De nieuwe EPG: NEN 7120 ir. Tom J. Haartsen CLIMATIC DESIGN CONSULT 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 1 NEN 7120:2010 INHOUD - opzet norm - wat is nieuw? - gevolgen wijzigingen? - wat kun je met de norm? 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 2 1
Inhoud norm algemene hoofdstukken (1 t/m 4) primaire energie en indicatoren (5) schematisering (6) warmtebalans (7 t/m 13) gebouwgebonden energiegebruik (14 t/m 19) opwekking elektriciteit op eigen perceel (20) niet gebouwgebonden energiegebruik (22) 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 3 Algemene hoofdstukken (1 t/m 4) 1 Onderwerp + toepassingsgebied: woningen en utiliteitsgebouwen bestaand en nieuw 3 Termen en definities veelal overgenomen van CEN-normen 4 Symbolen en indices geheel aangepast aan CEN 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 4 2
Warmtebalans (7 t/m 13) warmteverliezen: 13 binnentemperatuur (nieuw) 8 transmissie (vnl. 1068, vloerverliezen aangepast aan CEN) 9 ventilatie (NEN 8088-1, nieuw) warmtewinsten 10 interne warmteproductie (aangepast) 11 zonnewarmte 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 5 Warmtebalans (7 t/m 13) 12 dynamische gebouweigenschappen bedrijfsonderbreking cf. EN ISO 13790 7 warmtebehoefte: benuttingsfactor warmtewinst (h12) Q H;nd = a H;red x (Q H;ht - η H;gn x Q H;gn ) Reductiefactor bedrijfsonderbreking (h12) Warmteverlies (h8 + h9) Warmtewinst (h10 + h11) 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 6 3
Benuttingsfactor 1 0,8 0,6 0,4 0,2 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 0 7 Gebouwgebonden energiegebruik Hulpenergie (pompen e.d.) 14 verwarming x 15 ventilatoren 16 verlichting 17 koeling en ontvochtiging x 18 bevochtiging x 19 warm tapwater x 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 8 4
Elektriciteitsgebruik P x t ---> [kwh] (vermogen x tijd) P in aantal gevallen effectief vermogen : P eff (ventilatoren (h15), verlichting (h16), hulpenergie (diverse hoofdstukken), niet gebouwgebonden energiegebruik (h22)) 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 9 Overig energiegebruik E.. = Q..;dis / η..;gen energiegebruik voor. = aan distributiesysteem geleverde warmte/koude gedeeld door opwekkingsrendement (generation) Q..;dis = Q..;em / η..;dis aan distributiesysteem geleverde warmte/koude is afgegeven warmte/koude gedeeld door distributierendement Q..;em = Q..;nd / η..;em afgegeven warmte/koude is gevraagde warmte/koude gedeeld door afgifterendement (emissie) (verwarming + niet-el. bev.(h14), koeling (h 17), warm tapwater (h19)) 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 10 5
Opwekking elektriciteit (h 20) - WKK, warmtevolgend - PV (+ PVT) in dit hoofdstuk zonder begrenzing, maar zie verder h5 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 11 Hoofdstuk 5 5.3 53 Energieprestatie-indicatorenindicatoren 5.4.2 Karakteristiek energiegebruik 5.4.6 primaire energiefactoren 5.4.3 energie/drager - 5.4.5 5 geproduceerde geëxporteerde elektriciteit hoofdstukken 14 t/m 19 hoofdstuk 20 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 12 6
29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 13 Wat is nieuw? - één norm voor woningen/u-bouw, bestaand en nieuw - eerst alle energiedragers bij elkaar tellen en dan pas naar primaire energie (CEN, voor zowel operational rating als berekening) -schematisering i bestaand/nieuw geüniformeerd - symbolen en indices Europees (CEN) - luchtbehandelingskasten apart - bij PV/CHP ook rekening houden met niet- gebouwgebonden energiegebruik - bepaling ventilatie volgens NEN 8088 - vloerverliezen (1068) cf. EN 13370 - vorm verlichtingsformules cf. EN 15193 - aanpassingen aan macro-getallen:. personen/woning (1,28 + 0,01 x A g ) en daarvan afgeleid/daar op getuned:. interne warmtebelastingen. warm tapwater hoeveelheden - binnentemperatuur afh. van hoogte warmteverliezen - nieuwe klimaatgegevens (NEN 5060) - fictieve koeling ook voor U-bouw - normatieve bijlage voor micro WKK - normatieve bijlage lucht-water warmtepompen - bijlage niet-gebouwgebonden energiegebruik informatief (incl.hotfill + koken el/gas) - bepaling bijdrage duurzame energie cursief mede n.a.v. discussies Noordelijk experiment /PHPP 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 14 7
Wat is nieuw? Vorm formule EPC en EI gelijkgetrokken mede vanwege aanpassingen bewoners/woning Voorbeeld formule: 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 15 Gevolgen wijzigingen? woningen EPC - tapwater vermindering tapwatervraag -verwarming - verhoging binnentemperatuur bij zwaar geïsoleerde woningen - verlaging interne warmtebelasting --> ventilatie belangrijker --> isolatie belangrijker (maar wel rebound) - negatieve EPC mogelijk? 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 16 8
Gevolgen wijzigingen? Buitentemperatuur oud/nieuw andere klimaatdata 20 18 16 14 maand 12 10 8 buitentemperatuur T 5128 buitentemperatuur T 7120 6 4 verwarming koeling 2 0 700 januari februari maart april mei juni juli augustus temperatuur [oc] september oktober straling horizontaal vlak oud/nieuw november december opvallende straling [MJ/m2] 600 500 400 300 200 100? S 5128 S 7120 0 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 17 januari februari maart april mei juni maanden juli augustus september oktober november december Gevolgen wijzigingen? woningen bestaand -verwarming --> isolatie/wtw/distr. + opw. verwarming belangrijker - tapwater - hulpenergie - verlichting - koelenergie?? - verlaging interne warmtebelasting 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 18 9
Gevolgen wijzigingen? utiliteitsgebouwen bestaand/nieuw:..?? 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 19 Wat kun je er mee? Wat je met de nieuwe norm kunt was onderwerp van de lezing op de kennisdag 2011 onder de titel: NEN EPG, wat kun je er mee? 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 20 10
EPC vrijwel geen overcompensatie verliesoppervlakte indicator Schema! vrijstaand tussenwoning appartement t (t) maatregelen 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 21 EI compensatie verliesoppervlakte getuned op voorraadgemiddelde indicator Schema! vrijstaand tussenwoning appartement (t) maatregelen 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 22 11
EMI compensatie verliesoppervlakte, oriëntatie en glasoppervlakte getuned op eigen gebouw/woning indicator Schema! vrijstaand tussenwoning appartement (t) maatregelen 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 23 Wat kun je ermee? voorstel rapporteurs aan nsc. ter advies aan beleidsgroep getallen alleen als voorbeeld! Model 2a. twee berekeningswijzen voor nieuwe EI en EPC, die via label A in elkaar overlopen Bestaande bouw Nieuwbouw A+++ (EPC tussen 0 en 0,4) A++ (EPC tussen 0,4 en 0,6 A+ (EPC tussen 0,6 en 0,8) A > A (EPC tussen 0,8-1,40) B (1,06-1,30) C (1,31-1,60 D (1,61-2,00) E (2,01-2,40) F (2,41-2,90) G (EI >=1,91) berekeningswijze: berekeningswijze: nieuwe EI-achtige formule nieuwe EPC-achtige formule 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 24 12
Wat kun je ermee? alternatief U-bouw getallen alleen als voorbeeld! Model 2b. tweeberekeningswijzenvooremi ennieuweepc nieuwe EPC, die via label A in elkaar overlopen Bestaande bouw Nieuwbouw A+++ (Q/Q <= 0,4) A++ ( 0,41-0,6) A+ (0,61-0,8) A (EMI >= 90%) > A (Q/Q <= 1,40) B (80% - 89%) C (70% - 79% D (60%-69%) E (50% - 59%) F (40% - 49%)) G(EMI<= 40%) EMI >= 90% de exacte waarde wordt niet vermeld berekeningswijze: berekeningswijze: nieuwe EMI-formule nieuwe EPC-achtige formule 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 25 Wat kun je ermee? Opspannen notional building: indicator voor handelingsperspektief + energieprestatieindicator: gecombineerde indicator 600 500 400 300 200 100 0 MJ/m 2 600 500 400 300 200 100 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 26 0 13
Wat kun je ermee? bijvoorbeeld: combi-indicator voor communicatie met de consument D200 MJ/m 2 600 500 400 300 200 100 0 D400 600 500 400 300 200 100 0 29 september 2011 nvbv wtcb studiedag 27 14