Protocollen module 7: ademhaling, spijsverteringsstelsel

Transcriptie

1 Protocollen module 7: ademhaling, spijsverteringsstelsel Zie ook algemeen werkschema bij protocollen Zuurstof via een neussonde een zuurstofbril of een masker Via een neussonde: Deze methode is van toepassing bij baby s die (nog) een minimale hoeveelheid zuurstof nodig hebben bvb. BPD ( bronchopulmonale dysplasie). Daar het gaat om zeer kleine hoeveelheden(max. 200 ml/min) wordt bij deze methode de zuurstof niet verwarmd of bevochtigd. Men gebruikt een kleine debietregelaar van 0 tot 600 ml per minuut De sonde Ch 5 (fijne laterale openingen) wordt 4 cm diep ingebracht. Nadat de huid preventief behandeld werd met benzoëtinctuur, wordt de sonde gefixeerd met anti-allergische kleefpleister waarbij men oplet geen druk te geven op de neusrand. Naast de algemene zorgen en observaties (zie verder) zal men hier gemiddeld om de 2 uur een neustoilet uitvoeren (indruppelen met fysiologisch en aspiratie) en de sonde minstens om de 24 uur vervangen. Een minimale flow kan gecontroleerd worden door op de leiding een zelfde sonde te plaatsen en deze in een flacon fysiologisch te laten opborrelen. Men kan dan controleren of het gevraagde aantal bubbels bekomen wordt. Via een zuurstofbril: Deze methode wordt gebruikt bij kinderen met meestal chronisch longlijden die grotere hoeveelheden zuurstof nodig hebben en sufficiënt ademen. Deze O 2 moet bevochtigd en verwarmd worden om prikkeling van het neusslijmvlies te voorkomen. Bij de opstelling (zie verder klok) wordt gebruik gemaakt van een klassieke debietregelaar (0 tot 15 L). De oxymeter (zuurstofconcentratie meter) en thermometer worden respectievelijk op de aquapor en op de leiding geplaatst zodat men kan controleren of de baby de gewenste FiO 2 in juiste temperatuur krijgt. Bij het fixeren van de neusbril wordt eerst duoderm op de wangen gekleefd, hierop wordt de neusbril met een kleefpleister zoals blenderm gefixeerd. Algemene zorgen en observaties zie verder in dit hoofdstuk zorgen aanhet ademhalingsstelsel. Via een masker: Deze methode wordt weinig gebruikt op neonatologie, enkel als tussen stap bij verzorging zoals bvb. voor het wegen bij kinderen onder de zuurstofklok. De zuurstof wordt bevochtigd met een aqua-pack en is enkel op kamertemperatuur. Reanimatie: Zie vernieuwde protocollen bij 7.1

2 Spijsverteringsstelsel Maagspoeling Door middel van een aangepaste sonde wordt een hoeveelheid vloeistof in de maag gebracht en dadelijk terug uitgeheveld met de maaginhoud. Hierdoor worden bloed, slijmen, en meconium verwijderd Men krijgt een controle op de maaginhoud. Door de spoeling vermijdt men een eventuele slikpneumonie en zal de baby vlugger zijn voeding opnemen. Deze techniek wordt enkel op indicatie uitgevoerd. Voorbereiding Algemeen : Zie verpleging Indien de ouders aanwezig zijn, uitleg geven over de uit te voeren handelingen Materiaal : -maagsonde met zijdelingse opening, spuit van 10 ml, indicatorpapier voor ph bepaling, recipiënt, spoelvocht op lichaamstemperatuur, ( steriel water of een fysiologische oplossing), stetoscoop, nierbekken voor het opvangen van spoelvloeistof, kompressen en cellulose Werkwijze - invoerlengte van sonde bepalen(mond, oor, xifoid of neus, oor xifoid ) - sonde eventueel bevochtigen met water- de sonde wordt voor een maagspoeling meestal langs het mondje ingevoerd, tenzij ze verder gebruikt wordt voor sondevoeding (zie sondevoeding) - met een hand de mond openen en met de andere hand de sonde voorzichtig invoeren tot de gewenste, vooraf bepaalde lengte bereikt is. - controleren of de sonde in de maag zit * door maaginhoud te aspireren en te controleren op ph * door 2 ml lucht in de maag te spuiten via de maagsonde en gelijktijdig de maagstreek te beluisteren met een stetoskoop -de maag wordt zoveel mogelijk geledigd alvorens met de spoeling te beginnen. -spoelvocht traag inspuiten en terug laten afvloeien met de maaginhoud *hoeveelheid spoelvloeistof per inbreng: prematuren: 2 à 5 ml bij aterm geboren: 5 à 10 ml. De totale hoeveelheid vocht dat in de maag aanwezig is mag nooit meer zijn dan dat wat de baby per voeding krijgt. - Meestal zal het hevelen niet vlot gebeuren en mag men met een spuit zacht aanzuigen. - men spoelt totdat de ingebrachte spoelvloeistof helder terugkomt - controleer of de totale hoeveelheid spoelvloeistof kleiner is of gelijk aan de teruggekomen hoeveelheid vloeistof -spoelvocht met maaginhoud observeren op inhoud en hoeveelheid bij twijfel een staal aan de arts tonen - indien er vers bloed in het spoelvocht aanwezig is onmiddellijk de maagspoeling stoppen, en de arts verwittigen - vooraleer de sonde te verwijderen deze afsluiten om te voorkomen dat de aanwezige vloeistof in de sonde in de luchtwegen zou lopen tijdens het verwijderen Nazorg - de baby troosten! - de baby indien nodig voeding geven

3 - uitgevoerde zorgen en observaties noteren - materiaal in orde brengen Praktijkvoorbeeld: Opdracht: Klaarmaken en op schema brengen van de AB1 oplossing bij een baby die 340ml per 24 uur moet krijgen (=14ml per uur = 14 druppels per minuut) met 2ml KCL/100ml 100ml AB1(85ml A/15ml B) mengsel in de burette + toevoeging van bvb. 2mlKCL à 1meq/ml ( volgens voorschrift) leiding purgeren, na purgeren rest (als voorbeeld) nog 92ml, schema opstellen uur verwachte stand werkelijke stand bijsturen? Aanvullen met 100mlAB1 mengsel + 2ml KCL en op schema plaatsen ( ) Opdracht: Berekenen van een druppelsnelheid AB2 207ml 24 uur C 21ml /16 uur Extra vocht glucose 5% 24ml/100ml KCL 2ml / 100ml Berekening van het extra vocht over 24 uur: =>49.6ml 100 Berekening van de totale hoeveelheid (EV + AB2) AB2 207ml + EV 49.6ml =256.6ml/24uur =10.6ml/uur) KCL 2ml/100ml telt in schema, niet in berekenen van druppelsnelheid C 21ml/16 uur = 1.3ml/ uur Gefractioneerde sondevoeding Wordt toegepast wanneer de neonaat geen of onvoldoende zuig- en slikreflex heeft of wanneer volledige flessenvoeding nog te belastend zou zijn. Dit is zeker van toepassing bij kinderen < 34 weken alsook bij een gewicht <1.3kg Plaatsen van de sonde : De sonde Ch5 kan oraal of nasaal geplaatst worden. Wanneer de sonde via de neus geplaatst wordt zal dit de ademhaling bemoeilijken. Bij ademhalingsproblemen kiezen wij dus voor orale plaatsing, tenzij de baby gecombineerde fles- /sondevoeding krijgt. De sonde (alsook de spuit en leiding) wordt om de 24 uur vernieuwd, ze wordt verwijderd bij de laatste nachtvoeding en teruggeplaatst bij de eerste morgenvoeding.

4 Materiaal: -maagsonde Ch5 -indicator papier -stetoscoop -spuit van 2 ml -anti-allergische kleefpleister -materiaal voor neusreiniging -benzoëtinctuur -fixatie materiaal -spuit en tussenleiding in steriele doek -voeding op lichaamstemperatuur Uitvoering : -kleefpleister knippen 6 à 8 cm -neus reinigen indien nodig -benzoëtinctuur aanbrengen sondelengte bepalen neus- oor- maag/ mond- oor- maag -maagsonde inbrengen onder goede observatie -ph ( < 3 of rode verkleuring ) en residu bepaling, bij twijfel kan een kleine hoeveelheid(1ml) lucht in de sonde gespoten worden terwijl men met de stetoscoop de maagstreek beluistert. -sonde fixeren, geen tractie veroorzaken! mond: fixatie op de kin neus: sonde via de wang met bijgeknipte kleefpleister fixeren -goede installatie van de baby in buiklig, licht anti- trendelenburg, beveiligd tegen afschuiven -de spuit wordt op de incubator geplaatst of wanneer de baby in een bedje ligt een 30 cm boven hem vast gekleefd. De spuit wordt verbonden met de afgeklemde tussenleiding wanneer de hoeveelheid voeding meer is dan 5ml. (bij minder dan 5ml wordt de gevulde en gepurgeerde spuit rechtstreeks op de sonde geplaatst). -de voorverwarmde voeding en eventuele medicatie wordt in de spuit gebracht en de tussenleiding gepurgeerd. -de tussenleiding wordt verbonden met de sonde en de voeding kan langzaam(zonder druk) inlopen - nadat de voeding ingelopen is zal men met een spuitje van 2ml lucht, traag de leiding en sonde doorspuiten. De sonde wordt afgesloten. Rapportage -tijdstip van plaatsen, ph, maaginhoud -hoeveelheid toegediende voeding -observaties(zie verder) Opstarten van de sondevoeding Wanneer de toestand van het kind voldoende stabiel is kan de arts beslissen sondevoeding te starten. Het is mogelijk dat het kind op dat ogenblik nog beademd wordt. Het voedingsschema is gelijk aan dat van een orale voeding, rekening houdend met het maagvolume en de resorptie mogelijkheid.

5 De eerste voeding bestaat uit steriel water daar dit bij eventuele aspiratie minder prikkelend werkt en gemakkelijk opgenomen wordt. Als voeding wordt verder moedermelk of een aangepaste melk gegeven. Vb. 8 x5ml per 24uur Wanneer deze voeding goed verdragen wordt zal men langzaam opbouwen met 1ml per voeding(8x6ml/8x7ml) observaties Deze zijn altijd maar zeker bij het opstarten van de sondevoeding zeer belangrijk. Door onze observaties moeten wij nagaan of de baby in staat is de gekregen voeding effectief te verteren. Residu bepaling gebeurt voor de start van elke voeding. Wanneer het residu meer dan 10% van de vorige voeding bedraagt zal de arts verwittigd worden. Hij zal beslissen of de sondevoeding verder mag gegeven worden. Wanneer de voeding verder kan gegeven worden zal men eerst het residu (indien dit enkel voeding en maagsap bevat) terug geven en dan de verse voeding (hoeveelheid residu wordt wel in mindering gebracht). Observatie van het braken Een opgezette buik, zichtbare darmlissen zijn belangrijke alarm tekens en moeten onmiddellijk gemeld worden. Observatie van de stoelgang op onverteerde melkresten, slijmen en bloed. Algemeen gedrag van de baby na de voeding. Opstarten fles-voeding in combinatie met sondevoeding -Wanneer de baby een zwangerschapsleeftijd van > 34 weken bereikt heeft en een gewicht meer dan 1300 gram, zou hij in staat moeten zijn om te beginnen drinken aan de fles. In een eerste fase kan een combinatie flesvoeding/sondevoeding noodzakelijk. Voor het starten van de sondevoeding wordt een flesje aangeboden met 5ml water of voeding. (de baby kan zeer gulzig beginnen drinken, men moet dan opletten voor verslikken en er is het gevaar op slikpneumonie ) - de hoeveelheid dat het kind via de sonde moet krijgen eerst in de spuit doen en de eventuele tussenleiding purgeren. - residu bepalen - flesvoeding rustig starten onder goede observatie - sondevoeding aanschakelen Aandachtspunten: -zie cursus eerste jaar -de fles niet te warm maken -de baby goed laten opboeren tussendoor -gedurende de voeding de baby niet van de zuurstof saturatie monitoring ontkoppelen. soms is er nog een slechte coördinatie tussen zuigen slikken en ademen.indien men niet tijdig een adempause inlast,dan wordt de baby "bradycard" en verkleurt. Verplicht hem op tijd te ademen ( niet meer dan 5 tellen laten zuigen alvorens te.ademen ) door de voeding te stoppen en tussendoor de baby laten opboeren,

6 Wanneer de baby te moe wordt van het drinken, de flesvoeding stopzetten en verder in sondevoeding geven, Wordt het water goed ingenomen, dan beginnen met het geven van melk Naargelang de baby het aankan wordt elke dag de voeding per os opgedreven De sondevoeding niet te snel afschaffen, het is niet omdat de baby 1 maal een volledige voeding per os aan kan, dat dit ook elke voeding kan ; Na de voeding de baby op een veilige manier in het bedje leggen, in buikligging of zijligging voor het geval de baby voeding teruggeeft. Zeer veel kinderen hebben last van een "reflux", deze baby's moeten in hoogstand liggen, de baby zo fixeren dat hij niet onder de dekens kan schuiven. De ouders de fles leren geven De eerste maal de ouders laten toekijken bij een flesvoeding en pas de volgende zelf laten geven. Controleer: - of de baby zijn adempause op tijd neemt -of de baby niet te gulzig drinkt!!! verslikken -of de baby niet te vermoeid wordt