Bijlage I: Jaarrekening Datum: Stichting Verre Naasten. KvK:

Transcriptie

1 Bijlage I: Jaarrekening 2016 Datum: Naam: Stichting Verre Naasten Plaats: Zwolle KvK:

2 Inhoud Balans... 3 Staat van baten en lasten... 4 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling... 5 Missie... 5 Algemeen... 5 Schattingen... 5 Vergelijking met voorgaand jaar... 5 Waarderingsgrondslagen... 5 Grondslagen van resultaatbepaling... 6 Toelichting op de balans per 31 december Materiële vaste activa Investering in Oiko Credit Nederland Fonds Vorderingen Liquide middelen Reserves en fondsen Resultaatverdeling Voorziening Kortlopende schulden Niet in de balans opgenomen regelingen / Overig Gebeurtenissen na balansdatum Toelichting op de staat van baten en lasten Baten uit eigen fondsenwerving Bijdragen uit gezamenlijke acties Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Overige baten en lasten Communicatie Coördinatie vanuit NL Structurele hulp Noodhulp Opleiding Werving baten Beheer en administratie...22 Begroting Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Bijlage 1: Lastenverdeling...28 Toelichting lastenverdeling

3 Balans Na bestemming van het resultaat (Bedragen x EUR 1,--) 31 december december 2015 ACTIVA 1. Materiële vaste activa Investering in Oiko Credit NF Vorderingen Liquide middelen Totaal Activa PASSIVA 5. Reserves en fondsen Reserves Fondsen Voorziening Kortlopende schulden Totaal Passiva

4 Staat van baten en lasten (Bedragen x EUR 1,--) BATEN 8. Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit gezamenlijke acties Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Overige baten en lasten Som der baten LASTEN Besteed aan doelstellingen 13. Communicatie Coördinatie vanuit Nederland Structurele hulp Noodhulp Opleiding Totaal Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten gezamenlijke acties Kosten van acties derden Kosten verkrijging subsidies Totaal ` Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Som der lasten Overschot / tekort De resultaatverdeling is op pagina 11 weergegeven. 4

5 Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Missie Samen met en namens lokale kerken in Nederland werken wij mee aan de verspreiding van het evangelie, wereldwijd. We onderhouden hiervoor relaties met kerken en christelijke organisaties die in hun directe omgeving het geloof delen, in woord en daad. Zo willen we, als broers en zussen in Gods wereldwijde kerk, samen optrekken in het geloof en kerkzijn en Gods reddingsplan bekendmaken. Tot wederzijdse steun, inspiratie en bemoediging en dit alles tot eer van God. Kort samengevat als geloof delen wereldwijd. Algemeen De jaarrekening, na verwerking van het resultaat, is opgesteld in overeenstemming met de richtlijn voor Jaarverslaggeving 650 Fondsenwervende Instellingen en de aanvullende eisen van het Centraal Bureau Fondsenwerving. Schattingen Bij toepassing van de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening vormt de leiding van de stichting zich verschillende oordelen en schattingen die essentieel kunnen zijn voor de in de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven van het vereiste inzicht noodzakelijk is, is de aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de desbetreffende jaarrekeningposten. Vergelijking met voorgaand jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar. Waarderingsgrondslagen Voor zover niet anders is vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen de nominale waarde, daarbij rekening houdend met eventuele waardeverminderingen (geamortiseerde kostprijs). Materiële vaste activa Materiële vaste activa worden gewaardeerd op basis van de aanschafwaarde, verminderd met de lineaire afschrijving op basis van de verwachte levensduur rekening houdend met eventuele restwaarde. In het jaar van aanschaf wordt naar rato afgeschreven. Investering in Oiko Credit Nederland Fonds De Investering in Oiko Credit Nederland Fonds wordt gewaardeerd tegen kostprijs. Indien sprake is van een bijzondere waardevermindering vindt waardering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats ten laste van de staat van baten en lasten. De ingelegde gelden zijn maandelijks opneembaar. Vorderingen Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie, inclusief de transactiekosten indien materieel. Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering. Vastgelegd vermogen Een continuïteitsreserve wordt gevormd voor de dekking van haar risico s op korte termijn en om zeker te stellen dat de stichting ook in de toekomst aan haar verplichtingen kan voldoen. 5

6 Wanneer het bestuur een deel van de reserves heeft afgezonderd voor een speciaal doel is er sprake van een bestemmingsreserve. Deze reserves worden gevormd voor specifieke activiteiten. Alle uitgaven voor een specifieke activiteit worden via de resultaatbestemming ten laste van deze reserve gebracht. Wanneer door derden aan een deel van de middelen een specifieke besteding is gegeven, wordt dit deel aangemerkt als bestemmingsfonds. Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen, tenzij anders vermeld. Kortlopende schulden Kortlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Dit is meestal de nominale waarde. Personeelsbeloningen De aan het personeel verschuldigde beloningen worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de staat van baten en lasten. Waarderingsgrondslagen WNT Voor de uitvoering van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de (semi)publieke sector (WNT) heeft de stichting zich gehouden aan de Beleidsregel toepassing WNT en deze als normenkader bij het opmaken van deze jaarrekening gehanteerd. Transacties in vreemde valuta De valutakoersverschillen die optreden bij omrekening, worden als resultaat in de staat van baten en lasten opgenomen. Het bestuur acht de koersrisico s beperkt, daarom zijn deze risico s niet afgedekt. Per balansdatum is er geen sprake van posities in vreemde valuta. Toekenningen De procedure bij Verre Naasten is in het algemeen als volgt: - Jaarlijks wordt in december een begroting met gebudgetteerde besteding per land vastgesteld door het bestuur; - Na vaststelling communiceert Verre Naasten aan haar partners over de ruimte voor het volgend boekjaar; - De partner dient voorstellen in op basis van de ruimte die Verre Naasten heeft gecommuniceerd; - Uitbetaling door Verre Naasten vindt plaats op basis van rapportage over vorige periode door de partner. Het deel van de toezegging dat nog niet is uitbetaald, wordt ultimo boekjaar als verplichting opgenomen. Grondslagen van resultaatbepaling Ontvangsten en uitgaven worden in de staat van baten en lasten toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben, met uitzondering van de donaties: deze worden verantwoord in het jaar van ontvangst. Alle opbrengsten worden voor het brutobedrag onder de baten opgenomen, tenzij uitdrukkelijk anders vermeld. Kosten die nodig zijn om bepaalde baten te realiseren, worden in de staat van baten en lasten als last gepresenteerd. Erfenissen en legaten De nalatenschappen worden verantwoord in het boekjaar waarin de omvang van de nalatenschap betrouwbaar kan worden vastgesteld. Verkrijgingen belast met vruchtgebruik worden alleen in de toelichting vermeld. Zij worden pas in 6

7 de staat van baten en lasten verantwoord bij het einde van het vruchtgebruik of bij eerdere verkoop van de blote eigendom. Erfenissen en legaten worden niet begroot. Aandeel in gezamenlijke acties Bijdragen uit gezamenlijke acties worden, voor zover mogelijk, verantwoord in het jaar waarop de bijdragen betrekking hebben. Baten uit acties van derden Bijdragen uit acties van derden worden, voor zover mogelijk, verantwoord in het jaar waarop de bijdragen betrekking hebben. Uitvoeringskosten Uitvoeringskosten zijn de kosten van personeel, huisvesting, kantoorkosten en algemene kosten. Deze uitvoeringskosten worden op basis van de bezetting (het aantal fte s) toegerekend aan kosten voor de werving van de baten, beheer en administratie en doelstelling. Als basis voor de toebedeling aan beheer en administratie geldt de volgende bezetting: Directeur 80% Financieel medewerkers 100% Directiesecretaresse 60% Afdelingshoofden 10%. De uitvoeringskosten zijn naar rato doorberekend aan de verschillende doelstellingen en ondersteunende kosten: - Toerekening naar doelstelling (73%): 1. Partners: 50% 2. Achterban: 23% - Toerekening naar ondersteunende kosten (27%): 1. Beheer en administratie: 12% 2. Werving van de baten: 15% Verre Naasten volgt daarin de richtlijn van het VFI. De VFI deed aanbevelingen over de toepassing van de richtlijn om transparantie en vergelijkbaarheid te waarborgen. Schematisch ziet de verdeling er als volgt uit: Kostensoort Toerekening aan beheer en administratie Toelichting / opmerking Bestuur 100% Alle directe kosten Directie 80% Alle directe kosten Directie secretariaat 60% Alle directe kosten Financiën, planning & control 100% Alle directe kosten ICT 35% Op basis van aantal FTE Huisvesting en facilitair 35% Op basis van aantal FTE Personeelszaken 35% Op basis van aantal FTE Personeelskosten en kosten inhuur 35% Op basis van aantal FTE Juridische kosten 35% Op basis van aantal FTE Communicatie - Volledig toegerekend aan communicatie Donateursadministratie - Toegerekend aan communicatie en fondsenwerving Projectadministratie - Volledig toegerekend aan de betreffende projecten 7

8 Kosten van beheer en administratie De kosten voor beheer en administratie worden apart vermeld. Dit zijn de kosten die de organisatie maakt voor de interne beheersing en administratievoering en die niet worden toegekend aan fondsenwerving of aan de doelstelling. Naast directe kosten, zoals kosten van Planning en Control, lidmaatschappen en samenwerking met Regionale Samenwerkingsverbanden (RSV s), wordt ook een deel van de uitvoeringskosten toegerekend aan Beheer en Administratie. Voor de toegepaste toekenningspercentages, zie de paragraaf Uitvoeringskosten hierboven. Pensioenen De pensioenregeling van de medewerkers is ondergebracht bij het bedrijfstakpensioenfonds Stichting Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Het ouderdomspensioen is een toegezegde pensioenregeling op basis van (voorwaardelijk) geïndexeerd middelloon. Indexatie van de pensioenrechten is afhankelijk van de financiële positie waarin het pensioenfonds zich bevindt. De aan de pensioenuitvoerder te betalen premie wordt als last in de winst- en verliesrekening verantwoord en, voor zover de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie nog niet is voldaan, wordt deze als verplichting op de balans opgenomen. Verre Naasten heeft geen verplichting tot het doen van aanvullende bijdragen in het geval van een tekort bij het bedrijfstakpensioenfonds, anders dan het voldoen van toekomstig hogere premiebijdragen. Daarom worden de op een periode betrekking hebbende premiebijdragen in die periode ten laste van het resultaat gebracht. 8

9 Toelichting op de balans per 31 december 2016 (Bedragen x EUR 1,--) 1. Materiële vaste activa Materiële vaste activa zijn bezittingen die nodig zijn voor de doelstelling in Nederland. De waarde hiervan is ook onder de materiele vaste activa in het verloopoverzicht geactiveerd. Verloopoverzicht Computer- Vervoer Inventaris apparatuur Software middelen Totaal Boekwaarde 1 januari Af: desinvesteringen Bij: investeringen Boekwaarde 31 dec Aanschafwaarde en cumulatieve afschrijving Aanschafwaarde Af: Cumulatieve afschrijvingen Af: Desinvesteringen Bij: Investeringen Boekwaarde 31 december De afschrijvingspercentages zijn als volgt: Inventaris 20 % Computers 33 ⅓ % Vervoermiddelen 33 ⅓ % 2. Investering in Oiko Credit Nederland Fonds In 2015 is besloten om een deel van de middelen die niet direct voor de uitvoering nodig zijn, onder te brengen bij Oiko Credit Nederland Fonds. Oiko Credit NF is een wereldwijd opererende coöperatie die private financiering verschaft aan microfinancieringsinstellingen. Daarnaast verleent zij ook krediet aan coöperaties, fairtrade-organisaties en ondernemingen die zich richten op duurzame economische ontwikkeling op lange termijn. Sinds de oprichting in 1975 wordt jaarlijks dividend uit van 1,55%. In 2016 is vanuit een nalatenschap een bedrag van toegevoegd aan deze investering. Enkel het rendement van dit fonds mag worden besteed aan de doelstelling. Over 2015 bedraagt het dividend over de investering (1,55%) 9

10 3. Vorderingen Nog te ontvangen bedragen Nog te ontvangen van RSV s Debiteuren Vooruitbetaalde bedragen Pensioenen RC met GZB (Gereformeerde Zendingsbond) Stand per 31 december Nog te ontvangen bedragen De post nog te ontvangen bedragen per 31 december 2016 bestaat voor (2015: ) uit nog te ontvangen bedragen uit nalatenschappen (87%). De verwachting is dat deze ontvangsten binnen een jaar worden ontvangen. Nog te ontvangen van RSV s Dit zijn de bedragen die vanuit Verre Naasten zijn voorgefinancierd en begin 2017 door de RSV s worden overgemaakt naar aanleiding van de definitieve eindafrekening. 4. Liquide middelen Banken Kas Stand per 31 december Verre Naasten heeft geen rekeningen in vreemde valuta. De liquide middelen zijn vrij beschikbaar. Treasury beleid In het treasury beleid is vastgelegd dat Verre Naasten zoveel mogelijk risicospreiding wil toepassen. Vanuit die visie heeft Verre Naasten de liquide middelen bij meerdere banken in beheer (Triodos Bank, ING en Rabobank). 10

11 5. Reserves en fondsen Resultaatverdeling 2016 Het overschot in 2016 bedraagt Hieronder is weergegeven hoe dit resultaat is verwerkt in het besteedbaar vermogen en het vastgelegd vermogen. Besteedbaar vermogen Continuïteitsreserve Liquiditeitsreserve Algemene reserve Besteedbaar vermogen Vastgelegd vermogen Reserve bestemde giften Bestemmingsfonds Vastgelegd vermogen Totaal Hieronder is weergegeven hoe dit resultaat is verwerkt in de Reserves en Fondsen. RESERVES stand onttrek- stand 1 januari dotatie kingen 31 december Reserves Continuïteitsreserve Liquiditeitsreserve Subtotaal Reserve noodhulp Algemene reserve Algemeen Het beleid van Verre Naasten is erop gericht om de reserves op een verantwoorde wijze zo minimaal mogelijk te houden. De hoogte van de reserves valt ruim binnen het door de commissie-herkströter aanbevolen maximum (1,5 maal de jaarkosten van de werkorganisatie). Deze norm wordt ook door Verre Naasten onderschreven. Ontvangen donaties en andere inkomsten moeten zo snel mogelijk worden uitgegeven aan de doelstelling. De belangrijkste redenen voor het aanhouden van een gezonde (minimale) reserve zijn: Opvang voor de doorloop van organisatiekosten bij een eventuele terugloop van de inkomsten (continuïteit); Garanderen van een minimale liquiditeit om betalingen steeds tijdig te kunnen verrichten (liquiditeit); 11

12 Direct kunnen bieden van hulp in acute noodsituaties in onze werkgebieden (noodhulp). Continuïteitsreserve Het doel van de continuïteitsreserve is het opvangen van de doorlopende organisatiekosten bij een eventuele terugloop van de inkomsten tijdens een overbruggings- of liquidatieperiode. De hoogte van deze reserve is gebaseerd op de loonkosten van de medewerkers in binnen- en buitenland voor een periode van zes maanden (50% * = ). Liquiditeitsreserve Uitgaven voor programma s en projecten vinden dikwijls plaats vóórdat de daarvoor benodigde giften of toegezegde bijdragen zijn ontvangen. Daarnaast kennen zowel de inkomsten als de uitgaven elk hun jaarpatroon. Om continuïteit te bieden, dient er aan het eind van elk kalenderjaar een liquiditeitsreserve te zijn ter grootte van 20% van het goedgekeurde jaarbudget van uitgaven besteed aan doelstelling, werving baten en beheer en administratie (20% x = ). De reeds gevormde continuiteitsreserve mag hierop in mindering gebracht worden. Reserve noodhulp Deze reserve van is bestemd voor directe hulp in acute noodsituaties in de werkgebieden. In 2016 hebben er drie specifieke noodhulp acties plaatsgevonden (Vluchtelingen, India en Nepal). De uitgevoerde noodhulp kon vanuit de lopende exploitatie gefinancierd worden. Algemene reserve Het saldo van baten en lasten (na dotaties en onttrekkingen van de overige reserves) 2016 is ten gunste van deze reserve gebracht. Ultimo 2016 is de stand van de Algemene Reserve Het bestuur heeft besloten dat deze reserve als volgt wordt toegewezen: Dekking exploitatie Reservering Implementatie jongerenlabel Reservering Bijdrage Mission Nederland Extra bijdrage Nieuw Werk (reeds begroot ) FONDSEN stand onttrek- stand 1 januari dotatie kingen 31 december Bestemmingsfondsen Fonds uit nalatenschap Subtotaal Bestemmingsfondsen 1 januari 2016 Dotatie Onttrekking 31 december 2016 Bestemming Kenia Bestemming Indonesië Bestemming Zuid-Afrika Bestemming Bangladesh Bestemming Benin Bestemming Opleiding Bestemming Gesloten gebieden Bestemming Overig

13 Bestemming Spanje (SBS) Bestemming Vluchtelingen In 2016 is het werk van Steun Broederschap Spanje (SBS) overgenomen door Verre Naasten. De bestemde reserve op 1 januari ad is rechtstreeks in het bestemmingsfonds verwerkt. De onttrekking van aan bestemming Spanje zijn bestemde uitgaven ten laste van dit fonds in 2016 geweest. Wanneer derden fondsen geven met een specifieke bestemming, worden deze vastgelegd in de Fondsen, voor zover niet al uitgegeven. Het uitgangspunt is om deze fondsen zo laag mogelijk te houden. Verre Naasten is continu op zoek naar optimale invulling voor bovengenoemde fondsen. Echter, de kwaliteit van de programma s zal ook gewaarborgd moeten blijven. Hierdoor kunnen fondsen in bepaalde gevallen pas later in de tijd besteed worden. Fonds uit nalatenschap In 2016 heeft Verre Naasten een bedrag ontvangen uit een nalatenschap (vanuit het Deputaatschap Financiën en Beheer). In het testament is opgenomen dat alleen het rendement uit deze nalatenschap besteed mag worden. Dit houdt in dat het fonds is ondergebracht bij Oiko Credit. Vandaaruit zal jaarlijks het ontvangen rendement besteed worden. 13

14 6. Voorziening Onder deze post valt het loopbaanbudget. Het loopbaanbudget is voor de werknemer en wordt gereserveerd door en bij de werkgever. Het Loopbaanbudget is inzetbaar voor scholing, verlof, aanpassing van het arbeidspatroon of direct besteedbaar inkomen. 7. Kortlopende schulden Vooruit ontvangen bedragen Crediteuren Nog te betalen bedragen Reservering vakantiegeld en overuren Belastingen en premies sociale verzekeringen Pensioenen Schulden aan personeel (declaraties) Saldo per 31 december Vooruit ontvangen bedragen In deze post is een bedrag van opgenomen dat van een RSV is ontvangen en de komend jaar wordt ingezet bij de partner waar de RSV verantwoordelijk voor is. Nog te betalen bedragen Onder dit hoofd vallen de nog te betalen bedragen in het verslagjaar, maar waarvan per balansdatum de nota nog niet is ontvangen. Voor bestaat het bedrag uit verplichtingen aan partners wereldwijd. Tevens is opgenomen het bedrag dat teveel ontvangen is van RSV s over het boekjaar. ( ). De verwachting is dat alle kortlopende schulden binnen een jaar worden voldaan. Crediteuren Deze post bestaat uit schulden aan leveranciers per ultimo boekjaar. Naar verwachting zullen alle kortlopende schulden binnen een jaar worden voldaan. Reservering overuren Deze post bevat het saldo van opgebouwde werknemers incl. werkgeverslasten. Met ingang van 2016 wordt er geen vakantiegeld meer gereserveerd. Dit is (cf. de wijziging in de CAO) volledig uitgekeerd aan het personeel in

15 Niet in de balans opgenomen regelingen / Overig Rechten Eind 2016 zijn er 173 (2015: 164) donateurs met een schenkingsakte. De waarde hiervan in 2016 is (2015: ). Voor de komende vijf jaar is toegezegd: Aantal Bedrag Verplichtingen De kantoorruimte aan de Burg. Vos de Waelstraat in Zwolle werd tot en met 31 december 2016 gehuurd van de Stichting Huisvesting Gereformeerde Organisaties (SHGO). Met ingang van 1 januari 2017 is een nieuwe kantoorruimte betrokken te Zwolle. SHGO huurt een deel van een bedrijfspand aan de Dokter Spanjaardweg. In 2017 zal een onderverhuurovereenkomst worden opgesteld door SHGO voor de periode De totale huursom voor Verre Naasten bedraagt tot en met 31 december 2021 (60 maanden) ,- Stichting SHGO heeft als doel het verwerven, beheren en exploiteren van huisvesting voor gereformeerde organisaties en het bevorderen van de samenwerking tussen deze organisaties. De stichting verhuurt kantoorruimte aan diverse organisaties waaronder ook aan Verre Naasten. In het bestuur van SHGO heeft Verre Naasten ook een zetel. Het vermogen van de stichting wordt gevormd door de oprichters van de stichting (waaronder Verre Naasten). Bij ontbinding van de stichting wordt een batig saldo van de stichtingen die in de 5 jaar voorafgaand aan de ontbinding huurder waren van de stichting verdeeld naar rato van de door haar betaalde huur in deze 5 jaar. Huurcontract Het kopieerapparaat is gehuurd voor een periode van 60 maanden. De huursom voor 2017 is De totale huursom tot en met 31 december 2021 (60 maanden) bedraagt ,50. In 2017 wordt het contract op naam van SHGO voortgezet en zal Verre Naasten een deel van de huursom gaan betalen. Partnertoekenningen Op basis van de vastgestelde begroting wordt de partner geïnformeerd over de ruimte voor het nieuwe jaar. De hoogte van de ruimte wordt derhalve vermeld in de niet in balans opgenomen regelingen omdat er op dat moment geen sprake is van een verplichting. De toegekende ruimte aan partners op 1 januari 2017 bedraagt in totaal Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich geen gebeurtenissen na balansdatum voorgedaan, die hier vermeld dienen te worden. 15

16 Toelichting op de staat van baten en lasten 2016 (Bedragen x EUR 1,--) 8. Baten uit eigen fondsenwerving Onbestemd - Particulieren Onbestemd Bedrijven/Instellingen/Fondsen Onbestemd Kerken en diaconieën Onbestemd Scholen Bestemd Particuliere donateurs Bestemd Bedrijven/Instellingen/Fondsen Bestemd Kerken en diaconieën Bestemd Scholen o.a. acties Bestemd Noodhulp Particuliere donateurs Bestemd Noodhulp Bedrijven/Instellingen/Fondsen Bestemd Noodhulp Kerken en diaconieën Bestemd Noodhulp Scholen Subtotaal Onbestemd Erfenissen en legaten Bestemd Erfenissen en legaten Bijdrage GS herstructurering ( ) Bijdrage Landelijk quotum Media (voorheen Emission) inkomsten (2015: ) van particuliere donateurs zijn vermeld onder Bestemd Particuliere donateurs. 2 Met ingang van 2016 is het landelijk quotum verwerkt onder Baten uit acties van derden onder het kopje Bijdrage RSV s. 16

17 Particulieren Hier worden de bijdragen (algemene giften, zonder specifieke doelbestemming) van donateurs verantwoord (bestemd (ook noodhulp) en onbestemd). In vergelijking met 2015 is het totaalbedrag lager, veroorzaakt door een dalend aantal donateurs en een lagere gemiddelde gift per donateur. Het aantal actieve donateurs (met gift in 12 maanden) daalde met 619 donateurs t.o.v In 2016 waren er geen grote acties voor het werven van nieuwe donateurs, de aanwas van donateurs in 2016 is hierdoor lager dan de uitstroom; deze was in 2016 hoger dan in 2015 (vergrijzing van ons donateursbestand is daarvan de belangrijkste oorzaak). Het gemiddelde giftbedrag daalde van 87 in 2015 naar 84 in 2016, waarbij dient te worden opgemerkt dat het gemiddelde giftbedrag in 2015 een positieve uitschieter naar boven was. Voor media (voorheen Emission) is aan bestemde giften ontvangen (2015: ). Een aantal Emission donateurs die ook aan Verre Naasten doneert, heeft hun gift omgezet van twee giften (Verre Naasten + Emission) naar één gift aan Verre Naasten. Dit is niet meegenomen in het bedrag van Scholen De totale opbrengst op de post scholen in 2016 was: (in 2015: ). De opbrengst is hoger dan begroot ( ), dankzij meer en grotere acties op middelbare scholen dan van tevoren ingeschat. Dit is het resultaat van het zaaiwerk in de jaren ervoor. De basisscholen lopen achter in hun prestaties; ondanks een intensieve, persoonlijke benadering lukt het nog niet om het aantal acties op het gewenste niveau te krijgen. In de contacten met scholen valt op dat de gereformeerde scholen steeds pluriformer worden qua kerkelijke gezindheid. De voorkeur bij scholen om samen te werken met Verre Naasten (met een mandaat vanuit GKv) wordt daardoor lastiger. Kerken en diaconieën Inkomsten van kerken en diaconieën bestaan vooral uit collectes in de plaatselijke kerken. Via kerken en diaconieën ontving Verre Naasten aan bestemde giften (waarvan voor noodhulp) en aan onbestemde giften. In totaal ontving Verre Naasten in 2016 van kerken en diaconieën een bedrag van (2015: ). In 2016 organiseerde Verre Naasten maar liefst 122 mission-zondagen (2015: 106), speciale themadiensten over mission. Vooral rond de Internationale Cursus (april 16) hebben veel van dergelijke Ontmoetingsdiensten plaatsgevonden, waarbij in veel gevallen gecollecteerd is voor Verre Naasten. Fondsen De inkomsten uit bestemde fondsen bedragen ( ): Stichting Pharus Overig Totaal Bestemd - overige acties Dit zijn de opbrengsten uit alle acties, niet zijnde acties op scholen en in kerken, voor een specifiek project. Erfenissen en legaten In 2016 ontving Verre Naasten twaalf nalatenschappen (2015:8). Daarvan zijn er zeven nog in behandeling (plus twee uit eerdere jaren) maar de geschatte inkomsten zijn voor zover bekend - wel verwerkt in het verslagjaar. De hoogte van deze post kan van jaar tot jaar sterk fluctueren. Bijdrage Generale Synode De Generale Synode heeft voor de periode per jaar toegekend voor het traject van herstructurering van GKv Mission. 17

18 9. Bijdragen uit gezamenlijke acties Actie Noodhulp vluchtelingen Nagekomen giften Noodhulp vluchtelingen De bijdragen die hierop zijn ontvangen, zijn in gezamenlijkheid met GZB, CGK, stichting Hulp Oost Europa en Zending en diaconaat Bond VEG. Wat hierboven vermeld is, zijn de inkomsten die Verre Naasten bij haar achterban heeft geworven. In totaal is er ontvangen door de gezamenlijke organisaties. 10. Baten uit acties van derden Bijdrage RSV s EO Metterdaad Overige bijdragen bestemd Bijdrage RSV s De bijdragen zijn afkomstig van de RSV s binnen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt waarmee Verre Naasten samenwerkt in de ondersteuning van (kerkelijke) partners wereldwijd. De RSV s ontvangen het quotum van hun lidkerken. Met ingang van 2016 is het landelijk quotum ( ) volledig gepresenteerd onder Baten uit acties van derden aangezien alle quota inkomsten rechtstreeks ontvangen worden van de RSV s en niet langer via het Deputaatschap Financiën en Beheer. Hier volgt een uitsplitsing van de bijdrage van de RSV s: werkelijk begroot Werkelijk Indonesië Mission (IoM) Utrecht Mission (UM) Drenthe Mission (DM) Drenthe Mission (DM Venezuela) West-Afrika Mission (WAM) India Mission (IaM) Zuid-Afrika Mission (ZAM) Zuid-Afrika Mission (ZAM MTC) Oekraïne Zending (OZ) Kenia Mission (KM) Zuid-India Mission (ZIM) Groningen Mission (GM) Missionaire Arbeid Rijnmond (MAR) Totaal Voor een groot deel hangen de inkomsten uit de RSV s direct samen met de uitgaven aan de partner. 18

19 EO Metterdaad Onder deze post zijn de bestemde en onbestemde inkomsten van EO Metterdaad verantwoord. EO Metterdaad droeg in 2016 bij aan zeven programma s. 11. Subsidies van overheden Onder deze post zijn (o.a.) de inkomsten van MFS II (via Prisma) opgenomen. Bijdrage uit MFS II Apparaat kosten vergoeding MFS II (AKV) Overig MFS II besloeg de periode Het heeft in 2016 geen vervolg gekregen. 12. Overige baten en lasten Werk voor derden Rente en koersverschillen Overige baten Werk voor derden Verre Naasten verzorgt de donateur- en financiële administratie voor andere organisaties zoals LPB, Fundament, SSRO en BBK. Koersverschillen Budgetten worden voornamelijk in euro s opgesteld. Hierdoor ontstaat er geen koersverschil. Budgetten in lokale valuta worden omgerekend naar de euro. Eventuele koersverschillen worden direct binnen het project verrekend. Overige baten In 2016 is het Co-Prisma bedrag dat Verre Naasten destijds heeft ingelegd, teruggestort. Verre Naasten had dit bedrag in het verleden afgeboekt aangezien er groten onzekerheid bestond over de teruggaaf van dit bedrag ( ) 19

20 Bestedingen (Bedragen x EUR 1,--) Besteed aan doelstellingen 13. Communicatie Uitgaven NAAST Voorlichting kinderen (Verre Naasten Maatjes) Voorlichting jongeren (Verre Naasten Young) Voorlichtingsmateriaal Voorlichting RSV s Directe kosten Salaris / sociale lasten Directe kosten Donateur administratie Verdeelde uitvoeringskosten Ten tijde van de begroting zijn alle uitgaven aan NAAST gepresenteerd. Echter de implementatie vindt plaats in Dit heeft als gevolg dat in de werkelijke cijfers van 2016 alleen de uitgaven van Verre Naasten zijn opgenomen en niet idee van geheel GKv Mission. De totale kosten voor verspreiding van Verre Naasten-nieuws en MissionAir zijn in (2015: ). Van deze uitgaven is 75% opgenomen onder de doelstelling Communicatie, versleuteld over bovenstaande componenten (de overige 25% is verwerkt onder de Kosten eigen fondsenwerving ). In 2016 is een start gemaakt met de voorbereidingen voor een 2 e Missie V.O.N.K. (fondsenwervend event in mei 17) en is eveneens het bestaande online actie-platform ( vervangen door een vernieuwde versie, van een andere leverancier. Hierdoor zijn de communicatie-uitgaven hoger dan begroot. 14. Coördinatie vanuit NL Directe kosten salaris / sociale lasten Verdeelde uitvoeringskosten De post Coördinatie vanuit Nederland bestaan uit uitgaven die medewerkers van Verre Naasten maken ter ondersteuning van het werk aan partners. 15. Structurele hulp Kerkelijk opbouwwerk Evangelisatie

21 Diaconaal werk Media * * Nieuw werk Directe kosten salaris / sociale lasten Directe kosten coördinatie Directe kosten RSV s Verdeelde uitvoeringskosten Met ingang van 2016 is Media een aparte sector. Daarnaast is een sterke daling van diaconale activiteiten zichtbaar in De voornaamste reden daarvan is dat MFS II per eind 2015 is afgerond. MFS heeft geen vervolg gekregen. Nieuw Werk 2016 (begroot ) is besteed aan diverse sectoren (kerkelijk opbouwwerk, Diaconaal werk, Opleiding, Media, Evangelisatie). Met ingang van 2016 is de sector kerkelijk opbouwwerk gesplitst en is een deel verschoven naar 17. Opleiding. Dit heeft tot gevolg dat er een verschuiving plaatsvindt van van 15. Structurele hulp naar 17. Opleiding. Een afwijking van 10% ten opzichte van de begroting is geen uitzondering. Er zijn tal van oorzaken die tot onderbesteding (en soms ook overbesteding) kunnen leiden, zoals: - Wisselkoersen; - Belemmeringen of vertraging bij de partner; - Extra (eenmalige) kansen. 16. Noodhulp Noodhulp Vluchtelingen India EFI India EHA India - RPCNEI India PCI Kenia KIP Myanmar RPC Sri Lanka - LEADS Zambia -KDP Directe kosten salaris / sociale lasten Verdeelde uitvoeringskosten Totaal noodhulp In 2016 zijn er drie noodhulpacties geweest (2015: 7). 21

22 17. Opleiding Bijdrage aan partners voor opleiding * -* Internationale cursus Bijdrage aan training & capaciteitsopbouw Timothy Leadership Training (TLT)* Directe kosten salaris / sociale lasten Verdeelde uitvoeringskosten * De uitgaven aan opleiding is hoger dan begroot. Deels heeft dit te maken met het feit dat de uitgaven aan opleiding & training zijn verschoven van 15. Structurele hulp naar 17. Opleiding. Opleiding Onder deze post zijn de directe en indirecte kosten van de opleidingen verantwoord. Met ingang van 1 januari 2015 is deze afdeling onder de afdeling partners en programma s gekomen. Deze post omvat ook de salarissen en sociale lasten van de docenten, de kantoorkosten en de kosten van individuele trainingstrajecten en internationale en lokale / regionale cursussen. Zoals uit de cijfers blijkt, is TLT een belangrijke focus geworden. Dit blijkt ook uit de intensieve samenwerking met TLT International (TLTI). 18. Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Directe kosten salaris / sociale lasten Directe kosten Verre Naasten-Nieuws /MissionAir Directe kosten fondsenwerving Verdeelde uitvoeringskosten Omdat voorlichting bijdraagt aan fondsenwerving wordt een deel van de gemaakte kosten van fondsenwerving versleuteld naar de doelstelling Communicatie. 19. Beheer en administratie Nieuw beleid en onvoorzien Planning en Control Jaarverslag Landelijk Samenwerkingsverband Kosten kwaliteit Lidmaatschappen Bestuurs- en directiekosten

23 Bankkosten Overig Beheer & Administratiekosten RSV s Directe kosten salaris / sociale lasten Verdeelde uitvoeringskosten Beheer & Administratie percentage 7,3% 6,6% 6,3% Fondsenwervingspercentage 6,9% 8,9% 6,6% Het Fondsenwervingspercentage is 6,9% (richtlijn Verre Naasten 12,5%) en ligt daarmee ruim onder de norm van het CBF-keurmerk van 25%. Personeelskosten Salarissen en sociale lasten Pensioenpremie Reiskosten Overig Totaal personeelskosten

24 Bezoldiging directie Verre Naasten legt verantwoording af over de bezoldiging van de directie conform artikel 4 lid 1D sub b van het CBFkeurmerk. Hiervoor is het format rapportage bezoldiging directie van het CBF-reglement gehanteerd. Het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van de andere bezoldigingscomponenten zijn vastgesteld door het bestuur. De inschaling van de directie vindt plaats in één van de salarisschalen in de CAO Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening. De bezoldiging van de directie wordt getoetst aan de VFI-systematiek. Naam Dhr. K. Harink Functie Directeur Dienstverband Full time Uren 36 FTE 1,0 Periode 12 maanden Schaal/Trede schaal 13 trede 13 Jaarinkomen: Brutoloon/salaris Individueel Keuzebudget Jaarinkomen Pensioenlasten werkgeversdeel Werkgeverslasten (ZVW, Awf, bijdrage sectorfonds) Reiskosten Belastbare vergoedingen Vaststelling door het bestuur Datum: Datum: Handtekening Voorzitter LSV I Verre Naasten Handtekening Penningmeester LSV I Verre Naasten 3 In 2015: eenmalige verhuiskosten vergoeding waarmee met ingang van 2016 de vergoeding woon-werkverkeer is vervallen. 24

25 Begroting 2017 (Bedragen x EUR 1.000,--) begroot werkelijk begroot Baten Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit gezamenlijke acties Baten uit acties van derden Subsidies van overheden Overige baten en lasten Som der baten Lasten Besteed aan doelstellingen Communicatie Voorbereiding en coördinatie vanuit NL Structurele hulp Noodhulp Opleiding Totaal Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Gezamenlijke acties Acties derden Subsidies Totaal Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Som der lasten Overschot / tekort Het overschot/tekort is toegevoegd/onttrokken aan Besteedbaar vermogen Vastgelegd vermogen

26 Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: Het bestuur van Stichting Verre Naasten A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2016 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van Stichting Verre Naasten te Zwolle gecontroleerd. Naar ons oordeel geeft de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Verre Naasten op 31 december 2016 en van het resultaat over 2016 in overeenstemming met de Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 fondswervende instellingen en de Beleidsregels toepassing WNT. De jaarrekening bestaat uit: 1. de balans per 31 december 2016; 2. het exploitatieoverzicht over 2016; en 3. de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden en het Controleprotocol WNT. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie 'Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening'. Wij zijn onafhankelijk van Stichting Verre Naasten zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. B. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit: het bestuursverslag; de overige gegevens. Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie: met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat; alle informatie bevat die op grond van richtlijn 650 is vereist. Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat. Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in richtlijn 650 en de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening. Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het bestuursverslag en de overige gegevens in overeenstemming met richtlijn

27 C. Beschrijving van verantwoordelijkheden met betrekking tot de jaarrekening Verantwoordelijkheden van het bestuur voor de jaarrekening Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met Richtlijn voor de jaarverslaggeving 650 fondswervende instellingen en de Beleidsregels toepassing Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT). In dit kader is het bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude. Bij het opmaken van de jaarrekening moet het bestuur afwegen of de stichting in staat is om haar werkzaamheden in continuïteit voort te zetten. Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet het bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuïteitsveronderstelling, tenzij het bestuur het voornemen heeft om de stichting te liquideren of de bedrijfsactiviteiten te beëindigen of als beëindiging het enige realistische alternatief is. Het bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de onderneming haar bedrijfsactiviteiten in continuïteit kan voortzetten, toelichten in de jaarrekening. Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken. Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Op onze website en op kunt u meer informatie vinden over de aard van onze werkzaamheden. Emmen, 30 maart 2017 HD Accountants B.V. J.H. Keuter Registeraccountant 27

28 Bijlage 1: Lastenverdeling (Bedragen x EUR 1.000,--) Conform de richtlijn RJ650 worden de lasten toebedeeld aan werving baten, doelstelling en beheer en administratie. Het onderstaande schema geeft deze verdeling weer. Doelstelling Werving baten Beh & Admin TOTAAL Communicatie Coördinatie vanuit NL Structurele hulp Noodhulp Opleiding Fondsenwerving Gez. acties Acties derden Subsidies Beheer en Administratie Werkelijk 2016 Begroot 2016 Werkelijk 2015 Communicatie Structurele hulp Noodhulp Opleiding Uitvoeringskosten: Salarissen /Sociale lasten Bestuurs/Directiekosten/ LSV Coördinatiekosten Fondsenwervingskosten Kantoorkosten Huisvestingskosten Totaal uitvoeringskosten Totale kosten % verdeling uitvoeringskosten Verdeling personeel NL Verdeling personeel BL 24% 37% 12% 15% 12% 100% 3,9 5,5 2,6 1,0 5,2 18,42 18,53 18, % besteding doelstelling t.o.v. totale baten 76,4% 92,1% 84,8% % fondsenwerving (kosten werving eigen baten t.o.v. baten eigen fondsenwerving) 6,9% 10,2% 6,6% % kosten Beheer en Administratie t.o.v. totale lasten 7,3% 7,2% 6,3% Totaal bezoldiging bestuurders en toezichthouders Leningen, voorschotten en garanties verstrekt aan bestuurders en toezichthouders

29 Toelichting lastenverdeling Wijze van kostentoerekening De wijze van kostentoerekening is ten opzichte van het voorgaand boekjaar gewijzigd zoals hieronder wordt toegelicht. Kosten worden door middel van kostenplaatsen zoveel mogelijk direct toegerekend aan één van de categorieën. Waar dit niet mogelijk is, bijvoorbeeld doordat er gemengde activiteiten plaatsvinden, of doordat medewerkers van de organisatie activiteiten voor meerdere categorieën verrichten, wordt gewerkt met verdeelsleutels. De verdeelsleutels voor salarissen en sociale lasten zijn vastgesteld op basis van tijdsregistratie door de medewerkers gedurende een bepaalde periode. De verdeelsleutel voor indirecte kosten is gebaseerd op personele bezetting. Fondsenwervingspercentage Verre Naasten voldoet ruimschoots aan de norm van het CBF-keur, die stelt dat fondsenwervingskosten niet meer dan 25% van de baten uit eigen fondsenwerving mogen bedragen. Bij Verre Naasten is dit kostenpercentage ongeveer 6,9%. De fondsenwervingskosten van Verre Naasten zijn met 6,9% ruim onder de norm van het CBF-keurmerk. Verre Naasten heeft als maximale norm voor het fondsenwervingspercentage 12,5%.