Water & fire/händel revisited

Transcriptie

1 za 8 oktober u - Sint-Lambertuskerk Kiewit BL!NDMAN [SAX] & REITZE SMITS (ORGEL) Water & fire/händel revisited

2 PROGRAMMA duur concert 1.15 u geen pauze Georg Friedrich Händel ( ) arr. Reitze Smits & Eric Sleichim Water Music (selectie uit Suite Nr. 1 in F, Suite Nr. 2 in D en Suite Nr. 3 in G) Jean-Féry Rebel ( ) arr. Eric Sleichim Les Elémens: Le Cahos Olivier Messiaen ( ) arr. Eric Sleichim La Nativité du Seigneur Nr. 4: Le verbe Georg Friedrich Händel ( ) arr. Reitze Smits & Eric Sleichim Music for the Royal Fireworks 1. Ouverture 2. La Paix: Largo amma siciliana 3. La Réjouissance: Allegro Nagesprek met Eric Sleichim.

3 BL!NDMAN [SAX] BL!NDMAN werd in 1988 opgericht door saxofonist en componist Eric Sleichim. Sinds 2008 deelt het saxofoonkwartet 20 jaar podiumervaring met de jonge kwartetten BL!NDMAN [drums], BL!NDMAN [strings] en BL!NDMAN [hybrid] waardoor een kruisbestuiving tussen 2 generaties en vier kwartetten mogelijk wordt gemaakt. Eric Sleichim en BL!NDMAN verwierven internationale faam met hun multidisciplinaire benadering. Van bij de start kregen ze opdrachten vanuit de theater- en danswereld, ontwikkelden multimediale voorstellingen en voorzagen verschillende stille films van live muziek. Zo werkten ze o.a. samen met Jan Fabre, Anne Teresa De Keersmaeker, Heiner Goebbels en Ivo Van Hove. Sleichim schreef een originele score voor het saxofoonkwartet als begeleiding bij Buster Keatons Steamboat Bill jr (1996), Kurutta Ippeji s A Page of Madness (1993) en bij 3 surrealistische films van Man Ray, Marcel Duchamp en Germaine Dulac (2013). In zijn zoektocht naar onontgonnen mogelijkheden voor de saxofoon focust Eric Sleichim sinds 1999 ook op oude muziek. Eerst arrangeerde hij de vier koraalpartita s van Bach. BL!NDMAN plays Bach werd een instant succes. Andere programma s met oude muziek volgden vaak in samenwerking met gespecialiseerde ensembles zoals Collegium Vocale Gent of het Huelgas Ensemble; Multiple Voice, Chromatic Variations, Isotropes, Contrapunte alla mente, Secret Masses, Utopia 47 en Cross Talks met het 16-koppige BL!NDMAN-collectief. In 2013 vierde BL!NDMAN zijn 25 ste verjaardag met de uitgave van de cd 32 Foot/The Organ of Bach, die bekroond werd met de KLARA voor beste cd-productie. In 2014 vierde BL!NDMAN [sax] de 200 ste verjaardag van Adolphe Sax met creatie van nieuw werk voor het Muziekinstrumentenmuseum te Brussel.

4 Op vraag van Laus Polyphoniae doken Sleichim en BL!NDMAN [sax] in 2015 in de catalogus van Petrus Alamire en maakten samen met Collegium Vocale Gent MORGEN! (met naast oude muziek onder meer een creatie van Salvatore Sciarrino.) Samen met Reitze Smits, de organist die als muziekdramaturg meewerkte aan 32 FOOT/the Organ of Bach, neemt BL!NDMAN [sax] in iconische werken van G.F. Händel onder handen in WATER & FIRE/ Haendel Revisited. credits Eric Sleichim & Reitze Smits: artistieke leiding en arrangementen Reitze Smits: orgel BL!NDMAN [sax] Koen Maas: sopraansaxofoon Pieter Pellens: sopraansaxofoon Eric Sleichim: altsaxofoon Piet Rebel: tenorsaxofoon Raf Minten: baritonsaxofoon. WATER & FIRE/Handel Revisited is een productie van Stichting Voor de Wind en BL!NDMAN en ontvangt de steun van de Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden in Brussel.

5 WATER & FIRE/HÄNDEL REVISITED Händel s meest iconische werken door saxofoonkwintet en groot orgel BL!NDMAN experimenteerde aanvankelijk vooral met hedendaags repertoire, maar in zijn zoektocht naar nieuwe mogelijkheden voor de sax kwam oprichter Eric Sleichim ook op het pad van de oude muziek terecht. De cd BL!NDMAN plays Bach (2000), met bewerkingen van Bachs koraalpartita s, was een instant succes, net als de opvolger 32 Foot/The Organ of Bach (2013). Eric Sleichim en organist Reitze Smits arrangeerden twee iconische werken van Händel, de Water Music suite en Music for the Royal Fireworks, voor saxofoonkwintet en groot orgel. Beide werken zijn oorspronkelijk gelegenheidswerken met een ceremonieel karakter. The Water Music zette een boottocht van koning George I op de Thames luister bij. Op zijn route naar Whitehall Palace werd de vorst begeleid door een boot met een orkest van maar liefst vijftig muzikanten. Ook Music of the Royal Fireworks klonk in de Londense buitenlucht, tijdens een groot vuurwerk ter ere van de Vrede van Aken in In beide composities is een centrale rol weggelegd voor de koper- en houtblazers. De strijkers verrijken de solistische blaasinstrumenten of de basso continuo-partij. In Music of the Royal Fireworks zetten de pauken de koperblazers extra kracht bij en klinken ook regelmatig kleine troms. Dankzij de rijke registers van het orgel in Kiewit wordt het mogelijk om alle stemmen te spelen. De bewerkingen van Reitze Smits blijven trouw aan de oorspronkelijk taal van Händel. De verdeling van de stemmen en de bezetting per deel zijn niet systematisch. In de ouverture van Water Music speelt het orgel enkel de basso continuo-partij, en worden de stemmen van de solohobo en de strijkers geïnterpreteerd door de saxen. In het Adagio speelt de sopraansax dan weer de solopartij, terwijl de organist alle andere partijen voor zijn rekening neemt. Terugkerende delen worden in een andere bezetting uitgevoerd. Die variaties en het fijnzinnige registerwerk van Reitze Smits zorgen voor wondermooie bewerkingen vol reliëf. Als orgelpunt tussen deze twee barokke iconen staat het openingsdeel van Jean-Fery Rebels minder gekende suite Les Elémens, een muzikale

6 mokerslag die zijn tijd ver vooruit was. Hierin krijg je een illustratie hoe aarde, water, lucht en vuur één voor één opdoemen uit de universele chaos en een nieuwe, harmonische orde vormen. Wie het ijzingwekkend dissonante openingsakkoord van deze simphonie nouvelle voor het eerst hoort, zou Rebel wellicht eerder in de 20 ste eeuw situeren dan aan het barokke hof van de Zonnekoning, waar hij onder aanmoediging van Lully doorstootte tot de hoogste muzikale echelons. Over de keuze van Messiaen kan Eric Sleichim meer vertellen na de voorstelling. Eric Sleichim Guy Kokken ERIC SLEICHIM een leven voor de saxofoon Eric Sleichim studeerde aan de conservatoria van Brussel en Luik. In de jaren 80 richtte hij samen met Thierry De Mey, Peter Vermeersch en Walter Hus de groep Maximalist! op, die samen met de eerste producties van Anne Teresa de Keersmaeker en Wim Vandekeybus de internationale podia veroverde.

7 In 1988 riep Eric Sleichim BL!NDMAN in het leven, een saxofoonkwartet met traditionele bezetting dat nieuwe speeltechnieken ontwikkelt en door het gedurig aftasten van de grenzen met andere disciplines het repertoire voor het instrument gevoelig uitbreidt. De naam BL!NDMAN verwijst naar het tijdschrift The Blind Man dat Marcel Duchamp in 1917 in New York uitgaf en gebaseerd was op het dadaïstische idee van een blinde gids die het publiek doorheen tentoonstellingen leidt. Het uitroepteken in de naam refereert dan weer naar Maximalist!. Als componist-saxofonist verwierf Sleichim internationale faam door de zeer eigenzinnige wijze waarop hij het instrument benadert; hij maakt zowel gebruik van snerpende veertjes, klanken van kleppen, plof- en smakgeluiden als van de tonale kwaliteiten van de saxofoon. Wat traditioneel als bijzaak wordt beschouwd, verheft hij tot hoofdzaak en creëert er, vaak in combinatie met andere kunstvormen, nooit eerder gehoorde klankwerelden mee. Sinds 1988 trad hij met zijn BL!NDMAN saxofoonkwartet met grote regelmaat op in binnen-en buitenland, waar hij ook workshops geeft gebaseerd op niet-conventionele technieken. Vanaf 1983 staat de naam Sleichim garant voor zeer eigenzinnige composities voor theaterstukken, choreografieën, performances, films, kunstvideo s, tentoonstellingen en concerten, die hij in opdracht van zeer diverse organisatoren voornamelijk voor BL!NDMAN schrijft. Aan het begin van zijn carrière componeerde hij Visiting the Sound (1985) voor het Festival van Vlaanderen, Chambre d amis (1986) voor koperkwintet in opdracht van Jan Hoet en de Munt, Five Movements for Beuys (1988) voor het Festival De Stoute Jaren. In de jaren negentig maakte hij Poortenbos (1989) voor saxofoonkwartet en bracht de gelijknamige cd uit bij het Brusselse platenlabel Sub Rosa, Motus (1991) voor gedempt saxofoonkwartet, Verwicklungen/Les Anamorphoses (1992) voor Documenta IX, Aleatoric Variations 1 & 2 ( ) gebaseerd op aleatorische elementen en Extra citaten/ex-citations (1996) voor de prestigieuze Victor Horta tentoonstelling. Vier stille films voorzag Sleichim van een originele score voor live begeleiding: de Japanse film Kurutta Ippeiji (1926) van Teinosuke Kinugasa, Steamboat Bill Jr. van Buster Keaton (1928), La chute de la

8 Maison Usher de stille avant-garde/horror film van Jean Epstein (1928) en Geheimnisse einer Seele van GW Pabst (1926). Midden jaren negentig legde hij zich voor het eerst toe op multimediale voorstellingen als Momentum (1994), Breath (1995), Meer (1997), Dust makes Damage (1998), Announced Movements (2000) en 7 Tijdelijk Autonome Zones waarin hij samenwerkte met kunstenaars als acteurauteur Josse de Pauw, plastisch kunstenaar Trudo Engels, theatermaker Guy Cassiers, cyberkunstenares Ulrike Gabriel, het symfonisch orkest van Rijsel en videokunstenaars Peter Missotten en Geert Mul, choreografen VA Wölfl en Amanda Miller, schrijver Peter Verhelst en jazzmuzikant Gerry Hemingway. In zijn werk slaat Eric Sleichim bij voorkeur een brug met andere disciplines. Met de choreografen Vicente Saez, Meg Stuart, Elisabeth Corbett en Anne Teresa de Keersmaeker werkte Sleichim samen. Voor Jan Fabre maakte hij de electro-akoestische score bij de video-installatie/ performance The Angel of Death, die hij ook live uitvoerde, en maakte hij de muziek voor L histoire des Larmes, de opener van het Festival d Avignon Fabre schreef op zijn beurt de originele tekst voor Sleichims muziektheater Men in Tribulation (2004) over Antonin Artaud voor het KunstenFestivalDesArts en het HollandFestival. Dit is het eerste deel van de Trilogie der Tragische Lotsbestemmingen die Sleichim uitwerkt als huiscomponist bij Muziektheater Transparant. In het 2 de deel Intra Muros (2007) was Pier Paolo Pasolini de spilfiguur op tekst van Peter Verhelst in een scenogafie van Jan Versweyveld. Het derde luik zal geïnspireerd zijn op de schrijfster Sylvia Plath (2019). In zijn speurtocht naar onontgonnen mogelijkheden voor de saxofoon doorkruiste Eric Sleichim alle tijdperken, en concentreerde zich rond de wisseling naar de 21 ste eeuw op de oude muziek. In 1999 bewerkte hij Bachs Koraalpartita s voor orgel tot een eigenzinnige lezing voor saxofoons, BL!NDMAN plays Bach werd een succesproductie die meermaals door Philippe Herreweghe wordt uitgenodigd. Sinds kort legt hij zich toe op de Tubax een nieuw saxofoontype met ultra-laag bereik.

9 Hiermee speelt hij, samen met het saxofoonkwartet, in 32 FOOT/ the Organ of Bach gloednieuwe arrangementen van de monumentale orgelwerken van J.S.Bach (2013). Elektronica neemt binnen Sleichims compositie een steeds prominentere plaats in. Gebruik van delay en real-time vervormingen openen een nieuwe dimensie in het klankenspectrum van de saxofoon. Het nieuwe millennium markeerde dan ook een periode van veelvuldige opdrachten voor uitgebreidere bezettingen. In 2001 werkte Sleichim BL!NDMAN ELECTR!C uit, een programma rond elektronische manipulatie van live muziek dat tot stand kwam in nauwe samenwerking met de componisten Heiner Goebbels en Helmut Oehring. Bovendien is Sleichim van bij de opening van het MAS huiscomponist van het nieuwe museum in Antwerpen. REITZE SMITS (ORGEL) Reitze Smits studeerde orgel in Utrecht, waarvoor hij een solodiploma behaalde met onderscheiding voor improvisatie. Later volgde hij enige jaren compositie en muziekwetenschappen en behaalde een solodiploma voor klavecimbel aan het Haags conservatorium. De interpretatie van barokmuziek en vooral de fascinatie voor de muziek van Bach, bepaalden jarenlang zijn belangstelling. Op internationale concoursen in Brugge, Toulouse en Nijmegen won hij daarmee hoge prijzen. Met zijn ensemble Concerto Strumentale trad hij op in belangrijke festivals, waarbij hij vooral succes boekte met zelfgemaakte reconstructies van orgelconcerten van Bach. In samenwerking met vocale solisten leidde hij de uitvoering van cantates van Noordduitse barokcomponisten en Bach, onder meer als dirigent van diens Johannes Passion. Op de site allofbach.com kunnen recente video-opnames van zijn Bachinterpretaties bezien en beluisterd worden.

10 Reitze Smits Geïnspireerd door zijn werk als orgeldocent aan het Utrechts Conservatorium en het Lemmensinsituut in Leuven (B.), kregen improvisatie en de totale breedte van het orgelrepertoire weer de volle aandacht. Hij speelde concerten in de meeste Europese landen en gaf cursussen in o.m. Toulouse, Haarlem, Brno, Oundle en op Mallorca. Hij was gedurende lange tijd organist op historische orgels in Breukelen en Zaltbommel. Momenteel is hij organist in de Grote Kerk in Vianen. Op het Thomas-orgel in die kerk nam hij onder meer een cd op met het Dritter Teil der Clavier Übung van J.S.Bach. Op andere cd-opnames verkent hij de raakvlakken van het repertoire tussen de verschillende toetsinstrumenten. Daarbij ontstonden diverse orgelbewerkingen van piano- en orkestwerken van onder meer Mendelssohn, Schumann en Brahms, die ook in druk zijn verschenen. Ook als componist is hij actief. Inmiddels verschenen in druk Five Light Pieces, Distant Music en Tripartite.

11 In het jaar 2000 nam hij het initiatief tot de oprichting van Festival voor de Wind, waarvan hij sindsdien artistiek leider is. Dit festival combineert het orgel met andere podiumkunsten, waardoor het orgel in brede kring bekend wordt. In dat verband trad hij op met Dance Works Rotterdam in een succesvolle reeks concerten met dans op orgelmuziek van Bach en Milhaud. In 2010 ontving hij de Sweelinckprijs voor zijn verdiensten voor de orgelcultuur. Het Schmidt & Mappus orgel in de Sint Lambertuskerk te Kiewit Sinds maart 2016 heeft de Sint Lambertuskerk van Kiewit een nieuw orgel. Het is een monumentaal instrument dat in de linkerbeuk staat opgesteld. Al jarenlang waren er problemen met het Verschueren kerkorgel van Kiewit. Noten bleven hangen of speelden helemaal niet. Het pedaalwerk haperde om de haverklap en de herstellingen waren te duur geworden. De Kerkraad zocht en vond een mooi, maar gebruikt orgel in een evangelische kerk in Hannover (D). Die kerk was al drie jaar gesloten en toevallig zocht het Hannoverse bestuur een nieuwe bestemming voor het instrument. Het Schmidt & Mappus orgel werd gebouwd in Om het orgel te demonteren, te restaureren en uiteindelijk speelklaar te maken in de Kiewitse kerk werd Marc Nagels uit Kozen opgezocht. Die trok met een hele ploeg naar Hannover om het orgel te demonteren en te verhuizen naar Kiewit. Heel zorgvuldig heeft Nagels de onderdelen, van het kleinste deeltje tot de grootste van de 1072 pijpen, gecontroleerd en hersteld waar nodig. Hij voorzag het orgel ook van een nieuwe blaasbalg. Heel de intonatie van de pijpen werd veranderd. Vroeger schreeuwden de orgelpijpen, volgens Marc Nagels, nu zingen ze. De restauratie duurde uiteindelijk bijna acht maanden.

12 VOLGENDE CONCERTEN do 13 okt u LE CONCERT OLYMPIQUE & ALEXANDER MELNIKOV (PIANO) Mendelssohn De schoonheid van muziek is grenzeloos. Het aanbod concerten lijkt dat soms ook. Daarom start CCHA met een nieuwe club, waar net iets meer gebeurt en plaats en ruimte wordt gemaakt voor ontmoetingen. Allereerst loodst de Club je door acht nietsymfonische passages: van solo tot opera. Van 1300 tot Naast de onbesproken kwaliteit van programma s en uitvoerders kan je voor en na, of tussenin, rekenen op een extra: een drankje, een informele babbel met de musicus of componist, een passende film, een onverwachte ontmoeting. Welkom op onze clubconcerten! zo 06 nov u - stadhuis CLUB#2 HET COLLECTIEF Le quatuor pour la fin du temps zo 04 dec u - stadhuis CLUB#3 DUO SYBRANDUS (GITAARDUO) Tic-toc choc ou la révolte des maillotins vr 20 jan u - parketzaal CLUB#4 CLARON MCFADDEN & TRIO MASSOT-FLORIZOONE- HORBACZWESKI Secrets do 27 okt u - kathedraal BAROKKSOLISTENE The image of melancholy za 30 okt u BRUSSELS PHILHARMONIC & KATIA VEEKMANS (PIANO) Moessorgski, Tsjaikovski & Brahms vr 04 nov u LUCILLA GALEAZZI Napoli Continente za 12 nov u MANTELIUS ENSEMBLE, HELICON & LA PASSIONE KATRIEN BAERTS (SOPRAAN) & BENOÎT GIAUX (BARITON) Ein deutsches Requiem Brahms vr 18 nov u ENSOR STRIJKKWARTET & JAN DECLEIR (VERTELLER) Les Vendredis za 19 nov u NATIONAAL ORKEST VAN BELGIË SERGEY KHACHATRYAN (VIOOL) Bruch, Brewaeys & Dvorák