Psychosociale arbeidsbelasting
|
|
- Klaas Desmet
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Psychosociale arbeidsbelasting pagina 1. Inleiding 2 2. Verplichtingen 2 3. Uitgangspunten en maatregelen a) Werkdruk 2 b) Ongewenste omgangsvormen 4 - Collega s en leidinggevenden - Derden c) Ingrijpende gebeurtenissen 6 Bijlage A: Definities van factoren die PSA kunnen veroorzaken 7 Bijlage B: Checklists voor leidinggevenden 8 AMS/SH November
2 1.Inleiding Iedereen kan te maken krijgen met psychosociale arbeidsbelasting. Het belangrijkste risico van psychosociale arbeidsbelasting is het krijgen van (chronische) stress die in combinatie met onvoldoende herstel kan leiden tot lichamelijke en geestelijke gezondheidsklachten zoals burnout, overspanning, depressie en posttraumatische stressstoornis, met mogelijk (langdurig) ziekteverzuim als gevolg. Onder psychosociale arbeidsbelasting (PSA) worden factoren in de arbeidssituatie verstaan, die stress veroorzaken. Het gaat om: a) Werkdruk b) Ongewenste omgangsvormen, dat weer onderverdeeld kunnen worden in: 1. seksuele intimidatie, 2. agressie en geweld, 3. discriminatie, 4. pesten. c) Ingrijpende gebeurtenis In bijlage A zijn bovenstaande factoren gedefinieerd. 2. Verplichtingen In de arbowet van 2007 (artikel 1 en 3) is geformuleerd dat een organisatie verplicht is een specifiek beleid te voeren, dat dient ter voorkoming en indien dat niet mogelijk is beperking van psychosociale arbeidsbelasting. Het beleid gericht op PSA is integraal onderdeel van het algemene arbeidsomstandighedenbeleid. De benodigde maatregelen voor het voorkomen dan wel beperken van PSA worden op de RI&E gebaseerd. De getroffen maatregelen worden door vakdeskundigen als toepasbaar in de praktijk beschouwd. Over de resterende risico s licht de werkgever de medewerkers voor. Dit geldt dus ook voor PSA. 3. Uitgangspunten en maatregelen Onderstaand is per factor het beleid van KLM uitgewerkt. Met maatregelen wordt beschreven wat KLM doet om het beleid in de praktijk te brengen. Onder Wijzigingen ten opzichte van de bestaande situatie staan aanvullende maatregelen beschreven die naar aanleiding van de implementatie van dit beleid worden ingevoerd. Voor alle onderwerpen geldt dat een belangrijke taak is weggelegd voor de leidinggevende. Om goed uitvoering te geven aan het beleid dient hij regelmatig en prettig contact te hebben met zijn medewerkers, gespreksvaardigheden te bezitten en voor medewerkers een lage drempel te bieden. a) Werkdruk Uitgangspunten o Functieinhoud : de functie is zodanig vormgegeven dat werkstress zoveel mogelijk wordt voorkomen. Dit betekent dat de functie een volledig takenpakket heeft, dat betekent een goede mix aan voorbereidende, organiserende en uitvoerende taken bevat. De zwaarte van het werk is goed in balans (moeilijke en makkelijke taken), er is voldoende mogelijkheid om na piekmomenten te herstellen en de eventuele piekbelasting is kortdurend aanwezig. Een medewerker kan zelf zoveel mogelijk, binnen redelijke grenzen, invloed uitoefenen op de manier waarop het werk wordt uitgevoerd en in welke volgorde. o o Arbeidsverhoudingen : binnen KLM behandelen medewerkers en leidinggevenden elkaar met respect. Organisatie van het werk : het werk bij KLM is zodanig georganiseerd dat er voldoende leermogelijkheden zijn in het werk. De randvoorwaarden (middelen, toegang tot personen, werkinstructies) om het werk goed te kunnen doen zijn voldoende en niet tegenstrijdig. Het aantal werkzaamheden en de tijdspanne waarin het werk wordt verricht is in balans met wat redelijk wordt geacht als een gemiddelde of normale belasting. AMS/SH November
3 Maatregelen Betrokken divisies: alle divisies Werkzaamheden: alle KLM breed - Medewerkers ontvangen, via WRA en intranet, tijdig en adequate informatie over ontwikkelingen binnen de organisatie die op hen van invloed zijn. - Voorlichting over het omgaan met werkdruk is beschikbaar voor medewerkers o.a. via intranet (klm-breed) en WRA en mogelijk aangevuld met divisie-specifieke informatie via intranet, training en/of voorlichting. - KLM monitort werkdruk op basis van signalen, managementinformatie (zoals medewerkerstevredenheidonderzoek) en met name op basis van de RI&E. Oplossingen - In het geval van een te hoge werkdruk in een individuele situatie. Zijn onder andere de volgende oplossingen mogelijk: * Veranderingen in de organisatie van het werk(proces). Bijvoorbeeld: in overleg met leidinggevende worden (tijdelijk) een aantal taken overgenomen door een collega, tijdelijk toekennen van verkorting van arbeidsuren, het inlassen van een wekelijks overleg om in overleg met leidinggevenden prioriteiten te kunnen stellen etc. * Training (herkennen van werkstress, persoonlijke effectiviteit) * Individuele begeleiding door bijv. bedrijfsarts coach, psycholoog of bedrijfsmaatschappelijk werk (korte interventie). Direct leidinggevende 1. toetst vooraf wat de mogelijke gevolgen zijn voor werkdruk bij veranderingen in de arbeidssituatie. Hij neemt maatregelen om overmatige werkdruk, zo veel als mogelijk, te voorkomen. 2. zorgt, op eigen initatief of dat van HR, voor divisie-specifieke informatie via intranet, training en/of voorlichting, indien relevant. 3. gebruikt werkoverleggen en/of interne communicatie om medewerkers te informeren over veranderingen in werk, afdeling en organisatie. 4. gebruikt werkoverleggen en 1-op-1 overleg om signalen van medewerkers over werkdruk te ontvangen, te toetsen, te bespreken en op te lossen. Indien in het geval van overmatige werkdruk een leidinggevende niet tot een adequate oplossing komt of ondersteuning wenst, kan hij zich wenden tot o.a. zijn leidinggevende, HR, preventiemedewerker of de arbodienst. Bijlage B bevat een checklist voor leidinggevenden. Werknemer 1. is verantwoordelijk om zelf, voor zover mogelijk, ervaren werkdruk te beperken. Hij maakt gebruik van de regelmogelijkheden die hij beschikbaar heeft. 2. geeft aan bij de leidinggevende aan wanneer er te hoge werkdruk wordt ervaren. Gezamenlijk wordt naar een oplossing gezocht. 3. Indien een medewerker met zijn leidinggevende niet tot een bevredigende oplossing komt, heeft een medewerker de mogelijkheid om naar de hogere leidinggevende of naar HR te gaan. Wijzigingen ten opzichte van de bestaande situatie: E&M : bespreken van checklisten (bijlage B) in de leiderschapstrajecten die momenteel op diverse plekken bij E&M lopen. HR heeft hierbij initiërende rol. AMS/SH November
4 b) Ongewenste omgangsvormen - Collega s en leidinggevenden Betrokken divisies: alle divisies Werkzaamheden: alle Uitgangspunten Ongewenste omgangsvormen op de werkvloer zijn onacceptabel. Dit vormt de basis voor het beleid omtrent Ongewenste omgangsvormen zoals verwoord in de Brochure Ongewenste omgangsvormen. De brochure is te vinden op MyKLM. Maatregelen KLM breed In verschillende publicaties wordt met enige regelmaat aandacht aan dit onderwerp besteed: Wolkenridder, afdelingsbladen, HR info en dergelijke. Ongewenste omgangsvormen worden gemonitord via de (anonieme) registratie van meldingen door de vertrouwenspersonen, via RI&E s, werkoverleggen en gesprekken tussen leidinggevende en medewerkers. Een dekkende en werkende organisatie van vertrouwenspersonen is beschikbaar, zodat medewerkers altijd in de gelegenheid zijn om met een onafhankelijk iemand de ervaren situatie bespreekbaar te maken. Meer informatie is te vinden op intranet en in de betreffende brochure. Een medewerker kan gebruik maken van de klachtenprocedure Ongewenste omgangsvormen. De werking van deze procedure is terug te vinden op het intranet. Leidinggevenden vertonen en sturen, binnen hun afdeling, op gewenste omgangsvormen waarin sprake is van onderling respect. informeren medewerkers, bijvoorbeeld tijdens werkoverleg, over ongewenst gedrag en het bestaan van vertrouwenspersonen (indien relevant geacht). Vertrouwenspersonen en andere deskundigen kunnen door een leidinggevende worden gevraagd toelichting te geven. signaleren actief ongewenste omgangsvormen binnen hun afdeling en nemen passende maatregelen. De leidinggevende gaat hierin met enige mate van voorzichtigheid te werk om eventuele schade aan betrokkenen te voorkomen. Zo nodig wordt een leidinggevende hiervoor getraind of gecoacht. Bijlage B bevat een checklist voor leidinggevenden. Wijzigingen ten opzichte van de bestaande situatie: KLM breed: tenminste 1x per jaar in WRA info over ongewenst gedrag/vertrouwenspersonen voor medewerkers en via HR managers voor leidinggevenden. Cargo o Cargo heeft twee vertrouwenspersonen die zich minimaal 1x per jaar o voorstellen aan de Cargo organisatie (b.v. via Cargo Carrier); 1x per half jaar hebben de vertrouwenspersonen een gesprek (luisterend oor) met de VP-ops en de VP-HR; E&M : bespreken van checklisten (bijlage B) in de leiderschapstrajecten die momenteel op diverse plekken bij E&M lopen. HR heeft hierbij initiërende rol. AMS/SH November
5 - Derden Betrokken divisies: alle divisies Werkzaamheden: alle werkzaamheden waarbij sprake is van regelmatig contact met passagiers en derden Uitgangspunten Ongewenst gedrag van passagiers wordt niet getolereerd. Derhalve worden medewerkers gesteund in het optreden in situaties waarin dit zich voordoet. Steun van de leiding is voor medewerkers een belangrijk uitgangspunt om het werk ten aanzien van derden en omgang met derden goed te kunnen doen. Het werkt preventief en stressverlagend na een incident. Achteraf kan altijd nog bekeken worden welke invloed het gedrag van de medewerker zelf heeft gehad op het verloop van het incident. Maatregelen KLM-breed (Agressie)training. Voor alle medewerkers, die veel in aanraking komen met passagiers worden agressietrainingen aangeboden. Hierin wordt aandacht geschonken aan verschillende gradaties van agressie, het eigen gedrag en welke mogelijkheden er zijn om de agressie te bedwingen. Organisatie van het werk: bij te verwachten problemen adequaat inzetten van capaciteit en competenties van personeel. Bijvoorbeeld: bij te woord staan van grote groepen passagiers bij vertragingen deze taak niet overlaten aan een onervaren medewerker. Ongewenste omgangsvormen worden gemonitord via de (anonieme) registratie van meldingen door de vertrouwenspersonen, via RI&E s, werkoverleggen en gesprekken tussen leidinggevende en medewerkers. Vliegend personeel: leiding Voor vliegend personeel zijn procedures beschikbaar over hoe om te gaan met ongewenst gedrag van passagiers. In de passenger handling manual is een procedure opgenomen hoe om te gaan met unruly behaviour. Hierin wordt aangeraden om aangifte te doen wanneer mogelijk en is de procedure over de Watch List opgenomen. Op de lijst staan passagiers die zich schuldig hebben gemaakt aan dergelijk gedrag. Procedures opgenomen in het Flight Safety and Security Manual. In deze manuals staat precies beschreven hoe te handelen en welke bevoegdheden te crew in geval van agressie-incidenten aan boord. Voor het monitoren van het aantal incidenten met derden is een procedure beschikbaar voor het melden van incidenten. Opvang/debriefing: in het geval van een incident is een team van collega s beschikbaar ten behoeve van opvang. Een psycholoog kan worden ingeschakeld bij signalen met betrekking tot moeilijkheden bij verwerking. Er wordt regelmatig aandacht besteed betreffende dit onderwerp via intranet en diverse media, zoals Wolkenridder, divisiebladen en dergelijke. Wijzigingen ten opzichte van de bestaande situatie: Geen AMS/SH November
6 c) Ingrijpende gebeurtenissen Betrokken divisies: alle divisies Werkzaamheden: alle werkzaamheden Maatregelen KLM Kort na incident kan een bijeenkomst plaatsvinden met betrokkenen, lijn en hoger management en eventueel deskundige met als doel informatie te geven over feitelijkheden van het incident, informatie over het proces van afhandeling, ruimte geven aan emotie, betrokkenen wijzen op eventuele beschikbare hulp. Collega s onderling en leidinggevenden helpen elkaar met hun emoties vlak na voorval en gedurende de periode daarna. De leidinggevende (in samenwerking met HR en bedrijfsarts) houdt de groep (direct en indirect) betrokken medewerkers en individuele medewerkers goed in de gaten en geeft aandacht aan de emotionele verwerking van de gebeurtenis in ieder geval tot 3 maanden na gebeurtenis (of langer indien nodig) en onderneemt actie waar nodig. Medewerkers kunnen een beroep doen op BMW indien behoefte is aan ondersteuning bij verwerking en bij de bedrijfsarts als er mogelijk problemen zijn met de verwerking. Zonodig verwijst hij de medewerker naar een psycholoog. Medewerkers worden geïnformeerd over de ingrijpende gebeurtenis. De mate van informatie hangt af van de betrokkenheid bij het incident. Verschillende divisies hebben vastgestelde procedures voor opvang (Flight Ops, Inflight Services en E&M) direct na het voorval. Deze zijn in lijn met bovenstaande bepalingen. Bijlage B bevat een checklist voor leidinggevenden. Wijzigingen ten opzichte van de bestaande situatie: E&M : heeft protocol ontwikkeld genaamd Geregisseerde opvang bij calamiteiten. Rol voor HR als bewaker van het proces. Inflight : signaleringstaak leidinggevende aan boord m.b.t. verwerking dient geformaliseerd te worden. AMS/SH November
7 Bijlage A - Definities van factoren die PSA kunnen veroorzaken a) Werkdruk Een te hoge werkdruk wordt ervaren indien een medewerker niet kan voldoen aan de eisen die aan het werk gesteld worden. Werkdruk is meestal een resultante van een aantal factoren. De factoren waar een werkgever invloed op kan uitoefenen zijn: Arbeidsinhoud Arbeidsverhoudingen Organisatie van het werk Communicatie en informatie Daarnaast is het sterk individueel bepaald of iemand die aan werkdruk wordt blootgesteld te maken krijgt met stress en gezondheidsklachten. Dit is namelijk sterk afhankelijk van de belastbaarheid van een medewerker, die voor een groot deel wordt bepaald hoe iemand omgaat met werkdruk (coping), naast de geestelijke en lichamelijke gezondheid van desbetreffende persoon. Tevens speelt de privésituatie een belangrijke rol. b) Ongewenst omgangsvormen Ongewenst gedrag kan plaatsvinden door leidinggevenden, collega s en derden (zoals passagiers, toeleveranciers, klanten en dergelijke). 1. (Seksuele) intimidatie Onder intimidatie wordt verstaan enige vorm van verbaal, non-verbaal (dus ook schriftelijk) of fysiek gedrag dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast, in het bijzonder wanneer een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende situatie wordt gecreëerd. Seksuele intimidatie onderscheidt zich in die zin van algemene intimidatie dat het verbale, non-verbale of fysieke gedrag een seksuele bijgedachte heeft. 2. Agressie en geweld Onder agressie en geweld wordt verstaan voorvallen waarbij een werknemer psychisch of fysiek wordt lastig gevallen, bedreigd of aangevallen onder omstandigheden die rechtstreeks verband houden met het verrichten van arbeid. Bij agressie en geweld gaat het om gedragingen van verbaal geweld (uitschelden, beledigen) en fysiek geweld (schoppen, slaan, met een wapen dreigen en/of overvallen worden). Het kan ook gaan om psychisch geweld: bedreigen, intimideren, onder druk zetten, thuissituatie bedreigen en het beschadigen van eigendommen. 3. Discriminatie Onder discriminatie wordt verstaan pesten of treiteren op grond van geslacht, huidskleur, religie, levensovertuiging, etnische achtergrond, politieke voorkeur of seksuele voorkeur. 4. Pesten Onder pesten wordt verstaan alle vormen van intimiderend gedrag met een structureel karakter, van een of meerdere personen (collega s en/of leidinggevenden) gericht tegen een medewerker of een groep van medewerkers die zich niet kan verdedigen tegen dit gedrag. Dit gedrag uit zich op verschillende manieren maar in het bijzonder door woorden, gebaren, handelingen of bedreigingen. Veelal is het doel van de dader om opzettelijk een andere persoon te kwetsen en te vernederen. c) Ingrijpende gebeurtenissen Een ingrijpende gebeurtenis op het werk is een situatie met de volgende kenmerken: Er is sprake van machteloosheid en angst bij betrokkenen en collega s (en anderen). De situatie is onverwacht en doet zich veelal maar één keer voor. De situatie is een bedreiging voor de (lichamelijke en geestelijke) integriteit van betrokkenen. Daarnaast kan er sprake zijn van een slachtoffer dat ernstig gewond, bedreigd of overleden is. AMS/SH November
8 Bijlage B Checklists voor leidinggevenden WERKDRUK Checklist voor leidingegevenden. Een hoge werkdruk die lang voorduurt, is ongezond en belemmert het functioneren. Bovendien vergroot het de kans op arbeidsongevallen. Een medewerker zal werkdruk ervaren als hij niet kan voldoen aan de eisen die aan het werk gesteld worden. De werkhoeveelheid kan te veel zijn voor de tijd die beschikbaar is, de deadlines te krap, de taken te complex etc. Het is sterk individueel bepaald of de werknemer uiteindelijk klachten krijgt door een hoge werkdruk. De ene medewerker heeft geleerd beter om te gaan met werkdruk dan een ander. Niet altijd is een medewerker in staat zelf zijn werkdruk op te lossen en meldt zich vervolgens ziek. Het is uw taak om overmatige werkdruk te voorkomen. Dit geldt in ieder geval voor verzuim door overmatige werkdruk. Waar bent u verantwoordelijk voor? 1. Signaleren & oplossen: u signaleert als er sprake is van een hoge werkdruk, onderzoekt dit (indien nodig) en zorgt voor een passende oplossing. 2. Preventie : - Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) - Organisatorische veranderingen 1. Signaleren Overmatige werkdruk kan leiden tot verandering in gedrag (bijv. geirriteerd zijn, slecht slapen, opgejaagd overkomen, huilen). Gedragsveranderingen kunnen uiteraard ook een andere oorzaak hebben. Daarom is het belangrijk bij de medewerker te toetsen of er sprake is van een probleem. Geef de medewerker aan wat u opvalt in zijn gedrag en vraag of het door het werk komt. Indien u uw medewerker goed kent, zijn voor u en voor de collega s de signalen meestal eerder zichtbaar dan dat het individu het zelf in de gaten heeft. Ook uw team of afdeling kan te maken hebben met overmatige werkdruk. Tekenen van overmatige werkdruk kunnen zijn: collega s luisteren niet meer goed naar elkaar, de besluitvorming verloopt niet soepel meer, medewerkers trekken zich terug in hun eigen hok, teamspirit ontbreekt, klaaggedrag etc. Oplossen Bepaal, samen met de medewerker(s), wat de oorzaken zijn van de overmatige werkdruk, welke mogelijkheden zij zelf hebben om hun werkdruk te reguleren en welke aanvullende maatregelen genomen kunnen worden. Zo nodig kunt u KLM Health Services vragen onderzoek te doen naar de werkdruk. Ook kunnen zij u helpen om samen met de medewerkers de oorzaken in kaart te brengen. Mogelijke maatregelen zijn: Werk & tijd a. (tijdelijke) vermindering werkhoeveelheid b. Herverdelen taken op de afdeling c. Verruimen van deadlines d. Verlof toekennen (regulier, onbetaald, etc) Omgaan met werkdruk e. Coaching f. Training timemanagement g. Een andere oplossing Vraag uw HR manager om advies. 2. Preventie - Van iedere afdeling en/of functie hoort een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) beschikbaar te zijn. De resultaten van dit onderzoek laten zien welke arbo-risico s het werk kent. Werkdruk is één van de risico s die hierin worden meegenomen. De arbo contactpersoon van uw divisie kan er meer over vertellen. - Bij organisatorische veranderingen, zoals het onstaan van een nieuw functie of overheveling van taken naar een andere functie, toetst u of deze van invloed zijn op de werkdruk en neemt maatregelen om overmatige werkdruk te voorkomen. AMS/SH November
9 Checklist voor leidingegevenden ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN Pesten, discriminatie, geweld, seksuele intimidatie. Allemaal vormen van gedrag die vallen onder de noemer 'ongewenste omgangsvormen'. Ze komen helaas overal voor, ook bij KLM. Maar net als overal anders wordt ook bij KLM dit gedrag niet geaccepteerd. Het is heel vervelend als iemand te maken krijgt met een vorm van ongewenst gedrag. Het is ook niet altijd even gemakkellijk om het te bespreken met de veroorzaker. Toch helpt dit vaak wel, omdat de ander zich niet realiseert een grens te hebben overschreden. Bedenk: gedrag is ongewenst als de ontvanger het gedrag als ongewenst ervaart. Waar bent u verantwoordelijk voor? U voorkomt dat ongewenste omgangsvormen plaatsvinden op uw afdeling door te zorgen voor een prettige sfeer met respect voor elkaar. U signaleert ongewenste omgangsvormen en zorgt voor een passende oplossing. U informeert medewerkers preventief of op verzoek medewerker- over de mogelijkheden binnen KLM mochten zij te maken krijgen met ongewenste omgangsvormen. Hoe signaleert u ongewenste omgangsvormen? Signalering vindt plaats via verschillende kanalen: meldingsprocedures van incidenten, (anonieme) registratie van vertrouwenspersonen, RI&E, gesprekken en werkoverleggen. Plotseling optredend frequent verzuim bij een individuele medewerker kan een signaal zijn. Wees alert op een glijdende schaal. Wat begint met een grap kan uitmonden in iets ergers. Hoe kunt u ongewenste omgangsvormen aanpakken? Ongewenste omgangsvormen door collega s: U vertoont voorbeeldgedrag door correcte omgangsvormen. U stuurt daarmee op gewenst gedrag binnen uw afdeling. Onderschat het effect niet! U zorgt dat iedereen op uw afdeling weet wat ongewenst gedrag is en dat het niet acceptabel is. Ook zorgt u dat ze op de hoogte zijn van het bestaan van vertrouwenspersonen. U corrigeert gedrag gericht op u of tussen collega s als het grensoverscheidend is. Ook als het onschuldig lijkt. U geeft regelmatig aandacht aan het onderwerp bijvoorbeeld tijdens een werkoverleg om iedereen geïnformeerd te houden. Bij geconstateerde ongewenste omgangsvormen gaat u met de nodige voorzichtigheid te werk om erger te voorkomen. U schakelt, zonodig, hulp in via een vertrouwenspersoon of HR manager bij een specifiek geval of voor voorlichting aan medewerkers. Ongewenste omgangsvormen door derden of passagiers: U zorgt voor training voor medewerkers in functies die risico lopen op ongewenste omgangsvormen (door derden of passagiers), U steunt hen in contacten met derden. U hanteert de procedures welke van toepassing zijn (zie bijv. Flight Safety and Security Manual). Na incidenten zorgt u voor de mogelijkheid van opvang (en debriefing) door collega s en uzelf. AMS/SH November
10 INGRIJPENDE GEBEURTENISSEN Checklist voor leidingegevenden. Het plotseling overlijden van een collega of een zwaar ongeval op het werk. We hopen het nooit mee te maken en toch gebeurt het. Er is dan sprake van een ingrijpende gebeurtenis, dat een groot effect kan hebben op de betrokkene, collega s en u als leidinggevende. Wat kunt u doen? Besef dat u als leidinggevende zelf ook te maken heeft met emoties en gevoelens, die volstrekt normaal zijn na een ingrijpende gebeurtenis. U staat er echter niet alleen voor en u kunt hulp inschakelen voor het begeleiden van direct betrokkenen, uw collega s en uzelf. Direct na het incident Vang elkaar op. Maak gebruik van de procedure zoals die door uw divisie is opgesteld (betreft: Flight Ops, Inflight Services en E&M). Vraag hulp en advies aan HR manager en BMW of KHS over hoe het handelen. U kunt kort na het incident een bijeenkomst houden met direct betrokkenen, lijn en hoger management en eventueel een deskundige met als doel ruimte te geven aan emotie, informatie te geven over feitelijkheden van het incident, informatie over het proces van afhandeling en betrokkenen te wijzen op beschikbare hulp. Houd uzelf en uw collega s goed in de gaten. Klachten zoals concentratiestoornissen, paniekaanvallen, heftig reageren op kritiek, kunnen zich enkele maanden na het incident nog gaan ontwikkelen. Informeer medewerkers over de ingrijpende gebeurtenis; ook medewerkers die niet direct betrokken waren. Geef zoveel informatie als wenselijk lijkt gezien hun mate van betrokkenheid. Hou rekening met privacy van betrokkenen. Geef op de werkvloer ruimte aan collega s om elkaar te helpen met hun emoties. Stimuleer dit. Enige tijd na het incident Hou contact met de medewerkers die direct of indirect bij het incident betrokken waren. Verwerking van een ernstige incident kan drie maanden of langer duren. Bespreek, na een incident, regelmatig met uw HR manager, bedrijfsarts of uw eigen leidinggevende de situatie op de werkvloer, zodat signalen van medewerkers kunnen worden opgepakt en adequate hulp geboden kan worden. AMS/SH November
1. Aanleiding beleid bij ongewenste omgangsvormen
Beleid ongewenste omgangsvormen en de vertrouwenspersoon 1. Aanleiding beleid bij ongewenste omgangsvormen Helaas vinden er soms ongewenste situaties op of rondom het voetbalveld plaats die betiteld kunnen
Nadere informatieAlgemene klachtenregeling Onderwijs
Algemene klachtenregeling Onderwijs Juridisch kader De Wet op het primair onderwijs behandelt in artikel 14 de klachtenregeling. Ouders dan wel verzorgers, en personeelsleden kunnen bij de klachtencommissie,
Nadere informatieProtocol Ongewenste omgangsvormen
Protocol Ongewenste omgangsvormen Thús Wonen, september 2016 20160915_RvC Pagina 1 van 8 Opgesteld door Irma van Beek, vertrouwenspersoon Inleiding Thús Wonen wil ongewenste omgangsvormen* zoals seksuele
Nadere informatieKlachten- & klokkenluidersreglement medewerkers Eleos
Klachten- & klokkenluidersreglement medewerkers Eleos Datum vaststelling: 23 januari 2019 Datum invoering: 23 januari 2019 Van toepassing voor: alle medewerkers Hiermee vervallen: versie 30 maart 2015
Nadere informatiePesten. Wie heeft welke rol
Pesten Wie heeft welke rol Wat zegt de wet Doelvoorschriften t.a.v. PSA Psychosociale arbeidsbelasting Seksuele intimidatie Agressie en geweld Pesten Discriminatie Werkdruk Werkgever verplicht beleid te
Nadere informatieProtocol Ongewenste omgangsvormen
Protocol Ongewenste omgangsvormen Centrada, januari 2018 Inleiding Centrada wil ongewenste omgangsvormen 1 zoals seksuele intimidatie, pesten, agressie, geweld en discriminatie voorkomen en bestrijden.
Nadere informatieProtocol. (On)Gewenst Gedrag MCO
Protocol (On)Gewenst Gedrag MCO INHOUD 1. Uitgangspunten MCO 3 1.1. Intentieverklaring 3 1.2. Begripsbepalingen 3 1.3. Werkklimaat 3 1.4. MCO beleid 4 2. Wettelijk kader 4 2.1. Algemeen 4 2.2. Toetsingscriteria
Nadere informatieZorgplicht voor PSA risico s
Zorgplicht voor PSA risico s Bent u verantwoordelijk of aansprakelijk? Door : Marjol Nikkels-Agema Datum : 29 juni 2017 1 Werkgeversaansprakelijkheid Zorgplicht werkgever Essentie: werkgever moet voor
Nadere informatieBeleid. PsychoSociale Arbeidsbelasting. (PSA beleid)
Beleid PsychoSociale Arbeidsbelasting (PSA beleid) Bijlage: klachtenreglement medewerker(s) Incl. positie vertrouwenspersoon versie 1 maart 2011 Vaststelling in MT 10-01-2011 Toegezonden aan OR Ter instemming
Nadere informatieGedragscode Stichting Kids op Vakantie Ter voorkoming van ongewenst gedrag
Gedragscode Stichting Kids op Vakantie Ter voorkoming van ongewenst gedrag Stichting Kids op Vakantie verder te noemen als organisatie: hanteert deze Gedragscode ter voorkoming van ongewenst gedrag. De
Nadere informatieProtocol Opvang en nazorg na schokkende gebeurtenissen
Protocol Opvang en nazorg na schokkende gebeurtenissen Doel Door een goede opvang en nazorg bij schokkende gebeurtenissen wordt het risico op psychische overbelasting verminderd. Er is sprake van een schokkende
Nadere informatieKenmerken BedrijfsMaatschappelijk Werk:
De bedrijfsmaatschappelijk werker helpt bij het tot stand laten komen van gezondere arbeidsverhoudingen en meer welzijn binnen het bedrijf of de instelling. Op die manier ontstaat bij werknemers een grotere
Nadere informatiePsychosociale belasting op het werk. informatie voor werknemers over o.a. seksuele intimidatie, agressie en pesten.
Psychosociale belasting op het werk informatie voor werknemers over o.a. seksuele intimidatie, agressie en pesten. Psychosociale belasting op het werk informatie voor werknemers over o.a. seksuele intimidatie,
Nadere informatiePagina 1/5 AGRESSIEBELEID
1/5 AGRESSIEBELEID Inleiding Fysiek en verbaal geweld tegen medewerkers van MeerWonen is onacceptabel. Om het risico op agressie en geweld terug te dringen en de effecten ervan te beperken, is deze beleidsnotitie
Nadere informatieKlachtenregeling ongewenst gedrag voostudenten
AUTEUR Juridische Zaken STATUS Instemming CvB en Studentenraad DATUM 04-04-2018 Klachtenregeling ongewenst gedrag voostudenten regeling voor 1 1 De Wet educatie en beroepsonderwijs spreekt niet van student
Nadere informatieTOT HIER EN NIET VERDER! OVER ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN OP HET WERK EN WAT JE ER TEGEN KUNT DOEN DE KLACHTENREGELING VAN WSD (VEREENVOUDIGDE VERSIE)
TOT HIER EN NIET VERDER! OVER ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN OP HET WERK EN WAT JE ER TEGEN KUNT DOEN DE KLACHTENREGELING VAN WSD (VEREENVOUDIGDE VERSIE) Inhoud Algemeen 2 Seksuele intimidatie 4 Agressie en
Nadere informatieProtocol Ongewenste Omgangsvormen
Protocol Ongewenste Omgangsvormen 1. Uitgangspunten Om een veilig sociaal sportklimaat te waarborgen wordt van ieder lid, trainer, vrijwilliger, ouder of gast bij de vereniging (nader samenvattend genoemd:
Nadere informatieMolenstraat 25 8331 HP Steenwijk Tel/fax 0521-512820 directie@clemensschool.nl. Protocol voor opvang bij ernstige incidenten. Sint Clemensschool
Molenstraat 25 8331 HP Steenwijk Tel/fax 0521-512820 directie@clemensschool.nl Protocol voor opvang bij ernstige incidenten Sint Clemensschool School Sint Clemensschool Bevoegd gezag Stichting Catent Bestuursnummer
Nadere informatieHANDLEIDING OPZETTEN BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENST GEDRAG
HANDLEIDING OPZETTEN BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENST GEDRAG INHOUD 0. ALGEMEEN 3 Wat is de bedoeling van het beleid voor ongewenst gedrag? 3 Voor wie? 3 Hoe pak je het aan? 3 1. MAATREGELEN
Nadere informatieVolleybalvereniging Woudenberg. Functie- en taakomschrijving vertrouwenspersoon. Beleid vertrouwenspersoon Volleybalvereniging Woudenberg
Volleybalvereniging Woudenberg Functie- en taakomschrijving vertrouwenspersoon 1 1 Inleiding Binnen de Volleybalvereniging Woudenberg vinden we dat we met respect met elkaar moeten omgaan. Stelregel is:
Nadere informatieToolboxmeeting Agressie & Geweld
Agressie en geweld, seksuele intimidatie en pesten op het werk vormen een aanzienlijk probleem. Uit onderzoek blijkt dat het ziekteverzuim onder slachtoffers van seksuele intimidatie en agressie en geweld
Nadere informatieOngewenste omgangsvormen en de rol van de OR. 19 juni 2019 LOMOZ Saskia Verhagen en Liesbeth van Bakel
Ongewenste omgangsvormen en de rol van de OR 19 juni 2019 LOMOZ Saskia Verhagen en Liesbeth van Bakel 1 Vraag Welk ongewenst gedrag kom je wel eens tegen? Of Welk ongewenst gedrag komt wel eens voor op
Nadere informatie(Aanpak) Pesten. SBI formaat. Prof. Dr. Willem van Rhenen. 26 november Leadership Entrepreneurship Stewardship
(Aanpak) Pesten SBI formaat Prof. Dr. Willem van Rhenen 26 november 2017 Leadership Entrepreneurship Stewardship info@nyenrode.nl +31 (0)346-291 291 www.nyenrode.nl 2 En ik ben blue-zoner.. Work Family
Nadere informatieFunctie en taakomschrijving vertrouwenspersoon
Functie en taakomschrijving vertrouwenspersoon VEILIG SPORTKLIMAAT Budovereniging Asahi Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Doel van aanstelling van een vertrouwenscontactpersoon 2 3 Taken en bevoegdheden van
Nadere informatieStichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Regeling ongewenst gedrag
Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Regeling ongewenst gedrag Inhoudsopgave INLEIDING Inhoudsopgave... 2 1 Begripsomschrijvingen... 4 2 Vertrouwelijkheid... 5 3 Melding van klachten... 5
Nadere informatieFunctie en taakomschrijving Vertrouwenspersoon
Functie en taakomschrijving Vertrouwenspersoon TV Beekhuizen Sabine Gobardhan 06-41 37 47 14 vertrouwenspersoon@tvbeekhuizen.nl Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Doel van aanstelling van een vertrouwenscontactpersoon
Nadere informatieWaar ligt voor jou de grens?
Veilig werken in de huisartsenzorg Persoonlijk Paspoort Waar ligt voor jou de grens? Bij je werk in de huisartsenpraktijk of post lopen de emoties wel eens op, maar soms gaat een patiënt (of familie daarvan)
Nadere informatie1. Medewerker: De ambtenaar in dienst en/of werkzaam bij Stroomopwaarts.
CVDR Officiële uitgave van Stroomopwaarts MVS. Nr. CVDR610807_1 18 juni 2018 Besluit van het dagelijks bestuur van de gemeenschappelijke regeling Stroomopwaarts houdende regels omtrent ongewenst gedrag
Nadere informatieBijlage 6 Voorbeeldstellingen teampeiling
Bijlage 6 Voorbeeldstellingen teampeiling Fysieke arbeidsbelasting Iedere zorgmedewerker heeft te maken met lichamelijke inspanning. Denk hierbij bijvoorbeeld aan specifieke lichaamshoudingen, (herhaalde)
Nadere informatieInterne gedragscode voor patiënten- en gehandicaptenorganisaties
Interne gedragscode voor patiënten- en gehandicaptenorganisaties Wat is een interne gedragscode? Een gedragscode beschrijft expliciet de gedragsnormen en regels voor medewerkers (inclusief vrijwilligers
Nadere informatieKLACHTENREGELING ONGEWENST GEDRAG GERRIT RIETVELD ACADEMIE
KLACHTENREGELING ONGEWENST GEDRAG GERRIT RIETVELD ACADEMIE Seksuele intimidatie, verbale intimidatie en discriminatie, agressie en geweld, pesten, e.d.) Klachtenregeling ongewenst gedrag Gerrit Rietveld
Nadere informatieMODEL KLACHTENREGELING ONGEWENST GEDRAG
MODEL KLACHTENREGELING ONGEWENST GEDRAG INLEIDING Als werkgever zijn we krachtens de Arbowet (artikel 3 lid 2) verplicht beleid te voeren gericht op voorkoming en/of beperking van psychosociale arbeidsbelasting.
Nadere informatieOPVANG PERSONEEL BIJ INCIDENTEN M.B.T. AGRESSIE, GEWELD OF (SEKSUELE) INTIMIDATIE
OPVANG PERSONEEL BIJ INCIDENTEN M.B.T. AGRESSIE, GEWELD OF (SEKSUELE) INTIMIDATIE Apeldoorn, 1 december 2006 Auteur M.H. Luikinga Afdeling Personeel & Organisatie December 2006 INHOUD blz. 1 Inleiding...
Nadere informatieGedragscode ter voorkoming van ongewenst gedrag
Gedragscode ter voorkoming van ongewenst gedrag Kinderdagverblijf Eigenwijs, handelend onder Vertah BV, verder te noemen organisatie: hanteert deze Gedragscode ter voorkoming van ongewenst gedrag voor
Nadere informatieProtocol Hulp aan leerling en personeel
Protocol Hulp aan leerling en personeel IV PROTOCOL Agressie, geweld, seksuele intimidatie, discriminatie en pesten binnen de school (Dit protocol is gebaseerd op het beleidsplan in bijlage I) Hieronder
Nadere informatieOfficiële uitgave van het dagelijks bestuur van het Waterschap Vechtstromen
WATERSCHAPSBLAD Officiële uitgave van het dagelijks bestuur van het Waterschap Vechtstromen Nr. 8375 8 september 2017 Rectificatie Regeling klachtenprocedure ongewenst gedrag waterschap Vechtstromen 2017
Nadere informatieWhitepaper Agressie en geweld: Hoe om te gaan met agressie en geweld binnen de organisatie? Voorwoord. Agressie en geweld: wat verstaan we eronder?
Voorwoord Agressie en geweld: wat verstaan we eronder? Wat schrijft de Arbowet voor? Wat schrijft het Burgerlijk Wetboek voor? Doel van tegengaan agressie Een beter imago door de aanpak van agressie Veel
Nadere informatieKlachten als gevolg van ongewenst gedrag
Klachten als gevolg van ongewenst gedrag 1. Inleiding In deze nota zal ongewenst gedrag op het gebied van seksuele intimidatie, agressie en geweld, pesten en discriminatie aangeduid worden als ongewenst
Nadere informatieFunctie en taakomschrijving vertrouwenspersoon VEILIG SPORTKLIMAAT
Functie en taakomschrijving vertrouwenspersoon VEILIG SPORTKLIMAAT Taak/ functiebeschrijving vertrouwenspersoon versie 01 datum 22-01-2016 Pagina 1 of 8 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Doel van aanstelling
Nadere informatie(Aanpak) Pesten. SBI formaat. Prof. Dr. Willem van Rhenen. 27 maart Leadership Entrepreneurship Stewardship
(Aanpak) Pesten SBI formaat Prof. Dr. Willem van Rhenen 27 maart 2017 Leadership Entrepreneurship Stewardship info@nyenrode.nl +31 (0)346-291 291 www.nyenrode.nl 2 En ik ben blue-zoner.. Work Family PRIVATE
Nadere informatiePSYCHOSOCIALE ARBEIDSBELASTING (PSA)
PSYCHOSOCIALE ARBEIDSBELASTING (PSA) Wettelijke grondslag De maatregelen beschrijven op welke wijze werkgevers en werknemers invulling kunnen geven aan de wettelijke bepalingen uit de Arbowet. Bron: Arbowet
Nadere informatieOPVANG LEERLINGEN BIJ INCIDENTEN M.B.T. AGRESSIE, GEWELD OF (SEKSUELE) INTIMIDATIE
OPVANG LEERLINGEN BIJ INCIDENTEN M.B.T. AGRESSIE, GEWELD OF (SEKSUELE) INTIMIDATIE Apeldoorn, 1 december 2006 Auteur M.H. Luikinga Afdeling Personeel & Organisatie December 2006 INHOUD blz. 1 Inleiding...
Nadere informatiePsycho Sociale Arbeidsbelasting
Psycho Sociale Arbeidsbelasting Webinar SCCM 17 juni 2014 Tamara Onos Auxilium HSE Onderwerpen webinar - Relevantie PSA - Onderwerpen PSA - Arbowet- en regelgeving - PSA in praktijk - Inventarisatie van
Nadere informatieZorg voor de zorgprofessional. Goed werkgeverschap. 11 mei 2017 Kathelijne van Marken. Aandacht willen geven in plaats van moeten geven
Zorg voor de zorgprofessional Goed werkgeverschap Aandacht willen geven in plaats van moeten geven 11 mei 2017 Kathelijne van Marken HR adviseur arbeidsomstandigheden Even voorstellen 20 jaar adviseur
Nadere informatieProtocol Ongewenste Omgangsvormen. Van. De Banketgroep. en haar dochtervennootschappen
Protocol Ongewenste Omgangsvormen Van De Banketgroep en haar dochtervennootschappen van toepassing vanaf 1 december 2013 Inleiding De Banketgroep wil ongewenste omgangsvormen zoals seksuele intimidatie,
Nadere informatieDe arbeidsdeskundige en PSA. Patrick Ox - arbeidsdeskundige
De arbeidsdeskundige en PSA Patrick Ox - arbeidsdeskundige Expereans: even voorstellen Expertisecentrum voor verzuim-, re-integratievraagstukken en Arboconcepten Nieuwe Stijl. Onafhankelijk, landelijk,
Nadere informatieaf. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang
Grensoverschrijdend gedrag Klik Kinderopvang wijst alle vormen van grensoverschrijdend gedrag af. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang grensoverschrijdend gedrag voorkomen
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE: 1. Voorwoord 2 3. Wat verstaan wij onder agressie 3 4. Agressiebeleid: 4 Bijlage I; Introductiebrief 5
Agressieprotocol Omnia Wonen INHOUDSOPGAVE: Hfd.stuk Paginanr. 1. Voorwoord 2 3. Wat verstaan wij onder agressie 3 4. Agressiebeleid: 4 Bijlage I; Introductiebrief 5 2 1. VOORWOORD Van tijd tot tijd is
Nadere informatieEUR-klachtenregeling ongewenste omgangsvormen (seksuele intimidatie, agressie, geweld, pesten en discriminatie). (maart 2008)
EUR-klachtenregeling ongewenste omgangsvormen (seksuele intimidatie, agressie, geweld, pesten en discriminatie). (maart 2008) Artikel 1 Begripsbepalingen. 1. Onder ongewenste omgangsvormen worden verstaan:
Nadere informatieDit document is als volgt opgebouwd: 1. Afbakening 2. Beleid 3. Preventie 4. Hantering 5. Melden 6. Werkwijze 7. Relatie met andere documenten
Inleiding Binnen Heliomare kunnen cliënten en medewerkers worden geconfronteerd met agressie en ander ongewenst gedrag. Dit beleidsdocument beschrijft het beleid van Heliomare met betrekking tot het voorkomen
Nadere informatieGedragscode Versie: januari 2016 Vastgesteld: januari 2016 Door: Coördinatieteam Netwerk Gewoon Samen Evaluatiedatum: Januari 2017
Gedragscode Versie: januari 2016 Vastgesteld: januari 2016 Door: Coördinatieteam Netwerk Gewoon Samen Evaluatiedatum: Januari 2017 Beste vrijwilliger van Netwerk Gewoon Samen, Netwerk Gewoon Samen heeft
Nadere informatieServicecentrum Particuliere Beveiliging
2014 Achtergrondinformatie Beveiligingsbranche Circa 300 bedrijven vallen onder de cao Particuliere Beveiliging. In de branche zijn naar schatting 30.000 beveiligers actief, 80% daarvan is werkzaam bij
Nadere informatieAgressie en geweld is een thema voor ondernemingsraden
Agressie en geweld is een thema voor ondernemingsraden 4 Agressie en geweld is een thema voor ondernemingsraden Jo Scheeren Agressie en geweld komen veel voor op de werkvloer. Binnen de publieke sector
Nadere informatieMODEL GEDRAGSCODE ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN
MODEL GEDRAGSCODE ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN Model gedragscode ongewenste omgangsvormen voor Kindercentrum t Rovertje. Juni 2009 Inleiding Kindercentrum t Rovertje wil met deze gedragscode waarborgen scheppen
Nadere informatieSCHOOLVEILIGHEIDSPLAN MONTESSORISCHOOL ELZENEIND
SCHOOLVEILIGHEIDSPLAN MONTESSORISCHOOL ELZENEIND Inhoudsopgave Inleiding Onderzoek Visie schoolveiligheidsplan Montessorischool Elzeneind Doelstelling beleidsplan Preventief beleid Curatief beleid Registratie
Nadere informatieOngewenst gedrag. Wat vinden wij bij Valkenswaard Falcons ongewenst gedrag:
Ongewenst gedrag Valkenswaard Falcons wil dat iedereen zich welkom voelt bij de vereniging. Daarom heeft Valkenswaard Falcons verenigingsregels opgesteld. In deze verenigingsregels beschrijven we wat ons
Nadere informatieB.N.M.H.C. Zwart- Wit. Vertrouwenspersoon. Functie- en taakomschrijving
B.N.M.H.C. Zwart- Wit Vertrouwenspersoon Functie- en taakomschrijving Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Doel van aanstelling van een vertrouwenspersoon... 2 3. Taken en bevoegdheden van de vertrouwenspersoon...
Nadere informatieAgressie en geweld buitendienstfuncties
Agressie en geweld buitendienstfuncties 1. Inleiding In de nieuwe Arbowet (Arbowet 2007) wordt agressie en geweld geschaard onder het begrip psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Onder PSA wordt in de
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nadere informatie5.10.1 Gedragscode FloreoKids. Versie 1 26-7-2011
5.10.1 Gedragscode FloreoKids Versie 1 26-7-2011 5.10.1. Gedragscode FloreoKids Om elkaar te beschermen heeft FloreoKids in een gedragscode beschreven op welke wijze we met elkaar en met onze klanten omgaan.
Nadere informatieBeleid ongewenste omgangsvormen VMCA (versie 16 december 2011 Sociaal Beleidsplan, hoofdstuk 14.14 t/m 14.17)
Beleid ongewenste omgangsvormen VMCA (versie 16 december 2011 Sociaal Beleidsplan, hoofdstuk 14.14 t/m 14.17) Bij de VMCA moet elke medewerker in een gezonde en veilige omgeving kunnen werken. De VMCA
Nadere informatieGedragscode ter voorkoming van ongewenst gedrag
, verder te noemen organisatie, hanteert deze voor zowel kinderopvang als peuterspeelzalen. Inleiding De organisatie wil met deze gedragscode waarborgen scheppen voor een goed en stimulerend werkklimaat
Nadere informatie1. Arbowet: plichten van de werkgever
Handboek Ondernemingsraad en Personeelsvertegenwoordiging Inhoudsopgave 1. Arbowet: plichten van de werkgever... 1 1.1 Pak risico s aan bij de bron... 2 1.2 Wat is psychosociale arbeidsbelasting (PSA)?...
Nadere informatiePsychosociale arbeidsbelasting (PSA) De OR aan zet! Nicole Pikkemaat & Carolina Verspuij, trainers / adviseurs Arbeid & Gezondheid
Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) De OR aan zet! Nicole Pikkemaat & Carolina Verspuij, trainers / adviseurs Arbeid & Gezondheid Aandacht voor arbeidsbelasting in de zorg blijft nodig! Inspectie SZW:
Nadere informatieOmgaan met ongewenst gedrag in de thuiszorg
Inleiding: Ongewenst gedrag, zoals in dit document beschreven wordt, is een veel voorkomend verschijnsel geworden in onze samenleving. Het veroorzaakt in het algemeen gevoelens van onveiligheid en machteloosheid.
Nadere informatieOngewenst Gedrag. Gedragscodes
Gedragscode Ongewenst Gedrag 14-032 1 Gedragscode ongewenst gedrag Inhoudsopgave Klachtenreglement ter voorkoming van ongewenst gedrag 3 Inhoudsopgave Inleiding 4 1. Procedure 4 2. Preventief beleid 4
Nadere informatieAfrekenen met ongewenst gedrag
Afrekenen met ongewenst gedrag VoORkomen is beter dan genezen 1 Agenda Wat is ongewenst gedrag? Waarom zou je er iets aan doen? Wat kun je er aan doen? Rol OR 2 Wie ben ik? Marianne van der Meulen Vertrouwenspersoon,
Nadere informatieBepaal samen wanneer iemand over de grens gaat en wat je dan doet.
Veilig werken in de huisartsenzorg Team Paspoort Bepaal samen wanneer iemand over de grens gaat en wat je dan doet. Bij je werk in de huisartsenpraktijk of post lopen de emoties wel eens op, maar soms
Nadere informatieKlachtenregeling Christelijke Gymnastiek- en Sportvereniging Kracht en Vlugheid
Klachtenregeling Christelijke Gymnastiek- en Sportvereniging Kracht en Vlugheid Klachtenregeling K&V 1.1 Voorwoord NOC*NSF / KNGU heeft ter preventie van seksuele intimidatie in de sport een aantal gedragsregels
Nadere informatieGedragscode CMWW. Met elkaar, voor elkaar. versie
Gedragscode CMWW Met elkaar, voor elkaar versie 2018.1 1 Inhoud Gedragscode CMWW... 3 Artikel 1: Definities:... 3 Artikel 2: Doel en uitgangspunt:... 3 Artikel 3: Status en reikwijdte van de gedragscode...
Nadere informatieExterne Vertrouwenspersonen Arbo Technische Groothandel. Wim van Es Coördinator Externe Vertrouwenspersonen
Externe Vertrouwenspersonen Arbo Technische Groothandel Wim van Es Coördinator Externe Vertrouwenspersonen Onderwerpen 1 Ongewenste Omgangsvormen - Wat is het - Hoe vaak komt het voor - Wat zijn de gevolgen
Nadere informatieEigen Regie Friesland
Protocol Agressie en Geweld Belang van dit protocol. Medewerkers van Eigen Regie Friesland kunnen doordat zij werken met een kwetsbare doelgroep in aanraking komen met gevoelens van onmacht welke bij deelnemers
Nadere informatieVersie 15 oktober 2009. Informatieblad Psychosociale Arbeidsbelasting 1
Informatieblad Psychosociale Arbeidsbelasting Informatieblad Psychosociale Arbeidsbelasting 1 De overtuiging -en ervaring- van SCCM is dat elke organisatie (hoe klein ook) betere arboprestaties behaalt
Nadere informatieArbocatalogus Grafimedia
Arbocatalogus Grafimedia Van werkdruk naar werkplezier Presentatie voor gebruik in eigen bedrijf Arbocatalogus Grafimedia Van Werkdruk naar Werkplezier Presentatie voor gebruik in het eigen bedrijf Deze
Nadere informatieGEDRAGSCODE AGRESSIE EN ONVEILIGHEID
GEDRAGSCODE AGRESSIE EN ONVEILIGHEID In deze gedragscode is vastgelegd wat de uitgangspunten zijn van Cavent op het gebied van bejegening en het omgaan met elkaar. Datum vaststelling : 1 juni 2005 Vastgesteld
Nadere informatieVOORBEELD BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN <BEDRIJFSNAAM>
VOORBEELD BELEID TER VOORKOMING EN BESTRIJDING VAN ONGEWENSTE OMGANGSVORMEN 1. INLEIDING ziet het als haar taak te zorgen voor arbeidsomstandigheden die zorgen voor een veilig,
Nadere informatieStudiemiddag Psycho Sociale Arbeidsbelasting
Studiemiddag Psycho Sociale Arbeidsbelasting Huub Pennock 23-5-2011 Test 1 Wat gaan we doen? Voorstelrondje Ambities om PSA aan te pakken Quiz PSA waar hebben we het over? Waarom zo lastig aan te pakken?
Nadere informatieARBOCATALOGUS WERKEN ZONDER STRESS IN INSTALLATIE- EN ISOLATIEBRANCHES
ARBOCATALOGUS WERKEN ZONDER STRESS IN INSTALLATIE- EN ISOLATIEBRANCHES INHOUD Inhoudsopgave... 2 Disclaimer... 3 1 Inleiding... 4 1.1 Inleiding... 4 1.2 Doelgroep... 4 1.3 Leeswijzer... 5 2 Werkdruk...
Nadere informatiePreventie van Agressie En kennis delen
GGZ De Hoop Preventie van Agressie En kennis delen Workshop 17 Wim van Es www.bureauvanesrbb.nl Preventie van Agressie En kennis delen 1 Doel van workshop 17 2 Agressie, gevolgen en verplichtingen werkgever
Nadere informatieIngrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS. Jaap Dogger
Ik zal handhaven Ingrijpende gebeurtenissen Agressie en geweld Preventie Opvang Behandelen van PTSS Jaap Dogger Definitie. Onder een traumatische ervaring wordt verstaan: een gebeurtenis die een dreigende
Nadere informatieVerbetercheck ongewenst gedrag VVT Workshop ongewenst gedrag
Verbetercheck ongewenst gedrag VVT Workshop ongewenst gedrag Vul deze verbetercheck in om zicht te krijgen op waar uw organisatie staat met de aanpak rond ongewenst gedrag. Aan de hand van de scores kunt
Nadere informatie2. Verbod van ongewenst gedrag Het is verboden om zich schuldig te maken aan ongewenst gedrag. Medewerkers van GPNL,
Van : Bedrijfsvoering (P&O) Betreft : ongewenst gedrag en klachtenregeling Datum : 14 september 2007 (geactualiseerd 1 oktober 2015) Ter : Vaststelling Inleiding De gedragscode seksuele intimidatie, agressie,
Nadere informatieMeldingen ongewenst gedrag: hoe krijg je zicht op wat er leeft binnen je organisatie? Drs. Alex Daems
Meldingen ongewenst gedrag: hoe krijg je zicht op wat er leeft binnen je organisatie? Drs. Alex Daems Alex.daems@sbiformaat.nl Het verhaal van Tamara Over de situatie Tamara (32) werkt al 16 jaar in een
Nadere informatieProtocol voor melding (dreigen met) agressie en/of geweld (verbaal en fysiek) of seksuele intimidatie
Molenstraat 25 8331 HP Steenwijk Tel/fax 0521-512820 directie@clemensschool.nl Protocol voor melding (dreigen met) agressie en/of geweld (verbaal en fysiek) of seksuele intimidatie Sint Clemensschool School
Nadere informatieuw bedrijf een plek waar zij lekker kunnen ontspannen de recreatiebranche omdat zij willen werken in een
De branche verblijfsrecreatie en zwembaden is erop gericht mensen een plezierige tijd te bezorgen. Voor recreanten is uw bedrijf een plek waar zij lekker kunnen ontspannen en genieten van hun vrije tijd.
Nadere informatieGrensoverschrijdend gedrag
Grensoverschrijdend gedrag Inleiding De maatschappij krijgt steeds meer te maken met vormen van grensoverschrijdend gedrag. Ook binnen de kinderopvang wordt grensoverschrijdend gedrag door kinderen, ouders
Nadere informatieBeleid ongewenst gedrag
Beleid ongewenst gedrag Voor personeel, leerlingen (en hun ouders) PO en VO van de Stichting Het Rijnlands Lyceum. 1. Inleiding Binnen een goed sociaal beleid wordt veel zorg besteed aan de veiligheid,
Nadere informatiePestprotocol Aloysiusschool
Pestprotocol Aloysiusschool Inleiding Op onze school proberen we voor de kinderen een veilig klimaat te scheppen De kinderen moeten zich geborgen weten op onze school Toch komt pesten regelmatig voor,
Nadere informatieWorkshop Up to date agressiebeleid
1 Workshop Up to date agressiebeleid Van beleid naar praktijk 27 mei 2015 William Bertrand w.bertrand@radarvertige.nl Programma Introductie Feiten en cijfers enquête Knelpunten uit de praktijk Kijk op
Nadere informatieProtocol ongewenste omgangsvormen
Protocol ongewenste omgangsvormen Versiebeheer: revisienummer datum omschrijving verandering 4-03-2013 Vaststelling in bestuursvergadering 4 maart 2013, met ingang van 1 maart 2013 Protocol ongewenste
Nadere informatieBeleid ongewenst gedrag Atletiekvereniging Attila Tilburg
Beleid ongewenst gedrag Atletiekvereniging Attila Tilburg Waarom beleid ongewenst gedrag? Op de website van Attila staan de volgende regels: Attila wil een club zijn waar leden alle onderdelen van de atletiek
Nadere informatiePesten op de werkvloer
Pesten op de werkvloer Pesten op de werkvloer Enige tijd geleden verscheen in de media berichten over een filmpje waarop te zien is hoe een medewerker van een Belgisch productiebedrijf door zijn collega
Nadere informatieEckartcollege / Pleincollege Nuenen
Veiligheidsbeleid PESTEN, AGRESSIE, GEWELD EN SEKSUELE INTIMIDATIE Januari 2017 Eckartcollege / Pleincollege Nuenen Inhoud: INLEIDING 3 VISIE 4 BASISGEDRAGSREGELS 4 DOELSTELLINGEN 5 ACTIVITEITEN 5 PREVENTIEMEDEWERKER
Nadere informatieKLACHTENREGELING (SEKSUELE) INTIMIDATIE, AGRESSIE, GEWELD EN DISCRIMINATIE VAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN
KLACHTENREGELING (SEKSUELE) INTIMIDATIE, AGRESSIE, GEWELD EN DISCRIMINATIE VAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN INHOUDSOPGAVE Artikel 1: Artikel 2: Artikel 3: Artikel 4: Artikel 5: Artikel 6: Artikel 7: Artikel
Nadere informatieToelichting. Thema 1: Oorzaken van werkstress. Hoofdvragen Wanneer is er voor jou sprake van werkstress? Heb je hier wel eens mee te maken?
Thema 1: Oorzaken van werkstress Hoofdvragen Wanneer is er voor jou sprake van werkstress? Heb je hier wel eens mee te maken? Welke situaties op het werk veroorzaken bij jou stress? Welke dingen in het
Nadere informatievertrouwenspersonen en mediators Opent deuren naar oplossingen goede verhoudingen op de werkplek DijkhuizenJager 2012
vertrouwenspersonen en mediators Opent deuren naar oplossingen goede verhoudingen op de werkplek Psychosociale arbeidsbelasting Pesten, seksuele intimidatie, agressie en discriminatie op de werkvloer...
Nadere informatieAgressie, geweld en ongewenst gedrag
Agressie, geweld en ongewenst gedrag Inleiding Iedereen heeft belang bij een goede behandel- en leefsfeer. Voorwaarde voor een goede behandelsfeer is de bejegening. Revant heeft daarom een beleidsnotitie
Nadere informatieHELLAS-GLANA beleidsnotitie klachten
HELLAS-GLANA beleidsnotitie klachten 1. Inhoud 2. Inleiding 1. Inhoud 2. Inleiding 3. Intentie van het beleid op het gebied van klachten 4. Uitvoering beleid 5. Implementatie 6. Bijlage 1 Gemeenschappelijke
Nadere informatie1. Beschrijving van het gevaar / risico
1. Beschrijving van het gevaar / risico Psychosociale Arbeidsbelasting (PSA) komt voort uit diverse (stress)factoren die in werksituaties voorkomen. PSA kan leiden tot werkstress (ofwel werk gerelateerde
Nadere informatieIN VEILIGE HANDEN. IVN-afdeling Vecht en Plassengebied
IN VEILIGE HANDEN Beleid ter voorkoming van seksueel misbruik en ander ongewenst gedrag IVN-afdeling Vecht en Plassengebied Inleiding IVN-afdeling Vecht en Plassengebied wil de vrijwilligers en de deelnemers
Nadere informatie