Evaluatie subsidieregeling dak- en gevelgroen

Transcriptie

1 Evaluatie subsidieregeling daken gevelgroen 14 maart 2017 Kenmerk

2 Colofon uitgave Ruimtelijke kwaliteit en Duurzaamheid Ontwikkelorganisatie Ruimte Gemeente Utrecht in opdracht van Ruimtelijke kwaliteit en Duurzaamheid Ontwikkelorganisatie Ruimte Gemeente Utrecht internet rapportage Hans Kruse informatie J.F.A. Kruse Evaluatie subsidieregeling daken gevelgroen 14 maart /13

3 Inhoud 1 Inleiding 4 2 Doel van de regeling 5 3 Resultaten 6 Vindbaarheid van de regeling 8 4 Conclusies 9 5 Toelichting 10 Wat zijn extensieve en intensieve groene daken 10 Toelichting op de resultaten 10 6 Financiën 12 Wat zit er nog in de regeling? 12 7 Hoe verder 13 Evaluatie subsidieregeling daken gevelgroen 14 maart /13

4 1 Inleiding In de vergadering van de commissie Stad en Ruimte van 16 juni 2016 is toegezegd de regeling Groene daken en gevels te evalueren en de commissie in kennis te stellen van de resultaten daarvan. Sinds 2009 heeft de gemeente Utrecht een subsidieregeling voor particuliere woningeigenaren voor de aanleg van extensieve groene daken (zie toelichting voor uitleg). In 2011 is de regeling aangepast en staat de regeling open voor meer doelgroepen en ook voor de aanleg van groene gevels. De regeling zal naar verwachting begin 2017 zijn uitgeput. Deze evaluatie heeft met name betrekking op de huidige regeling over de periode van 2011 tot nu. Voor een overzicht over de totale omvang gerealiseerd dakgroen met behulp van de subsidieregeling worden de resultaten van de periode meegenomen. Evaluatie subsidieregeling daken gevelgroen 14 maart /13

5 2 Doel van de regeling Met de huidige subsidieregeling daken gevelgroen wil het college de aanleg van groene daken en verticaal groen stimuleren met als doel een bijdrage te leveren aan een klimaatneutrale én klimaatbestendige stad. Groene daken en gevels dragen daar op verschillende manieren aan bij, doordat ze (beleidsregels Subsidieverstrekking groene daken en verticaal groen, 2011): de uitstoot van CO2-emissies kunnen beperken door energiebesparing vanwege isolatiewerking fijnstof kunnen binden en gasvormige luchtverontreiniging kunnen opnemen wateroverlast kunnen voorkomen, met name in het bebouwde gebied geluidshinder terugdringen opwarming van de stad tegengaan door minder verhard oppervlak de biodiversiteit verhogen en de algehele woonkwaliteit verbeteren door een gunstiger binnenklimaat (luchtvochtigheid en temperatuur) Evaluatie subsidieregeling daken gevelgroen 14 maart /13

6 3 Resultaten In tabel 1 is een overzicht gegeven van het aantal aanvragen dat is gehonoreerd, de omvang van het dakoppervlak dat is vergroend en het totaalbedrag dat de gemeente hieraan heeft bijgedragen uit de regeling. Hierbij is onderscheid gemaakt in de oude en de huidige regeling. Er is met betrekking tot de huidige regeling ook onderscheid gemaakt tussen vastgesteld en toegekend. Bij een subsidie-aanvraag voor de aanleg van een groen dak krijgt de aanvrager namelijk eerst groen licht om het groene dak aan te leggen (toekenning). Na de aanleg volgt de verantwoording, vaststelling en uitbetaling van de subsidie (oude 2011-nu (huidige regeling regeling) Vastgesteld Vastgesteld Toegekend Aantal aanvragen Oppervlak (m2) Subsidies ( ) Tabel 1. Overzicht van verleende en lopende subsidie-aanvragen groene daken (stand half december 2016). In totaal hebben 109 aanvragers samen ruim m2 dakgroen in Utrecht aangelegd en er is groen licht gegeven voor de aanleg van ca m2. Van de 109 aanvragers waren er 5 met een verzamelaanvraag (zie toelichting voor meer detail). Bij de publicatie van de huidige subsidieregeling in 2011 (zie commissiebrief 12 juli 2011) is aangegeven dat er m2 dakgroen zou kunnen worden gerealiseerd, uitgaande van het beschikbare budget en een bijdrage van 30/m2. Er is ca m2 gerealiseerd sinds medio 2011, ca m2 als de oude regeling erbij wordt betrokken (zie tabel 1). Naast de totale bijdrage van de gemeente van in totaal ca (vastgesteld) (toegekend) = hebben de aanvragers zelf ca ingebracht (zie toelichting voor meer detail). De verdeling van de aangelegde groene daken over de verschillende wijken is als volgt (zie figuur 1 en tabel 2): Evaluatie subsidieregeling daken gevelgroen 14 maart /13

7 Figuur 1. Indicatie ligging groene daken in Utrecht (situatie half december 2016). Donkergroen: daken > 20m2. Lichtgroen: daken die deel uitmaken van een verzamelaanvraag. nr Wijk Aangelegd Lopend 1 West NoordWest 9 3 Overvecht NoordOost Oost Binnenstad 13 7 Zuid 25 8 ZuidWest Leidsche Rijn 2 10 Vleuten De Meern 8 1 Verzamelaanvragen 5 Totaal Tabel 2. Verdeling groene daken over de wijken (situatie half december 2016). Evaluatie subsidieregeling daken gevelgroen 14 maart /13

8 De mate waarin groene daken een bijdrage leveren aan de doelstelling om Utrecht gezond leefbaar en duurzaam te maken is moeilijk kwantitatief vast te stellen. In kwalitatieve zin zijn het innovatieve vormen van groen die samen met het groen in de openbare ruimte en groene particuliere tuinen zorgen voor een leefbare en gezonde stad. De kwalitatieve bijdrage, zoals ook verwoord in de beleidsregels, bestaat vooral uit: het beperken van de uitstoot van CO2-emissies door energiebesparing vanwege isolatiewerking het binden van fijnstof en het opnemen van gasvormige luchtverontreiniging het voorkomen van wateroverlast door het waterbergend vermogen, met name in het bebouwde gebied het terugdringen van geluidshinder het tegengaan van opwarming van de stad door minder verhard oppervlak het verhogen van de biodiversiteit door meer ruimte voor natuur het verbeteren van de algehele woonkwaliteit door een gunstiger binnenklimaat (luchtvochtigheid en temperatuur) Hoe groter het vergroende daken geveloppervlak is, hoe sterker die bijdrage zal zijn. Het effect van het waterbergend vermogen is sterker bij een intensief groen dak. Met intensieve groene daken hoeft er minder regenwater afgevoerd te worden. In figuur 2 is het verschil tussen een extensief en een intensief groen dak weergegeven. Vindbaarheid van de regeling Er is informatie over de regeling op internet te vinden en er zijn flyers gemaakt voor de wijkbureaus en voor bijeenkomsten van Energie Utrecht over o.a. zonnepanelen (PV), vanwege de gunstige combinatie van groene daken en PV. Het is gebleken dat de bewoners van Utrecht de regeling goed weten te vinden. In de periode van 2009 tot nu is er een gestage stroom van aanvragen geweest. Evaluatie subsidieregeling daken gevelgroen 14 maart /13

9 4 Conclusies De subsidieregeling daken gevelgroen is gebruikt waarvoor hij is bedoeld. Met behulp van de regeling is ca. 1 ha groen op voornamelijk particuliere platte daken aangelegd met een totale gemeentelijke bijdrage van ca. 2,5 ton en een particuliere bijdrage van ca. 3 ton. Dit extra groen op daken levert een bijdrage aan een duurzame gezonde en leefbare stad. Deze bijdrage zal met intensieve groene daken groter zijn. Er is een groter oppervlak aan groene daken gerealiseerd dan bij de aanvang van de huidige regeling is aangegeven als doelstelling. De regeling is sinds de start in 2009 op een gestage wijze gevonden en gebruikt door de bewoners. Evaluatie subsidieregeling daken gevelgroen 14 maart /13

10 5 Toelichting Wat zijn extensieve en intensieve groene daken Groene daken zijn in te delen in extensieve en intensieve groene daken aan de hand van dikte van het substraat, het type vegetatie en het beheer en onderhoud ervan (figuur 2). Beide systemen worden op platte daken toegepast. Extensieve groene daken kunnen ook op schuine of gebogen daken worden aangebracht. De Utrechtse regeling geldt alleen voor extensieve groene daken tot een dakhelling van 15 graden. Figuur 2. Opbouw van een groen dak 1. vegetatie, 2. substraatlaag, 3. filterdoek, 4. drainagelaag, 5 en 6. wortelwerende en waterdichte laag, 7. dakconstructie en balklaag Toelichting op de resultaten De realisatie van ca m2 extensief groen dak met een gemeentelijke bijdrage van ca betekent een bijdrage van ca. 24 per m2 groen dak. De bijdragen van de aanvragers liggen wat hoger, omdat de gemeente een bedrag van maximaal 30 per m2 betaalt, maar niet meer dan 50% van de totale kosten tot een maximum van Evaluatie subsidieregeling daken gevelgroen 14 maart /13

11 De aanlegkosten van een groen dak variëren, afhankelijk van de leverancier, het type groen dak en of men het laat doen of het groene dak zelf aanlegt. In alle gevallen betreft het platte daken. De omvang van de individuele aanvragen lopen uiteen van 20 m2 (de ondergrens voor de regeling) tot 1751 m2 (een school). Voorbeelden zijn: - het groene dak (800m2) op de Herderscheeschool in Zuilen, waarop de gemeente diverse metingen heeft uitgevoerd in het kader van het Duurzame Dakenplan van de provincie Utrecht, - 766m2 groen dak van een Vereniging van Eigenaren (VvE), - een groen dak op een school in Overvecht (750 m2) - en een groen dak van 425 m2 op een complex huurwoningen van Mitros in de binnenstad, die op initiatief van de huurders is aangelegd (zie fig. 3). Fig. 3. Groen dak Pastoor van Nuenenstraat Daarnaast zijn er vijf verzamelaanvragen van groepen bewoners gehonoreerd. Sommige van deze groepsdeelnemers hebben een kleiner oppervlak dan 20 m2 ingebracht, maar per verzamelaanvraag is tenminste 75m2 dakoppervlak vergroend. Er is één aanvraag voor een groene gevel in het Veemarktgebied ingediend, waarvoor wel subsidie is toegekend, maar die nog niet is vastgesteld. Er zijn 28 aanvragen uiteindelijk niet gehonoreerd, omdat deze niet voldeden aan de voorwaarden van de regeling of omdat het groene dak uiteindelijk toch niet werd aangelegd. Evaluatie subsidieregeling daken gevelgroen 14 maart /13

12 6 Financiën Bij de publicatie van de huidige subsidieregeling in 2011 (zie commissiebrief 12 juli 2011) is aangegeven dat er voor subsidies in totaal beschikbaar is. Dit is gedekt uit de volgende bronnen: a) uit het Gemeentelijke Rioleringsplan , onderdeel Milieumaatregelen lozingen riolering afkoppeling b) het Meerjaren Groenprogramma , jaarsnede 2011 c) het Uitvoeringsprogramma Utrechtse Energie , onderdeel Initiatievenfonds d) het restant van de beleidsregel Groene daken 2009 Vanuit het MGP is er na 2011 nog extra ingebracht in de regeling. In 2009 is er bij de start van de regeling ingebracht, waarvan is besteed in de periode juni 2009 juli Vanaf 2009 is dus in totaal ( ) ingebracht in de subsidieregeling groene daken. Wat zit er nog in de regeling? Aan de realisering van groene daken in Utrecht is vanaf 2009 het volgende uitgegeven (stand van zaken half december 2016): Subsidies aanleg daken gevelgroen v.a Toegekend, maar nog niet betaald Ambtelijke uren Totaal Er resteert dus nog ca (stand van half december 2016). Evaluatie subsidieregeling daken gevelgroen 14 maart /13

13 7 Hoe verder De subsidieregeling daken gevelgroen zal worden voortgezet met een aangescherpte ambitie met focus op het beter benutten van daken bij waterberging in de stad. Hiermee wordt een bijdrage geleverd om van Utrecht een duurzame, leefbare en gezonde stad te maken. De beleidsregel zal daartoe worden aangepast. Evaluatie subsidieregeling daken gevelgroen 14 maart /13