Jaarverslag Elk verhaal, elk mens is uniek en tekenend voor de diversiteit in de Herberg STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013 Elk verhaal, elk mens is uniek en tekenend voor de diversiteit in de Herberg STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

2 Algemene informatie Stichting De Pietersberg Statutaire naam Naam van de activiteit Statutaire vestigingsplaats Feitelijke vestigingsplaats Stichting De Pietersberg Pastoraal Diaconaal Centrum de Herberg Oosterbeek, gemeente Renkum Pietersbergseweg 19, 6862 BT Oosterbeek Kamer van Koophandel ANBI Beschikking van 7 december 2007 Doelstelling Het doel van de stichting is in artikel 3 van de statuten als volgt omschreven: aan mensen in geestelijke en psychische nood tijdelijk opvang en begeleiding te bieden om zo tot innerlijke rust en genezing te kunnen komen; een conferentieoord in stand te houden in het bijzonder ter bevordering van een beter begrip tussen mensen onderling. Visie, beleid en strategie Het Pastoraal Diaconaal Centrum de Herberg wil als verlengstuk van de plaatselijke kerkelijke gemeente een tijdelijk huis en geestelijke begeleiding bieden aan individuele gemeenteleden die, om wat voor reden dan ook, even afstand willen nemen van hun woon/ werksituatie en zich willen bezinnen op levensvragen. Daarbij kunnen psycho-sociale problemen een rol spelen. De Herberg is evenwel geen therapeutisch centrum. De stichting tracht haar doel te bereiken door het bieden van: een christelijke leefgemeenschap; individuele geestelijke begeleiding door professionele begeleiders; een beperkt dagprogramma, rust en ruimte; advies met betrekking tot nazorg en informatie en advies aan de plaatselijke gemeente. Doelgroep De doelgroep bestaat uit mensen die afstand willen nemen van de thuissituatie om ingrijpende gebeurtenissen te verwerken. Te denken valt aan mensen die uit hun evenwicht zijn geraakt vanwege overbelasting, problemen bij verwerken van verlies, gevoelens van somberheid, negatief zelfbeeld, relatieproblemen (ook ouder-kind), problemen rond het werk e.d. Vaak spelen ook zingevingsvragen een belangrijk rol bij een keuze voor de Herberg. Binnen de doelgroep wordt onderscheid gemaakt tussen: Herberggasten, die een dagprogramma binnen een groep volgen en ten minste drie, veelal zes weken aanwezig zijn. Retraitegasten, die een individueel programma volgen, waarbij het grootste gedeelte van de tijd zelfstandig wordt ingevuld. Retraitegasten zijn een midweek aanwezig. Het Koetshuis Koetshuiszaal In het Koetshuis zijn mogelijkheden voor dagconferenties. Koetshuiskamers De kamers in het Koetshuis worden voor een deel gebruikt door vrijwilligers die werkzaam zijn in de Herberg. Vier kamers zijn beschikbaar voor retraitegasten of Herberggasten. 2 JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

3 Juridische structuur Pastoraal Diaconaal Centrum de Herberg wordt geëxploiteerd door een stichting: Stichting De Pietersberg. Bestuur Het bestuur telt minimaal 7 leden. Bestuursleden worden benoemd door het bestuur van Stichting De Pietersberg. Voor twee van deze bestuursleden is een bindende voordracht voorgeschreven, respectievelijk van de landelijke Protestantse Kerk in Nederland en van de IZB, vereniging voor zending in Nederland. Bestuursleden worden benoemd voor een periode van 3 jaar en zijn 3 maal terstond herkiesbaar. De bestuursleden werden benoemd op grond van specifieke deskundigheden en achtergrond, waaronder pastoraat, financiën, zorg en/of welzijn. Directie In 2013 is de directie gevoerd door de heer P.J. Oudshoorn. Relevante nevenfuncties van de heer P.J. Oudshoorn zijn: directeur van Oudshoorn Consultants en Corporate Finance Support, bestuurslid van de GZB en van de Gemeenschap van Zendingsdiaconessen. Taak en werkwijze van bestuur en directie Stichting De Pietersberg wordt bestuurd door het bestuur. Het bestuur heeft het besturen gemandateerd aan de directeur, die de dagelijkse leiding over de stichting heeft binnen de kaders van de bestuursbesluiten. Het bestuur houdt toezicht vooraf en achteraf op de directie en de werkorganisatie. Het bestuur vergaderde zes maal in De directeur is in de regel bij deze vergaderingen aanwezig. Per 31 december 2013 is het bestuur als volgt samengesteld: NAAM FUNCTIE ZITTINGSDUUR RELEVANTE NEVENFUNCTIES dhr. D. van Dijk lid gemeenteadviseur ds. H.G. de Graaff lid gemeentepredikant dhr. J. de Kluijver secretaris diaconaal consulent dhr. D.G. Schutte penningmeester bestuurder ds. D. van de Streek voorzitter gemeentepredikant mw. J.E. van Velzen - Vermaas lid preventiewerker GGZ drs. J. van der Wolf lid pastor/jeugdhulpverlening vacature 3

4 De Herberg: pleisterplaats voor kostbare mensen Een pleisterplaats voor kostbare mensen, dat is de Herberg in de afgelopen jaren geweest en dat wil de Herberg in de komende jaren ook zijn. Een plaats om uit te rusten tijdens de reis door het leven, op adem te komen, gesterkt te worden. Een plaats om te horen over het heil dat helend is voor wie de gebrokenheid van het leven ervaart. Een plaats om weer zicht op God te krijgen, om geoefend te worden in de navolging van Jezus Christus. Een plaats voor kostbare mensen, omdat we elkaar met de ogen van Hem mogen zien. Team, vrijwilligers en gasten vormen in de Herberg een geloofsgemeenschap, waarin we elkaar opdragen aan de liefde van God. In dienst van Hem mogen het team en de vrijwilligers er zijn voor de gasten. Zo luiden de eerste woorden van het meerjarenbeleidsplan en zo mocht het in 2013 ook zijn. Het jaar 2013 kan voor de Herberg als volgt worden samengevat: Er kwamen 144 herberggasten, die gemiddeld zo n 5 weken bij ons verbleven: gasten uit de christelijke gemeente, doorverwezen door de gemeente of door een hulpverlener, of (en dat gebeurt in toenemende mate) gekomen op eigen initiatief. Vrijwel altijd wordt er een verbinding gelegd met de eigen gemeente van de gast. Omdat de Herberg verlengstuk van de plaatselijke gemeente wil zijn als het gaat om de geestelijke begeleiding. En omdat gasten ná het verblijf in de Herberg pastorale zorg moeten blijven ontvangen. 4 JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

5 Bijzonder valt op dat de leeftijd van de gasten in de afgelopen jaren verschuift. Gasten zijn gemiddeld steeds jonger, de categorie van jaar neemt toe in aantal. Er waren mooie momenten: dagopeningen, de Bijbelbespreking, de themaochtenden, de creatieve activiteiten, de begeleidingsgesprekken, zomaar een gesprekje op de gang, de onderlinge band tussen de gasten. Wat is het mooi als je gasten in de loop van het verblijf ziet opbloeien. We hebben met een open dag in mei en met een jubileumconcert in oktober het 20-jarig bestaan gevierd. Onze jaarlijkse Herbergdag werd goed bezocht, evenals de twee Koetshuis-concerten. Het team van medewerkers (we stellen ze verderop in dit jaarverslag voor) en vrijwilligers is zeer gemotiveerd. De inzet is groot en van gasten hoor je regelmatig terug wat een liefde en aandacht heb ik ontvangen. Het hoofd gastenbegeleiding Jan Venderbos heeft de Herberg verlaten; zijn plaats is ingenomen door Bea Sonneveld. We danken Jan voor wat hij voor de Herberg heeft betekent en wensen Bea de zegen van God toe bij haar werk. In 2013 zijn er ruim 30 voorlichtingsbijeenkomsten geweest in het hele land en hebben wij bij verschillende evenementen de Herberg onder de aandacht gebracht. op het gewenste niveau geweest. Met dankbaarheid mag er teruggezien worden op wat de Herberg in 2013 heeft mogen betekenen voor de gasten. Daarin zien we de hand van de Here God, die er ook dit jaar bij geweest is. Daarom willen we ook vol vertrouwen het jaar 2014 tegemoet gaan. We mogen het werk van de Herberg als Gods werk zien en we vertrouwen er op, dat Hij ook zal voorzien in de zorgen die er zijn. Oosterbeek, 25 januari 2014 Jan de Kluijver, secretaris van het bestuur Peter Oudshoorn, directeur Financieel ging het minder goed. Ons beleid is het verblijf betaalbaar te houden. De eigen bijdrage van de gasten is niet kostendekkend. De Herberg kan daarom alleen bestaan met doorlopende steun van de diaconieën. Onze belangrijkste inkomstenbron is de steun van diaconieën uit de Protestantse Kerk in Nederland. In plaats van de verwachte groei met daalden de giften uit deze gemeenten met Als deze tendens zich voortzet, doet de vraag zich voor of de Herberg op langere termijn het werk kan blijven uitvoeren. Voor 2014 zal een groei met bijna 25% nodig zijn om tot een gezonde exploitatie te komen. De overige inkomsten (andere kerkgenootschappen, particulieren en andere donateurs) zijn gelukkig wel 5

6 Gasten in de Herberg Op een decembermiddag interviewt Bea Sonneveld haar collega Jansje Spaan. Bea werkt sinds 1 oktober 2013 in de Herberg en vindt het erg leuk om een collega te spreken. Samen zijn Bea en Jansje verantwoordelijk voor de intakes. Jansje werkt ruim zes jaar in de Herberg, daardoor kan zij Bea heel wat vertellen over de gasten. Hoe ben je ertoe gekomen om hier te werken? Ik ben begonnen als stagiaire in Ik kende de Herberg vanuit mijn plaatselijke gemeente. Ik heb altijd graag gewerkt op het snijvlak van hulpverlening en pastoraat. Toen het jaar erop een vacature vrij kwam heb ik gesolliciteerd en ben het geworden! Over hoeveel gasten hebben we het op jaarbasis? Ongeveer 150 gasten. Kun je iets vertellen over de diversiteit van onze gasten? De diversiteit van mensen in de Herberg is groot. Vaak breder ook dan wat je als medewerker tegenkomt en wat je meemaakt in je eigen context. Gasten kunnen hetzelfde meemaken, maar door leeftijd, opvoeding, levenservaring, karakter enz. het heel anders beleven dan de gast die naast hen aan tafel zit. De zorgen en problemen variëren natuurlijk ook enorm, daar waar de ene gast komt omdat haar leven getekend is door verliezen, komt de ander omdat hij zich zo volkomen heeft gegeven dat er niets meer voor hemzelf lijkt overgebleven te zijn. Elk verhaal, elk mens is uniek en dus tekenend voor de diversiteit in de Herberg, tegelijkertijd zijn er natuurlijk ook dingen die de meeste gasten met elkaar gemeen hebben. Dat is dat zij vaak met elkaar op zoek zijn naar een bepaalde rust en afstand van hun zorgen en problemen. Zie je in de loop van de jaren een verschuiving? Je zou kunnen zeggen dat in de loop van de jaren de problematiek alleen maar complexer wordt. Het draait in deze maatschappij veelal om verwachtingen. Je moet dit, je moet dat. Er is weinig tijd om stil te worden en tot rust te komen. Wat is jouw rol als gastenbegeleider, als een gast komt? Allereerst maken we kennis. Soms is het een voortzetting van het intakegesprek wat we al samen hebben gedaan. We proberen af te stemmen wat de verwachtingen zijn van een verblijf in de Herberg. Door bijvoorbeeld samen na te denken over hoe iemand met nieuwe kracht verder kan in een situatie die vaak niet te veranderen is. Ik vertel mensen dus niet wat ze moeten doen, maar probeer mensen er zelf achter te laten komen door het houden van gesprekken. Zij moeten zelf keuzes maken in hun leven en dragen daar verantwoordelijkheid voor. Door dat proces te stimuleren probeer ik bij te dragen aan de toekomst van mensen. Tijdens de gesprekken komt ook God ter sprake. We proberen onze levensverhalen, -vragen te verbinden aan de levensverhalen die staan opgetekend in het Woord. Hoe betrek je de kerkelijke gemeente erbij? De Herberg heeft de goede gewoonte om de kerkelijke gemeente waar de gast meeleeft te betrekken bij het proces wat hier plaatsvindt. Dat doen we door in de eerste week een brief te versturen en hen uit te nodigen voor een pastoraal bezoek aan de gast en voor een gezamenlijk eindgesprek zodat de pastorale zorg zijn voortgang heeft zodra een gast weer naar huis terugkeert. 6 JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

7 Daar waar je hart bij de één meehuilt, omdat je onder indruk bent van het verschrikkelijke leed dat maar niet lijkt op te houden in iemands leven, juicht het met de ander mee dat ondanks alles men het geloof heeft behouden en God groot gemaakt wordt. Een mens is altijd een mens in relatie-met-anderen. Hoe betrek je de partner of ouders erbij? Als er bijvoorbeeld problemen zijn in de relationele sfeer dan is het soms ook wenselijk een partner, familieleden of vrienden te betrekken bij de gesprekken. Het kan tot grote steun zijn als je weet dat anderen om je heen staan en gaan helpen om bepaalde veranderingen door te voeren. Met welke organisaties werk je samen? Tijdens de aanmelding van een gast komt het regelmatig voor dat een ambtsdrager of hulpverlener eerst belt om iemand te verwijzen of te vragen hoe de aanmelding verloopt. Ook tijdens de begeleiding is er soms overleg met diverse hulpverleners/organisaties. De diversiteit van hulpverleners en organisaties is ongeveer net zo groot als de diversiteit van onze gasten. Vaak krijg je te maken met instanties die al bij het leven van de gast betrokken zijn. Kun je anoniem een verhaal vertellen van een gast wat jou als mens erg geraakt heeft? Een verhaal vertellen van een gast wat mij geraakt heeft, betekent dat ik een keuze zou moeten maken uit één van de inmiddels 200 levensverhalen die ik heb gehoord. Het is een onmogelijke keuze, want daar waar je hart bij de één meehuilt, omdat je onder indruk bent van het verschrikkelijke leed dat maar niet lijkt op te houden in iemands leven, juicht het met de ander mee dat ondanks alles men het geloof heeft behouden en God groot gemaakt wordt. Mijn overtuiging is, dat als en verhaal van een gast mij niet meer raakt, ik acuut zou moeten stoppen met mijn werk. Dan zou er mogelijk sprake kunnen zijn van verharding of afstomping voor de gebrokenheid die er is. Je bent heel bevlogen over het werk wat je hier doet. Mooi is dat. Waarom denk je dat de Herberg van betekenis kan zijn voor mensen die hier komen? Als ik nadenk over waarom de Herberg van betekenis kan zijn voor mensen dan komen toch als eerste de woorden van ons doel en missie in mijn gedachten. Christus ontfermt Zich over mensen die (te) veel zorgen hebben. In navolging van Hem proberen we een tijdelijk thuis te bieden om op verhaal te komen. De liefde van Christus wordt hier vertaald in gesprekken, bijbelbesprekingen, aandacht van stafleden en vrijwilligers, ontspanning en cursussen. Daardoor worden gasten geholpen om het evenwicht in het leven en zicht op Hem te (her)vinden. Een van de gasten schreef in ons gastenboek: Ik ben op de knieën gegaan en heb rust ontvangen van God om hier te kunnen zijn. Bea Sonneveld en Jansje Spaan, gastenbegeleiders 7

8 Tevredenheidsonderzoek gasten Steekproefsgewijs vragen wij vertrekkende gasten naar de tevredenheid over het verblijf. Daarbij vragen wij vanaf medio 2013 de Herberg een cijfer te geven (van 1 t/ 10) over de identiteit van de Herberg. Gemiddeld werd de Herberg als volgt gewaardeerd: De christelijke identiteit van de organisatie was zichtbaar in de werkwijze van de organisatie. 8,9 In de manier waarop medewerkers met mij omgaan/ omgingen zijn/ waren de christelijke waarden die de organisatie nastreeft zichtbaar. 8,5 Ik voelde mij op m n gemak bij de begeleider(s). 8,8 Ik ben deskundig geholpen. 8,4 Ik ben tevreden over het bereikte resultaat. 8,4 Ik kan de organisatie of gastenbegeleider van harte aanbevelen bij mensen die op zoek zijn naar (christelijke) hulp. 8,6 8 JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

9 Retraite in de Herberg Ook in 2013 hebben we mensen de gelegenheid gegeven om in het Koetshuis op retraite te gaan. Daarbij ging het in principe om een midweek, maar in de praktijk zijn we daar flexibel mee omgegaan. Zo hebben we een paar keer een dubbele retraite gehad of kwamen gasten juist korter op retraite. In het afgelopen jaar hebben we een kleine 30 mensen als retraitegast mogen ontvangen. Heel verschillende mensen; met elk hun eigen achtergrond. Ook met ieder heel eigen redenen om zich voor een korte tijd terug te trekken uit het dagelijkse leven. Eigenlijk alle retraitegasten zijn op zoek naar rust en stilte. In het dagelijkse leven komen ze er onvoldoende aan toe om stil te staan bij de dingen waar ze juist wèl eens bij stil zouden willen staan. Dat kan van alles zijn: werk; gezin; richting en betekenis van hun leven; geloofsvragen; de relatie met God; gebeurtenissen uit hun verleden. Retraite : even weg uit de hectiek van alledag en tijd investeren in zichzelf en God. En wat zoeken retraitegasten dan? Een plek om zowel lichamelijk als geestelijk tot rust te komen. Tijd en ruimte om stil te worden voor God; om met Hem in gesprek te gaan over de dingen die hen bezig houden. Tijd en ruimte ook om in de Bijbel te lezen; om te bidden; om te groeien in kennis van Gods Woord. Soms ook ging het om verwerking van een stuk verleden. Of juist een (her)oriëntatie op de toekomst. Vaak worden retraitegasten gedreven door een verlangen naar vrede innerlijke vrede. Vrede met zichzelf en vrede met God. Een vrede waarvan ze vermoeden of weten dat alleen God die kan geven. De vrede van Filippenzen 4 vers 7: de vrede van God, die alle verstand te boven gaat. En God is zo goed: vaak schenkt Hij ook daadwerkelijk deze vrede. Arjen Grobbe, gastenbegeleider 9

10 Statistieken Bezetting gasten in dagen Herberggasten Retraitegasten Verblijfsduur in dagen 40,0 39,0 38,0 37,0 36,0 35,0 34,0 dagen 33,0 32, Verdeling gasten naar leeftijd 60% 50% 40% 30% 20% leeftijd leeftijd leeftijd > 60 10% 0% JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

11 Verwijzers naar de Herberg 60% 50% 40% 30% 20% Kerkelijke gemeente Hulpverlener Eigen initiatief 10% 0% Verdeling gasten naar hulpvraag (per gast wordt meer dan één hulpvraag aangegeven) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% tot rust komen structuur identiteit geloofsvragen verwerking relatie afstand nemen overige Verdeling gasten naar geslacht Verdeling gasten naar kerkelijke achtergrond 100% 70% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% vrouw man 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% PKN HHK Ger.Gem. CGK, GKV, NGK Evangelisch Overig 11

12 20 jarig jubileum Na voorbereidende werkzaamheden in 1992 werden op tweede Pinksterdag 1993 de deuren van de Herberg geopend. Sinds de oprichting in 1993 verblijven jaarlijks ongeveer 150 gasten voor een periode van drie tot zes weken in de Herberg. In de afgelopen 20 jaar zijn er dus ongeveer gasten geweest. Op zaterdagmiddag 25 mei 2013 vierde de Herberg het 20-jarig jubileum met een open dag in en om de Herberg. Bij rondleidingen door de Herberg en in workshops over Vergeving, Depressiviteit, Pastoraat in de Herberg, Betrokkenheid kerkelijke gemeenten bij de Herberg werd informatie gegeven over de Herberg. Ook was er een creatieve workshop (schilderen), een mountainbiketocht en een programma voor kinderen. De Herberg is een vrijwilligersorganisatie. Meer dan 200 vrijwilligers zijn bij de Herberg betrokken. Tijdens het jubileum werden de jubilarissen in het zonnetje gezet. Sommigen van hen zijn al 20 jaar bij de Herberg betrokken. De dag werd afgesloten met een Sing-in onder leiding van de Dabar-band. In oktober werd een jubileumconcert georganiseerd door twee koren o.l.v. Jan Quintus Zwart. De ruim 800 aanwezigen genoten van de prachtige muziek en zongen ook samen tot eer van God. Elders in dit verslag leest u er meer van. Bijzonder is dat de uitvoerende koren ook bij de start 20 jaar geleden betrokken waren bij het onder de aandacht brengen van de Herberg. 12 JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

13 Ineke en Thirza: We hebben genoten! Het was erg mooi. De ontmoeting met elkaar was erg fijn! Samen zingen voor de Herberg In 2013 zijn er drie benefietconcerten georganiseerd. Het eerste concert werd uitgevoerd op 2 februari in Wilsum met medewerking van Christelijk Mannenkoor Eiland Urk uit Urk. Het jubileumconcert vond plaats op een prachtige herfstmiddag 19 oktober in Apeldoorn. De uitvoerden waren: Christelijk Gemengde Zangvereniging Looft den Heer uit Notter, Christelijk Gemengd Drechtstedenkoor Praise Him uit Dordrecht, Noortje van Middelkoop; panfluit, Marjolein de Wit; fluit, Martin Zonnenberg; piano, Ronald IJmker; orgel en Jan Quintus Zwart; dirigent. Het kerst/ benefietconcert vond plaats op 20 december in Oosterbeek. Daaraan werkte mee Oosterbeeks Christelijk Mannenkoor en Christelijk Gemengd Koor de Lofstem. Medewerking werd verleend door Jan Bakker, trompet en Carel Christiaan Schulz, orgel. Twee leden van The Pipes and Drums of the Royal British Legion zorgden voor een intermezzo.. Drie heel verschillende bijeenkomsten met overeenkomsten. De vele bezoekers uit alle delen van het land mochten God in muziek en zang groot maken en Hem alle eer geven. Het enthousiasme spatte ervan af. Allen dragen de Herberg een warm hart toe. Dat bleek uit de collecte opbrengsten. Marja Korevaar, activiteitenbegeleider Peter: Wat een geweldig concert in Wilsum. Wij hebben erg genoten. Wij wensen jullie nog veel succes in jullie verdere voort bestaan. Vriendelijke groet uit Staphorst 13

14 Vrijwilligerswerk Wie zijn onze vrijwilligers? In de Herberg werken vrijwilligers met allerlei verschillende kwaliteiten, om de gaven die zij gekregen hebben in te zetten voor hun medemens. Vrijwilligers zijn hier om zich dienstbaar op te stellen: ze geven. Maar aan de andere kant, krijgen ze ook wat terug: een goed gevoel als ze weer naar huis gaan, dankbaarheid van de gasten, een kring van collegavrijwilligers. Eén van de vrijwilligers zei eens: ik kom een beetje voor de medemens, de gast, en een beetje voor mijzelf! Populair gezegd een echte win-win situatie. We zien dat de samenstelling van de groep vrijwilligers aan het veranderen is. Was in het verleden een gemiddelde vrijwilliger vaak iemand met de pensioengerechtigde leeftijd, tegenwoordig gebeurt het steeds vaker dat een werkzoekende zich aanmeldt als vrijwilliger. Geregeld zijn dit jongeren die na hun studie geen passende baan kunnen vinden op de arbeidsmarkt. Daarnaast zien we dat mensen die werkloos geworden zijn, zich aanmelden als vrijwilliger. Een leuke uitdaging om ook met en voor deze vrijwilligers een passende vrijwilligerstaak te zoeken! Idelette Westerhof, hoofd facilitaire zaken Diaconaal medewerkers 2013 Nadat in juni 2013 Eline Annot, Suzanne van Bart, Elselijn Hoogendam en Dianne de Vries afscheid hebben genomen, volgen wij, Gea Mateman, Joost van Noorloos, Mariëlle Tromp en Alinda van der Wal hen in september 2013 op. Vol enthousiasme zijn wij begonnen aan dit tussenjaar. We zijn vier hele verschillende personen, met elk onze eigen achtergrond en kwaliteiten. Het is dan gezellig, leuk en leerzaam om zo met z n viertjes op te trekken, maar juist ook met de gasten. In de afgelopen maanden hebben we tot nu toe al van alles geleerd op het gebied van huishoudelijke werk, in onze persoonlijke ontwikkeling en omgang met andere mensen. V.l.n.r.: Elselijn Hoogendam, Dianne de Vries, Suzanne van Bart en Eline Annot Het is fijn om zo een jaar dienstbaar te zijn in dit deel van het koninkrijk van God. Om zo verder gevormd te worden voor wat we na dit diaconale jaar gaan doen. (Verder) studeren, werken, of nog iets heel anders. Diaconaal medewerkers 2013/ 2014 V.l.n.r.: Alinda van der Wal, Joost van Noorloos, Gea Mateman en Mariëlle Tromp 14 JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

15 Een impressie van een donderdag Wanneer wij als stafvervangers dienst doen op donderdagmiddag en -avond, zijn wij omstreeks uur in Oosterbeek. Donderdag is een bijzondere dag, omdat de gasten een middag vrij hebben en er de mogelijkheid is om aan het begin van de avond ( uur) deel te nemen aan fysio-fitness onder zeer deskundige leiding in een nabij de Herberg gelegen sportschool. Wij starten onze dienst met de begroeting van diegenen die nog/al bezig zijn met hun taken achter de receptie en in de keuken. Vervolgens lezen wij ons in om een indruk te krijgen van de gasten. In verband met de aanvang van de fysio-fitness, wordt de broodmaaltijd vervroegd naar uur. Omstreeks uur nemen wij poolshoogte in de keuken om te zien of de desbetreffende diaconal mede -werker nog assistentie nodig heeft bij de voorbereiding van de broodmaaltijd. Om uur hangen wij aan de bel om de gasten uit te nodigen voor de maaltijd. Na begroeting van bekende gasten en kennismaking met (voor ons) nieuwe gasten wordt de maaltijd geopend met gebed. De maaltijd wordt afgesloten met gebed en zang terwijl het programma voor de avond wordt doorgenomen. Onder begeleiding van één van ons wordt door een aantal gasten deelgenomen aan de fysio-fitness, terwijl anderen de corvee voor hun rekening nemen. De deelnemers aan de fysio-fitness komen omstreeks uur verkwikt terug. Om uur staat de koffie en thee klaar waardoor de tongen los komen en om uur wordt een begin gemaakt met een stuk ontspanning in de vorm van een spel, diavertoning of anderszins (doorgaans worden hierbij de lachspieren uitbundig gebruikt). De avondsluiting houden we om uur: zingen, bijbellezen, korte meditatie en gebed. Om uur drinken we gezellig met elkaar een glaasje fris en om ca uur gaan de gasten naar hun kamers. Vervolgens wordt gerapporteerd over het reilen en zeilen van deze middag en avond zodat de volgende morgen de (bege-)leiding een indruk heeft wat er heeft plaatsgevonden. Tegelijkertijd wordt er een aantal technische zaken geregeld en omstreeks uur wordt de entree gesloten en vertrekken wij voldaan naar huis. Marijke en Gert van de Ridder, stafvervangers 15

16 Het Koetshuis In 2013 is het Koetshuis volop gebruikt voor diverse activiteiten. Hierbij valt te denken aan lezingen op het gebied van kunstgeschiedenis, concerten, congres van een vereniging, viering van huwelijksjubilea, conferenties, nieuwjaarsreceptie, een vergadering en/of een voorlichting aan diaconie of vrouwenvereniging. Het Koetshuis heeft een gevarieerd aanbod zoals: ontvangst met koffie/thee en eventueel wat lekkers, lunchbuffetten, warme maaltijden, hapjes, drankjes, informatie ontvangen over het werk in de Herberg door één van onze medewerkers. Daarbij komt ook aan de orde wat een gemeente kan leren van de ervaringen in de Herberg en is er volop gelegenheid om vragen te stellen. In het Koetshuis worden de activiteiten ondersteund door de koetshuisvrijwilligers. Een deel van de catering wordt verzorgd door de keukenvrijwilligers. Op deze manier komt de opbrengst van deze activiteiten aan de Herberg toe. Nelise Westeneng, hoofd Koetshuis Koetshuisconcerten 2013 Een inmiddels langjarige traditie heeft de Koetshuisconcerten tot een begrip gemaakt. De concerten zijn niet meer weg te denken uit de activiteiten rondom de Herberg. Ze vinden jaarlijks plaats op een zaterdag in maart en een zaterdag in november. In maart 2013 bezorgt Marjolein de Wit samen met Monica Kamerman en Henriëtte Barten op fluit en Martin Zonnenberg aan de vleugel aan meer dan honderd luisteraars een middag vol luistergenot. Op een fraaie herfstmiddag in november zijn het Mieke Keizer (fluit) en Mark Tersteeg (hobo) samen met André van Vliet (vleugel), die met een heel mooi en gevarieerd programma een opnieuw volle zaal muzikale hoogtepunten weten te bieden. geheimzinnig over; op beide concerten komen heel veel positieve reacties. Alle reden om door te gaan met deze bijzondere attracties. Dat geldt evenzeer voor de mooie wandelingen met verschillende thema's op het gebied van natuur en cultuur in Oosterbeek en omgeving. Deze worden georganiseerd in combinatie met de concerten op de zaterdagochtenden. Tot groot genoegen voor de vele tientallen deelnemers, zoals ook in 2013 weer gebleken is. Rinus Langerak, voorzitter concertcommissie Het publiek is enthousiast en doet daar niet 16 JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

17 Herbergdag Vergeving: gave en opgave. Over vragen rond vergeving in het pastoraat. De jaarlijkse Herbergdag werd gehouden op 9 maart Deze dag, bedoeld voor ambtsdragers, pastoraal werkenden en geïnteresseerde gemeenteleden heeft naast toerusting als doel mensen uit de kerken (opnieuw) kennis te laten maken met het werk van de Herberg. Dit jaar sprak dr. P.J. Visser uit Amsterdam over vergeving. Na de pauze volgde er een boeiende discussie. Er is ook informatie gegeven over het werk van de Herberg. In het programmaboekje was ook Herbergnieuws opgenomen. Ondanks het feit dat er dit jaar voor het eerst een bijdrage in de kosten werd gevraagd, verhinderde het mensen niet zich aan te melden. De zaal zat met ruim 100 deelnemers helemaal vol. Alide Snitselaar, gastenbegeleider D. Bonhoeffer: Ook voor het kwaad dat de ander mij aandeed werd aan het kruis betaald. Contacten met de kerkelijke gemeente Ook in 2013 mochten we informatie geven op gemeenteavonden, bij kerkenraden, koffieochtenden, ouderen en vrouwengroepen. Dertig keer zijn we op pad geweest. We kwamen onder andere in Sliedrecht, Eemnes, IJsselmuiden en Den Haag. Op vijf bijeenkomsten in het Koetshuis werden we uitgenodigd te vertellen over het werk van de Herberg. In totaal hebben we ongeveer 2000 mensen bereikt. Het doel van deze bijeenkomsten is het werk van de Herberg (opnieuw) onder de aandacht te brengen en mensen toe te rusten in het pastoraat en diaconaal omzien naar elkaar in de gemeente. Daarbij was het thema twee en twintig keer het werk van de Herberg. Tijdens de andere bijeenkomsten ging het over een van de pastorale thema s die we aanbieden. Daarnaast waren we als Herberg present op o.a. een vrouwendag, Luisterend Dienen diakenen dag, rommelmarkt, Flavor Festival en GZB zendingsdag. Alide Snitselaar, gastenbegeleider 17

18 Medewerkers per de heer de heer de heer mevrouw de heer G.J. Budding A.A. Grobbe A. Hansman M.J. Korevaar P.J Oudshoorn (Gertjan) (Arjen) (Bert) (Marja) (Peter) coördinator gastenbegeleiding coördinator creativiteit en directeur vrijwilligers vrijwilligers publiciteit mevrouw mevrouw mevrouw mevrouw mevrouw A.A. Snitselaar B. Sonneveld H.N.J. Spaan - van N. Westeneng - I.I. Westerhof - (Alide) (Bea) Voorthuijsen Gijsbertsen van Pelt gastenbegeleiding hoofd (Jansje) (Nelise) (Idelette) gastenbegeleiding Gastenbegeleiding, intaker keuken, coördinator Koetshuis hoofd facilitaire zaken 18 JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

19 Jaarcijfers 2013 Jaarrekening 2013 De op de volgende bladzijden opgenomen balans, staat van baten en lasten en kostenverdeelstaat zijn ontleend aan de jaarrekening 2013, waarbij door de accountant een goedkeurende controleverklaring is verstrekt. Voor een volledig beeld van de cijfers verwijzen wij naar de jaarrekening 2013, die te raadplegen is op onze website en die op verzoek verkrijgbaar is. Exploitatietekort 2013 Het jaar 2013 is afgesloten met een tekort van Er was een tekort begroot van De belangrijkste afwijkingen van de begroting zijn: De inkomsten uit eigen fondsenwerving daalden ten opzichten van 2012 met (dat is 6%). De bijdragen uit gemeenten behorende tot de Protestantse Kerk in Nederland daalden met , terwijl in het streven naar een sluitende begroting binnen enkele jaren gerekend was met een groei van De overige categorieën inkomsten (bijdragen van overige kerkgenootschappen, giften van particulieren, bedrijven en overige) namen toe. In verband met incidentele ontvangsten in 2012 waren de bijdragen van vermogensfondsen zoals verwacht in 2013 lager dan in Door een iets lagere bezetting dan begroot, is de van de gasten ontvangen dagvergoeding, ongeveer lager dan begroot. Op de kosten is per saldo bespaard ten opzichte van de begroting. Vermogen per 31 december 2013 De exploitatierekening van de Herberg wordt al jaren lang met een tekort afgesloten. Bij de verzelfstandiging per 1 januari 2009 is een aanzienlijk eigen vermogen ingebracht door IZB, vereniging voor zending in Nederland. Er wordt langzaam maar zeker ingeteerd op dit vermogen (continuïteitsreserve). De continuïteitsreserve heeft een gewenste bandbreedte van 50% - 100% van de begrote exploitatiekosten van het volgende jaar (vóór eigen bijdragen). De continuïteitsreserve per 31 december 2013 bedraagt , dat is 72% van deze kosten (per 31 december 2012: circa 80%). Hierbij dient bedacht te worden dat de continuïteitsreserve voor een belangrijk deel, te weten , belegd is in de onroerende zaken, waarin de activiteiten worden uitgeoefend. Dit deel van de reserve is niet beschikbaar voor de financiering van de activiteiten. Het restant van de reserve bedraagt en is in contanten aanwezig. Deze contanten zullen in de komende jaren, waarin toegewerkt wordt naar een sluitende exploitatie, nodig zijn om de tekorten te dekken en om noodzakelijk onderhoud aan de gebouwen uit te voeren (zoals de renovatie van het dak van het Koetshuis met een begroot kostenniveau van ). 19

20 Balans per 31 december 2013 (bedragen in ) ACTIVA Vaste activa Materiële vaste activa Onroerende zaken Inventaris Software Vlottende activa Voorraden Vorderingen Debiteuren Belastingen en premies sociale verzekerin Overige vorderingen en overlopende activa Liquide middelen Totaal PASSIVA Eigen vermogen Reserves en fondsen Continuïteitsreserve Bestemmingsfondsen Voorzieningen Voorziening groot onderhoud Kortlopende schulden Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekerin Overige schulden en overlopende passiva Totaal JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

21 Staat van baten en lasten over het jaar 2013 (bedragen in ) Baten Realisatie Begroting Realisatie Baten uit eigen fondsenwerving Subsidies van overheden Baten uit beleggingen Som der baten Lasten Besteed aan doelstellingen PDC de Herberg Cursussen en bewustmaking Totaal besteed aan doelstellingen Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten beleggingen Totaal werving baten Kosten beheer en administratie Som der lasten Resultaat Toegevoeging / onttrekking aan: Continuïteitsreserve Bestemmingsfonds

22 Specificatie en verdeling kosten naar bestemming Werving Beheer & Realisatie Doelstelling baten admini stratie PDC De Cursussen Eigen Herberg & bewust- fondsenmaking werving Aankopen en verwervingen Uitbesteed werk Publiciteit en communicatie Personeelskosten Kosten vrijwilligers Huisvestingskosten Kantoor- en algemene kosten Afschrijving en rente Totaal lasten Af: Eigen bijdrage doelgroep Saldo bestedingen Begroting Realisatie JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

23 Kengetallen Norm Realisatie Begroot Realisatie instelling Bestedingen doelstelling Totaal van de bestedingen in het kader van de doelstelling in % van het totaal van de baten 92,7% 88,0% 82,0% Totaal van de bestedingen in het kader van de doelstelling in % van het totaal van de lasten 79,0% 77,2% 77,6% Kosten eigen fondswerving Kosten van eigen fondswerving in % van de baten uit eigen fondswerving 15,0% 13,7% 15,0% 13,8% Kosten beheer en administratie Kosten beheer en administratie in % van het totaal van de lasten 12,5% 9,6% 9,8% 9,7% Medewerkers Medewerkers in loondienst (in fte) 6,3 6,1 6,1 Bezetting Bezetting Herberggasten in dagen Bezetting retraitegasten (in dagen)

24 Toelichting op de jaarcijfers 2013 Richtlijn fondsenwervende instellingen De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de richtlijn voor fondsenwervende instellingen, zoals die door de Raad voor de Jaarverslaggeving is gepubliceerd (richtlijn 650). Grondslagen voor de waardering van activa en passiva De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. De onroerende zaken en de inventaris worden gewaardeerd tegen aanschaffingsprijs. De afschrijvingen zijn berekend volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. De materiële vaste activa betreffen voor activa in het kader van de doelstelling en voor activa in het kader van de bedrijfsvoering. De voorraden worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs. Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. De voorziening groot onderhoud wordt gevormd ter egalisatie van kosten van het periodiek groot onderhoud aan de onroerende zaken. Bestemmingsfonds In 2012 en 2013 is een bestemmingsgift ontvangen om het verblijf mogelijk te maken voor gasten die het verblijf niet zelf kunnen betalen. Voor het per 31 december 2013 nog niet bestede bedrag ( 3.142) is een bestemmingsfonds (diaconaal fonds) gevormd. Grondslagen voor resultaatbepaling het jaar waarin ze worden ontvangen. Een belangrijk gedeelte van de werkzaamheden ten behoeve van het realiseren van de doelstellingen wordt verricht door vrijwilligers. Deze ontvangen uitsluitend een reis- en onkostenvergoeding. De door de vrijwilligers verrichte werkzaamheden worden niet op geld gewaardeerd en zijn niet in de staat van baten en lasten verantwoord. Toerekening van de lasten In de staat van baten en lasten worden de lasten toegerekend aan de doelstellingen van de organisatie, de werving van baten en aan het beheer van de organisatie. De eigen bijdragen van personen die tot de doelgroep behoren worden in mindering gebracht op de kosten van de desbetreffende doelstelling. De grondslagen van deze toerekening worden nader uiteengezet in de jaarrekening Beloning bestuur en bezoldiging directie Bestuursleden ontvangen geen beloning voor hun werkzaamheden. Reiskosten en andere kosten worden vergoed. Deze kosten bedroegen in het verslagjaar in totaal 966. Het bestuur stelt de beloning van de directie vast. Laatste evaluatie van de uitgangspunten in 2011 bij indiensttreding van een nieuwe directeur. De Adviesregeling Directiefuncties van de MO Groep van 17 juli 2003 wordt gehanteerd (directeur van een instelling van minder dan 50 fte) wordt ingeschaald in schaal 11 van de cao Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening. In 2013 bedroeg de bezoldiging, inclusief werkgeverslasten (0,78 fte). Nadere informatie is opgenomen in jaarrekening De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben, met uitzondering van niet toegezegde giften welke verantwoord worden in 24 JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK 2013

25 Begroting en jaarplan 2014 / Meerjarenbeleidsplan en meerjarenraming Realisatie Begroting Raming Raming Raming Baten Giften PKN-gemeenten Giften overige kerkgenootschappen Giften particulieren Giften vermogensfondsen Giften bedrijven Giften bijeenkomsten en presentaties Giften overige donateurs Nalatenschappen Overige baten fondsenwerving Baten uit eigen fondsenwerving Subsidies overheid Baten uit beleggingen Som der baten Lasten Besteed aan doelstellingen PDC de Herberg Cursussen en bewustmaking Totaal besteed aan doelstellingen Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten beheer en administratie Som der lasten Resultaat Doelstelling stijging giften Gemeenten PKN 24,2% 4,5% 1,6% 1,4% Overige kerkgenootschappen 10,0% 4,5% 1,6% 1,4% Particulieren en overige 10,0% 4,5% 1,6% 1,4% Doelstelling bezetting (in dagen) Herberggasten Retraitegasten De begroting 2014 en de ramingen zijn gebaseerd op het meerjarenbeleidsplan "De Herberg: pleisterplaats voor kostbare mensen". Belangrijkste doelstellingen zijn het vergroten van de bezetting en het verhogen van de inkomsten tot een zodanig niveau dat aan het eind van de beleidsperiode een sluitend exploitatiesaldo bereikt is. Daartoe zal gewerkt worden aan verbreding van de achterban (diaconieën en particulieren). Het meerjarenbeleidsplan is te raadplegen op onze website Op verzoek wordt dit document en het hierop gebaseerde gedetailleerde jaarplan 2014 toegestuurd. 25

26 Verantwoordingsverklaring 2013 Principes van goed bestuur Het bestuur van Stichting De Pietersberg streeft er naar de voor fondsenwervende instellingen geldende principes voor goed bestuur in acht te nemen. Het betreft de volgende principes: Onderscheid functies toezicht houden, besturen en uitvoeren Optimaliseer de effectiviteit en efficiency van de bestedingen De organisatie is zich ervan bewust, dat de noodzakelijke middelen door collecten en giften bijeengebracht worden. Het beleid is daarom gericht op effectiviteit en efficiency van de bestedingen. Optimaliseer de effectiviteit en efficiency van de bestedingen Optimaliseer de omgang met belanghebbenden Belangrijke kostencategorieën zijn de personeelskosten en de kosten van onderhoud van de locatie, het landgoed De Pietersberg. De onderhoudskosten van de beide monumentale gebouwen zijn hoog. Onderscheid functies toezicht houden, besturen en uitvoeren De instelling wordt bestuurd door het bestuur, bestaande uit zeven natuurlijke personen. De dagelijkse leiding van de activiteiten berust bij de directeur. Het bestuur beperkt zich tot het toezichthouden (vooraf en achteraf) en de taken en verantwoordelijkheden die het bestuur uitdrukkelijk aan zich heeft gehouden. De directeur opereert met inachtneming van de statuten, bestuursbesluiten en de in het directiestatuut voor hem opgestelde taakomschrijving. In het Handboek Organisatie van de instelling zijn de onderscheiden verantwoordelijkheden van bestuur en directeur vastgelegd. De directeur opereert binnen de door het bestuur vastgestelde begroting. De instelling heeft geen afzonderlijk toezichthoudend orgaan. De functie toezicht houden wordt vervuld door het bestuur. Het bestuur heeft deze functie voor wat betreft het toezicht op de bestedingen en de effectiviteit daarvan gedelegeerd aan de Commissie Financiën, Personeel en Organisatie, die bestaat uit twee bestuursleden en drie externe leden. De directeur woont de vergaderingen bij, maar is geen lid van deze commissie. De rol van de commissie is vergelijkbaar met die van een financiële auditcommissie in een organisatie met een eenhoofdige directie en een toezichthoudend orgaan. De optimale besteding van de ter beschikking gestelde middelen op deze deelgebieden wordt als volgt bereikt: Er is sprake van een relatief beperkte professionele staf, welke is aangevuld met ruim 200 vrijwilligers, die door twee coördinatoren (eveneens vrijwilligers) worden aangestuurd. De kosten van de locatie worden beheerst door de onderhoudscommissie, bestaande uit deskundigen op het gebied van bouw en technische installatie, de directeur en de coördinator van het onderhoud (vrijwilliger). Deze commissie is belast met het opstellen en uitvoeren van een meerjarenonderhoudsplan en op het uitvoeren van het dagelijks onderhoud. Ook bij de uitvoering daarvan worden waar mogelijk vrijwilligers ingezet. Zowel de bestuursleden als de leden als de leden van bestuurscommissies en commissies die de werkorganisatie ondersteunen ontvangen geen bezoldiging, uitsluitend een reiskostenvergoeding. 26 JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK

27 Optimaliseer de omgang met belanghebbenden Zowel met betrekking tot de inkomsten, de toestroom van gasten als het verwerven van vrijwilligers is de omgang met belanghebbenden van belang. De verantwoordelijkheid hiervoor berust bij de directie, die daarvoor wordt bijgestaan door de commissie externe contacten en de commissie publiciteit en fondsenwerving. De inhoud van de verstrekte informatie wordt afgestemd op de desbetreffende groep belanghebbenden. Gasten worden geïnformeerd over het aangeboden programma. Personeelsleden en vrijwilligers worden geïnformeerd over het beleid. Kerkelijke gemeenten worden geïnformeerd over de inhoud van het werk van Stichting De Pietersberg. De externe communicatie is voornamelijk gericht op de plaatselijke kerkelijke gemeenten binnen de Protestantse Kerk in Nederland en hun leden. Daarnaast vindt communicatie plaats met gemeenten die behoren tot andere kerkgenootschappen, particulieren en overige donoren. Voorts wordt het werk van de stichting onder de aandacht gebracht door: concerten voor belangstellenden in het Koetshuis; de jubileumdag op 25 mei Belangrijke interne communicatie-uitingen zijn: Huisnieuws team; Huisnieuws vrijwilligers; Vrijwilligersdagen en stafvervangersdagen. Oosterbeek, 27 november 2013 Belangrijke externe communicatie-uitingen zijn: D. van de Streek, voorzitter, het blad Uit de Herberg, dat 3 maal per jaar verschijnt en verspreid wordt onder verwijzers (ambtsdragers, pastorale teams), diaconieën en individuele belangstellenden en begunstigers; mailingen aan diaconieën, met het oog op financiële steun; de website J. de Kluijver, secretaris, P.J. Oudshoorn, directeur. foldermateriaal en brochures via kerkelijke gemeenten en op aanvraag; persberichten in (kerk)bladen; bezoeken aan gemeenten (voorlichtingsbijeenkomsten). 27

28 Comité van aanbeveling Prof. dr. G. van den Brink Ds. G. de Fijter Drs. A.B.F. Hoek - van Kooten Dr. H.C. van der Meulen Dhr. M. Niemeijer Dr. A.H. van Veluw Ds. M. Visser Dr. P.J. Visser Drs. L. Wüllschleger Pastoraal Diaconaal Centrum de Herberg Stichting De Pietersberg Pietersbergseweg 19, 6862 BT, Oosterbeek. T info@pdcdeherberg.nl Bankrekening: NL 58 RABO Kamer van Koophandel: JAARVERSLAG 2013 STICHTING DE PIETERSBERG TE OOSTERBEEK