Datum van inontvangstne ming : 23/03/2012

Transcriptie

1 Datum van inontvangstne ming : 23/03/2012

2 Vertaling C-91/12-1 Zaak C-91/12 Verzoek om een prejudiciële beslissing Datum van indiening: 17 februari 2012 Verwijzende rechter: Högsta förvaltningsdomstolen (Zweden) Datum van de verwijzingsbeslissing: 8 februari 2012 Appelant en verweerder: Skatteverket Geïntimeerde en verzoekster: PFC Clinic AB Appellant en verweerder Skatteverket Solna Geïntimeerde en verzoekster PFC Clinic AB Stockholm Zaak Belasting over de toegevoegde waarde over het tijdvak mei 2007; verwijzing tot prejudiciële beslissing van het Hof van Justitie van de Europese Unie NL

3 VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING VAN ZAAK C-91/12 De Högsta förvaltningsdomstol beschikt Het EU-Hof wordt krachtens artikel 267 VWEU verzocht om een prejudiciële beslissing overeenkomstig de bijlage Verzoek om een prejudiciële beslissing overeenkomstig artikel 267 VWEU inzake de uitlegging van artikel 132, lid 1, sub b en c, van richtlijn 2006/112/EG van de Raad van 28 november 2006 betreffende het gemeenschappelijke stelsel van belasting over de toegevoegde waarde (btwrichtlijn). De Högsta förvaltningsdomstol (hoogste administratieve gerecht) verzoekt prejudicieel om verduidelijking over de uitlegging van een aantal bepalingen van de btw-richtlijn inzake de vrijstelling van belasting voor medische verzorging. De uitleggingsvragen zijn gerezen in een zaak over de belasting over de toegevoegde waarde waarin een vennootschap diensten van esthetische chirurgie van zowel cosmetische als reconstructieve aard verricht. Toepasselijke Unierechtelijke bepalingen 1 Artikel 2, lid 1, van de btw-richtlijn bepaalt welke handelingen aan belasting over de toegevoegde waarde (hierna: btw ) zijn onderworpen, namelijk de goederenleveringen en diensten, die binnen het grondgebied van een lidstaat door een als zodanig handelende belastingplichtige onder bezwarende titel worden verricht. 2 Artikel 132, lid 1, van de btw-richtlijn stelt met name de volgende activiteiten vrij van btw. b) ziekenhuisverpleging en medische verzorging, alsmede de handelingen die daarmede nauw samenhangen, door publiekrechtelijke lichamen of, onder sociale voorwaarden die vergelijkbaar zijn met die welke gelden voor genoemde lichamen, door ziekenhuizen, centra voor medische verzorging en diagnose en andere naar behoren erkende inrichtingen van dezelfde aard; c) medische verzorging in het kader van de uitoefening van medische en paramedische beroepen als omschreven door de betrokken lidstaat. 2

4 PFC CLINIC Toepasselijke nationale bepalingen 3 Volgens hoofdstuk 1, 1, mervärdesskattelagen (Zweedse btw-wet, SFS 1994, nr. 200; hierna: ML ) moet btw worden afgedragen over belastbare binnenlandse goederenleveringen en diensten die in het kader van een beroepsactiviteit worden verricht. De bepaling strekt tot uitvoering van artikel 2, lid 1, van de btw-richtlijn, waarvan delen in casu relevant zijn. 4 Volgens hoofdstuk 3, 4, ML worden diensten bestaande in medische verzorging, tandverzorging en sociale zorg vrijgesteld van belasting. Volgens 5 betekent medische verzorging medische preventie, onderzoek of behandeling van ziekten, lichamelijke handicappen en letsels, verzorging bij zwangerschap, wanneer deze diensten worden verricht in ziekenhuizen of andere publiekrechtelijke lichamen, eenmanspraktijken, inrichtingen voor klinische zorg of door voor de uitoefening van de geneeskunde bevoegde personen. Deze bepalingen strekken tot uitvoering van met name artikel 132, lid 1, sub b en c, van de btw-richtlijn Feiten 5 De zaak betreft een vennootschap, PFC Clinic AB, die medische verzorging in de vorm van esthetische operaties en behandelingen aanbiedt. De vennootschap verricht thans diensten van esthetische chirurgie van zowel cosmetische als reconstructieve aard alsook huidverzorging. 6 De vennootschap verricht chirurgische ingrepen in de vorm van borstvergrotingen, borstverkleiningen, borstlifts, abdominoplastie, liposucties, facelifts, wenkbrauwlifts, oog-, oor- en neusoperaties en andere plastische chirurgie. De vennootschap geeft ook behandelingen als permanente ontharing met IPL (intense pulsed light), IPL-huidverjonging, cellulitisbehandelingen en injecties met botox en restylane. 7 De vennootschap verzoekt om teruggaaf van voorbelasting voor mei Het Skatteverk (belastingdienst) weigerde zowel teruggaaf als recht op aftrek van voorbelasting. Als reden gold dat teruggaaf niet mogelijk was voor krachtens hoofdstuk 3, 4, ML van btw vrijgestelde handelingen; evenmin kan aftrek worden verleend aangezien zowel cosmetische als reconstructieve chirurgie van btw vrijgestelde medische verzorging vormt. 8 Daartegen stelde de vennootschap beroep in bij het Länsrätt i Stockholms län (rechtbank te Stockholm). Het Länsrätt wees het beroep toe en verklaarde dat de diensten van de vennootschap op het gebied van esthetische ingrepen en behandelingen geen medische verzorging vormden. 9 Het Skatteverk stelde hoger beroep in bij het Kammarrätt i Stockholm (hof van beroep te Stockholm), dat het hoger beroep gedeeltelijk toewees en verklaarde dat de diensten van de vennootschap inzake operaties en behandelingen die 3

5 VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING VAN ZAAK C-91/12 reconstructief zijn of worden uitgevoerd om psychische redenen, van belasting vrijgestelde handelingen zijn aangezien zij worden verricht door personeel met een bijzondere toelating tot de uitoefening van de geneeskunde. 10 Het Skatteverk stelde hogere voorziening in tegen het arrest van het kammarrätt en verzocht de Högsta förvaltningsdomstol het arrest te herzien en te verklaren dat de diensten inzake zowel esthetische als reconstructieve operaties en behandelingen medische verzorging in de zin van hoofdstuk 3, 4, ML zijn zodat de vennootschap geen recht heeft op aftrek van voorbelasting voor aankopen daarvoor. Het Skatteverk vraagt de Högsta förvaltningsdomstol ook het Hof te verzoeken om een prejudiciële beslissing inzake de uitlegging van de vrijstelling van de belasting voor medische verzorging in de zin van artikel 132, lid 1, sub b en c, van de btw-richtlijn. 11 De vennootschap betwist de gegrondheid van de hogere voorziening van het Skatteverk en vraagt de Högsta förvaltningsdomstol het Hof te verzoeken om een prejudiciële beslissing. Standpunten van de partijen 12 Het Skatteverk betoogde met name het volgende. De vrijstelling omvat niet alle diensten die in het kader van gezondheidszorg en ziekenverzorging kunnen worden verricht, maar alleen de diensten inzake medische verzorging. Het begrip is een autonoom Unierechtelijk begrip. Er is geen enkele steun in de rechtspraak van het Hof tot dusver voor een zo enge uitlegging van de vrijstelling dat esthetische operaties en behandelingen worden uitgesloten van de vrijstelling. Behandelingen die buiten de geneeskunde vallen en dus worden verricht door andere beroepsbeoefenaars dan tot de uitoefening van de geneeskunde toegelaten beroepsbeoefenaars, worden evenwel beschouwd als aan belasting onderworpen handelingen. De grens tussen zuiver cosmetische ingrepen en behandelingen en die met een reconstructief doel is in de praktijk bovendien moeilijk te trekken. 13 De vennootschap baseert haar beroep onder meer op het volgende. De uitspraak van het Kammarrätt legt de vennootschap onterecht een onevenredige administratieve last op doordat per geval moet worden beoordeeld wat het doel van de medische ingreep is. De vennootschap moet derhalve recht op aftrek van alle voorbelasting voor haar commerciële activiteiten hebben. Medische ingrepen, ongeacht of zij reconstructieve dan wel cosmetische chirurgie of behandelingen betreffen, moeten worden beschouwd als vrijgesteld van btw. Dat moet worden beschouwd als in strijd met de systematiek van de ML. Noodzaak van een prejudiciële verwijzing 14 Beslissend voor de zaak waarover de Högsta förvaltningsdomstol uitspraak moet doen, is of het begrip medische verzorging aldus moet worden uitgelegd dat het 4

6 PFC CLINIC betrekking heeft op alle soorten chirurgische ingrepen of andere esthetische behandelingen door artsen en ander tot de uitoefening van de geneeskunde bevoegd personeel dan wel of het aan de ingreep achterliggende doel beslissend is. 15 Het Hof heeft zich meermaals uitgesproken over de strekking van het begrip medische verzorging. Wat het soort door dit begrip gedekte verzorging betreft, verklaarde het Hof in het arrest van 14 september 2000, D., C-384/98, Jurispr. blz. I-6795, punt 18, betreffende het uitbrengen van advies in verband met vaderschapsactie door een als gerechtelijk deskundige erkende arts dat het begrip gezondheidskundige verzorging van de mens zich niet leent voor een uitlegging die medische handelingen omvat die met een ander doel zijn verricht dan diagnose, behandeling en, voor zoveel mogelijk, genezing van ziekten of gezondheidsproblemen. 16 In het arrest van 20 november 2003, Unterpertinger, C-212/01, Jurispr. blz. I-13859, punten 40 en 41, inzake de opstelling door een arts van een deskundigenrapport over iemands gezondheidstoestand verklaarde het Hof dat de gezondheidskundige verzorging van de mens een therapeutisch doel moet hebben, maar niet noodzakelijkerwijs dat het therapeutisch doel van een dienst bijzonder strikt moet worden opgevat. Medische diensten die worden verricht voor doeleinden van preventie, kunnen in aanmerking komen voor vrijstelling. Daarentegen kunnen medische diensten verricht met een ander doel dan de bescherming, met inbegrip van instandhouding of herstel, van de gezondheid van personen niet onder de vrijstelling vallen. 17 Volgens het arrest van het Hof van 20 november 2003, d Ambrumenil, C-307/01, Jurispr. blz. I-13989, punt 61, betreffende onderzoek door een arts en het afgeven van verklaringen voor verschillende doeleinden, vergt deze dienstverrichting weliswaar medische bekwaamheden van de dienstverrichter, en kan zij wellicht ook activiteiten meebrengen die typisch zijn voor het medische beroep, zoals lichamelijk onderzoek van de patiënt of analyse van zijn medisch dossier, maar het voornaamste doel van die dienst is beslissend. 18 Het Hof is ook om een uitspraak over het begrip ziekte verzocht onder meer in verband met psychotherapeutische behandelingen (arrest Hof van 6 november 2003, Dornier, C-45/01, Jurispr. blz. I-12911) en de bewaring van stamcellen (arresten Hof van 10 juni 2010, CopyGene, C-262/08, Jurispr. blz. I-5053, 10 juni 2010, Future Health Technologies, C-86/09, Jurispr. blz. I-5215, en 18 november 2010, Verigen Transplantation Service International, C-156/09, nog niet gepubliceerd in de Jurisprudentie). 19 Het Hof blijkt evenwel niet eerder te hebben verklaard hoe het begrip medische verzorging moet worden toegepast op medische diensten als de verschillende hier aan de orde zijnde soorten chirurgische ingrepen en behandelingen. De ingrepen strekken in een aantal gevallen tot behandeling van patiënten die door ziekte, 5

7 VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING VAN ZAAK C-91/12 letsel of aangeboren afwijkingen esthetische chirurgie behoeven. In andere gevallen wensen de patiënten een gewijzigd of verbeterd uiterlijk. Ongeacht het doel van de ingrepen kunnen zij uit medisch oogpunt vergelijkbare diensten vormen die door hetzelfde personeel worden verricht. 20 Volgens de Högsta förvaltningsdomstol is het EU-recht op dit punt inhoudelijk onduidelijk. De Högsta förvaltningsdomstol vond ook geen eensgezindheid tussen de lidstaten van de Europese Unie over de btw-toepassing op verschillende soorten esthetische ingrepen en behandelingen. 21 Gelet op deze overwegingen acht de Högsta förvaltningsdomstol het noodzakelijk het Hof krachtens artikel 267 VWEU te verzoeken om een prejudiciële beslissing. De Högsta förvaltningsdomstol verzoekt tegen deze achtergrond om een antwoord op de volgende vragen. 1) Moet artikel 132, lid 1, sub b en c, van de btw-richtlijn aldus worden uitgelegd dat de daarin bedoelde belastingvrijstelling geldt voor diensten als die in het hoofdgeding, die bestaan in: a) esthetische operaties, b) esthetische behandelingen? 2) Is het voor deze beoordeling van belang dat de operaties of behandelingen strekken tot voorkoming of behandeling van een ziekte, lichamelijke handicap of letsel? 3) Indien het doel van belang is, kan dan rekening worden gehouden met de opvatting van de patiënt over het doel van de ingreep? 4) Is het voor deze beoordeling van belang dat de ingreep wordt uitgevoerd door bevoegd medisch personeel of dat dit personeel over het doel beslist? 6