Nieuwsbrief Familieraad Jaargang 4 nummer 2 november 2016

Transcriptie

1 Nieuwsbrief Familieraad Jaargang 4 nummer 2 november 2016 Familieraad als verbindende factor tussen cliënt, professional en familie Voor u ligt de nieuwsbrief van de Familieraad van GGZ Oost Brabant. De nieuwsbrief is de onmisbare schakel tussen de familieleden van cliënten van GGZ Oost Brabant en de Familieraad, en is er ook voor medewerkers en cliënten. Mantelzorg doe je samen op 10 november Miljoenen mantelzorgers staan het hele jaar voor anderen klaar en helpen bij diverse klusjes en de zorg voor een familielid, vriend of andere bekende. Laten we het eens omdraaien en hen op donderdag 10 november, de Dag van de Mantelzorg, een handje helpen bij klusjes waar zij niet aan toekomen. Denk aan een schilderij ophangen, de zolder opruimen, oude spullen naar de kringloop brengen, de ramen zemen of auto wassen, een gezonde maaltijd koken, kinderen en/of hond op een leuke manier bezig houden, heg knippen en ga zo maar door. Warme herfst Met het schrijven van dit artikel voor de Nieuwsbrief is het herfst geworden met zomerse temperaturen. Dat de gewassen worden geoogst in deze warmte is in ons land ongekend. Ook de terreinen van Huize Padua en Coudewater met de vele bomen vormen zonovergoten plaatjes. Jammer genoeg heeft dit plaatje ook een schaduwzijde nu de zorg van GGZ Oost Brabant binnenkort wordt verplaatst van Coudewater naar elders. Opening High Intensive Care (HIC) Zonnig was het ook op 1 september bij de opening van de HIC in Oss. De kliniek is verbouwd tot een volwaardige HIC. Hier wordt specialistische cliëntvriendelijke zorg geboden in een veilige setting tijdens crisissituaties. De HIC is er voor die cliënten met psychiatrische klachten waarbij eigen veiligheid of de veiligheid van anderen in gevaar komt. Hier biedt GGZ Oost Brabant kortdurende klinische 24-uurszorg aan cliënten waarvoor ambulante behandeling tijdelijk niet voldoende is. De specialistische zorg binnen de HIC is gestructureerd en zeer intensief met als doel het acute gevaar weg te nemen en de gezondheid en het welbevinden van de cliënt te bevorderen. Met het beleid van de familieraad streven we er naar om te werken vanuit de triade: cliënt, familie, behandelaar. Juist bij de HIC en de gesloten kortdurende zorg is het belangrijk dat de familie betrokken is bij het intakegesprek dat met cliënt en behandelaar plaatsvindt.

2 De Inloop in Uden Studiemiddag Hoe zit het met de familie en de wet? Oscar Dekker, bestuursvoorzitter (rechts) en Jan van Sonsbeek tijdens de opening HIC De Inloop De Inloop als dagbesteding of ontmoetingsplek biedt cliënten in een begeleide woonvorm waardevolle ontmoetingen die het herstel kunnen bevorderen. Per cliënt zijn deze ontmoetingen verschillend. Ze kunnen variëren van een kopje koffie of een praatje maken, tot een creatieve activiteit als schilderen of houtbewerken. Deze plaatsen worden opgeheven als de gemeente deze ondersteuning via de WMO niet meer betaalt. Dat zorgt voor veel stress bij de cliënten, want je raakt ze allemaal in hun ziel. Een ontmoetingsplek voor iedereen zoals bij GGZ in de wijk, geeft bij cliënten nog veel wantrouwen en zij zullen daardoor de ontmoetingsplek niet meer bezoeken. Dit zorgt voor extra spanning bij de familie en naasten. Het is zaak dat de bestuurders in de verschillende gemeentes worden benaderd om deze kwestie aan de orde te stellen en hen duidelijk te maken dat het blijven vergoeden van De Inloop via de WMO van zeer groot belang is. (Jan van Sonsbeek, voorzitter Familieraad) Op initiatief van de familieraad was er op 5 oktober een studiemiddag over de juridische aspecten rondom familie en cliëntenzorg. De studiemiddag werd gehouden in De Kluis, op het terrein van Huize Padua. Het thema werd verzorgd door Rob Conijn, secretaris van de Raad van Bestuur, jurist en trainer Familie als Bondgenoot en Inge Meuleman, juriste en stafmedewerker Raad van Bestuur. Museum de Kluis op Huize Padua In het gewone leven zijn allerlei wetten van kracht zoals bijvoorbeeld een koopovereenkomst en arbeidsovereenkomst. Ook in de gezondheidszorg gelden bepaalde wetten. Het doel van deze middag was dat we ons bewust worden welke wetten het juridisch

3 kader vormen van de geestelijke gezondheidszorg. Belangrijke wetten die gelden in de gezondheidszorg: Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) Wet Bijzondere Opneming in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ) Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ) Wet Kwaliteit, Klachten en Geschillen in de Zorg (WKKGZ) Wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (BIG) Wet Mentorschap Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP) Familieparticipatie is beleid bij GGZ Oost Brabant: waar dat kan de familie betrekken bij de behandeling. Familie mag informatie over de cliënt aan de behandelaar geven. Deze informatie kan in de behandeling gebruikt worden. De expert weet veel over de ziekte maar niet over de persoon; de familie kent de cliënt vaak veel beter. Omgekeerd is het niet zo dat informatie over de cliënt aan de familie mag worden gegeven. De cliënt moet hiervoor altijd eerst toestemming geven. Dit is geregeld in de Wet Bescherming Privacy. Ook als iemand gedwongen wordt opgenomen met een rechterlijke machtiging of een inbewaringstelling gaat er geen informatie naar de familie, zonder toestemming van de cliënt. Wetgeving waarin het voor de cliënt goed geregeld is, maakt het voor familie soms moeilijk. Als een cliënt in crisis verkeert, is de familie vaak ook in crisis, en voelt zich buiten spel gezet. Familieleden hebben behoefte aan informatie en aan iemand die hen begeleidt, bij de hand neemt en door een moeilijke periode loodst. Familie heeft een belangrijke rol in het zorgproces, deze is nog niet in een wet opgenomen. In de nieuwe Wet Verplichte GGZ worden zaken voor de familie beter geregeld. Er werd deze middag uitgebreid van de gelegenheid gebruik gemaakt om ervaringen uit te wisselen en vragen te stellen. De voorzitter van de Familieraad, Jan van Sonsbeek, sloot de middag af en dankte de aanwezigen voor de levendige discussie over familiebeleid en de wettelijke kaders. Hoe betrek je naasten bij zorgverlening? Veel cliënten, die behandeld en/of begeleid worden door GGZ Oost Brabant hebben vaak langdurige zorg of ondersteuning nodig, omdat de stoornis vaak niet van voorbijgaande aard is (Delespaul, 2013). Het is aannemelijk dat zij daardoor levenslang een beroep (moeten) doen op hun naasten. Naasten zijn meestal (één van de) ouder(s), partner, zoon, dochter of andere belangrijke anderen (Trimbos-instituut, 2011). Het is nog geen gemeengoed dat naasten betrokken worden bij deze hulpverlening. Om die reden is het implementatietraject naastenparticipatie binnen GGZ Oost Brabant van start gegaan. Zes teams binnen GGZ Oost Brabant hebben het traject afgelegd, dat bestond uit scholing, intervisie en coaching op de werkplek. Het eindresultaat mag er zijn: per team zijn er twee aandachtfunctionarissen (AF) naastenparticipatie aangesteld. Zij hebben als taak te zorgen voor het verbeteren van het betrekken van naasten bij de begeleiding/ behandeling van de cliënt en samenwerking te bevorderen. Ook is gestart met de implementatie en borging van doelen die het betrekken van naasten bevorderen. De doelen richtten zich op de volgende thema s: Duidelijkheid krijgen over wie de naasten van de cliënt zijn, zodat zij betrokken kunnen worden; Informatieverstrekking aan de naasten door middel van informatiemappen waarin duidelijk wordt gemaakt wat naasten van de afde- (Marieke Trenning, secretaresse Familieraad)

4 ling kunnen verwachten; Naasten actief betrekken bij activiteiten zoals behandelplan-bespreking, zorg afstemmingsgesprekken en intake-/opnamegesprekken. Deze doelen zijn in lijn met de visie op naastenparticipatie van de GGZ Oost Brabant en het geformuleerde familiebeleid. Doordat de teams zelf hun doelen hebben opgesteld, werd er gewerkt aan dat wat de AF s en het hele team zinvol vonden en werd de discussie binnen de teams gevoerd over wat er verstaan werd onder naastenparticipatie. Door hierover te praten komt het thema naastenparticipatie niet alleen in de doelen tot uiting, maar is het ook punt van aandacht tijdens andere momenten. Het betrekken van naasten is hierdoor in een stroomversnelling gekomen. Het gaat nu niet om de cliënt, maar om u Frans van Mil en Ben van Riel, trainers van het implementatietraject naastenparticipatie binnen GGZ Oost Brabant vertellen er meer over. Frans: Tijdens een gesprek met de aandachtfunctionarissen hebben we de naasten vooral hun verhaal laten doen en gevraagd hoe het voor hen was. Opvallend was dat we tot drie keer toe de naasten hebben moeten vertellen: Het gaat nu niet om de cliënt, maar om u. We willen het over ú hebben. Toen dat kwartje viel, kwamen vrij snel de tranen. Ze waren niet gewend om hiernaar gevraagd te worden. Naasten zijn vaak zo betrokken bij de cliënt dat het automatisch ook voor hen veel emoties oproept. Ze vonden het fijn om dit te delen met iemand die ook met de cliënt bezig is. Je deelt de zorg voor de cliënt met die ander, je vindt herkenningen, je komt tot uitwisseling van ervaringen en dit verbetert ook de samenwerking. Oprechte interesse Ben: Hulpverleners hebben vaak het idee dat zij al veel doen aan naastenparticipatie in hun dagelijkse praktijk. Als je het daar met de naasten zelf over hebt, dan wordt dat niet helemaal zo ervaren. Blijkbaar verstaan hulpverleners wat anders onder naastenparticipatie dan naasten. Bij een hoop zaken worden ze wel betrokken, maar dat is veelal ten behoeve van de cliënt. Naastenparticipatie is nog niet iets wat we gewend zijn als hulpverleners. Het zit nog niet in het DNA. Eén van de aandachts-functionarissen gaf aan dat dat pas ontstaat wanneer je echt de tijd neemt om met de naasten te gaan zitten zonder dat je een agenda hebt. Dus het gaat niet om informatie op te halen in het belang van de cliënt, maar om oprechte interesse te tonen in de naasten. Door dat te doen ga je het belang pas zien. Dan vallen de kwartjes ineens. Het hoeft niet heel formeel, gewoon een kopje koffie drinken. En als je dan iemands verhaal hoort, de impact die dat heeft op je, dat is niet uit te leggen en ook moeilijk over te brengen. Dat is vaak de start voor een goede samenwerking. Want dat heeft echt een meerwaarde. (Hanneke Claassens, Promovenda/Docent GGZ agoog Fontys Hogeschool Sociale Studies in Eindhoven, doet onderzoek naar het thema naastenbetrokkenheid in de GGZ en sprak Ben en Frans over hun ervaringen.) Ben (links op de foto) en Frans (rechts)

5 Colofon Redactie: Chris de Haas, adviserend ondersteuner Familieraad Eindredactie en opmaak: Communicatie Heeft u ideeën of nieuwswaardigheden voor de nieuwsbrief? Geef het door aan de Familieraad via familieraad@ggzoostbrabant.nl Aanmelden U kunt zich aanmelden voor de nieuwsbrief van de Familieraad via familieraad@ggzoostbrabant.nl (verschijnt 2x per jaar)