IV. SPOOR UNIFORME REGELEN BETREFFENDE DE OVEREENKOMST VAN INTERNATIONAAL SPOORWEGVERVOER VAN REIZIGERS (CIV AANHANGSEL A BIJ HET VERDRAG) TITEL I

Transcriptie

1 Verdrag 9 mei CIV (Art. 1) IV. SPOOR Verdrag 9 mei 1980 COTIF, Verdrag, prot. voorrechten en immiteiten, CIV, CIM, RID, CUV, CUI, APTU, ATMF Verdrag 9 mei 1980 COTIF, Verdrag, prot. voorrechten en immiteiten, CIV, CIM, RID, CUV, CUI, APTU, ATMF Verdrag 9 mei 1980 betreffende het internationale spoorwegvervoer (COTIF) van 9 mei 1980 in de versie van het Protocol van wijziging van 3 juni 1999 (B.S., 30 augustus 2007, add., B.S., 4 mei 2012) F 1. Goedgekeurd bij Prot. 3 juni 1999, B.S., 30 augustus 2007 UNIFORME REGELEN BETREFFENDE DE OVEREENKOMST VAN INTERNATIONAAL SPOORWEGVERVOER VAN REIZIGERS (CIV AANHANGSEL A BIJ HET VERDRAG) Art. 1. Toepassingsgebied 1. Deze Uniforme Regelen zijn van toepassing op elke overeenkomst van spoorwegvervoer van reizigers, onder bezwarende titel of om niet, wanneer de plaats van vertrek en de plaats van bestemming zijn gelegen in twee verschillende Lid-Staten. Dit geldt ongeacht de woonplaats of zetel en de nationaliteit van de partijen bij de vervoerovereenkomst. 2. Wanneer een internationaal vervoer dat het onderwerp vormt van een en dezelfde overeenkomst, in aanvulling op het grensoverschrijdende vervoer per spoor, een binnenlands vervoer over de weg of over binnenwateren van een Lid-Staat omvat, zijn deze Uniforme Regelen van toepassing. 3. Wanneer een internationaal vervoer dat het onderwerp vormt van een en dezelfde overeenkomst, in aanvulling op het vervoer per spoor, een vervoer over zee of een grensoverschrijdend vervoer over binnenwateren omvat, zijn deze Uniforme Regelen van toepassing, indien het vervoer over zee of het vervoer over binnenwateren wordt uitgevoerd over de lijnen die zijn ingeschreven op de in artikel 24, 1 van het Verdrag bedoelde lijst van de lijnen. 4. Deze Uniforme Regelen zijn, voor wat betreft de aansprakelijkheid van de vervoerder in geval van dood of letsel van reizigers, eveneens van toepassing op personen die een zending begeleiden die wordt vervoerd overeenkomstig de Uniforme Regelen betreffende de overeenkomst van internationaal spoorwegvervoer van goederen (CIM). 5. Deze Uniforme Regelen zijn niet van toepassing op het vervoer tussen stations gelegen op het grondgebied TITEL I ALGEMENE BEPALINGEN van aangrenzende Staten, wanneer de infrastructuur van deze stations wordt beheerd door één of meer beheerders van infrastructuur behorend tot een van deze Staten. 6. Iedere Staat die partij is bij een ander met deze Uniforme Regelen vergelijkbaar verdrag betreffende het rechtstreekse internationale vervoer per spoor van reizigers kan, bij zijn verzoek tot toetreding tot het Verdrag, verklaren dat hij deze Uniforme Regelen slechts zal toepassen op vervoer verricht op een gedeelte van de op zijn grondgebied gelegen spoorweginfrastructuur. Dit gedeelte van de spoorweginfrastructuur moet nauwkeurig zijn omschreven en zijn aangesloten op de spoorweginfrastructuur van een Lid-Staat. Wanneer een Staat de bovengenoemde verklaring heeft afgelegd, zijn deze Uniforme Regelen slechts van toepassing indien: a) de plaats van vertrek of van bestemming alsmede het vervoertraject, zoals die in de vervoerovereenkomst zijn bepaald, gelegen zijn op de omschreven spoorweginfrastructuur; of b) de omschreven spoorweginfrastructuur de verbinding vormt tussen de spoorweginfrastructuur van twee Lid-Staten en deze in de vervoerovereenkomst als vervoertraject voor transitovervoer is overeengekomen. 7. De Staat die overeenkomstig 6 een verklaring heeft afgelegd, kan die op elk tijdstip herroepen door hiervan mededeling te doen aan de depositaris. Deze herroeping wordt van kracht een maand na de dag waarop de depositaris de Lid-Staten hiervan kennis heeft gegeven. De verklaring verliest haar werking, wanneer het in 6, eerste volzin bedoelde verdrag voor die Staat buiten werking treedt. 1. Het COTIF-Verdrag van 9 mei 1980 werd door het Protocol van Vilnius van 3 juni 1999 ingrijpend gewijzigd naar aanleiding van de liberalisering van de Europese spoorwegen. De Europese Commissie heeft de liberalisering vastgelegd in richtlijn 91/440 EEG (Pb.L. 1992, nr. 340/21) waarbij voortaan het beheer van de spoorweginfrastructuur en de exploitatie van de spoorwegdiensten strikt gescheiden dienen gevoerd te worden. De liberalisering werd verder uitgewerkt in de zogenaamde "spoorwegpaketten" van de Europese Commissie. De wijzigingen, opgenomen in het Protocol van Vilnius, werden bij de wet van 15 februari 2007 (BS 30 augustus 2007) opgenomen in de Belgische wetgeving. Ingevolge deze wet werd het gewijzigde CIV-aanhangsel betreffende het reizigersvervoer vanaf 14 augustus 2007 van toepassing. Larcier Wet en Duiding - Vervoer (1 januari 2013) Larcier 153

2 Verdrag 9 mei CIV (Art. 2) 2. De Uniforme Regelen zijn enkel van toepassing op een internationaal vervoer. De bedoeling van partijen is hierbij doorslaggevend: wanneer om een of andere onvoorzienbare omstandigheid het grensoverschrijdend verkeer niet tot stand kon komen, blijven de Uniforme Regelen toch van toepassing (Hoofdstedelijk Gerechtshof Budapest, 56 Pf /1965, BI 1967, 156). 3. In het vorige COTIF-Verdrag diende het vervoer te worden uitgevoerd op de vooraf vastgelegde CIV-lijnen van elke lidstaat. De liberalisering heeft tot gevolg dat een spoorwegexploitant grensoverschrijdend verkeer kan verrichten van vertrek- tot eindpunt. Slechts in uitzonderlijke situaties zal het nog nodig zijn gebruik te maken van voorafgaandelijk opgegeven trajecten (zie verder). 4. Nieuw is tevens dat voortaan ook wegvervoer onderdeel van de overeenkomst van spoorwegvervoer kan zijn onder de volgende voorwaarden: - het spoorwegvervoer is grensoverschrijdend; - het wegvervoer betreft enkel een nationaal traject betreft; - het wegvervoer aanvullend is. Dit laatste betekent dat de reizigers per wagen worden aangevoerd naar de spoorwegterminal of vanaf deze terminal per wagen doorreizen naar de plaats van bestemming; - alle transporten deel uitmaken van de uitvoering van één vervoerovereenkomst met de reiziger, waarbij er niet van de CIV-bepalingen kan afgeweken worden. 5. Voor binnenlandse rivierbevrachting, die aanvullend is bij een grensoverschrijdend spoorwegvervoer, geldt het zelfde dan onder punt 4 vermeld: de CIV-bepalingen zijn toepasselijk. 6. Grensoverschrijdend aanvullend vervoer over zee of over de binnenwateren zal nog steeds onder de CIV-bepalingen vallen indien deze transporten verlopen over de opgegeven CIV-lijnen. Merk op dat internationaal vervoer over de weg niet onder de CIV-bepalingen kan vallen. Wanneer het transport over grensoverschrijdende CIV-lijnen verloopt, is het mogelijk dat het spoorwegvervoer uitsluitend over een binnenlands traject verloopt. Het spoorwegvervoer moet nochtans het hoofdbestanddeel van de totale vervoerovereenkomst blijven. 7. Opvallend is dat de CIV-bepalingen ook van toepassing zijn wanneer het een gratis spoorwegvervoer betreft. Dit is zo niet het geval voor goederenvervoer. Ofschoon niet uitdrukkelijk bepaald, dient de overeenkomst van spoorwegvervoer voor reizigers ruim te worden opgevat. Ook wanneer het aanvullend vervoer over de weg of via het water gratis is, blijven de CIV-bepalingen van toepassing wanneer aan de vereisten van punt 4, 5 of 6 hoger vermeld, werd voldaan. 8. De begeleiders van goederentransporten leveren diensten die deel uitmaken van de CIM-bepalingen. Over de aansprakelijkheid jegens deze begeleiders is er in de CIM-bepalingen niets geregeld. Door thans uitdrukkelijk te verwijzen naar de CIV-bepalingen, is deze lacune opgelost. 9. Reizigers die geen vervoerovereenkomst met de exploitant hebben afgesloten (zwartrijders), kunnen geen aanspraak maken op de CIV-bepalingen ook al zou aan alle vereisten hoger vermeld zijn voldaan. Zwartrijders kunnen niet als reizigers beschouwd worden die gratis rijden vermits de aanhef van 1 duidelijk spreekt over een vervoerovereenkomst. 10. Een grensstation, gelegen in een andere lidstaat, kan uitgebaat worden door een infrastructuurbeheerder van het aangrenzende land. Zodoende wordt dit (buitenlands) grensstation het verlengstuk van het binnenlands transport, ook al is er strikt genomen grensoverschrijdend verkeer geweest. Een voorbeeld hiervan is het grensstation van Basel. Ook al ligt dit op Zwitsers grondgebied, blijft het beheer van deze infrastructuur bij het Duitse DB Netz, het Franse SNCF/RFF en de SBB (Trilaterale Platform Basiliensis). 11. De bedoelde depositaris is het secretariaat van het COTIF (Office Central), Gryphenhübeliweg 30, CH Bern. Art. 2. Verklaring betreffende de aansprakelijkheid in geval van dood en letsel van reizigers 1. Iedere Staat kan op elk tijdstip verklaren dat hij alle bepalingen van deze Uniforme Regelen betreffende de aansprakelijkheid van de vervoerder in geval van dood en letsel van reizigers niet zal toepassen op slachtoffers van een ongeval op zijn grondgebied, die zijn onderdanen zijn of hun gewone verblijfplaats hebben in deze Staat. 2. De Staat die een verklaring overeenkomstig 1 heeft afgelegd, kan deze op elk tijdstip herroepen door hiervan mededeling te doen aan de depositaris. Deze herroeping wordt van kracht een maand na de dag waarop de depositaris de Lid-Staten hiervan kennis heeft gegeven. 1. Aanvankelijk was voorzien dat deze verklaring enkel bij ondertekening van het verdrag kon gebeuren. In de eindversie is uitdrukkelijk voorzien dat deze verklaring op ieder tijdstip mag gebeuren. 2. Dit artikel moet samen worden gelezen met artikel 30 van het RU-CIV (zie verder). De hoogte van de schadevergoeding kan volgens het nationaal recht worden bepaald maar in ieder geval heeft het slachtoffer recht op minstens rekeneenheden. Dezelfde minimumvergoeding is terug te vinden in de Verordening (EG) nr. 1371/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2007 betreffende de rechten en verplichtingen van reizigers in het treinverkeer (Pb.L. 3 december 2007, nr. 315/14 - art. 11 en Bijlage 1, art. 30). 154 Larcier Wet en Duiding - Vervoer (1 januari 2013) Larcier

3 Verdrag 9 mei CIV (Art. 6) Art. 3. Begripsomschrijvingen Voor de toepassing van deze Uniforme Regelen wordt verstaan onder: a) «vervoerder», de contractuele vervoerder met wie de reiziger overeenkomstig deze Uniforme Regelen de vervoerovereenkomst heeft gesloten, of een opvolgende vervoerder, die op grond van deze overeenkomst aansprakelijk is; b) «ondervervoerder», een vervoerder die niet de vervoerovereenkomst heeft gesloten met de reiziger, maar aan wie de onder a bedoelde vervoerder de uitvoering van het vervoer per spoor, geheel of gedeeltelijk, heeft toevertrouwd; c) «Algemene vervoervoorwaarden», de voorwaarden van de vervoerder in de vorm van algemene voorwaarden of van in iedere Lid-Staat rechtens geldende tarieven die door het sluiten van de vervoerovereenkomst onderdeel daarvan zijn geworden; d) «voertuig», motorvoertuig of aanhangwagen die ter gelegenheid van vervoer van reizigers wordt vervoerd. De ondervervoerder moet betrokken zijn bij het vervoer per spoor. Dit betekent dat een wegvervoerder, tenzij deze als opvolgend vervoerder zou tussenkomen, niet als de ondervervoerder van de spoorwegvervoerder kan beschouwd worden. Deze vervoerder is eerder een hulppersoon waarvan men zich bedient. Het verschil is belangrijk: tegen een ondervervoerder kan er rechtstreeks een vordering worden uitgebracht (zie verder art RU-CIV). Art. 4. Afwijkingen 1. De Lid-Staten kunnen overeenkomsten sluiten waarin van deze Uniforme Regelen wordt afgeweken voor vervoer dat uitsluitend wordt verricht tussen twee stations gelegen aan weerszijden van de grens, wanneer zich tussen deze stations en de grens geen ander station bevindt. 2. Voor vervoer tussen twee Lid-Staten via een Staat die geen Lid-Staat is, kunnen de betrokken Staten overeenkomsten sluiten die van deze Uniforme Regelen afwijken. 3. Behoudens andere volkenrechtelijke bepalingen, kunnen twee of meer Lid-Staten onderling de voorwaarden vaststellen waaronder de vervoerders in het verkeer tussen deze Staten verplicht zijn reizigers, bagage, dieren en voertuigen te vervoeren. 4. De in de 1 tot en met 3 bedoelde overeenkomsten, alsmede hun inwerkingtreding worden medegedeeld aan de Intergouvernementele organisatie voor het internationale spoorwegvervoer. De Secretaris-Generaal van de Organisatie stelt de Lid-Staten en de belanghebbende ondernemingen hiervan op de hoogte. 1. Als voorbeeld van de afwijking, zoals bedoeld in 1, wordt verwezen naar het reizigersverkeer in de kanaaltunnel tussen Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Voor dit deeltraject gelden andere algemene voorwaarden dan hier bedoeld. 2. De vervoerplicht werd principieel afgeschaft. Dit belet nochtans niet dat lidstaten onderling een vervoerplicht aan spoorwegexploitanten kunnen opleggen voor het verkeer tussen deze twee lidstaten. Art. 5. Dwingend recht Voorzover deze Uniforme Regelen het niet uitdrukkelijk toelaten, is elk beding dat middellijk of onmiddellijk afwijkt van deze Uniforme Regelen nietig en zonder rechtsgevolgen. De nietigheid van dergelijke bedingen heeft niet de nietigheid van de overige bepalingen van de vervoerovereenkomst tot gevolg. Niettemin kan een vervoerder een zwaardere aansprakelijkheid en zwaardere verplichtingen op zich nemen dan die welke in deze Uniforme Regelen zijn bepaald. 1. Een zwaardere aansprakelijkheid van de vervoerder kan betekenen dat het forfaitaire bedrag van de aansprakelijkheidsbeperking wordt opgetrokken in het voordeel van de reiziger. Maar het zou ook kunnen betekenen dat de spoorwegvervoerder zich verbindt om geen beroep te doen op een bepaalde ontheffingsgrond. 2. Een gelijkaardige bepaling, dat de beperking van de rechten van de reizigers uitsluit, is voorzien in verordening (EG) nr. 1371/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2007 betreffende de rechten en verplichtingen van reizigers in het treinverkeer (art. 6). 3. Wanneer het vervoer wordt geregeld volgens de Uniforme Regelen CIV, kunnen de partijen geen beroep doen op de wettelijke bepalingen van de Belgische wet van 25 augustus 1891 betreffende de overeenkomst van vervoer (Luik 26 februari 1976, BI 1978, 30). TITEL II SLUITING EN UITVOERING VAN DE VERVOEROVEREENKOMST Art. 6. Vervoerovereenkomst 1. Op grond van de vervoerovereenkomst is de vervoerder verplicht de reiziger alsmede, in voorkomend geval, bagage en voertuigen te vervoeren naar de plaats van bestemming en de bagage en de voertuigen af te leveren op de plaats van bestemming. 2. De vervoerovereenkomst moet worden vastgelegd in een of meer vervoerbewijzen die aan de reiziger worden overhandigd. Onverminderd artikel 9 tast het Larcier Wet en Duiding - Vervoer (1 januari 2013) Larcier 155

4 Verdrag 9 mei CIV (Art. 7) ontbreken, de onregelmatigheid of het verlies van het vervoerbewijs noch het bestaan, noch de geldigheid van de overeenkomst aan, die onderworpen blijft aan deze Uniforme Regelen. 3. Het vervoerbewijs levert volledig bewijs, behoudens tegenbewijs, van het sluiten en de inhoud van de vervoerovereenkomst. 1. De vervoerovereenkomst is een consensuele overeenkomst geworden die niet aan specifieke vormvereisten is onderworpen. Het vervoerbewijs vormt niet langer meer een essentieel bestanddeel van de vervoerovereenkomst, maar het ontbreken van het vervoerbewijs kan wel tot gevolg hebben dat de reiziger wordt uitgesloten om aan het vervoer deel te nemen. Hiervoor is verwezen naar artikel 9 (zie verder). 2. In de Algemene voorwaarden voor spoorwegvervoer van reizigers, te Bern, versie van 30 april 2009 van de Commissie CIV, staat vermeld dat de vervoerovereenkomst bestaat uit: a. de Algemene voorwaarden hoger vermeld; b. de bijzondere vervoervoorwaarden van de vervoerder(s); c. de specifieke gegevens vermeld op het vervoerbewijs (tarieven). Indien de bijzondere vervoervoorwaarden in strijd zouden zijn met de Algemene voorwaarden (GCC-CIV/ PRR), hebben de bijzondere voorwaarden voorrang. Bij tegenstrijdigheden in de bijzondere voorwaarden, heeft de reiziger steeds recht op de meest gunstige voorwaarden. 3. Vervoerovereenkomsten worden vastgelegd in vervoerbewijzen (in de vorm van een traditioneel papieren vervoerbewijs of in elektronische vorm). Een vervoerbewijs levert volledig bewijs, behoudens tegenbewijs, voor de totstandkoming en de inhoud van de vervoerovereenkomst. 4. Het bezit van een ticket is niet het enige toelaatbare bewijs van de vervoerovereenkomst. Ook de omstandigheden waarin het ongeval zich voordeed, kunnen aantonen dat het contract op dat ogenblik werd uitgevoerd. Dit is zo het geval wanneer het slachtoffer via het perron in de treinwagon stapt, hierbij gebruik makend van de infrastructuur van de vervoerder (Brussel 29 februari 2000, RGAR 2002, 13528). 5. In de verordening (EG) nr. 1371/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2007 betreffende de rechten en verplichtingen van reizigers in het treinverkeer is verder uitgewerkt in artikel 9 hoe vervoerbewijzen dienen aangeboden te worden (loketten of automaten, internet of enige andere beschikbare informatietechnologie en in de trein,...). 6. Een gratis vervoerbewijs, bestaande enerzijds uit een gratis vervoerbewijs voor het Franse grondgebied en anderzijds bestaande uit een gratis vervoerbewijs voor het Belgische grondgebied, doet geen afbreuk aan het toepasselijk zijn van de RU-CIV-bepalingen vermits duidelijk een internationaal vervoer werd beoogd (Cass. 6 februari 1997, BI 1997, 292). 7. Wanneer een reiziger een station te ver meerijdt omdat deze zich niet bewust was waar precies er diende uitgestapt te worden, stelt zich de vraag of een ongeval, ontstaan bij het uitstappen, nog onderdeel van de vervoerovereenkomst is. In dit geval wordt de aansprakelijkheid van de vervoerder niet verlengd tot het station waar er effectief werd uitgestapt. De spoorwegvervoerder is enkel aansprakelijk omdat de reiziger zonder meer de wagon kon verlaten terwijl deze uitgang noodzaakte om op het spoorballast te stappen. Het betreft hier een extra contractuele fout in hoofde van de spoorwegvervoerder (Cass. (Fr.) 16 juli 1980, BI 1981, 138, BT 1980, nr en zie tevens Cass. (Fr.) 12 december 1978, BT 1979,137). Art. 7. Vervoerbewijs 1. De Algemene vervoervoorwaarden bepalen de vorm en de inhoud van de vervoerbewijzen, alsmede de taal waarin en de lettertekens waarmee zij moeten worden gedrukt en ingevuld. 2. Op het vervoerbewijs moet ten minste worden vermeld: a) de vervoerder of de vervoerders; b) de aanduiding dat het vervoer, ongeacht enig andersluidend beding, is onderworpen aan deze Uniforme Regelen; zulks kan geschieden door vermelding van de afkorting CIV; c) elke andere aanduiding die noodzakelijk is om het sluiten en de inhoud van de vervoerovereenkomst te bewijzen en de reiziger in staat te stellen de rechten die uit de vervoerovereenkomst voortvloeien, te doen gelden. 3. De reiziger moet er zich bij het in ontvangst nemen van het vervoerbewijs van overtuigen, dat dit met zijn aanwijzingen overeenstemt. 4. Het vervoerbewijs is overdraagbaar, indien het niet op naam is gesteld en de reis nog niet is aangevangen. 5. Het vervoerbewijs kan ook worden opgesteld in de vorm van elektronische registratie van gegevens, die kunnen worden omgezet in leesbare lettertekens. De voor de registratie en verwerking van de gegevens gebruikte procedures moeten uit functioneel oogpunt gelijkwaardig zijn, in het bijzonder wat betreft de bewijskracht van het vervoerbewijs, dat door deze elektronische gegevens wordt gevormd. 156 Larcier Wet en Duiding - Vervoer (1 januari 2013) Larcier

5 Verdrag 9 mei CIV (Art. 12) 1. Wat als de reiziger niet (voldoende) heeft gecontroleerd of het vervoerbewijs beantwoordt aan zijn aanwijzingen? De juridische gevolgen worden niet in de tekst besproken. Bijgevolg zullen de gevolgen van deze nalatigheid moeten beoordeeld worden volgens het toepasselijke nationale recht. 2. Niettegenstaande het feit dat een vervoerbewijs overdraagbaar is zolang de reis nog niet begonnen is, mogen de reizigers deze vervoerbewijzen niet met winst doorverkopen. Art. 8. Betaling en terugbetaling van de vervoerprijs 1. Tenzij tussen de reiziger en de vervoerder anders is overeengekomen, moet de vervoerprijs vooraf worden betaald. 2. De Algemene vervoervoorwaarden bepalen onder welke voorwaarden een terugbetaling van de vervoerprijs plaatsvindt. Wanneer de vervoerder bij vergissing een tarief heeft aangerekend, dat ondertussen verhoogd is en officieel werd gepubliceerd, kan de reiziger worden aangesproken om naderhand het verschil bij te passen. Het louter feit dat de reiziger onmogelijk kon weten op welke wijze de aangerekende prijs tot stand was gekomen en dat er een vervoerovereenkomst op basis van de verkeerde prijs was tot stand gekomen, doet hieraan geen afbreuk (Hoogste gerechtshof Hongarije, rolnummer /1979, BI 1984, 21). Art. 9. Recht op vervoer Uitsluiting van vervoer 1. De reiziger moet vanaf het begin van de reis voorzien zijn van een geldig vervoerbewijs en dit bij een controle van de vervoerbewijzen tonen. De Algemene vervoervoorwaarden kunnen bepalen: a) dat een reiziger die geen geldig vervoerbewijs toont, boven de vervoerprijs een toeslag moet betalen; b) dat een reiziger die weigert onmiddellijk de vervoerprijs of de toeslag te betalen, van het vervoer kan worden uitgesloten; c) of en onder welke voorwaarden een terugbetaling van de toeslag plaatsvindt. 2. De Algemene vervoervoorwaarden kunnen bepalen dat reizigers die: a) een gevaar vormen voor de veiligheid en de goede bedrijfsgang of voor de veiligheid van andere reizigers; b) andere reizigers op onaanvaardbare wijze lastig vallen, van het vervoer zijn uitgesloten of onderweg van het vervoer kunnen worden uitgesloten en dat deze personen geen recht hebben op terugbetaling van de vervoerprijs, noch van de prijs die ze hebben betaald voor het vervoer van hun bagage. In de bijzondere voorwaarden van de NMBS is nog opgenomen dat een reiziger die wegens zijn toestand zijn medereizigers kan hinderen (bv. door dronkenschap maar ook door ziekte) kan uitgesloten worden van de reis of onderweg uit de trein kan worden gezet. Conform de Algemene voorwaarden kan er dan geen aanspraak worden gemaakt op de terugbetaling van het vervoerbewijs. Art. 10. Naleving van overheidsvoorschriften De reiziger moet de voorschriften van de douane of andere overheidsinstanties naleven. Art. 11. Uitvallen en vertraging van een trein. Missen van een aansluiting De vervoerder moet eventueel op het vervoerbewijs vermelden dat de trein is uitgevallen of de aansluiting is gemist. 1. Op deze wijze kan de reiziger naderhand gemakkelijk aantonen dat er schadevergoeding dient geregeld te worden. 2. Onder "vertraging" wordt verstaan: het tijdverschil tussen het tijdstip waarop de reiziger volgens de openbaar gemaakte dienstregeling had moeten aankomen en het tijdstip van zijn werkelijke of verwachte aankomst. TITEL III VERVOER VAN HANDBAGAGE, DIEREN, BAGAGE EN VOERTUIGEN HOOFDSTUK I GEMEENSCHAPPELIJKE BEPALINGEN Art. 12. Toegelaten voorwerpen en dieren 1. De reiziger mag, overeenkomstig de Algemene vervoervoorwaarden, makkelijk draagbare voorwerpen (handbagage) alsook levende dieren meenemen. Bovendien mag de reiziger voorwerpen van grote omvang meenemen, overeenkomstig de bijzondere bepalingen in de Algemene vervoervoorwaarden. Voorwerpen of dieren die voor de reizigers hinderlijk kunnen zijn of schade kunnen veroorzaken, zijn van het vervoer uitgesloten. Larcier Wet en Duiding - Vervoer (1 januari 2013) Larcier 157

6 Verdrag 9 mei CIV (Art. 13) 2. De reiziger kan, overeenkomstig de Algemene vervoervoorwaarden, voorwerpen en dieren als bagage verzenden. 3. De vervoerder kan, overeenkomstig de bijzondere bepalingen in de Algemene vervoervoorwaarden, het vervoer van voertuigen toelaten ter gelegenheid van het vervoer van reizigers. 4. Het vervoer van gevaarlijke goederen als handbagage, bagage in of op voertuigen die overeenkomstig deze Titel per spoor worden vervoerd, moet in overeenstemming zijn met het Reglement betreffende het internationale spoorwegvervoer van gevaarlijke goederen (RID). 1. In haar algemene voorwaarden geeft de NMBS aan wat onder handbagage moet verstaan worden (art. 6): De handbagage moet eenvoudig te verplaatsen zijn en in de daarvoor voorziene bagageruimten passen. Handbagage mag andere reizigers of de uitvoering van het spoorwegvervoer niet hinderen en geen schade veroorzaken aan bijvoorbeeld andere reizigers, andere handbagage of treinapparatuur. Enkel stoffen en artikelen die zijn verpakt voor detailverkoop en bedoeld voor persoonlijk of huishoudelijk gebruik of voor recreatieve of sportieve activiteiten zijn toegestaan. Het is verboden om wapens en munitie in treinen mee te nemen (ook geen replica's!). Puntige en scherpe voorwerpen (messen, bijlen, hakmessen, pijlen,...) zijn eveneens verboden. 2. In haar bijzondere voorwaarden (art. 3.1) geeft de NMBS aan dat handbagage steeds gratis wordt vervoerd met een maximum van 3 stuks per reiziger en een maximaal toegestaan gewicht van 30 kilo. Voor fietsen, met uitzondering van vouwfietsen, éénwielers of autopeds, dient er wel betaald te worden bij de NMBS. Ski's, kinder- en rolwagens zijn daarentegen wel gratis. Fietsen, kinder- en rolwagens dienen door de reiziger zelf tot aan de trein te worden gebracht en te worden in- en uitgeladen. 3. Wanneer het gevonden voorwerpen betreft, kan de vervoerder zonder toezicht handbagage onderzoeken, inclusief de inhoud, en deze uit de trein verwijderen en vernietigen als de vervoerder of de autoriteiten dit voor de veiligheid van het vervoer of de reizigers nodig achten. 4. Grote voorwerpen: fietsen kunnen als handbagage worden vervoerd volgens de bepalingen van de bijzondere vervoervoorwaarden. 5. In principe mogen "levende dieren" niet in de rijtuigen worden meegenomen, tenzij het duidelijk zichtbaar geleide honden betreft voor minder validen. In haar bijzondere voorwaarden beschouwt de NMBS bepaalde levende dieren als "handbagage", die bijgevolg wel en gratis mag meegenomen worden. Het betreft honden, katten en kleine huisdieren die opgesloten zitten in een kooi/kist van maximaal 55 cm x 30 cm x 30 cm. Voor grotere honden aan de leiband bestaat er, mits betaling van 50% van een treinkaartje tweede klas, ook de mogelijkheid van vervoer in het reizigerscompartiment. In geval van hinderlijk gedrag heeft de treinbegeleider steeds het recht om het dier elders onder te brengen. Art. 13. Onderzoek 1. De vervoerder heeft bij een ernstig vermoeden van overtreding van de vervoervoorwaarden het recht te onderzoeken of de vervoerde voorwerpen (handbagage, bagage, voertuigen met inbegrip van hun lading) en dieren voldoen aan de vervoervoorwaarden, wanneer de wetten en voorschriften van de Staat waar het onderzoek moet plaatsvinden zulks niet verbieden. De reiziger moet worden verzocht bij het onderzoek aanwezig te zijn. Indien hij zich niet meldt of niet kan worden bereikt, moet de vervoerder een beroep doen op twee onafhankelijke getuigen. 2. Wanneer wordt vastgesteld dat de vervoervoorwaarden niet zijn nageleefd, kan de vervoerder van de reiziger betaling verlangen van de kosten die in verband met het onderzoek zijn gemaakt. Hoger werd gemeld dat gevonden voorwerpen steeds mogen onderzocht worden. Wanneer de eigenaar echter gekend is, dienen er grondige redenen te zijn om de bagage te doorzoeken en hierbij dient de eigenaar, zo mogelijk, aanwezig te zijn. Art. 14. Naleving van overheidsvoorschriften De reiziger moet tijdens zijn vervoer de voorschriften van de douane of andere overheidsinstanties met betrekking tot het vervoer van voorwerpen (handbagage, bagage, voertuigen met inbegrip van hun lading) en dieren, ter gelegenheid van zijn vervoer, naleven. Tenzij in de wetten en voorschriften van de desbetreffende Staat anders wordt bepaald, moet de reiziger bij het onderzoek van deze voorwerpen aanwezig zijn. Art. 15. Toezicht De reiziger moet toezicht uitoefenen op de handbagage en de dieren die hij meeneemt. HOOFDSTUK II HANDBAGAGE EN DIEREN 158 Larcier Wet en Duiding - Vervoer (1 januari 2013) Larcier