Sanitair Warm Water Basisprincipes, dimensionering en voorkomen van Legionella-ontwikkeling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Sanitair Warm Water Basisprincipes, dimensionering en voorkomen van Legionella-ontwikkeling"

Transcriptie

1 Sanitair Warm Water Basisprincipes, dimensionering en voorkomen van Legionella-ontwikkeling Bart Bleys WTCB - Labo Watertechnieken Disclaimer NL Het cursusmateriaal maakt geen onderdeel uit van de officiële publicaties van het WTCB en mag dus niet als referentie gebruikt worden. De gedeeltelijke, of gehele, verdeling of vertaling van deze documenten is enkel toegestaan met toestemming van het WTCB. Sanitair Warm Water Slide 1

2 Inhoud Belang SWW Ontwerpparameters Resultaten recente metingen van waterverbruiken Dimensioneren Metingen m.b.t legionellaontwikkeling Noodzaak spoelen bij niet-gebruik Verlaging TSWW + regelmatig opstoken Nieuwe BBT Legionella Sanitair Warm Water Slide 2

3 Context - belang SWW Evolutie aandeel SWW in totale energiebehoefte Evolutie van de energiebehoefte in woningen voor de verschillende toepassingen (Bron: Viessmann) Sanitair Warm Water Slide 3

4 Context - belang SWW Evolutie aandeel SWW in totale energiebehoefte Verhouding energiebehoefte ruimteverwarming sanitair warm water Vroeger Nu SWW SWW CV CV Sanitair Warm Water Slide 4

5 Recente en lopende onderzoeksprojecten TETRA SWW ( ) Instal 2020 ( ) Sanitair Warm Water Slide 5

6 Comfort Nuttige gebruikstemperatuur Toepassing NBN 345 ISSO 55 Recknagel handen wassen 35 C 40 C 35 C lavabo 40 C 40 C 40 C douchen 40 C 37 C C bad 40 C 37 C 40 C vaat: machine (hotels, ) _ C - vaat : hand 55 C 50 C 55 C voetbaden C Sanitair Warm Water Slide 6

7 Comfort Vereiste debieten Aan het tappunt 60 C Toepassing DIN 1988 ISSO 55 NBN 345 AICVF Productinfo Lavabo 4,2 2,4 5 5 < 6 Douche 9 2, Bad 9 4,8 12,5 < 30 Gootsteen 4,2 4,8 3,3-9 Gelinkt aan druk aan tappunt, minimaal 1 bar Sanitair Warm Water Slide 7

8 Comfort Aanvaardbare wachttijd Totale wachttijd = toestelwachttijd + leidingwachttijd Toestelwachttijd: tijd tussen het openen van een SWW-tappunt en het bereiken van de vereiste temperatuur aan de uitgang van het productietoestel Leidingwachttijd: tijd nodig na het openen van een SWW-tappunt vooralleer de nuttige gebruikstemperatuur bereikt wordt Sanitair Warm Water Slide 8

9 Comfort Leidingwachttijd SWW-productie Temperatuur tappunt [ C] 60 C 60 C 20 C Tapduur [s] 20 C 20 C Tappunt Sanitair Warm Water Slide 9

10 Comfort Leidingwachttijd SWW-productie Temperatuur tappunt [ C] 60 C 60 C 20 C Tapduur [s] 60 C 20 C Tappunt Sanitair Warm Water Slide 10

11 Comfort Leidingwachttijd Temperatuur tappunt [ C] SWW-productie 60 C 60 C 20 C Tapduur [s] 60 C Verdrijven koud water 25 C Tappunt Sanitair Warm Water Slide 11

12 Comfort Leidingwachttijd Temperatuur tappunt [ C] SWW-productie 60 C 60 C 10 C Tapduur [s] 60 C 40 C Tappunt Sanitair Warm Water Slide 12

13 Comfort Leidingwachttijd Temperatuur tappunt [ C] SWWproductie 60 C 60 C 10 C Tapduur [s] Opwarmen leidingmateriaal 60 C Tappunt Ook belangrijke invloed op uittapverliezen! Sanitair Warm Water Slide 13

14 Comfort Wachttijd - eisen Bron Wachttijd (s) Temperatuur ( C) NBN EN ISSO In Duitsland: Gootsteen Bad Douche Lavabo Maximale wachttijd 5 tot 8 s 15 tot 25 s 10 tot 15 s 8 tot 10 s Sanitair Warm Water Slide 14

15 Comfort Berekenen maximale leidinglengte Sanitair Warm Water Slide 15

16 Comfort SWW-vraag piekdebiet Sanitair Warm Water Slide 16

17 Recente metingen Individuele woningen: puls watermeter/vortex + logger uitgevoerd: 10 Collectieve woongebouwen: ultrasoon + logger uitgevoerd: 15+ Sanitair Warm Water Slide 17

18 Recente metingen Tijdsbasis: 1 s ( 2s voor woningen) Meetduur per gebouw: 1,5 à 2 maand Meting van: (langer bij woningen) SWW debiet Temperaturen van koud en warm water Bij circulatieleidingen bijkomend: Retourtemperatuur Circulatiedebiet Sanitair Warm Water Slide 18

19 Recente metingen Collectieve SWW-installatie T mw T ww q sww Gemeten SWW-vraag = nuttige energie + uittapverliezen T vertrek Datalogger q kw waterteller T KW q sww q circ. T retour Sanitair Warm Water Slide 19

20 Recente metingen Kleine tot grote (7 tot 319 appart.) Sanitair Warm Water Slide 20

21 Recente metingen SWW-vraag groot appartementsgebouw Collectieve SWW-installatie 113 appartementen Sanitair Warm Water Slide 21

22 Piekdebiet SWW (l/min) Recente metingen Piekdebieten i.f.v. gebouwgrootte Conclusie: DIN :2012 sluit het best aan bij metingen Sanitair Warm Water Slide 22

23 Dimensionering volgens de norm DIN Algemeen principe van de methode Te volgen stappen: 1. Bepalen van het ontwerpdebiet van de tappunten 2. Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding 3. Bepalen van het beschikbaar drukverlies voor elk tracé 4. Bepalen van de diameter van elk leidingstuk van het meest ongunstige tracé 5. Berekenen van het nieuwe beschikbare drukverlies en vervolgens bepalen van de diameters in het volgende meest ongunstige tracé (+ controle reeds gedimensioneerde stukken) 6. Herhalen van stap 5 tot alle tracés gedimensioneerd zijn Sanitair Warm Water Slide 23

24 Dimensionering volgens de norm DIN ) Bepalen van de ontwerpdebieten van de tappunten Het debiet dat in de berekeningsmethodiek voor een tappunt in rekening genomen wordt, wordt het ontwerpdebiet van het tappunt q c (V R ) genoemd. Voor de berekening van de leidingdiameter zijn in principe de gegevens over ontwerpdebiet en minimale gebruiksdruk van de tappunten, aangeleverd door de fabrikant, in aanmerking te nemen. Sanitair Warm Water Slide 24

25 Dimensionering volgens de norm DIN ) Bepalen van de ontwerpdebieten van de tappunten Indien geen fabrikantgegevens beschikbaar, geeft de norm een tabel met voor verschillende types tappunten een waarde bij ontstentenis. DIN :2012 tabel 2 * Het vermelde debiet is zowel geldig voor de aansluiting koud water als voor de aansluiting warm water De in de tabel vermelde waarden mogen enkel gebruikt worden onder bepaalde voorwaarden, vermeld in de norm (zie volgende slide). Sanitair Warm Water Slide 25

26 Dimensionering volgens de norm DIN ) Bepalen van de ontwerpdebieten van de tappunten Voor de berekening van de leidingdiameters moeten de gegevens van de fabrikant in rekening genomen worden. De fabrikant moet de minimale gebruiksdruk en de ontwerpdebieten aan de koud- en warmwaterzijde (bij mengtoestellen) opgeven. Deze kunnen in belangrijke mate afwijken van de in tabel 2 opgegeven waarden. Daarbij dient als volgt gehandeld te worden: A) Liggen de fabrikantgegevens boven de in de tabel 2 opgenomen waarden, dan moet de installatie ontworpen worden op basis van de fabrikantgegevens. B) Liggen de fabrikantgegevens onder de in de tabel 2 opgenomen waarden, dan zijn er twee opties: B.1) Indien de drinkwaterinstallatie om hygiënische en/of economische redenen op de geringere waarden te dimensioneren is, dan moet deze aanpak overeengekomen worden met de opdrachtgever en moeten de veronderstellingen voor de tappunten (minimale gebruiksdruk, ontwerpdebiet) in de berekeningsnota opgenomen worden. B.2) Indien de drinkwaterinstallatie niet gedimensioneerd moet worden voor waarden kleiner dan deze vermeld in de tabel, dan zijn de tabelwaarden te gebruiken. = keuze overeen te komen met de opdrachtgever! Sanitair Warm Water Slide 26

27 Dimensionering volgens de norm DIN ) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding Twee verschillende berekeningsniveaus al naargelang de beschouwde leiding (l i ) 2a) berekening van piekdebiet voor leiding waarop tappunten van slechts één en dezelfde ruimte aangesloten zijn 2b) berekening van piekdebiet voor leiding waarop tappunten van meerdere ruimtes aangesloten zijn Lokaal 1 Lokaal 2 l 5 l 4 l 3 l 2 l 1 l 6 Sanitair Warm Water Slide 27

28 Dimensionering volgens de norm DIN a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte Gebruikseenheid (Nutzungseinheit NE) = een ruimte die tappunten omvat (bv.: badkamer, keuken, wasplaats) in een residentieel gebouw of in een niet-residentieel gebouw met gelijkaardig gebruik (bv. hotels, rusthuizen, ziekenhuizen). Sanitair Warm Water Slide 28

29 Dimensionering volgens de norm DIN a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte Het piekdebiet q p,l(i) in elk leidingstuk van eenzelfde ruimte wordt bepaald als de som van de ontwerpdebieten van de twee grootste tappunten, gevoed door deze sectie q p,l(i) = q c, max1 + q c, max2 ZONDER BINNEN EENZELFDE RUIMTE REKENING TE HOUDEN MET een tweede wastafel, een bijkomende douche naast een bad, of een bidet, urinoir of dienstkraan grenzend aan de toiletten. Sanitair Warm Water Slide 29

30 Dimensionering volgens de norm DIN a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte ZONDER BINNEN EENZELFDE RUIMTE REKENING TE HOUDEN MET een tweede wastafel, een bijkomende douche naast een bad, of een bidet, urinoir of dienstkraan grenzend aan de toiletten. Verklaring: Ervaring heeft aangetoond dat binnen eenzelfde ruimte maximaal twee tappunten gelijktijdig gebruikt worden. Sanitair Warm Water Slide 30

31 Dimensionering volgens de norm DIN a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte Lokaal 1 Lokaal 2 q c4 q c3 q c2 q c1 l 5 l 4 l 3 l 2 l 1 l 6 q p,l(i) = q c, max1 + q c, max2 = q c1 Sanitair Warm Water Slide 31

32 Dimensionering volgens de norm DIN a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte Lokaal 1 Lokaal 2 q c4 q c3 q c2 q c1 l 5 l 4 l 3 l 2 l 1 l 6 q p,l(i) = q c, max1 + q c, max2 = q c1 + q c2 Sanitair Warm Water Slide 32

33 Dimensionering volgens de norm DIN a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte Lokaal 1 Lokaal 2 q c4 q c3 q c2 q c1 l 5 l 4 l 3 l 2 l 1 l 6 q p,l(i) = q c, max1 + q c, max2 = q c2 + q c3 Sanitair Warm Water Slide 33

34 Dimensionering volgens de norm DIN a) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding die leidt naar tappunten uit slechts één en dezelfde ruimte Lokaal 1 Lokaal 2 q c4 q c3 q c2 q c1 l 5 l 4 l 3 l 2 l 1 l 6 q p,l(i) = q c, max1 + q c, max2 = q c3 + q c4 Sanitair Warm Water Slide 34

35 Dimensionering volgens de norm DIN b) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding die leidt naar tappunten uit verschillende ruimtes Voor leidingen die leiden naar tappunten uit minstens 2 ruimtes (bv. keuken + badkamer) wordt het piekdebiet bepaald als de som van het piekdebiet van de ruimtes (q p,l ) zolang deze som kleiner is dan q s (zie verder). q p,g(i) = MIN ( Σq p,l(i) ; q s ) (formule voor q s : zie verder) Sanitair Warm Water Slide 35

36 Dimensionering volgens de norm DIN b) Bepalen van het piekdebiet voor elke leiding die leidt naar tappunten uit verschillende ruimtes Lokaal 1 Lokaal 2 q c4 q c3 q c2 q c1 l 5 q p,l1 q p,l2 l 4 l 3 l 2 l 1 q p,l(x) = q p,l(i max ) = q c,max1 + q c,max2 q p,l1 + q p,l2? q p,g(i) = MIN ( Σq p,l,i ; q s ) l 6 q p,g(i) = MIN (q p,l1 + q p,l2 ; q s ) Sanitair Warm Water Slide 36

37 Dimensionering volgens de norm DIN b) Bepalen van het debiet q s q s = a ( q c ) b c ) (30 m³/min!) ZONDER De debieten BINNEN van de EENZELFDE verschillende RUIMTE delen REKENING van de sanitaire TE HOUDEN installatie METmoeten een tweede opgeteld wastafel, worden een bijkomende wanneer ze gelijktijd douche naast gebruikt een kunnen bad, of worden. een bidet, urinoir of dienstkraan grenzend aan de toiletten. De simultaneïteit hangt af van het gebouwtype : (s = simultaneïteit) Formule geldig voor 0,2 Σq c 500 l/s! Sanitair Warm Water Slide 37

38 Dimensionering volgens de norm DIN Rekenvoorbeeld koud water circuit (woongebouw) Lokaal 1: Keuken Lokaal 2: Badkamer 1 keukenkraan Ontwerpdebieten q c = 0,07 l/s 1 wc q c = 0,13 l/s 1 douche q c = 0,20 l/s 1 bad met douchekop q c = 0,20 l/s 1 lavabo q c = 0,07 l/s 1 wasmachine q c = 0,15 l/s q p,l6 = 0,07 l/s Σ2 grootste 2 e douche = genegeerd 0,20 l/s +0,15 l/s 0,07 l/s +0,15 l/s 0,15 l/s q p,l(i) = q c,max1 + q c, max2 q p,l 5 = 0,35 l/s q p,l4 = 0,35 l/s q p,l3 = 0,35 l/s q p,l2 = 0,22 l/s q p,l1 = 0,15 l/s Exemple d après: C. Baker, 2013, «Einfluss der neuen regelwerken auf die computergestützte planung» Sanitair Warm Water Slide 38

39 Dimensionering volgens de norm DIN Rekenvoorbeeld koud water circuit (woongebouw) Lokaal 1: Keuken Lokaal 2: Badkamer 1 keukenkraan Ontwerpdebieten q c = 0,07 l/s 1 wc q c = 0,13 l/s 1 douche q c = 0,20 l/s 1 bad met douchekop q c = 0,20 l/s 1 lavabo q c = 0,07 l/s 1 wasmachine q c = 0,15 l/s q p,l,1 = 0,07 l/s q p,l1 q l,5 = 0,35 l/s 2 e douche = genegeerd! q p,l2 q p,l1 + q p,l2 = 0,07 + 0,35 = 0,42 l/s q p,g(i) = MIN (Σ q p,lx ; qs) Σq c =0,62 qs = 1,48 * (0,07+0,13+0+0,20+0,07+0,15)^0,19-0,94 = 0,41 l/s Exemple d après: C. Baker, 2013, «Einfluss der neuen regelwerken auf die computergestützte planung» q p, g1 = 0,41 l/s Sanitair Warm Water Slide 39

40 Dimensionering volgens de norm DIN Rekenvoorbeeld koud water circuit (woongebouw) Lokaal 1 q c = 0,07 l/s q p,l1 = 0,07 l/s q c = 0,13 l/s q p,l2 = 0,35 l/s q c = 0,20 l/s q c = 0,20 l/s q c = 0,07 l/s Lokaal 2 q c = 0,15 l/s Lokaal 3 Σq c = 0,62 q p,g(i) = MIN (Σq p,l(x) ; q s ) Lokaal 4 Σq p,l,x = 0,42 l/s q p,g1 = 0,41 l/s q p,l3 = 0,07 l/s q p,l4 = 0,35 L/s Lokaal 5 Σq c =1,24 q p,g(i) = MIN (Σq p,l(x) ; q s ) Lokaal 6 Σq p,l,x = 0,84 l/s q p,g(i) = MIN (Σq p,lx ; 1,48.(Σq c =1,24)^0,19-0,94 = 0,60 l/s q p,g2 = 0,60 l/s q p,l5 = 0,07 l/s q p,l6 = 0,35 L/s Σq c =1,86 q p,g(i) = MIN (Σq p,lx ; 1,48 (Σq c =1,86)^0,19-0,94 = 0,73 l/s Sanitair Warm Water Slide 40

41 Dimensioneren SWW-productie Cummulatieve tapprofielen WTCB Sanitair Warm Water Slide 41

42 Dimensioneren SWW-productie Cumulatief verbruik C (L) Richtingscoëfficient Debiet (L/s) Rico = Benodigd vermogen 24h 6h Boilervolume (900L) 6h 12h 18h 24h 0 21,600 43,200 64,800 86,400 Tijdsduur (meetinterval) (s) Sanitair Warm Water Slide 42

43 Dimensioneren SWW-productie Cumulatief verbruik C (L) Richtingscoëfficient P= 3,4 kw 6h 12h 18h 24h 0 21,600 43,200 64,800 86,400 Tijdsduur (meetinterval) (s) CSTC Sanitair Warm Water Slide 43

44 Dimensioneren SWW-productie Cumulatief verbruik C (L) Maximale afwijking = Benodigd buffervolume 250 L 6h 12h 18h 24h 0 21,600 43,200 64,800 86,400 Tijdsduur (meetinterval) (s) CSTC Sanitair Warm Water Slide 44

45 Dimensioneren SWW-productie Cumulatief verbruik C (L) h 12h 18h 24h 0 21,600 43,200 64,800 86,400 Tijdsduur (meetinterval) (s) CSTC Sanitair Warm Water Slide 45

46 Dimensioneren SWW-productie PV curve CSTC Sanitair Warm Water Slide 46

47 Resultaten uit metingen PV-Curves voor metingen woningen Vermogen [kw] Opslagvolume [L C] WTCB Sanitair Warm Water Slide 47

48 Resultaten uit metingen PV-Curven voor metingen appartementsgebouwen Vermogen [kw] Opslagvolume C] WTCB Sanitair Warm Water Slide 48

49 EN :2017 Nationale bijlage Piekdebiet = DIN OK Dimensionering via P,V-curve: aantal verduidelijking nodig, maar principe OK vraagprofiel wordt omgezet in leveringsprofiel dat rekening houd met het type toestel, bv: Sanitair Warm Water Slide 49

50 Vergelijking met DIN Piekverbruik op 10 min uit de metingen vs DIN 4708 Sanitair Warm Water Slide 50

51 Hygiënische waterkwaliteit Drinkwater = voedingsmiddel met wettelijke kwaliteitsvoorschriften Tussen de teller en het tappunt kan die kwaliteit beïnvloed worden door de binneninstallatie Aandachtspunten: Materialen geschikt voor drinkwater (NBN EN 806-2, Belgaqua, WTCB infofiche n 45) Ontwerp en dimensionering die toelaten stagnatie te vermijden Hygiënische plaatsing binneninstallatie (spoelen) Aandacht bij gebruik installatie WTCB Sanitair Warm Water Slide 51

52 Legionella : temperatuur regressiegraad vermenigvuldigingsgraad temperatuur Slaap toestand groei afsterven Sanitair Warm Water Slide 52

53 Voorbeeld: temperatuur en debietverloop in een installatie met 12 sub-lussen, zonder regelventielen Sanitair Warm Water Slide 53

54 Installatie met sterkere pomp Sanitair Warm Water Slide 54

55 Legionella: Regionale regelgeving Regio Regelgeving Inhoud Vlaamse Regio Besluit van de Vlaamse Regering betreffende de preventie van de veteranenziekte op publiek toegankelijke plaatsen (9 februari 2007 /M.B. 04/05/07) Bepaalt eenduidige aanpak voor installaties met een hoog en matig risico Région wallonne différents arrêtés du Gouvernement wallon du 13 juin 2013 (M.B. 12/07/13) fixant les conditions sectorielles relatives aux bassins de natation + on retrouve des mesures en lien avec cette problématique dans les permis d environnement Piscines publiques les installations de refroidissement par dispersion d'eau dans un flux d'air Sanitair Warm Water Slide 55

56 Legionella: Regionale regelgeving Regio Regelgeving Inhoud Brussels Hoofdstedelijk Gewest l arrêté du Gouvernement de la Région de Bruxelles- Capitale du 10 octobre 2002 (M.B. 08/11/02) bepaalt exploitatie voorwaarden voor zwembaden + men vindt eveneens eisen terug mbt de legionella problematiek in de exploitatie / milieuvergunning Openbare zwembaden Eis: controle van de douches op aanwezigheid van Legionella pneumophila Minimum 1x per jaar. Koeltorens Sanitair Warm Water Slide 56

57 Legionella ISSO-studie Nederland September 2017 Sanitair Warm Water Slide 57

58 Stagnatie vermijden Analyse van water dat op een installatie is gebleven na de druktest : kwaliteitsvermindering!! Totaal Kiemgetal 22 C Voor spoelen Na spoelen WW Douche Directe staalname KW lavabo Directe staalname KW Kelder collector Na doorstroming 1 emmer kve/ml WW Min 0 kve/ml Max 320 kve/ml kve/ml KW Min 29 kve/ml Max 110 kve/ml kve/ml Sanitair Warm Water Slide 58

59 Stagnatie vermijden Legionella Analyses voor en na spoeling Sanitair Warm Water Slide 59

60 Lopend onderzoek Proefopstelling Legionella Doel: nagaan of het mogelijk is om energie te besparen, zonder verhoging van het risico op legionella-ontwikkeling. Bv. door de SWW-productietemperatuur te verlagen en regelmatig op te stoken. Voorbeelden: T productie T desinfectie Desinfectieduur Frequentie 45 C 60 C 30 min 1x/week 45 C 60 C 1h 1x/week 45 C 60 C 30 min 1x/dag 45 C 60 C 1h 1x/dag 50 C.. Belangrijke opmerking: de hygienische waterkwaliteit is uiteraard belangrijker dan het verminderen van het energieverbruik Sanitair Warm Water Slide 60

61 Lopend onderzoek Proefopstelling Legionella Sanitair Warm Water Slide 61

62 Lopend onderzoek Testboiler T sensor n L/d T sensor n L T sensor n 5 T sensor n 4 T sensor n 10 Distance from bottom (cm) T sensor n 0 Koud water toevoer T sensor n 3 T sensor n 2 T sensor n 1 Retour SWW Temp. sensor n 5 : Temp. sensor n 4 : 95.2 Temp. sensor n 3 : 68 Temp. sensor n 2 : 40.8 Temp. sensor n 1 : 13.6 Temp. sensor n 0 : 0 Sanitair Warm Water Slide 62

63 Lopend onderzoek Sanitair Warm Water Slide 63

64 Lopend onderzoek Biofilm monitoring Sanitair Warm Water Slide 64

65 Lopend onderzoek Tapprofiel Tap schedule DHW Flowrate Tap duration Tapped DHW volume Start hour Type of draw-off l /min s liters 06:59 purge of the shower pipe :00 Shower n :10 Shower n :00 Shower n :00 Kitchen faucet :30 Kitchen faucet :45 Kitchen faucet :15 Children s bath (40 L) :00 Kitchen faucet :15 Kitchen faucet :00 Kitchen faucet Total tapped daily DHW Volume : 155,79 l Sanitair Warm Water Slide 65

66 Lopend onderzoek Opstookregimes weeks T production (tank) T heating ( thermal shock ) Heating duration Frequency Number of thermal shocks 1 and 2 45 C 60 C 30 min 1x / week 2 shocks 3 and 4 45 C 60 C 1 h 1x / week 2 shocks 5 45 C 60 C 30 min 1x / week with extra circulation on tank 6 and 7 45 C 60 C 1 h 1x / week with extra circulation on tank 8 and 9 45 C 60 C 1 h 1x / week with extra circulation on tank minutes thermal disinfection of the sampling taps 1 shock 2 shocks 2 shocks Sanitair Warm Water Slide 66

67 Lopend onderzoek Opstookregimes weeks T production (tank) T heating ( thermal shock ) Heating duration C 60 C Warming up +4 x 30 min (for taps disinfection) Frequency 1x / week with extra circulation on tank. + 4 x 30 minutes thermal disinfection for each of the sampling taps and draw-off pipes Number of thermal shocks 1 shock C 60 C Warming up +30 min (for tank) + 4 x 30 min (for taps disinfection) 1x / week with extra circulation on tank. + 4 x 30 minutes thermal disinfection for each of the sampling taps and draw-off pipes C 60 C 1 h 2x / week with extra circulation on tank C 60 C 1 h 7x /week with extra circulation on tank 1 shock 9 shocks 7 shocks Sanitair Warm Water Slide 67

68 Lopend onderzoek Legionella conc. [cfu/l] log scale 05/01/ /01/ /02/ /02/ /03/ /03/ /03/ /04/ /04/ /05/ /05/ /06/ /06/ /07/ /07/ /08/2017 Voorlopige resultaten Geen enkel opstookregime heeft toegelaten om de concentraties benden de aanbevolen waarde te houden (< 1000 kve/l) DHW 45 C + shock 60 C departure recirculation shower kitchen Sanitair Warm Water Slide 68

69 Lopend onderzoek publication-legionella.pdf Sanitair Warm Water Slide 69

70 BBT Legionella Sanitair Warm Water Slide 70

71 Aanbevelingen nieuwe BBT Dimensionering verdeelinstallaties DIN snelheden: Sanitair Warm Water Slide 71

72 Bedankt voor uw aandacht! Vragen? Sanitair Warm Water Slide 72

Dimensionering van installaties voor waterdistributie binnenin gebouwen

Dimensionering van installaties voor waterdistributie binnenin gebouwen Dimensionering van installaties voor waterdistributie binnenin gebouwen volgens DIN 1988-300:2012 Ruben Delvaeye Bart Bleys Olivier Gerin WTCB - Labo Watertechnieken Disclaimer NL Het cursusmateriaal maakt

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER. 10 februari Kwantificering van de behoeften en impact op de dimensionering.

Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER. 10 februari Kwantificering van de behoeften en impact op de dimensionering. Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER 10 februari 2017 Kwantificering van de behoeften en impact op de dimensionering Bart BLEYS WTCB DOELSTELLING(EN) V/D PRESENTATIE Inzicht in eisenpakket van

Nadere informatie

Dimensionering van installaties voor waterdistributie binnenin gebouwen

Dimensionering van installaties voor waterdistributie binnenin gebouwen Dimensionering van installaties voor waterdistributie binnenin gebouwen volgens DIN 1988-300:2012 Bart Bleys Ruben Delvaeye Olivier Gerin WTCB - Labo Watertechnieken Disclaimer NL Het cursusmateriaal maakt

Nadere informatie

Aandeel van SWW in het totale energieverbruik

Aandeel van SWW in het totale energieverbruik Aandeel van SWW in het totale energieverbruik Recente onderzoeksresultaten bij centrale stookplaatsen Bart Bleys Labo Watertechnieken WTCB Slide 1 Inhoud Inleiding TETRA SWW Instal 2020 Slide 2 Belang

Nadere informatie

Tapprofielen: Onderzoek en aanbevelingen

Tapprofielen: Onderzoek en aanbevelingen Tapprofielen: Onderzoek en aanbevelingen Jef De Schutter, TMK & Oliver Gerin, WTCB Pagina 1 METINGEN Individueel (woningen) Collectief (appartementensgebouwen) Meetcampagne aanpak Dataverwerking Resultaten

Nadere informatie

Caleffi academy. Dimensionering SWW-systemen

Caleffi academy. Dimensionering SWW-systemen Caleffi academy jef.de.schutter@thomasmore.be bart.bleys@bbri.be Pagina 1 Inleiding Evolutie aandeel SWW in totale energieverbruik Verhouding energiebehoe-e ruimteverwarming sanitair warm water Vroeger

Nadere informatie

Distributie: Rendement, leidingwachttijd en interactiviteit

Distributie: Rendement, leidingwachttijd en interactiviteit Distributie: Rendement, leidingwachttijd en interactiviteit Simon Binnemans & Havid El khaoui Pagina 1 Distributie - Thermisch SWW productie Pagina 2 Distributie - Thermisch Centrale productie met waaier

Nadere informatie

Sanitair warm water: beslissingselementen bij de keuze van het systeem Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie) ivan.verhaert@thomasmore.

Sanitair warm water: beslissingselementen bij de keuze van het systeem Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie) ivan.verhaert@thomasmore. Sanitair warm water: beslissingselementen bij de keuze van het systeem Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie) ivan.verhaert@thomasmore.be Motivatie Relatief belang van sanitair warm water (SWW) stijgt in

Nadere informatie

Sanitair warm water. Nieuw inzichten in productie en distributie vanuit het TETRA-project. 27 mei Studienamiddag collectieve installaties

Sanitair warm water. Nieuw inzichten in productie en distributie vanuit het TETRA-project. 27 mei Studienamiddag collectieve installaties Sanitair warm water Nieuw inzichten in productie en distributie vanuit het TETRA-project 27 mei Studienamiddag collectieve installaties Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie Thomas More Kempen) Sanitair

Nadere informatie

Statistische methode ter berekening van het waarschijnlijk maximum huishoudelijk afvalwaterdebiet van gebouwen

Statistische methode ter berekening van het waarschijnlijk maximum huishoudelijk afvalwaterdebiet van gebouwen Bijlage A : Statistische methode ter berekening van het waarschijnlijk maximum huishoudelijk afvalwaterdebiet van gebouwen Deze bijlage is integraal overgenomen uit [Berlamont, 1997]. A.1 Inleiding Deze

Nadere informatie

Keuze en dimensionering van SWWproductie

Keuze en dimensionering van SWWproductie Keuze en dimensionering van SWWproductie en distributie B. Bleys (bart.bleys@bbri.be) Labo Duurzame Energie- en Watertechnieken WTCB Bron: ISSO CEDUBO 1/10/2013 - Pagina 1 Inhoud SWW-vraag Woningen Appartementsgebouwen

Nadere informatie

Productie: Prestatiebeoordeling naar comfort en energie & Dimensionering

Productie: Prestatiebeoordeling naar comfort en energie & Dimensionering Productie: Prestatiebeoordeling naar comfort en energie & Dimensionering Havid El khaoui Jef De Schutter Pagina 1 Productie Overzicht toestellen: huishoudelijk Doorstroom Voorraad Voorverwarming Douche-

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE

Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Opleiding Duurzaam Gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel SWW: theoretische inleiding Kasper Derkinderen CENERGIE DOELSTELLINGEN KENGETALLEN SWW PRODUCTIE SWW: PRINCIPES METHODEN VERDELING SWW AFGIFTE SWW

Nadere informatie

CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN. November 2016 Marc Heusinkveld

CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN. November 2016 Marc Heusinkveld CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN November 2016 Marc Heusinkveld Credits & copyright Credits & copyright: EnergyPLAN CENTRALE STOOKPLAATS WARMTENET IN HET KLEIN Gebrek aan comfort Hoge

Nadere informatie

Legionella voorkomen! in kleine, niet-prioritaire installaties. Ing. Andy van Oijen Trainingsmanager

Legionella voorkomen! in kleine, niet-prioritaire installaties. Ing. Andy van Oijen Trainingsmanager Legionella voorkomen! in kleine, niet-prioritaire installaties Ing. Andy van Oijen Trainingsmanager 2 Vernevelende tappunten Legionella is alleen ziekteverwekkend als ze in aërosolen voorkomen (kleine

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Opleiding Duurzaam Gebouw: Opleiding Duurzaam Gebouw: Verwarming en sanitair warm water: ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel Sanitair warm water: keuze en dimensionering van de productie Manuel da CONCEIÇÃO NUNES MATRIciel Doelstellingen

Nadere informatie

Daadwerkelijk waterverbruik berekend

Daadwerkelijk waterverbruik berekend Daadwerkelijk waterverbruik berekend Ilse Pieterse-Quirijns Landelijk congres: winst door zuinig ontwerp leidingwaterinstallaties appartementen kantoren Wat is het waterverbruik van dit gebouw? Wat is

Nadere informatie

Gebruikersgroepvergadering

Gebruikersgroepvergadering Instal 2020 + Gebruikersgroepvergadering Universiteit Antwerpen Campus Groenenborger Slide 1 Agenda - 13h30 13h40: Introductie - 13h40 13h55: Simulaties: doel (onderzoeksvragen), aanpak en hypotheses -

Nadere informatie

Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER. 10 februari Efficiënte productie van sanitair warm water (SWW) Laurent Vercruysse ATTB

Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER. 10 februari Efficiënte productie van sanitair warm water (SWW) Laurent Vercruysse ATTB Seminarie Duurzaam Bouwen SANITAIR WARM WATER 10 februari 2017 Efficiënte productie van sanitair warm water (SWW) Laurent Vercruysse ATTB PLAN VAN DE UITEENZETTING I. ErP-richtlijn II. Verschillende systemen

Nadere informatie

PLAN VAN DE UITEENZETTING

PLAN VAN DE UITEENZETTING INADEQUE COMFORTVERHOGING VAN SANITAIR WARM WATER EN EEN LAGERE VERWARMINGSBEHOEFTE? Expert Day HVAC & Renovatie 15/06/2017 Ivan Piette Product Manager Viessmann Belgium 14/06/2017 1 PLAN VAN DE UITEENZETTING

Nadere informatie

Bijlage 8: waterbesparende systemen voor toilet, douche en kranen

Bijlage 8: waterbesparende systemen voor toilet, douche en kranen Bijlage 8: waterbesparende systemen voor toilet, douche en kranen binnen 1 Toiletten Welke waterbesparende systemen bestaan er? Water4all 1 Bron: WWF-Vlaanderen, Water voor morgen Heb je geen waterbesparend

Nadere informatie

Toepassing eisen tapwaterinstallaties

Toepassing eisen tapwaterinstallaties Toepassing eisen tapwaterinstallaties Gepresenteerd door Cas Hordijk Trijselaar Vermeer B.V. Numansdorp 3 april 2007 Tapwater algemeen Vernoemd in het Bouwbesluit in de artikelen 3.12 en 3.130, dient te

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VERWARMING EN SANITAIR WARM WATER: ONTWERP HERFST 2017 Sanitair warm water: keuze en dimensionering van de productie Thomas LECLERCQ Op basis van de presentatie van Matriciel

Nadere informatie

Preventie van Legionella in installaties

Preventie van Legionella in installaties Preventie van Legionella in installaties Cedubo studiedag 2017 Dinne Karla WTCB-CSTC-BBRI Labohoofd Microbiologie en Gezondheid KD / Preventie Legionella in installaties- Pagina 1 I. Legionella - Legionelllose

Nadere informatie

STUDIEDAG WATERBEHANDELING

STUDIEDAG WATERBEHANDELING STUDIEDAG WATERBEHANDELING Wetgeving drinkwater Luc Mouton Senior Projectleider TMVW 1 Programma 1. Water bestemd voor menselijke consumptie 2. Eigen waterwinningsinstallatie 3. FAVV 4. Beveiliging van

Nadere informatie

7.10 Het ontwerpen van drinkwaterinstallaties

7.10 Het ontwerpen van drinkwaterinstallaties 7.10 Het ontwerpen van drinkwaterinstallaties Bij het berekenen van leidingdiameters spelen de volgende punten een rol: - het doorlaatvermogen van de leidingen moet zo groot zijn dat bij normaal gebruik

Nadere informatie

Legionellapreventie. 10 aandachtspunten op een rij Ir. HankWes

Legionellapreventie. 10 aandachtspunten op een rij Ir. HankWes Legionellapreventie 10 aandachtspunten op een rij Ir. HankWes Belang legionellapreventie Officier van justitie eist 18 maanden cel i.v.m. legionellabesmetting 2 Vernevelende tappunten Legionella is alleen

Nadere informatie

WATERWERKBLAD BEREKENINGSMETHODE VOOR BEPALEN INHOUD EN VERMOGEN WARMTAPWATERTOESTEL

WATERWERKBLAD BEREKENINGSMETHODE VOOR BEPALEN INHOUD EN VERMOGEN WARMTAPWATERTOESTEL WATERWERKBLAD BEREKENINGSMETHODE VOOR BEPALEN INHOUD EN VERMOGEN WARMTAPWATERTOESTEL WB 2.1 E DATUM: OKT 2011 Auteursrechten voorbehouden In dit werkblad wordt aangegeven op welke wijze voor woningen en

Nadere informatie

Herzlich willkommen. Voorbeeldproject: Hof Van Gan te Genk. Referent. OVED Studiedag Viessmann Belgium bvba

Herzlich willkommen. Voorbeeldproject: Hof Van Gan te Genk. Referent. OVED Studiedag Viessmann Belgium bvba Titre Page 1 6-2015 Herzlich willkommen OVED Studiedag 25-6-2015 Voorbeeldproject: Hof Van Gan te Genk Referent Erik Viessmann Deen Akademie Viessmann Belgium bvba 25 6-2015 EPB : case study Seite 2 6-2015

Nadere informatie

Module 3.4. EPW: warm tapwater. Versie 2.0

Module 3.4. EPW: warm tapwater. Versie 2.0 Module 3.4 EPW: warm tapwater Versie 2.0 1 Overzicht Algemeen Netto energiebehoefte voor warm tapwater Systeemrendement Tapleidingen Circulatieleidingen Opwekkingsrendement Invoer in het rekenprogramma

Nadere informatie

WATERWERKBLAD BEREKENINGSMETHODE VOOR BEPALEN INHOUD EN VERMOGEN WARMTAPWATERTOESTEL

WATERWERKBLAD BEREKENINGSMETHODE VOOR BEPALEN INHOUD EN VERMOGEN WARMTAPWATERTOESTEL Herziening van oktober 2011 WATERWERKBLAD BEREKENINGSMETHODE VOOR BEPALEN INHOUD EN VERMOGEN WARMTAPWATERTOESTEL WB 2.1 E DATUM: JAN. 2017 Auteursrechten voorbehouden Voor betreffende tekst uit NEN 1006:

Nadere informatie

Nieuwe rekenregels voor leidingwaterinstallaties

Nieuwe rekenregels voor leidingwaterinstallaties KENNISINSTITUUT VOOR DE INSTALLATIESECTOR toelichtingsbrochure Nieuwe rekenregels voor leidingwaterinstallaties Nieuwe rekenregels voor leidingwaterinstallaties In de wereld van de leidingwaterinstallaties

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VENTILATIE: ONTWERP EN AFSTELLING LENTE 2019 Berekening van de ventilatiedebieten voor residentiële gebouwen Muriel BRANDT 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N De regels voor

Nadere informatie

WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Berekening en ontwerpcriteria

WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Berekening en ontwerpcriteria WATERWERKBLAD BEREKENINGSGRONDSLAGEN Berekening en ontwerpcriteria WB. C DATUM: JUNI Auteursrechten voorbehouden. Titel van de vermelde publicatie NPR 575 Geluidwering in woningen en woongebouwen; Sanitaire

Nadere informatie

Welke ventilatieoplossingen voor de renovatie van woongebouwen?

Welke ventilatieoplossingen voor de renovatie van woongebouwen? 1 Seminarie Duurzaam Bouwen : Welke ventilatieoplossingen voor de renovatie van woongebouwen? 7 oktober 2014 Leefmilieu Brussel Ontwerp en onderhoud van ventilatiesystemen Christophe DELMOTTE, Ir CSTC

Nadere informatie

CONCEPT WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Berekening en ontwerpcriteria

CONCEPT WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Berekening en ontwerpcriteria Herziening van oktober CONCEPT WATERWERKBLAD BEREKENINGSGRONDSLAGEN Berekening en ontwerpcriteria WB. C DATUM: OKT. Auteursrechten voorbehouden Titel van de vermelde publicatie NPR 575 Praktijkrichtlijn

Nadere informatie

Workshop De praktijk: aandachtspunten bij de installatie van een hybride verwarmingsoplossing op mazout

Workshop De praktijk: aandachtspunten bij de installatie van een hybride verwarmingsoplossing op mazout Workshop De praktijk: aandachtspunten bij de installatie van een hybride verwarmingsoplossing op mazout 26/02/2019 Jan Bral, Jan Bral Verwarming Airco & Sanitair 1 Wat is een hybride verwarmingsoplossing?

Nadere informatie

WATERWERKBLAD BEREKENINGSMETHODE VOOR BEPALEN INHOUD EN VERMOGEN WARMTAPWATERTOESTEL

WATERWERKBLAD BEREKENINGSMETHODE VOOR BEPALEN INHOUD EN VERMOGEN WARMTAPWATERTOESTEL Herziening van juni 2004 WATERWERKBLAD BEREKENINGSMETHODE VOOR BEPALEN INHOUD EN VERMOGEN WARMTAPWATERTOESTEL WB 2.1 E DATUM: OKT. 2011 Auteursrechten voorbehouden In dit werkblad wordt aangegeven op welke

Nadere informatie

WATERWERKBLAD BEREKENINGSMETHODE VOOR BEPALEN INHOUD EN VERMOGEN WARMTAPWATERTOESTEL

WATERWERKBLAD BEREKENINGSMETHODE VOOR BEPALEN INHOUD EN VERMOGEN WARMTAPWATERTOESTEL WATERWERKBLAD BEREKENINGSMETHODE VOOR BEPALEN INHOUD EN VERMOGEN WARMTAPWATERTOESTEL WB 2.1 E DATUM: JUNI 2004 Auteursrechten voorbehouden In dit werkblad wordt aangegeven op welke wijze voor woningen

Nadere informatie

Beveiligingen voor huishoudelijke sanitaire toestellen

Beveiligingen voor huishoudelijke sanitaire toestellen Beveiligingen voor huishoudelijke sanitaire toestellen 1 Na de watermeter Na de watermeter dient steeds een algemene afsluitkraan en goedgekeurde controleerbare keerklep (type A) geïnstalleerd te zijn.

Nadere informatie

CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN. Oktober 2016 Patrick Hagen

CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN. Oktober 2016 Patrick Hagen CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN Oktober 2016 Patrick Hagen ACTUALITEIT VLAANDEREN DE STROOMVERSNELLING UITGANGSPUNT Doelstellingen 2030 realiseren Energietransitie: - efficiënter energieverbruik

Nadere informatie

Opleiding Duurzaam Gebouw :

Opleiding Duurzaam Gebouw : Opleiding Duurzaam Gebouw : De technieken (warmte, ventilatie, SWW): ontwerp en regeling Leefmilieu Brussel SWW-productie: eigenschappen van de verschillende systemen Jonathan FRONHOFFS Cenergie cvba DOELSTELLINGEN

Nadere informatie

Legionella: overzicht 2000-2008. Legionella pneumophila. Legionella pneumophila

Legionella: overzicht 2000-2008. Legionella pneumophila. Legionella pneumophila Legionella: overzicht 2000-2008 Rudy Calders Verantw. Labo microbiologie, zwembadhygiëne, grootkeukenhygiëne PIH Antwerpen 140 120 122 100 80 60 59 58 40 43 43 41 50 32 27 29 20 7 6 14 0 '96 '97 '98 '99

Nadere informatie

WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Berekening en ontwerpcriteria

WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Berekening en ontwerpcriteria Herziening van oktober 2011 WATERWERKBLAD BEREKENINGSGRONDSLAGEN Berekening en ontwerpcriteria WB 2.1 C DATUM: DEC 2015 Auteursrechten voorbehouden Voor betreffende tekst uit NEN 1006:2015 zie WB 2.1.

Nadere informatie

WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Druk, volumestroom en temperatuur voor tappunten en toestellen

WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Druk, volumestroom en temperatuur voor tappunten en toestellen Herziening van okt 20 WATERWERKBLAD BEREKENINGSGRONDSLAGEN Druk, volumestroom en temperatuur voor tappunten en toestellen WB 2. A DATUM: DEC 205 Auteursrechten voorbehouden Voor betreffende tekst uit NEN

Nadere informatie

"EPW 1 "-BEREKENINGSMETHODE GEWIJZIGD VANAF 1 JULI 2017

EPW 1 -BEREKENINGSMETHODE GEWIJZIGD VANAF 1 JULI 2017 "EPW 1 "-BEREKENINGSMETHODE GEWIJZIGD VANAF 1 JULI 2017 Wijziging van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 21 december 2007 tot vaststelling van de eisen op het vlak van de energieprestatie

Nadere informatie

CONCEPTFICHE 4: Centrale verwarming met warm water Het leidingnet

CONCEPTFICHE 4: Centrale verwarming met warm water Het leidingnet CONCEPTFICHE 4: Centrale verwarming met warm water Het leidingnet Centrale verwarming met warm water is een verwarmingsmethode waarbij een of meerdere warmtegeneratoren (ketels, warmtepompen, enz.) warm

Nadere informatie

Addendum aan de BBT Legionella van 2007

Addendum aan de BBT Legionella van 2007 Addendum aan de BBT Legionella van 2007 Inleiding: De Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor Legionella beheersing in Nieuwe Sanitaire Systemen, die sinds 2007 wettelijk verplicht moeten opgevolgd worden

Nadere informatie

Aandachtspunten bij de installatie van een zonneboiler

Aandachtspunten bij de installatie van een zonneboiler Provinciale zonneboilercampagne Elke dag ZON dag Aandachtspunten bij de installatie van een zonneboiler Paul Van den Bossche Afdeling Energie en Klimaat WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor

Nadere informatie

Desinfectie van drinkwater in de verzorgingssector

Desinfectie van drinkwater in de verzorgingssector Hans Leen, Product Manager Desinfectie van drinkwater in de verzorgingssector Legionella Bacterie aanwezig in drinkwater Wanneer het aantal kolonievormende eenheden (KVE) de drempelwaarde in het drinkwater

Nadere informatie

Markstreamers in de warm wateraansluiting van de mengkranen

Markstreamers in de warm wateraansluiting van de mengkranen GAWALO Markstreamer System & Markshower System (gepatenteerd) Legionella-veilig beheer van drinkwaterleidingnet Anjo Kater Product Manager 1 Inhoud: Motivatie Legionella beheer van drinkwaterleidingnet

Nadere informatie

WATERKWALITEIT IN DE ZORGSECTOR

WATERKWALITEIT IN DE ZORGSECTOR WATERKWALITEIT IN DE ZORGSECTOR Technische Analyse Opbouw /inplanting Minimale vereisten zijn hydraulisch plan van de sanitaire installatie en inplantingen van de toestellen Materiaalkeuze van de leidingen/boilers/buffervaten

Nadere informatie

CONCEPT - WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Berekening en ontwerpcriteria

CONCEPT - WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Berekening en ontwerpcriteria CONCEPT WATERWERKBLAD BEREKENINGSGRONDSLAGEN Berekening en ontwerpcriteria WB. C DATUM: april Auteursrechten voorbehouden Titel van de vermelde publicatie NPR 575 Praktijkrichtlijn Geluidwering in woningen

Nadere informatie

METING WARMTEVERBRUIK SATELLIETEN GE556Y101 GE556Y101. Omschrijving. Belangrijkste eigenschappen. Functies. Toepassing.

METING WARMTEVERBRUIK SATELLIETEN GE556Y101 GE556Y101. Omschrijving. Belangrijkste eigenschappen. Functies. Toepassing. Omschrijving De satellieten GE556 zijn de oplossing voor de meting van het warmteverbruik in appartementsgebouwen met een centrale productie van het water voor de centrale verwarming en een locale, individuele

Nadere informatie

Niet residentiële ventilatie

Niet residentiële ventilatie Voorbeeld berekening minimum ontwerpdebiet: Leslokaal 50m² Bezetting volgens bouwteam (op plan): 10 personen 10 pers x 22m³/h/pers = 220m³/h Bezetting volgens tabel: 50m² : 4m²/pers = 12,5 pers 13 personen

Nadere informatie

DOUCHE AUTOMATISERING WEB-BASED TAPWATER & LEGIONELLA PREVENTIE SYSTEEM

DOUCHE AUTOMATISERING WEB-BASED TAPWATER & LEGIONELLA PREVENTIE SYSTEEM DOUCHE AUTOMATISERING WEB-BASED TAPWATER & LEGIONELLA PREVENTIE SYSTEEM Webeasy is wereldwijd het eerste bedrijf dat producten en applicaties voor gebouw- en industriële automatisering ontwerpt en aanbiedt

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN WARMTEPOMP: ONTWERP HERFST 2017 De productie van sanitair warm water Danielle MAKAIRE 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N Herinneren aan de ordegrootten m.b.t. het SWW-verbruik

Nadere informatie

Waterontharders VS34 VS74 VS87 VS124 VS87H

Waterontharders VS34 VS74 VS87 VS124 VS87H Waterontharders VS34 VS74 VS87 VS124 VS87H Waarom heb ik een waterontharder nodig? Onbehandeld leidingwater bevat kalk, dat uw leidingen en kranen verstopt en de levensduur van uw elektrische toestellen

Nadere informatie

Meting warmteverbruik Technische fiche nr 0982B - EL SATELLIET GE556Y303

Meting warmteverbruik Technische fiche nr 0982B - EL SATELLIET GE556Y303 Figuur 1 Basisuitvoering zonder opties Omschrijving De satellieten GE556 zijn de oplossing voor de meting van het warmteverbruik in appartementsgebouwen met een centrale productie van het water voor de

Nadere informatie

Voorraadvat is volledig opgeladen. Afname van warmtapwater, koude water > sensor T1. Oplaadsysteem is in werking.

Voorraadvat is volledig opgeladen. Afname van warmtapwater, koude water > sensor T1. Oplaadsysteem is in werking. De Energiemanager Warmtapwaterbereider, circulatiesysteem, drukverhoging Voorraadvat is volledig opgeladen. T1 T2 1 2 T1 T2 3 4 T1 T2 T1 T2 Afname van warmtapwater, het koude water < sensor T1. Afname

Nadere informatie

ATLAS D Condens Unit Condensatie gas-olie ketel 32 kw enkel verwarming of met SWW

ATLAS D Condens Unit Condensatie gas-olie ketel 32 kw enkel verwarming of met SWW ATLAS D Condens Unit Condensatie gas-olie ketel 32 kw enkel verwarming of met SWW Kiezen voor meer comfort en energie-besparing. De beste prestaties, met minder verbruik. Kennis en intlegentie ten dienste

Nadere informatie

Alternatieve Technieken Legionellapreventie

Alternatieve Technieken Legionellapreventie Alternatieve Technieken Legionellapreventie 1 Programma Dagdeel 1 Inleiding en mag ik me even voorstellen? Wanneer welke techniek toepassen? Algemene wetgeving Legionellapreventie Drinkwaterbesluit (nieuw)

Nadere informatie

Verwarming en ventilatie

Verwarming en ventilatie Verwarming en ventilatie Gebouwen met hoge energieprestaties Mei 2013 Christophe Delmotte, Ir Laboratorium Luchtkwaliteit en ventilatie WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Bladzijde

Nadere informatie

75% IS BEREID 1 MINUUT KORTER TE DOUCHEN VOOR HET MILIEU.

75% IS BEREID 1 MINUUT KORTER TE DOUCHEN VOOR HET MILIEU. 75% IS BEREID 1 MINUUT KORTER TE DOUCHEN VOOR HET MILIEU. HIER Klimaatcampagne Sanitair besturingssysteem INHOUD 1. Besparing als uitgangspunt 03 2. M-Check in het kort 04 3. Voordelen 06 4. Schema s praktijkvoorbeelden

Nadere informatie

Temperatuurvariaties bij douchemengkranen. E. van der Blom (Uneto-VNI) J. van den Brink (Econosto) W.G. van der Schee (CW&D) W.J.H.

Temperatuurvariaties bij douchemengkranen. E. van der Blom (Uneto-VNI) J. van den Brink (Econosto) W.G. van der Schee (CW&D) W.J.H. Temperatuurvariaties bij douchemengkranen E. van der Blom (Uneto-VNI) J. van den Brink (Econosto) W.G. van der Schee (CW&D) W.J.H. Scheffer (TVVL) Temperatuurvariaties bij douchemengkranen Inhoud 1. Introductie

Nadere informatie

EPC verlaging utiliteit Warmteterugwinning uit warm tapwater met de Multi-vert (- douchekanon -)

EPC verlaging utiliteit Warmteterugwinning uit warm tapwater met de Multi-vert (- douchekanon -) EPC verlaging utiliteit Warmteterugwinning uit warm tapwater met de Multi-vert (- douchekanon -) In NEN 2916 wordt de bepalingsmethode weergegeven voor de energieprestatie van Utiliteitsgebouwen. Warmteterugwinning

Nadere informatie

Regenwaterhergebruik in Vlaanderen

Regenwaterhergebruik in Vlaanderen Regenwaterhergebruik in Vlaanderen Wendy Francken Directeur VLARIO Inhoud Wetgevend kader Draagvlak Enkele technische aspecten Kosten en baten Duurzaamheid Wetgevend kader Waarom afkoppelen? vermindering

Nadere informatie

CONCEPT-R - WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Volumestromen en gebruiksdrukken voor tappunten en toestellen

CONCEPT-R - WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Volumestromen en gebruiksdrukken voor tappunten en toestellen CONCEPTR WATERWERKBLAD BEREKENINGSGRONDSLAGEN Volumestromen en gebruiksdrukken voor tappunten en toestellen WB 2. A DATUM: april 20 Auteursrechten voorbehouden. Definities Maximum momentvolumestroom: grootste

Nadere informatie

Legionella Pneumophila: Desinfectie van sanitaire installaties door spoeling op hoge temperatuur: Techniek: Pulserend spoelen.

Legionella Pneumophila: Desinfectie van sanitaire installaties door spoeling op hoge temperatuur: Techniek: Pulserend spoelen. Legionella Pneumophila: Desinfectie van sanitaire installaties door spoeling op hoge temperatuur: Inleiding: Techniek: Pulserend spoelen. De legionellabacterie blijft met de regelmaat van een klok het

Nadere informatie

25/03/2013. Overzicht

25/03/2013. Overzicht Micro-WKK: basisbegrippen en toepassingsmogelijkheden Tine Stevens, Vlaams Energieagentschap Regiovergadering Provincie West-Vlaanderen 12 en 14/03/2013 2 Warmte-krachtkoppeling (WKK) De gelijktijdige

Nadere informatie

GRUNDFOS SELECTION GUIDE SOLOLIFT2 WELKOM BIJ DE NIEUWE GENERATIE

GRUNDFOS SELECTION GUIDE SOLOLIFT2 WELKOM BIJ DE NIEUWE GENERATIE GRUNDFOS SELECTION GUIDE SOLOLIFT2 WELKOM BIJ DE NIEUWE GENERATIE 2 SOLOLIFT2, SELECTIEGIDS Geïnspireerd door professionals, ontworpen voor professionals. De SOLOLIFT2 voldoet aan al uw behoeften en aan

Nadere informatie

BELGISCH STAATSBLAD 08.01.2010 Ed. 2 MONITEUR BELGE

BELGISCH STAATSBLAD 08.01.2010 Ed. 2 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 08.01.2010 Ed. 2 MONITEUR BELGE 731 MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST N. 2010 45 [C 2010/31002] 17 DECEMBER 2009. Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot

Nadere informatie

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN 1. CONTEXT Infofiche Energie DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt de productie van groene stroom afkomstig van hernieuwbare energiebronnen of warmtekrachtkoppeling

Nadere informatie

Ventilatiedocument : residentieel en niet-residentieel

Ventilatiedocument : residentieel en niet-residentieel 1 Ventilatiedocument : residentieel en niet-residentieel 1 Wat wordt in het kader van de energieprestatieregelgeving verstaan onder een verbouwing? In het kader van de energieprestatieregelgeving is een

Nadere informatie

WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Volumestromen en gebruiksdrukken voor tappunten en toestellen

WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Volumestromen en gebruiksdrukken voor tappunten en toestellen WATERWERKBLAD BEREKENINGSGRONDSLAGEN Volumestromen en gebruiksdrukken voor tappunten en toestellen WB 2. A DATUM: OKT 20 Auteursrechten voorbehouden. Definities Maximum momentvolumestroom: grootste te

Nadere informatie

FAQ 1 bij de BBT Legionella van 2017

FAQ 1 bij de BBT Legionella van 2017 FAQ 1 bij de BBT Legionella van 2017 Inleiding: De Beste Beschikbare Technieken (BBT) voor Legionella-beheersing in Nieuwe Sanitaire Systemen, die sinds 2007 het referentiedocument is voor alle inrichtingen

Nadere informatie

combimix een innovatief regelsysteem voor uw vloerverwarming

combimix een innovatief regelsysteem voor uw vloerverwarming combimix een innovatief regelsysteem voor uw vloerverwarming member of combimix De combimix regeleenheid is in eerste instantie ontworpen voor installaties die uitgerust zijn met een condenserende ketel,

Nadere informatie

IWT-WP-DIRECT: De impact van regelparameters op de prestatie van residentiële warmtepompinstallaties aan de hand van simulaties

IWT-WP-DIRECT: De impact van regelparameters op de prestatie van residentiële warmtepompinstallaties aan de hand van simulaties IWT-WP-DIRECT: De impact van regelparameters op de prestatie van residentiële warmtepompinstallaties aan de hand van simulaties Jan Hoogmartens (K.U.Leuven) Lieve Helsen (K.U.Leuven) Geeraart Franck (De

Nadere informatie

Schone handen, schone fabrieken, maar dan geldbesparend.

Schone handen, schone fabrieken, maar dan geldbesparend. Schone handen, schone fabrieken, maar dan geldbesparend. Warmteterugwinning GRATIS ENERGIE, WIE WIL DAT NU NIET Waar koude wordt gemaakt ontstaat warmte. Met name shockvriezers leveren veel warmte op van

Nadere informatie

Bepaling van het thermisch rendement van een warmteterugwinapparaat

Bepaling van het thermisch rendement van een warmteterugwinapparaat 1 Bepaling van het thermisch rendement van een warmteterugwinapparaat Inhoudstafel INHOUDSTAFEL... 1 INLEIDING... 2 1. TOEPASSINGSGEBIED... 3 2. ACHTERGROND... 3 3. HET DEBIET IN EEN PROJECT IS GROTER

Nadere informatie

EPB STAVINGSCERTIFICAAT

EPB STAVINGSCERTIFICAAT Atlantic Belgium Avenue du Château Jaco 1 1410 Waterloo Tel: +32 (0)2 357 28 28 - Fax: +32 (0)2 353 21 82 www.atlantic-belgium.be versie 8/2016 EPB STAVINGSCERTIFICAAT Gegevens installateur Naam : Adres

Nadere informatie

PHAROS Gamma combi-condensatievloerketels

PHAROS Gamma combi-condensatievloerketels Gas Zonne-energie PHAROS Gamma combi-condensatievloerketels > Energiebesparingen > Optimaal comfort bij verwarming en productie van sanitair warm water > Beperkt gebruik vloeroppervlak > Ideaal bij intensief

Nadere informatie

WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Volumestromen en gebruiksdrukken voor tappunten en toestellen

WATERWERKBLAD. BEREKENINGSGRONDSLAGEN Volumestromen en gebruiksdrukken voor tappunten en toestellen Herziening van juni 200 WATERWERKBLAD BEREKENINGSGRONDSLAGEN Volumestromen en gebruiksdrukken voor tappunten en toestellen WB 2. A DATUM: OKT. 20 Auteursrechten voorbehouden. Definities Maximum momentvolumestroom:

Nadere informatie

Meting warmteverbruik Technische fiche nr 0978B - CL SATELLIETEN GE556Y

Meting warmteverbruik Technische fiche nr 0978B - CL SATELLIETEN GE556Y Meting warmteverbruik Technische fiche nr 0978B CL SATELLIETEN GE556Y002 platenwarmtewisselaar : 44kW voor het type GE556Y0 en 58kW voor het type GE556Y02. iguur Basisuitvoering zonder opties Omschrijving

Nadere informatie

Fase 2. NOM Nul Op de Meter. type C, D

Fase 2. NOM Nul Op de Meter. type C, D Fase 2 NOM Nul Op de Meter type C, D 232 technische omschrijving Gefeliciteerd met de aankoop van uw woning! Uw woning is een nul-op-de-meter (NOM) woning. Dit houdt in dat BAM garandeert dat uw meterstand

Nadere informatie

APPLICATION NOTE REGELAFSLUITERS

APPLICATION NOTE REGELAFSLUITERS INLEIDING Belparts levert een uitgebreid gamma gemotoriseerde regelafsluiters, speciaal ontwikkeld voor de regeling van hydraulische circuits in centraal verwarminginstallaties, sanitair installaties,

Nadere informatie

Synopsis Watergebruik Thuis 2013

Synopsis Watergebruik Thuis 2013 Vereniging van waterbedrijven in Nederland Synopsis Watergebruik Thuis 2013 In opdracht van Vewin heeft TNS Nipo onderzoek gedaan naar het watergebruik thuis onder 1.349 respondenten en de resultaten weergegeven

Nadere informatie

Waarom altijd samenwerken met Heatlink

Waarom altijd samenwerken met Heatlink Waarom altijd samenwerken met Heatlink Studie en Advies Onafhankelijk ontwerp 1 ontwerp voor alle aannemers Installatieontwerp (lastenboek) Warmteverliesberekening Technische tekeningen (As-Built) EPB

Nadere informatie

Economische analyse en dimensionering van een verwarmingssysteem op. collectieve systemen

Economische analyse en dimensionering van een verwarmingssysteem op. collectieve systemen Economische analyse en dimensionering van een verwarmingssysteem op zonne-energie voor collectieve systemen Voordelen van gravitaire drainage voor collectieve systemen Economisch optimale dimensionering

Nadere informatie

Omschakelen naar lage temperatuurverwarming

Omschakelen naar lage temperatuurverwarming 15/06/2017 Omschakelen naar lage temperatuurverwarming Ivan Verhaert Inleiding (Ver)Bouwdilemma s Bron figuren: Izen, Remeha, interieurdesign, Thercon 2 1 Lage temperatuur verwarming (Hoge temperatuur

Nadere informatie

IT - 300/400/500/600/750/1000 IT

IT - 300/400/500/600/750/1000 IT Indirecte boiler IT - 300/400/500/600/750/1000 IT - 1500/2000/2500/3000 Indirecte boiler geschikt voor vrijwel alle toepassingen Spiraalvormige warmtewisselaar op basis van enkele scheiding PermaGlas Ultra

Nadere informatie

Meetresultaten Residentie Evolution, Maldegem

Meetresultaten Residentie Evolution, Maldegem Meetresultaten Residentie Evolution, Maldegem Auteurs: K. Allaerts Datum: 21/12/2017 Deze studie werd uitgevoerd in het kader van het IWT-VIS traject Smart Geotherm (2011-2017) Eindrapport Maldegem Evolution

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VENTILATIE: ONTWERP EN AFSTELLING LENTE 2019 Berekening van de ventilatiedebieten voor niet-residentiële gebouwen Muriel BRANDT 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N De regels

Nadere informatie

Bouwwerven: ervaringen delen

Bouwwerven: ervaringen delen Seminarie Duurzame Gebouwen Bouwwerven: ervaringen delen 30 maart 2018 GEBOUWSCHIL: GOEDE PRAKTIJKEN EN TE VOORKOMEN FOUTEN Luchtdichtheid en akoestiek Daniel DE VROEY De Vroey s.p.r.l. DOELSTELLINGEN

Nadere informatie

Simdeum voor riolering + leidingwaterinstallatie tot niveau hotelkamer

Simdeum voor riolering + leidingwaterinstallatie tot niveau hotelkamer Blokker, 19 juni 2017 1 Simdeum voor riolering + leidingwaterinstallatie tot niveau hotelkamer resultaten haalbaarheidsonderzoek 2 Ontwikkeling en toepassing SIMDEUM in leidingwaterinstallatie 2003-06

Nadere informatie

Vrij verval is niet altijd een goed idee

Vrij verval is niet altijd een goed idee Vrij verval is niet altijd een goed idee Door productmanager Ralf Schomäcker Enorme hoeveelheden grond verplaatsen. Afvoerleidingen plaatsen en rioolleidingen verplaatsen. Door betonnen vloeren boren.

Nadere informatie

HeatMaster 25 C 25 TC 35 TC 45 TC 70 TC 85 TC 120 TC

HeatMaster 25 C 25 TC 35 TC 45 TC 70 TC 85 TC 120 TC made in Belgium With the future in mind HeatMaster 25 C 25 TC 35 TC 45 TC 70 TC 85 TC 120 TC Condenserende gasketel met dubbele functie HeatMaster condensatie op CV HeatMaster condensatie op CV en sanitair

Nadere informatie

Studiedag collectieve warmteproductie AANDACHTSPUNTEN EPB REGELGEVING COLLECTIEVE WARMTE. Floor.Apers@3E.eu

Studiedag collectieve warmteproductie AANDACHTSPUNTEN EPB REGELGEVING COLLECTIEVE WARMTE. Floor.Apers@3E.eu Studiedag collectieve warmteproductie AANDACHTSPUNTEN EPB REGELGEVING COLLECTIEVE WARMTE Floor.Apers@3E.eu 3E info@3e.eu www.3e.eu Aandachtspunten EPB regelgeving externe warmtelevering 3E intro 3E intro

Nadere informatie