Informatiekrant van de gemeente Reimerswaal 2. Hoger en meer 4. Waarom windenergie? 5. Een geschikte plek 6. Gevolgen voor vogels 7. Mogelijke nadelen voor omwonenden - hoe dit plan tot stand kwam 8. Inspraak, meer informatie en colofon
2 3 Herinrichting windturbinepark De 26 windturbines die sinds 1996 rondom de Kreekraksluizen staan, zijn aan vervanging toe. Omdat windenergie steeds noodzakelijker wordt, is het logisch dit windpark niet alleen te vervangen, maar ook uit te breiden. De turbines worden dan hoger en zullen ook ten zuiden van de A58 geplaatst worden. Deze krant legt uit wat het uitbreidingsplan inhoudt, waarom de uitbreiding nodig is en welke afwegingen er zijn gemaakt. Hoger en meer Hoe hoger een windturbine is, hoe meer wind ze vangt en hoe meer rendement ze oplevert. Niet voor niets zijn er turbines met een ashoogte van meer dan 100 meter ontwikkeld en beschikbaar. Vandaar dat turbines van 40 meter hoog _ zoals de huidige turbines rond de Kreekraksluizen _ niet of nauwelijks meer worden gemaakt. Door de uitbreiding in hoogte en omvang van het windpark Kreekraksluizen zal het rendement van het windpark vervijfvoudigen. Het nieuwe windpark zal ongeveer 60.000 huishoudens van stroom kunnen voorzien. Dat komt neer op ruim 35% van de huishoudens in Zeeland. Het motto is tegenwoordig: zet je windturbines op een geschikte plek neer, doe het dan goed en win er zoveel mogelijk groene stroom mee. Er is een bestemmingsplan gemaakt, dat inzet op een windturbinepark van 29 turbines met een tiphoogte van maximaal 137 meter en een ashoogte van 80 tot 98 meter. Over deze hoogte is overigens nog overleg met de ministeries van VROM en Defensie. Dit om te bepalen of de windturbines hoger dan 62 meter ashoogte mogen worden. Het vliegverkeer en de radars van de nabijgelegen vliegbasis Woensdrecht mogen namelijk geen hinder ondervinden van de windturbines. shoogte Tiphoogte Wat de exacte hoogte ook gaat worden, duidelijk is in elk geval dat het nieuwe windpark opvallender in het landschap aanwezig zal zijn dan het huidige. Diezelfde constatering geldt ook voor de hoeveelheid en de positionering van de windturbines. Omdat de nieuwe exemplaren groter zijn, kunnen ze niet zo dicht bij elkaar worden geplaatst zoals nu het geval is. Daarom is er in het plan voor gekozen om ook het Schelde-Rijnkanaal ten zuiden van de A58 (tot de Bathsebrug) aan weerszijden te benutten voor het winnen van windenergie. Aan de westkant zijn 15 en aan de oostkant 14 windturbines voorzien. De gemeenteraad zal zich, na een inspraakperiode, in april 2009 over dat plan én het Milieueffectrapport uitspreken. Uitvoering van het plan vindt naar verwachting in de loop van 2012 plaats.
4 5 Waarom windenergie? Windenergie is een schone, betrouwbare en betaalbare manier om elektriciteit te maken. Deze vorm van energie voorkomt de uitstoot van CO2 en helpt het broeikaseffect te beperken. Als extra stimulans om milieuvriendelijke energie te winnen wordt CO2 -uitstoot belast. Wind en andere duurzame bronnen profiteren hiervan, omdat daarbij geen CO2 wordt uitgestoten. Windenergie wordt nu nog gesubsidieerd door de overheid. Doordat het verschil tussen de kostprijs van windenergie en gewone energie echter steeds kleiner wordt, is de verwachting dat er binnen vijf tot tien jaar geen subsidie meer nodig is. We leven verder in een tijd van onzekerheid over energie. De tijden van goedkope en overvloedige hoeveelheden fossiele energie (olie, gas en steenkool) zijn voorbij. De beschikbaarheid van energie zal deze eeuw een belangrijk aandachtspunt blijven. Europa is namelijk al voor 50% afhankelijk van import van fossiele brandstoffen. Als er niets verandert, zal deze afhankelijkheid de komende decennia toenemen tot maar liefst 70 à 80%. Dat vormt dan ook een bedreiging voor onze economische groei en stabiliteit. Vandaar dat hier oplossingen voor worden gezocht, onder andere in de vorm van windenergie. Op het gebied van windenergie is Europa nog marktleider. Windenergie is de meest veelbelovende en volwassen techniek van duurzame energie. Europa en Nederland hebben daardoor grote mogelijkheden op het gebied van technologie, handel en werkgelegenheid. Windenergie is een eigen, binnenlandse energiebron, zonder de politieke, economische en milieutechnische nadelen van olie en gas. En inmiddels zet de aanvankelijk sceptisch als alternatieve energie bekeken windenergie wel degelijk zoden aan de dijk. Windenergie is technisch volwassen en op afzienbare termijn economisch rendabel, ook zonder subsidies. Een geschikte plek Iedereen is het erover eens: een windmolenpark kan en mag je niet zomaar overal plaatsen. Bijna niemand heeft een dergelijk park graag in de eigen achtertuin. Toch moeten er plaatsen gevonden worden waar deze steeds meer onmisbaar wordende manier van energiewinning een plek kan krijgen. Het provinciaal bestuur heeft in het Omgevingsplan Zeeland (2006) vier plekken aangewezen waar in Zeeland windturbineparken gebouwd en uitgebreid mogen worden: de Zeeuws-Vlaamse Kanaalzone, het Sloegebied, de Stormvloedkering in de Oosterschelde en bij de Kreekraksluizen. En dat is niet voor niets. Het zijn plaatsen waar deze menselijke ingreep het minste kwaad kan. Er wonen niet veel mensen en de infrastructuur (wegen, vaarwegen, spoorlijnen, elektriciteitsmasten, enz.) is al zo nadrukkelijk aanwezig, dat de veronderstelde aantasting van het landschap hier minder duidelijk is dan in bijvoorbeeld Den Inkel of het Verdronken Land van Saeftinghe. Vertaald naar de omgeving van de Kreekraksluizen en het Schelde- Rijnkanaal, kan gesteld worden dat in dit gebied niet veel mensen wonen die hinder zouden kunnen hebben van een windturbinepark. Met de mensen die er wel wonen, is in het plan uiteraard rekening gehouden door de overlast te voorkomen of tot een minimum te beperken (zie: Mogelijke nadelen voor omwonenden). Ook een ander aspect waarom dit deel van Zuid-Beveland geschikt is voor de winning van windenergie is aanwezig: de infrastructuur. De A58 met de bruggen, het kanaal met dijken en de sluizen en ook de hoogspanningsmasten langs het kanaal hebben het oorspronkelijke landschap al lang geleden aangetast. Ze zijn in de ogen van velen zelfs een onlosmakelijk en gewaardeerd deel geworden van het landschap.
6 7 Mogelijke nadelen voor omwonenden De mogelijke nadelen van de uitbreiding van het windpark voor de natuur, met name de vogels, worden hiernaast belicht. Hier staan we stil bij de nadelen voor de mensen die in de omgeving wonen en/of werken. Allereerst: zal het geluid van de snorrende rotorbladen niet leiden tot geluidsoverlast? Lawaai van de scheepvaart en het wegverkeer zetten nu al een duidelijk geluidsstempel op het gebied. Het grotere windpark zal onvermijdelijk extra geluid produceren. Om ervoor te zorgen dat de geluidsnormen niet worden over schreden, zal een aantal turbines, s nachts niet op volle toeren draaien. Slagschaduw, al of niet bewegend, kan een ander probleem zijn voor direct omwonenden. Ook hiervoor gelden normen die in acht genomen zullen worden door maatregelen te nemen. Zo kan een turbine die hinderlijke slagschaduw veroorzaakt op zonnige dagen op bepaalde tijden automatisch stilgezet worden. Gevolgen voor vogels Hebben vogels, ruimschoots aanwezig op en bij het nabijgelegen Markiezaatsmeer en de Westeren Oosterschelde, last van draaiende windturbines? Komt het zodanig vaak voor dat vogels geraakt worden door de rotorbladen, dat het bouwen van een windpark hier niet verantwoord is? Omdat het rotoroppervlak toeneemt, groeit ook het risico dat een vogel geraakt wordt, net zoals meer auto s op de weg zal leiden tot een grotere kans op ongelukken en meer aangereden dieren. Van groot belang is echter vooral dat een windpark niet op een vaste vliegroute van (trek-) vogels wordt gebouwd. Dat is hier niet het geval. Het effect dat de uitbreiding op het gebruik van foerageergebieden en hoogwatervluchtplaatsen in de omgeving zal hebben, is niet duidelijk. Soms passen vogels zich moeiteloos aan veranderende omstandigheden aan en soms zoeken ze een andere foerageeren rustplek. Dat het natuurgebied Bathse Schor in theorie minder geschikt zal zijn voor weidevogels en ganzen is wel duidelijk. Er is echter geen aanleiding om te verwachten dat de natuurdoelstellingen die voor dit gebied gelden niet kunnen worden gehaald. Hoe dit plan tot stand kwam Het initiatief om het windpark Kreekraksluizen uit te breiden, komt van vier bedrijven die zich met windenergie bezighouden. Eén van deze vier bedrijven is opgezet door enkele agrariërs uit de omgeving. Het plan is ingediend bij de betrokken overheidsinstanties. Vervolgens is een uitgebreid onderzoek verricht naar de effecten van het plan, hetgeen leidde tot een zogeheten Milieueffectrapport (MER). Dit MER is in februari verschenen en ligt ter inzage, zodat er op kan worden gereageerd. Tijdens het onderzoek zijn verschillende alternatieven tegen het licht gehouden: van het uitsluitend vervangen van de huidige turbines tot het plaatsen van nóg meer en nóg hogere turbines. Uiteindelijk kwam het alternatief dat in deze krant wordt toegelicht als het meest haalbare, rendabele en milieuvriendelijke naar voren. Op basis van het MER wordt een nieuw bestemmingsplan voor het gebied gemaakt.
8 Windturbinepark Kreekraksluizen Spuikanaal Inspraak Op 21 april 2009 neemt de gemeenteraad een besluit over het MER. In mei komen het MER en het wellicht aangepaste bestemmingsplan opnieuw in procedure. Daarop kunt u dan tot 16 juni aanstaande uw zienswijzen indienen. Let u hiervoor op de officiële publicatie van de gemeente. Opdrachtgevers project: Windpark Kreekraksluis bv (een dochter van DELTA Energy bv), Eneco New Energy bv, Windpark Kreekrak bv en Scheldewind bv Projectbegeleiding: RBOI Middelburg Meer informatie? Het voorontwerp wordt van 4 tot en met 31 maart aanstaande op de gemeentehuizen van Reimers waal, Bergen op Zoom en Woensdrecht ter inzage gelegd. wordt een informatieavond georganiseerd, waarvoor alle direct omwonenden een schriftelijke uitnodiging zullen ontvangen. Ook andere belangstellenden zijn welkom. De bijeenkomst wordt gehouden in dorpshuis Luctor et Emergo, Hoofdweg 45 te Rilland en begint om 20.00 uur. Colofon Februari 2009. Deze uitgave is verschenen in opdracht van de gemeente Reimerswaal. Aan deze informatiekrant kunnen geen rechten worden ontleend. Over het plan is meer informatie te vinden op de website: www.windparkkreekraksluis.nl. Ook vindt u hier de volledige en de samengevatte versie van het Milieueffectrapport (MER). Op maandag 23 maart 2009 Heeft u gerichte vragen waarop deze krant en de website geen antwoord geven, bel dan gerust met: gemeente Reimerswaal, de heer K. Kloet, tel. 0113 395226 of adviesbureau RBOI, de heer J.J. van den Berg, tel. 0118 633344. Tekst, ontwerp en realisatie: BOOM Creatie en Communicatie, Goes, Breda, Rotterdam Foto s RBOI Middelburg, Veenenbos en Bosch landschaparchitecten Arnhem, BOOM Creatie en Communicatie, Goes, Breda, Rotterdam 090233