Infosessie LASSO 29 april 2013

Transcriptie

1 Infosessie LASSO 29 april 2013

2 Deel 1: Onderwijs in Vlaanderen

3 1. Algemene principes 1.1 Vrijheid van onderwijs Grondwet garandeert vrijheid van onderwijs: Ouders hebben keuzevrijheid Elke natuurlijke persoon of rechtspersoon kan onderwijs organiseren en instellingen oprichten Inrichtende macht = natuurlijke persoon of rechtspersoon verantwoordelijk voor één of meer onderwijsinstellingen

4 1.2 Inrichtende machten en onderwijsnetten Inrichtende machten = georganiseerd in onderwijsnetten 3 onderwijsnetten: Gesubsidieerd vrij onderwijs = georganiseerd door privé personen of -organisaties. Vooral katholiek, maar ook methodescholen, Joods, protestants, Grootste net: +/- 70% van de leerlingen. Gesubsidieerd officieel onderwijs = georganiseerd door gemeente of provincie GO! = georganiseerd door Vlaamse Gemeenschap

5 Onderwijsnetten hebben grote autonomie verantwoordelijk voor didactische methodes, lessentabellen, curriculum (leerplannen), 1.3 Participatiestructuren Centraal: VLOR = Vlaamse Onderwijsraad = adviseert minister en Vlaams Parlement Lokaal: schoolraad, pedagogische raad, ouderraad, leerlingenraad

6 2. Onderwijsniveaus en -structuren 2.1 Onderwijsniveaus Basisonderwijs (BO) Secundair (SO) = leerplichtonderwijs (2,5 18) Hoger onderwijs (HO) Deeltijds Kunstonderwijs (DKO) Volwassenenonderwijs (VO)

7 Onderwijsstructuur

8 2.2 Structuur Basisonderwijs a) Gewoon Basisonderwijs Kleuteronderwijs (van 2,5 tot 6 jaar) Lager onderwijs (van 6 tot 12 jaar) b) Buitengewoon basisonderwijs = voor kinderen die tijdelijk of permanent specifieke hulp nodig hebben

9 2.3 Structuur Secundair Onderwijs Gewoon en buitengewoon SO Drie graden van telkens twee jaar. Vanaf 2 e graad keuze tussen verschillende onderwijsvormen: Algemeen (ASO) Technisch (TSO) Beroepsonderwijs (BSO) Kunstonderwijs (KSO)

10 2.4 Deeltijds Kunstonderwijs niet-leerplichtonderwijs voor kinderen en volwassenen Onderwijs in de kunsten 4 richtingen: Beeldende kunst Muziek Woord Dans Nieuw decreet in voorbereiding

11 3. Kwaliteitsbewaking en -bevordering 3 pijlers: Ontwikkelingsdoelen en eindtermen = door overheid vastgelegde minimumdoelen Inspectie: controleert realisatie ontwikkelingsdoelen en eindtermen Pedagogische begeleidingsdiensten: ondersteunen scholen bij realisatie ontwikkelingsdoelen en eindtermen; netgebonden.

12 Meer informatie: kijk.htm

13 Deel 2: Kunst- en cultuureducatie in het curriculum

14 1. Algemeen Kunst- en cultuureducatie maken deel uit van de ontwikkelingsdoelen en eindtermen Minimumdoelen Goedgekeurd door het Vlaams Parlement Kennis, vaardigheden en attitudes Verplichting voor alle scholen Geen richtlijnen mbt didactische methodes

15 2. Kunst- en cultuureducatie in het 2.1 Muzische Vorming basisonderwijs Zwaartepunt van kunst- en cultuureducatie 1 van de 5 leergebieden in BO Onderdeel van basisvorming van kinderen, geen specialisatie in bepaalde kunstvorm 5 domeinen: beeld, muziek, drama, beweging en media Nadruk op exploreren, experimenteren en zelfexpressie Inzicht in menselijke, culturele en sociale relaties

16 Voorbeelden: de leerlingen kunnen: Tactiele, visuele impressies, gevoelens, ervaringen en fantasieën op een beeldende manier weergeven Openstaan voor hedendaagse muziek, muziek uit andere tijden, andere landen en culturen Spelvormen in een maatschappelijke en sociale context hanteren Genieten van lichaamstaal, beweging en dans Een eigen audiovisuele taal gebruiken en het audiovisuele aanbod een relativerende plaats toekennen

17 2.2 Nederlands = talige expressie, taalbeschouwing en (inter)culturele aspecten van taal Voorbeelden: de leerlingen kunnen: Met het oog op doeltreffende communicatie kunnen de leerlingen in voor hen relevante en concrete taalgebruikssituaties op hun niveau reflecteren op talige aspecten van cultuuruitingen in hun omgeving hun gedachten, belevingen en emoties bij ervaringen met de eigen culturele leefwereld in vergelijking met die van anderen verwoorden;

18 2.3 Frans = talige expressie en culturele aspecten van Frans Voorbeelden: de leerlingen: tonen belangstelling voor de aanwezigheid van moderne vreemde talen in hun leefwereld, ook buiten de school, en voor de socioculturele wereld van de taalgebruikers

19 2.4 Wereldoriëntatie Doel: kinderen verwerven kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes ten aanzien van het collectieve in de samenleving, o.a. sociaal-culturele aspecten van de maatschappij Voorbeelden: de leerlingen kunnen: kunnen illustreren dat verschillende sociale en culturele groepen verschillende waarden en normen bezitten. kunnen illustreren dat arbeidsmigratie en het probleem van vluchtelingen een rol hebben gespeeld bij de ontwikkeling van onze multiculturele samenleving.

20 2.5 Lichamelijke opvoeding = verschillende aspecten van de hedendaagse bewegingscultuur, o.a. dans Voorbeelden: de leerlingen kunnen kunnen bewegingsvormen uitvoeren op een opgelegd ritme. kunnen een danscombinatie onthouden en zonder aanwijzingen uitvoeren.

21 3. Kunst- en cultuureducatie in het secundair onderwijs 3.1 Artistieke opvoeding of plastische en/of muzikale opvoeding 1 e graad SO Uitgangspunten eindtermen: verder bouwen op verworvenheden en uitgangspunten gehanteerd in basisonderwijs MAAR: in praktijk vaak vernauwing tot plastische en/of muzikale opvoeding

22 3.2: Andere vakken: geschiedenis, taalvakken, Vooral cultuuraspecten; MAAR: groot verschil tussen onderwijsvormen: in tso-bso bijna geen kunst- en cultuureducatie 3.3 Vakoverschrijdende eindtermen Vangnet voor maatschappelijk relevante doelen die niet of slechts gedeeltelijk in vakken aan bod komen School als geheel is verantwoordelijk In 2008 geëvalueerd op sociale en pedagogische relevantie

23 Nieuw concept geïntroduceerd in schooljaar Eindtermen niet langer geformuleerd per graad, moeten gerealiseerd zijn op het einde van het secundair onderwijs school heeft nog meer autonomie Gemeenschappelijke stam met aantal sleutelvaardigheden: kritische zin, empathie, respect, mediawijsheid, creativiteit, esthetische bekwaamheid Zeven contexten Kunst- en cultuureducatie: zwaartepunt in sleutelvaardigheden esthetische bekwaamheid en mediawijsheid en in context socio-culturele samenleving

24 Nieuw concept: Zeven contexten: Leren leren 1 Lichamelijke gezondheid en veiligheid 2 Mentale gezondheid 3 Sociorelationele ontwikkeling 4 Omgeving en duurzame ontwikkeling 5 Politiek-juridische samenleving 6 Socio-economische samenleving 7 Socioculturele samenleving Een gemeenschappelijke stam

25 Voorbeelden: de leerlingen kunnen: schoonheid ervaren; kunnen originele ideeën en oplossingen ontwikkelen en uitvoeren; gaan actief om met de cultuur en kunst die hen omringen; illustreren de wederzijdse beïnvloeding van kunst, cultuur en techniek, politiek, economie, wetenschappen en levensbeschouwing.

26 4. Implementatie van het curriculum Pedagogische vrijheid = Scholen bepalen zelf hoe ze eindtermen en ontwikkelingsdoelen concretiseren en uitwerken (meestal: leerplannen onderwijsnet) Ondersteuning Pedagogische begeleidingsdiensten CANON Cultuurcel, Ministerie Onderwijs en Vorming Externe organisaties: culturele centra, kunst- en cultuureducatieve organisaties, musea, theatergezelschappen, kunstenaars,

27 5. Deeltijds Kunstonderwijs Nieuw decreet in voorbereiding (voorontwerp gepland tegen zomer 2013): - Specifieke doelstellingen voor DKO en KSO: nadruk op competentieontwikkeling - Disciplineoverschrijdende kunsteducatie - Uitwisseling expertise tussen dko en leerplichtonderwijs

28 Deel 3: Beleidsevaluatie

29 1. Onderzoek Anne Bamford = Kwalitatief onderzoek naar aanbod en kwaliteit kunst- en cultuureducatie in 2007 Belangrijkste conclusies en aanbevelingen: In leerplichtonderwijs en lerarenopleiding: vooral losse ervaringen en projecten met onduidelijke en vage doelstellingen nood aan langetermijnvisie en duidelijke doelstellingen Kennis en expertise op vlak van evaluatie is beperkt nood aan evaluatie instrumenten, deling expertise

30 Leraren voelen zich onzeker Samenwerkingen tussen scholen en kunstenaars of culturele organisaties zijn te beperkt in tijd en met te weinig betrokkenheid van schoolteam samenwerkingsverbanden moeten structureel worden opgebouwd met gedeelde verantwoordelijkheid tussen school en culturele organisatie op vlak van planning, doelstellingen, evaluatie, Onderwijsbeleid moet meer stimuleren om goede praktijken te verspreiden en minder actieve scholen te bereiken

31 Kinderen met specifieke behoeftes, uit lagere sociaaleconomische klassen of van allochtone afkomst hebben geen gelijke toegang tot kunt- en cultuureducatie (cfr beperkter aanbod kunst- en cultuureducatie in buitengewoon onderwijs, tso-bso en beperkte vertegenwoordiging van deze groepen in dko), Aspecten van culturele diversiteit blijven onderbelicht Gelijkaardige conclusies in andere onderzoeken

32 2. Andere onderzoeken 2.1 Perceptie ontwikkelingsdoelen en eindtermen BO Onderzoek naar tevredenheid, haalbaarheid, verstaanbaarheid en bruikbaarheid van OD en ET in 2007 M.b.t. muzische vorming: Gevraagde veelzijdigheid van leraar bemoeilijkt haalbaarheid Leraren voelen zich onvoldoende opgeleid

33 2.2 Onderwijsspiegel = jaarlijks verslag van onderwijsinspectie; in focus op kunst- en cultuureducatie Belangrijkste conclusie = Tekorten in realisatie OD en ET: gebrek aan continuïteit in leertraject 2.3 Evaluatie vakoverschrijdende eindtermen SO M.b.t. kunst- en cultuureducatie Te moeilijk als vakoverschrijdend thema, beter vakspecialist Leraren voelen zich onvoldoende opgeleid

34 Meer info: Curriculum: Onderzoek