MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD EN DE REKENKAMER BESCHERMING VAN DE EU-BEGROTING TOT EIND 2014

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, COM(2015) 503 final MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE RAAD EN DE REKENKAMER BESCHERMING VAN DE EU-BEGROTING TOT EIND 2014 NL NL

2 Inhoudsopgave SAMENVATTING EN CONCLUSIES PROCESSEN Preventiemaatregelen Correctieve maatregelen Landbouw Cohesie Direct beheer Kosteneffectiviteit van beheers- en controlesystemen FINANCIËLE CORRECTIES EN TERUGVORDERINGEN IN Overzicht Financiële correcties in uitvoering op 31 december Financiële correcties bevestigd in Financiële correcties uitgevoerd in Terugvorderingen Tekortkomingen die in 2014 zijn geconstateerd in de beheers- en controlesystemen van de lidstaten en getroffen maatregelen CUMULATIEVE FINANCIËLE CORRECTIES EN TERUGVORDERINGEN TOT EIND Overzicht Financiële correcties Terugvorderingen NETTOCORRECTIES Financiële nettocorrecties Impact op de EU-begroting Impact op de nationale begrotingen PREVENTIEMAATREGELEN Landbouw Cohesie OP INITIATIEF VAN DE LIDSTATEN IN HET COHESIEBELEID GENOMEN CORRIGERENDE MAATREGELEN Landbouw Cohesie TERUGVORDERING VAN VOORFINANCIERINGEN

3 SAMENVATTING EN CONCLUSIES Voorzitter Juncker heeft met klem benadrukt dat het goede financiële beheer van de programma s van de Europese Unie (EU) moet worden gewaarborgd en erop aangedrongen dat alle nodige maatregelen worden getroffen om de EU-begroting te beschermen. Deze mededeling beschrijft de werking van de in de wetgeving opgenomen preventie- en correctiemechanismen, alsmede de maatregelen die door de diensten van de Commissie worden getroffen om de EU-begroting tegen onwettige of onregelmatige uitgaven te beschermen. Zij bevat tevens een zo goed mogelijke raming van de betrokken aantallen en bedragen, en geeft aan op welke wijze de lidstaten betrokken en getroffen zijn. Deze mededeling wordt jaarlijks opgesteld nadat het Europees Parlement daar uitdrukkelijk om had gevraagd in het kader van de kwijtingsprocedure over 2011 en is daarom gericht aan deze instelling, alsook aan de Raad en de Europese Rekenkamer. Zij strekt tot aanvulling van de informatie vervat in de EU-jaarrekening voor 2014, het syntheseverslag van de Commissie voor 2014 en de desbetreffende delen van de jaarlijkse activiteitenverslagen van de bevoegde directoraten-generaal. De Rekenkamer verstrekt in haar jaarverslag een betrouwbaarheidsverklaring met betrekking tot de wettigheid en regelmatigheid van de transacties die ten grondslag liggen aan de jaarrekeningen van de EU, alsook opmerkingen en statistieken over het materieel foutenpercentage in de onderliggende betalingen bij de rekeningen. De betekenis van de financiële correcties en terugvorderingen komt met name tot uiting wanneer wordt gekeken naar hun meerjarige karakter. Dit wordt naar behoren tot uitdrukking gebracht in de jaarlijkse activiteitenverslagen die gedetailleerde informatie bevatten over zowel de foutenpercentages als de financiële correcties en terugvorderingen. Een aanvullende beoordeling van beide aspecten geeft een indicatie van de uiteindelijke impact op de financiële belangen van de EU wat betreft onregelmatige betalingen aan begunstigden en vormt een sleutelindicator voor de mate waarin de toezicht- en controlesystemen erin slagen de risico s te beheersen in verband met de wettigheid en regelmatigheid van verrichtingen die uit de EU-begroting worden gefinancierd (zie het syntheseverslag van de Commissie voor 2014). De grondslag voor het vele nuttige werk dat de Commissie én de lidstaten verrichten om de risico's te beheersen in verband met de wettigheid en regelmatigheid van de verrichtingen die uit de EUbegroting worden gefinancierd, bestaat uit het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) 1, het Financieel Reglement 2, de uitvoeringsvoorschriften 3 daarvan en de sectorspecifieke wet- en regelgeving. De Commissie beschermt de EU-begroting tegen onterechte of onregelmatige uitgaven voornamelijk op twee manieren: (1) via preventiemaatregelen en (2) via correctiemechanismen (voornamelijk financiële correcties die aan de lidstaten worden opgelegd, maar ook terugvorderingen van ontvangers van EU-betalingen). In de eerste plaats zijn de financiële correcties en terugvorderingen erop gericht te waarborgen dat EU-gelden in overeenstemming met de wet- en regelgeving worden gebruikt, d.w.z. zij sluiten uitgaven die niet conform de toepasselijke regels zijn, van financiering door de Unie uit. Bij gedeeld beheer zijn de lidstaten (en niet de Commissie) er in de eerste plaats voor verantwoordelijk onterecht betaalde bedragen te ontdekken en deze bij de begunstigden terug te vorderen. Als gevolg van het controlekader, de complexe aard van de correctiemechanismen en -procedures, en het meerjarige karakter van programma's, worden de resultaten ervan (in de vorm van financiële correcties en terugvorderingen) gewoonlijk pas concreet nadat de desbetreffende tekortkomingen of onregelmatigheden zijn vastgesteld en betalingen zijn verricht PB C 326 van , blz. 47. Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie en tot intrekking van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 (PB L 298 van , blz. 1). Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 1268/2012 van de Commissie van 29 oktober 2012 houdende uitvoeringsvoorschriften voor Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie (PB L 362 van , blz. 1). 3

4 Met het oog op de kosteneffectiviteit van controlesystemen zullen de diensten van de Commissie tijdens het mandaat van het College voornamelijk werk maken van de rationalisering en stroomlijning van controles en de herschikking van middelen ten behoeve van controles die het meest geschikt worden geacht om risico s met betrekking tot wettigheid en regelmatigheid te beheersen binnen het regelgevingskader. Voor gedeeld beheer bestaat de hoofddoelstelling erin de effectiviteit van de controlesystemen van de lidstaten te verbeteren. Deze mededeling is in hoofdzaak toegespitst op de resultaten van de toezichthoudende rol van de Commissie, maar verschaft ook informatie over de controles van de lidstaten. Financiële correcties en terugvorderingen: resultaten 2014 Wat betreft de corrigerende maatregelen die uitgaan van de Commissie, zijn de kencijfers voor het begrotingsjaar 2014 als volgt: Miljoenen EUR Beleidsterreinen Totale financiële correcties en terugvordering en bevestigd in 2014 Totale financiële correcties en terugvorderinge n uitgevoerd in 2014 Landbouw ELGF Plattelandsontwikkeling Cohesiebeleid EFRO Cohesiefonds ESF FIOV/EVF EOGFL-Oriëntatie Gedeeld beheer Intern beleid Extern beleid Administratie 5 5 TOTAAL De bevestigde en uitgevoerde financiële correcties maken 3,3 % (bevestigd) en 2,3 % (uitgevoerd) uit van de betalingen uit de begroting in

5 Financiële correcties en terugvorderingen: cumulatieve resultaten De cumulatieve cijfers zeggen meer over de significantie van de correctiemechanismen die de Commissie toepast, omdat daarin het meerjarige karakter van de meeste EU-uitgaven tot uiting komt en het effect van eenmalige gebeurtenissen wordt geneutraliseerd. Bevestigde financiële correcties en terugvorderingen (miljoenen EUR): Administratie Externe beleidsterreinen Interne beleidsterreinen Cohesiebeleid Landbouw in de periode laten de bevestigde bedragen een opwaartse trend zien. Het gemiddelde bevestigde bedrag was 3,2 miljard EUR ofwel 2,4 % van de gemiddelde betalingen uit de EU-begroting; het gemiddelde in die periode uitgevoerde bedrag was 2,8 miljard EUR ofwel 2,1 % van de betalingen zie grafiek 4.1; in het ELGF bedroeg het gemiddelde correctiepercentage voor financiële correcties door de Commissie voor de periode van 1999 tot einde ,7 % van de uitgaven (allemaal financiële nettocorrecties) zie punt 4.2.2; in het EFRO en het ESF bedroeg het totale percentage financiële correcties voor de periode (die bijna volledig is afgesloten) per eind 2014, uitsluitend op basis van het toezicht door de Commissie, 4,1 % van de toewijzingen zie punt 4.2.3; het gemiddelde bevestigde bedrag onder direct en indirect beheer voor de periode was 366 miljoen EUR ofwel 1,2 % van het gemiddelde bedrag aan betalingen; in 2015 sprak het Hof van Justitie zich tegen de Commissie uit betreffende een aantal financiële correcties in verband met uitgaven in het kader van het regionaal beleid in de periode , ten bedrage van bijna 500 miljoen EUR. Dit betrof procedurele kwesties en de Commissie voert momenteel een impactanalyse uit zie punt Bescherming van de EU-begroting: belangrijkste conclusies de cijfers tonen aan dat de meerjarige preventie- en correctiemaatregelen van de Commissie én de lidstaten vruchten afwerpen; de omvang van de gemelde bedragen moet worden gezien als een bevestiging dat het de Commissie en de lidstaten menens is erop toe te zien dat het geld van de Europese belastingbetalers wettelijk en regelmatig wordt besteed; de Commissie streeft ernaar de beheers- en controlesystemen op het niveau van de lidstaten verder te verbeteren door passende specifieke actieplannen voor de lidstaten voor te stellen, seminars inzake foutpercentages te organiseren, goede praktijken en richtsnoeren te delen, opleidingscursussen voor beheersautoriteiten te organiseren en jaarlijkse en adhocvergaderingen te houden; 5

6 correctieve maatregelen beogen het verleden te corrigeren, terwijl preventiemaatregelen moeten voorkomen dat dergelijke onregelmatigheden zich in de toekomst opnieuw voordoen; financiële correcties kunnen nettocorrecties zijn (bv. in het landbouwbeleid) en dit houdt in dat de betrokken bedragen in werkelijkheid worden teruggestort aan de EU-begroting of kunnen worden gecompenseerd door aanvullende nieuwe subsidiabele uitgaven (in het cohesiebeleid). In beide gevallen, zelfs in het geval van compensatie, is er een reële impact omdat de betrokken lidstaat (de nationale begroting) zelf de financiële gevolgen ondervindt van nietsubsidiabele uitgaven; wanneer een nauwkeurige kwantificering van de onregelmatigheden niet mogelijk of niet kosteneffectief is, of betrekking heeft op ernstige tekortkomingen in het beheers- en controlesysteem, past de Commissie de zogeheten forfaitaire correcties toe, bijvoorbeeld op het niveau van het operationele programma als geheel, zoals vastgesteld in de desbetreffende verordeningen. Correcties op project- en programmaniveau hebben een afschrikkend effect voor de toekomst. Bescherming van de EU-begroting: continue verbeteringen voor de periode Landbouw: dit omvat een verhoogde nadruk op riskantere uitgaven, een kortere conformiteitsprocedure, beter gedefinieerde criteria en methodologie voor het toepassen van financiële nettocorrecties, vereenvoudigde betalingsregelingen, een nieuw advies door nationale certificerende instanties inzake de wettigheid en regelmatigheid van gedeclareerde uitgaven en de intensivering van onderbrekingen en schorsingen overeenkomstig de succesvolle praktijken in het kader van het cohesiebeleid. Cohesie: dit omvat de toepassing van financiële nettocorrecties die een extra stimulans geven aan de lidstaten om hun op risico s gebaseerde controleaudits te verbeteren, rekening houdend met sterkere zekerheidspakketten bestaande uit auditverklaringen betreffende de werking van systemen en de wettigheid en regelmatigheid, en jaarlijkse controleverslagen inzake restfoutenpercentages, een versterkte rechtsgrondslag voor forfaitaire correcties en een verhoogd correctiepercentage bij zich herhalende tekortkomingen. 6

7 2. PROCESSEN Audit/controle In uitvoering Bevestigd Uitgevoerd Gerapporteerd 2.1. Preventiemaatregelen De Commissie past een aantal preventiemechanismen toe om de EU-begroting te beschermen. Bij gedeeld beheer (d.w.z. uitgaven in het kader van het landbouw- en cohesiebeleid) is het in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de lidstaten om er tijdens de uitgavencyclus voor te zorgen dat de uit de EU-begroting betaalde uitgaven wettig en regelmatig zijn. De Commissie voorziet in tijdig en nauw toezicht op basis van de resultaten van EU-audits, de resultaten van nationale audits die in de loop van de jaren zijn ontvangen, de resultaten van OLAF-onderzoeken en andere informatie die ter kennis is gekomen van de diensten van de Commissie en die wijst op tekortkomingen van een systeem of ernstige niet-gecorrigeerde onregelmatigheden. Essentiële elementen die wijzen op de doeltreffende werking van het toezicht- en controlesysteem worden voortdurend opnieuw beoordeeld om betalingen te voorkomen in het geval van ondoeltreffende systemen op het niveau van het programma/een deel van het programma. Landbouw: Krachtens de nieuwe horizontale verordening betreffende het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) is in 2014 een nieuw rechtskader voor onderbrekingen en schorsingen van GLB-betalingen in werking getreden dat de Commissie ruimere bevoegdheden zal geven om financiering door de EU te schorsen wanneer is vastgesteld dat er een risico is ten aanzien van de regelmatigheid van betalingen. Dienovereenkomstig kan de Commissie de maandelijkse (Europees Landbouwgarantiefonds ELGF) of tussentijdse (Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling Elfpo) betalingen verlagen of schorsen wanneer "een of meer essentiële onderdelen van het betrokken nationale controlesysteem niet bestaan of niet doeltreffend zijn als gevolg van de ernstige of aanhoudende aard van de geconstateerde tekortkomingen" (of het systeem om onrechtmatige betalingen terug te vorderen soortgelijke ernstige tekortkomingen vertoont) en: - die tekortkomingen van aanhoudende aard zijn en aanleiding hebben gegeven tot ten minste twee besluiten om financiële correcties op te leggen, of - de Commissie tot de slotsom komt dat de betrokken lidstaat niet in staat is om in de nabije toekomst de nodige herstelmaatregelen uit te voeren in overeenstemming met een actieplan met duidelijke voortgangsindicatoren dat moet worden vastgesteld in overleg met de Commissie. Voor het Elfpo voorziet de nieuwe Verordening gemeenschappelijke bepalingen (VGB) in de onderbreking van de tussentijdse betalingen door de gedelegeerd ordonnateur (d.w.z. de directeurgeneraal) als aanvullend middel om snel te reageren bij twijfels over de wettigheid en regelmatigheid van betalingen. Voor het ELGF maakt het tempo van maandelijkse betalingen het gebruik van een dergelijke onderbrekingsprocedure onmogelijk. Cohesie: Er bestaan preventiemechanismen op het niveau van de Commissie in haar rol van toezichthoudend orgaan. De Commissie kan: - de betalingstermijn onderbreken gedurende maximaal zes maanden als: a) zij over bewijs beschikt dat de beheers- en controlesystemen van de betrokken lidstaat ernstige tekortkomingen vertonen, of b) de diensten van de Commissie aanvullende verificaties moeten verrichten naar aanleiding van informatie dat uitgaven in een gecertificeerde uitgavenstaat verband houden met een ernstige onregelmatigheid ten aanzien waarvan geen corrigerende maatregelen zijn genomen. Wanneer een zaak wordt gesloten (nadat een brief tot opheffing is verzonden), kan het geblokkeerde bedrag worden verwerkt en uitbetaald aan de autoriteiten van de lidstaten, op voorwaarde dat er voldoende kredieten beschikbaar zijn en dat er geen andere zaken zijn die het programma beïnvloeden. 7

8 - een tussentijdse betaling aan een lidstaat geheel of gedeeltelijk schorsen in de volgende gevallen: a) zij beschikt over bewijs dat het beheers- en controlesysteem van het programma ernstige tekortkomingen vertoont en de lidstaat niet de nodige corrigerende maatregelen heeft genomen, of b) uitgaven in een gecertificeerde uitgavenstaat houden verband met een ernstige onregelmatigheid ten aanzien waarvan geen corrigerende maatregelen zijn genomen, of c) er is sprake van een ernstig verzuim van de lidstaat wat betreft zijn beheers- en controleverplichtingen. Wanneer de lidstaat niet de nodige maatregelen treft, kan de Commissie besluiten een financiële correctie op te leggen. Beide procedures voorzien in een mechanisme voor snelle overeenstemming met de lidstaat over de aanvullende verificaties die moeten worden uitgevoerd en, indien nodig, de uitvoering van passende corrigerende maatregelen. Bij ernstige tekortkomingen en wanneer de diensten van de Commissie van oordeel zijn dat er binnen de wettelijke termijn van de onderbreking (periode van maximaal zes maanden) geen of niet genoeg maatregelen zijn getroffen door de betrokken autoriteiten, stelt de Commissie indien nodig tevens een formele schorsingsprocedure in, te beginnen met een preschorsingsbrief die naar de lidstaat wordt gestuurd. Bij direct en indirect beheer omvatten de preventiemaatregelen controles door de verantwoordelijke diensten van de subsidiabiliteit van uitgaven waarvoor de begunstigden om betaling verzoeken. De controles vooraf maken deel uit van de beheersprocessen van de programma s en zijn bedoeld om redelijke zekerheid te verschaffen over de wettigheid en de regelmatigheid van de betaalde uitgaven. De diensten van de Commissie kunnen ook richtsnoeren verschaffen, met name over contractuele aangelegenheden, om een goed en doeltreffend beheer van de financiering te garanderen en op die manier het risico van onregelmatigheden te verkleinen Correctieve maatregelen Belangrijk om te vermelden is dat een aanzienlijk deel van de EU-uitgaven (bv. cohesie, onderzoek en plattelandsontwikkeling) wordt uitgevoerd via programma's met een meerjarig karakter. Overeenkomstig artikel 32, lid 2, onder e), van het Financieel Reglement wordt daarmee rekening gehouden bij het ontwikkelen en toepassen van corrigerende maatregelen, en bij het beoordelen van de resultaten daarvan. Financiële correcties en terugvorderingen vinden plaats in alle fasen van de programmacyclus, wanneer een uitgave is gedaan en/of een betaling is verricht Financiële correcties Financiële correcties in uitvoering zijn voorgestelde maatregelen die evenwel nog niet zijn aanvaard door de lidstaten of nog niet zijn opgelegd door de Commissie. Een financiële correctie geldt als bevestigd, zodra deze is aanvaard door de lidstaat of is opgelegd bij besluit van de Commissie. Een financiële correctie geldt als uitgevoerd wanneer de correctie is toegepast en opgenomen in de rekeningen van de Commissie. Dit betekent dat de financiële transactie door de verantwoordelijke ordonnateur is gevalideerd in de volgende gevallen: aftrek van de tussentijdse of definitieve betalingsaanvraag, terugvorderingsopdracht en/of vrijmakingstransactie. 8

9 De Commissie past de volgende soorten financiële correcties toe op door de lidstaten gedeclareerde uitgaven (correctie achteraf): - financiële correcties met betrekking tot individuele gevallen, op basis van een nauwkeurige identificatie van ten onrechte uitgegeven bedragen, en de financiële gevolgen voor de begroting; - geëxtrapoleerde financiële correcties, indien het betrokken bedrag op basis van een representatieve statistische steekproef met een voldoende mate van zekerheid kan worden gekwantificeerd; - forfaitaire correcties, indien het betrokken bedrag niet kan worden gekwantificeerd op basis van een representatieve statistische steekproef of wanneer de impact van individuele fouten op de uitgaven niet nauwkeurig kan worden gekwantificeerd (bv. financiële correcties van individuele overheidsopdrachten op basis van overeengekomen forfaitaire percentages) zie tabellen & Bij gedeeld beheer hebben alle financiële correcties, ongeacht de soort, een impact op nationale begrotingen. Ook wanneer niet wordt teruggestort aan de EU-begroting, is de impact van financiële correcties altijd negatief op het niveau van de lidstaten. Financiële correcties "aan de bron" worden gebruikt om financiële correcties toe te passen voordat een EU-terugbetaling is uitgevoerd. Deze vinden plaats wanneer de correctie door de lidstaat wordt toegepast wanneer nieuwe uitgaven bij de Commissie worden gecertificeerd na en als gevolg van het corrigerende actieplan dat met de Commissie is overeengekomen. Er moet worden benadrukt dat financiële correcties "achteraf" en "aan de bron" verschillen in tijdstip Terugvorderingen In het ELGF worden de bij de begunstigden teruggevorderde bedragen teruggestort aan de EUbegroting als bestemmingsontvangsten, na aftrek door de lidstaten van 20 % ter dekking van administratieve kosten. Teneinde vertragingen in sommige lidstaten bij de terugvordering van onterecht betaalde bedragen aan te pakken, is in een wettelijk vereffeningsmechanisme voorzien waarbij 50 % van onterecht betaalde bedragen die lidstaten binnen vier jaar of, in geval van juridische procedures, acht jaar niet hebben teruggevorderd bij de begunstigden, ten laste komt van de nationale begrotingen (50/50-regel). Ook nadat dit mechanisme is toegepast, dienen de lidstaten hun terugvorderingsprocedures voort te zetten en indien zij hierbij niet de nodige ijver aan de dag leggen, kan de Commissie in overeenstemming met de conformiteitsgoedkeuringsprocedure overgaan tot inning van de volledige uitstaande bedragen bij de betrokken lidstaten. Bovendien dienen lidstaten openstaande vorderingen te verrekenen met toekomstige betalingen aan de debiteur (verplichte compensatie). Deze manier van werken versterkt de geneigdheid van de lidstaten om onterecht betaalde bedragen effectief en zonder onnodige vertraging terug te vorderen. In het Elfpo worden terugvorderingen in aanmerking genomen bij een toekomstige terugbetalingsaanvraag die door de Commissie is ontvangen en daarom voor het programma binnen de programmeringsperiode kunnen worden hergebruikt na afloop van de subsidiabiliteitsperiode worden zij als bestemmingsontvangsten teruggestort aan de EU-begroting. In het cohesiebeleid worden terugvorderingsopdrachten hoofdzakelijk afgegeven bij of na de afsluiting van het programma en deze resulteren in ontvangsten voor de EU-begroting. In de huidige programmeringsperiode ( ) kunnen terugvorderingen in het kader van de aanvaarding van de rekeningen worden verrekend met toekomstige terugbetalingsaanvragen (en worden hergebruikt voor het programma). Bij direct en indirect beheer en overeenkomstig het Financieel Reglement worden invorderingsopdrachten voor onterecht betaalde bedragen door de ordonnateur opgesteld. Terugvorderingen worden vervolgens uitgevoerd door directe bankoverschrijvingen van de debiteur (en vormen ontvangsten voor de EU-begroting die kunnen worden hergebruikt voor hetzelfde programma) of door de verrekening met andere bedragen die de Commissie aan de debiteur verschuldigd is. De diensten van de Commissie voeren tevens terugvorderingen "aan de bron" uit door niet-subsidiabele uitgaven (die zijn geconstateerd in eerdere of huidige kostendeclaraties) af te trekken van verrichte betalingen. 9

10 2.3. Landbouw Hoe beschermt de Commissie de GLB-uitgaven? Overeenkomstig het rechtskader voor het GLB zijn de door de Commissie aan de lidstaten opgelegde financiële correcties altijd nettocorrecties 4. De bedragen worden daadwerkelijk terugbetaald door de lidstaten en behandeld als bestemmingsontvangsten in de EU-begroting. Zij worden aangewend om GLB-uitgaven als geheel te financieren zonder voor een bepaalde lidstaat bestemd te zijn. Elk jaar neemt de Commissie twee tot vier conformiteitsgoedkeuringsbesluiten aan over een pakket van individuele financiële correcties. De daadwerkelijke uitvoering van de terugstorting aan de EUbegroting kan worden opgeschort via besluiten inzake termijnbetaling of uitstel van betaling. Tot dusver werd de uitvoering in termijnen aanvaard voor Bulgarije, Frankrijk, Griekenland, Litouwen, Portugal, Roemenië en Spanje. Daarnaast heeft de Commissie in 2012 een nieuwe regeling 5 geïntroduceerd die in uitstel van terugbetalingen van financiële correcties voorziet voor lidstaten die financiële bijstand van de EU ontvangen en op voorwaarde dat de tekortkomingen aan de basis van de financiële correctie worden verholpen. Na het verstrijken van de uitstelperiode worden de correcties in jaarlijkse termijnen uitgevoerd. Tot op heden is uitstel verleend aan Portugal en Griekenland. Per eind 2014 waren besluiten inzake termijnbetaling aangenomen voor een bedrag van 1,1 miljard EUR en in januari 2015 werden verdere besluiten aangenomen voor een bedrag van 1,3 miljard EUR (2,4 miljard EUR in totaal) Continue verbeteringen voor de periode A) Nadruk op riskantere uitgaven Vanwege het hogere foutenpercentage dat de Rekenkamer in haar recente audit rapporteerde, is het aantal Elfpo-audits aanzienlijk opgetrokken in 2013 (tot 35) en nogmaals in 2014 (tot 45), ofwel dubbel zoveel als in 2012 (23). Een ander gevolg is dat sommige lidstaten elk jaar worden geauditeerd, totdat alle ernstige tekortkomingen weggewerkt zijn. De auditstrategie voor de periode bestaat uit een intensievere analyse van de risico's en een voortschrijdend driejarenprogramma dat voor een betere dekking van de totale uitgaven moet zorgen, met name om een betere auditdekking te verkrijgen, en hoofdzakelijk gericht is op de grote en/of systemische tekortkomingen in de beheers- en controlesystemen van de lidstaten. In de gebieden waar de risico's het grootst zijn, zal volgens een systematische benadering verder intensief worden gecontroleerd. B) Geen beoordelingsmarge en rangschikking van financiële correcties Elk geïdentificeerd risico voor de EU-begroting zal systematisch aanleiding geven tot een financiële nettocorrectie, omdat de Commissie wettelijk verplicht is om alle geconstateerde onregelmatige uitgaven van financiering door de EU uit te sluiten. De financiële nettocorrecties in het ELGF en het Elfpo worden geregeld door de nieuwe horizontale GLB-verordening, die de procedure nog strikter maakt doordat de methode en de criteria voor de bepaling van het bedrag aan financiële correcties thans in de gedelegeerde handeling zijn vastgelegd. Zowel het Financieel Reglement als de nieuwe horizontale GLB-verordening voorziet in een typologie van financiële nettocorrecties waarvan enkel met forfaitaire correcties mag worden afgeweken als met redelijke inspanningen geen becijferde of geëxtrapoleerde correcties kunnen worden vastgesteld. C) Kortere conformiteitsprocedure De Commissie zal zich verder blijven inspannen om de gehele procedure te stroomlijnen. Ten eerste worden in de nieuwe horizontale GLB-verordening nauwkeurig de aard, de reikwijdte en de volgorde van de opeenvolgende stappen beschreven, alsmede de verschillende soorten financiële correcties. In de tweede plaats zijn de bepalingen van de gedelegeerde handeling (methode en criteria voor de berekening van de financiële correctie) en van de uitvoeringshandelingen (nadere gegevens over de 4 De procedure aan de hand waarvan de Commissie de rekeningen van de lidstaten aanvaardt en dus ook de uitgaven van de betaalorganen ten behoeve van landbouwers en begunstigden. Ten eerste worden de rekeningen van betaalorganen op nauwkeurigheid gecontroleerd door de certificeringsorganen in de lidstaten waarna zij worden onderworpen aan een jaarlijks besluit tot financiële goedkeuring van de Commissie. Ten tweede voert de Commissie op haar beurt de conformiteitsgoedkeuringsprocedure uit op basis van audits waarmee zij betalingen die niet aan de regels voldoen, kan identificeren en uitsluiten (in daaropvolgende jaren). 5 Uitvoeringsverordening (EU) nr. 375/2012 van de Commissie van 2 mei 2012 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 885/2006 houdende uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 1290/2005 van de Raad met betrekking tot de erkenning van de betaalorganen en andere instanties en de goedkeuring van de rekeningen inzake het ELGF en het Elfpo (PB L 118 van , blz. 4-5). 10

11 conformiteitsprocedure, met bindende termijnen) bedoeld om het juridische kader verder te stroomlijnen en het risico van onnodige vertragingen te beperken. Ten derde zal de Commissie intensiever toezicht houden op de voortgang van de conformiteitsprocedures om te zorgen voor een strikte naleving van de termijnen. D) Versterking van de toezichthoudende rol van de Commissie Voor de periode is het GLB-instrumentarium versterkt, onder andere met één enkel toezicht- en evaluatiesysteem voor beide pijlers, een stroomlijning/verkorting van de conformiteitsgoedkeuringsprocedure, beter gedefinieerde criteria en methodologie voor het toepassen van financiële nettocorrecties, invoering van een nieuwe model voor het verstrekken van zekerheid door de certificerende instantie inzake de wettigheid en de regelmatigheid van gedeclareerde uitgaven op basis van representatieve steekproeven. E) Vereenvoudiging De Commissie zal met name voor het Elfpo de werkzaamheden voortzetten om de fundamentele oorzaken van fouten bloot te leggen (daartoe is een ad-hoctaskforce opgericht) en zich blijven inzetten voor een zo ruim mogelijk gebruik van de vereenvoudigde betalingsregelingen, die minder vatbaar voor fouten zijn. Meer in het algemeen werkt de Commissie, samen met de belanghebbenden, aan een vereenvoudigingsproces waarbij alle rechtshandelingen en richtsnoeren worden beoordeeld teneinde alle mogelijke vereenvoudigingen te identificeren en de nodige veranderingen zo spoedig mogelijk door te voeren: op korte termijn voor gedelegeerde en uitvoeringshandelingen en richtsnoeren, op middellange termijn voor basishandelingen. F) Onderbrekingen en schorsingen in het GLB als snelle en doeltreffende instrumenten voor de Commissie om de EU-begroting te beschermen Deze preventiemaatregelen (onderbrekingen voor het Elfpo, schorsingen of verlagingen voor het ELGF en het Elfpo) zullen de Commissie in staat stellen snel en doeltreffend op te treden en de EUbegroting te beschermen: er zullen geen nieuwe betalingen worden verricht of deze zullen worden verlaagd tot het niveau van het geraamde risico tijdens de schorsing. Zoals tot nu toe altijd al het geval was in de vorige programmeringsperioden zal bovendien elke geconstateerde onregelmatige betaling volledig worden gedekt via financiële nettocorrecties. Voor nadere informatie, zie punt 2.1 hiervoor Cohesie Situatie tot de programmeringsperiode De middelen die werden vrijgegeven naar aanleiding van financiële correcties in het cohesiebeleid konden worden hergebruikt en vervangen door regelmatige uitgaven tijdens de looptijd van het programma. Als gevolg van het rechtskader waren financiële nettocorrecties waarbij eerder betaalde sommen naar de EU-begroting terugvloeiden eerder uitzondering tijdens de uitvoering van het programma Voorgenomen verbeteringen voor de periode A) Financiële nettocorrecties Voor de programmeringsperiode is een belangrijke wijziging ingevoerd: onder bepaalde voorwaarden, vastgesteld in artikel 145, lid 7, van de Verordening gemeenschappelijke bepalingen (VGB), is de Commissie ertoe gehouden een financiële nettocorrectie op te leggen. In die gevallen komt de huidige mogelijkheid voor de lidstaat om een correctie te aanvaarden en de EU-middelen te hergebruiken te vervallen. Financiële nettocorrecties in de periode geven bijgevolg een extra stimulans aan de lidstaten om hun beheers- en controlesystemen verder te verbeteren, aangezien deze correcties in mindering komen op de toewijzingen aan een bepaalde lidstaat wanneer bij audits door de EU ernstige tekortkomingen aan het licht komen die niet eerder waren ontdekt, gemeld noch gecorrigeerd op nationaal niveau. B) Stimulansen voor lidstaten om hun controles te verbeteren 11

12 Met het oog op het opstellen van de rekeningen, de beheersverklaring en de auditverklaring moeten de programma-autoriteiten zich door middel van dergelijke controleprocedures redelijke zekerheid verschaffen dat alle materiële onregelmatigheden zijn gecorrigeerd en dat mogelijk ernstige tekortkomingen op alle niveaus van het beheers- en controlesysteem zijn verholpen, of worden verholpen. De rol van de auditautoriteiten bij de overlegging van jaarlijkse auditverklaringen voor elk programma zal worden versterkt: hun auditverklaringen zullen gebaseerd zijn op het jaarlijkse restfoutenrisico. De restfoutenpercentages die de lidstaten meedelen, zullen worden beoordeeld en gevalideerd door de DG's van de Commissie wanneer zij hun jaarlijkse activiteitenverslagen (JAV s) opstellen. In de nieuwe financiële beheerscyclus is 15 februari volgend op een boekjaar 6 de afsluitingsdatum. Tegen die datum moeten de lidstaten de rekeningen van programma's, de beheersverklaring, de auditverklaring en de daarmee samenhangende verslagen aan de Commissie bezorgen. De lidstaten dienen de wettigheid en regelmatigheid van de in de jaarrekening opgenomen uitgaven te certificeren. C) Financiële correcties voor onregelmatigheden/tekortkomingen die vóór 15 februari van elk jaar worden geconstateerd De voor de programmeringsperiode geldende regels betreffende financiële correcties voor onregelmatigheden die vóór 15 februari van elk jaar worden geconstateerd, zijn dezelfde als in de programmeringsperiode Het is de bedoeling de lidstaten te blijven stimuleren om zelf onregelmatigheden op te sporen en te corrigeren. Onregelmatige uitgaven die bij nationale controles of audits worden ontdekt, moeten worden afgetrokken van de rekeningen die tegen 15 februari van elk jaar aan de Commissie moeten worden overgelegd. In dat geval mogen de lidstaten de correctiebedragen hergebruiken voor nieuwe subsidiabele acties in het kader van het programma, zoals in de programmeringsperiode Wanneer bij EU-uitgavencontroles vóór de overlegging van gecertificeerde rekeningen aan de Commissie onregelmatigheden worden ontdekt die financiële correctie vereisen, zijn zoals in de periode twee scenario's mogelijk: 1) als de lidstaat het eens is met de financiële correctie en maatregelen treft, mag hij de correctiebedragen hergebruiken voor nieuwe subsidiabele acties (artikel 145, lid 5, VGB); 2) als de lidstaat de correctie betwist, zal de Commissie een besluit tot toepassing van een financiële correctie nemen na afloop van de contradictoire procedure waarin artikel 145 VGB voorziet. Deze financiële correctie zal altijd een nettocorrectie zijn en de toewijzing aan het programma en de lidstaat zal naar evenredigheid worden verlaagd. D) Wettigheids- en regelmatigheidstoetsing door de Commissie op basis van de tegen 15 februari van elk jaar ingediende rekeningen, auditverklaring en begeleidende documenten De Commissie zal de auditverklaringen (de elementen betreffende het functioneren van de systemen en de wettigheid en regelmatigheid) en de jaarlijkse controleverslagen, met inbegrip van de gerapporteerde restfoutenpercentages, alsook de beheersverklaringen en de jaarlijkse samenvattingen onderzoeken en evalueren binnen drie maanden na ontvangst van deze documenten, die uiterlijk 15 februari moeten worden ingediend. Vervolgens zal de Commissie een risicobeoordeling uitvoeren en op basis daarvan haar auditplan opstellen, met opgave van de voor de geselecteerde risicovolle programma's vereiste, op risico s gebaseerde audits. De Commissie zal de op risico s gebaseerde audits uitvoeren tot de indiening van het volgende zekerheidspakket. Zij zal er zich via administratieve audits, audits ter plaatse en opnieuw uitgevoerde steekproeven van nationale audits, inclusief op het niveau van de activiteiten, van vergewissen of de verstrekte informatie betrouwbaar is en een solide basis vormt voor het verkrijgen van zekerheid omtrent de wettigheid en regelmatigheid. Er zal voorrang worden gegeven aan auditprogramma's met een materiële impact op de betalingen van de Commissie voor het respectieve fonds in het boekjaar. Bij het bepalen van de op risico s gebaseerde auditprioriteiten zal er ook rekening mee worden gehouden hoe de lidstaten in het verleden hebben gepresteerd. 6 Deze termijn kan in uitzonderlijke omstandigheden en op verzoek van de lidstaat worden verlengd tot 1 maart (artikel 59, lid 5). 12

13 E) Vaststelling bij EU-audits van onregelmatigheden die wijzen op een ernstige tekortkoming na 15 februari van elk jaar Als bij audits door de EU (Commissie, met inbegrip van het OLAF en de Rekenkamer) na 15 februari van elk jaar onregelmatigheden worden ontdekt die wijzen op een ernstige tekortkoming met gevolgen voor het betrokken boekjaar, is de Commissie ertoe gehouden een financiële nettocorrectie toe te passen als aan de criteria van de verordening is voldaan. De resulterende financiële correctie is altijd een nettocorrectie, omdat de toewijzing aan het programma en de totale toewijzing aan de betrokken lidstaat automatisch worden verminderd met het correctiebedrag, ook als de lidstaat de financiële correctie aanvaardt. F) Versterkte rechtsgrondslag De VGB geeft de Commissie de bevoegdheid om in een gedelegeerde handeling nadere bepalingen vast te leggen over de criteria voor het beoordelen van het functioneren van de beheers- en controlesystemen, met inbegrip van de belangrijkste vormen van ernstige tekortkomingen, de criteria voor het bepalen van de hoogte van de toe te passen financiële correctie en criteria voor de toepassing van vaste percentages of geëxtrapoleerde financiële correcties. De gedelegeerde handeling werd aangenomen op 3 maart 2014 (Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 480/2014 van de Commissie 7. De Commissie beschikt dus over een stevigere wettelijke basis dan in de programmeringsperiode , waarin dezelfde elementen aanwezig zijn maar op grond van een niet-bindend richtsnoer. Bovendien zullen alle betrokkenen bij de programma's ruim van tevoren kennis hebben van de beoordelingscriteria en de hoogte van de forfaitaire correcties. G) Forfaitaire correctiepercentages worden gehandhaafd De forfaitaire correctiepercentages die reeds tijdens vorige programmeringsperioden werden toegepast, worden gehandhaafd: 5 %, 10 %, 25 % en 100 %. Deze benadering is bekrachtigd door de jurisprudentie van het Hof van Justitie. Hoe dan ook dient overeenkomstig de VGB bij elk besluit waarbij een financiële correctie wordt toegepast, ongeacht de hoogte daarvan, rekening te worden gehouden met het proportionaliteitsbeginsel en met het resterende risico voor de EU-begroting. Daarom zal de Commissie in gevallen waarin een, overeenkomstig de gedelegeerde handeling bepaalde, vaste forfaitaire correctie buitenproportioneel zou zijn, een verlaagd forfaitair correctiepercentage toepassen. H) Verhoogd correctiepercentage bij zich herhalende tekortkomingen Voor gevallen waarin bij EU-audits wordt vastgesteld dat dezelfde tekortkomingen zich herhalen ondanks een eerdere financiële correctie, heeft de Commissie in de gedelegeerde handeling een bepaling opgenomen op grond waarvan een hoger correctiepercentage dan bij de eerste correctie kan worden toegepast. Hiermee wordt een duidelijk signaal aan de lidstaten gegeven dat zij hun beheers- en controlesystemen snel en duurzaam moeten aanpassen nadat een ernstige tekortkoming is geconstateerd. I) Andere bestaande maatregelen worden gehandhaafd De nieuwe mogelijkheden, namelijk het opleggen van financiële nettocorrecties en de introductie van het jaarlijkse zekerheidspakket, zullen gepaard gaan met de voortzetting van het huidige strikte beleid van onderbrekingen en schorsingen en de intensieve bevordering om alle vereenvoudigingsmogelijkheden te benutten. Dit zou in de nieuwe programmeringsperiode moeten uitmonden in een verdere verbetering van de manier waarop het cohesiebeleid ten uitvoer wordt gelegd Direct beheer Voor uitgaven onder direct beheer beschikt de Commissie over controlekaders om onregelmatigheden te voorkomen, te detecteren en tegen te gaan in de verschillende stadia van het subsidiebeheersproces teneinde zowel de operationele als financiële doelstellingen te bereiken. 7 Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 480/2014 van de Commissie van 3 maart 2014 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 1303/2013 van het Europees Parlement en de Raad houdende gemeenschappelijke bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds, het Cohesiefonds, het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling en het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij en algemene bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds, het Cohesiefonds en het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij (PB L 138 van , blz. 5-44). 13

14 Hieronder volgt een overzicht van de controles die worden uitgevoerd op twee belangrijke gebieden van uitgaven onder direct beheer, namelijk onderzoek en internationale hulp. Voor onderzoeksuitgaven begint het controlekader met de ontwikkeling van een werkprogramma dat een breed raadplegingsproces doorloopt om te waarborgen dat het zo goed mogelijk voldoet aan de verwachtingen van alle belanghebbenden en de resultaten van het onderzoek zal maximaliseren. Na de beoordeling van de voorstellen worden verdere controles uitgevoerd naarmate de geselecteerde voorstellen worden omgezet in wettelijk bindende contracten. De uitvoering van de projecten wordt gedurende de hele looptijd van het project gevolgd. De verrichte betalingen worden allemaal onderworpen aan controles vooraf volgens de standaardprocedures, waaronder (voor betalingen van meer dan EUR) een door een gekwalificeerde auditor afgegeven auditcertificaat. Naast de standaardcontroles kunnen tevens bijkomende gerichte controles worden uitgevoerd al naargelang de ontvangen informatie en het risico van de transactie. Een belangrijke bron van zekerheid vloeit voort uit de grondige controles die worden uitgevoerd aan de hand van steekproeven bij de begunstigden nadat de kosten zijn gemaakt en gedeclareerd. Deze grondige controles worden grotendeels uitgevoerd tijdens de looptijd van het programma. Betaalde bedragen die hoger liggen dan de verschuldigde bedragen worden teruggevorderd en systeemgebonden fouten worden uitgebreid naar alle lopende deelnemingen van een begunstigde. Op het gebied van internationale samenwerking en ontwikkeling heeft de Commissie een controlekader tot stand gebracht om onregelmatigheden te voorkomen, te detecteren en tegen te gaan in de verschillende stadia van de tenuitvoerlegging van financiering. Dit kader is van toepassing op alle beheersvormen (direct en indirect) die worden toegepast voor deze tenuitvoerlegging. Deze strategie begint bij de keuze van het meest geschikte instrument wanneer de planningsdocumenten en financiële besluiten worden opgesteld, en wordt omgezet in daadwerkelijke controles tijdens alle stadia van de tenuitvoerlegging. Vanuit het oogpunt van financiële controle bestaat het systeem uit een aantal instrumenten dat systematisch wordt toegepast op de tenuitvoerlegging van contracten en subsidies voor alle beheersvormen: controles vooraf van betalingen, audits uitgevoerd door de Commissie en vastgesteld in een auditplan, verificatie van uitgaven voordat betalingen worden verricht door begunstigden van subsidies, verificatiebezoeken aan internationale organisaties en een algemene controle achteraf op basis van de jaarlijkse studie naar het restfoutenpercentage. Naast alle andere mogelijke middelen waarin het Financieel Reglement voorziet, worden de financiële belangen van de EU dus beschermd door de controle vooraf door de Commissie van individuele transacties en door latere controles of audits, en door de resulterende terugvordering van ten onrechte uitbetaalde middelen wanneer de overeengekomen procedures niet zijn nageleefd of wanneer de activiteiten niet in aanmerking kwamen voor financiering door de EU Kosteneffectiviteit van beheers- en controlesystemen In overeenstemming met de voorschriften van het Financieel Reglement heeft de strategie van de Commissie voor een resultaatgerichte begroting hoofdzakelijk tot doel de kosteneffectiviteit te waarborgen bij de ontwikkeling en tenuitvoerlegging van beheers- en controlesystemen die fouten voorkomen of constateren en corrigeren. De controlestrategieën dienen daarom strenger en vaker te worden getoetst in riskantere gebieden en te waarborgen dat de controles een meerwaarde bieden. Dit is van belang omdat de controles een aanzienlijke administratieve last vormen voor begunstigden, zodanig zelfs dat zij deelname aan programma s kunnen ontmoedigen. Bovendien kosten ondoeltreffende en ondoelmatige controles middelen die anders zouden kunnen bijdragen aan de verwezenlijking van de resultaten. De verslaglegging over de kosteneffectiviteit is verbeterd in de jaarlijkse activiteitenverslagen voor Alle diensten van de Commissie die tot een conclusie betreffende de kosteneffectiviteit van hun beheers- en controlesystemen zijn gekomen, hebben aangegeven dat kwantificeerbare en/of niet-kwantificeerbare baten opwegen tegen de kosten en/of een stabiele of positieve trend van de relevante indicatoren laten zien. De Commissie heeft haar diensten opgedragen om een gemeenschappelijke methode te ontwikkelen voor de berekening van de kosten en baten van hun controles teneinde de consistentie te verbeteren 14

15 en betrouwbare resultaten te produceren die kunnen worden gebruikt om de relatieve kosteneffectiviteit van de bestaande controlesystemen te bepalen (zie het syntheseverslag van de Commissie voor 2014). Voor uitgaven onder gedeeld beheer moet bij de berekening van de kosten en de kosteneffectiviteit van controles rekening worden gehouden met de beheers- en controleactiviteiten van de lidstaten. 3. FINANCIËLE CORRECTIES EN TERUGVORDERINGEN IN OVERZICHT Tabel 3.1: overzicht van financiële correcties en terugvorderingen in 2014 Miljoenen EUR MFK-rubriek Totale betalingen uit de EUbegroting in 2014 Totale financiële correcties in uitvoering per eind 2014 Totale financiële correcties en terugvorderin gen bevestigd in 2014 % van betalingen uit EU-begroting Totale financiële correcties en terugvorderinge n uitgevoerd in 2014 % van betalingen uit EU-begroting Slimme en inclusieve groei ,2 % ,7 % EFRO ,5 % ,6 % Cohesiefonds ,2 % 236 1,8 % ESF ,2 % 290 2,7 % Intern beleid ,7 % 218 1,6 % Duurzame groei: natuurlijke hulpbronnen ,2 % ,3 % ELGF ,2 % 946 2,1 % Plattelandsontwikkeling ,4 % 252 2,3 % FIOV/EVF ,8 % 66 9,6 % EOGFL-Oriëntatie ,2 % ,2 % Intern beleid ,6 % 19 4,6 % Veiligheid en burgerschap ,5 % 42 2,5 % Migratie en binnenlandse zaken ,3 % 5 1,3 % Intern beleid ,8 % 37 2,8 % Europa als wereldspeler N.v.t ,8 % 108 1,5 % Extern beleid ,8 % 108 1,5 % Administratie N.v.t. 5 0,1 % 5 0,1 % Administratie ,1 % 5 0,1 % TOTAAL * ,3 % ,3 % * Omvat niet de 29 miljoen EUR die aan Kroatië zijn betaald in het kader van de rubriek Compensatie en de 465 miljoen EUR die zijn betaald in het kader van de rubriek Bijzondere instrumenten. Opmerking: de bovenstaande cijfers verschillen van die in het verslag van het OLAF over de bescherming van de financiële belangen, omdat het OLAF-verslag eerder is bekendgemaakt toen er slechts voorlopige cijfers beschikbaar waren. Landbouw: In 2014 heeft de Commissie drie conformiteitsgoedkeuringsbesluiten 9 betreffende 56 afzonderlijke financiële nettocorrecties aangenomen voor een totaal bedrag van 443 miljoen EUR (0,8 % van de voor 2014 begrote GLB-uitgaven). Eind 2014 werd nog een financieel belangrijk conformiteitsgoedkeuringsbesluit voorbereid en de lidstaten zijn voor het einde van het jaar formeel geraadpleegd in het Comité voor de landbouwfondsen. Dit besluit ten bedrage van 1,4 miljard EUR (voor 56 afzonderlijke correcties) is in januari 2015 door de Commissie aangenomen 10. Overeenkomstig de internationaal aanvaarde boekhoudnormen voor de overheidssector werd dit bedrag als "bevestigd" opgenomen in het boekjaar Cohesie: Programmeringsperiode : 8 De bedragen voor het EFRO en het Cohesiefonds omvatten, voor het eerst in 2014, financiële correcties "aan de bron". 9 Besluit 2014/191/EU van 4 april 2014, PB L 104 (ad-hocbesluit nr. 44), Besluit 2014/458/EU van 9 april 2014, PB L 204 (ad-hocbesluit nr. 45), Besluit 2014/950/EU van 24 december 2014, PB L 369 (ad-hocbesluit nr. 46). 10 Besluit 2015/103/EU van 16 januari 2015, PB L 16 (ad-hocbesluit nr. 47). 15

16 Het vergevorderde stadium van de afsluiting van EFRO-programma s en Cohesiefondsprojecten heeft geleid tot bijkomende financiële correcties ten bedrage van in totaal 543 miljoen EUR die in 2014 worden opgelegd aan en aanvaard door de lidstaten: miljoen EUR aan financiële correcties voor de afsluiting van EFRO-programma s in negen lidstaten, met als belangrijkste die voor Italië (231 miljoen EUR) en Spanje (119 miljoen EUR); - 92 miljoen EUR aanvaard door elf lidstaten voor Cohesiefondsprojecten, met als grootste die voor Slowakije (70 miljoen EUR). In het ESF zijn in het kader van het afsluitingsproces alle 239 programma s afgesloten (209 volledig en 30 gedeeltelijk). In 2014 bedroegen de bevestigde en uitgevoerde financiële correcties 133 miljoen EUR. De lidstaten met de hoogste bevestigde en uitgevoerde financiële correcties waren respectievelijk Spanje (99 miljoen EUR) en Italië (20 miljoen EUR). De andere landen waarvoor het afsluitingsproces is voltooid zijn België, Duitsland, Griekenland, Frankrijk, Oostenrijk, Slowakije en het Verenigd Koninkrijk. Italië en Spanje hebben een aantal afsluitingsvoorstellen nog niet aanvaard en de pre-correctieprocedure is ingeleid zie punt voor nadere informatie. In 2014 is aanzienlijke vooruitgang geboekt ten aanzien van de afsluiting van het Financieringsinstrument voor de Oriëntatie van de Visserij (FIOV). Per eind 2014 waren 53 van de 60 programma s afgesloten. De meeste betrokken financiële correcties werden toegepast via terugvorderingsopdrachten. Programmeringsperiode : De bevestigde financiële correcties in 2014 voor het EFRO en Cohesiefonds bedroegen 294 miljoen EUR 11. Dit het gevolg van het strenge toezicht- en onderbrekingsbeleid van de Commissie en het toenemende aantal actieplannen met financiële correcties die door de lidstaten zijn besloten en uitgevoerd naar aanleiding van de onderbrekings- en pre-schorsingsbrieven die de gedelegeerde ordonnateurs van de Commissie hebben verstuurd. In het ESF is een bedrag van 209 miljoen EUR bevestigd en 156 miljoen EUR uitgevoerd, waarvan 95 miljoen EUR zijn bevestigd in 2014 en 61 miljoen EUR in de vorige jaren. 89 % van de in 2014 en de vorige jaren bevestigde financiële correcties is uitgevoerd, waardoor een nog uit te voeren bedrag van 118 miljoen EUR overblijft. De lidstaten met de meeste financiële correcties zijn Spanje (56 miljoen EUR), Roemenië (43 miljoen EUR), Polen (32 miljoen EUR) en Frankrijk (20 miljoen EUR). De in 2014 uitgevoerde financiële correcties bestaan voor 64 miljoen EUR uit financiële correcties aan de bron. Dit betekent dat deze financiële correcties door de autoriteiten van de lidstaten worden toegepast op hetzelfde tijdstip als de uitgaven bij de Commissie worden gedeclareerd door toepassing van forfaitaire correcties na audits van de Commissie. De bevestigde financiële correcties voor het Europees Visserijfonds (EVF) zijn ten opzichte van 2013 met meer dan 80 % gestegen, hoofdzakelijk vanwege de audits en documentencontroles van de Commissie. De intrekking van niet-subsidiabele uitgaven uit de latere betalingsaanvraag maakt het mogelijk dergelijke financiële correcties snel uit te voeren. Programmeringsperiode : De eerste boekhoudkundige periode liep nog in 2014 en voor bijna alle operationele programma s waren nog geen autoriteiten aangewezen. Hierdoor zijn nog geen auditactiviteiten in verband met uitgavendeclaraties behandeld FINANCIËLE CORRECTIES IN UITVOERING OP 31 DECEMBER 2014 De financiële correcties in uitvoering vormen het voorlopige stadium waarin procedures voor een financiële correctie zijn ingeleid, maar de contradictoire procedure met de betrokken lidstaat nog aan de gang is. De opgegeven bedragen zijn slechts een aanvankelijke ramingen van de diensten van de Commissie die nog onderhevig zijn aan wijzigingen tot het definitieve besluit van de Commissie. 11 Boven op dit bedrag is voor het eerst in 2014 een financiële correctie "aan de bron" ten bedrage van 782 miljoen EUR gerapporteerd voor het EFRO/CF zie punt

17 3.3. FINANCIËLE CORRECTIES BEVESTIGD IN 2014 Dit punt bevat verschillende overzichten van de in 2014 bevestigde financiële correcties. Er wordt op gewezen dat de onderstaande cijfers en kaarten betrekking hebben op één enkel jaar, namelijk Het totale correctiebedrag en de uitsplitsing naar lidstaten kunnen aanzienlijk verschillen van jaar tot jaar. Een zinvolle beoordeling van het corrigerend vermogen van de toezicht- en controlesystemen moet daarom overeenkomstig de aard van deze uitgaven op meer dan één jaar gebaseerd zijn (zie punt 4). 17

18 Uitsplitsing naar lidstaat Kaart en tabel 3.3.1: financiële correcties bevestigd in 2014 in verhouding tot ontvangen EU-betalingen, uitgesplitst naar lidstaat Lidstaat Betalingen ontvangen uit de EUbegroting in 2014 (miljoenen EUR) Financiële correcties bevestigd in 2014 (miljoenen EUR) Financiële correcties bevestigd in 2014 als % van de betalingen ontvangen uit de EUbegroting in 2014 De kaart hierboven houdt rekening met het relatieve gewicht van de bevestigde financiële correcties voor alle lidstaten in verhouding tot de betalingen die zij in 2014 uit de EUbegroting hebben ontvangen. Lidstaten die onder het gemiddelde van 3,5 % zitten, zijn lichtgrijs ingekleurd. Lidstaten die boven het gemiddelde van 3,5% zitten, zijn rood ingekleurd. België ,4 % Bulgarije ,1 % Tsjechië ,6 % Denemarken ,7 % Duitsland ,4 % Estland ,3 % Ierland ,3 % Griekenland ,7 % Spanje ,7 % Frankrijk ,4 % Kroatië N.v.t. Italië ,2 % Cyprus N.v.t. Letland ,5 % Litouwen ,5 % Luxemburg ,0 % Hongarije ,0 % Malta ,2 % Nederland (30)* (2,3 %) Oostenrijk ,2 % Polen ,3 % Portugal ,0 % Roemenië ,1 % Slovenië ,4 % Slowakije ,0 % Finland ,8 % Zweden ,3 % Verenigd Koninkrijk ,1 % Interreg ,4 % TOTAAL ,5 % * Het bovenstaande negatieve bedrag voor Nederland is het gevolg van een arrest van het Hof van Justitie waarin is vastgesteld dat de Commissie Nederland moet terugbetalen. 18

19 Uitsplitsing van forfaitaire correcties bevestigd in 2014 Tabel 3.3.2: Uitsplitsing van forfaitaire correcties bevestigd in 2014 Landbouw Totale financiële correcties (miljoenen EUR) Forfaitaire financiële correcties* bevestigd in 2014 (miljoenen EUR) ELGF ** Elfpo ** Cohesie EFRO & CF ESF EOGFL-Oriëntatie 13 0 EVF/FIOV 39 3 Intern beleid 5 5 TOTAAL * Omvat geëxtrapoleerde correcties ** Dit is een beste raming. In de meeste financiële correcties worden bedragen geïntegreerd op basis van nauwkeurige berekeningen en vaste percentages. Forfaitaire correcties zijn een waardevol instrument dat wordt gebruikt wanneer het desbetreffende bedrag niet kan worden gekwantificeerd op basis van een representatieve statistische steekproef of wanneer de impact van individuele fouten op de uitgaven niet nauwkeurig kan worden gekwantificeerd. Dit betekent evenwel dat de lidstaat waarop de forfaitaire correctie betrekking heeft, de financiële gevolgen draagt omdat de correcties niet direct gekoppeld zijn aan individuele onregelmatigheden op projectniveau, d.w.z. er bestaat geen individuele eindbegunstigde bij wie het geld kan worden teruggevorderd Uitsplitsing van financiële correcties aan de bron Tabel 3.3.3: uitsplitsing van financiële correcties aan de bron bevestigd in 2014 Lidstaat Financiële correcties aan de bron bevestigd in 2014 (miljoenen EUR) Bulgarije 28 Tsjechië 407 Ierland 0 Griekenland 88 Spanje 0 Frankrijk 20 Italië 4 Litouwen 0 Hongarije 152 Polen 14 Portugal 0 Roemenië 133 Slowakije 56 Verenigd Koninkrijk 0 TOTAAL 903 Correcties aan de bron voor programma s in het kader van het EFRO/CF in de periode zijn voor het eerst gerapporteerd in Zij hebben betrekking op bedragen die door de lidstaten 12 in 2014 zijn gerapporteerd naar aanleiding van een specifiek verzoek van de diensten van de 12 Aangezien de lidstaten niet wettelijk verplicht zijn om deze bedragen te rapporteren en er sinds het begin van de programmeringsperiode geen gestructureerde rapportering bestaat, presenteert dit deel een voorzichtig en niet-uitputtend bedrag van bijkomende financiële correcties voor gevallen waarin de Commissie een duidelijk auditspoor kon reconstrueren op het niveau van de certificerende instantie. 19

20 Commissie (verzoeken die gericht zijn op de voornaamste gevallen waarin forfaitaire correcties zijn toegepast voor problemen met openbare aanbestedingsprocedures of tekortkomingen in de beheersen controlesystemen van de lidstaten). Als gevolg van deze inspanningen is tussen 2012 en eind 2014 in zes lidstaten een cumulatief bedrag van 782 miljoen EUR aan financiële correcties aan de bron vastgesteld. Aangezien dit het eerste jaar is dat deze informatie wordt gerapporteerd, werd het volledige bedrag aan correcties aan de bron geboekt onder 2014, hoewel sommige bedragen reeds waren opgenomen in de betalingsaanvragen die in 2012 en 2013 naar de Commissie zijn gezonden. De belangrijkste financiële correcties aan de bron voor het EFRO/CF betreffen Tsjechië (398 miljoen EUR), Hongarije (136 miljoen EUR), Roemenië (92 miljoen EUR), Griekenland (72 miljoen EUR) en Slowakije (56 miljoen EUR). Wat het ESF betreft, hebben de voornaamste betrokken lidstaten forfaitaire correcties toegepast op hetzelfde tijdstip als de uitgavendeclaratie bij de Commissie. Bijgevolg zien de nieuwe uitgaven er als volgt uit: Roemenië (41 miljoen EUR), Frankrijk (20 miljoen EUR), Hongarije (16 miljoen EUR) en Polen (14 miljoen EUR), met een totaal van 100 miljoen EUR aan bevestigde financiële correcties aan de bron in Teneinde de fundamentele oorzaken van de in Roemenië geconstateerde terugkerende problemen in het ESF aan te pakken, werkt de Commissie samen met de nationale autoriteiten om hun beheersen controlesystemen te verbeteren en volgt zij de tenuitvoerlegging van het overeengekomen actieplan op de voet. Verder heeft de nationale auditautoriteit de aanbestedingsproblemen gecontroleerd voor een aantal risicovolle projecten en de geconstateerde fouten worden gecorrigeerd via financiële correcties op het niveau van de betrokken projecten (vervanging van de forfaitaire correctie van 25 %). De Commissie ondersteunt tevens de Roemeense autoriteiten bij de verbetering van vereenvoudigingen en het gebruik van het instrument voor fraudepreventie en - detectie, Arachne FINANCIËLE CORRECTIES UITGEVOERD IN 2014 Dit punt bevat verschillende overzichten van de in 2014 uitgevoerde financiële correcties. Er wordt op gewezen dat de onderstaande cijfers en kaarten betrekking hebben op één enkel jaar, namelijk Het totale correctiebedrag en de uitsplitsing naar lidstaten verschillen aanzienlijk van jaar tot jaar zie punt 4 voor het meerjarenoverzicht. 20

21 Uitsplitsing naar lidstaat Kaart en tabel 3.4.1: financiële correcties uitgevoerd in 2014 in verhouding tot ontvangen EU-betalingen, uitgesplitst naar lidstaat Lidstaat Betalingen ontvangen uit de EUbegroting in 2014 (miljoenen EUR) Financiële correcties uitgevoerd in 2014 (miljoenen EUR) Financiële correcties uitgevoerd in 2014 als % van de betalingen ontvangen uit de EUbegroting in 2014 De kaart hierboven houdt rekening met het relatieve gewicht van de uitgevoerde financiële correcties voor alle lidstaten in verhouding tot de betalingen die zij in 2014 uit de EU-begroting hebben ontvangen. Lidstaten die onder het gemiddelde van 2,3 % zitten, zijn lichtgrijs ingekleurd. Lidstaten die boven het gemiddelde van 2,3 % zitten, zijn rood ingekleurd. België ,7 % Bulgarije ,5 % Tsjechië ,1 % Denemarken ,7 % Duitsland ,3 % Estland ,2 % Ierland ,7 % Griekenland ,7 % Spanje ,8 % Frankrijk ,1 % Kroatië N.v.t. Italië ,4 % Cyprus N.v.t. Letland ,5 % Litouwen ,0 % Luxemburg ,2 % Hongarije ,4 % Malta ,0 % Nederland ,7 % Oostenrijk ,5 % Polen ,4 % Portugal ,5 % Roemenië ,6 % Slovenië ,6 % Slowakije ,7 % Finland ,9 % Zweden ,3 % Verenigd Koninkrijk ,6 % Interreg ,3 % TOTAAL ,3 % Uitsplitsing van forfaitaire correcties uitgevoerd in 2014 Tabel 3.4.2: Uitsplitsing van forfaitaire correcties uitgevoerd in 2014 Cohesie Totale financiële correcties (miljoenen EUR) Forfaitaire financiële correcties* uitgevoerd in 2014 (miljoenen EUR) EFRO & CF ESF EVF/FIOV 41 4 EOGFL 13 0 Intern beleid 5 5 TOTAAL * Omvat geëxtrapoleerde correcties De cijfers voor Landbouw zijn niet beschikbaar. 21