Interactiefbeherenvan marienegrondstoffen. in de zuidelijkenoordzee, een langetermijnperspectief

Transcriptie

1 Interactiefbeherenvan marienegrondstoffen Strategisch netwerk TILES in de zuidelijkenoordzee, een langetermijnperspectief Basisonderzoek: ZAGRI Vera Van Lancker, Frederic Francken, Nathan Terseleer, Dries Van den Eynde Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, OD Natuur Tine Missiaen, Vasileios Hademenos, Universiteit Gent, Departement Geologie Guy De Tré, Robin De Mol, Universiteit Gent, Departement Telecommunicatie Sytze van Heteren, Marcel Bakker, Denise Maljers, Jan Stafleu TNO - Geologische Dienst Nederland Lies De Mol, FOD Economie

2 Exploitatiemarienegrondstoffen Nood aan een langetermijnperspectief Jaarlijksemijnbouw: Globaal: miljardton materiaal(± ) waarvan68-85% zanden grind (aggregaten), en intoenemende mate in zee Noordoost-Atlantischgebied: m 3 zanden grind uitzee België: m³ zand(3600 km²) Nederland: tientallen miljoenen m³ zand( km²) Grote zandvraag door ++ Kustverdediging (SLR) + Constructienoden +Windmolens +Kabelroutes +Energie-eilanden + Shelter eilanden +... Sand is rarer than one thinks UNEP, March 2014 EchterGEENkwantitatieveschattingvan grondstoffenbeschikbaar, ook niet van de kwaliteit of de uitputtingssnelheid GEENdigitalegeologischekennisbasisvoorhandenterondersteuningvan het inschatten van lokale en transnationale impacten van extractie

3 Zandvoorraad NL: Sediment-rijk Quartaire deklaag: BE vs NL < Mathys, 2009 geo.uu.nl Minimaal tot geen Q dek in de geulen BE: Sediment-arm Quartaire afzettingen zijn heel fragmentarisch met een max. dikte van 45 m en meestal < 10 m dik

4 DoelTILES: GeologischeKennisbasis van het BE-NL zandbankengebied BE+zuid-NL: ±9300 km²

5 GRONDSTOFPOTENTIEEL sensu TILES = 1 GRONDSTOF- 2 DEPLETION DUURZAME ONTGINNING REGENERATION 3 BESCHIKBAARHEID RATE RATE Schattingtot ±-30 m ondergrond Oppervlaktesediment: hoog detail + Onzekerheden Quartair zand/grind Link ecologie, KRMS Uitputtingssnelheid - per sedimenttype + Natuurlijke erosiesnelheid Negatiefeffect herverdeling golfenergie Vermijd erosie Natuurlijke zandtoevoer Ontginning waar depositie - Opbouw presentatie volgens BEPERKINGEN t.a.v. ONTGINNING Andere menselijke activiteiten Beschermde gebieden Exclusiezones Socio-economische + Milieubeperkingen (KRMS) Geologisch model 3 de dimensie Monitoring+Sedimenttransportmodellering 4 de dimensie Externe data 4 BESLISSINGSONDERSTEUNEND SYSTEEM Onzekerheid 5 de dimensie

6 1. Grondstofbeschikbaarheid Vanuit sedimentdatabanken: generatievan verschillendetype kaartenen grids met sedimenteigenschappen Oppervlaktesediment vb. Grote habitattypes: zandig slib tot slib slibbig zand tot zand gemengd sediment grof sediment Van Lancker & van Heteren, 2013

7 1. Grondstofbeschikbaarheid Oppervlaktesediment - onzekerheden Belang: Detectie van echte veranderingen in de grotere habitattypes EU Kaderrichtlijn Mariene Strategie(KRMS) Herziening sedimentdatabanken In press

8 1. Grondstofbeschikbaarheid Boringen en seismische informatie Bijkomendedata steeds welkom! ± km

9 1. Grondstofbeschikbaarheid Voxelmodel - methodologie Staalnames en Boringen Validatie laagvlakken Voxelmodel Standardisatie en harmonisatie geologische en geofysische datasets: Tiles met informatie Add-on platform voor Milieu-gerichte data en kennis

10 1. Grondstofbeschikbaarheid Probabiliteit van middelgrof zand

11 1. Grondstofbeschikbaarheid Per zandbank andere opbouw U7 U4 U7 Eemiaan Paleogeen Paleogeen Presentatie Lies De Mol U7 U4 U3 Paleogeen U7: zand U4: zand + slib U3: zand + slib Vanuit voxelmodellen: Volumeberekeningen per laagvlak; Probabiliteiten voorkomen lithoklassen

12 1. Grondstofbeschikbaarheid Eigenschappen en onzekerheden Geologische Eenheid Meest waarschijnlijke lithoklasse Kans op matiggrofzand

13 2. Duurzameontginning Regeneratiesnelheden POSTER, Francken et al. ZAGRI Basis: 12j. Hindcast Simulaties: Hydro-meteo + Sedimenttransport Statistischeanalyse, o.a. bodemevolutie Regeneratiepotentieel Ad-hoc bevraagbaar in modelgebied

14 2. Duurzameontginning Uitputtingsnelheden Time x 15 jaar dieptemetingen Evaluatie per substraattype en natuurlijke dynamiek erosie depositie Time 1 Data model vergelijking Systeemkennis 12 jaar bodemevolutie, bevraagbaar over over verschillende ruimte- en tijdsschalen POSTER ZAGRI

15 2. Duurzameontginning 3-4D koppeling voor impactscenario s Verschillende extractiedieptes + Golven + Stromingen Sedimenttransport Morfologische Evolutie Impact op kust Sedimenttype vanuit Geologisch model! Impactverrekening Duurzame ontginningswaarden

16 3. Scenario-analyses Toekomstige noden Informatiebehoefte aan Huidige en toekomstige grondstofnoden Veranderende praktijken in aanbod/afname Bronnen van socio-economische analyses: Kaderrichtlijn Mariene Strategie Mariene Ruimtelijke Planning Internationale fora(bv. ICES, EMSAGG) Vanuit de Sector! Timing nood aan informatie ±2016

17 3. Scenario-ontwikkeling Beperkingen t.a.v. ontginning Ecologie Externe databronnen Vb. Biologische waarderingskaarten Andere activiteiten Externe databronnen Beleid Beleidsplannen en Koninklijke Besluiten Nieuwe of aangepaste Europese richtlijnen of aanbevelingen Marien Ruimtelijk Plan Derous et al Van de Velde et al., 2014

18 4. Beslissingsondersteunendsysteem <DSS> Veel data in voxelmodel Wat kunnen we ermee doen? Data omzetten naar informatie Beantwoorden van vragen i.v.m. de data: "Waarkunnenwe best... ; Watis de impact van..." 1. Omzetten van vraag naar condities voor bevraging databases 2. Interpreteren antwoorden a.d.h.v. geschiktheidskaarten

19 4. Beslissingsondersteunendsysteem Bevraging De kwaliteit van de data: Accuraatheid metingen? Interpolatie-onzekerheid? Ontbrekende data? Op basis van linguistische aanpak: "Liefst...", "... beterdan...",... "Vereist", "optioneel", "als... dan...",... Flexibiliteit en snelheid zijn van groot belang!

20 4. Beslissingsondersteunendsysteem Geschiktheidskaarten Alle voxels krijgen een score op basis van: Hoe goed beantwoordt deze voxel de vraag? Zijn de voxeldata van goede kwaliteit? Goed Geschiktheid Slecht Potentieel aan te ontginnen grondstoffen binnen duurzaamheidsgrenzen op verschillende tijdsschalen

21 Te verwachtendata en producten Tools DSS (bevraging voxelmodel) Data- en profielbevragingen Subsurface viewer Website met grondstofgerelateerde informatie: Dataproducten ASCII grids van: Resource-gerelateerde attributen Voornaamste modelresultaten Geschiktheidskaarten en protocols Data Multibeam van de partners, boringen, korrelgrootte-analyses Belgian Marine Data Centre: BMDC, Geologische modellen Nederland: DINO, Publicaties: Integrated Marine Information System IMIS,

22 Website:

23

24 Tot slot Belang interactie met eindgebruiker Integratievan gespecialiseerde kennis in de beleidsvorming Inbeddingvan de geologische kennisbasis in een breder socio-economisch draagvlak Valorisatie, o.a. door: Uitwisselen gegevens en informatie, adviezen, bijkomende valorisatiepistes Internationaal Ook uw inbreng is van vitaal belang!

25 Met dank voor uwaandachten uitkijkend naar uw medewerking! Geharmoniseerde geologischedata in Europa: EMODnet-Geology One-Geology Europe Feedback en suggesties: