Beleidsbrief. Onderwijs ( ) Nr oktober 2015 ( ) ingediend op. ingediend door viceminister-president Hilde Crevits

Transcriptie

1 ingediend op 512 ( ) Nr oktober 2015 ( ) Beleidsbrief Onderwijs ingediend door viceminister-president Hilde Crevits verzendcode: OND

2 2 512 ( ) Nr. 1 I. INHOUDSTAFEL I. Inhoudstafel... 2 II. Lijst met afkortingen... 5 III. Managementsamenvatting... 7 IV. Strategische en operationele doelstellingen Strategisch doel 1: Talenten van elke lerende ten volle ontwikkelen... 9 Alle kinderen stevige fundamenten geven door een sterk basisonderwijs... 9 Inzetten op een maximale participatie aan kleuteronderwijs vanaf drie jaar... 9 Het lager onderwijs naar waarde schatten... 9 De lat hoog leggen voor alle leerlingen door het secundair onderwijs te moderniseren Studenten in het hoger onderwijs maximale kansen op slagen en internationale ervaring geven Volwassenonderwijs als partner in levenslang leren Samenwerking tussen het kunstonderwijs en de cultuuractoren Leerdoelen scherpstellen om sterke persoonlijkheden te vormen Competenties van Nederlands en moderne vreemde talen blijvend verbeteren Van leren en werken een volwaardig onderwijstraject maken Een vlotte doorstroom van het onderwijs naar de arbeidsmarkt realiseren Vlaamse kwalificatiestructuur uitrollen met verkorte procedures Een geïntegreerd kwaliteitskader voor beroepsopleidingen invoeren Via betere randvoorwaarden het werkplekleren stimuleren Competenties verworven in niet-formele/informele contexten erkennen 19 Leerlingen warmer maken voor STEM Werk maken van werk in zorgsector Ondernemerschap en ondernemingszin aanmoedigen Werking regionale technologische centra optimaliseren Een betere studiekeuzebegeleiding realiseren Ondersteuning van lerenden versterken Het uitrollen van het beleid voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften De financiële drempel tot participatie aan onderwijs aanpakken via schoolen studietoelagen De (digitale) geletterdheid en mediawijsheid verhogen Leerlingenvervoer verbeteren Strategisch doel 2: Voldoende, deskundig en gemotiveerd onderwijspersoneel garanderen De lerarenopleiding versterken Brussel 02/

3 512 ( ) Nr. 1 3 Een professionele, uitdagende en meer gevarieerde onderwijsloopbaan realiseren Een loopbaanlange professionalisering en ondersteuning van leerkrachten realiseren Strategisch doel 3: Onderwijsinstellingen versterken Het inschrijvingsbeleid vereenvoudigen en vernieuwen Een optimalisatie van het onderwijslandschap mogelijk maken Naar een meer eenvormig landschap voor internaten evolueren De werkingsmiddelen in het leerplichtonderwijs evalueren Het aanbod en de financiering in het hoger onderwijs bijsturen Het onderwijsbeleid voeren in de Vlaamse Rand en Brussel Internationale ontwikkelingen vertalen in Vlaams onderwijsbeleid Juridisering, regeldruk en planlast terugdringen Een globaal akkoord om planlast te verminderen Scholen ondersteunen bij de toenemende juridisering Regels verminderen, schoolproof maken en verduidelijken Moderne dienstverlening In dialoog gaan vergt duidelijke communicatie Strategisch doel 4: Werk maken van een Masterplan Scholenbouw Masterplan scholenbouw uitwerken ICT-infrastructuur vernieuwen Strategisch doel 5: Topkwaliteit realiseren Instellingen verantwoordelijkheid geven voor kwaliteitszorg De kwaliteit versterken door informatierijke omgevingen te creëren Aandacht voor transversaal beleid VI. Bijlage 1 Uittreksel uit de regelgevingsagenda VII. Bijlage 2: Overzicht van de wijze waarop gevolg werd gegeven aan de resoluties en moties van het tijdens de lopende legislatuur 56 VIII. Bijlage 3 Inhoudelijke rapportering over de opvolging van de aanbevelingen van het Rekenhof IX. Bijlage 4: Overzicht van de wijze waarop gevolg werd gegeven aan de arresten van het Grondwettelijk Hof en van het Hof van Justitie waarin Vlaamse decreten werden vernietigd of ongrondwettig of strijdig met het EU-recht werden bevonden X. Bijlage 5: Koppeling tussen Begroting en Beleidsbrief XI. Bijlage 6: Samenvatting van het kerntakenplan Onderwijs en Vorming Context Structuur van het beleidsdomein Samenvatting kerntakenplan Radicaal digitaal en verdere digitalisering

4 4 512 ( ) Nr. 1 Vereenvoudiging van regelgeving en procedures, vermindering planlast Efficiënte interne werking en single audit Toetsing van het kerntakenplan aan het globaal kader dat bijdraagt tot een resultaats- en klantgerichte overheid Eigen dienstverlening door de overheid, rechtstreeks aan de burger en aan organisaties Regelgeving Handhaving en inspectie Erkenningen Subsidies Entiteits- en beleidsdomeinoverschrijdende samenwerking Engagement van het beleidsdomein m.b.t. de besparingsdoelstelling 116 4

5 512 ( ) Nr. 1 5 II. LIJST MET AFKORTINGEN ASEM: Asia-Europe Meeting BEN: bijna-energieneutraal BFUG: Bologna Follow-up Group BSO: beroepssecundair onderwijs BUSO: buitengewoon secundair onderwijs CABO: commissie van advies voor het buitengewoon onderwijs CBE: centrum voor basiseducatie CLB: centrum voor leerlingenbegeleiding CLIL: Content and Language Integrated Learning CVO: centrum voor volwassenenonderwijs DAC: Derde Arbeidscircuit DBSO: deeltijds beroepssecundair onderwijs DHO: databank Hoger Onderwijs DKO: deeltijds kunstonderwijs EHBO: Eerste Hulp Bij Ongevallen EVC: erkenning van competenties FOD WASO: Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg GCES: Governing Complex Education Systems GECO: Gesubsidieerde Contractueel GON: geïntegreerd onderwijs HBO5: Hoger Beroepsonderwijs HIVO: hogere instituut voor opvoedkunde ION: inclusief onderwijs KBS: Koning Boudewijnstichting KOOGO: koepel van ouderverenigingen van het officieel gesubsidieerd onderwijs LIO-baan: leraar-in-opleidingsbaan LOP: Lokaal Overlegplatform MFC: multifunctioneel centrum NT2: Nederlands tweede taal NVAO: Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie OBPWO: onderwijskundig beleids- en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek OESO: Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling OKOT: onderwijskwalificerende opleidingstrajecten OV: opleidingsvorm PAV: Project Algemene Vakken PIAAC: Programme for the International Assessment of Adult Competencies PISA: Programme for International Student Assessment 5

6 6 512 ( ) Nr. 1 ROK: gemeenschappelijk referentiekader voor onderwijskwaliteit RTC: regionale technologische centra SBO: strategisch basisonderzoek SERV: Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen SNPB: samenwerkingsverband netgebonden pedagogische begeleidingsdiensten STEM: Science - Technology Engineering Mathematics SVS: Stichting Vlaamse Schoolsport TALIS: Teaching And Learning International Survey TSO: technisch secundair onderwijs VCOV: Vlaamse confederatie van ouders en ouderverenigingen VDAB: Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling VIAA: Vlaams Archiveringsinstituut VIVO: Vlaams Instituut voor Vorming en Opleiding in de social profit VLHORA: Vlaamse Hogescholenraad VLIR: Vlaamse Interuniversitaire Raad VLOR: Vlaamse Onderwijsraad VLUHR: Vlaamse Universiteiten en Hogescholen Raad VSK: Vlaams Scholierenkoepel 6

7 512 ( ) Nr. 1 7 III. MANAGEMENTSAMENVATTING Onderwijsbeleid start vanuit vertrouwen en gedeelde verantwoordelijkheid. Een dynamisch, krachtdadig en efficiënt onderwijsbeleid komt steeds tot stand in nauw overleg met alle betrokken partners: in de eerste plaats de leerkrachten en directies, de onderwijsverstrekkers en ondersteuners, maar evenzeer de leerlingen en hun ouders. Vertrouwen en verantwoordelijkheid geven om op basis van breed overleg voor elke lerende het best mogelijke leertraject te garanderen, dat is de basis van mijn beleid. Deze visie respecteert elk onderwijsniveau vanuit zijn eigen specificiteit en autonomie, maar kijkt ook verder naar onderwijs als een levenslang continuüm voor elke lerende. Samen maken wij onderwijs. Ons basisonderwijs heeft een sterke reputatie en eigenheid. De recente strategische verkenning van de Vlaamse Onderwijsraad (VLOR) met bijhorende krachtlijnen zette dit nog eens in de verf. De kwaliteiten van het basisonderwijs zoals de brede vorming, het inclusieve karakter, de geïntegreerde aanpak of de diversiteit wil ik dan ook waarborgen. Deze kwaliteiten zijn grote troeven om de huidige uitdagingen zoals het M-decreet, de diversiteit en de vluchtelingenstroom met succes aan te gaan. Omwille van die kwaliteiten blijven we ook inzetten op een maximale participatie aan het kleuteronderwijs vanaf de leeftijd van drie jaar. Tenslotte wil ik krachtige leer- en werkomgevingen voor leerkrachten en scholen creëren door onderlinge kruisbestuiving en duurzame professionalisering. Ook ons secundair onderwijs behoort internationaal tot de top. Op basis van het geleverde verkenningswerk wil ik in nauw overleg met de onderwijspartners de uitvoering van het masterplan secundair onderwijs concreet maken en voorleggen aan de Vlaamse Regering. Dit impliceert niet alleen een actualisering en reductie van het studieaanbod maar ook een matrix die de inhoud van het toekomstige secundair onderwijs bepaalt en een brede conceptnota over de architectuur van het toekomstige secundair onderwijs. Daarbij ligt de focus op het keuzetraject van de leerling vanaf het basisonderwijs waarbij hij na het eerste jaar van het secundair onderwijs een basisoptie blijft kiezen, alsook een kwaliteitsvolle basisvorming en voldoende ruimte voor differentiatie krijgt. Ook het parlementair debat rond de eindtermen later dit jaar zal daarin een belangrijke plaats krijgen, net als de bevindingen van het Science - Technology Engineering Mathematics (STEM)-platform. Een belangrijk luik in de uitvoering van het masterplan secundair onderwijs is de opwaardering van het huidig technisch en beroepssecundair onderwijs (tso en bso). De Vlaamse Regering heeft op dit vlak de conceptnota over duaal leren goedgekeurd waarmee we van leren en werken een positieve keuze willen maken. Op basis van de ervaringen en resultaten van de proefprojecten die dit jaar starten zullen we duaal leren verder implementeren als een volwaardige leerweg. In het hoger onderwijs werd dankzij de constructieve samenwerking met de instellingen op vier belangrijke werven significante vooruitgang geboekt: kwaliteitszorg, rationalisatie, flexibilisering en oriëntering. Vooral op de laatste twee liggen de uitdagingen voor komend werkjaar. Op basis van het VLOR-advies rond flexibilisering zullen de nodige decretale initiatieven voorbereid worden om het leerkrediet en de studievoortgang te optimaliseren. Op het vlak van de oriëntering heb ik het afgelopen jaar de opdracht gegeven tot het ontwikkelen van een oriënteringsproef en niet-bindende toelatingsproeven voor zowel de academische STEM-opleidingen als de geïntegreerde lerarenopleidingen. Dit jaar zal er al een prototype van de oriënteringsproef zijn voor een testgroep van leerlingen uit de derde graad secundair onderwijs. Deze proeven zijn verplicht, maar niet bindend en steeds als onderdeel van een groter oriënteringstraject. Een betere studiekeuzebegeleiding, zowel naar het secundair als naar het hoger onderwijs, is dan ook speerpunt van mijn beleid. Sterke partnerschappen en een constructieve samenwerking tussen basis en secundair onderwijs, alsook tussen secundair en hoger onderwijs, zijn daarvoor onontbeerlijk. 7

8 8 512 ( ) Nr. 1 Maar leren stopt niet aan de schoolpoort van het leerplichtonderwijs. Ik maak werk van een visietekst over de hervorming en de schaalvergroting van het volwassenonderwijs. Voor wat het luik NT2 betreft, pleeg ik overleg met mijn collega voor inburgering. In samenwerking met mijn collega s bevoegd voor Cultuur, Inburgering, Jeugd, Sport, Werk en Welzijn zal ik een voorontwerp van decreet opstellen voor een geïntegreerd beleid inzake de erkenning van competenties (EVC). Verder zal ik samen met de onderwijspartners een format ontwikkelen voor onderwijskwalificaties en onafhankelijke beroepskwalificaties. In het deeltijds kunstonderwijs (DKO) werk ik dit najaar op basis van de conceptnota en voorliggende adviezen, in maximaal overleg met de sector, een helder en eenvoudig niveaudecreet uit. Daarbij wil ik de huidige kwaliteit waarborgen en tegelijkertijd meer ruimte creëren voor de creativiteit van leerkrachten, leerlingen en schoolbesturen. Daarnaast wil ik de vruchtbare wisselwerking tussen academies en het leerplichtonderwijs, maar ook met lokale culturele actoren en amateurkunsten stimuleren. In het kader van extra schoolcapaciteit kende ik in miljoen euro extra toe. Hiermee worden minstens extra plaatsen gecreëerd. Om de komende jaren de reguliere en bijkomende middelen voor scholenbouw optimaal te investeren wil ik het masterplan scholenbouw realiseren. Op mijn voorstel heeft de Vlaamse Regering hierover de conceptnota Samen bouwen aan een sterker schoolpatrimonium goedgekeurd. Het plan biedt een antwoord op de noden en de uitdagingen op het vlak van schoolinfrastructuur in Vlaanderen en Brussel en legt duidelijk nieuwe accenten. In de toekomst zal de chronologie van een bouwdossier niet meer het enige criterium zijn om subsidies toe te kennen, de capaciteitsmiddelen worden in de reguliere uitgaven geïntegreerd en nieuwe en vernieuwde schoolgebouwen zullen vlotter voor verschillende doeleinden kunnen worden gebruikt. Ik zal in overleg met de onderwijskoepels en het GO! het Masterplan Scholenbouw verder uitwerken. Na de bespreking ervan in het zal ik werk maken van de concrete uitrol van het masterplan scholenbouw. Het terugdringen van planlast die de autonomie van scholen en leerkrachten inperkt is een andere belangrijke beleidsprioriteit. Het afgelopen jaar gaf ik aan het veld de kans om voorstellen te doen om de planlast te reduceren. Op basis van dit onderzoek ga ik aan de slag om samen met mijn administratie, de inspectie en alle onderwijspartners te komen tot een globaal plan om de planlast voor leerkrachten en scholen terug te dringen. Ik zal hierbij specifiek aandacht hebben voor acties met betrekking tot regelgeving, het curriculum, informatisering, kwaliteit en inspectie en het beleidsvoerend vermogen. Ook vraag ik de sociale partners om hun verantwoordelijkheid op te nemen om ervoor te zorgen dat de planlast die niet rechtstreeks vanuit de overheid komt, maar wel invloed is op de leerkracht of de school, terug te dringen. Want onderwijs is mensenwerk. Dynamisch en kwaliteitsvol onderwijs realiseren we in de eerste plaats dankzij het harde en vaak excellente werk van leerkrachten, docenten, professoren én hun teams. Het is mijn ambitie een professionele, uitdagende en meer gevarieerde onderwijsloopbaan te realiseren. Dit begint bij het versterken van de lerarenopleiding zowel inhoudelijk inzake te onderwijzen vakinhouden en didactische vaardigheden, als vormelijk, door een transparant opleidingslandschap. Maar dit kan vooral door een breed gedragen en duurzaam loopbaanpact. We hebben daarbij bewust gekozen voor een pact, niet alleen omdat dit betekent dat het breed gedragen wordt, maar ook omdat we hiermee willen benadrukken dat het moet gaan om een duurzame visie die de krijtlijnen uitzet voor de uitdagingen van de toekomst. Veel aandacht zal daarbij naar aanvangsbegeleiding gaan. In respectvol overleg met alle betrokken partners vertrouwen en verantwoordelijkheid geven om samen in de klas en in de school het beste onderwijstraject voor elke lerende uit te tekenen, dat is onze missie voor het komende beleidsjaar. 8

9 512 ( ) Nr. 1 9 IV. STRATEGISCHE EN OPERATIONELE DOELSTELLINGEN 1. Strategisch doel 1: Talenten van elke lerende ten volle ontwikkelen Alle kinderen stevige fundamenten geven door een sterk basisonderwijs Inzetten op een maximale participatie aan kleuteronderwijs vanaf drie jaar Realisaties Er werd een kwalitatieve en kwantitatieve analyse voorbereid om een scherper beeld te krijgen van de kleuterparticipatie in Vlaanderen. Plannen Via een literatuuronderzoek, een bevraging onder experten en een analyse van de beleidsmaatregelen van de voorbije jaren wil ik komen tot een rapport met een globaal pakket aan zinvolle en efficiënte beleidsmaatregelen en goede praktijkvoorbeelden. Op basis van de inzichten die het rapport zullen opleveren, wil ik tegen halfweg 2016 komen tot nieuwe beleidsvoorstellen waardoor meer kleuters ingeschreven worden en nadien ook meer aanwezig zijn in de klas. Een warme overgang van de thuis- of kinderopvang naar het kleuteronderwijs is cruciaal. De huizen van het Kind hebben hier ook een belangrijke rol in. Samen met mijn collega s bevoegd voor Welzijn en Inburgering zal ik tot voorstellen komen om die transitie voor elk kind vlotter te laten verlopen. Het lager onderwijs naar waarde schatten Realisaties Door basisscholen te laten leren van elkaar, wil ik de eigen aanpak en de kwaliteit van dit onderwijsniveau verder versterken. Zo werd in het voorjaar van 2015 de website gelanceerd waar basisscholen de eigen praktijk op het vlak van differentiatie op klas- en schoolniveau kenbaar kunnen maken en delen. In 2015 heb ik de opdracht gegeven om twee onderzoeken op te starten die tot doel hebben om inspirerende voorbeelden op het vlak van differentiëren op te sporen en te analyseren, zodat scholen zich hierin kunnen versterken zonder echter dat het niveau en de kwaliteit daalt. Het eerste onderzoek gaat over flexibele leerwegen met het oog op maximale ontplooiingskansen voor alle leerlingen. Het andere onderzoek gaat na hoe basisscholen de competenties van hun schoolteam gericht inzetten en ontwikkelen om zo tegemoet te komen aan de uitdagingen die het lesgeven in de laatste jaren van het lager onderwijs stelt. Twee maatregelen uit het masterplan secundair onderwijs die betrekking hebben op het basisonderwijs werden geïmplementeerd. Sinds 1 september 2015 zijn de eindtermen wereldoriëntatie opgesplitst over twee nieuwe leergebieden wetenschappen en techniek en mens en maatschappij. Daarbij werden geen inhoudelijk nieuwe eindtermen ingevoerd omdat ik geen voorafname wens te doen op het ruimere debat over de herziening van de einddoelen (zie OD1.6). Daarnaast heb ik de nieuwe norm voor het getuigschrift basisonderwijs uitgewerkt die ingegaan is vanaf 1 september Ik heb 9

10 ( ) Nr. 1 ook nieuwe modellen voor dat getuigschrift vastgelegd, waarbij ik tegelijkertijd een gevoelige planlastreductie heb doorgevoerd. Plannen Met belangstelling heb ik kennis gemaakt met de strategische verkenning van de VLOR over de eigenheid van het basisonderwijs. Deze verkenning voedt het debat rond de rol en eigenheid van het lager onderwijs. Ik zal hierover dan ook graag met de VLOR in debat gaan. De resultaten van de onderzoeken naar flexibele leertrajecten en naar de inzet en ontwikkeling van competenties van het schoolteam in het lager onderwijs zal ik actief verspreiden naar het brede onderwijsveld opdat scholen maximaal van elkaar kunnen leren. Met belangstelling kijk ik uit naar de resultaten van het interuniversitair Strategisch Basisonderzoek (SBO) Transbaso dat als doel heeft om alle actoren te versterken die betrokken zijn in het studie- en schoolkeuzeproces, bijvoorbeeld door het verbreden en valideren van bestaande tools die de overgang van basis- naar secundair onderwijs vlotter moet laten verlopen. Ik zal de resultaten van het Transbaso-onderzoek meenemen in de globale aanpak op het vlak van leerlingenbegeleiding (zie OD1.11). De lat hoog leggen voor alle leerlingen door het secundair onderwijs te moderniseren Realisaties Tijdens het voorbije werkjaar heb ik in dialoog met het onderwijsveld verder uitvoering gegeven aan het masterplan secundair onderwijs. Zo heb ik onder meer de nieuwe norm voor het getuigschrift basisonderwijs uitgewerkt (zie 1.1.4), een belangrijke stap gezet op het vlak van duaal leren in de arbeidsmarktgerichte studierichtingen vanaf de tweede graad (zie 1.8) en ingezet op het optimaliseren van de studiekeuzebegeleiding (zie 1.10). Een integrale stand van zaken in de uitvoering van het masterplan secundair onderwijs heb ik aan de Vlaamse Regering meegedeeld. Specifiek met betrekking tot het studieaanbod van het secundair onderwijs heb ik de basisopties en de beroepenvelden van de eerste graad en de studierichtingen van de tweede en derde graad van het voltijds gewoon secundair onderwijs laten screenen. Deze screening toont aan dat er structurele en inhoudelijke aanpassingen aan het studieaanbod wenselijk zijn, studierichtingen in de derde graad bijna altijd een eenduidige finaliteit hebben en een reductie van het studieaanbod mogelijk is. De resultaten van deze screening heb ik voorgelegd aan het en aan de onderwijspartners. In afwachting van de verdere uitrol van het masterplan secundair onderwijs en de actualisering van het studieaanbod heb ik een programmatiestop ingevoerd in het voltijds gewoon secundair onderwijs die ingegaan is op 1 september 2015, met uitzondering van STEM-gerelateerde richtingen. Plannen In nauw overleg met de onderwijspartners wil ik het masterplan secundair onderwijs concreet uitvoeren en voorleggen aan de Vlaamse Regering. De samenhang met de ontwikkelingen op het vlak van duaal leren zal daarbij moeten bewaakt worden (zie OD 1.8) alsmede het samengaan met de ontwikkelingen na de uitrol van het M-decreet. Vertrekkende van de screening van het studieaanbod van het voltijds gewoon secundair onderwijs en de uitrol van de Vlaamse kwalificatiestructuur, zal ik werk maken van een 10

11 512 ( ) Nr voorstel tot actualisatie en reductie van het studieaanbod. Ook werk ik in dialoog met alle onderwijspartners een conceptnota uit over de inhoud en architectuur van het toekomstige secundair onderwijs. Hierbij heb ik oog voor het perspectief van de leerling en zijn keuzeproces, voor het waarborgen van kwaliteitsvolle basisvorming en voor voldoende differentiatie binnen en buiten de klas, en dit voor alle leerlingen. Ook zal ik de impact ervan op het vlak van leerlingenstromen, schoolorganisatie, financiering en subsidiëring en personeel in kaart brengen. Studenten in het hoger onderwijs maximale kansen op slagen en internationale ervaring geven Realisaties Om de tendens van studieduurverlenging een halt toe te kunnen roepen, heb ik in opvolging van het VLOR-advies over studievoortgang de regelgeving hierrond herwerkt. De instellingen kunnen daardoor vanaf het academiejaar over instellingen en opleidingen heen de studieresultaten van studenten opvolgen en zo op een adequatere manier de nodige begeleidings- en heroriënteringsmaatregelen nemen. Dit moet op termijn resulteren in een kortere afstudeertijd. Vanaf dit academiejaar wordt het mogelijk om via de Databank Hoger Onderwijs (DHO) de studierendementsgegevens van studenten te delen tussen instellingen. Het actieplan mobiliteit werd verder uitgevoerd, met de opstart van enkele nieuwe initiatieven zoals het Master Mind Scholarship -programma voor inkomende masterstudenten uit de hele wereld en de opstart van het EQUATIC-project waarbij een systeem van kwaliteitszorg wordt opgezet voor internationale partnerschappen in het hoger onderwijs. De werking van de mobiliteitsprogramma s voor studenten gefinancierd door het beleidsdomein Onderwijs en Vorming werd op elkaar afgestemd en aansluitend werden de bedragen voor alle mobiliteitsbeurzen vastgelegd. Vlaanderen nam deel aan de vijfde ministeriële Asia-Europe Meeting (ASEM) in Riga, die werd besloten met conclusies en een werkprogramma voor de komende twee jaar. Tevens nam Vlaanderen deel aan de negende ministeriële Bolognaconferentie en het vierde Bologna Policy Forum in Yerevan, met het Yerevan Communiqué en het statement van het Bologna Policy Forum als resultaat. Plannen De VLOR heeft een tweede advies uitgebracht over het leerkrediet waarin hij vaststelt dat het leerkrediet complex is en weinig bijdraagt aan studievoortgang. De raad stelt voor het leerkrediet te behouden maar wel te vereenvoudigen met het oog op het beperken van de administratieve lasten voor de studenten, de instellingen en de overheid. Ook adviseert men om voor de examencontracten een alternatief uit te werken dat beter tegemoet komt aan de noden op het vlak van levenslang leren en tweede kans leerwegen in het hoger onderwijs. Verder vraagt de VLOR naar een betere afstemming van het financieringsdecreet op het vereenvoudigingsdecreet waardoor het positief leerkrediet van de studenten als gevolg van de in de loop van het academiejaar behaalde examenresultaten, sneller in rekening zou kunnen worden gebracht worden voor de financiering van de instellingen. Ik zal in opvolging van dit advies de nodige decretale initiatieven voorbereiden in overleg met de hoger onderwijsinstellingen om het gebruik van de flexibilisering in het hoger onderwijs verder te optimaliseren. Binnen DHO 2.0 maak ik werk van een luik mobiliteit met het oog op een betere registratie ervan. Verder zal ik starten met het stroomlijnen en vereenvoudigen van de structuren, organen en processen met betrekking tot de internationalisering in het hoger onderwijs. 11

12 ( ) Nr. 1 De afspraken gemaakt tijdens de vijfde ministeriële ASEM-conferentie in Riga worden uitgevoerd. Vlaanderen zal deelnemen aan pilootprojecten rond gezamenlijke curriculumontwikkeling en work placements. Ook zal Vlaanderen peer learningactiviteiten organiseren rond kwalificatieraamwerken in het hoger onderwijs, de inzetbaarheid en de impact van de hervorming op het werk van academici. Begin september zal de Bologna Follow-up Group (BFUG) het werkprogramma voor de komende drie jaar vastleggen om de in Yerevan gemaakte afspraken uit te voeren. Daarnaast wordt ook ingezet op het mee realiseren van een volledige implementatie van de structurele hervormingen binnen de Europese hoger onderwijsruimte. Voor de volgende ministeriële conferentie in 2018 wordt ook een visie op de toekomst en de governance van de Europese hoger onderwijsruimte na 2020 uitgewerkt. Vlaanderen zal daarbij een trekkersrol blijven opnemen in de werkgroep rond de implementatie van de structurele hervormingen. Vlaanderen zal ook het initiatief nemen om samen met andere partners de externe dimensie van de Europese ruimte voor hoger onderwijs te versterken. Volwassenenonderwijs als partner in levenslang leren Realisaties Ter voorbereiding van een nieuw kader voor volwassenenonderwijs heb ik aan de VLOR gevraagd om de strategische verkenning naar het leren van volwassenen uit 2013 en de bespreking ervan op een studiedag met vertegenwoordigers uit de sector, verder uit te werken tot een advies over de toekomst van het volwassenenonderwijs 1. Dat advies mocht ik in juni 2015 ontvangen. Daarnaast had ik overleg met de partners van het volwassenenonderwijs over hun visie op de toekomst van de sector. In het kader van de flexibilisering van het aanbod NT2, werden nieuwe opleidingsprofielen alfabetisering NT2 ingevoerd. Dit laat de centra voor basiseducatie (CBE) toe om beter in te spelen op de noden van het heterogene publiek. Voor de laaggeletterde anders gealfabetiseerde cursisten kwam er een aangepast opleidingsprofiel Latijns schrift. Vanaf 1 september 2015 kunnen de CBE het aanbod alfabetisering NT2 ook in open modules op maat van de cursist organiseren. Mijn collega bevoegd voor Inburgering heeft, in overleg met mij, aan de onderwijsinspectie de opdracht gegeven om in het najaar van 2015 een onderzoek uit te voeren naar het aanbod NT2 en de bestaande noden op dit vlak. De inspectie zal op basis van een data-analyse, een bevraging van de betrokken centra en via werkbezoeken een objectieve analyse en evaluatie maken van het huidige aanbod NT2 in het volwassenenonderwijs. Het onderzoek brengt de noden van de anderstaligen in kaart en formuleert aanbevelingen om het aanbod NT2 hierop beter af te stemmen. Plannen Werken aan rationalisatie en schaalvergroting zijn twee belangrijke uitdagingen voor het volwassenenonderwijs. Om deze te realiseren zal ik de knelpunten in de regelgeving die initiatieven daartoe bemoeilijken of verhinderen onderzoeken en zo nodig wegwerken. Verder maak ik werk van een visietekst over de hervorming van het volwassenenonderwijs die ik aan de Vlaamse Regering zal voorleggen. Doel is om op basis van de feedback op deze visietekst voor het zomerreces een definitief plan over de hervorming van het volwassenenonderwijs aan de Vlaamse Regering voor te leggen. Hierin zullen ook de resultaten van de NT2-analyse door de onderwijsinspectie verwerkt zijn. Voor zowel de visietekst als het definitieve plan overleg ik, voor wat het luik NT2 1 VLOR (2015). Bouwstenen voor een slagkrachtig volwassenenonderwijs. 12

13 512 ( ) Nr betreft, met mijn collega bevoegd voor inburgering aangezien de middelen voor de organisatie van het NT2-aanbod onder haar beheer komen. In samenspraak met mijn collega bevoegd voor Inburgering zal ik de impact van de extra middelen voor de organisatie van het aanbod NT2 evalueren met het oog op de verdere toekenning in de volgende schooljaren. Op basis van de resultaten van het onderzoek door de onderwijsinspectie zal ik samen met mijn collega s bevoegd voor Inburgering en Werk en in overleg met de aanbodverstrekkers bekijken of en hoe een vernieuwd afsprakenkader om een goede afstemming van het NT2-aanbod op de noden van alle anderstaligen te garanderen, nodig is. Samen met mijn collega bevoegd voor Inburgering zal ik verschillende scenario s aftoetsen om te komen tot een behoeftedekkend, flexibel en vraaggestuurd aanbod NT2 in functie van de noden en de competenties van de NT2-cursist en met voldoende geografische spreiding. Naast werken met nieuwe technologieën (zoals leren op afstand) kan een aanbod met private aanbodverstrekkers eventuele hiaten opvullen. Ik zal hierbij rekening houden met de tijdelijke noden die zijn ontstaan naar aanleiding van de recente vluchtelingenstroom waardoor de mensen die hier asiel krijgen snel toegang krijgen tot een NT2-opleiding in het volwassenenonderwijs (zie ook SD 6). Samenwerking tussen het kunstonderwijs en de cultuuractoren Realisaties Op 17 juli 2015 heeft de Vlaams Regering op mijn initiatief de conceptnota Niveaudecreet deeltijds kunstonderwijs goedgekeurd. Deze conceptnota wil het pad effenen voor een niveaudecreet DKO dat in deze legislatuur in werking zal treden. De conceptnota omvat een aantal beleidskeuzes die de huidige kwaliteit willen waarborgen en de doelgerichtheid bewaken. Tegelijk wil ik meer ruimte creëren voor de creativiteit van leerkrachten en leerlingen en de schoolbesturen meer bewegingsvrijheid en verantwoordelijkheid geven. De mogelijkheden voor academies om zelf een opleiding inhoudelijk en organisatorisch vorm te geven, zullen toenemen en dit zal leiden tot meer pedagogische en artistieke vrijheid. Net als in het leerplichtonderwijs maak ik in het DKO werk van administratieve vereenvoudiging. De bewijslast voor leerlingen die verminderd inschrijvingsgeld genieten, moet zo veel als mogelijk teruggedrongen worden. Vanaf het schooljaar hebben alle 18- tot 24-jarigen recht op het verminderd tarief voor volwassenen, waardoor de voorwaarde om een attest van het kinderbijslagfonds voor te leggen, wegvalt. De onderzoeksresultaten van Cultuur in de Spiegel worden dit jaar omgezet in de praktijk in de experimenteerfase in vier pilootscholen. De pilootscholen worden begeleid door de onderzoekers in samenwerking met de onderwijskoepels en het GO!, CANON Cultuurcel en een klankbordgroep. Ik heb ook werk gemaakt van de integratie van het ondersteuningsmechanisme voor cultuuronderwijs, dynamo3, binnen cultuurkuur.be. Plannen Dit najaar werk ik vertrekkende van de conceptnota en de adviezen en in maximaal overleg met de sector aan een helder en eenvoudig niveaudecreet voor het DKO. Aan mijn administratie zal ik de opdracht geven om via ontwikkelcommissies werk te maken van de basiscompetenties voor de derde graad van de nieuwe opleidingsstructuur. Daarnaast zal ik onderzoeken hoe de huidige basiscompetenties voor de eerste en tweede graad op punt gesteld kunnen worden. 13

14 ( ) Nr. 1 Vanaf het schooljaar zullen in afwijking van de programmatiestop een aantal nieuwe graden, opties, instrumenten en filialen van start gaan. Drie academies kunnen vanaf dit schooljaar uitgroeien tot een kunstacademie. In aanloop naar het komende schooljaar bekijk ik de voorwaarden waaraan een programmatieaanvraag moet voldoen. Ik wil komen tot een betere samenwerking tussen academies en het kleuter- en leerplichtonderwijs. Daarom maak ik werk van een kader dat de wisselwerking tussen academies en naburige scholen via vrijwillige partnerschappen op termijn structureel zal verankeren en ondersteunen. Op die manier wil ik leerlingen die moeilijker de weg vinden naar een academie via laagdrempelige initiatieven in contact brengen met het DKO. Leerkrachten uit het basis- en secundair onderwijs zullen bij de collega s van het DKO ondersteuning kunnen vragen op het vlak van muzische vorming. Er moet ook samenwerking mogelijk zijn met de lerarenopleidingen van de hogescholen. In samenspraak met de minister bevoegd voor Cultuur zal ik onderzoeken hoe we academies, lokale culturele actoren, amateurkunsten, kunsteducatieve organisaties en kunstinstellingen kunnen stimuleren om elkaar te ontdekken als complementaire partners in het levenslang leren van amateurkunstenaars. Vanuit zijn bevoegdheid voor Brussel, zal ik samen met mijn collega bekijken in welke mate de aanbevelingen uit het rapport omtrent de toekomst van het Brusselse DKO, dat in opdracht van de minister bevoegd voor Brussel door het Samenwerkingsplatform Deeltijds Kunstonderwijs Brussel werd opgeleverd, kunnen geïntegreerd worden in het beleid. Ik wil ook werk maken van een verdere administratieve vereenvoudiging voor de leerlingen en schoolsecretariaten. Ik zal de kortingscategorieën onder de loep nemen met het oog op het verder terugdringen van de bewijslast. Ik zal eveneens onderzoeken hoe ik het uitgebreide en versplinterde betalingsverkeer tussen de academies en de Vlaamse overheid voor de inning van het inschrijvingsgeld kan vereenvoudigen en reduceren. Begin 2016 zal ik de onderzoeksresultaten van het participatieve onderzoek Cultuur in de Spiegel in ontvangst nemen. Samen met CANON Cultuurcel bekijk ik dan hoe de rapportage, presentatie en disseminatie het best verder verloopt. Ik verwacht stof en inspiratie voor de herwerking van eindtermen en ontwikkelingsdoelen. Met de Dag van de Cultuureducatie 2016, die het onderzoek als centraal thema neemt, wil ik de verdere uitrol van deze onderzoeksresultaten in het onderwijs- en cultuureducatieve veld inzetten. In samenspraak met de minister bevoegd voor Cultuur, zal ik deze acties afstemmen. Vanaf september 2015 zijn de eerste dynamo3-projecten van start gegaan. Door het koppelen van onze gegevens met de UITdatabank van Cultuurnet Vlaanderen wordt een virtuele ontmoetingsplaats gerealiseerd tussen onderwijs en cultuur. Dit schooljaar wordt ingezet op het verder optimaliseren van cultuurkuur.be qua bekendheid en gebruiksgemak. Leerdoelen scherpstellen om sterke persoonlijkheden te vormen Realisaties Tijdens het voorbije schooljaar heb ik samen met mijn administratie ondersteuning geboden aan de voorbereiding van het debat dat het zal voeren over de eindtermen. Daarnaast heeft de VLOR het initiatief genomen om een oriënterend advies op te stellen bedoeld als insteek vanuit de geledingen van de VLOR voor het parlementaire debat over de eindtermen. Ik heb de opdracht gegeven voor een wetenschappelijke review om te komen tot een onderbouwde analyse van de huidige eindtermen als instrument voor het bewaken van de kwaliteit van ons onderwijs. Dit rapport zal eveneens worden gebruikt in het parlementaire debat. 14

15 512 ( ) Nr Er werden dit schooljaar ook een aantal sets van bestaande eindtermen aangepast (aardrijkskunde, natuurwetenschappen, ). Ik ondersteun scholen in het beter realiseren van de eindtermen over gezondheid (bv. EHBO, zwemmen, sport en beweging). Er komt een website over eerste hulp bij ongevallen (EHBO) met informatie over de inspanningen die scholen op dit vlak kunnen doen en de partners waarop de scholen kunnen terugvallen voor ondersteuning. Via een checklist en goede praktijkvoorbeelden worden scholen op weg gezet om EHBO nog beter vorm te geven. Plannen In het najaar van 2015 zal het het brede maatschappelijke debat over de eindtermen opstarten om tot een reductie en duidelijke formulering ervan te komen. Doel is om de inhoud van het onderwijs te actualiseren aan de verwachtingen van de samenleving, hoger onderwijs en arbeidsmarkt. Dit debat moet afgerond zijn voor eind Ik zal het goede verloop van dit debat blijven ondersteunen. Daarnaast zal ik ook deelnemen aan een casestudie van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) over Governing Complex Education Systems (GCES), waarbij we het systeem van het formuleren van eindtermen als onderwerp zullen gebruiken. Ik maak in samenwerking met de minister bevoegd voor Sport werk van een nieuwe leerlijn voor zwemmen. Het perspectief van de leerlijn werd sterk verruimd. Zo komt het overleven en het aanleren van de fundamenten van doelmatig voortbewegen in het water nadrukkelijk aan bod, maar gaat tevens ook de nodige aandacht naar de basis van het technisch correct zwemmen. Ik wil ook komen tot een betere afstemming tussen onderwijs, de zwemclubs, stedelijke sportdiensten enz. Vanaf dit schooljaar kunnen alle leerkrachten en zwemlesgevers aan de slag met één zwembrevettenlijn voor Vlaanderen. Ik ondersteun innovatieve opleidingsmethodes rond EHBO via apps. Een globaal actieplan EHBO op school bundelt alle initiatieven en beleidsmaatregelen. Ik heb aan de SVS de opdracht gegeven om in te staan voor de ondersteuning van de scholen voor de uitbouw van hun bewegings- en sportbeleid. Daarbij is het belangrijk voldoende linken te leggen naar andere beleidsdomeinen waar sport en beweging aan bod komen, zoals in de projecten over verkeer (met de fiets naar school onder leiding van verkeersouders) en over actieve kinderopvang. Daarom zal ik de opvolgingsgroep voor de organisatie van de schoolsport, die instaat voor de opvolging van de opdrachten van de Stichting Vlaamse Schoolsport (SVS), uitbreiden met vertegenwoordigers van de ministers bevoegd voor Volksgezondheid en Mobiliteit. Deze initiatieven kaderen in een concept dat de ontwikkelingskansen van kinderen en jongeren kan verhogen door via samenwerking met diverse partners een brede leer- en leefomgeving te creëren, waarbinnen kinderen en jongeren een grote diversiteit aan ervaringen kunnen opdoen. Gezien de sterk toegenomen diversiteit in de samenleving is het van cruciaal belang dat kinderen en jongeren kennis, vaardigheden en attitudes ontwikkelen voor een respectvolle omgang met andere levensbeschouwingen. Dit maakt een goede samenwerking tussen de diverse levensbeschouwelijke vakken met elkaar en met de ruimere school noodzakelijk. Met het oog op een intensivering van de samenwerking en de bevordering van de interlevensbeschouwelijke dialoog werk ik aan een engagementsverklaring tussen de erkende instanties en vereniging van de levensbeschouwelijke vakken en de onderwijskoepels van het officieel onderwijs en het GO!. Uitgangspunt hierbij is het competentiekader (interlevensbeschouwelijke competenties in het kader van dialoog en samenwerking tussen levensbeschouwingen op school) dat vanuit de levensbeschouwingen in 2013 werd opgesteld. De resultaten van de International Civic and Citizenship Education Study (ICCS) 2016 kunnen ook een vertrekpunt zijn om burgerschapsvorming in brede zin binnen ons onderwijs te versterken. 15

16 ( ) Nr. 1 Competenties van Nederlands en moderne vreemde talen blijvend verbeteren Realisaties Op 1 september 2014 traden een aantal nieuwe maatregelen in werking ter versterking van de taalvaardigheid Nederlands en de kennis van moderne vreemde talen. Scholen kunnen gebruik maken van de taalscreening bij de eerste instroom in het gewoon lager en het secundair onderwijs, het taaltraject en het taalbad in het gewoon lager onderwijs en de drie uur verplicht extra Nederlandse taalles in het secundair onderwijs. Voor deze maatregelen werden geen extra middelen voorzien. Wat de vreemde talen betreft, kan men vanaf de kleuterschool blijven werken met taalinitiatie in het Frans, Engels of Duits op voorwaarde dat er eerst gestart wordt met taalinitiatie Frans en de kennis van het Nederlands voldoende is. Basisscholen in Vlaanderen kunnen er sinds 1 september 2014 voor kiezen om met Frans te starten vanaf het derde jaar lager onderwijs. In het secundair onderwijs gingen onder voorwaarden de eerste Content and Language Integrated Learning (CLIL)-scholen van start op 1 september Bovendien kunnen scholen vanaf schooljaar om het even welke levende Europese taal als vreemde taal aanbieden. Het onderwijskundig beleids- en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek (OBPWO) naar het onthaalonderwijs in het basis- en secundair onderwijs werd opgestart. Het zal een zicht bieden op de impact van het onthaalonderwijs op de schoolloopbanen van anderstalige nieuwkomers en op de school- en leerlingenkenmerken die deze schoolloopbanen beïnvloeden. In het volwassenenonderwijs werden een aantal maatregelen genomen om het aanbod NT2 te flexibiliseren (zie OD 1.4). De VLOR heeft op 29 januari 2015 een advies uitgebracht over de taalregeling in het hoger onderwijs. Het advies speelt in op de groeiende zorg van de instellingen over de haalbaarheid van de taalregeling. Het advies kaart aan dat de taalregeling decretaal heel complex is uitgewerkt, waardoor implementatie en internationalisering wordt gehypothekeerd. Naast een pleidooi voor een radicale vereenvoudiging dringt de VLOR aan op enkele ingrepen die de instellingen noodzakelijk achten ter verbetering van de huidige regelgeving. Plannen Ik volg de recent ingevoerde vernieuwingen met betrekking tot de kennis van het Nederlands als onderwijstaal (de taalscreening, het taaltraject, het taalbad en extra taallessen) van nabij op. Ik ga na welke drempels scholen ondervinden in het implementeren van deze maatregelen en zal deze wegwerken. Uit de doorlichtingen van de onderwijsinspectie met de organisatorische en inhoudelijke kwaliteit van het talenbeleid van de school in focus bleek dat er op een aantal aspecten vooruitgang werd geboekt. Maar er is nog werk aan de winkel, bijvoorbeeld wat betreft de opvolging van de doeltreffendheid van het talenbeleid. Ik zet dan ook in op het stimuleren van een actief en kwaliteitsvol talenbeleid. Taalverwerving Nederlands voor leerlingen met een andere thuistaal moet in het basisonderwijs naar een hoger niveau getild worden, onder meer door leerkrachten te versterken met betrekking tot de didactiek van Nederlands als vreemde taal. Op het vlak van vreemde talen zal ik meer bekendheid geven aan de mogelijkheid om taalinitiatie in het Engels, Frans en Duits te voorzien. Ik wil secundaire scholen ondersteunen om op een kwaliteitsvolle manier niet-taalvakken aan te bieden in het Frans, Engels of Duits via CLIL. Inspirerende voorbeelden en praktijken zullen worden gedeeld op een CLIL-studiedag die ik samen met de pedagogische begeleidingsdiensten en CLIL-experten zal organiseren. Ik zal tevens de geplande evaluatie van CLIL opstarten en heb daarbij aandacht voor planlast. 16

17 512 ( ) Nr In opvolging van het advies van de VLOR over de taalregeling in het hoger onderwijs en de analyse van mijn administratie zal ik de problematiek verder grondig onderzoeken. Nadien zal ik in dialoog met de instellingen nagaan welke initiatieven kunnen genomen worden om tot een vereenvoudiging te komen. Van leren en werken een volwaardig onderwijstraject maken Realisaties In januari 2015 lanceerde ik samen met mijn collega bevoegd voor Werk de conceptnota over duaal leren. Op basis van de adviezen van de VLOR, de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV), SYNTRA Vlaanderen en andere adviezen van betrokken partners, verfijnde ik samen met mijn collega bevoegd voor Werk het concept. Dat resulteerde in een tweede conceptnota die in juli 2015 goedgekeurd werd door de Vlaamse Regering. Met de uitbouw van een stelsel voor duaal leren wordt werk gemaakt van de opwaardering van arbeidsmarktgerichte opleidingen binnen het huidig technisch en beroepssecundair onderwijs, wat een belangrijk luik is in de uitrol van het masterplan secundair onderwijs (zie OD 1.2). Deze conceptnota omvat een hervorming van het huidige stelsel leren en werken. Ze maakt ook mogelijk om richtingen die vandaag alleen in het voltijds secundair onderwijs worden aangeboden in de toekomst duaal in te richten. De conceptnota behandelt belangrijke aspecten van het duaal leren zoals de toeleiding, de trajectbegeleiding, de kwaliteitsbewaking en de garantie op werkervaring. Ter voorbereiding van de implementatie van duaal leren worden er proefprojecten opgestart waarvoor ik samen met mijn collega bevoegd voor Werk in 2015 een oproep heb gelanceerd. Ik wil echter niet wachten op de volledige uitrol van het stelsel voor duaal leren om ook aan jongeren die vandaag in het systeem van leren en werken zitten voldoende kwaliteitsvolle werkplekken te garanderen. Daarom heb ik het afgelopen jaar overleg gehad met diverse onderwijspartners en sectoren waar ik het belang van een tewerkstelling voor élke leerling in leren en werken heb geduid. Als gevolg van de zesde staatshervorming, werden de gemeenschappen bevoegd voor het werknemersleerlingstelsel. Om een vlotte overgang en de continuering van het huidige industrieel leerlingenwezen in het schooljaar te garanderen, hebben mijn collega van werk en ik samen met de federale minister van Werk afgesproken om de lopende overgangsmaatregel te verlengen tot 1 september Plannen Vanaf dit schooljaar starten de proefprojecten duaal leren in vier verschillende sporen. De ervaringen met deze projecten zullen mijn collega en ik, meenemen bij de verdere implementatie van duaal leren. Daarnaast verwacht ik ook de resultaten van de evaluatie van het decreet leren en werken. Bij het uitwerken van het nieuwe decreet voor duaal leren zullen we maximaal rekening houden met al deze kennis. We bereiden het toekomstige duaal leren voor in nauwe samenwerking met de onderwijs- en sociale partners. Dit doen we via het overlegplatform duaal leren en het stakeholdersplatform. Voor jongeren in het stelsel leren en werken zal ik nog sterker inzetten op een effectieve arbeidsdeelname en de realisatie van het voltijds engagement. Zo voorzie ik in bijkomende ondersteuning van deze leerlingen via intensieve begeleiding in de eerste maanden van hun tewerkstelling. Ik start met een nieuw project intensieve begeleiding alternerend leren dat moet leiden tot een betere integratie van de jongere op de werkplek en een meer stabiele tewerkstelling. Dit project kadert samen met brugprojecten en de alternerende beroepsopleiding buitengewoon secundair onderwijs 17

18 ( ) Nr. 1 (BuSO) OV3 in de nieuwe overeenkomst die met het Europees Sociaal Fonds werd afgesloten. Samen met mijn collega bevoegd voor Werk wil ik de basis leggen voor een eenduidig, geharmoniseerd statuut voor elke lerende binnen duaal leren. Dat geharmoniseerd statuut wordt in zijn volle omvang ten laatste samen met het nieuwe decreet duaal leren ingevoerd. Een eerste voorstel van geharmoniseerd statuut wordt nog in het najaar 2015 voorgelegd. Een vlotte doorstroom van het onderwijs naar de arbeidsmarkt realiseren Vlaamse kwalificatiestructuur uitrollen met verkorte procedures Realisaties De Vlaamse kwalificatiestructuur (VKS) telt nu iets meer dan 200 beroepskwalificaties erkend door de Vlaamse Regering en dit jaar komen daar een 80-tal gevalideerde beroepskwalificaties bij. Er werd ook werk gemaakt van de vertaling van beroepskwalificaties in onderwijsopleidingen. Het volwassenenonderwijs organiseert sinds 1 februari 2015 zeventien vernieuwde opleidingen op basis van beroepskwalificaties. In het stelsel leren en werken gaan de eerste drie opleidingen op basis van beroepskwalificaties op 1 september 2015 van start. Plannen Samen met de onderwijspartners maak ik werk van de ontwikkeling van een format voor onderwijskwalificaties en de opname van beroepskwalificaties hierin. Ik zal een pilootfase opstarten om dit format uit te proberen en nadien verder te verfijnen. Daarnaast wil ik samen met de onderwijspartners overleggen over een mogelijke vereenvoudiging en afstemming van de procedures voor het gebruik van onderwijskwalificaties in verschillende onderwijskwalificerende trajecten met name in voltijds en duaal leren, secundair volwassenenonderwijs, BuSO en bij trajecten tot de erkenning van competenties. Ik zal de studiebekrachtiging op de onderwijs- en beroepskwalificaties afstemmen door op de uitgereikte bewijzen een verwijzing op te nemen naar de kwalificaties en hun niveau. Hiertoe zal ik de nodige decretale wijzigingen aan het voorstellen. Een geïntegreerd kwaliteitskader voor beroepsopleidingen invoeren Realisaties Samen met mijn collega bevoegd voor Werk heb ik de krijtlijnen uitgetekend voor een gezamenlijk systeem van externe kwaliteitscontrole van opleidingen binnen en buiten onderwijs die leiden tot een beroepskwalificatie (inclusief EVC-trajecten). Daarbij wordt steeds samengewerkt volgens het principe van een major-minor-vertegenwoordiging. Zo zal wanneer de beroepskwalificatie deel uitmaakt van een onderwijskwalificatie, de onderwijsinspectie de leiding van de kwaliteitscontrole van het volledige leertraject op zich nemen 18

19 512 ( ) Nr Plannen De onderwijsinspectie start met het opzetten van enkele pilootprojecten rond het geïntegreerd kwaliteitskader voor wat betreft de werkcomponent bij duaal leren. Daarnaast bereid ik een pilootproject voor binnen de onderwijskwalificerende opleidingstrajecten (OKOT). De timing en de praktische organisatie van deze piloot hangt samen met de projecten die binnen duaal leren opgezet zullen worden. Via betere randvoorwaarden het werkplekleren stimuleren Realisaties Als eerste stap in de ontwikkeling van een hanteerbaar juridisch kader voor alle vormen van werkplekleren heb ik samen met de koepels en het GO! en in overleg met de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (FOD WASO) een omzendbrief voor het voltijds secundair onderwijs en onderwijsvorm 4 (OV4) van het BuSO opgesteld. Deze brief brengt de regelgeving voor stage, observatieactiviteiten en praktijklessen op verplaatsing samen. In samenwerking met de andere bevoegde ministers is ook de stage in Seveso-omgevingen voor minderjarigen uitgeklaard. Ik heb de aansprakelijkheid van de leerling-stagiair in het secundair onderwijs beperkt. Voor het hoger beroepsonderwijs (HBO5) is het werkplekleren verder gedefinieerd. Voor nieuwe opleidingen is de minimale duur van het werkplekleren op één derde van de studieomvang gelegd. Plannen Ik wil de invulling van het begrip werkplekleren en het continuüm dat werkplekleren is verfijnen daar waar nodig en wenselijk samen met de minister bevoegd voor Werk. Zo kom ik tot een helder en duidelijk kader over de verschillende onderwijsniveaus heen. Dat zal de leidraad vormen voor het verdere beleid en eventuele regelgeving. Verder zal ik ook de aansprakelijkheid van de stagiair beperken voor stages buiten het secundair onderwijs (volwassenenonderwijs, HBO5 en het hoger onderwijs). Tenslotte wil ik, analoog aan het voltijds secundair onderwijs en OV4, een omzendbrief opstellen die klaarheid brengt in de regelgeving rond stages, sociaal-maatschappelijke trainingen, observatieactiviteiten en praktijklessen op verplaatsing in OV1, OV2 en OV3 van het BuSO. Competenties verworven in niet-formele en informele contexten erkennen Realisaties De Vlaamse Regering keurde op voorstel van mijn collega bevoegd voor Werk en mezelf een conceptnota over het geïntegreerd beleid voor EVC goed. Hierin leggen we een gemeenschappelijk kader vast voor EVC. Daarnaast heb ik een studieopdracht gegund om meer zicht te krijgen op de kosten-baten van EVC en op de mogelijkheden tot financiering ervan. Plannen Ik bereid een voorontwerp van decreet over een geïntegreerd EVC-beleid voor. Daarbij vertrek ik van de conceptnota. Ik hou rekening met de Europese aanbeveling over het valideren van niet-formeel en informeel leren. Voor dit voorontwerp stem ik af met mijn collega s bevoegd voor Cultuur, Inburgering, Jeugd, Sport, Werk en Welzijn. 19

20 ( ) Nr. 1 In uitvoering van de conceptnota maakt mijn administratie verder werk van een methodologie voor EVC-standaarden voor arbeidsmarktgerichte competenties. Binnen dit kader zet de administratie enkele pilootprojecten op. Zij finaliseert de website over EVC en maakt werk van beroepskwalificaties voor assessor en loopbaanbegeleider. Ook zet men in op een verdere professionalisering op het vlak van EVC. Leerlingen warmer maken voor STEM Realisaties Het STEM-actieplan werd verder uitgevoerd, waarbij ook de STEM-monitor werd geactualiseerd. Ik zette daarbij in op meer samenwerking tussen de pedagogische begeleidingsdiensten, de STEM-academies en de lerarenopleidingen. Daardoor zullen vanaf het schooljaar minimaal 120 basisscholen ondersteund worden. Ik ondersteunde het initiatief om te komen tot een wetenschappelijk onderbouwde STEMdidactiek voor het basisonderwijs. Ook voor de tweede en derde graad van het secundair onderwijs loopt een onderzoek dat moet leiden tot een goede STEM-didactiek. Ik heb opdracht gegeven om in co-creatie met deze STEM-scholen, een kwaliteitskader voor STEM uit te werken. Dit kwaliteitskader kan inspirerend zijn voor de andere STEMinitiatieven buiten de onderwijscontext en voor de samenwerking met de bedrijven. Plannen Het STEM-platform en de stuurgroep hebben een aantal nieuwe hoofdlijnen getrokken voor de komende jaren. Zo zal STEM voortaan meer benaderd worden vanuit maatschappelijke toekomstverkenningen en transities. Ik zal ook nagaan in welke mate we het eigen STEM-beleid beter kunnen doen aansluiten bij Europese STEM-initiatieven. Hiertoe zal ik samen met mijn collega bevoegd voor Werk de nodige initiatieven nemen. Er zal nog meer dan vroeger bijzondere aandacht gegeven worden aan TSO en BSO en een hoger bereik van STEM door meisjes. Ook wil ik de aanbevelingen van de Vlaamse Scholierenkoepel (VSK) met betrekking tot STEM ter harte nemen. Jongeren zijn immers zelf vragende partij voor informatie over de praktische link tussen hun potentiële opleidingskeuzes, de maatschappelijke relevantie ervan en de beroepen waar ze toe leiden. Ik zal tot slot ook zorgen voor een meer gecoördineerde STEM-communicatie door alle informatie onder de vorm van een digitaal platform - op één plaats samen te brengen. Werk maken van werk in zorgsector Realisaties De opleidingen verpleegkunde moeten voldoen aan de Europese regelgeving 2. In dit kader gaf de Vlaamse Regering haar goedkeuring aan een conceptnota waarin de noodzakelijke aanpassingen aan de opleiding bachelor in de verpleegkunde zijn opgenomen. 2 Richtlijn 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 september 2005 betreffende de erkenning van beroepskwalificaties en Richtlijn 2013/55/EU van 20 november 2013 tot wijziging van Richtlijn 2005/36/EG 20