7 Instituut Wiskundige Dienstverlening Eindhoven (IWDE)

Transcriptie

1 7 Instituut Wiskundige Dienstverlening Eindhoven (IWDE) 7.1 Algemeen Aan acquisitie is in 1991 veel tijd besteed. Met vertegenwoordigers van een flink aantal bedrijven zijn verkennende besprekingen gevoerd. Meestal ging het initiatief uit van het bedrijf, soms kwamen contacten op anderen manieren tot stand, bijvoorbeeld via onverwachte ontmoetingen tijdens symposia. Niet altijd leidde een eerste contact tot een project. In sommige gevallen is er een stageplaats voor een eerste- of tweede-fase afstudeerder uit voortgekomen. Naast gerichte acquisitie zijn er ook algemene voordrachten gehouden over het werk van het IWDE. Om het midden- en kleinbedrijf (MKB) te benaderen, is contact gezocht met het Innovatiecentrum (IC) Oost-Brabant te Eindhoven. De medewerkers van dit IC zijn via voorbeelden op de hoogte gebracht van de activiteiten. Ze concludeerden dat het IWDE het MKB op innovatief gebied veel te bieden heeft en stelden voor een voorlichtingsbijeenkomst te beleggen. De uitnodiging en de mailing hiervoor zijn door het IC Oost-Brabant verzorgd. De respons was echter slechts 1 à 2%. Er is hier kennelijk sprake van een herkenningsprobleem: in eerste instantie associeert men met wiskunde niet iets toepasbaars. Dit verandert pas als men voorbeelden hoort van reeds uitgevoerde projecten. De Innovatiecentra kunnen zeker een intermediaire rol vervullen. Er is daarom een voorlichtingsbijeenkomst geweest met vertegenwoordigers van alle Innovatiecentra in Nederland. Deze contacten verlopen goed. De IC mederwerkers komen allerlei problemen in het MKB tegen en verwijzen door naar het IWDE indien ze vermoeden dat wiskunde een rol kan spelen. Er is gewerkt aan 10 contractresearchprojecten, waarvan 8 gestart zijn in het afgelopen jaar. De gemiddelde omvang was enigzins groter dan in De projecten lagen op de volgende terreinen: mathematische fysica (6x), de statistiek (2x), proefopzetten (1x) en neutrale netwerken (1x). Opvallend is het ontbreken van logistieke projecten. De contacten van de faculteit W&I verlopen op dit gebied voornamelijk via eerste-fase afstudeerders. Bovendien is op dit gebied het gespecialiseerde instituut IPL-TNO actief, dat gehuisvest is op een steenworp afstand van het IWDE. Er kwamen geen vragen binnen op het gebied van de discrete wiskunde. Dit is te betreuren, omdat dit binnen de faculteit W&I een zwaartepunt is. Wat betreft het contractonderwijs is er veel ervaring opgedaan met het organiseren van cursussen met open inschrijving. Verschillende methoden om aan deze cursussen bekendheid te geven zijn uitgeprobeerd. Gebleken is dat het plaatsen van advertenties niet erg effectief is. Het mailen van een groot, geselecteerd adressenbestand leverde wel goede resultaten op. Er is op dit organisatorische gebied een goede samenwerking met PAO-N gestart. voor de komende jaren wordt gedacht aan de organisatie van ongeveer 6 cursussen per jaar. De docenten zullen voornamelijk afkomstig zijn uit de faculteit W&I en de andere ECMI-centra. Naast de open cursussen is er ook een bedrijfscursus georganiseerd. Zo'n cursus is alleen bestemd voor medewerkers van één bedrijf. Het IWDE is actief betrokken bij de afstudeerstages van cursisten van de ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie, hetzij via de organisatie, hetzij via de begeleiding. De activiteiten op het gebied van contractresearch kunnen zelden op directe wijze gekoppeld worden aan deze opleiding, omdat de projecten vrijwel altijd onder tijdsdruk uitgevoerd moeten worden. Dit afgelopen jaar is hierop een uitzondering voorgevallen: de ervaring op het gebied van neurale netwerken opgedaan tijdens het modellencolloquium kon direct ingepast worden in de uitvoering van een industrieel project. De medewerkers zijn ook betrokken geweest bij de begeleiding van drie eerste-fase afstudeerders. Lotgevallen W&I 1991 p.160

2 De interne research heeft geleid tot enige publikaties. Daarnaast is er geruime tijd aandacht besteed aan het opdoen van en ervaring op het gebied van chaostheorie. Personele Bezetting Prof.dr. P.L. Cijsouw (directeur, part-time) Mevr. C.I.T. Kolk-Koenraat (secretaresse, part-time) Dr. J. Molenaar (JM) Dr. S.W. Rienstra (SWR) 7.2 Overzicht van activiteiten Contractresearch - Philips CFT. Advisering m.b.t. het dynamisch besturen van de freeskop van een NC-freesmachine. Uitvoering: A.A. Reuskens, SWR. Afgerond: 1 maart KEMA, afdeling milieuonderzoek. Doorlopende advisering bij de statistische analyse en klimaatmodellen in het kader van onderzoek naar het broeikaseffect. Uitvoering: JM. - Shell Moerdijk I. Optimalisatie van de glycolfabriek. Uitvoering: J.L. de Jong, SWR. - Shell Moerdijk II. Datavereffening en lekdetectie in de etheenoxidefabriek. Uitvoering: H.N. Linssen, J.M.. - Face, Valkenswaard. Berekeningen ten behoeve van een geautomatiseerd detectiesysteem om planten te snoeien. Uitvoering: R.R. van Hassel. Afgerond: juli Faculteit Werktuigbouwkunde, TUE. Ontwikkeling van de programmatuur ter berekening van de spanningen in metalen platen tijdens "dieptrekken". Uitvoering: JM, P.M.E.J. Wijckmans, afgerond: oktober Unilever, Vlaardingen. Ontwikkeling van een expertsysteem voor proefopzetten in een SAS-omgeving. Uitvoering E.E.M. van Berkum, A.G. de Waal. - KEMA, Arnhem. Ontwikkeling en implementatie van een algoritme voor "acoustic ranging". Uitvoering: SWR, A.P.M. Baaijens, R.M.M. Mattheij. - Face, Valkenswaard. Onderzoek naar de mogelijkheid mosselen akoestisch te sorteren m.b.v. een neutraal netwerk. Uitvoering: SWR, J.E.O. Meuwissen. - DOW, Terneuzen. Modellering van stromingsinstabiliteiten in polymeren. Literatuuronderzoek naar de raakvlakken van chaostheorie en turbulentietheorie. Uitvoering: JM. Lotgevallen W&I 1991 p.161

3 7.2.2 Contractonderwijs Er zijn in het totaal 5 cursussen georganiseerd. We onderscheiden daarin bedrijfscursussen, die gericht zijn op één bedrijf, en cursussen met open inschrijving. Aan laatstgenoemde cursussen is veelal ook deelgenomen door een aantal cursisten van de ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie. De cursussen met open inschrijving waren: - Heat and Mass Transfer; maart 1991 Docent: prof. S. McKee, Glasgow. - Design of Experiments; 4, 5, 18 en 19 juni Docenten: J.B. Dijkstra, M.J.M. Rientjes, R. Doornbos, J.T.M. Wijnen. - Finite Elements; 19, 26 april, 3, 7 en 24 mei Docent: J.K.M. Jansen. - Inverse Problems; 9-13 september Docent: prof. H. Engl, Linz. Er was één bedrijfscursus voor G.E. Plastics, Bergen op Zoom: - Regressieanalyse en Proefopzetten m.b.v. SAS; 19, 28 februari en 17, 24 april Docenten: J.B. Dijkstra, M.J.M. Rientjes. Tevens zijn er een cursus met open inschrijving over "Spline Approximaties" en een bedrijfscursus voor DAF over "Toegepaste Statistiek en Proefopzetten" voorbereid Acquisitie i) Er zijn informatieve stukjes over het werk binnen het instituut geplaatst in ECMI- Newsletter, ITW Nieuwsbrief en ERCIM Nieuwsbrief. ii) iii) In een poging het midden- en kleinbedrijf te benaderen zijn er contacten gelegd met het Innovatiecentrum (IC) Oost-Brabant te Eindhoven. In eerste insantie zijn de medewerkers van het IC zelf geïnformeerd over het IWDE middels een presentatie. Naar aanleiding daarvan is besloten een voorlichtingsbijeenkomst te organiseren voor daartoe door het IC geselecteerde bedrijven uit de regio. Op de betreffende mailing kwam ongeveer 1 à 2% respons, zodat deze strategie als mislukt wordt beschouwd. Daarna is er een presentatie verzorgd voor afgevaardigden van alle innovatiecentra in Nederland. Hieruit zijn nuttige contacten en suggesties vortgekomen en een uitnodiging voor een intervieuw in het blad Innovisie. Er zijn gesprekken gevoerd over mogelijke projecten met diverse bedrijven. Deze contacten hebben (nog) niet geleid tot concrete projecten. We noemen hiervan: - KSEPL, Rijswijk. Positiebepaling van boorkoppen op grote diepte. Er is een uitvoerig projectvoorstel ingediend, maar men besloot eerst een inventarisatie te maken van de bestaande meettechnieken. - Philips Glas. Berekeningen van temperatuurprofielen in beeldbuizen tijdens produktie. Er is gekozen voor de aanpak van dit probleem met een bestaand eindige elementen pakket. - Centocor, Leiden. Modellering van het kweken van cellen. Project geschikt voor een stage. - Heerema, Leiden. Leggen van pijpen in diepzee. Bestaande programma's Lotgevallen W&I 1991 p.162

4 7.2.4 Onderwijs bleken te voldoen - Jumbo aanhangwagens, Valkenswaard. Vragen waren niet wiskundig van aard. - Sphinx, Maastricht. Ontwerpen van optimale closetpotten. Heeft geen prioriteit (voor Sphinx). Bijdrage aan het eerste-fase onderwijs: - Medebegeleiding van de afstudeerstage van J. van Bemmelen (september '91 - maart '92) bij Shell Moerdijk. Onderwerp: "Datavereffening en lekdetectie in de Etheenoxide fabriek". Begeleiders: H.N. Linssen en JM. - Begeleiding afstudeerwerk van J. van Konijnenberg (N). Onderwerp: "An experimental study on the acoustic coefficient of open pipes at low Helmholtz numbers". Begeleiding: SWR. - Begeleiding A. Noack (Dresden), die van september '91 - maart '92 aan de TUE verblijft. Onderwerp op het gebied van de chaostheorie: "The dripping faucet". Begeleiding: JM. Bijdrage aan de ontwerpersopleiding Wiskunde voor de Industrie: De interactie met deze opleiding bestond hoofdzakelijk uit het organiseren en begeleiden van afstudeerstages. We noemen de afstudeerstages waaraan in '91 tijd is besteed: T.J.G. Zwartkruis. Computation of solitary wave profiles described by a Hamiltonian model for surface waves, Rijkswaterstaat Den Haag, 15 aug febr. 1991, eerste begeleider JM, tweede begeleider A.A. Reusken. J.P.M. Laumen. Prediction of waterlevels in Antwerp using Kalman filtering, Rijkswaterstaat Middelburg, sept febr. 1991, eerste begeleider M.L.J. Hautus, tweede begeleider SWR. A.G. de Waal. Stochastics models for the errors on a digital communication channel, Dr. Neher Laboratorium Leidschendam, sept febr. 1991, eerste begeleider K.A. Post, tweede begeleider J.P.M. Schalkwijk. M.A. Hooijkaas. Neural networks for segmentation of well logs and indentification of genetic facies, KSELP, febr. - juni 1991, eerste begeleider E.H.L. Aarts. K. Koenen. Flux-limiting methods and the implementation of Van Leer's scheme in Phoenics. Gemco furnaces, DOW, DSM, jan. - juli 1991, eerste begeleider J.K.M. Jansen, tweede begeleider en organisatie: SWR. J.W. Knobbe. Minimalisatie van temperatuureffecten bij de WIROX, Gasunie Groningen, febr. - aug. 1992, eerste begeleider en organisatie: JM, tweede begeleider: J. Vorenkamp (B). S.J.H. Beukers. Transport van in grondwater opgeloste stoffen, TNO, Instituut voor Grondwater en Geo-energie, Delft, okt april 1992, eerste begeleieder: E.F. Kaasschieter, organisatie: SWR. Lotgevallen W&I 1991 p.163

5 J.M.H. van den Bosch. Toepassing van niet-verschoven roosters voor turbulente incompressibele stromingsberekeningen, TPD, Delft, febr. - aug. 1992, eerste begeleider: J.H.M. ten Thije Boonkkamp, tweede begeleider: J.K.M. Jansen, organisatie: SWR. J.E.O. Meuwissen. Het toepassen van neurale netwerken bij de bepaling van procesparameters in het productieproces van polyurethaan, DOW Terneuzen, febr. - aug. 1992, eerste begeleider: E.H.L. Aarts, organisatie: SWR Voordrachten - 24 januari, "Het Instituut Wiskundige Dienstverlening Eindhoven", afgestudeerden wiskunde TUE, JM februari, "Parameterschatting in chemische reactievergelijkingen", AKZO, Arnhem, (JM) maart, "Industriële Wiskunde", gastcollege RUU, (JM). - 5 april, "De optimale schouder", 26e Nederlands Mathematisch Congres, Rotterdam, (JM) april, "Het Instituut Wiskundige Dienstverlening Eindhoven", Reünistendag Faculteit Wiskunde en Informatica, (JM). - 9 juli, "The submerged stiffened catenary", ICIAM '91, Washington, (SWR). - 9 september en 11 december, "Wiskundige ondersteuning voor het midden- en kleinbedrijf vanuit de TUE", voordrachten voor medewerkers van het Innovatiecentrum Oost-Brabant respectievelijk van alle Innovatiecentra in Nederland, (JM, SWR) Bezoek Congressen en Symposia - Symposium ter ere van prof. C.J. Bouwkamp, 22 januari, Eindhoven, (PLC, SWR, JM). - Symposium Numerieke Wiskunde en Werktuigbouw, 15 februari, Eindhoven (JM, SWR). - British Applied Math. Colloquium, 9-12 april, Oxford, (SWR). - ICIAM'91, 8-12 juli, Washington, (SWR). - 6th ECMI Conference, september, Limerick, (JM). - AKZO prijsuitreiking aan prof. N.G. de Bruijn, 25 oktober, Arnhem, (PLC, JM) Rapporten IWDE Jaarverslag 1990, JM. IWDE Flying Spot Scanner, R.R. van Hassel. IWDE Akoestisch sorteren van mosselen, SWR. IWDE A note on the Kutta condition in Glavert's solution of the thin aerofoil problem, SWR. IWDE The modeling of polymer flow instabilities. Part I: A heuristic approch, JM. Journal of Engineering Mathematics Er is veel tijd besteed aan het verrichten van werkzaamheden als assistent-editor voor de JEM (SWR). Gedurende het jaar '91 zijn er aan de redactie 80 artikelen aangeboden. In dat jaar zijn er 23 artikelen gepubliceerd in 4 nummers. Lotgevallen W&I 1991 p.164

6 7.2.8 Publikaties Mattheij, R.M.M.; Molenaar J.: Beginwaardeproblemen in theorie en praktijk; analyse, numerieke methoden, modellen. Epsilon Uitgave 19, Utrecht, Rienstra, S.W.: A note of the Kutta condition in Glauert's solution of the thin aerofoil problems. JEM, Vol. 26-1, Molenaar, J.; Oud, J.H.L.: Optimality and initialisation of the Kalman filter. Kwantitatieve Methoden, nr. 38, oktober Molenaar, J.: The Optimal Collar. Accepted for publication in the proceedings of the 6th ECMI Conference, Limerick Visser, H.; Molenaar, J.: Estimating trends and stochastics response functions in dendro-ecology with an application to fir decline. Accepted for publication in Forest Science, April 1992 issue. Lotgevallen W&I 1991 p.165