EHBO-WANDELING te Mullem Start: aan de kerk van Mullem dorp. Linda Beke Herboriste HERBELIEN S KRUIDENWANDELING EHBO-WANDELING EN GROOTMOEDERS HUISAPOTHEEK TE MULLEM INLEIDING Waarom een EHBO-wandeling en wat mogen we daaronder verstaan? Met de grote vakantie voor de deur lijkt het mij een ideale periode om de natuurlijke apotheek eens van naderbij te bekijken. We gaan op zoek naar planten die ons een eerste hulp kunnen bieden bij klein ongevalletjes m.n. een insectenbeet, kleine wondjes, kneuzing, hoofdpijn of een bloedneus. Ook aan de gevaarlijke planten wordt aandacht besteed. Planten die niet alleen in het wild maar ook in aangelegde tuinen terug te vinden zijn. en waar we best omzichtig mee omspringen. Bruikbare tips voor op reis komen ook aan de orde.
Kruiden worden beschouwd als planten die op de een of andere wijze voor de mens nuttig kunnen zijn. Planten die geen toepassing hebben worden beschouwd als onkruid niettegenstaande deze ook hun nut reeds hebben bewezen. Iedere generatie heeft zich op zijn manier beziggehouden met gezondheid. Kruiden namen hierbij vaak een centrale plaats in. Door de opkomst van de chemisch-farmaceutische industrie werden natuurlijke remedies van tafel geveegd en kreeg algauw de naam kwakzalverij toegekend. Nochtans bezaten onze oma s een niet te onderschatten kennis aan natuurlijke geneesmiddelen, temeer daar vroeger niet iedereen zich een dokter kon permitteren en de mobiliteit ook veel minder groot was om zich onmiddellijk naar de dokter in het dorp te begeven. Smeerwortel of Symphytum Symphitum komt van het Griekse Sumphuo en wil zeggen: beenderen aan elkaar laten groeien. In de volksmond zegt men ook timmermanskruid o.w.v. zijn wondhelende eigenschappen. Uit de naam kan je al de voornaamste eigenschap van smeerwortel afleiden. Smeerwortel wordt gebruikt in pleisters, omslagen, zalven,tincturen. Bij breuken, verrekkingen, kneuzingen, verstuikingen, bloeduitstortingen. Weegbree Weegbree is een zeer veilig toe te passen kruid, ook voor kinderen en ouderen. Het is een zeer goed wondkruid, bij steek- en snijwonden. Een vers gekneusd blad op insectenbeten werkt ontgiftend en de jeuk vermindert snel.l Lavendel Gebruikte delen: verse bloemtoppen soms het hele kruid. Lavendel werkt: - pijnstillend, is sterk ontsmettend, bacteriedodend en wondhelend. - In thee: bij bronchitis, duizeligheid, hoest, ademhalingsproblemen - Toevoegen aan waswater bij acné en hoofdluis, bij zweetvoeten.. - Spoelingen bij vaginale mycose of schimmelinfectie en afscheiding. - Bij bijen of wespensteek de angel verwijderen en onmiddellijk met wat etherische olie behandelen. Goudsbloem Heeft een antiseptische en wondhelende werking. Het is eveneens bloedstelpend, ontstekingsremmend en schimmelwerend. Goudsbloem wordt gebruikt bij moeilijk genezende wonden, kloven,doorligwonden. De traditionele goudsbloemzalf werd bereid met varkensvet. De werkzame stoffen worden in vet opgenomen.
Echte Kamillebloem Kamillebloem is geneeskrachtig, helend, verwarmend, kalmerend, verzachtend. Als thee gebruikt tegen buikkrampen, spanning en prikkelbaarheid. Als kompres bij vermoeide ogen. De thee is veilig voor kleine kinderen. EHBO- TIJDENS DE WANDELING Blaren Heb je blaren onderweg kneus dan een blad van bijvoet en leg het op de pijnlijke plaats. Bij vermoeide voeten kun je ook een gekneusd blad in je schoen leggen. Insectenbeet Kneus een blad van weegbree, zuring of hondsdraf. Het werkt verkoelend en vermindert de irritatie. Weegbree werkt ontgiftend. Als je je na een steek of beet misselijk of ziek voelt drink je thee van weegbreeblad wegens zijn sterk ontgiftende eigenschap. Een soeplepel vers kruid laten trekken in koud water (10 tot 15 min), zeven en dan opwarmen, zoniet worden de slijmstoffen uit de plant tenietgedaan. Snijwonde of bloedneus Bij een snijwonde leg je gekneusd duizendblad op de wonde. Bij een bloedneus rol je het gekneusde blad tot een propje en steek het niet te diep in het bloedend neusgat. Kneuzingen en verstuikingen Breng gekneusde bladeren van smeerwortel rechtstreeks aan. Niet op vuile open wonden leggen! Ook een vers gekneusd koolblad kan je aanbrengen. Pijnstillend Heb je onverwachts hoofdpijn of tandpijn, neem een wilgentwijgje en kauw er langzaam op. Opgepast voor personen die bloedverdunners gebruiken. Reisziekte Maak kamillethee (2 soeplepel vers kruid per ½ l water, of theezakjes) en laat 10 min.trekken, daarna zeven. Voeg een klein stukje geraspte gemberwortel toe (niet geschild) en voeg dit bij de kamillethee. Drink voor vertrek een klein kopje. Neem de thermos mee en van zodra de misselijkheid opkomt drink je een slokje. Brandnetelirritatie Kneus een blad hondsdraf en leg het op de geïrriteerde plaats. Ook een blad van zuring kan je gebruiken als kompres.
TEKEN Wat zijn teken? Teken zijn kleine spinachtige beestjes die vooral in bomen en struiken zitten. Ze variëren in grootte van een halve tot enkele millimeters. Ze worden zelden groter dan een centimeter. Teken zijn parasieten. Ze leven van bloed dat ze opzuigen bij mensen en dieren. Waarom zijn tekenbeten riskant? Sommige teken zijn besmet met een bacterie, die via een beet kan worden overgebracht op mensen. Op deze manier kan men de ziekte van Lyme (Lyme's disease) oplopen. De belangrijkste risicofactor op besmetting is de tijd die de teek op de huid doorbrengt. De teek neemt er de tijd voor om zich vol bloed te zuigen. Hoe langer dat duurt, hoe groter de kans dat u besmet raakt. Teken moet u dus zo snel mogelijk verwijderen. Hoe loopt u een teek op? Teken zitten bijna altijd in bomen, struiken en hoge grassen. Als een mens of dier passeert, laat de teek zich vallen en probeert zich vast te bijten in de huid van het slachtoffer. Teken gaan graag op plaatsen zitten waar de huid zacht, vochtig en warm is. u kunt ze aantreffen achter de oren in de haren, tussen huidplooien, tussen tenen en vingers, in de knieholte, onder de elastiek van ondergoed of kousen, maar ook op andere plaatsen. Waar is de kans het grootst? De meeste tekenbeten komen voor in bos- en duingebieden, maar teken voelen zich ook thuis in parken en zelfs kleine stadstuintjes. Tekenbeten komen het vaakst voor als het een beetje warm en vochtig is. Sommige jaren zijn er heel veel teken, andere jaren bijna geen. In België is de kans op een tekenbeet het grootst in het oosten van Vlaanderen en Wallonië. Hoe voorkomt u dat? Wijk nooit van de wandelpaden af en vermijd contact met struikgewas en hoog gras. Zorg ervoor dat alle lichaamsdelen bedekt zijn. Draag dus geen korte broek en korte mouwen. Stop in risicogebieden desnoods de broekspijpen in de sokken. Teken kunnen namelijk zelfs door de kleinste openingen naar binnen kruipen. Controleer 's avonds na verblijf in de natuur de huid op de aanwezigheid van teken. Zoals gezegd kunnen ze bijna overal zitten. Hoe verwijdert u een teek? Soms laten teken uit zichzelf los als u een hete douche of een heet bad neemt, maar dit werkt lang niet altijd. Wat u in ieder geval nó óit moet doen: de teek verdoven met alcohol, ether of andere middelen. Daardoor zou de teek kunnen braken en zijn ziektekiemen alsnog aan u overdragen. Ook niet veilig is de teek tussen duim en wijsvinger vast te pakken en omhoog te trekken. Zo kunt u de teek platdrukken, met ook weer tot gevolg dat de bacteriën in uw lichaam komen. Veel beter is om een speciale tekentang te gebruiken.. Met de tang moet u de teek in zijn 'nek' vastpakken. En net zolang ronddraaien tot hij loslaat. Een heel goed homeopathisch middel is Ledum palustre 200K
TIPS Vermijdt zoveel mogelijk het gebruik van parfum, deo s of aftershaves, dit is zeer aanlokkelijk voor insecten maar kunnen heel vervelend of zelfs nare gevolgen hebben voor de wandelaar zelf. Ga je wandelen in een bosrijke omgeving zorg dan dat het lichaam voldoende bedekt is. Lange broek, lang mouwen (om teken te vermijden). Ga je met de rugzak op stap leg wat boerenwormkruid bovenaan de rugzak (niet in de rugzak). Insecten blijven weg en het kruid kan je nadien in de tent leggen tegen ongedierte of onder het tentzijl leggen. Boerenwormkruid NIET INWENDIG GEBRUIKEN. ETHERISCHE OLIE Lavendel Werkt bij insectenbeten, brandwonden, hoofdpijn, onpasselijkheid, is rustgevend. Is een universele olie en is veilig, kan rechtstreeks op de huid aangebracht worden. GIFTIGE EN GEVAARLIJKE PLANTEN Reuzenberenklauw Vermijd aanraking met deze plant. Het sap kan erge brandwonden en blijvende littekens veroorzaken. Blauwe Monnikskap Met haar felblauw- paarse kleur oogt deze plant mooi in tuinborders. Aanraking kan reeds vergiftigingsverschijnselen veroorzaken!!! Werk steeds met handschoenen aan en vermijdt contact met de blote huid. Via de huid worden de giftstoffen reeds opgenomen. Taxus: Vooral de besjes kunnen heel aantrekkelijk zijn voor kinderen. Wees echter op uw hoede. Enkele besjes kunnen reeds dodelijk zijn voor een kind. Pepermunt Bij reisziekte neem een dr. E.O. van pepermunt in een half uur voor vertrek. Herhaal dit bij vertrek. Je kan ook wat pepermunt in de auto verstuiven.
WAT TE DOEN BIJ VERGIFTIGING Bij alle giftige planten geldt één regel: Stel u onmiddellijk met een arts in verbinding of ga zo spoedig mogelijk met de patië nt naar het ziekenhuis. Probeer zoveel mogelijk de plant of plantedelen mee te nemen. Geef inlichtingen over: Tijdstip van de vergiftiging Verschijnselen die de patië nt vertoont Leeftijd en bijzondere inlichtingen over de gezondheidstoestand. Nooit laten braken. Sommige planten bevatten bijtende bestanddelen en kunnen de beschadiging van mond en slokdarm verdubbelen. Geef norit of houtskooltabletten, norit bundelt het gif en belet dat het gif snel in de bloedbaan zou terecht komen. Nationaal Antigifcentrum Brussel: 02/345.45.45