Pa g i n a 0 3 TBA algemeen Pa g i n a 0 5 Veel tijd en geld besparen? Schade: helaas niet altijd te voorkomen. Pa g i n a 1 2 stukadoors Gevelstukadoorswerk: een lust of een last? Pa g i n a 1 5 Pa g i n a 0 8 Koop nu persoonlijke beschermingsmiddelen tegen lage prijzen! plafond & wand Systeemplafonds bezwijken door overbelasting Pa g i n a 1 8 vloeren & terrazzo Cementdekvloeren leggen met een mechanische rei: een vloek of een zegen? Technisch Bureau Afbouw 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 1 Titel 01 28-09-15 14:34
Van de voorzitter In het verleden is al heel wat te doen geweest rondom het gebruik van PMMA s. Volgens de Europese regelgeving zou het gebruik van PMMA s leiden tot schade aan de gezondheid. Er zouden namelijk gevaarlijke stoffen vrijkomen bij het verwerken van vloersystemen. Verwerkers en fabrikanten denken hier heel anders over. Volgens hen komen deze stoffen helemaal niet vrij. Toch geldt op dit moment een ontheffing op het verbod om PMMA s te gebruiken bij het maken van kunststofvloeren in binnensituaties. Met deze ontheffing had het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de sector tot 1 augustus 2015 de tijd gegeven om voldoende vervangende producten te ontwikkelen. Hierdoor zou het gebruik van PMMA s niet langer nodig zijn. De afgelopen tijd is gebleken dat het niet ging lukken om de vervangende producten voor 1 augustus 2015 ontwikkeld te hebben. Om die reden zouden vloerenbedrijven ineens met een verbod geconfronteerd kunnen worden. Daarom heeft NOA samen met het TBA uitstel kunnen krijgen. De ontheffing op het verbod van PMMA s is namelijk verlengd tot 1 september 2020. Legenda TBA Algemeen Stukadoors Plafond & Wand Vloeren & Terrazzo Ondertussen gaan producenten en leveranciers verder met het ontwikkelen van vervangende producten. Ook zal in de Arbocatalogus Afbouw een zogenaamde veilige werkwijze voor de verwerkers worden opgenomen. Maar voor het zover is kunnen bedrijven voorlopig ook na 1 augustus 2015 nog steeds PMMA s blijven gebruiken bij het verwerken van vloerensystemen. J.J.F. van de Kant Voorzitter Technisch Bureau Afbouw 02 Titel Bel 070 33 66 500 of kijk op www.tbafouw.nl 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 2 28-09-15 14:35
Schade: helaas niet altijd te voorkomen Tba algemeen Schade kan helaas niet altijd worden voorkomen. Als schade eenmaal is ontstaan, is dat in de praktijk niet altijd even gemakkelijk te verklaren. Dat maakt het dan moeilijk om te herstellen. Onze technisch adviseurs kunnen in zo n geval een diagnose voor u stellen. Zij adviseren u ook over de mogelijke oorzaken en gevolgen. Als u dat wenst kunnen zij ook een aanvullend hersteladvies geven. Bij een schadediagnose zoekt de adviseur naar de oorzaak van de schade. Hiervan wordt een rapport gemaakt. Als dat mogelijk is doen we ook een beknopte suggestie voor een mogelijke oplossing. Voorbeelden van schade: scheurvorming in wanden en plafonds verzakken van plafonds verkleuringen van stucwerk het loslaten van kunststofvloeren blaasvorming bij sierpleisterwerk Heeft u schade? Wij komen graag langs en stellen de diagnose. Het aanvragen van een schadediagnose kunt u eenvoudig doen op www.tbafbouw.nl. U kunt ook bellen naar 070 33 66 500. Titel 03 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 3 28-09-15 14:35
Tba algemeen Kwaliteitscontrole: heeft u geleverd wat van tevoren was afgesproken? Bij twijfel over de geleverde kwaliteit bieden wij controle. We bekijken of wat is afgesproken, ook is geleverd. Soms ontstaat er tussen u en uw klant een meningsverschil over de uitvoering van het werk. Deze conflicten kunnen hoog oplopen. Met betrouwbare kwaliteitscontroles door een deskundige voorkomt u slepende kwesties en juridische procedures. Onze technisch adviseurs beoordelen de kwaliteit van het werk aan de hand van de daarvoor geldende criteria, richtlijnen, bestekken, normen en gemaakte afspraken. Heeft u vragen? Wij komen graag langs. Het aanvragen van een kwaliteitscontrole kunt u eenvoudig doen op www.tbafbouw.nl. U kunt ook bellen naar 070 33 66 500. 04 TBA algemeen 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 4 28-09-15 14:35
Tba algemeen Veel tijd en geld besparen? Veel geld en tijd besparen door schades te voorkomen? Onenigheid met uw opdrachtgever vermijden over hetgeen wat u levert? Het Technisch Bureau Afbouw biedt weer een aantrekkelijke cursusdag aan. De cursus is voor plafond- en wandmontagebedrijven, stukadoorsbedrijven en terrazzo- en vloerenbedrijven. Onze technisch adviseurs laten met praktijkvoorbeelden zien hoe veelvoorkomende schades vermeden kunnen worden. Ook worden de nieuwste richtlijnen en normen uitvoerig behandeld. U kunt voorafgaand aan de cursus uw eigen schades of onderwerpen uit uw sector doorgeven aan onze technisch adviseurs. Zij zullen deze als het mogelijk is behandelen tijdens de cursus. Daarnaast is de cursusdag opgesplitst in twee delen. In de ochtend kunt u de praktijkvoorbeelden voor het voorkomen van schades volgen. De nieuwste richtlijnen en normen worden in de middag besproken. Dagdeel 1: Schades voorkomen Schades kunnen ontstaan als u uw werk onder slechte omstandigheden moet uitvoeren of onjuiste verwerkingsmethodes toepast. Als verwerker krijgt u vaak het herstel in de schoenen geschoven. Dat kost u veel geld en tijd. In de cursus ontdekt u hoe u daarop kunt besparen. We bespreken aan de hand van praktijkvoorbeelden de belangrijkste aandachtspunten. Daarnaast leggen we stap voor stap uit hoe u schades kunt voorkomen. Dagdeel 2: Nieuwste richtlijnen en normen Onenigheid met de opdrachtgever wilt u te allen tijde voorkomen. Daar helpen wij graag bij! We leggen uit hoe de nieuwste richtlijnen en normen in elkaar steken. Ook leert u hoe u risico s in de praktijk kunt beperken. Zo bent u weer helemaal op de hoogte op uw vakgebied. TBA algemeen TBA algemeentitel 05 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 5 28-09-15 14:35
Tba algemeen Prijzen 1 dagdeel: per deelnemer 2 dagdelen: per deelnemer (inclusief lunch) 199,- 349,- Aan het eind van de cursus ontvangt de cursist een certificaat. Prijzen zijn exclusief btw. Programma woensdag 18 november 2015 09.00-09.30 uur ontvangst 09.30 12.30 uur veel voorkomende schades in de afbouw 12.30 13.30 uur lunch (alleen bij inschrijving voor beide dagdelen) 13.30 16.00 uur nieuwe richtlijnen en normen Adres Hotel van der Valk Houten Hoofdveste 25 3992 DH Houten Na het volgen van de cursus(sen) bent u in staat om mogelijke risico s te herkennen. Ook weet u hoe u schades kunt voorkomen. Zo bent u helemaal op de hoogte in uw vakgebied. 16.00 17.00 uur drankje en hapje Hoe kan ik me aanmelden? Opgeven kan door de antwoordkaart op de laatste bladzijde in te vullen en op te sturen. U kunt zich ook opgeven door ons te bellen op 070 33 66 541 of te mailen naar info@tbafbouw.nl. 06 Titel TBA algemeen 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 6 28-09-15 14:35
TBA aanwezig tijdens NOA-jaardagen 2015 noa organiseert in het najaar voor alle ondernemers in de afbouw de noa-jaardagen 2015. Uiteraard is ook het TBa op dagen weer aanwezig. Tijdens deze dagen krijgt u als stukadoor, vloeren- en terrazzospecialist, of plafond- en wandmontagespecialist de mogelijkheid om met onze technische adviseurs van gedachten te wisselen over producten, ontwikkelingen en innovaties. De beurs wordt gehouden op 5 en 6 november 2015 van 14.00 uur tot 20.00 uur in het Hart van Holland te nijkerk. Er zullen diverse lezingen en demonstraties plaatsvinden. Bezoek ons op stand 1 Data NOA Stukadoorsdag 5 november 2015 NOA Vloerendag 5 november 2015 NOA Plafond en Wanddag 6 november 2015 Adresgegevens Hart van Holland Berencamperweg 12 3861 MC Nijkerk TBA algemeen Titel 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 7 0707 28-09-15 14:36
Koop nu persoonlijke beschermingsmiddelen tegen lage prijzen! Om op de bouw veilig te kunnen werken zijn persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) nodig. Deze PBM s zijn erop gericht om het risico op (blijvend) letsel aanzienlijk te verminderen. Om u daarin te ondersteunen en de kosten voor deze PBM s aantrekkelijker te maken gaat het TBA een samenwerking aan met Riwear. Riwear is een betrouwbare, kundige en flexibele speler op het gebied van werkkleding en PBM s. Daardoor kunt u PBM s kopen tegen lage prijzen. Hoe? Volg deze stappen: 1. ga naar www.tba.riwear.nl 2. kies het TBA-pakket en voeg ze toe aan de winkelmand; 3. reken af en profiteer van de lage prijzen! Voor vragen kunt u contact opnemen via 070 33 66 500 of info@tbafbouw.nl. Wij staan u graag te woord. 08 Riwear 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 8 28-09-15 14:36
Het TBA-pakket is voorzien van een: Veiligheidshelm waar het binnenwerk voorzien is van een draaiknopinstelling om de helm eenvoudig in te stellen. De M-Safe PE helm MH6010 is gemaakt van UV-bestendig High Density polyethyleen en is daardoor comfortabel om te dragen. Veiligheidsbril dat maximale bescherming geeft door gebogen galzen. De M-safe v-bril Logan heldere lens heeft een zeer licht gewicht dat heel comfortabel is. De lenzen zijn gemaakt van polycarbonaat, zijn anti kras gecoat en zijn heel helder. Mondkap van veiligheidsnorm FFP2. De M-Safe masker is ook voorzien van een ventiel van het type 6210. Handschoenen met PU coating op nylon drager. De Handschoen PU-Flex Nylon CAT2 is ideaal voor allround montagewerkzaamheden, met bijzondere goede vingergevoeligheid voldoet hij aan de volgende normen: EN 420/EN 388 (4131) Gehoorbeugel gemaakt van ABS. De 3M E-A-R Caps EC-01-000 gehoorbeugel is ideaal om te gebruiken als wegwerpgehoorbescherming voor bijvoorbeeld bezoekers aan de fabriek. De oordoppen zijn gemaakt van polymeerschuim met trage terugzettijd. Het is comfortabel rond de nek te hangen wanneer het niet gebruikt wordt. Prijs per pakket: Alle producten zijn ook LOS te verkrijgen. 24,58 Riwear 09 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 9 28-09-15 14:36
Buitengevelisolatie voorkomt condensproblemen het beste Condens op ramen en wanden kan flink vervelend zijn en op lange termijn voor schade aan een woning zorgen. Spouwisolatie Om condensproblemen te voorkomen, isoleert men idealiter van buiten naar binnen. Buiten-gevelisolatie is de beste oplossing, dan spouwisolatie en tenslotte binnenisolatie. Dit blijkt uit de figuren hiernaast. De rode lijn geeft de maximale dampspanning aan en de blauwe lijn de heersende dampdruk. Wanneer de blauwe lijn de rode lijn kruist en de heersend dampdruk hoger is dan de maximale dampspanning treedt inwendige condensatie op. In de figuur van buitengevelisolatie is te zien dat de maximale dampspanning (rood) ver boven de werkelijk optredende dampspanning (blauw) blijft. Buitengevelisolatie is qua vochtproblematiek daarom de beste optie bij isoleren in tegenstelling tot spouwisolatie en binnenisolatie. Informeer uw klanten hierover als ze besluiten hun woningen te isoleren. Gevelisolatie Binnenisolatie 10 www.platformgevelisolatie.nl T: 070 33 66 500 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 10 28-09-15 14:36
Eindejaarsactie! Koop voor 2016 de kwaliteitsbewaking van TBA Totaal & ontvang een gratis fles champagne! TBA Totaal: verzekerd van een succesvol 2016! www.tbatotaal.nl Vragen? Wij helpen u graag verder. Bel 070 33 66 500 of mail naar info@tbatotaal.nl. Zie de voorwaarden op de website. Technisch Bureau Afbouw 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 11 28-09-15 14:36
stukadoors Gevelstukadoorswerk: een lust of een last? De zomer is voorbij en dat betekent dat het stukwerk aan de gevel er weer bijna op zit. Ik raad het altijd aan om tot en met oktober de gevel te stuken, vertelt Ed van der Plas, expert op het gebied van stukadoorswerk. Natuurlijk zijn er stukadoors die gewoon doorgaan met het stuken van de gevels na oktober. Dat kan prima als er een geschikte steiger is geplaatst en de steiger op de juiste wijze is ingepakt. Dan kan het stuken van de gevels ook in de wintermaanden doorgaan. Zeker met een kwakkelwinter als afgelopen jaar. 12 Stukadoors 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 12 28-09-15 14:36
Laat u niet verrassen door verborgen gebreken in de gevel!. stukadoors Het goed uitvoeren van stukadoorswerkzaamheden aan gevels hangt niet alleen af van de steiger. Het is ook belangrijk dat de stukadoor op dit type werk is ingesteld. De stukadoor moet voldoende praktijkervaring hebben. En weten wanneer een geveloppervl ak goed genoeg is als geschikte ondergrond voor stukadoorswerk. Ondanks dat het allemaal niet lijkt op hogere wiskunde gaat het toch geregeld mis. Het gevaar ligt voornamelijk in het verkeerd beoordelen van de gevelconstructie en alle mogelijk voorkomende detailleringen. Nieuwe maar vooral oude gevels kunnen verborgen gebreken bevatten. En die zorgen ervoor dat het nog aan te brengen stukadoorswerk minder lang meegaat dan verwacht. Gebreken die voorkomen in gevels zijn vocht, zouten, scheurvorming, schimmels, zwam en oude (vergeten) impregneerlagen. Maar ook aan slechte voeg- en metselmortel, zwakke naast bikkelharde bakstenen en roestend wapeningsijzer. De behandeling van deze gebreken vereist vaardigheid en kennis, legt Ed verder uit. Bovendien zijn ze niet zomaar vanaf de begane grond in beeld te brengen. Er is meer nodig dan basiskennis. Op zo n moment is het belangrijk dat u zich grondig en juist laat voorlichten door een deskundige. Met zijn vakkennis en praktijkervaring kan hij een deskundig onafhankelijk technisch onderzoek- en adviesrapport voor u opstellen. Hierdoor bent u zeker van de ondergrond van de gevel. En staat u niet ineens voor de verrassing dat de gevel bijvoorbeeld toch vochtig blijkt te zijn. Het rapport kunt u gebruiken om uw schriftelijke offerte te onderbouwen. Hierdoor kunt u uw opdrachtgever nog beter garanderen dat uw stukadoorswerk op de gevel lang meegaat. U laat immers zien dat u niets aan het toevalover laten. Bovendien kunt u met een gerust hart garantie geven over uw stukadoorswerk als de opdracht is afgerond. In de garantie neemt u de garantietermijn, voorwaarden en beperkingen op. Dit geeft uw opdrachtgever veel vertrouwen om de opdracht aan u te verstrekken. Wat is er fijner om zo uw werk te kunnen uitvoeren? Stukadoors 13 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 13 28-09-15 14:36
stukadoors De rol van het TBA Het TBA doet er alles aan om u te ondersteunen in uw stukadoorswerk, vertelt Ed. Zo zijn wij direct betrokken bij nieuwe regelgeving omtrent stukadoorswerk buiten in Nederlands en Europees verband.hierdoor kunnen we deugdelijke documenten opstellen waar u wat aan heeft. Zo hebben we onlangs een nieuwe versie van de gebruikers-kaart van oppervlaktebeoordelingscriteria voor stukadoorswerk buiten uitgebracht. Naast deze gebruikerskaarten stellen we ook richtlijnen op. Deze richtlijnen zijn technische documenten over het stukadoren van snelbouwstenen. Maar ook over het stellen van profielen en het maken van een proef of referentievlak. Tot slot geven we ook uitleg over het beoordelen van gevelstukadoorswerk onder invloed van strijklicht. Zorg dat u over deze informatie beschikt. Zodat u uw stukadoorswerkzaamheden altijd op de juiste manier uitvoert. 14 Stukadoors Stukadoors 14 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 14 28-09-15 14:36
plafond & wand Systeemplafonds bezwijken door overbelasting Bij het TBA is Hermen de Hek de man die alles van plafonds en wanden weet. Onlangs werd hem gevraagd om de oorzaak te achterhalen van het bezwijken van een deel van een systeemplafond. Het ging om een volledig metalen plafond in een gerenoveerd kantoorgebouw dat door een plafondmontagebedrijf was gemonteerd, zegt Hermen de Hek. Een gedeelte van het plafond was losgeraakt en naar beneden gevallen. Gelukkig was er op dat moment niemand aanwezig in de ruimte. Plafond & Wand 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 15 15 28-09-15 14:36
plafond & wand Om de oorzaak te achterhalen, heb ik eerst gekeken naar de plafondconstructie. Het viel mij op dat enkele noniushangers bij de bevestigingen in de betonnen verdiepingsvloer waren bezweken. De brede kop van de Subex nagels waren namelijk op enkele plaatsen losgeraakt, terwijl de rest van de nagels nog in het beton zat. Desondanks waren de hart op hart afstanden van de afhangpunten van de noniushangers volledig volgens de montagevoorschriften van de fabrikant bevestigd. Nadat ik het plafond verder onderzocht, zag ik dat de nagels nergens waren kapotgeslagen. Als dit het geval was geweest, was de draagkracht van de nagels enorm verminderd. Hierdoor had het plafond kunnen bezwijken. Maar dit was dus niet de oorzaak. 16 Plafond & Wand Stukadoors 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 16 28-09-15 14:36
plafond & wand Ook zag ik dat er klimaatelementen en armaturen in het plafond zaten, die door een installateur waren aangebracht. De installateur had de ellenlange klimaatelementen los in het plafond gelegd en niet, zoals het hoort afgehangen aan de bovenliggende betonconstructie. Als de klimaatelementen zich dan vullen met water moet het plafond de extra belasting dragen. De oorzaak van de schade was dus duidelijk, de met water gevulde klimaatelementen waren te zwaar voor het plafond. Hierdoor bezweek een deel van het plafond. Om meer schade te voorkomen heeft het plafondmontagebedrijf aangeboden om het plafond na te lopen en de klimaatelementen op te hangen. Het installatiebedrijf was namelijk net failliet verklaard. Het mag dus duidelijk zijn dat systeemplafonds in de basis alleen het eigen gewicht kunnen dragen. Laat de installateur dus altijd navragen of een systeemplafond extra belasting kan dragen of dat er extra ophangpunten moeten worden aangebracht. Zo voorkomt u onnodige schade. Plafond & Wand 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 17 17 28-09-15 14:36
vloeren & terrazzo Cementdekvloeren leggen met een mechanische rei: een vloek of een zegen? Vanaf 1 januari 2015 mogen cementdekvloeren alleen nog met hulpmiddelen worden gemaakt, tenzij het technisch niet mogelijk is een mechanische rei of vloerenrobot te gebruiken. Daarmee is het werk van vloerenleggers lichamelijk minder belastend, vertelt vloerendeskundige Onno de Vries. Maar wat betekent het werken met een mechanische rei eigenlijk voor de kwaliteit van de cementgebonden vloer? 18 Vloeren & Terrazzo 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 18 28-09-15 14:36
vloeren & terrazzo Om deze vraag te kunnen beantwoorden hebben vertrouwen op het goed aanlopen van de specie we de kwaliteit van zowel traditioneel als voor de vloer vlak wordt afgewerkt. De twaalf mechanisch aangebrachte dekvloeren vergeleken. proefvloeren werden met dezelfde mechanische Dit is gedaan met twaalf proefvloeren die rei afgewerkt. Ook deze vloeren werden na 4 gemaakt waren van een standaardspecie. Hiervan weken uitharden getest op gebruikswaarde waren zes proefvloeren op een slappe EPS100 (BRE-test), huidtrek-, druk- en buigtreksterkte. isolatieondergrond (25 mm dik) aangebracht en zes hechtend op een constructieve ondergrond. Vervolgens is voor elke ondergrond één proefvloer met de hand aangebracht en vijf proefvloeren met verschillende reien. Tot slot zijn de proefvloeren afgedekt met plastic folie. Na 4 weken uitharden zijn de vloeren getest op gebruikswaarde (BREtest), huidtrek-, druk- en buigtreksterkte. En het resultaat was goed! De traditioneel en mechanisch aangebrachte dekvloeren scoorden even goed. Van tevoren was rekening gehouden met de mogelijkheid dat de mechanisch aangebrachte proefvloeren minder zouden scoren. Daarom is voor het tweede onderzoek een aantal moderne hulpstoffen voor dekvloeren aan de standaardspecie toegevoegd. Dit had vooral als doel om een goede verdichting te krijgen. De meeste mechanische reien moeten namelijk Vloeren & TerrazzoTitel 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 19 19 28-09-15 14:36
vloeren & terrazzo Het resultaat van het tweede onderzoek was uitstekend! Er werd zonder trillen een druksterkte van Cw20/D30 gehaald. Ook bleek de mortel over de volle hoogte (soms 90 mm) zeer goed verdicht. Bovendien werd op buig-treksterkte erg hoog gescoord. Bij traditioneel aangebrachte dekvloeren was het onmogelijk om deze hoge scores te behalen. Door de introductie van de mechanische rei in combinatie met de moderne hulpstoffen kunnen cementgebonden dekvloeren vaker worden toegepast. Hierdoor kan eenvoudig een hoge kwaliteit gehaald worden. En een verend opgelegde dekvloer hoeft niet langer meer een gietvloer of een zeer dikke cementgebonden dekvloer te zijn. Voor het complete onderzoek kunt u het rapport downloaden en lezen op www.tbafbouw.nl/publicaties. 20 Vloeren & Terrazzo 658.15211 Afbouwpost_binnewerk_September_09.indd 20 28-09-15 14:37