Date de réception : 10/01/2012

Transcriptie

1 Date de réception : 10/01/2012

2 Resumé C-619/11-1 Zaak C-619/11 Resumé van het verzoek om een prejudiciële beslissing overeenkomstig artikel 104, lid 1, van het reglement voor de procesvoering van het Hof van Justitie Datum van indiening: Verwijzende rechter: 5 december 2011 Arbeidsrechtbank te Brussel / België Datum van de verwijzingsbeslissing: Verzoekende partij: Verwerende partij: 15 november 2011 Patricia Dumont de Chassart RKW Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers (België) Sociale zekerheid Verordening nr. 1408/71 Gezinsbijslag voor wezen Voorwaarden Door echtgenoot van overledene in andere lidstaat vervulde verzekeringstijdvakken Niet-inaanmerkingneming Ongelijke behandeling 1. Feiten en hoofdgeding 1 Verzoekster en haar echtgenoot, Belgische onderdanen, woonden gedurende meerdere jaren in Frankrijk waar zij een kind, Diégo, kregen. 2 Verzoekster heeft daar beroepsactiviteiten in loondienst uitgeoefend van 28 september 1993 tot 31 augustus 2008, datum waarop zij zich weer in België heeft gevestigd met haar kind, dat wees was geworden na het overlijden van zijn vader op 25 april De vader, die daarvoor net als verzoekster in België had gewerkt, had sedert 1998 elke arbeid in loondienst in Frankrijk stopgezet en had tot aan het tijdstip van zijn overlijden geen uitkering ontvangen. NL

3 RESUMÉ VAN HET VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING ZAAK C-619/11 4 Verzoekster werkt opnieuw in loondienst in België en ontvangt er sedert 1 september 2008 een basisgezinsbijslag, die sedert 1 oktober 2008 is vermeerderd met de aanvulling voor eenoudergezinnen. 5 Op 13 oktober 2008 heeft zij de Belgische dienst voor gezinsbijslagen (Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers, hierna: RKW ) om een verhoogde gezinsbijslag voor wezen verzocht, die haar op 20 oktober 2009 werd geweigerd omdat de overleden vader niet de vereiste tijdvakken van verzekering had vervuld. 6 Voor de verwijzende rechter betwist verzoekster die weigering met het argument dat de RKW geen rekening heeft gehouden met de eigen tijdvakken van verzekering die zij vóór het overlijden van haar echtgenoot in Frankrijk heeft vervuld. 2. Relevante nationale wetgeving 7 Artikel 51, 3, eerste punt, van de samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag voor loonarbeiders vermeldt de drie hoofdcategorieën van personen die de begunstigde (rechthebbende) recht geven op gezinsbijslag: zijn kinderen, de kinderen van zijn echtgenoot, de gemeenschappelijke kinderen van de echtgenoten. 8 Artikel 56 bis, 1, van diezelfde samengeordende wetten behoudt de aanvullende gezinsbijslag voor aan wezen waarvan de overleden ouder of de overlevende ouder (in hoofdzaak) in de loop van de twaalf maanden die onmiddellijk aan het overlijden voorafgaan voldeed aan de voorwaarden om aanspraak te maken op ten minste zes maandelijkse forfaitaire bijslagen als bedoeld in diezelfde samengeordende wetten. 3. Aangevoerde bepalingen van Unierecht 9 Verordening (EEG) nr. 1408/71 van de Raad van 14 juni 1971 betreffende de toepassing van de socialezekerheidsregelingen op werknemers en zelfstandigen, alsmede op hun gezinsleden, die zich binnen de Gemeenschap verplaatsen, zoals gewijzigd, luidt als volgt: Hoofdstuk 7 Gezinsbijslagen Artikel 72 Samentelling van tijdvakken van verzekering, van werkzaamheden anders dan in loondienst of van arbeid 2

4 DUMONT DE CHASSART Het bevoegde orgaan van een lidstaat waarvan de wettelijke regeling het verkrijgen van het recht op bijslagen afhankelijk stelt van de vervulling van tijdvakken van verzekering, van werkzaamheden anders dan in loondienst of van arbeid, houdt daartoe, voor zover nodig, rekening met de op het grondgebied van elke andere lidstaat vervulde tijdvakken van verzekering, van werkzaamheden anders dan in loondienst of van arbeid, alsof deze tijdvakken waren vervuld krachtens de door dat orgaan toegepaste wettelijke regeling. [...] Hoofdstuk 8 Bijslagen voor kinderen die ten laste komen van pensioen- of rentetrekkers en voor wezen Artikel 77 Kinderen ten laste van pensioen- of rentetrekkers [...] Artikel 78 Wezen 1. Voor de toepassing van dit artikel worden onder bijslagen verstaan kinderbijslagen, en eventueel aanvullende of bijzondere bijslagen voor wezen. [...] Artikel 79 Gemeenschappelijke bepalingen inzake bijslagen voor kinderen ten laste van pensioen- of rentetrekkers en voor wezen De bijslagen in de zin van de artikelen 77, 78 en 78 bis worden volgens de overeenkomstig deze artikelen bepaalde wettelijke regeling, door en voor rekening van het met de uitvoering van die wettelijke regeling belaste orgaan verleend, alsof de pensioen- of rentetrekker, of de overledene uitsluitend aan de wettelijke regeling van de bevoegde Staat onderworpen was geweest. Echter: a) indien deze wettelijke regeling bepaalt dat het verkrijgen, het behoud of het herstel van het recht op bijslagen afhankelijk is van de duur der tijdvakken van verzekering, van arbeid, van werkzaamheden anders dan in loondienst of van wonen, wordt deze tijdsduur, eventueel met inachtneming van artikel 45, respectievelijk 72, vastgesteld; 3

5 RESUMÉ VAN HET VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING ZAAK C-619/11 [...]. 4. Beoordeling door de rechter 10 De verwijzende rechter stelt allereerst vast dat de Belgische wet, die meer in het bijzonder door artikel 78 van verordening nr. 1408/71 wordt bedoeld, van toepassing is op het geheel van de aanspraken van verzoekster in de bedoelde periode, daarbij inbegrepen het tijdvak voorafgaand aan haar terugkeer naar België met haar weeskind. Hij voegt daaraan toe dat in voorkomend geval de verordening in haar artikel 79, lid 3, een regeling zou bieden voor de cumulatie die daaruit voortvloeit met de Franse gezinsbijslag die verzoekster in Frankrijk tot aan haar vertrek in augustus 2008 heeft ontvangen. 11 Hij onderzoekt vervolgens meer in het bijzonder of aan de voorwaarde van artikel 56 bis van de Belgische samengeordende wetten is voldaan door na te gaan of verzoekster, wat haar betreft, aanspraak [kan] maken op ten minste zes maandelijkse forfaitaire bijslagen bedoeld in diezelfde samengeordende wetten in de loop van de twaalf maanden die onmiddellijk [aan] het overlijden voorafgaan, in voorkomend geval, zo voegt hij daaraan toe, in het licht van de regels van het Unierecht. 12 Hij wijst verzoeksters middel af, dat is gebaseerd op artikel 72 van verordening nr. 1408/71, waaruit zij afleidt dat de tijdvakken van verzekering die zij tijdens de referentieperiode in Frankrijk heeft vervuld, moeten worden meegerekend. 13 De verwijzende rechter meent immers dat die gelijkstellingsregel slechts kan worden toegepast krachtens artikel 79, lid 1, van diezelfde verordening. 14 Artikel 79, lid 1, van de verordening houdt echter enkel rekening met de overleden werknemer en niet met de overlevende ouder. Bijgevolg kan verzoekster haar uitkeringsaanspraken niet in België laten meetellen en voldoet zij dus niet aan de voorwaarden van het reeds aangehaalde artikel 56 bis. 5. Reden voor de verwijzingsbeschikking 15 De personele werkingssfeer van artikel 79 van verordening nr. 1408/71 lijkt restrictiever te zijn dan die van artikel 56 bis van de samengeordende wetten. Terwijl artikel 56 bis van voornoemde Belgische wetten minstens de overleden ouder of de overlevende ouder beoogt, neemt artikel 79, lid 1, van verordening nr. 1408/71 uitsluitend de tijdvakken van verzekering van de overleden ouder in aanmerking. Naar analogie zou het om een omgekeerde situatie gaan van die welke aanleiding heeft gegeven tot het arrest van het Hof van 9 november 1977, Warry (41/77, Jurispr. blz. 2085). 4

6 DUMONT DE CHASSART 16 Het lijkt de verwijzende rechter echter niet vanzelfsprekend deze regel, die restrictief is, buiten beschouwing te laten, en hem vervolgens toe te passen om verzoekster toe te laten haar eigen buiten België verrichte arbeid te laten erkennen. 17 Voor het overige merkt de verwijzende rechter op dat de nieuwe verordening (EG) nr. 883/2004 van 29 april 2004 betreffende de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels deze beperking lijkt te hebben opgeheven. 18 De verwijzende rechter vraagt zich dus af of deze restrictieve uitlegging van artikel 79, lid 1, van verordening nr. 1408/71 het verbod op discriminatie niet miskent, dat met name is neergelegd in de artikelen 17 (burgerschap van de Unie), 39 (vrij verkeer van werknemers), en 43 (recht van vestiging) EG-Verdrag, doordat het een ongeoorloofd en onwettig onderscheid zou maken tussen, enerzijds, de kinderen van ouders die nooit het Belgische grondgebied hebben verlaten om in het buitenland een beroepsactiviteit uit te oefenen, en, anderzijds, de kinderen waarvan de ouders, burgers van de Europese Unie, al dan niet Belgische onderdanen, in een andere lidstaat hebben verbleven waar, tijdens de vanuit het oogpunt van de Belgische wetgeving relevante referentieperiode, de overlevende ouder heeft gewerkt terwijl de overleden ouder geen activiteit heeft uitgeoefend. Wanneer de methode van samentelling van de tijdvakken van verzekering aldus wordt opgevat laat zij die overlevende ouder niet toe de in een andere lidstaat vervulde tijdvakken van verzekering in België te importeren, terwijl de overlevende ouder die tijdens dat referentietijdvak in België heeft gewerkt behalve de tijdvakken van verzekering van de overleden ouder zijn eigen in België vervulde tijdvakken van verzekering kan laten gelden. 6. Prejudiciële vraag Schendt artikel 79, lid 1, van verordening (EEG) nr. 1408/71 van de Raad van 14 juni 1971 betreffende de toepassing van de socialezekerheidsregelingen op werknemers en zelfstandigen, alsmede op hun gezinsleden, die zich binnen de Gemeenschap verplaatsen, de algemene beginselen van gelijkheid en nondiscriminatie wanneer het aldus wordt uitgelegd dat enkel de overleden ouder in aanmerking komt voor toepassing van de in artikel 72 van verordening nr. 1408/71 voorziene gelijkstellingsregels voor de tijdvakken van verzekering, werkzaamheden anders dan in loondienst of van arbeid [...], zodat artikel 56 bis, 1, van de samengeordende wetten betreffende de kinderbijslag [voor loonarbeiders] de overlevende ouder, ongeacht zijn nationaliteit maar voor zover hij een onderdaan is van een lidstaat of binnen de personele werkingssfeer van verordening nr. 1408/71 valt [...], die in een andere land van de Europese Unie heeft gewerkt gedurende het in artikel 56 bis, 1, van de [aangehaalde] wetten voorziene tijdvak van twaalf maanden, de mogelijkheid ontneemt het bewijs te leveren dat hij voldoet aan de voorwaarde dat hij, als begunstigde in de zin van artikel 51, 3, 1, van [voornoemde] wetten, aanspraak had kunnen maken op zes 5

7 RESUMÉ VAN HET VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING ZAAK C-619/11 maandelijkse forfaitaire bijslagen in de loop van de twaalf maanden die aan het overlijden voorafgaan, terwijl de overlevende ouder, ongeacht of hij de Belgische dan wel de nationaliteit van een andere lidstaat van de Europese Unie heeft, die gedurende het in artikel 56 bis, 1, van de [reeds aangehaalde] wetten voorziene tijdvak van twaalf maanden uitsluitend in België heeft gewerkt, in voorkomend geval omdat hij nooit het Belgische grondgebied heeft verlaten, wél dat bewijs zou mogen leveren. 6