Ben ik verplicht om naar school te gaan? Kan de school mij als straf naar huis sturen? Kunnen we op school een leerlingenraad opstarten? Zit je met een vraag over school? Of wil je weten wat je rechten zijn op school? In deze folder vind je een antwoord en een heleboel tips. Blijf je toch met vragen zitten? Kijk dan eens achteraan hoe je ons kan bellen of mailen. Of kom eens langs in de Kinderrechtswinkel.
1 Recht op onderwijs Vroeger gingen niet veel kinderen naar school. Misschien wilden ze dat wel, maar vaak kon het gewoon niet. Ze moesten werken om geld te verdienen. Alleen rijke kinderen konden naar school, en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Sinds 1914 staat in de Belgische wet dat onderwijs er voor alle kinderen is. Ben ik verplicht om naar school te gaan? Nee, dat ben je niet. In België ben je verplicht om vanaf je 6de tot je 18de te leren. Er is geen schoolplicht, wel leerplicht. Je kan dus ook thuis les krijgen, van je ouders bijvoorbeeld. Zouden jij en je ouders dit zien zitten?
2 Naar school Er zijn heel veel verschillende soorten scholen, zoals er ook veel verschillende kinderen zijn. De meeste kinderen gaan naar de basisschool bij hen in de buurt. Dat is makkelijk, en je kan er met de kinderen uit je buurt leren en spelen. Recht op een school op maat Elk kind moet op school zoveel mogelijk dingen kunnen leren en doen. Ook kinderen die het moeilijk hebben op school. Gewoon of buitengewoon? Er zijn kinderen die iets trager leren of een handicap hebben. Als het kan, gaan ze naar een gewone school. Maar soms kunnen ze daar niet terecht. Dan gaan ze naar een buitengewone school. Ze krijgen er aangepaste lessen om makkelijker te kunnen leren. Een jaartje overdoen Wie op zijn rapport het hele jaar door veel onvoldoendes haalt, moet misschien zittenblijven. Dit betekent dat je de leerstof niet voldoende kent. Zittenblijven is geen pretje. Ook de school weet dat. Als je een jaar moet overdoen, is dat omdat het voor jou de beste oplossing is.
Ik ga volgend jaar naar het middelbaar. Mag ik zelf mijn studierichting kiezen? Tot je 18 bent, hebben je ouders het ouderlijk gezag over jou. Zij zorgen voor jou en nemen samen beslissingen over jou. Naar welke school je gaat, welke richting je volgt, Vaak gebeurt dat in overleg en mag jij ook je mening geven. Maar als jullie het niet eens zijn, dan beslissen je ouders uiteindelijk. Kan ik een jaar overslaan op school? Volgens de wet moet je minstens 4 jaar in het lager onderwijs volgen. Je kan dus een jaar overslaan. In het schoolreglement staat hoe dat op jouw school geregeld wordt. Na het zesde leerjaar beslist een klassenraad of je de leerstof van de basisschool voldoende kent. Als dat zo is, dan krijg je een getuigschrift. Een jaartje overslaan gebeurt niet zo vaak, want je hebt tijd nodig om alles goed te kunnen leren.
3Wat moet en wat mag Elke school heeft een schoolreglement. Daarin staan alle afspraken en informatie over de school. Moet je huiswerk maken, en hoeveel? Mag je voetballen op de speelplaats? Wanneer heb je vakantie? Het staat er allemaal in. Je ouders moeten het schoolreglement ondertekenen. Zo tonen ze dat ze akkoord gaan met alle afspraken.
Een jaartje overdoen Wie op zijn rapport het hele jaar door veel onvoldoendes haalt, moet misschien zittenblijven. Dit betekent dat je de leerstof niet voldoende Ik zal kent. het nooit meer doen Zittenblijven is geen Als pretje. niet Ook houdt de school aan de weet afspraken dat. Als in je het een jaar moet overdoen, schoolreglement, is dat omdat kan het je daarvoor jou de gestraft beste oplossing is. worden. In het schoolreglement staat welke beslissing de juf, meester of directeur kan nemen: een straftaak, een waarschuwing in je agenda, een schorsing Kan de school mij als straf naar huis sturen? Nee, dat kan niet. Wie iets heel ergs mispeuterd heeft, kan wel geschorst worden. Je mag dan bepaalde lessen en activiteiten een tijdje niet meer volgen. In het ergste geval mag je nooit meer les volgen op die school. Dan word je uitgesloten. Maar dat betekent niet dat je zomaar naar huis mag. Zelfs als je geschorst of uitgesloten bent, moet de school je opvangen.
Afwezig zijn Als er geen vakantie is, moet je naar school. Er zijn enkele situaties waarbij je toch mag thuisblijven. Bijvoorbeeld als je ziek bent, of als je geselecteerd bent voor een sportkampioenschap. Het staat allemaal in het schoolreglement. Als je toch niet naar school gaat, bijvoorbeeld omdat je gepest wordt of geen zin hebt, dan spijbel je. Spijbelen is nooit een goed idee, ook niet als je problemen hebt op school. Achteraan in deze folder vind je bij wie je met je problemen terecht kan. Mijn ouders willen voor de grote vakantie al op reis vertrekken. Mag dat? In principe moet je op school zijn van 1 september tot 30 juni, behalve op vakantiedagen. Vóór de grote vakantie al op reis vertrekken mag dus niet.
Wij vieren het einde van de ramadan met het suikerfeest. Moet ik die dag naar school? Een religieuze feestdag krijgt voorrang op schoolactiviteiten. Op zo n feestdag mag je dus thuisblijven van school. Je moet wel op voorhand een briefje meebrengen naar school. Tip Om te kunnen thuisblijven op een religieuze feestdag, moet de godsdienst waarin je gelooft wel officieel zijn in België. Dit betekent dat je niet zomaar je eigen godsdienst (en dus ook de feestdagen erbij) kan verzinnen. Dit zijn de officiële godsdiensten in België: katholiek, orthodox, protestants, anglicaans, joods, islamitisch Moet ik op school Nederlands spreken? Als jij en je ouders ervoor kiezen om naar een Nederlandstalige school te gaan, is het de bedoeling dat je er Nederlands spreekt. Ook als dit niet jouw moedertaal is. Zo leer je de taal sneller en kunnen de andere kinderen je begrijpen.
4Als je ziek bent Als je ziek bent moet je niet naar school. Zo kan je thuis eens goed uitzieken. Je hebt geen doktersbriefje nodig, als je niet meer dan 3 dagen ziek bent. Een briefje van je ouders aan de directeur is dan voldoende. Ben je langer dan 3 dagen ziek? Of ben je tijdens het schooljaar al 4 keer ziek geweest? Dan heb je wel een briefje van de dokter nodig. Tip Als je enkele dagen ziek bent, kan je meestal snel de gemiste lessen inhalen. Dat is moeilijker voor wie veel langer ziek is. Daarom heb je recht op thuisonderwijs als je meer dan 21 lesdagen na elkaar gemist hebt. Een juf of meester komt je dan thuis of in het ziekenhuis les geven. Er bestaan ook speciale ziekenhuisscholen. Dat zijn klassen in het ziekenhuis, waar je met andere kinderen les krijgt. Zo blijf je helemaal mee!
Je zegje doen 5 Kinderen hebben het recht om mee te denken en te praten, en als dat kan ook mee te beslissen. Ook op school. Zo kunnen ze leuke dingen voorstellen, maar ook oplossingen bedenken voor problemen die er zijn.
Wij praten mee In heel wat scholen mogen de leerlingen meepraten. Er is een ideeënbus of een muurkrant waarop de leerlingen hun mening kwijt kunnen. Problemen kan je met de hele klas bespreken tijdens een kringgesprek. Leerlingenraad In sommige scholen is er een leerlingenraad. Zo n leerlingenraad is zelfs verplicht als 10 procent van de leerlingen tussen 11 en 13 jaar oud erom vraagt. Tip Heb je al gehoord van klasvertegenwoordigers? Zij verdedigen de mening van de klas bij gesprekken met de directie, of bij werkgroepen.
Wij willen op school een leerlingenraad opstarten, maar hoe beginnen we eraan? Vraag aan de directeur, meester of juf of jullie een leerlingenraad mogen oprichten. Je kan eerst de vijfdes en zesdes een petitie laten ondertekenen, om te tonen dat veel leerlingen zo n leerlingenraad willen. Organiseer samen met de meester of juf een verkiezing. Wie zit in de leerlingenraad? Wie wordt de voorzitter? Maak een ideeënbus en vraag aan de andere leerlingen wat ze willen veranderen op school. Spreek een vast moment af waarop de leerlingenraad samenkomt. Zoek op de school een eigen plek waar je kan samenkomen. Bespreek alle ideeën. Als je het niet eens raakt, kan je stemmen. Ga zelf ook aan de slag, praten alleen is niet genoeg. Niet alles kan Doe haalbare voorstellen en laat de moed niet zakken!
6 Nog vragen? Word je gepest, of voel je je niet goed in je vel op school? Als je problemen hebt op school, probeer je er best over te praten met iemand die jij vertrouwt. Je ouders, een vriend of vriendin, de juf of meester, Je kan ook terecht bij het CLB op school. Praat je er liever anoniem met iemand over? Dan kan je gratis bellen naar de Kinder- en Jongerentelefoon op het nummer 102. Heb je vragen over jouw rechten op school, en wat de wet erover zegt? Dan kan de Kinderrechtswinkel je helpen. Je kunt ons mailen of bellen, of je kan eens langskomen. De Kinderrechtswinkel is elke woensdagnamiddag open van twee tot vijf uur. Wil je liever een andere dag langskomen? Dan maken we een afspraak.
Er is een Kinderrechtswinkel in Brugge Gent Kleine Hertsbergestraat 1 Hoogstraat 81 8000 Brugge 9000 Gent 1 070 21 00 71 U info@kinderrechtswinkel.be Surf ook eens naar onze website! www.kinderrechtswinkel.be Tip Het CLB is het Centrum voor Leerlingenbegeleiding. Je kent het CLB waarschijnlijk van het medisch onderzoek. Maar wist je dat je bij hen ook terecht kan als je problemen hebt op school, of als je met vragen zit over leren en school? Er is regelmatig iemand van het CLB op je school. Je kan hen dan aanspreken, of bellen om een afspraak te maken. Als je dat zelf niet durft, vraag het dan aan iemand die je vertrouwt. Je kan het telefoonnummer van het CLB van jouw school terugvinden op http://www.ond.vlaanderen.be/clb/adressen/zoekscherm_school.asp
november 2007 www.kinderrechtswinkel.be