: geen ontwikkelingen. Perceel 3982, Dekatuin; In 2017 zijn uiteindelijke de afspraken uit 2010 (over parkeerplaatsen en hoge lichtmasten) gerealiseerd. Deelgebied Midden Perceel: 2841 & 2842, bouw, schuren/stallen is toegestaan in het nieuwe bestemmingsplan. Perceel: Houtwal en vijver. Nog lopend: Voor de opgaande beplanting, de fruitbomen en de beplantingssingle aan de oostkant van het perceel is door de gemeente Haarlem nooit toestemming verleend. Evenmin blijkt e.e.a. te passen binnen het nieuwe, in juli gepubliceerde bestemmingplan. De eigenaar heeft hiertegen beroep aangetekend bij de Raad van State. De stichting steunt in dezen de gemeente, omdat zij de huidige situatie ter plekke niet vindt passen in het gewenste open karakter van het gebied en strijdig acht met de doelstellingen van het Nieuwe Natuurnetwerk Nederland; Perceel: 2306, Stiltetuin; we hebben bij de afd. Handhaving van de gemeente Haarlem gevraagd of deze ontwikkeling past in het Bestemmingsplan Binnenduinrand. Deelgebied Zuid Deelgebied Zuid valt in zijn geheel binnen het Natuurnetwerk Nederland (NNN) De provincie gaat, vooruitlopend op doorverkoop aan natuurbeheer-organisatie gronden in het NNN die nog niet als natuur zijn ingericht, wel als zodanig beheren. De gemeente Haarlem heeft hier bezit waarvoor hetzelfde geldt. Van rijkswege zijn hiervoor gelden beschikbaar. Maar de gewenste natuurontwikkeling lijkt nog niet van de grond te komen. Provincie en gemeente beraden zich over de volgende stappen. Wij pleiten bij de gemeente voor een projectleider voor dit gebied. 6. Contacten De stichting onderhield in het verslagjaar contacten met onder meer: de omliggende wijkraden (vooral Ramplaankwartier) en de omwonenden van Plaza west; de Belangengroep Agrarische Bedrijven, die in het voorjaar voor wethouder van Spijk, enkele ambtenaren en SWTH een uiterst leerzame rondleiding langs de aangesloten bloementelers verzorgde; 5 / 7

6 de Parochie O.L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen te Overveen; een der grondeigenaren in het gebied. Kerk en parochie kwamen voort uit de kring van agrarische ondernemers in de regio en het parochiebestuur deelt wat het eigen grondbezit binnen het WTG betreft geheel onze voorkeur voor de huidige bestemming, zijnde agrarisch met waarden ; milieuorganisaties zoals het Instituut voor Natuur educatie en Duurzaamheid (IVN), Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Veldbiologie (KNNV), Haarlemse Bomenwachters, Milieudefensie, Milieufederatie N-H, Staatsbosbeheer, waterschap Rijnland instanties die werkzaam zijn op het gebied van monumentenzorg zoals de Historische Vereniging Haerlem en de afdeling Haarlem van de Erfgoedvereniging Heemschut. Rust Bij De Kust (samenwerkingsverband van SWTH, Wijkraad Ramplaankwartier, Stichting Vrienden van Middenduin, Haarlem Groener & de Haarlemse Bomenwachters) tegen de negatieve effecten van het circuit in Zandvoort op (de omwonenden van) het Westelijk Tuinbouwgebied. 7. PR en communicatie Website en Facebookpagina Onze website ( en Facebookpagina ( Westelijk Tuinbouwgebied Haarlem ) werden door redactie, webmaster en beheerder, up-to-date gehouden met nieuws betreffende het gebied, de rondleidingen, presentaties en over de stichting zelf. Rondleidingen en lezingen. Rondleidingen Er werden in de verslagperiode 10 rondleidingen door het gebied georganiseerd, De deelnemers blijken steeds enthousiast over de verhalen over de cultuurhistorie van het gebied en de informatie over de flora en fauna. Met name de rondleiding over schuilkerken in het Westelijk Tuinbouwgebied, met als hoogtepunt de beklimming van een van de torens van de kathedrale basiliek, was een groot succes! We mochten ruim 40 deelnemers verwelkomen, en deze zagen bovenop de toren de zon ondergaan achter het Westelijk Tuinbouwgebied. Lezingen Er werden 16 goed bezochte lezingen (Invloed van bewoners van de lokale landgoederen in de Gouden Eeuw en daarna, Tuinontwerpers van Elswout) gegeven. Zowel lezingen als rondleidingen droegen in niet geringe mate bij aan een goede PR voor de Stichting. 8. Conclusies en vooruitblik. Zoals uit bovenstaand overzicht van activiteiten en contacten wel blijkt, worden stichting en werkgroep door partijen die betrokken zijn bij ontwikkelingen in het Westelijk Tuinbouwgebied in toenemende mate gezien als een gesprekspartner waar je niet omheen kunt. Bovendien kan worden vastgesteld, o.m. op grond van de programma s waarmee de politieke partijen in onze stad de raadsverkiezingen in maart 2018 ingingen, dat woningbouw in het WTG, waarvan de dreiging destijds aanleiding was tot het oprichten van de werkgroep, op dit moment op gemeentelijk niveau op geen enkele wijze wordt ondersteund. Het in 22 jaar, soms moeizaam verworven maatschappelijke en politieke kapitaal waarover de stichting momenteel beschikt, zal de komende jaren vooral worden aangewend om de verdere ontwikkeling van natuur- en cultuurwaarden in het gebied te bevorderen. Bovendien lijkt meer aandacht voor de historische waarden van het WTG en omgeving op zijn plaats. Wat betreft de natuurwaarden wordt primair gedacht aan natuurontwikkeling met gevarieerde flora en fauna binnen de kaders van het NNN en aan bevordering van kleinschalige koudegrond tuinbouw. Daarnaast geldt dat de bloementeelt in het gebied rondom de Vlaamse weg het 6 / 7

7 behouden waard is, ook al omdat deze belangrijke natuur- en cultuurwaarden biedt. Voorwaarde daarbij is wel dat deze activiteit zoveel mogelijk binnen een milieuvriendelijk kader plaats vindt. Om dat te bevorderen zal worden getracht om het soms stroeve overleg met de huidige in het gebied werkzame agrarische ondernemers een nieuw elan te geven. Voor de historische waarden in en rond het gebied blijkt, gegeven het groeiende aantal deelnemers aan/ bezoekers van rondleidingen en lezingen, een grote belangstelling te bestaan. Een inventarisatie van monumenten lijkt ons daarom gewenst e.e.a. zo mogelijk in samenwerking met instanties werkzaam op het terrein van cultureel erfgoed. Daarnaast blijft de handhaving (van bepalingen uit het huidige bestemmingsplan) een belangrijk punt van aandacht, vooral bij het periodiek overleg met de gemeente. Grote alertheid ten slotte, blijft geboden ten aanzien van dreigingen van buitenaf. Deze betreffen o.m. geluidhinder van het circuit van Zandvoort, maar ook het nog altijd dreigende gevaar van woningbouw. Het laatste niet zozeer in, maar vooral aan de periferie van het WTG. Denk in dit verband aan uitbreiding van de huidige bebouwing rond de kruising Zijlweg/Randweg en aan de bouwhoogtes van reeds in aanbouw zijnde (Plaza west) dan wel nog te realiseren woningbouw aan de westrand van de stad. Met name de laatste projecten vormen een aantasting van de zichtvelden die volgens het bestemmingsplan verruimd en beschermd heten te zijn. 7 / 7