Groep 7/8. 0 Hoofstuk. Groep 7/8

Transcriptie

1 0 Hoofstuk 1. Globe of kaart 2. Over tekens en kleuren 3. Schaal: Van groot naar klein 4. Over richtingen 5. Kaarten in soorten 6. De wegenkaart 7. Maak je eigen weerkaart

2 1 Globe of kaart 1. Hieronder zie je twee afbeeldingen van de aarde. De ene is een globe en de andere een wereldkaart. Welke afbeelding lijkt het meeste op de echte aarde? 2. In de vlaggen op de globe staan letters. Wat betekenen ze? NP = KK = E = 3. Op een globe kun je nooit alle werelddelen tegelijk zien. a. Van welk werelddeel zie je het grootste gedeelte? b. Noem ook een werelddeel waarvan je helemaal niets ziet. 2

3 1 Globe of kaart 4. Kleur de globe: Land - geel Water - lichtblauw 5. Wanneer je de wereldkaart bekijkt, zie je alle werelddelen wel in één keer. a. Zet in elk werelddeel de juiste naam en geef ze elk een andere kleur. b. Zet ook het woord evenaar op de juiste plaats. 6. Hoe heten de drie oceanen? Kijk op de wereldkaart naar de gebieden met een A en een B. Het lijkt wel of deze gebieden heel ver van elkaar liggen. Maar in werkelijkheid liggen die gebieden juist dicht bij elkaar. Hoe kan dat? 8. Waarom kan je op een wereldkaart niet veel te weten komen over Nederland? 3

4 2 Over tekens en kleuren Bekijk de plattegrond van de stadswijk hieronder. Je ziet een hoofdweg en een aantal andere wegen. Ook kan je lezen waar woningen staan, waar winkels zijn en waar sportvelden liggen. En je leest waar het park, de school en de kerk zich bevinden. Toch is een kaart of plattegrond met alleen maar woorden niet erg duidelijk. Het kan ook anders. winkels kerk park woningen sportvelden 1. Kleur alle vakken met het woord woningen rood. Eigenlijk kan het woord woningen nu weg, want je weet: een rood vak betekent woningen. 2. Kleur nu verder: Het vak met de winkels - oranje Het park en de sportvelden - lichtgroen De school en de kerk - lichtbruin 3. Het begint al aardig op een kaart te lijken. Maar het park en de sportvelden zijn beide groen. Zet daarom in de sportvelden het volgende teken: 4. Kleur nu nog de hoofdweg bruin en de andere wegen geel.

5 2 Over tekens en kleuren 5. Toch is de plattegrond nu nog niet klaar. Je weet nu zelf wel wat de kleuren betekenen, maar hoe kan iemand anders dat weten? Daarom moet er een legenda bij, die de kleuren en tekens verklaart. Die legenda maak je hieronder Zoek in je atlas de kaart op met de grondsoorten in Nederland. Kies vier grondsoorten uit. Kleur telkens het hokje in met de kleur waarmee de grondsoort wordt aangegeven. grondsoort kleur a. b. c. d. 7. De kleur groen komt in je atlas op verschillende plaatsen voor. Zoek drie verschillende dingen die met de kleur groen worden aangegeven

6 2 Over tekens en kleuren 8. Kijk in je atlas met welk teken de spoorlijnen worden aangegeven. Zoek daarna de plaats Zutphen op. Kun je ontdekken waar de vijf spoorlijnen heengaan? 1. naar: 2. naar: 3. naar: 4. naar: 5. naar: 9. Op het kaartje hieronder zie je waar de spoorlijnen heengaan. Zoek uit welke plaats dat is Harderwijk Hilversum Apeldoorn Utrecht Leusden 10. Welk teken wordt in je atlas gebruikt voor: a. het vliegveld Schiphol: b. de sluis bij Tiel:

7 3 Schaal: Van groot naar klein Jeroen Bakker is verhuisd van Rotterdam naar Arnhem. Hij wil zijn vrienden in Rotterdam laten zien hoe zijn nieuwe kamer eruit ziet. Daarom heeft hij een plattegrond gemaakt. Eerst heeft hij de kamer nauwkeurig opgemeten en daarna in het klein nagetekend. Het schaalstokje laat zien dat 1 centimeter op de plattegrond in werkelijkheid 100 centimeter is, dus 1 meter. = 1 meter 1. Gebruik je liniaal en reken uit: a. Hoe lang is het bed in werkelijkheid? meter lang b. Hoe breed is het bureau in werkelijkheid? meter lang c. Hoe lang en hoe breed is de kamer in werkelijkheid? meter lang meter breed 2. Kaarten worden vaak nagetekend van luchtfoto s. Bekijk de tekening. Lees de zin en streep het foute woord door. a. Hoe hoger je bent, hoe kleiner / groter het gebied is dat je kunt zien. b. Hoe hoger je bent, hoe kleiner / groter de huizen, de akkers en de weilanden beneden je lijken. 7

8 3 Schaal: Van groot naar klein 3. Noem drie dingen die je op een luchtfoto wel kan zien, maar die de kaartmaker op de kaart weglaat Hoek van Holland Rotterdam Ouddorp Zierikzee Moerdijk kilometer 4. Net als bij de plattegrond van de kamer staat bij een kaart altijd aangegeven hoe je werkelijke afstanden kunt uitrekenen. Kijk maar naar het kaartje van Rotterdam en omgeving. Reken uit hoeveel kilometer de werkelijke afstand is: a. van Rotterdam naar Hoek van Holland : kilometer b. van Rotterdam naar Zierikzee : kilometer c. van Rotterdam naar Moerdijk : kilometer d. van Rotterdam naar Ouddorp : kilometer 5. Je hebt de afstanden uitgerekend in een rechte lijn. Over de weg zijn de afstanden natuurlijk 8

9 4 Over richtingen 1. Het bekendste instrument waarmee we heel precies richtingen kunnen bepalen, is het kompas. a. Kun je twee mensen noemen die tijdens hun werk gebruik maken van een kompas en b. Zoek op het internet op hoe een kompas werkt. Gebruik Davindi van de site van kennisnet. 2. Maar ook zonder kompas kun je de windstreken vinden door op de zon te letten. a. s Morgens komt de zon op in het : b. Om ongeveer 12 uur staat de zon in het : c. s Avonds gaat de zon onder in het : 3. De windstreken worden meestal aangegeven met een windroos. Maak de windroos af door ook de andere 7 windstreken op de goede plaats erbij te zetten. N

10 4 Over richtingen 4. Op een landkaart ligt het noorden altijd bovenaan de kaart. Kijk nog eens naar de windroos. Kijk ook naar het kaartje en schrijf dan op waar de volgende plaatsen in Nederland liggen. Kies uit: N, O, Z, W, NO, ZO, ZW, NW en midden. Als je niet weet waar de plaatsen liggen, zoek je ze op in de atlas. Rotterdam : W N Amsterdam : W O Utrecht : Z Den Bosch : Zaanstad : Almere : Amersfoort : Capelle a/d IJssel : Helmond : Apeldoorn : 5. Neem nu je atlas en zoek uit of de volgende zinnen goed of fout zijn. Is de zin goed, dan kleur je het hokje ervoor groen. Is de zin fout, dan kleur je het hokje rood. Dokkum ligt ten noordoosten van Leeuwarden. Schoonebeek ligt in het zuidwesten van Drenthe. De Noordoostpolder ligt in het noordoosten van Overijssel. Nijmegen ligt ten zuiden van de Maas. Het vliegveld Schiphol ligt ten zuidwesten van Amsterdam. De Oosterschelde ligt ten oosten van de Westerschelde. Het Westland ligt ten westen van Rotterdam. De IJssel stroomt ten oosten van Apeldoorn. 10

11 5 Kaarten in soorten In je atlas kom je allerlei kaarten van Nederland tegen. Waar ze over gaan staat erbij. Enkele van die kaarten heb je nodig voor de volgende opdrachten. 1. Op het kaartje zijn tien plaatsen met rondjes aangegeven. Dat zijn: 1. Amsterdam 6. Leeuwarden 2. Apeldoorn 7. Lelystad 3. Emmen 8. Middelburg 4. Enschede 9. Tiel 5. Gouda 10. Tilburg Zet bij ieder rondje het goede cijfer. 2. Zoek in de atlas de grondsoortenkaart van Nederland op en kleur de rondjes: groen als de plaats in een kleigebied ligt (zeeklei of rivierklei) paars als de plaats in een veengebied ligt geel als de plaats in een zandgebied ligt 3. Zoek nu de hoogtekaart van Nederland op. a. Op de kaart komt de afkorting N.A.P. voor. Wat betekent deze afkorting? b. Van de tien plaatsen op het kaartje ligt een aantal beneden N.A.P. Zoek dat uit en zet een (min) bij die plaatsen. c. Zet bij de plaatsen die boven N.A.P. liggen een Kijk op de kaart van het bodemgebruik. Zoek uit welk bodemgebruik veel voorkomt bij de volgende plaatsen. Leeuwarden : Eindhoven : Lelystad : Apeldoorn : Gouda :

12 6 De wegenkaart Kijk op de wegenkaart van Nederland. Of kijk op de wegenkaart van Nederland in je atlas. 1. Noem drie soorten wegen die op de kaart zijn aangegeven a. Wat voor soort weg is de Afsluitdijk? b. Hoe lang is deze dijk? 3. a. Wat voor soort weg is de weg tussen Alkmaar en Den Helder? b. Wat is over de weg de afstand tussen deze plaatsen? 4. a. Welk teken geeft aan dat ergens een veerpont vaart? b. Vanuit Harlingen vaart een veerpont naar twee eilanden. Welke eilanden zijn dat? en c. Welk water steekt deze veerpont over? 12

13 6 De wegenkaart 5. Noem drie dingen die op de kaart zijn aangegeven en die vooral zijn bedoeld als aanwijzingen voor toeristen Probeer uit te vinden in welke plaatsen de volgende richtingsborden staan. Breda 21 km Eindhoven 33 km s-hertogenbosch Tilburg Hilversum 15 km s-hertogenbosch 53 km Utrecht Amersfoort 13

14 6 De wegenkaart Den Haag 17 km Haarlem 31 km 7. a. Je rijdt met de auto van Rotterdam naar Eindhoven. Dat is 110 kilometer. De auto rijdt 1 op 10. Dit betekent dat de auto op 1 liter benzine kilometer kan rijden b. In de tank zit nog 9 liter benzine. Is dat genoeg of moet je onderweg tanken? 14

15 7 Maak je eigen weerkaart 1. Je hebt op de televisie of in de krant vast wel eens een weerkaart gezien. Lees hieronder het weerbericht voor morgen en maak dan de weerkaart die bij dit weerbericht hoort. De tekens die je moet gebruiken staan naast het kaartje. Weerbericht voor morgen We verwachten morgen een wind uit het noordwesten. Met die wind zullen wolken ons land binnendrijven. Daardoor zal het in het midden van het land bewolkt zijn. In Zeeland, Noord-Brabant en Limburg zullen enige regenbuien vallen. In Zuid-Limburg zal dat samengaan met onweer. In Friesland, Groningen en Drenthe blijft het zonnig. Langs de kust wordt de temperatuur niet hoger dan 15ºC maar in het oosten loopt de temperatuur op tot 18ºC. W NW ZW N Z NO ZO O windrichting zonnig regen onweer bewolking 15

16 7 Maak je eigen weerkaart 2. In de zomer is het in het oosten van ons land vaak warmer dan in het westen. Probeer dat te verklaren. 4. In de winter is dit precies andersom. Dan is de temperatuur in het westen vaak hoger dan in het oosten. Hoe verklaar je dat? 1