Vlaamse Stichting Verkeerskunde De fundamenten van de verkeersveiligheid, Sensibilisering en handhaving 30 oktober 2015
Big Brother loert om de hoek ANPR en andere cameratoepassingen Filip De Roeck, verkeerskundige Hoofdinspecteur verkeerspolitie Antwerpen, dienst verkeerstoezicht
Indeling Voorstelling Intro Geschiedenis Waarom camera s Welke soorten bespreken we Werking van de verschillende soorten Efficiëntie effectiviteit Kostenplaatje Zijn er alternatieven voor camera s Procedure tot aanvraag Wettelijk kader Maatschappelijke impact van camera s Werkbezoeken Conclusie/aanbevelingen/bevindingen Extra s
Geschiedenis Klassieke camera s analoog +/- 1965 digitaal +/- 2000 Snelheid- en roodlichtcamera s 1966 eerste flitspaal (rubberen slangen) (NL Gatsonides) 1970 eerste flitspaal (detectie lussen) 1980 eerste flitspaal (doppler detectie) Automatische nummerplaat herkenning (ANPR) 1995 eerste toepassingen Verenigd Koninkrijk (terrorisme Ierland) 2006 eerste toepassingen België
Waarom camera s Doelstellingen waarom camera s worden opgesteld: bestrijden van de criminaliteit verminderen/aanpakken overlast onveiligheidsgevoel reduceren Verkeersveiligheid politiewerking/onderzoek optimaliseren
Welke soorten bespreken we Klassieke bewakingscamera s Roodlicht- en snelheidscamera s (vast en mobiel) ANPR (automatische nummerplaat herkenning)
Werking verschillende soorten Het ANPR-systeem verzamelt automatisch een aantal gegevens van een passerend voertuig zoals: kentekenplaat nationaliteit datum en uur locatie foto van de kentekenplaat Foto van het totaalbeeld We onderscheiden hier zes soorten controle: Blacklist Whitelist Trajectcontrole Sluikverkeer vrachtwagens Weigh in motion Controle tussenafstanden
Werking verschillende soorten Een bewakingscamera is een videocamera die beelden maakt met als belangrijkste doel criminaliteit te voorkomen.
Werking verschillende soorten Roodlichtcamera's gebaseerd op lustechnologie Snelheidscamera's gebaseerd op lus- of radartechnologie. Overtredingen worden door roodlicht- en snelheidscamera's steeds vastgelegd met twee foto's. Daarbij wordt ook andere informatie geregistreerd zoals dag, tijdstip en controleplaats.
Efficiëntie effectiviteit ANPR De efficientie van ANPR is echter vrij eenvoudig aan te tonen: ANPR automatiseert een proces dat voorheen handmatig verliep en vergeleken daarmee is ANPR sneller en dus efficiënter (doelmatiger). Bij effectiviteit gaat het om de vraag of ANPR effectiever is dan andere werkwijzen in het detecteren, opsporen, vervolgen en veroordelen van criminelen. Als je dat soort effecten van ANPR op maatschappelijk niveau wilt meten, moet je een quasi-experimenteel onderzoek doen. Voordat men in Nederland de beschikking had over ANPR, werden er globaal zo'n 20.000 kentekens per jaar met de hand gecontroleerd door deze in de boordcomputer van politievoertuigen in te voeren en te controleren. Door het gebruik van ANPR-camera's is dit aantal toegenomen tot 1.000.000 geautomatiseerde controles per jaar
Effectiviteit Flitspalen Flitspalen zijn cruciaal voor de veiligheid. Het aantal doden en gewonden is dankzij de camera's sterk gedaald. Ongevallencijfer daalt met 50% Ongevallencijfer met doden en gewonden daalt met 77%
Kostenplaatje Kostprijs = afhankelijk van de doelstellingen De vaste kosten zijn o.a.: kosten voor het onderhoud personeelskosten: vorming, lonen, opvolging beelden Secundaire kosten: extra verlichting, onderhoud beplanting, enz reinigingskosten: schoonmaken van de camera s kosten overdracht gegevens: huur specifiek materiaal De variabele kosten die het systeem teweegbrengen zijn o.a.: kosten voor aankoop toestellen kosten aanpassing infrastructuur Verplaatsingskosten kosten voor plaatsing pictogrammen
Zijn er alternatieven voor camera s Soms kan preventie het probleem gewoon doen verdwijnen (folders,affiches en gadgets) Infrastructurele aanpassingen/herinrichting Zwerfvuil aanpakken Overlastboetes BIN Verbeterde straatverlichting Beveiligingsmateriaal (alarmsystemen of hekwerk) Verhoogd politietoezicht
Procedure tot aanvraag Aanvraagprocedure klassieke camera Aanvraagprocedure ANPR Aanvraagprocedure snelheid- en roodlichtcamera
Wettelijk kader De wet van 10 juni 2007 tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera s, ook wel de camerawet genoemd. De wet van 8 december 1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens, ook wel de privacywet genoemd. Het Europees verdrag voor de rechten van de mens (EVRM) van 1950 De Wet op het politieambt van 05 augustus 1992
Maatschappelijke impact De maatschappelijke impact bij de burger mbt cameratoepassingen hebben we trachten te peilen aan de hand van een enquête. 100 burgers en 100 politiemensen. Soorten overlast Algemeen onveiligheidsgevoel Gebruik camerabewaking Stellingen camerabewaking Gebruik ANPR
Maatschappelijke impact Overlast voor de burger overlast voor de politieman Rubriek onveiligheidsgevoel scoort de burger beter dan de politieman Rubriek camerabewaking = geen opmerkelijke verschillen Rubriek stellingen camerabewaking = politiemensen pro, burgers terughoudend Rubriek ANPR = politiemensen pro, burgers terughoudend
Werkbezoeken PZ Turnhout PZ Sint-Niklaas PZ Westkust Federale wegpolitie Securoad/Somati Rauwers
Conclusie/aanbeveling/bevindingen ANPR Wetgeving ANPR Bewaartermijn 30 dagen Uitwisseling gegevens Welke bestanden juist gebruiken Cijfers aantal toestellen Mobiel gebruik ANPR Wat met hits? Negatieve effecten
Extra s
Extra s
Extra s
Extra s
Extra s
Big Brother loert om de hoek Maatschappelijke bevraging ANPR & andere cameratoepassingen
Maatschappelijke bevraging ANPR & andere camera-toepassingen De bevraging werd uitgevoerd bij twee groepen van telkens 100 personen; politiepersoneel en burgers. De groep politiepersoneel bestond uit 66 mannen en 34 vrouwen, waarvan 73 operationeel en 27 Calog. De groep burgers bestond uit 48 mannen en 52 vrouwen, naar beroep werd niet gevraagd. Non respons = 50 enquêtes
Maatschappelijke bevraging ANPR & andere camera-toepassingen Soorten overlast Algemeen onveiligheidsgevoel Gebruik camerabewaking voor privé- en buurttoezicht Stellingen camerabewaking Gebruik ANPR
Soorten overlast in % Politiepersoneel Burgers 55 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
Hangjongeren Politiepersoneel Burgers HANGJONGEREN HANGJONGEREN 6% 2% 0% 0% 33% 25% 34% 40% 32% 28%
Dronken persoon Politiepersoneel Burgers DRONKEN PERSOON DRONKEN PERSOON 5% 1% 4% 0% 33% 35% 26% 44% 24% 28%
Wildplassers Politiepersoneel Burgers WILDPLASSERS WILDPLASSERS 5% 1% 0% 0% 15% 37% 16% 44% 42% 40%
Druggebruikers Politiepersoneel Burgers DRUGGEBRUIKER DRUGGEBRUIKER 5% 1% 4% 0% 19% 42% 17% 42% 33% 37%
Verdachte handelingen Politiepersoneel Burgers VERDACHTE HANDELINGEN VERDACHTE HANDELINGEN 1% 4% 0% 10% 17% 16% 36% 31% 41% 44%
Agressie Politiepersoneel Burgers AGRESSIE AGRESSIE 4% 0% 0% 0% 20% 31% 12% 44% 45% 44%
Verkeersagressie Politiepersoneel Burgers VERKEERSAGRESSIE VERKEERSAGRESSIE 2% 0% 29% 8% 35% 26% 28% 20% 12% 40%
Onaangepaste snelheid Politiepersoneel Burgers ONAANGEPASTE SNELHEID ONAANGEPASTE SNELHEID 31% 11% 7% 44% 7% 28% 20% 24% 12% 16%
Aanrijdingen Politiepersoneel Burgers AANRIJDINGEN AANRIJDINGEN 3% 2% 0% 27% 17% 28% 8% 32% 51% 32%
Algemeen onveiligheidsgevoel Politiepersoneel Burgers 60 60 50 50 40 40 30 30 20 20 10 10 0 VERMIJDT U PLAATSEN? VOELT U ZICH ONVEILIG? BENT U AL SLACHTOFFER GEWEEST VAN EEN DELICT? 0 VERMIJDT U PLAATSEN? VOELT U ZICH ONVEILIG? BENT U AL SLACHTOFFER GEWEEST VAN EEN DELICT?
Vermijdt u plaatsen? Politiepersoneel Burgers VERMIJDT U PLAATSEN? VERMIJDT U PLAATSEN? 6% 5% 0% 0% 16% 47% 24% 44% 26% 32%
Voelt u zich onveilig? Politiepersoneel Burgers VOELT U ZICH ONVEILIG? VOELT U ZICH ONVEILIG? 5% 1% 0% 0% 18% 33% 24% 40% 43% 36%
Bent u al slachtoffer geweest van een delict? Politiepersoneel Burgers BENT U AL SLACHTOFFER GEWEEST VAN EEN DELICT? BENT U AL SLACHTOFFER GEWEEST VAN EEN DELICT? 15% 1% 1% 12% 0% 0% 30% 53% 32% 56%
Politiepersoneel Gebruik camerabewaking voor privéen buurttoezicht 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Zijn er reeds camera's in uw buurt aanwezig? Heeft u zelf camerabewaking? Bent u van plan camerabewaking aan te schaffen? Zou u verhuizen na het installeren van camera's in uw buurt? JA NEEN
Gebruik camerabewaking voor privéen buurttoezicht Burgers 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Zijn er reeds camera's in uw buurt aanwezig? Hebt u zelf camerabewaking? Bent u van plan camerabewaking aan te schaffen? Zou u verhuizen na het installeren van camera's in uw buurt? JA NEEN
Hoe woont u? Politiepersoneel Burgers 51% 49% 36% 64% Stedelijk Landelijk Stedelijk Landelijk
Zijn er reeds camera s in uw buurt aanwezig? Politiepersoneel Burgers 18% 12% 82% 88% JA NEEN JA NEEN
Heeft u zelf camerabewaking? Politiepersoneel Burgers 6% 0% 94% 100% JA NEEN JA NEEN
Bent u van plan camera-bewaking aan te schaffen? Politiepersoneel Burgers 10% 16% 90; 90% 84% JA NEEN JA NEEN
Zou u verhuizen na het instal-leren van camera s in uw buurt? Politiepersoneel Burgers 0% 0% 100% 100% JA NEEN JA NEEN
Politiepersoneel 60 Stellingen camerabewaking 50 40 30 20 10 0 Camerabewaking helpt bij bestrijden criminaliteit Het kan misdrijven helpen ophelderen( retroactief) Het helpt niet bij geweld op straat (heterdaad) Cameratoezicht is een inbreuk op de privacy Door camera's zou ik mij beknot (minder vrij) voelen in mijn buurt Camera's in mijn buurt is voor mij geen probleem Camerabeelden moeten (live) steeds 24/24u bekeken worden Ik verwacht dat er direct actie ondernomen wordt bij het zien van misdrijven op de camerabeelden
Stellingen camerabewaking Burgers 60 50 40 30 20 10 0 Camerabewaking helpt bij bestrijden criminaliteit Het kan misdrijven helpen ophelderen( retro-actief) Het helpt niet bij geweld op straat (heterdaad) Cameratoezicht is een inbreuk op de privacy Door camera's zou ik mij beknot (minder vrij) voelen in mijn buurt Camera's in mijn buurt is voor mij geen probleem Camerabeelden moeten (live) steeds 24/24u bekeken worden Ik verwacht dat er direct actie ondernomen wordt bij het zien van misdrijven op de camerabeelden
Camerabewaking helpt bij het bestrijden van criminaliteit Politiepersoneel Burgers Camerabewaking helpt bij bestrijden criminaliteit Camerabewaking helpt bij bestrijden criminaliteit 0% 1% 4% 15% 29% 16% 12% 55% 28% 40%
Het kan misdrijven helpen ophelderen (retro-actief) Politiepersoneel Burgers Het kan misdrijven helpen ophelderen( retro-actief) Het kan misdrijven helpen ophelderen( retro-actief) 20% 0% 0% 28% 16% 4% 8% 52% 24% 48%
Het helpt niet bij geweld op straat (heterdaad) Politiepersoneel Burgers Het helpt niet bij geweld op straat (heterdaad) Het helpt niet bij geweld op straat (heterdaad) 4% 4% 18% 8% 11% 18% 12% 20% 45% 60%
Cameratoezicht is een inbreuk op de privacy Politiepersoneel Burgers Cameratoezicht is een inbreuk op de privacy Cameratoezicht is een inbreuk op de privacy 31% 0% 5% 31% 4% 21% 8% 25% 33% 42%
Door camera's zou ik mij beknot (minder vrij) voelen in mijn buurt Politiepersoneel Burgers Door camera's zou ik mij beknot (minder vrij) voelen in mijn buurt Door camera's zou ik mij beknot (minder vrij) voelen in mijn buurt 12% 35% 7% 1% 45% 9% 27% 4% 5% 55%
Camera's in mijn buurt is voor mij geen probleem Politiepersoneel Burgers Camera's in mijn buurt is voor mij geen probleem Camera's in mijn buurt is voor mij geen probleem 17% 15% 13% 19% 36% 9% 9% 13% 26% 43%
Camerabeelden moeten (live) steeds 24/24u bekeken worden Politiepersoneel Burgers Camerabeelden moeten (live) steeds 24/24u bekeken worden Camerabeelden moeten (live) steeds 24/24u bekeken worden 2% 6% 4% 4% 38% 19% 35% 42% 29% 21%
Politiepersoneel Ik verwacht dat er direct actie ondernomen wordt bij het zien van misdrijven op de camerabeelden Burgers Ik verwacht dat er direct actie ondernomen wordt bij het zien van misdrijven op de camerabeelden Ik verwacht dat er direct actie ondernomen wordt bij het zien van misdrijven op de camerabeelden 1% 0% 4% 4% 4% 36% 10% 53% 50% 38%
Politiepersoneel Gebruik ANPR 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Zou U positief adviseren voor een ANPR-netwerk in uw gemeente Zou men U met cijfers kunnen overtuigen Mogen de gegevens worden opgeslagen Indien de gegevens mogen worden opgeslagen, beperkt in tijd Mag men ANPR mobiel gebruiken (vanuit een rijdend voertuig) Nooit Zelden Soms Veel Heel Veel
Gebruik ANPR Burgers 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Zou U positief adviseren voor een ANPR-netwerk in uw gemeente Zou men U met cijfers kunnen overtuigen Mogen de gegevens worden opgeslagen Indien de gegevens mogen worden opgeslagen, beperkt in tijd Mag men ANPR mobiel gebruiken (vanuit een rijdend voertuig) Nooit Zelden Soms Veel Heel Veel
Zou u positief adviseren voor een ANPR-netwerk in uw gemeente? Politiepersoneel Burgers Zou u positief adviseren voor een ANPR-netwerk in uw gemeente? Zou u positief adviseren voor een ANPR-netwerk in uw gemeente? 10% 1% 3% 0% 24% 0% 8% 0% 86% 68% Nooit Zelden Soms Veel Heel Veel Nooit Zelden Soms Veel Heel Veel
Zou men u met cijfers kunnen overtuigen? Politiepersoneel Burgers Zou men u met cijfers kunnen overtuigen? Zou men u met cijfers kunnen overtuigen? 26% 3% 15% 0% 36% 4% 12% 0% 56% 48% Nooit Zelden Soms Veel Heel Veel Nooit Zelden Soms Veel Heel Veel
Mogen de gegevens worden opgeslagen? Politiepersoneel Burgers Mogen de gegevens worden opgeslagen? Mogen de gegevens worden opgeslagen? 13% 1% 3% 4% 13% 0% 14% 0% 79% 73% Nooit Zelden Soms Veel Heel Veel Nooit Zelden Soms Veel Heel Veel
Indien de gegevens mogen worden opgeslagen, beperkt in tijd Politiepersoneel Burgers Indien de gegevens mogen worden opgeslagen, beperkt in tijd Indien de gegevens mogen worden opgeslagen, beperkt in tijd 5% 4% 24% 32% 16% 36% 27% 12% 36% 8% Nooit Zelden Soms Veel Heel Veel Nooit Zelden Soms Veel Heel Veel
Mag men ANPR mobiel gebruiken (vanuit een rijdend voertuig)? Politiepersoneel Burgers Mag men ANPR mobiel gebruiken (vanuit een rijdend voertuig)? Mag men ANPR mobiel gebruiken (vanuit een rijdend voertuig)? 7% 0% 3% 1% 16% 0% 12% 0% 89% 72% Nooit Zelden Soms Veel Heel Veel Nooit Zelden Soms Veel Heel Veel