Herinneringen aan Purmerend

Transcriptie

1 Herinneringen aan Purmerend Buitengewoon duidelijk zijn de vele herinneringen van Jack Cnossen aan zijn jeugdjaren in Purmerend. Zijn ouders kwamen oorspronkelijk uit Friesland en settelden zich eerst in Oostzaan, maar toen daar hun eerste kindje verdronk, trok het gezin naar Purmerend. Er kwamen daar nog 6 kinderen. Eerst woonde het gezin bij een winkeltje in het Rode Dorp, maar de herinneringen van Jack zijn aan de Purmerweg, waar het gezin in een van de 14 huisjes woonde van het rijtje voorbij Tadema de koelkastenfabrikant. Foto: KLM. Purmerweg, ca Industriegebouwen vlnr loods firma Tadema, padvinders gebouw, firma de Boer en Slooten en de nieuwe houthaven Het waren kleine huisjes met boven 3 bedden in een kamer en beneden 2 bedsteden. De plee stond achter in de tuin en buurman Ooms zorgde via de poepophaaldienst voor schone tonnen. Er moet nog een foto bestaan, van het hele gezin in het laantje achter de tuin.

2 Moeder Cnossen kreeg een enorme schrik, toen kinderen kwamen aanrennen met de melding, dat kleine Jack in het water van de haven lag. Hij was toen zo n jaar of vijf. Gelukkig liep het goed af: Jack was aan het vissen geweest en door een enorme karper-aan-de-haak het water ingetrokken. Er zat heel veel vis in de haven!! Moeder Cnossen was een vooruitstrevende vrouw ze stamde uit een notarisfamilie. Ze was bevriend met Dr. Mellema en er waren geruchten, dat hij experimenten over abortus deed. Toen deze dokter naar Oostindië, nu Indonesie vertrok, waren er plots veel witte ratten zonder onderkomen, die daarna aan de Purmerweg belandden. Maar als daar niet de hand aan gehouden wordt, zijn het er al gauw heel veel, waar buurman Ooms ook weer aan te pas moest komen. Hij verdronk ze. Andere dieren kwamen ook wel in de problemen, b.v. de kat, die in een van de vaten teer bij Tadema terecht kwam. Moeder Cnossen was ook een van de eersten, die bij Jaap Oud een radio op afbetaling kocht. 25 cent in de maand! Het was een radio met 10 spoelen voor de verschillende golflengtes en werd ook de mexicaanse hond genoemd, omdat het apparaat verschrikkelijk te keer ging als spoel en gekozen golflengte niet bij elkaar pasten. Zijn ouders waren socialist en lid van de VARA. Ze deden mee aan de demonstratie van de SDAP op de Kaasmarkt, waar de Internationale met volle overgave gezongen werd. Vader Cnossen was secretaris van de plaatselijke VARA afdeling en bij een feest op het terrein van Purmersteyn kreeg een oudere broer een vlieger met het VARA embleem erop! De ouders waren ook gesteld op gezelligheid en gingen regelmatig kaarten bij de buren : pandoeren. Jack was vriendje met Henk Vallentgoed, die in een woonwagen bij het spoor woonde, op het terrein van steenhouwer Van Veen. Ze letten daar ook op de spullen van Van Veen. De jongens waren bekend als bulletje en bonenstaak en haalden wel

3 kattekwaad uit, zoals het pikken van eieren, die de kippen op weg naar de markt toch in de kratten hadden gelegd. Als je daarbij betrapt werd, moest je er als de wiedewied vandoor. Soms met de gepikte eieren in je trui verborgen en dat werd nog wel eens een vieze boel in je trui. Het grote voordeel van een vriendje wiens vader een kermisattractie had, was vrije toegang tot deze en andere kermis evenementen. Vallentgoed had de schommelschuitjes, maar er waren ook een draaimolen en zweefmolens, een kraam met noga. Barend Cruyff verkocht kaantjes en koeken van Verkade, en op de hoek was een melkwinkeltje. In november 1929 verhuisde de familie naar de Thorbeckekade 30. De verhuizing ging met de dekschuit vanuit de haven, langs het Venedien, de Beemsterbrug, over het kanaal tot de Ganzensloot en dan moest je onder een bruggetje door dat niet open kon. Er was een harde wind die dag. De breedte van de schuit en ook van het bruggetje waren wel opgemeten, maar toen bleek de schuit te hoog opgeladen hij kon er niet onderdoor. De oplossing was om zo n 20 mensen op de schuit te halen, zodat hij dieper kwam te liggen.

4 Aan de Thorbeckekade heeft Jack ook duidelijke herinneringen, zoals de familie Sopar, die op nr. 1 woonden en een korsettenwinkel hadden. Ze hadden twee zoons en een dienstmeisje uit Duitsland, Irma Klotz. Buren Speyer waren Joodse mensen en andere buren hadden kippen in de tuin. Toen daar wel eens een kip werd gestolen, namen ze een hond, waar ze zelf wel bang voor waren en die altijd aan de ketting lag. Het was Jack s grote trots, dat deze hond Wolf heel goed naar hem luisterde en hem naar school begeleidde. Jack ging eerst naar de kleuterschool, het kippenschooltje, bij juffrouw Holster, die zo mooi tekenen kon, dat ze van elke willekeurige streep iets moois kon maken. Daarna naar school C aan de Paardenmarkt. Daar gaf leraar Duizendstra bijzonder goed sportles. Hij ontwikkelde zelfs een nieuw soort balspel voor buiten op de Paardenmarkt.

5 De jongens speelden graag bij het water van de Ganzensloot of bij de sluizen. Bij de sluis lag een vlot om de dukdalven te teren. Eens sprong een jongen naast het vlot en kwam in het water terecht, juist toen de sluisdeuren open gingen. Jack kon de jongen nog net bij de haren grijpen en hem uit het water trekken. Moeder Cnossen stuurde de kinderen ook naar het kanaal om van de voorbij varende schepen mosselen te kopen. Een teil vol voor 1 of 2 gulden. Die moesten dan gepeld en in het zuur gelegd worden. Ze deden ook aan klimwerk: in de steeg tussen de woningen met handen en voeten omwijd tegen de muren naar boven klauteren tot op het platte dak. Alle kinderen Cnossen konden goed zwemmen: dat was voor moeder Cnossen heel belangrijk na het verlies van het eerste kindje door verdrinking. Zodra op 15 mei het openlucht zwembad aan de Kanaaldijk open ging, moest het zwemmen geleerd worden. De zussen waren zo goed geworden, dat ze voor de olympische spelen van 1936 trainden. Jack herinnert zich ook het incident met een schip, dat tegen het zwembad aan voer en de nodige schade aanrichtte. Denkend aan het Purmerend van vroeger, komt het beeld van Siempie Aai van Neck, die op Zondagmorgen de kinderen wilde vermaken met goocheltrucs. Of Knabbeltje Puntschoen of Vrouwtje Boon, die aan de Kanaalkade een snoeptafeltje had. Later verhuisde de familie naar Amsterdam Noord en Jack Cnossen woont nu in Oostzaan. Tot 1954 werkte hij bij Fokker als vliegtuiginspecteur. Hij heeft twee jaar in Engeland gewoond, omdat hij werd uitgezonden door Fokker voor studie bij Rolls Royce. Na 1954 ging hij weg bij Fokker en kwam in dienst bij het Amerikaanse bedrijf CWE op Schiphol, dat een licentie had om straalmotoren te bouwen. In 1960 ging hij over naar Fluor Nederland in Haarlem, waar hij de kwaliteitscontrole deed over productieprocessen voor raffinaderijen en chemische industrie. Jack Cnossen (Purmerend, ) 2010

6 Rietschoot 89 Oostzaan