Benelux Seminarie oktober Vergelijking van berekeningsmethodes: Case Nederland Vlaanderen

Transcriptie

1 Benelux Seminarie oktober 2004 Vergelijking van berekeningsmethodes: Case Nederland Vlaanderen Marleen Spiekman TNO Bouw Peter Wouters WTCB-CSTC

2 Structuur van de voordracht Basisprincipes methode Veel overeenkomsten tussen de twee methodes; hoe kan dat? EP-eisen: zelfde principe, andere waarden? Voorbeelden van verschillen; waarom? 2

3 Ontwikkeling EPN in NL Aantal pagina s EPW Veel nieuwe technieken Maar: keep it simple!!! 3

4 Belgische context Wetgeving m.b.t. rationeel energiegebruik in gebouwen is bevoegdheid van de Gewesten : Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Hoofdstedelijk Gewest Momenteel heeft enkel het Vlaams Gewest het merendeel van de krachtlijnen uitgewerkt 4

5 Energieposten in EP Wel: gebouwgebonden energiegebruik: Ruimteverwarming Tapwater verwarming Hulpenergie (ventilatoren, pompen, ) Verlichting Koeling, bevochtiging (indien aanwezig) Niet: niet-gebouwgebonden of procesgebonden energiegebruik: Huishoudelijke apparatuur, PC s, Afzuigingsinstallatie restaurant Niet gebouwgebonden verlichting (woningen) 5

6 Werkelijk verbruik versus EP Werkelijkheid: Werkelijk gebruiksgedrag EP: Standaard gebruiksgedrag Werkelijk klimaat Standaard klimaat 6

7 Vlaanderen versus Nederland Verschillende bouwwijze Vrijwel gelijk klimaat Andere cultuur: ander gebruikersgedrag Toch vrijwel gelijke rekenmethodiek Want: fysica gelijk! 7

8 Ruimteverwarming Warmteverlies Warmtewinst 0 C 20 C transmissie zonnestraling ventilatie interne warmte 8

9 Ruimteverwarming 0 C 20 C warmte behoefte 9

10 Ruimteverwarming 0 C 20 C distributie, opslag, opwekking 10

11 Opbouw EPW Transmissieverliezen Ventilatieverliezen Interne winsten Zonnewinsten Controle op oververhitting Netto behoefte verwarming Netto behoefte Warm tapwater Vlaanderen Afgifte, Verdeling, Opslag Verdeling Bruto behoefte ruimteverwarming Thermische zonneenergie Bruto behoefte warm tapwater Thermische zonneenergie Eindenergieverbruik ruimteverwarming Opwekkingsrendement (incl. WKK) Opwekkingsrendement (incl. WKK) Eindenergieverbruik warm tapwater 11

12 Eindenergieverbruik ruimteverwarming Verbruik voor koeling Eindenergieverbruik warm tapwater Conversie factor Jaarlijks primair energieverbruik Referentiewaarde E-peil of EPC Verbruik hulpenergie (ventilatoren, ) Verbruik voor verlichting Vlaanderen Nederland - WKK en PV-elektriciteit

13 Eisenniveau Nederland (?) Op basis van kosteneffectiviteit, beleidsmatig Vlaanderen : Nog geen beslissing Kosteneffectiviteit zal anders zijn dan in NL 13

14 Kosteneffectiviteit in NL EPC = Energiegebruik woning Jaar Kosten effectiviteit Ontwikkeling energiezuinigheid van nieuwbouw woningen in NL op basis van kostenneutraliteit 14

15 Uitdrukken van de EP Nederland en Vlaanderen : Op basis van karakteristiek primair energieverbruik Referentieverbruik wordt bepaald volgens een formule E-peil of EPC: Jaarlijks primair energieverbruik Referentieverbruik = E-peil of EPC 15

16 Formule voor referentieverbruik Woningbouw : VL : E ref = a 1.A schil + a 2.V + a 3.V vent toelaatbaar energiegebruik afhankelijk van volume correctie voor verliesoppervlakte correctie voor ventilatie NL : E ref = c 1.A vloer + c 2.V schil toelaatbaar energiegebruik afhankelijk van vloeroppervlakte correctie voor verliesoppervlakte 16

17 Formule voor referentieverbruik Kantoren en scholen : VL : E ref = b 1.A vloer + b 2.A schil + b 3.V vent,min + b 4.(V vent -V vent.min ) +b 5.L licht toelaatbaar energiegebruik afhankelijk van vloeroppervlakte correctie voor verliesoppervlakte correctie voor ventilatie obv minimale ventilatie correctie voor ventilatie obv extra ventilatie Correctie i.f.v. beschikbaar lichtniveau NL : toelaatbaar energiegebruik afhankelijk van vloeroppervlakte correctie voor verliesoppervlakte correctie voor eventueel aanwezige koeling correctie voor ventilatie obv minimale ventilatie eisen Bouwbesluit 17

18 EP vs EP max (formule benadering) Vlaanderen Nederland Gebouw 1 Gebouw 2 Energiegebruik 1 Energiegebruik 2 EP max : formule: functie van energiegebruik, oppervlakte,.. EP max 18

19 Q versus Q max (reference set benadering) Frankrijk Gebouw 1 Energiegebruik 1 Gebouw 2 Energiegebruik 2 EP max : standaard pakket met maatregelen Gebouw 1, referentie set Gebouw 2, referentie set Max. energiegebruik 1 Max. energiegebruik 2 19

20 Verschillen tussen de methodes Waarom zijn er verschillen? Politiek Verschil in wetgeving Voortschrijdend inzicht Andere belangengroepen 20

21 Conversiefactor primaire energie Vlaanderen : Electriciteit : 2.5 Andere energievectoren : 1.0 Nederland : Electriciteit : 2.56 Andere energievectoren : 1.0 Oorzaken : Verschil in productiepark en eventueel verschil in hypothesen 21

22 Verwarming kantoren en scholen Systeemrendementen verwarming en koeling: Identieke benadering in BE en VL 22

23 Verwarming kantoren en scholen Systeemrendementen verwarming en koeling: Identieke benadering in BE en VL Overwegingen m.b.t. systeemrendementen : Aanpak is duidelijk een belangrijke vereenvoudiging van een zeer complexe realiteit In de toekomst eventueel meer verfijnde methodes op basis van CEN normen 23

24 Verlichting Nederland en Vlaanderen Geen aandacht in woningbouw Wel aandacht in utiliteitsbouw Rekenmethodiek : Aandacht voor geïnstalleerde vermogens, regeling en daglicht 24

25 Verlichting kantoren en scholen Nederland eerste land dat aandacht schonk aan verlichting Aandacht voor geïnstalleerd vermogen Aandacht voor besparing door regelsystemen Aandacht voor benutting van daglicht Nadien verdere studies in Frankrijk en België Vlaamse aanpak : Tevens aandacht voor lichtopbrengst Tevens aandacht voor verbruik regelsystemen 25

26 Zomercomfort (woningen) Nederland : (vanaf 2005) Indien geen koeling aanwezig: toch energiegebruik voor zomercomfort obv koudebehoefte default koelsysteem (doe-het-zelf unit) Indicatie oververhitting, ter informatie Vlaanderen : Limietwaarde m.b.t. koeling bijsturen project Ook energieverbruik indien risico op oververhitting 26

27 Principe van gelijkwaardigheid Nederland en Vlaanderen Beide landen hebben in de wetgeving de mogelijkheid voorzien om innovatieve systemen in rekening te brengen 27

28 Principe van gelijkwaardigheid Nederland : Al meerdere jaren ervaring met principe van gelijkwaardigheid Elke gemeente beslist autonoom over al dan niet aanvaarden van dossiers Vlaanderen : Nog geen ervaring In principe eenvormige beslissing voor gans Vlaanderen 28

29 Rapportering en controle Nederland : Bij Bouwaanvraag dossier indienen Contrôle: vòòr verlening bouwvergunning. Contrôle tijdens/na bouw of in gebruiksfase is mogelijk, in praktijk gebeurt dat zelden Vlaanderen : EP voorstel (bouwaanvraag) en EP aangifte (na einde werken) Sancties mogelijk bij niet-conformiteit 29

30 Aandacht voor de context België Nederland Aankoop van een terrein Keuze van de architect Een of meerdere aannemers Afwerking soms door eigenaar Aankoop van een terrein Keuze van de architect Een of meerdere aannemers Soms bepaalde werken door eigenaar Bouwpromotoren, Grote projecten met soms honderden woningen Programma van eisen Altijd architecten tezamen met adviesbureaus Individueel gezien koopt een afgewerkte woning 30

31 Besluiten Globaal genomen dezelfde bezorgdheden In belangrijke mate overeenstemming in aanpak Soms verschillen omwille van tijdstip van uitwerken voorstellen, lokale context, In toekomst vermoedelijk grotere mate van harmonisatie mogelijk (CEN normen) 31