PATIËNTENINFO. Meer weten over de pacemaker. Hartcentrum

Transcriptie

1 PATIËNTENINFO Meer weten over de pacemaker Hartcentrum

2

3 INHOUD GEGEVENS CONTACT 5 1. Wat is een pacemaker? Waarom krijg ik een pacemaker? 5 3. Voorbereiding Plaatsing van de pacemaker Nazorg Naar huis, wat nu? Leven met een pacemaker Omgevingsinvloeden Vervanging van de batterij van de pacemaker Bij overlijden Mogelijke complicaties Vaak gestelde vragen Tot slot...13 Adresgegevens AZ Maria Middelares Hartcentrum Buitenring Sint-Denijs Gent Telefoon Secretariaat: info@hartcentrum.be Website

4 VOORWOORD Geachte heer Geachte mevrouw Binnenkort wordt u in het AZ Maria Middelares opgenomen voor plaatsing van een pacemaker. In deze brochure trachten we u zo duidelijk mogelijk uit te leggen wat dit precies inhoudt. De bedoeling hiervan is dat u zo goed mogelijk geïnformeerd bent. Mocht u echter na het lezen van deze brochure nog vragen hebben, aarzel dan niet om contact op te nemen met uw arts of de verpleegkundigen. Zij zullen u graag te woord staan. Neem ook zeker eens een kijkje op de website: Het hartteam

5 Een pacemaker is een klein toestel dat de werking van de zieke sinusknoop en/of AV-knoop overneemt, waardoor het hart weer in het normale tempo en ritme pompt. Elke pacemaker bestaat uit twee delen: een pulsgenerator (computer + batterij), die stimulatieprikkels afgeeft verbonden met één of meerdere elektroden die deze prikkels naar het hart geleiden. 1. Wat is een pacemaker? De elektrodetip zit in de hartspier vast door aanwezigheid van vleugeltjes of door middel van een schroef. Een pacemaker is een klein toestel dat de werking van de zieke sinusknoop en/of AV-knoop overneemt, waardoor het hart weer in het normale Dezelfde tempo elektroden en ritme voeren pompt. ook signalen vanuit het hart terug naar de pacemaker. Door deze signalen te lezen controleert de pacemaker de hartwerking en reageert vervolgens op de juiste manier. Elke pacemaker bestaat uit twee delen: een pulsgenerator (computer + batterij), die stimulatieprikkels afgeeft verbonden met één of meerdere elektroden die De batterij deze van prikkels een pacemaker naar het hartgeleiden. heeft een levensduur van 8 à 14 jaar, afhankelijk van het type toestel, de hoeveelheid en de intensiteit waarmee hij moet stimuleren. De elektrodetip zit in de hartspier vast door aanwezigheid van vleugeltjes of door middel van een schroef. Dezelfde elektroden voeren ook signalen vanuit het hart terug naar de pacemaker. Door deze signalen te lezen controleert de pacemaker de hartwerking en reageert vervolgens op de juiste manier. De batterij van een pacemaker heeft een levensduur van 8 à 14 jaar, afhankelijk van het type toestel, de hoeveelheid en de intensiteit waarmee hij moet stimuleren. Pacemaker met 1 elektrode Rechterkamer elektrode

6 Rechter voorkamer elektrode Pacemaker met 2 elektroden Rechterkamer elektrode 2. Waarom krijg ik een pacemaker? Een pacemaker wordt geplaatst wanneer er een storing in het hartritme optreedt. Er zijn verschillende soorten ritmestoornissen: * Bradycardie, het hartritme is te traag * Tachycardie, het hartritme is te snel en/of onregelmatig Bradycardie is een indicatie tot pacemakerimplantatie.

7 3. Voorbereiding Het plaatsen van een pacemaker vergt meestal een korte opname (1 overnachting). De voor- en nazorg vindt plaats op het cardiologisch dagziekenhuis. Na het plaatsen van de pacemaker krijgt u een kamer toegewezen. Indien er nog voorbereidende onderzoeken nodig zijn, zoals een bloedonderzoek of EKG, gebeuren deze voor de plaatsing van de pacemaker. Minstens 6 uur voor het onderzoek bent u nuchter. Thuismedicatie mag ingenomen worden met een klein slokje water. Indien u antistollingsmedicatie neemt zoals Sintrom, Marevan (Acenocoumarol), Marcoumar, Pradaxa, Xarelto, Lixiana of Eliquis is het belangrijk dit te vermelden aan de verpleegkundige bij opname op het cardiologisch dagziekenhuis. Het is ook raadzaam een lijstje met daarop uw thuismedicatie mee te brengen bij opname. Een voorgedrukte lijst hiervoor kan u terugvinden in de onthaalbrochure. Op het cardiologisch dagziekenhuis zal u ongeveer 1 uur voor de plaatsing van de pacemaker preventief antibiotica toegediend krijgen, via een infuus. Wanneer allergisch voor bepaalde antibiotica dit bij opname zeker melden aan de verpleegkundige. Het plaatsen van de pacemaker gebeurt op de hartkatheterisatie. De ingreep gebeurt onder plaatselijke verdoving, is vrijwel pijnloos en duurt ongeveer 1 uur.

8 4. Plaatsing van de pacemaker Deze procedure duurt ongeveer 1 uur. U wordt met het bed de katheterisatiezaal binnengereden en gevraagd op de onderzoekstafel te gaan liggen Er worden elektroden aangebracht om uw hartritme te volgen tijdens het onderzoek, uw operatiehemdje wordt deels verwijderd Bij voorkeur wordt de pacemaker aan de linkerzijde geplaatst, de arts zal de implantatieplaats aanduiden. Om infecties te voorkomen wordt de huid waar de insnede wordt gemaakt, geschoren en ontsmet U wordt volledig afgedekt met steriele doeken De arts verdooft plaatselijke net onder het sleutelbeen en maakt een insnede van ongeveer 3 cm Nadien wordt een kleine ader opgezocht. Via deze ader worden de elektroden van de pacemaker opgeschoven in het hart De positie van de elektroden wordt gecontroleerd door middel van röntgenstralen De elektroden worden vastgemaakt aan het onderliggende weefsel om verschuiving te voorkomen Onder de huid wordt een holte vrijgemaakt voor de pacemaker zelf. Dit kan even een onaangenaam gevoel geven De pacemaker wordt aan de elektroden vast gemaakt en in de holte geplaatst De huidinsnede wordt gehecht met resorbeerbare draad, de draadjes hoeven dus niet door de huisarts verwijderd te worden Er wordt een bedekkend verband aangebracht op de wonde

9 5. Nazorg De arm aan de zijde van de pacemaker moet de eerste 24 uur dicht tegen het lichaam gehouden worden om het losraken of verplaatsen van de elektrode(n) te vermijden. 6 uur na het plaatsen van de pacemaker krijgt u nogmaals antibiotica toegediend om infectie te voorkomen. De dag na de implantatie wordt een controle longfoto gemaakt om de positie van de elektroden in het hart te controleren. De pacemaker wordt de dag nadien gecontroleerd en geprogrammeerd door de cardioloog. U krijgt een pacemakeridentificatie kaart, zorg dat u deze steeds bij zich heeft. 6. Naar huis, wat nu? De arts zal u vertellen wanneer u terug naar huis kan. Bij uw ontslag krijgt u een controle-afspraak mee voor verdere opvolging na 1 maand. Nadien is er om de 6 maanden een controle van de pacemaker nodig. De wond moet schoon en droog worden gehouden tot hij volledig genezen is, baden of douchen is dus de eerste week verboden. Tot een paar maanden na de implantatie is het verstandig om voorzichtig te zijn met extreme bewegingen van het schoudergewricht en te grote inspanningen. U mag ten vroegste 1 maand na het plaatsen van de pacemaker én na controle van de pacemaker door uw cardioloog terug de wagen besturen. Wanneer u instaat voor het vervoer van derden, wordt u pas na 3 maanden rijgeschikt verklaard. Indien bij controle blijkt dat de batterij van uw pacemaker bijna leeg is, wordt een afspraak gemaakt om de pacemaker te vervangen.

10 7. Leven met een pacemaker Wandelen, fietsen, zwemmen, kan gerust. Contactsporten kunnen een probleem opleveren. Een klap of een trap op de plek waar de pacemaker zit, kan erg pijnlijk zijn. Dit kan geen kwaad voor de pacemaker, maar de aansluiting met de elektroden is kwetsbaar. 8. Omgevingsinvloeden De meest gebruikte toestellen hebben geen invloed (interferentie) op uw pacemaker. standsbedieningen voor TV, garagepoort, stereo, camera, DVD Microgolfoven, fornuis, oven, mixer, stofzuiger, wasmachine, droog kast Elektrische dekens, haardroger, zonnebank DVD spelers, computers, radio s

11 Hieronder vind u een lijst van toestellen die de werking nadelig kunnen beïnvloeden: GSM: bewaar ten minste 15 cm afstand tussen uw pacemaker en uw GSM. Draag uw GSM nooit in een borstzakje waardoor de GSM op minder dan 15 cm van de pacemaker komt. Houd uw GSM steeds tegen het oor aan de andere kant van uw lichaam dan waar uw apparaat zit. Bladblazer, grasmaaier, kettingzaag, snoerloze krachtgereedschappen, amateur radio-antennes, lasapparaten Toestellen die NIET mogen gebruikt worden: Draaiende (auto)motoren en wisselstroomdynamo s Meetapparatuur voor vetpercentage (handbediend) Magnetische matrassen en stoelen Pneumatische boorhamer Anti-diefstalsystemen: Wandel op normaal tempo door de anti-diefstalsystemen aan in- en uitgangen van winkels. Luchthavenbeveiliging: Uw pacemaker bevat onderdelen die het metaaldetectoralarm in werking kunnen stellen. Laat beveiligingspersoneel uw pacemakerkaart zien. Medische behandelingen: Stel uw arts steeds op de hoogte dat u een pacemaker heeft. Sommige apparaten zoals een NMR- onderzoek, diathermie, neurostimulatie, elektrocauterisatie of elektrische defibrillatie kunnen schade toebrengen aan uw toestel..

12 9. Vervanging van de batterij van de pacemaker Wanneer na controle bij de cardioloog gebleken is dat de batterij van uw pacemaker aan vervanging toe is kan dit gebeuren in een dag opname. De oude pacemaker wordt verwijderd en een nieuwe wordt geplaatst. Het is echter niet altijd mogelijk om dit via dezelfde huidincisie te doen. Bij het vervangen van de batterij kan u onmiddellijk na ontslag terug de wagen besturen. 10. Bij overlijden Bij overlijden dienen uw familieleden te melden dat u een pacemaker heeft. De batterij moet steeds verwijderd worden. 11. Mogelijke complicaties Het aantal verwikkelingen bij het plaatsen van een pacemaker is heel beperkt. Mogelijke verwikkelingen kunnen zijn: Bloeduitstorting Wondinfectie Verplaatsing van de elektroden of de pacemaker

13 12. Vaak gestelde vragen Is de plaatsing van een pacemaker pijnlijk? De eerste prik om de lokale verdoving toe te dienen kan pijnlijk zijn. Nadien kan u voelen dat de arts het onderzoek uitvoert, maar dit mag in principe geen pijn meer doen. Indien u toch pijn waarneemt kan u dit steeds melden aan de arts. Het maken van de holte voor de pacemaker is moeilijk te verdoven en kan een onaangenaam gevoel geven. Hoe lang duurt het onderzoek? Het onderzoek duurt ongeveer een uur. Wanneer mag ik terug eten & drinken? Doorgaans mag u ongeveer 1 uur na de pacemakerplaatsing terug eten en drinken. Wanneer kan ik terug aan het werk? Werkhervatting gebeurt steeds in overleg met uw arts. Dit kan variëren naargelang het soort beroep dat u uitoefent. Wanneer dien ik contact op te nemen met mijn huisarts? U dient uw huisarts te contacteren indien u iets ongewoons en onverwacht opmerkt of indien volgende symptomen zich voordoen: koorts (vanaf 38 C) bloeding blijvende pijn of zwelling roodheid of warm aanvoelen lekkage van de wonde huiduitslag abnormaal hartritme Kamersupplement: Wanneer u kiest voor een kamer alleen zal u een supplement van 150% aangerekend worden. Indien u hieromtrent vragen heeft, kan u zich wenden tot uw behandelend arts of tot het onthaal van het ziekenhuis.

14 Tot slot De inhoud van deze brochure is slechts een leidraad. Het doel ervan is u zo goed mogelijk te informeren en voor te bereiden op het onderzoek. Het is echter mogelijk dat u nog een aantal vragen heeft. Aarzel dan niet en neem contact op met de afdeling Hartkatheterisatie of uw behandelende arts. Polikliniek cardiologie

15

16 FB AZ Maria Middelares heeft deze informatiebrochure met de grootste zorg opgemaakt. De inhoud ervan is echter algemeen en indicatief. De brochure omvat niet alle medische aspecten. Hij vervangt geenszins het artsenconsult. Mocht deze brochure vergissingen, tekortkomingen of onvolledigheden bevatten dan zijn AZ Maria Middelares, personeel en artsen hiervoor niet aansprakelijk.