12/11/2009. Nieuws over exotische vaatplanten Inleiding. Leni Duistermaat

Transcriptie

1 H. Duistermaat Nieuws over exotische vaatplanten 2009 Leni Duistermaat i.s.m. Wout Holverda, René van Moorsel, Johan van Valkenburg (PD), FLORON en waarneming.nl Inleiding Selectie van 26 soorten, meest bloemplanten (Angiospermen), één sporenplant (Lycopsida) 5 soorten dit jaar voor het eerst in Nederland waargenomen of van vorig jaar bevestigd opvallende trends: overblijvende tuinplanten zaaien zich uit tuinplanten vestigen zich buiten het urbane gebied onkruiden in mediterrane kuipplanten Nationaal Herbarium Nederland Exotenbijeenkomst, Arnhem, 10 december Actinidia deliciosa Kiwi China Fruitstruik: recent standhoudend Cabomba caroliniana Waterwaaier (Cabomba) Oorspronkelijk uit Z. en zuidelijk Vorig jaar nog van 4 locaties bekend, nu van 10 uurhokken Schiedam: in straatput (R. Andeweg) Foto: G. de Kinderen Bron: Van Valkenburg & Rotteveel (Gorteria 34, in prep.) Carex muskingumensis (Palmzegge) Catalpa bignonioides Trompetboom Uit N.Amerika, verkocht als tuinplant 1 e melding Nederland: Huissen-GE (B. te Linde) (Oirschot-N.Br. (R. Barendse): niet in pollen) N.Amerika Tuinboom, soms verwilderend in stedelijk gebied Uitzaai: Huissen, Doetinchem (B. te Linde) Breda (F. Brekelmans) Foto s: B. te Linde 1

2 Foto: Foto: Schmeil & Fitschen 12/11/2009 Chamaesyce (Euphorbia) prostrata Chamaesyce serpens subsp. serpens Onkruid, ingeburgerd in Mediterraan gebied; vruchten op ribben behaard C.maculata vruchten geheel behaard Emmen (WFDexcursie) Den Haag (H. v.d.meer) Overloon: onkruid in pot met Olijf (T.Verrijdt) Amerika Ingeburgerd in Z.Frankrijk en Spanje glad zaad 1 e melding Nederland: Overloon (T. Verrijdt): onkruid in pot met Olijf uit Spanje Foto: H.v.d.Meer Z.Amerika Conyza bilbaoana Ruige fijnstraal Zutphen (B. te Linde) Duiven? (B. te Linde) Utrecht (F.Brekelmans) Rotterdam: overblijvend?! (R.Andeweg) Cyperus longus Rood cypergras Mediterraan, M. & Z. Europa 4 locaties in 2009 (DR, LI, GE) Cyperus eragrostis Bleek cypergras subtropisch Amerika 8 locaties in 2009 (NH, OV, ZH, GE, ZL, LI) Foto: R. Andeweg In navolging van Conyza sumatrensis (Hoge fijnstraal) en C. bonariensis (Gevlamde fijnstraal) aan het inburgeren Galega officinalis Galega Z.&O. Europa en W. Azië, soms verwilderend Walcheren: sinds 2008 op diverse plaatsen, in het Sloegebied uitbreidend en niet ingezaaid (J. Walhout, P. Meininger) Amsterdam (A.J. Rossenaar) Galium parisiense Frans walstro Mediterraan en M. Europa adventief Alkmaar (N. van der Ham) Utrecht (F. Brekelmans) Foto:N. van der Ham Foto: P. Meininger 2

3 Heliotropium europaeum Europese heliotroop Helleborus lividus subsp. corsicus Z.Europa, Z.W.Azië en N.Afrika Onkruid Overloon (T. Verrijdt): als onkruid in pot met Olijf uit Spanje Mediterraan Uitzaaiend binnen de bebouwde kom maar niet direct geassocieerd met tuinen (Den Haag, Nijmegen, Ulft, Twello, Vleuten; div. waarnemers) Foto: M. Feenstra Impatiens capensis Oranje springzaad N.Amerika Ingeburgerd in westelijk F en L Sneek? (H.Sieben) Vreugderijkerwaard-OV (G.Kurstjens) Amsterdam, Oude Meer (J.van den Brink) Oud Zuilen-Vecht(G.van Geest) Bunnik-Kromme Rijn (W.de Wild) Renkum-GE (M.Lammers) Gendt-Duffelt-Ooij-Bemmel, div. plaatsen langs de Rijn (M.Feenstra, P.Meininger, B.Beekers, M.Bolten, G.Kurstjens, R.Knops) Foto: J. van den Brink Juncus anthelatus en J. tenuis Tengere Russen ondersoort anthelatus: 1 e meldingen voor NL: Lage Mierde (R.Barendse) Bornerbroek(P.Stolwijk) Winterswijk (D.Prins) Flora of North America, vol. 22 J. anthelatus 6mm J. tenuis Foto: J.W. de Jong <75% Foto:M. Bolten Foto: P.Stolwijk Juncus dudleyi In België in 1991 gevonden (als J. tenuis var. uniflorus) Lagarosiphon major Verspreidbladige waterpest Foto s: J. van Valkenburg Verwantschap van J. tenuis A: J. tenuis, lange vliezige oortjes B: J. dudleyi, korte kraakbeenachtige oortjes 1 e melding voor Nederland: Nieuwleusen-OV (A. Corporaal & J. Schaminée) + hybride, nieuw taxon v1n6.pdf Flora of North America, vol. 22 Oorspronkelijk uit Zuid-Afrika In de handel als vijverplant; invasief m.n. in Nieuw Zeeland en Ierland Verschil t.o.v. Waterpest: bladen verspreid en teruggekromd; bladtoppen steken boven water uit; plant voelt ruw aan. Breda (op 2 plekken: M. Soes, P. van Ruth) Was al bekend van Emmererfscheidenveen, Ter Apel, Soest, Tilburg, St.Oedenrode, Noorbeek vvalkenburg & Pot, Gorteria 33 (2008) Foto: Schmeil & Fitschen 3

4 Liriodendron tulipifera Tulpenboom Ludwigia grandiflora Waterteunisbloem E. N.-Amerika Zaailing in Huissen-GE (B. te Linde, 2008) Foto: J. van den Brink L. grandiflora Oorspronkelijk uit Aanvullingen vooral in Zeeland: Schouwen-Duivenland, Zierikzee (G. van den Ende); Walcheren, Oostkapelle (J. Walhout); Zeeuws-Vlaanderen, 2x bij Terneuzen (P. Maas, P. Meininger) Foto:B. te Linde Foto: NHN Foto: NHN Luzula nivea Myriophyllum heterophyllum Ongelijkbladig vederkruid N.C.Frankrijk N.O.Spanje, oostwaards tot C.Italië en Slovenië 1e melding in Nederland: Driehuis (H. Wondergem): in SBB-terrein Slingeduin, stinzenplantenterrein maar al jaren geleden uit beheer genomen Oorspronkelijk uit Vijverplant Al bekend van de provincies Drenthe, Overijssel, Utrecht, Gelderland, Noord Brabant en Limburg Nieuw: Zuid Holland, Barendrecht (R. de Graaf) Foto: gardenersworld Foto: missouriplants.com Parapholis incurva Kromstaart Kusten van Z.W.Europa, Z.W.Azië en N.Afrika Nu subkosmopoliet, vooral in kuststreken, maar niet zoutgebonden zoals P. strigosa (Dunstaart) in 1936 adventief; nu: Persicaria wallichii Afghaanse duizendknoop M.-Azië ; zeer zeldzaam 2008/9 div. plaatsen in F: Gelderland, Rhenen, Rotterdam; Amersfoort, Veluwe, Achterhoek (div. waarnemers) R. Glas: wordt door maaien steeds verder verspreid Vaassen (E. de Boer): tussen straattegels; gele wortels Foto: R. Andeweg Foto: M. Bolten 4

5 Foto: Andrew Davis (JIC) Foto s: M. Soes 12/11/2009 Phedimus (Sedum) kamtschaticum O. Azië (Rusland, China, Japan, Korea) In bebouwde kom van diverse gemeenten (diverse waarnemers) Middenberm snelweg A12 Arnhem-Duitsland (B. te Linde) Amerika Vijverplant Sagittaria latifolia Breed pijlkruid Vooralsnog alleen in stedelijke omgeving, in 2009 (div. waarnemers) : Abcoude, Den Haag, Utrecht, Elburg Foto: P. Peperkamp Selaginella kraussiana Z. en C. Afrika, Azoren Kamer- en kasplant Blad-dimorfie, wortels bovenzijde stengel al wel eerder gevonden, maar lijkt zich tenminste te handhaven: Wageningen (2008, M. Soes: al 4 jaar aanwezig) Heiloo (H. Hillebrand) Sorghum halepense Wilde sorgo W.Azië en N.O.Afrika Wageningen, bij werkende graanmolen waar ook sorghummeel wordt verkocht (P.Hoekstra/M.Soes/R.Wilschut) Utrecht (W.Vuik), Rotterdam (R.Andeweg), Leeuwarden (N.van der Ham) (niet Arnhem: foto lijkt Hanepoot) Foto s: M. Soes H. Duistermaat Dank aan alle ogen in het veld, professioneel en vrijwillig, voor het doorgeven van vondsten 5