Bronnen en literatuur

Transcriptie

1 Bronnen en literatuur Bronnen De bronnenstudie is gebaseerd op documenten uit het Algemeen Rijksarchief, het Utrechts Archief, de Stichting Historie Ziekenfondswezen, het Oud Archief van ANOVA-Verzekeringen, het archief van de Federatie van Onderlinge Verzekeringsmaatschappijen in Nederland, het archief van de GGD- Nieuwe Waterweg-Noord, het archief van OZ Zorgverzekeringen en het archief van Zorgverzekeraars Nederland. Het Algemeen Rijksarchief: de (Koninklijke) Nederlandsche Maatschappij tot bevordering van de Geneeskunst, de (Koninklijke) Maatschappij tot Bevordering van de Pharmacie, de Afdeling Volksgezondheid van het Ministerie van Arbeid (1902) , het Ministerie van Binnenlandse Zaken , het Ministerie van Sociale Zaken (1976) het Overleg van Ondernemingsziekenfondsen, Het Utrechts Archief: het Stadsarchief van de Gemeente Utrecht de afdeling Utrecht van de KNMG De Stichting Historie Ziekenfondswezen bevat de archieven en documentatiecollecties van de rechtsvoorgangers van de koepelorganisatie Vereniging van Nederlandse Zorgverzekeraars overgedragen. Deze archieven zijn samengevoegd tot een collectie. Dit betreft de Bond van Rooms- Katholieke Ziekenfondsen, de Stichting Autonome Ziekenfondsen, de Federatie van Vereenigde Maatschappij Ziekenfondsen, de Centrale Bond van Onderling Beheerde Ziekenfondsen, de Unie van Ziekenfondsen, de Organisatie van Algemene Ziekenfondsen, het Centraal Overleg van Ziekenfondsorganisaties en het Gemeenschappelijk Overleg van Ziekenfondsorganisaties. De archieven van de rechtsvoorgangers van ANOVA-Verzekeringen zijn gedeeltelijk geïnventariseerd. De toegekende inventarisnummers zijn voorlopig. Het betreft de archieven van de ziekenfondsen Voorzorg en Hulp bij Ziekte, Liduina en Amersfoort en Omstreken. De Federatie van Onderlinge Verzekeringsmaatschappijen in Nederland: de Federatie van Vereenigingen voor Ziekenhuisverpleging in Nederland. GGD-Nieuwe Waterweg-Noord: de afdeling Schiedam-Vlaardingen van de NMG OZ Zorgverzekeringen: het Maatschappijfonds Zuid-Hollandse Eilanden Vereniging van Non-Profit Ziektekostenverzekeraars Zorgverzekeraars Nederland: de Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen/Zorgverzekeraars de Kontaktkommissie van Organisaties van Landelijke Ziektekostenverzekeraars, na 1980 het Kontaktorgaan van Organisaties van Landelijke Ziektekostenverzekeraars Literatuur IV Vijftig jaar Algemeen Ziekenfonds Alkmaar Den Helder en Omstreken ; 13 maart (ontleend aan dr. J. Ratté), in: Jaarboek HiZ De ziekenfondsen op de keper beschouwd. (Zeist 1999) Kabinetsstandpunt op rapporten geneesmiddelenbeleid (Den Haag 2000) Zuiniger en zinniger medicijnen voorschrijven. Minister Borst kiest voor meer marktwerking. (Den Haag 2000) AIM, Implications of recent jurisprudence on the co-ordination of health care protection systems. General report produced for the Directorate-General for Employment and Social Affairs of the European Commission. (Brussel 2000) Algemeene Raad ter bevordering van het Ziekenfondswezen, Inleiding van den heer F.S. Noordhoff over de Beteekenis van de Ziekenfondswet (Utrecht 1931) Barendregt, J., T. Langenhuyzen, Ondernemend in Risico. Bedrijfsgeschiedenis van Nationale- Nederlanden (Amsterdam 1995) Berger, J.A., De geschiedenis van het ziekenfondswezen in Nederland (Vlissingen 1930)

2 Berting, J., In het brede maatschappelijk midden; de veranderende positie van de middengroepen in de Nederlandse samenleving tussen , in: F.L. van Holthoon, De Nederlandse samenleving sinds Wo rding en samenhang (Assen 1985) Boorsma, P.H., J.G.A. van Mierlo, '11. Doelmatigheid van het maatschappelijk middenveld. Een politiek-economische beschouwing', in: H.M. de Jong, I.J.A. Thomassen (red.), Tussen overheid en samenleving (Enschede 1992) Borgesius, E.J., G. Brian, Een eeuw Nutsziekenfonds januari (Den Haag 1948) Bosmans, J., 'Het maatschappelijke-politieke leven in Nederland ', in: J.C. Boogman e.a., Geschiedenis van het moderne Nederland: politieke, economische en sociale ontwikkelingen (Houten 1988) Bottenburg, M. v.,g. de Vries, A. Mooij, Zorg tussen staat en markt. De maatschappelijke betekenis van de Ziekenfondsraad (Amstelveen/Zutphen 1999) Bruine M. d., F.T. Schut, 'Overheidsbeleid en ziektekostenverzekering', in: J.A.M. Maarse en I.M. Mur-Veeman (red.), Beleid en beheer in de gezondheidszorg. Problemen, structuren, processen en effecten (Assen 1990) Bruggeman, J., A. Camijn, Ondernemers verbonden. 100 jaar centrale ondernemingsorganisaties in Nederland. (Wormer 1999) Bruin, A.A. de, 'De ziekenfondsen AZA, AOZ, ZZ en het ontstaan van ZAO Zorgverzekeringen', in: K.P. Companje (ed.), Jaarboek HiZ Ziekenfondsen en arbeidersbeweging van Amsterdam tot West-Europa, (Zeist 2000) Bureau voor Economische Argumentatie B.V., Plan Simons: patstellingen en denkrichtingen - op zoek naar draagvlak voor stelselvernieuwing in de zorgverzekering (Hoofddorp 1992) C.A.V.I.NED, Ziekenfondsbeheer (Amsterdam 1934) Centraal Bureau voor de Statistiek, Overzicht van den omvang van het ziekenfondswezen in Nederland op 1 januari 1936 ('s-gravenhage 1936) Centraal Bureau voor de Statistiek, De verzekering tegen de kosten van Ziekenhuisverpleging in Nederland op 1 Januari 1940 ('s-gravenhage 1940) Centrale Commissie voor het Ziekenfondswezen, Overzicht van de werkzaamheden der Centrale Commissie Dekker, Bereidheid tot Verandering. Rapport van de Commissie Structuur en Financiering Gezondheidszorg ('s-gravenhage 1987) Commissie voor het Ziekenfondswezen vanaf september 1935 tot juli (Amsterdam 1936) Companje, K.P., 'Ziekenfonds of particulier? Over de relatie artsen-ziektekostenverzekeraars in Nederland', in: Geschiedenis der Geneeskunde 1 (1998) Companje, K.P., Over artsen en verzekeraars. Een historische studie naar de factoren, die de relatie ziekenfondsen - artsen vanaf 1827 op landelijk en regionaal niveau hebben beïnvloed (dissertatie; Utrecht 1997) Companje, K.P., Inventaris op het archief van de DGVN (Utrecht 1992) Correspondentieblad van de Federatie van Vereenigingen voor Ziekenhuisverpleging in Nederland, - Opgericht 26 november De nood der vrijwillige ziekenfondsverzekering. Rede uitgesproken door de Heer C.J. van Lienden in het Demonstratief Congres op 22 juli 1950 in de grote zaal van de Dierentuin, 's-gravenhage. (Den Haag 1950) De plaats van het Ziekenfonds der toekomst naast de publiekrechtelijke organen voor gezondheidszorg en sociale verzekering. Rede uitgesproken 14 Nov te Utrecht, ter jaarvergadering van de Centrale Bond van Ziekenfondsen door de voorz. de heer C.J. van Lienden. (Utrecht 1947) De Vakbeweging. Tijdschrift van het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigingen De wettelijke regeling der Ziekenfondsen. Prae-advies van E. Kupers. (Nijmegen 1930) De wettelijke regeling van het ziekenfondswezen. Prae-advies door Dr. C.F. Schreve. (z.p. z.j.) Elink Schuurman, W.H.A., Samenwerking van ziekenfondsen. Rede van Mr. W.H.A. Schuurman voor den Provincialen Bond van Ziekenfondsen (Alkmaar 1915) Elzinga, M., De vereenigingen voor ziekenhuisverpleging, met name in Friesland, gezien binnen het kader der geneeskundige verzekering (dissertatie; Wageningen 1940) Federatie VMZ, Het toekomstig Ziekenfondswezen. Een beschouwing n.a.v. een Rapport van een Commissie vanwege de Stichting van den Arbeid (Utrecht 1949) Fernhout, R., '3. Incorporatie van belangengroeperingen in de sociale en economische wetgeving', in: Festen, H., 125 jaar geneeskunst en maatschappij. Geschiedenis van de Koninklijke Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (Utrecht 1974)

3 Festen, H., 'De geschiedenis van het ontstaan van het Centraal Orgaan Ziekenhuistarieven', in: L.J. de Wolff (red.), De prijs voor de gezondheid. Het Centraal Orgaan Ziekenhuistarieven (Baarn 1984) Federatie VMZ, Adres betreffende het Ontwerp Ziekenfondswet aan de Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid. (Utrecht 1952) Funke, V., B. van Lier, Ondernemers in Verzekeringen. De Goudse (Gouda 1999) Gales, B.P.A., Het Verbond van Verzekeraars in Nederland Een geschiedenis van vrijheid in gebondenheid van het Nederlandse Verzekeringswezen. (Den Haag 1988) Gales, B.P.A., T. Langenhuyzen, 'Schadeverzekering tussen 1890 en 1950', in: J. van Gerwen en Leeuwen, M.H.D. v.,studies over zekerheidsarrangementen. Risico's, risicobestrijding en verzekering in Nederland vanaf de Middeleeuwen. (Amsterdam 1998) Genabeek, J.A.G.M. v., Met vereende kracht risico's verzacht. De plaats van onderlinge hulp binnen de negentiende-eeuwse particuliere regelingen van sociale zekerheid. (Amsterdam 1999) Genabeek, J.A.G.M. v., Onderlinges , in: J. van Gerwen en M. van Leeuwen (ed.), Studies over zekerheidsarrangementen, Godsvrede of Strijd? Openingsrede van den Voorzitter C.J. van Lienden op de Bondsraadsvergadering van de Centrale Bond van Ziekenfondsen op 20 januari 1940 te Utrecht. (Utrecht 1940) Grünwald, C.A., '3. De groei van de gezondheidszorg', in: J.A.M. Maarse en I.M. Mur-Veeman (red.), Beleid en beheer in de gezondheidszorg, Hamilton, G.J.A., 'Zorg, verzekering en de nieuwe Mededingingswet', in: Medisch Contact 52 (1997) Handen af! van onze ziekenfondsen. Rede uitgesproken door den heer W.M. Metman op het Demonstratief Congres van de Landelijke Federatie ter Behartiging van het Ziekenfondswezen, gehouden op Zaterdag 22 februari (Utrecht 1936) Hendriks, J.P.M., 'De rol van de overheid', in: L.J. de Wolff, De prijs voor de gezondheid. Het Centraal Orgaan Ziekenhuistarieven (Baarn 1984) Hertogh, M., 'Geene wet, maar de Heer!' De confessionele ordening van het Nederlandse socialezekerheidsstelsel ( ) (Tilburg 1998) Het Ziekenfonds. Orgaan van de Landelijke Federatie ter Behartiging van het Ziekenfondswezen Hoeven, E.W. v.d., ANOZ van A tot Z. Vijftig jaar landelijk ziekenfonds en zijn eigenaardigheden. (Zeist 1996) Hoeven, H.C. v.d., De lange weg naar een wettelijke regeling, (Amsterdam z.j.) Hoeven, H.C. v.d., Ziekenfondsen en de Duitse bezetting. De werkelijkheid over het Ziekenfondsenbesluit (Lelystad 1989) Hoeven, H.C. en E.W. v. d., Om welzijn of winst. 100 jaar Ziekenfondsen en Sociale Zekerheid (Deventer 1993) Hoogenboom, L.J., F.J. Keers, Het Ziekenfondswezen (Wassenaar 1948) Jaarboeken van het R.K. Werkliedenverbond in Nederland, betrekking hebbende op omvang en werkzaamheden. Japenga, C.J., H.F. v.d. Velden, 'Het geneeskundig beroep en de regionale differentiatie in organisatie en financiering van de gezondheidszorg in Nederland ( ), in: Tijdschrift voor sociale geschiedenis 4 (1992) Jong, N. d., 'Ontwikkelingen in het pakket en aanspraken verzekerden', in: J.W. van der Linden en J.L.M. van den Heuvel (red.), Zorg verzekerd... Ontwikkelingen in de sociale ziektekostenverzekering vanaf 1965: aanspraken en bestuurlijke organisatie. Gedenkboek ter gelegenheid van de vrijwillig vervroegde uittreding van mr. R.J. Boerlaage (Amstelveen 1989) Jonkman, C.J., Ziekenfondsen en ambtenarenziektekostenverzekeringen (Assen 1968) Juch, A., De medisch specialisten in de Nederlandse gezondheidszorg. Hun manifestatie en consolidatie, (dissertatie; Rotterdam 1997) Kanttekeningen op het Ontwerp Ziekenfondswet (s.l. 1963) Kloosteroverleg, Persbericht. Een integrale aanpak van ziekte, arbeidsongeschiktheid en reïntegratie. (Amersfoort 1998) Kloosteroverleg, Position Paper. (Amersfoort 1998) KLOZ, Het KLOZ en de bereidheid tot verandering. Reactie van het KLOZ op het rapport van de Commissie Structuur en Financiering Gezondheidszorg (Commissie Dekker) en het Regeringsstandpunt daarover, geschreven voor de hoorzitting op 31 augustus 1987 van de vaste Commissies voor de Volksgezondheid en voor Welzijn en Cultuur uit de Tweede Kamer der Staten- Generaal. (Houten 1987) KLOZ, Stelselwijziging zorgsector: KLOZ-commentaren (z.p. z.j.)

4 Knoop, A., K, Schuiringa, Door allen voor allen, een heerlijk streven. Een kleine geschiedenis van het kruiswerk in Nederland naar aanleiding van de herbouw van een wijkgebouw van Het Groene Kruis in het Nederlands Openluchtmuseum. (Arnhem 1998) Kunneman, H.L., Bereid en in Staat. Volksgezondheid en verzekeringsbedrijf. (Den Haag 1955) Kunneman, H.L., De Ziektekostenverzekering. Insurance against costs of medical treatment. (dissertatie; Zeist 1951) Landelijke Federatie ter Behartiging van het Ziekenfondswezen, De ziekenfondsen. Hun Verleden, Heden en Toekomst. (Utrecht 1930) Leclercq, W.L., Geschiedenis van het Algemeen Ziekenfonds voor Amsterdam, april 1947 (Amsterdam 1947) Leeuwen, M.H. v., Vakbondszorg circa , in: J. van Gerwen en M. van Leeuwen (ed.), Studies over zekerheidsarrangementen, Mierlo, J.G. A. v.,'ziekenfondsen, particuliere ziektekostenverzekeraars en stelselherziening ziektekosten', in: J.G.A. van Mierlo en L.Gerrichhauzen, Het particulier initiatief in de nederlandse verzorgingsmaatschappij. Een bestuurskundige benadering. (Lochum 1988) Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Beweging in de zorg. Krachten en ontwikkelingen binnen het stelsel. (Den Haag 2000) Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Grenze(n)loze zorg. Het Nederlandse zorgbestel in internationaal-rechterlijk perspectief. (Den Haag 2000) Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Zicht op Zorg. Plan van aanpak Modernisering AWBZ. (Den Haag 1999) Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst, Rapport omtrent den toestand der ziekenfondsen in Nederland (2 dln.; Amsterdam ) Okma, G.H., Studies on Dutch health politics, policies and law (dissertatie; Utrecht 1997) Pieters, D., De Nederlandse zorgverzekering in het licht van het recht van de EG. Achtergrondstudie in opdracht van de Raad voor de Volksgezondheid en de Zorg bij het RVZ-advies Europa en gezondheidszorg. (Zoetermeer 1999) Querido, A., De Wit-Gele vlam. Gedenkboek ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Nationale Federatie het Wit-Gele kruis. (Utrecht 1973) Rapport der Commissie tot onderzoek naar de mogelijkheid meer eenheid te brengen in het Ziekenfondswezen in ons land (Zeist 1925) RVZ, Besturen in overleg. Advies uitgebracht door de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. (Zoetermeer 1998) RVZ, Sociale zekerheid en zorg. Kansen en bedreigingen op het grensvlak van de sociale zekerheid en de zorg. (Zoetermeer 1996) Reijden, J.P. v.d., Onze kostelijke gezondheid (Amsterdam 1987) Roebroek, J.M., M. Hertogh, 'De beschavende invloed des tijds'. Twee eeuwen sociale politiek, verzorgingsstaat en sociale zekerheid in Nederland. (Den Haag 1998) Roscam Abbing, H., F.F.N. Rutten, Verleden en toekomst van het ziektekostenverzekeringsstelsel in Nederland. Een economisch-juridische studie (Deventer 1985) Samen slagvaardig. Een kijk op professionele belangenbehartiging bij politiek en overheid. (Rotterdam 1994) Schut, F.T., Competition in the Dutch health care sector (Rotterdam 1995) Schuurmans Stekhoven, W., Het nieuwe ziekenfondsrecht. Handboek voor de practijk. (Deventer 1942) STICHTING AUTONOME ZIEKENFONDSEN. "een nadere verklaring". Antwoord aan de heer C.J. van Lienden. (z.p. z.j.) Smit, W.B., Het vraagstuk der ziekenhuisverpleging voor de gemeente (Haarlem 1939) Stichting Nederlandse Sanatorium Verzekering, 25 jaar sanatoriumverzekering (z.p. z.j.) Stichting van de Arbeid, Rapport inzake de toekomstige organisatie van het ziekenfondswezen, (Den Haag 1949) Stolk, C., Een dringende eisch voor onze Vereenigingen. Rede gehouden voor de Algemeene Vergadering van de Federatie van Vereenigingen voor Ziekenhuisverplegingsvereniging in de provincie Friesland, te Leeuwa rden, op woensdag 9 juli (st-annaparochie 1930) Stuurgroep Zorgkantoren Nieuwe Stijl, Zorgkantoren. Vernieuwing in de uitvoering van de AWBZ. (Zeist 1997) Swenker, M., Fundamentele problemen rond het Ontwerp Ziekenfondswet (Nijmegen 1952)

5 Teeuwen, R.T.S.M., 'Een korte terugblik tot begrip van de ziekenfondsen vanaf 1945', in: Kontakt. Jubileumuitgave vereniging van directeuren van Zorgverzekeraars Nederland. (1995) Teeuwen, R.T.S.M., Het ziekenfondsbestel in historisch perspectief. Onderscheidene kenmerken van Nederlandse ziekenfondsen. (Zeist 1998) Teeuwen, R.T.S.M., Ontwikkeling Doelstelling Ziekenfondsen en hun Landelijke Organisaties, (Zeist 1993) Tweede Kamer, vergaderjaar , 21592, nr. 3, Nadere wijziging van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en de Ziekenfondswet, alsmede daarmee samenhangende wijzigingen in enige andere wetten, in het kader van de geleidelijke wijziging van het stelsel van ziektekostenverzekering (Wet stelselwijziging tweede fase) (Den Haag 1990) Tweede Kamer, vergaderjaar , 427 nr. 21, Raad op Maat. Rapport van de bijzondere commissie (De Jong) vraagpunten adviesorganen. (Den Haag 1991) Tweede Kamer, vergaderjaar , 22393, Modernisering zorgsector, weloverwogen verder (Den Haag 1993) Tweede Kamerstukken, zitting , 531. Regeling der ziekenverzorging. Ontwerp van wet. No. 2 Tweede Kamerstukken, zitting , 531. Regeling der ziekenverzorging. Memorie van toelichting. No. 3. Tweede Kamerstukken, zitting , 531. Voorlopig verslag. No. 1 Tweede Kamer der Staten-Generaal, Onderzoek besluitvorming gezondheidszorg. Gesprekken, achtergrondstudies en bijlagen. (Den Haag 1994) Tijn, T. v., Het sociale leven in Nederland , in: J.C. Boogman e.a., Geschiedenis van het moderne Nederland, Uden, C.W.A. v., Gezondheidszorg in eigen hand. Vijfentwintig jaar geschiedenis van het Centraal Ziekenfonds in het bisdom Den Bosch (Tilburg 1955) Valk, L.A. v.d., Overheid en verzekeringsbedrijf, in: J. van Gerwen en M. van Leeuwen (ed.), Studies over zekerheidsarrangementen, Valk, L.A. v.d. Van pauperzorg tot bestaanszekerheid Een onderzoek naar de ontwikkeling van de armenzorg in Nederland tegen de achtergrond van de overgang naar de Algemene Bijstandswet, (Amsterdam 1986) Velden, H.F. v.d., Financiële toegankelijkheid tot gezondheidszorg in Nederland, Medische armenzorg, ziekenfondsen en de verenigingen voor ziekenhuisverpleging op nationaal en lokaal niveau (Schiedam, Roordahuizum en Amsterdam) (dissertatie; Rotterdam 1993). Velden, H.F. v.d., 'Het solidariteitsspel', in: Raad voor de Volksgezondheid & Zorggerelateerde dienstverlening, Volksgezondheid met beleid. Verkenningen van een breukvlak. (Zoetermeer 1996) Veldkamp, G.M.J., Herinneringen Le carnaval des animaux politiques. ('s-gravenhage 1993) Veldkamp, G.M.J., A. Bartels, Volksgezondheidsnota 1966 (Den Haag 1966) Veldman, J., Geschiedenis Ziekenfondswezen, (z.p. z.j.) Verhallen, H.J.G., R. Fernhout, P.E. Visser, G.B. van Hees, T. Holterman (ed.), Corporatisme in Nederland. Belangengroepen en democratie. (Alphen aan de Rijn 1980) VNZ, Adres van de Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen aan de leden van de Vaste Commissies voor de Volksgezondheid en voor Welzijn en Cultuur van de Tweede Kamer der Staten- Generaal inzake het rapport van de Commissie Structuur en Financiering Gezondheidszorg, "Bereidheid tot verandering" en het regeringsstandpunt daarover (Zeist 1987) VNZ, Het ziekenfonds op eigen benen. Discussienota vanuit het secretariaat van de VNZ over het stelsel van ziektekostenverzekering in de komende jaren. (Zeist 1986) VNZ, Op weg naar de zorgverzekering. Standpunt van de Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen over het te volgen beleid inzake het invoeringstraject van de zorgverzekering. (Zeist 1989) VNZ, Solidariteit en doelmatigheid. Een eerste proeve van een bijdrage van de Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen aan de discussie over de toekomstige structuur en financiering van de Nederlandse gezondheidszorg. (Zeist 1987) VNZ en NPZ, van tweeën één. (Zeist 1988) VNZ/KLOZ, Zicht op convergentie (Houten 1994) Vries, P. d., MC De geschiedenis van het verzet der artsen in Nederland (Haarlem 1949) Welke leering hebben wij te trekken uit de door den Algemeene Raad gevoerde actie tot bevordering van het Ziekenfondswezen. Prae-advies van den heer K. Kruithoff aan de vergadering van het

6 Christelijk Nationaal Vakverbond, te houden te Utrecht op Woensdag 11 October (Utrecht 1933) Wat is en wat doet het KLOZ? (z.p. z.j.) Wolf, A.A.J. d., 25 Jaar onderlinge ziekteverzekering in het bisdom Breda. Verslagboek over de periode (Breda 1955) Zelfbeheer. Orgaan van het Nederlandsch Verbond van Ziekenkassen en -fondsen (N.V.Z.) Zeven, P.A., Ziektekostenverzekering (Amsterdam 1963) Ziekenfondsnieuws. Orgaan van de Centrale Bond van Onderling Beheerde Ziekenfondsen. Ziekenfondsraad, Rapport betreffende de ontwikkeling van de Nederlandse Ziekenfondsverzekering (Amsterdam 1959) Ziekenfondswet, editie Schuurman en Jordens (Zwolle 1980) Zilveren Kruis: verzekering. Een geschiedenis. (Noordwijk z.j.) Zorgverzekeraars Nederland, Jaarbericht 1999 (Zeist 2000) Zorgverzekeraars Nederland, Zorgverzekeraars en geneesmiddelen: Een nieuwe aanpak. (Zeist 2000) Zorgverzekeraars Nederland, ZN/KPZ Regiovertegenwoordiging nieuwe stijl (Zeist 1998)