Resultaten BegrotingsWijzer Dordrecht

Resultaten BegrotingsWijzer Dordrecht November 2010 Instituut voor Publiek en Politiek is een onderdeel van Het Huis voor democratie en rechtsstaat Instituut voor Publiek en Politiek Prinsengracht 915 1017 KD Amsterdam Tel. 020-5217600, www.publiek-politiek.nl

Rapportage BegrotingsWijzer Dordrecht Inleiding De gemeente Dordrecht heeft in de periode tussen 12 en 28 oktober 2010 de inwoners geraadpleegd over de financiële keuzes waar de gemeente de komende periode voor staat. Het gemeentebestuur heeft de Dordtenaren gevraagd via de website www.begrotingswijzer.nl mee te denken. De BegrotingsWijzer is een digitaal instrument, ontwikkeld door het Instituut voor Publiek en Politiek (IPP). De BegrotingsWijzer wordt op maat gemaakt voor de gemeente, op basis van de vereenvoudigde begroting die de gemeente samenstelt. Voor de gemeente Dordrecht was de opdracht aan de inwoners om bezuinigingsvoorstellen te doen om een tekort van 3.500.000 op te lossen. Men moest een sluitende begroting indienen. De gemeente wil ook geld besteden aan nieuwe plannen. Daarom konden burgers nieuwe voorstellen van de gemeente kiezen. Daarnaast was het ook mogelijk om eigen plannen in te dienen. De BegrotingsWijzer van de gemeente Dordrecht was toegankelijk vanuit de website van de gemeente en via de website www.begrotingswijzer.nl. Daarnaast zijn verschillende communicatiemiddelen ingezet om burgers uit te nodigen de BegrotingsWijzer in te vullen. In de ruim twee weken dat de BegrotingsWijzer online was, hebben 918 deelnemers een sluitende begroting ingediend. Algemene gegevens Aantal bezoekers die een sluitende begroting hebben ingediend 918 Aantal bezoekers die een sluitende begroting hebben ingediend, maar niet de stappen nieuwe plannen en eigen plan hebben doorlopen 68 Aantal ingevulde velden bij eigen plan 247 Gemiddelde bezuiniging inclusief extra uitgave aan nieuwe plannen 3.848.426 Gemiddelde bezuiniging exclusief extra uitgave aan nieuwe plannen 4.349.831 De BegrotingsWijzer van de gemeente Dordrecht had 19 posten (18 bezuinigingsopties en 1 optie om de inkomsten te verhogen). In deze rapportage presenteren we de resultaten per post in de vorm van staafdiagrammen. In deze diagrammen is per bezuinigingsoptie weergegeven welk deel van de bezoekers daarvoor koos. Bij elke post stond standaard de optie 0 (niet bezuinigen) aangevinkt. 2

Resultaten Van de 19 posten waren er 4 waar meerdere keuzes voorgelegd werden voor meer of minder bezuiniging. De rest van de posten hadden 2 opties: of een vast bedrag bezuinigen of niets bezuinigen. Hieronder staan op een rij de percentages van de invullers die in iedere geval gekozen hebben om niets te bezuinigen. Percentage dat geen bezuiniging wenst Parkeeropbrengsten Intern. samenwerking Stadswinkel Jongerenorganisatie Cilio Opvoedingsondersteuning Mensen met een beperking Integratie Bibliotheken Activiteiten in de buurt Natuur en milieu Evenementen Cultuur Re-integratie Brede School Leerlingenvervoer Schoolgebouwen Schone en verzorgde stad Fleurige stad Politiekeurmerk 32,2% 51,5% 57,3% 62,7% 24,5% 67,0% 36,4% 54,7% 59,0% 26,1% 36,3% 46,5% 43,5% 33,1% 58,7% 43,1% 30,2% 75,9% 76,5% De opties die het hoogst scoren zijn: De posten integratie, cultuur, veiligheid (politiekeurmerk veilig wonen) en internationale samenwerking hebben de meeste steun gekregen voor bezuiniging. Respectievelijk 75,5%, 73,9%, 69,8% en 67,8% van de invullers kiezen ervoor op deze posten (meer of minder) te bezuinigen. De post voor projecten en organisaties voor mensen met een beperking krijgt met 76,5% de meeste steun voor het behoud van de uitgave. Gevolgd door de post bibliotheek (67,0%) en opvoedingsondersteuning (62,7%). Daarnaast kiest 75,9% van de deelnemers er voor om de parkeeropbrengsten niet te verhogen. Van de nieuwe plannen van de gemeente genieten de volgende drie plannen de meeste steun van de deelnemers: meer cameratoezicht met de steun van 27,1% van de deelnemers, minder overlast met 21,7% en als derde leefbaarheid Vogelbuurt met 18,1%. Van de nieuwe plannen van de gemeente genieten de volgende drie plannen de minste steun van de deelnemers: Ambitieus erfgoedcentrum, hierin wil 8,0% van de deelnemers geld investeren; het plan om de eigen bijdrage voor de Wmo voor mensen die niet veel verdienen af te schaffen wordt door 9,3 % gesteund en het invoeren van de Drechtstedenpas door 9,5%. 3

Resultaten per begrotingspost Uitgaven Programma Veiligheid ( in totaal 18.000.000 van de gemeentelijke begroting) We werken aan een veilige stad. Dat doen we samen met brandweer en politie, maar ook met inwoners, bedrijven, scholen en andere organisaties. Onze doelstellingen zijn: - tegengaan van overlast door bijvoorbeeld drank, drugs of vandalisme; - tegengaan van diefstal van fietsen en auto s en inbraak in woningen; - goede controle op brandveiligheid; - veiligheid in het verkeer, door bijvoorbeeld snelheidsmeters en het verkeersexamen op basisscholen; - hulp bij rampen of zware ongevallen. De bezuinigingsoptie voor veiligheid was: 1. Geen subsidie op Politiekeurmerk Veilig Wonen Om onveilige situaties te voorkomen, kunt u zélf ook veel doen. We willen besparen door meer aan inwoners over te laten. Dit betekent dat we geen subsidie meer geven op het Politiekeurmerk Veilig Wonen. U betaalt zelf de controle op veilig hang- en sluitwerk als u de kans op inbraak in uw huis wilt verkleinen. o : 50.000. o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 50.000 blijft Veiligheid 69,8% 30,2% 0 50.000 4

Programma Leefbaarheid en Stedelijk beheer ( in totaal 41.600.000 van de gemeentelijke begroting) Wij werken samen met bewoners aan een stad waarin het prettig leven is: een schone, mooie en veilige stad. Wat gebeurt er? - Dordt West en de Vogelbuurt worden opgeknapt; - Verbetering van de buurt in wijken als Stadspolders en Sterrenburg, bijvoorbeeld via schoonmaakacties of vergroting van de veiligheid in het verkeer; - Tegengaan overlast door jongeren of dak- en thuislozen; - Onderhoud en beheer van straten en pleinen, openbaar groen, verlichting, verkeerslichten, speelplaatsen en riolen. De bezuinigingsopties voor Leefbaarheid en stedelijk beheer waren: 2. Besparen op het fleurig en aantrekkelijk maken van de stad De gemeente gaat besparen op uitgaven aan het uiterlijk van de stad: minder bloembakken, minder kerstbomen. Ook plaatsen we minder bloeiende planten in de stad. De stad krijgt een soberder uitstraling. o o o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 125.000 blijft 70.000,- : we behouden alleen de hangende bloembakken op het Statenplein en enkele bloembakken op plekken waar veel mensen komen. We halveren het aantal kerstbomen dat we ieder jaar in december in de stad plaatsen. 115.000,- : we plaatsen helemaal geen bloembakken meer in de stad. Alleen bij het Stadhuis en op het Statenplein plaatsen we in december een kerstboom. Fleurig 43,1% 36,5% 20,4% 0 70.000 115.000 5

3. Minder doen aan het schoon en verzorgd houden van de stad In alle delen van onze stad onderhouden we het groen en de wegen. We zorgen ook voor schone en nette straten. We gaan hier minder aan doen. U moet meer zelf doen om uw straat schoon en netjes te houden. Voor de binnenstad betekent dit: - we verwijderen minder vaak kauwgom; - we schaffen de schoonmaakregeling af voor huizen in de binnenstad waarop graffiti is gespoten. En in de woonwijken: - we maaien het gras minder vaak en snoeien de struiken minder vaak; - we spuiten de bruggen wat minder vaak schoon; - we schilderen minder vaak de masten van de straatverlichting; - we vervangen speeltoestellen (wipkippen, schommels) minder snel. We zorgen natuurlijk wel dat speeltoestellen veilig blijven. o o o o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 1.000.000 blijft, 100.000,-: we verminderen onze inzet alleen in de binnenstad. 200.000,- : we verminderen onze inzet alleen in de wijken. 300.000,-: we verminderen onze inzet in de binnenstad én in de wijken. Schoon houden 58,7% 8,7% 13,3% 19,3% 0 100.000 200.000 300.000 6

Programma Onderwijs, werk en inkomen (in totaal 144.100.000 van de gemeentelijke begroting) Wat doen we op dit gebied? - We zorgen voor goede schoolgebouwen. We zijn wettelijk verplicht om dat te doen. - We controleren de kwaliteit van de kinderopvang, peuterspeelzalen en het openbaar onderwijs. Dat is een wettelijke verplichting. - We willen voorkomen dat jongeren zonder diploma van school afgaan of werkloos worden. - Met bedrijven en scholen zorgen we dat onderwijs en arbeidsmarkt beter op elkaar aansluiten. - We ondersteunen mensen die werkloos zijn door hen aan werk te helpen. Dat lukt niet bij iedereen. Dan bekijken we of een uitkering mogelijk is. Binnen dit beleidsveld waren vier bezuinigingsopties: 4. Minder investeren in verbouwingen en nieuwbouw van schoolgebouwen We bezuinigen op onderhoud en nieuwbouw van schoolgebouwen. Dat betekent dat sommige verbouwingen minder mooi worden uitgevoerd, dat scholen er minder modern uitzien of dat we besluiten sommige nieuwbouw uit te stellen. o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 17.000.000 blijft o 500.000 o 1.000.000 Schoolgebouwen 34,2% 33,1% 32,7% 0 500.000 1.000.000 7

5. Strengere regeling voor leerlingenvervoer De gemeente betaalt het vervoer van kinderen die naar een speciale (basis)school gaan. We gaan strengere regels hanteren, waardoor minder kinderen in aanmerking komen voor vervoer. Kinderen komen pas in aanmerking voor deze regeling als ze verder dan 6 kilometer van de school wonen. Dit is het wettelijke minimum. Nu is dat nog vanaf 2 kilometer. o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 1.500.000 blijft o 500.000 Leerlingenvervoer 56,5% 43,5% 0 500.000 8

6. Minder geld voor de Brede School In Dordrecht zijn 13 scholen een zogenoemde SiS (School in de Samenleving). Op een SiS wordt niet alleen les gegeven. Kinderen kunnen er tussen de middag ook eten of na schooltijd meedoen aan activiteiten. We stellen minder geld beschikbaar aan de SiSscholen, waardoor een SiS minder activiteiten kan uitvoeren. Het is ook denkbaar dat een SiS een grotere bijdrage van de ouders gaat vragen om hun werk te kunnen betalen of dat ouders meer zelf moeten gaan doen. o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 1.000.000 blijft o 500.000 Brede school 46,5% 53,5% 0 500.000 9

7. Minder hulp van de gemeente bij de stap van uitkering naar werk De gemeente helpt mensen die werkloos zijn om een baan te vinden (re-integratie). We bezuinigen op deze ondersteuning. Mensen met een uitkering moeten meer zelf doen om weer een baan te vinden. o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 24.000.000 blijft o 900.000 Re-integratie 64,0% 36,3% 0 900.000 Programma Economie en cultuur (in totaal 27.100.000 van de gemeentelijke begroting) De gemeente werkt samen met bedrijven, de provincie en het Rijk aan een sterke economie door: - nieuwe bedrijventerreinen te ontwikkelen of oude op te knappen; - te werken aan een aantrekkelijke binnenstad en voldoende winkels; - vermindering van regels voor ondernemers; - met bedrijven en scholen te zorgen voor meer stageplaatsen. Cultuur in Dordrecht is breed: van het Hofkwartier tot Bibelot en van schouwburg Kunstmin tot Wantijpop. De gemeente geeft subsidie aan veel culturele activiteiten, maar culturele instellingen moeten ook zelf voor inkomsten zorgen. Op dit terrein had de gemeente twee mogelijkheden om te bezuinigen: 10

8. Bezuinigen op cultuur De gemeente gaat bezuinigen op subsidies voor concerten, tentoonstellingen, theater en erfgoed. Ook de culturele organisaties krijgen minder geld. Die keuze heeft de gemeente al gemaakt. Maar extra bezuinigingen zijn mogelijk. Het aanbod van cultuur in de stad zal daardoor afnemen. o o o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 16.000.000 blijft 1.600.000 : onderdelen die onvoldoende bezoekers trekken, krijgen geen geld meer. Er komt minder subsidie voor bijvoorbeeld cultuureducatie. Er vinden minder voorstellingen plaats in Kunstmin en het Energiehuis. 2.400.000 : nog sterker bezuinigen op cultuur. De nadruk komt te liggen op een aanbod dat alleen een brede groep bezoekers aantrekt. Er komt nog minder subsidie voor bijvoorbeeld cultuureducatie en het aantal voorstellingen in Kunstmin en het Energiehuis neemt nog verder af. Cultuur 47,7% 26,1% 26,1% 0 1.600.000 2.400.000 11

9. Minder subsidie voor evenementen in Dordrecht In Dordrecht vinden veel evenementen plaats. Evenementen zijn leuk voor de inwoners en bezoekers van de stad, goed voor ons imago en ook ondernemers profiteren hiervan. De gemeente geeft subsidie om deze evenementen mede mogelijk te maken. Alle evenementen die we nu subsidie geven krijgen volgend jaar een lager bedrag. Dit betekent dat organisatoren van evenementen andere inkomsten zoals sponsoring en kaartverkoop moeten vinden. Indien dat niet lukt, kan dat betekenen dat evenementen verdwijnen. o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 1.200.000 blijft o : 400.000 59% evenementen 41% 0 400.000 12

Programma Milieu en duurzaamheid (in totaal 18.200.000 van de gemeentelijke begroting) De gemeente levert een bijdrage aan een goed milieu en een duurzame samenleving. Onder andere door: - gescheiden afvalinzameling; - saneren van vervuilde grond; - stimuleren van energiebesparing; - bestrijden van luchtvervuiling en geluidsoverlast; - controleren of bedrijven zich aan de regels houden; - controleren van de kwaliteit van het water; - voorlichting geven over wat mensen zelf kunnen doen aan het milieu, bijvoorbeeld aan scholieren via Natuur- en Milieucentrum Weizigt. Voor dit thema was één bezuinigingsoptie: 10. Minder geld voor Natuur en Milieucentrum Weizigt Via de tuinen, kassen, stadsboerderij en tentoonstellingen van het Natuur- en Milieucentrum Weizigt leren de bezoekers spelenderwijs over natuur, milieu en duurzaamheid. Het NMC Weizigt krijgt een lagere bijdrage van de gemeente. Daardoor kunnen ze minder activiteiten voor schoolklassen en andere bezoekers organiseren. o 0,- Het bedrag in de huidige begroting van 1.900.000 blijft o : 100.000 54,7% Natuur en milieu 45,3% 0 100.000 13

Programma Maatschappelijke voorzieningen (in totaal 42.400.000 van de gemeentelijke begroting) Een prettige stad is een stad waarin we mensen helpen die het moeilijk hebben door een handicap of persoonlijke problemen. Wat doen we op dit gebied? - We geven geld aan bijvoorbeeld verslavingszorg en projecten tegen huiselijk geweld. - We regelen voorzieningen voor mensen met een handicap, zoals een traplift of hulp in de huishouding. - We ondersteunen vrijwilligerswerk en mantelzorg, zodat mensen zich zoveel mogelijk zelf kunnen redden en elkaar daarbij helpen. - We investeren in projecten die ervoor zorgen dat (allochtone) Dordtenaren zich thuisvoelen en meedoen in de stad. - We pakken kindermishandeling aan. Op het terrein van maatschappelijke voorzieningen had de gemeente Dordrecht vier bezuinigingsvoorstellen in de BegrotingsWijzer voorgelegd: 11. Minder geld voor activiteiten in de buurt De gemeente betaalt minder mee aan buurtwerk. Dat betekent dat buurtbewoners meer zelf moeten betalen aan cursussen, sport en andere activiteiten zoals koffieochtenden in de buurt. o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 3.000.000 blijft o : 200.000 Activiteiten in de buurt 63,6% 36,4% 0 200.000 14

12. Minder geld voor de bibliotheken De gemeente geeft minder geld aan de bibliotheken in Dordrecht. Bibliotheken bepalen zelf hoe ze met minder geld toch rondkomen: minder activiteiten zoals lezingen organiseren, of de lidmaatschappen en het uitlenen van een boek duurder maken. Bibliotheken kunnen ook bekijken of ze op een andere manier meer inkomsten kunnen krijgen, bijvoorbeeld door het verhuren van een zaaltje aan een vereniging. o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 3.000.000 blijft o : 200.000 67,0% Bibliotheken 33,0% 0 200.000 15

13. Minder geld naar integratie De gemeente bezuinigt op projecten waarbij allochtonen en autochtonen elkaar ontmoeten en met elkaar hun cultuur delen. De gemeente stopt met projecten die gericht zijn op één bepaalde groep allochtonen. Natuurlijk kunnen allochtone inwoners van onze stad gebruik blijven maken van het gewone aanbod van allerlei instellingen, zodat zij de taal leren, werk vinden en zich thuis voelen in onze stad. o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 1.400.000 blijft o : 600.000 Integratie 75,5% 24,5% 0 600.000 16

14. Minder geld voor projecten en organisaties voor mensen met een beperking We geven minder subsidie aan allerlei projecten die ervoor zorgen dat mensen met een lichamelijke of sociale beperking meedoen in de maatschappij. Denk bijvoorbeeld aan de stichting Downs Upside, voor mensen met het Down-syndroom. We verminderen ook de subsidie aan belangenorganisaties zoals de Wmo-adviesraad en het Platform Welzijn- Wonen-Zorg. o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 250.000 blijft o : 100.000 Projecten voor mensen met een beperking 76,5% 23,5% 0 100.000 17

Programma Jeugd (in totaal 4.000.000 van de gemeentelijke begroting) De gemeente wil dat kinderen gezond zijn en het goed doen, thuis en op school. Natuurlijk is dit vooral de verantwoordelijkheid van ouders. Ook scholen spelen een belangrijke rol. De gemeente ondersteunt ouders, scholen en instellingen. Voorbeelden: - we betalen projecten die helpen de jeugd gezond en actief te houden; - we geven geld voor maatschappelijk werk op school; - we zorgen er voor dat ouders ondersteuning kunnen krijgen bij de opvoeding. Op dit terrein waren er 2 mogelijkheden om te bezuinigen: 15. Minder geld voor opvoedingsondersteuning De gemeente is wettelijk verplicht om ouders die dat nodig hebben te helpen bij de opvoeding van hun kinderen. Iedere gemeente organiseert dit op een andere manier, meestal via een welzijnsorganisatie. We bezuinigen op deze opvoedingsondersteuning. Dit betekent bijvoorbeeld dat ouders minder snel antwoord krijgen op opvoedingsvragen. Mogelijk moeten ouders meer zelf betalen voor de hulp die ze nodig hebben. o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 1.500.000 blijft o : 300.000 Opvoedingsondersteuning 62,7% 37,2% 0 300.000 18

16. Stoppen met subsidie aan jongerenorganisatie Cilio De jongerenorganisatie Cilio organiseert activiteiten voor jongeren en heeft een website speciaal ontworpen voor jongeren. Behalve een overzicht van de leuke dingen die er in de regio te doen zijn, geeft de website ook informatie over bijvoorbeeld school & werk. We zetten de subsidie aan Cilio stop. Daardoor kan het aanbod van activiteiten voor jongeren afnemen. Er is geen speciale website meer waarop jongeren elkaar kunnen treffen en zien wat er in de regio te doen is. o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 70.000 blijft o : 50.000 Jongerenorganisatie Cilio 57,3% 42,7% 0 50.000 19

Programma Sport en recreatie (kost in totaal 14.700.000 van de gemeentelijke begroting) De gemeente: - moedigt inwoners van Dordrecht aan om te sporten; - ondersteunt sportverenigingen en zorgt voor goede sportvelden en -zalen; - onderhoudt natuur- en recreatiegebieden, zoals de Hollandse Biesbosch en bos De Elzen. Op dit terrein heeft de gemeente Dordrecht besloten om geen bezuinigingsvoorstel te presenteren. Het gemeentebestuur wil de uitgaven op dit gebied de komende jaren gelijk houden. In de BegrotingsWijzer van Dordrecht konden mensen eigen bezuinigingsplannen indienen. Op de website stond de volgende oproep: Ziet u wel bezuinigingsmogelijkheden? Vul uw idee dan in bij het scherm bedenk uw eigen plan. In de bijlage kunt u alle ingediende eigen plannen om te bezuinigen van de inwoners vinden. Programma Verkeer, ruimtelijke ordening en wonen (kost in totaal 54.700.000 van de gemeentelijke begroting) Dordrecht moet goed bereikbaar zijn en blijven. De gemeente investeert in openbaar vervoer, de waterbus, parkeergarages en de aanleg en het onderhoud van fietspaden en wegen. We werken aan verkeersveiligheid. Daarnaast bekijkt de gemeente waar ruimte is voor woonwijken, bedrijven of recreatie. De gemeente maakt samen met bewoners en bedrijven een keuze en legt deze vast in plannen. In de Zuidpolder komen geen woningen, voor sommige andere gebieden moeten nog plannen worden gemaakt. En verder: - zorgt de gemeente dat de historische binnenstad mooi blijft; - zorgt Dordrecht met andere gemeenten, bedrijven en woningcorporaties voor voldoende goede woningen (renovatie en nieuwbouw). Op dit terrein heeft de gemeente Dordrecht besloten om geen bezuinigingsvoorstel te presenteren. Het gemeentebestuur wil de uitgaven op dit gebied de komende jaren gelijk houden. In de BegrotingsWijzer van Dordrecht konden mensen eigen bezuinigingsplannen indienen. Op de website stond de volgende oproep: Ziet u wel bezuinigingsmogelijkheden? Vul uw idee dan in bij het scherm bedenk uw eigen plan. In de bijlage kunt u alle ingediende eigen plannen om te bezuinigen van de inwoners vinden. 20

Programma Dienstverlening en bestuur (kost 26.300.000 van de totale begroting van de gemeente Dordrecht) U kunt de gemeente voor allerlei vragen bereiken via internet, telefoon en via de Stadswinkel. U kunt bij ons terecht voor bijvoorbeeld: - het verlengen van uw paspoort of rijbewijs; - het aanvragen van een parkeer- of bouwvergunning. We willen het u daarbij zo makkelijk mogelijk maken: minder regels, meer service. Het gemeentebestuur wil op een open manier met de stad omgaan. Bijvoorbeeld door samen met bewoners en de andere Drechtsteden plannen te bedenken en uit te voeren. Op dit terrein heeft de gemeente twee opties voorgelegd om te bezuinigen: 17. Versobering dienstverlening Stadswinkel In de Stadswinkel kunt u terecht voor het verlengen van uw paspoort, het aanvragen van een vergunning en allerlei andere diensten. De dienstverlening van de Dordtse Stadswinkel is van hoog niveau: korte wachttijden, lage tarieven en goede service. Ten opzichte van andere Stadswinkels in het land scoort Dordrecht regelmatig hoog. We versoberen de dienstverlening van de Stadswinkel. Dit betekent dat de wachttijden omhoog gaan. Waar dat wettelijk mag, moeten inwoners meer gaan betalen voor de diensten. o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 5.000.000blijft o 200.000 Versobering Stadswinkel 51,5% 48,5% 0 200.000 21

18. Internationale samenwerking De gemeente Dordrecht heeft, net als bijna alle Nederlandse gemeenten, banden met een aantal steden in het buitenland. In ons geval gaat het onder andere om steden in Zuid-Afrika, Kameroen en Bulgarije. We bezuinigen op de werkbezoeken die we over en weer afleggen. We geven ook minder uit aan projecten die we in die landen ondersteunen, bijvoorbeeld afvalinzameling in Bamenda (Kameroen) en sociale huisvesting in Ehmalahleni (Zuid-Afrika). o 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 300.000 blijft o 50.000 Internationale samenwerking 67,8% 32,2% 0 50.000 22

Inkomsten: In de swijzer waren 4 grote bronnen van inkomsten meegenomen. Namelijk: geld van de Rijksoverheid, onroerendezaakbelasting (OZB), Riool- en afvalstoffenheffing en overige inkomsten. Onder overige inkomsten vallen inkomsten bijvoorbeeld uit betaald parkeren, havengelden en de hondenbelasting. En de gemeente ontvangt geld uit de verkoop van grond, beleggingen en de verhuur van panden. In de BegrotingsWijzer had de gemeente Dordrecht de mogelijkheid voorgelegd om de inkomsten via de parkeeropbrengsten te verhogen. 19. Verhogen parkeeropbrengsten Op verschillende plekken in de stad moet worden betaald voor parkeren. De gemeente ontvangt de parkeergelden. Dit geld gebruikt de gemeente om andere dingen te betalen. We verhogen de tarieven van de parkeergarages Spuihaven en Veemarkt van 1,00 naar 2,00 voor een hele avond. Daarnaast wordt de zondag ook een betaaldag. De andere tarieven blijven gelijk. o Extra inkomsten 0,- : het bedrag in de huidige begroting van 2.200.000 blijft o Verhoging inkomsten gemeente: 40.000 75,9% Parkeeropbrengsten 24,1% 0 40.000 Opbrengsten 23

Nieuwe plannen van de gemeente In de BegrotingsWijzer konden burgers ook hun mening geven over tien nieuwe plannen. Welke plannen hebben burgers gekozen? Hieronder ziet u de resultaten. Voor welke nieuwe plannen kiest u? Na de verkiezingen is er in april 2010 een nieuw college van burgemeester en wethouders gekomen. Beter voor Dordt, VVD en CDA werken daarin samen. Dit nieuwe college besteedt de komende jaren extra aandacht aan drie onderwerpen: leefbaarheid en veiligheid: een schone en verzorgde buurt, het opknappen van wijken en een strenge aanpak van overlast; arbeidsmarkt: meer banen, goede scholen en een betere aansluiting tussen werk en school; duurzaamheid: het zuinig omgaan met energie en het behoud van ons milieu en het groene karakter van Dordrecht. Ook de politieke partijen die samen de oppositie vormen hebben ideeën over waar de komende tijd méér geld naartoe moet: sterke mensen, sterke wijken en een sterke stad. Alle partijen in Dordrecht willen bewoners, ondernemers en verenigingen betrekken bij de nieuwe plannen voor de stad. Het college en de oppositie hebben daarom een lijst van nieuwe plannen opgesteld. In dit gedeelte van de BegrotingsWijzer kunt u aangeven welke plannen naar uw mening uitgevoerd moeten worden. De plannen waren als volgt beschreven in de BegrotingsWijzer: Plan 1: Minder overlast ( 400.000) We vergroten de veiligheid en leefbaarheid in de stad. In sommige delen van de stad zorgt het gedrag van een kleine groep mensen voor veel overlast. We treden stevig op tegen die overlast door meer toezicht en handhaving. Tegelijkertijd weten we dat overlastgevers vaak ook extra zorg nodig hebben. Dit geldt bijvoorbeeld voor dak- en thuislozen. We plaatsen tijdelijk een extra toezichtpost op het Kasperspad/Vrieseplein. Deze toezichtpost en de extra investering in handhaven en zorg om overlast tegen te gaan kosten samen: 400.000 Plan 2: Meer cameratoezicht ( 60.000) Om de veiligheid in de stad te verbeteren en mensen een veilig gevoel te geven, hangen we op meer plekken in de stad camera s op. De beelden bekijken we deels live. Ook kan de politie de beelden achteraf gebruiken om daders op te sporen. Mogelijke plekken voor nieuwe camera s zijn het busstation en de fietsenstalling bij het Centraal Station, in de Colijnstraat, op het Enecoterrein, de Weeskinderendijk en het J.P. Heijeplein. Hiervoor hebben we extra geld nodig: 60.000. 24

Plan 3: Werken aan de leefbaarheid van de Vogelbuurt ( 125.000) De bewoners van de Vogelbuurt en het gemeentebestuur maken zich zorgen over de Vogelbuurt. De buurt wordt minder veilig en bewoners hebben minder waardering voor hun leefomgeving. De plannen om de woningen in de Vogelbuurt te verbeteren liggen al klaar. Daarnaast zetten we geld in om van de wijk een plek te maken waar huidige bewoners en nieuwe mensen prettig kunnen wonen en leven. Meer geld dus voor activiteiten voor jongeren, maar ook om zwerfvuil op te ruimen. Woningcorporatie Woonbron betaalt de helft. De extra kosten voor de gemeente bedragen: 125.000. Plan 4: Een ambitieus Erfgoedcentrum ( 500.000) Erfgoedcentrum DiEP wordt een centrum dat werkt als een magneet voor het Hofkwartier. Het Erfgoedcentrum gaat de geschiedenis van de Nederlandse staat en onze religie verbeelden. Hierbij gaan we de mogelijkheden van internet meer gebruiken. Om dit te realiseren, moet de Statenschool naar de Vest verhuizen. Deze ambitie kost de gemeente 500.000 extra. Plan 5: Zo veel mogelijk passend werk ( 400.000) De economische crisis zorgt voor meer werkloosheid. De banen die er zijn sluiten vaak niet goed aan op de mogelijkheden van de mensen die werk zoeken. Om dit te veranderen, moeten we meer aandacht hebben voor onderwijs. Dit is nodig om de stad economisch goed te laten draaien. Maar ook om ervoor te zorgen dat zo veel mogelijk inwoners prettig en passend werk hebben. Hier geven we extra geld aan: 400.000. Plan 6. Werken aan een duurzame stad ( 500.000) Zowel onze generatie als onze (klein)kinderen moeten gezond en prettig op het eiland van Dordt kunnen leven. Daarom gaan we werken aan een duurzame samenleving. Om dit te bereiken voeren we de komende jaren een aantal projecten uit, die hierbij helpen. Een voorbeeld is het Energieloket: een loket waar vraag en aanbod van inwoners en ondernemers bij elkaar komen op het gebied van energiebesparing en het opwekken van duurzame energie. Ook sluiten we meer huizen aan op de warmte die vrijkomt uit de afvalverbranding van HVC. Hierdoor realiseren we energiezuinige huishoudens. Aan dit soort initiatieven geven we extra geld: 500.000. Plan 7: Afschaffen eigen bijdrage Wmo ( 500.000) Mensen die lichamelijk of sociaal hulp nodig hebben en niet veel verdienen (120% bijstand), maken we het zo gemakkelijk mogelijk. De huidige eigen bijdrage kan een drempel zijn voor mensen met een laag inkomen. Als we de eigen bijdrage voor deze mensen afschaffen, verlagen we onze inkomsten. Dit kost de gemeente 500.000. Plan 8: Invoeren Drechtstedenpas ( 500.000) We streven naar een levendige en cultuurrijke stad. Dat betekent ook dat zoveel mogelijk Dordtenaren mee kunnen doen aan culturele activiteiten, verenigingen en sport. Met de Drechtstedenpas krijgen mensen korting. Daarmee maken we het makkelijker om een voorstelling te bezoeken of lid te worden van een sportvereniging. De prijs voor de pas is afhankelijk van het inkomen. Zo kunnen we mensen met een laag inkomen extra stimuleren om mee te doen aan activiteiten en verenigingen. Dit kost de gemeente 500.000. 25

Plan 9: Burgers aan Zet/bewonersparticipatie ( 200.000) We gaan vaker samen met buurtbewoners plannen bedenken en uitvoeren. Bijvoorbeeld door oplossingen te zoeken voor het parkeerprobleem, of door de buurt te laten beslissen hoe een nieuw plein of speelplek eruit gaat zien. In Stadspolder hebben buurtbewoners zelf besloten waar ze meer en minder geld aan uit wilden geven (Burgers aan Zet). Dit gaan we in meer buurten doen. Dit vraagt meer samenwerking met de buurt en goede voorbereiding. Dit kost de gemeente 200.000 extra. Plan 10: Huisvesting arbeidsmigranten en tegengaan illegale bewoning ( 500.000) De laatste jaren werken veel mensen uit Oost-Europa in Nederland. Ook in en om Dordrecht wonen veel arbeidsmigranten, meestal in panden die per kamer worden verhuurd. Deze mensen zijn belangrijk voor onze economie. De gemeente wil ervoor zorgen dat zij veilig kunnen wonen, zonder overlast voor de buren. We treden op tegen illegale bewoning. Hiervoor hebben we extra personeel nodig. Dit kost 500.000. Hoe vaak zijn deze tien nieuwe plannen gekozen door de invullers van de BegrotingsWijzer? 30,0% 27,1% Nieuwe plannen 25,0% 21,7% 20,0% 15,0% 18,1% 14,6% 15,0% 17,1% 15,5% 10,0% 8,0% 9,3% 9,5% 5,0% 0,0% 26