Regioscan Meerhoven ten behoeve van Netwerkbureau Kinderopvang Versie 1.0 Alkmaar, 4 juni 2010 Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 1
Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder vooraf schriftelijke toestemming van Linkin Business. Copyright 2010 Linkin Business BV Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 2
Inhoudsopgave Voorwoord... 4 Samenvatting... 5 1. Inleiding... 7 1.1 Aanleiding tot onderzoek... 7 1.2 Onderzoekdoelstelling... 7 1.3 Opdrachtgever en uitvoerder... 7 1.4 Onderzoeksopzet en verantwoording... 7 1.5 Leeswijzer... 7 2. Meerhoven... 8 2.1 Meerhoven... 8 2.2 Meerhoven in kaart... 8 2.3 Voorzieningen Meerhoven... 9 2.4 Bereikbaarheid... 9 2.5 Status Meerhoven... 9 2.6 Ontwikkeling Meerhoven... 9 3. Kinderopvang in Meerhoven... 10 3.1 Bevolking... 10 3.2 Gezinssituatie... 11 3.3 Opleiding en inkomen... 12 4. Capaciteit kinderopvang... 15 4.1 Aanbod... 15 4.2 Participatie kinderopvang... 16 4.3 Voorkeursdagen... 16 4.4 Wachtlijsten... 17 4.5 Gewenste capaciteit... 17 4.6 Ontwikkeling van de vraag... 18 5. Conclusies en aanbevelingen... 22 5.1 Conclusies... 22 5.2 Aanbevelingen ten aanzien van capaciteit... 22 Bronnen... 23 Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 3
Voorwoord Geachte lezer, Voor u ligt het rapport van Linkin Business ten behoeve van Netwerkbureau Kinderopvang. Linkin Business heeft het werken aan deze scan en de samenwerking met de opdrachtgever als plezierig ervaren en hoopt dat de opdrachtgever na het lezen van het rapport dit project als geslaagd beoordeelt. We willen alle betrokkenen graag bedanken voor hun medewerking aan de totstandkoming van dit rapport. Wij wensen u veel plezier bij het lezen! Alkmaar, 4 juni 2010 Namens het team van Linkin Business Reinoud Bliek Richard Mosch John Voskens Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 4
Samenvatting Deze rapportage is geschreven in opdracht van Netwerkbureau Kinderopvang. Netwerkbureau Kinderopvang is per 1 september 2008 ingesteld en heeft de opdracht op praktische en oplossingsgerichte wijze kinderopvangorganisaties, organisaties voor primair onderwijs en gemeenten te ondersteunen en te stimuleren bij het realiseren van meer capaciteit in de kinderopvang (0-12 jaar). Om te bepalen hoe de situatie er op regionaal gebied uitziet voert zij op wijkniveau een scan uit, welke leidt tot inzicht in de plaatselijke kinderopvangsituatie. Onderzoek- en adviesbureau Linkin Business heeft in samenwerking met Netwerkbureau Kinderopvang een model ten behoeve van de regioscan ontwikkeld. Op basis van dit model worden meerdere locaties in kaart gebracht, in deze rapportage is de Vinex- wijk Meerhoven onderzocht. De centrale onderzoekdoelstelling is dan ook: Het in kaart brengen van de status van kinderopvang te Meerhoven en de ontwikkeling van de vraag in de jaren t/m 2018 Meerhoven is de nieuwste stadsuitbreiding van Eindhoven. De wijk is in aanbouw sinds 1997. De eerste huizen van Meerhoven zijn opgeleverd in 1999. Meerhoven ligt ten westen van Eindhoven en behoort tot het Stadsdeel Strijp. Meerhoven bestaat uit verschillende woonbuurten, te weten: Zandrijk, Grasrijk, Bosrijk, Park Forum, Meerland, Landhof, Waterrijk en Meerrijk. De belangrijkste commerciële voorzieningen van Meerhoven zijn vooral geconcentreerd in de Meerrijk. In Meerhoven zijn momenteel drie SPILcentra s. SPIL staat voor Spelen, Integreren en Leren. In de SPILcentra verzorgen SKPO en Korein kinderopvang, peuterwerk en een basisschool. In Grasrijk en Meerrijk zijn momenteel al SPILcentra gevestigd. Volgend jaar zal er ook een SPILcentrum in Waterrijk komen. Dan zal het tijdelijke SPILcentrum Waterrijk, dat er momenteel is, verdwijnen. Bijna een kwart (23,5%) van de inwoners in Meerhoven is 0-12 jaar oud, landelijk is dit 15,4%. Een gedeelte van 44,2% is 25-44 jaar oud, voor geheel Nederland ligt dit percentage op 27,5%. Tussen 2010 en 2018 zal het percentage kinderen 0-3 jaar afnemen. Momenteel is 10% van de bevolking in Meerhoven 0-3 jaar oud, in 2018 is dit 6,8%. Het percentage kinderen 4-12 jaar neemt tussen 2010 en 2018 toe met 0,8%. Op dit moment is 24,2% van de bevolking 45 jaar en ouder. In 2018 zal 33,9% van de bevolking 45 jaar en ouder zijn, een toename van 9,7%. In Meerhoven heeft 43,1% van de inwoners kinderen, op landelijk niveau is dit 34,3%. Het percentage huishoudens met kinderen is in Meerhoven 8,8% hoger dan op landelijk niveau. Deze gegevens bevestigen het beeld dat er in de wijk veel gezinnen met kinderen wonen. Een gedeelte van 43% van de beroepsbevolking in Meerhoven heeft een afgeronde HBOof universitaire opleiding. Op landelijk niveau heeft 26% van de beroepsbevolking een afgeronde HBO- of universitaire opleiding. In Meerhoven ligt het percentage hoger opgeleiden dus 17% hoger dan op landelijk niveau. In 2007 lag het gemiddeld persoonlijk inkomen in de buurt Grasrijk op 23.800 en in Bosrijk en Zandrijk op 22.000. Voor geheel Nederland lag het persoonlijk inkomen in 2007 op 21.400. Naar schatting ligt het aantal tweeverdieners in de wijk rond de 60%. Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 5
In Meerhoven is 12,9% van de bevolking Niet- Westers en 9,9% van de bevolking Westers, dit is respectievelijk 1,9% en 0,9% boven het landelijk gemiddelde. 77,2% van de bevolking is autochtoon, dit is 2,9% lager dan op landelijk niveau. Op basis van de landelijke aanname zal het percentage autochtonen afnemen naar een percentage van 75,3%. In 2018 is 14,3% Niet- Westers en 10,4% Westers. Hieronder een overzicht van de huidige en gewenste capaciteit per indicatiejaar. Overzicht kinderopvang Meerhoven Periode: 2010 2012 2015 2018 Bevolking 0-3 jaar 866 832 714 684 Participatiegraad 61,5% 61,5% 61,5% 61,5% Wachtlijstcijfer netto wachtlijst 3,3% 3,3% 3,3% 3,3% Gewenste capaciteit in kindplaatsen 217 208 178 171 Capaciteit in kindplaatsen 213 203 203 203 Tekort / Overschot in kindplaatsen 4 5 25 32 Bevolking 4-12 jaar 1170 1315 1414 1431 Participatiegraad 50,4% 50,4% 50,4% 50,4% Wachtlijstcijfer netto wachtlijst 5,5% 5,5% 5,5% 5,5% Gewenste capaciteit in kindplaatsen 263 252 293 296 Capaciteit in kindplaatsen 256 260 260 260 Tekort / Overschot in kindplaatsen 7 8 33 36 Zoals in het bovenstaande overzicht is te zien is er in zowel het KDV als de BSO sprake van een tekort. De komende jaren zal het tekort in het KDV worden omgezet in een overschot, welke in 2018 op 32 uitkomt. In de BSO zal het tekort in 2018 36 kindplaatsen zijn. De komende jaren worden in diverse gebieden nog woningen bijgebouwd. Een verandering in de planning van de woningbouw kan er voor zorgen dat het overschot of tekort anders uitvalt. Dit heeft te maken met de mogelijke gevolgen van de economische crisis welke door relevante stakeholders momenteel nog niet te overzien zijn. Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 6
1. Inleiding 1.1 Aanleiding tot onderzoek In het takenpakket van Netwerkbureau Kinderopvang zitten nogal wat onderdelen die vragen om een behoorlijk kennisniveau, zoals: Het op praktische en oplossingsgerichte wijze stimuleren en ondersteunen van kinderopvangorganisaties, organisaties voor primair onderwijs en gemeenten bij het realiseren van meer capaciteit in de kinderopvang (0-12 jaar). Om te bepalen hoe de situatie er op regionaal gebied uitziet voert zij per gebied een regioscan uit, in dit geval betreft het de VINEX- locatie Meerhoven. De regioscan leidt tot inzicht in de plaatselijke kinderopvangsituatie. Om een dergelijke regioscan efficiënt uit te voeren is er reeds een regioscan-model ontwikkeld. 1.2 Onderzoekdoelstelling Het centrale doel van het onderzoek is: Het in kaart brengen van de status van kinderopvang te Meerhoven en de ontwikkeling van de vraag in de jaren tot en met 2018 1.3 Opdrachtgever en uitvoerder Het Netwerkbureau Kinderopvang is per 1 september 2008 ingesteld door het ministerie van OCW voor de periode van drie jaar. Het Netwerkbureau Kinderopvang opereert onafhankelijk en heeft de opdracht op praktische en oplossingsgerichte wijze kinderopvangorganisaties, primair onderwijs en gemeenten waar mogelijk te ondersteunen bij het realiseren van meer capaciteit in de kinderopvang (0-12 jaar). Bij de uitvoering van de opdracht wil het Netwerkbureau vooral samen aan de slag met alle betrokken partijen. Onderzoek- en adviesbureau Linkin Business heeft dit onderzoek verricht in opdracht van en in samenwerking met Netwerkbureau Kinderopvang. Het onderzoek is uitgevoerd door Richard Mosch, Reinoud Bliek en John Voskens. 1.4 Onderzoeksopzet en verantwoording Linkin Business heeft in samenwerking met Netwerkbureau Kinderopvang een opzet voor het model regioscan gemaakt. Aan de hand van dit model is Linkin Business gestart met deskresearch. Op basis van het model zijn relevante gegevens uit 19 verslagen en 22 websites geselecteerd. Aanvullend is de selectie getoetst in twee diepte-interviews ter plaatse en zes telefonische interviews. Op basis van deze onderzoeksresultaten zijn conclusies en adviezen geformuleerd. 1.5 Leeswijzer In dit rapport zijn de bronnen als voetnoot toegevoegd en worden resultaten van Meerhoven afgezet tegen landelijke resultaten. Hiernaast zijn wij met berekeningen uitgegaan van twee scenario s, te weten: In het eerste scenario gaan we uit van het onderzoek Wachtlijsten en wachttijden buitenschoolse opvang en dagopvang, 5 e meting. Hierin wordt er uitgegaan van het feit dat er 1,9 kinderen per kindplaats worden opgevangen in zowel het KDV als in de BSO; In het tweede scenario gaan we uit van een gemiddelde dat is verkregen in het diepte-interview met de lokale ondernemer. Hierin wordt uitgegaan dat er 2,5 kinderen kunnen worden opgevangen per kindplaats in zowel KDV als BSO. Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 7
2. Meerhoven 2.1 Meerhoven Meerhoven is de nieuwste stadsuitbreiding van Eindhoven. De wijk is in aanbouw sinds 1997. De eerste huizen van Meerhoven zijn opgeleverd in 1999. Meerhoven ligt ten westen van Eindhoven en behoort tot het stadsdeel Strijp. Momenteel telt de wijk Meerhoven 8.640 bewoners. Nadat de wijk gereed is, zal deze ongeveer 12.000 inwoners tellen. Meerhoven bestaat uit verschillende woonbuurten, te weten; Zandrijk, Grasrijk, Bosrijk, Park Forum, Meerland, Landhof, Waterrijk en Meerrijk. Meerhoven heeft een variatie aan woningen. Elke buurt heeft zijn eigen sfeer en zijn eigen soort woning. Naast deze woongebieden wordt Meerhoven ook nog gevormd uit de industriegebieden Flight en Park Forum en Land en Trade Forum. Ook Eindhoven Airport behoort tot Meerhoven, net als het gebied BeA2 en het Meerbos, met onder meer golfbaan Welschap. 1 2.2 Meerhoven in kaart Nederland Eindhoven Meerhoven binnen het met rood omlijnde gebied: 1 http://www.eindhoven.nl/meerhoven Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 8
2.3 Voorzieningen Meerhoven 2 De belangrijkste commerciële voorzieningen van Meerhoven zijn vooral geconcentreerd in de Meerrijk. Zo is er in Meerrijk een winkelcentrum met verschillende winkels en een supermarkt. De andere wijken kenmerken zich met name door de standaardvoorzieningen, zoals kinderopvang en scholen. 3 In Meerhoven zijn momenteel twee SPILcentra s, er komt binnenkort ook nog een derde. SPIL staat voor Spelen, Integreren en Leren. SPILcentra s zijn ontwikkelingsgerichte centra die gericht zijn op educatie, spelen en opvang. In de spilcentra verzorgen SKPO en Korein kinderopvang, peuterwerk en een basisschool. In Grasrijk en Meerrijk zijn momenteel al spilcentra gevestigd. Volgend jaar zal er ook een SPILcentrum in Waterrijk komen voor de opvang van kinderen van 0 tot 12 jaar. Ook in dit centrum zal Korein Kinderplein kinderopvang gaan aanbieden. Momenteel is er een tijdelijk SPILcentrum Waterrijk, deze zal verdwijnen zodra het nieuwe SPILcentrum af is. Verder is er het centrum Sliffertestraat, dit is een noodlocatie van het SPILcentrum Grasrijk. Het grote historische monument van Meerhoven is de Hangar. Toen in 1979 de Vliegbasis Eindhoven een andere taak kreeg en op de verdraaide baan ging vliegen met grote transportvliegtuigen werd deze revisiehangar A geleidelijk aan overbodig. Maar deze Hangar werd niet gesloopt. Het grote historische gebouw blijft als een bijzonder Welschaps KLu monument voor de toekomst behouden. 2.4 Bereikbaarheid Eindhoven is vanaf meerdere snelwegen goed te bereiken. Vanuit het noorden en zuiden komt men via de A2 in Eindhoven. Vanaf het zuidwesten en oosten is Eindhoven goed te bereiken via snelweg A67. Verder monden vanuit het noorden de A50 en de A58 uit op Eindhoven en vanuit het oosten de A270. Meerhoven is gelegen in het oostelijke deel van Eindhoven en ligt nabij de A2. Met verschillende buslijnen is het ongeveer 20 minuten rijden vanaf het Centraal Station Eindhoven. Het openbaar vervoer sluit dus goed aan op de wijk Meerhoven, ook al ligt het treinstation van Eindhoven vrij ver van Meerhoven. 4 2.5 Status Meerhoven Hieronder een overzicht van de woningbouw in Meerhoven tot het jaar 2013. 5 Woningbouw Status Periode: tot 2010 tot 2011 tot 2012 tot 2013 Buurten in Meerhoven Zandrijk 1.145 Grasrijk 1.963 Bosrijk 388 Park Forum 40 Meerland 40 Landhof 250 Waterrijk 1.395 Meerrijk 684 Totaal 5.905 2.6 Ontwikkeling Meerhoven De verschillende buurten in Meerhoven zijn in handen van projectontwikkelaars. De ontwikkelaars ontwerpen het gebied en de huizen worden vervolgens verkocht door makelaars. Het project Meerhoven wordt aangestuurd door projectbureau Meerhoven. 2 www.eindhoven.nl/meerhoven 3 Projectanalyse Meerhoven, juli 2009 4 9292ov.nl 5 Rapport Meerhoven Planning op hoofdlijnen, 2009 Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 9
3. Kinderopvang in Meerhoven 3.1 Bevolking Onderstaand de bevolkingsopbouw in 2010 voor zowel Meerhoven als Nederland. Bevolkingsopbouw: Bron: Perioden Nederland Meerhoven CBS Statline, 2009 OS Eindhoven, mei 2010 2009 2010 Leeftijd aantal % aantal % 0-3 jaar 738.354 4,5 866 10,0 4-9 jaar 1.203.836 7,3 901 10,4 10-12 jaar 587.814 3,6 269 3,1 13-17 jaar 998.237 6,1 317 3,7 18-24 jaar 1.402.203 8,5 379 4,4 25-44 jaar 4.532.571 27,5 3.821 44,2 45-64 jaar 4.550.957 27,6 1.551 18,0 65+ 2.471.815 15,0 536 6,2 Totaal 16.485.787 100 8.640 100 Bijna een kwart (23,5%) van de inwoners in Meerhoven is 0-12 jaar oud, landelijk is dit 15,4%. Van de categorie 25-44 jaar is het 44,2%, voor geheel Nederland ligt dit percentage op 27,5%. Uit deze cijfers kan geconcludeerd worden dat er in de wijk veel jonge ouders met kinderen wonen. In de periode 2009-2018 zal de bevolking zich als volgt ontwikkelen. Bevolkingsprognose: Bron: Perioden Nederland CBS Statline, december 2009 OS Eindhoven,mei 2010 2012 2015 2018 2012 Meerhoven 2015 2018 Leeftijd aantal % aantal % aantal % aantal % aantal % aantal % 0-3 723.622 4,4 713.305 4,3 718.697 4,2 832 9,1 714 7,7 684 6,8 4-9 1.147.183 6,9 1.101.887 6,6 1.086.586 6,4 991 10,9 1.034 11,1 1.007 10,1 10-12 611.101 3,7 595.332 3,5 556.565 3,3 324 3,5 380 4,1 424 4,2 13-17 985.495 5,9 1.012.515 6,0 1.012.063 6,0 365 4,0 462 5,0 541 5,4 18-24 1.438.604 8,6 1.445.659 8,6 1.441.649 8,5 428 4,7 445 4,8 539 5,4 25-44 4.343.147 26,1 4.193.210 25,0 4.109.540 24,3 3.738 41,0 3.399 36,6 3.407 34,1 45-64 4.674.709 28,1 4.726.868 28,2 4.782.277 28,3 1.769 19,4 1.953 21,1 2.299 23,0 65+ 2.709.823 16,3 2.990.500 17,8 3.215.221 19,0 680 7,5 890 9,6 1.085 10,9 Totaal 16.633.684 100 16.779.276 100 16.922.598 100 9.127 100 9.277 100 9.986 100 Tussen 2010 en 2018 zal het percentage kinderen 0-3 jaar afnemen. Momenteel is 10% van de bevolking in Meerhoven 0-3 jaar oud, in 2018 is dit 6,8%. Het percentage kinderen 4-12 jaar neemt tussen 2010 en 2018 toe met 0,8%. Het aantal mensen van boven de 45 jaar neemt tussen 2010 en 2018 toe. Op dit moment is 24,2% van de bevolking 45 jaar en ouder. In 2018 zal 33,9% van de bevolking 45 jaar en ouder zijn, een toename van 9,7%. Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 10
Het belangrijkste dat we over Meerhoven lezen in dit hoofdstuk is samen te vatten in onderstaande grafiek. Prognose 0-12 jarigen 1200 1000 800 600 400 0-3 4-9 10-12 200 0 2010 2012 2015 2018 In de grafiek is te zien dat het aantal de kinderen 4-12 jaar zal stijgen, daarentegen zal het aantal kinderen 0-3 jaar afnemen. 3.2 Gezinssituatie In de onderstaande tabel zijn de gezinsverhoudingen voor 2009 uiteengezet. Huishoudens Nederland Bron: CBS statline, juli 2009 Meerhoven Buurtmonitor Eindhoven, december 2009 Gezinsverhouding Aantal % Aantal % eenpersoonshuishouden 2.158.838 29,4 558 18,7 tweepersoonshuishouden zonder kinderen 2.417.942 32,9 1.030 34,5 Drie-en meer persoonshuishouden zonder kinderen 250.301 3,4 110 3,7 eenouderhuishouden 480.793 6,5 85 2,8 Tweepersoonshuishouden met kinderen 2.046.846 27,8 1.206 40,3 Totaal 7.354.720 100 2.989 100 In Meerhoven heeft 43,1% van de inwoners kinderen, op landelijk niveau is dit 34,3%. Het percentage huishoudens met kinderen is in Meerhoven 8,8% hoger dan op landelijk niveau. Deze gegevens bevestigen opnieuw het beeld dat er in de wijk veel gezinnen met kinderen wonen. In 2007 waren er in Nederland 1,4 miljoen huishoudens met kinderen van 12 jaar of jonger, waarvan minstens één van de ouders een betaalde baan had van 12 uur of meer per werk. De helft van de ouders heeft geen opvang. In deze gezinnen werkt vaak één van de ouders niet, zodat zelf voor de kinderen kan worden gezorgd. Dat ouders veelal zelf voor de kinderen zorgen, heeft onder andere te maken met de opvatting dat de ouders dit zelf ook het beste kunnen. Een kwart van de ouders doet een beroep op de onbetaalde opvang, zoals oppasopa s en -oma s. Rond de 17% van de ouders kiest voor de formele kinderopvang. Eenoudergezinnen maken vaker gebruik van de kinderopvang. 27% van deze gezinnen maakte in 2007 gebruik van kinderopvang in het formele circuit. Eenoudergezinnen hebben immers geen partner die, terwijl zij aan het werk zijn, de zorg voor de kinderen op zich kan nemen. 6 6 Landelijke jeugdmonitor, rapportage 4 e kwartaal 2008 Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 11
3.3 Opleiding en inkomen De grafiek hieronder geeft de verdeling van het onderwijsniveau van de beroepsbevolking voor de wijk Meerhoven aan. Opleidingsniveau Meerhoven Nederland Meerhoven Bron: Inwonersenquête Meerhoven, november 2009 Niveau: % van beroepsbevolking % % basisonderwijs / lagere school 4,7 lager / middelbaar voortgezet onderwijs 9,6 hoger voortgezet onderwijs 14,2 lager beroepsonderwijs 6,4 middelbaar beroepsonderwijs 34,0 22,1 hoger beroepsonderwijs/wetenschappelijk onderwijs 26,0 43,0 Totaal 60 100 Een gedeelte van 43% van de beroepsbevolking in Meerhoven heeft een afgeronde HBOof universitaire opleiding. Op landelijk niveau heeft 26% van de beroepsbevolking een afgeronde HBO- of universitaire opleiding. In Meerhoven ligt het percentage hoger opgeleiden dus 17% hoger dan op landelijk niveau. In onderstaande tabel een overzicht van het aantal personen dat in Eindhoven en Nederland in het schooljaar 2007/2008 onderwijs volgde, uitgesplitst naar opleidingsniveau. Aantal leerlingen onderwijs 2007/2008 Nederland Eindhoven Bron: Gemeente op maat Eindhoven, 2009 Niveau Aantal % Aantal % Basisonderwijs 1.553.332 42,2 16.892 36,1 Speciaal basisonderwijs 44.055 1,2 685 1,5 Expertisecentra 66.264 1,8 2.043 4,4 Voortgezet onderwijs 914.210 24,9 9.965 21,3 Middelbaar beroepsonderwijs 513.258 14,0 5.538 8,2 Hoger beroepsonderwijs 374.377 10,2 6.418 3,7 Wetenschappelijk beroepsonderwijs 212.278 5,8 5.219 11,2 Totaal 3.677.774 100 46.760 100 Van de leerlingen die onderwijs volgden in Eindhoven was 36,1% leerling aan een basisschool, voor geheel Nederland lag dit percentage op 42,2%. Meer dan een op de tien (11,2%) van de leerlingen studeert aan de universiteit in Eindhoven, op landelijk niveau is dit 5,8%. Tegenover het relatief hoge percentage studenten aan de universiteit staat het lage percentage HBO- studenten. 3,7% van de leerlingen studeert aan het HBO in Eindhoven, landelijk studeerde 10,2% aan het HBO. Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 12
De tabel hieronder geeft een overzicht van het aantal leerlingen aan de basisschool tussen 2000 en 2009. Ontwikkeling deelname basisschool 2000-2009 Bron: gemeente op maat Eindhoven 2009 In het oosten van Nederland is de deelname aan de basisschool tussen 2000 en 2009 het sterkst toegenomen. De deelname in het zuiden van het land neemt echter sterk af. Steeds meer mensen trekken met hun kinderen naar de Randstad toe. Voor Eindhoven is het aantal kinderen aan de basisschool met zo n 100 kinderen nog licht gestegen. 7 In 2007 lag het gemiddeld persoonlijk inkomen in de buurt Grasrijk op 23.800 en in Bosrijk en Zandrijk op 22.000. Er wordt uitgegaan dat de overige wijken niet veel afwijken van deze cijfers. Voor geheel Nederland lag het persoonlijk inkomen in 2007 op 21.400. Het aantal tweeverdieners ligt net als in andere Vinex- locaties rond de 60%, aldus Maurice Hommel wijkcoördinator Meerhoven. Het algemene beeld dat er in Vinexlocaties relatief veel tweeverdieners wonen, geldt ook voor Meerhoven. 3.4 Cultuur In de onderstaande tabel zijn de gegevens betreffende de etniciteit voor zowel Nederland als Meerhoven weergegeven. Bevolkingssamenstelling 2009 Nederland Meerhoven Bron: CBS Statline 2009 Buurtmonitor Eindhoven 2009 Aantal % Aantal % Westerse landen 1.478.396 9,0 777 9,9 Niet-westerse landen 1.809.310 11,0 1013 12,9 Autochtonen 13.198.081 80,1 6070 77,2 Totaal 16.485.787 100 7860 100 In Meerhoven is 12,9% van de bevolking Niet- Westers en 9,9% van de bevolking Westers, dit is respectievelijk 1,9% en 0,9% boven het landelijk gemiddelde. Het percentage autochtonen is in Meerhoven 2,9% lager dan in Nederland als geheel. 7 Gemeente op Maat Eindhoen 2004,2009 Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 13
Aan de hand van het landelijke groeipatroon voor de etniciteitverhoudingen van het CBS zal de bevolkingssamenstelling in Meerhoven zich in de periode 2009-2018 als volgt ontwikkelen. Etniciteit: Bron: Periode Nederland Meerhoven CBS Statline, december 2008 Linkin Business, december 2009 2012 2015 2018 2012 2015 Etniciteit kort Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % 2018 Westerse landen 1.526.202 9,2 1.564.243 9,3 1.601.857 9,5 922 10,1 946 10,2 1.039 10,4 Niet-westerse landen 1.893.040 11,4 1.990.477 11,9 2.094.104 12,4 1.214 13,3 1.290 13,9 1.428 14,3 Autochtoon 13.214.429 79,4 13.224.532 78,8 13.226.551 78,2 6.991 76,6 7.041 75,9 7.519 75,3 Totaal 16.633.671 100 16.779.252 100 16.922.512 100 9.127 100 9.277 100 9.986 100 Het aantal kinderen in de kinderopvangleeftijd neemt tot 2018 verder toe. Het percentage autochtonen zal volgens de landelijke aanname in 2018 1,9% lager zijn dan in 2010. Daartegenover staat een stijging van zowel het aandeel Westerse als Niet- Westerse allochtonen. Aantal % In de onderstaande tabel is de leeftijdsopbouw naar etniciteit uiteengezet. Leeftijdsopbouw naar etniciteit Meerhoven Bron: OS Eindhoven, mei 2010 Leeftijd 0-3 jaar 4-12 jaar Etniciteit Aantal % Westerse landen 55 6,4 114 9,7 Niet-Westerse landen 102 11,8 197 16,8 Autochtoon 709 81,9 859 73,4 Totaal 866 100 1.170 100 Van de kinderen 4-12 jaar is 16,8% Niet- Westers, voor de bevolkingssamenstelling als geheel ligt dit op 12,9%. Het aantal autochtonen 4-12 jaar ligt op 73,4%, dit is 3,8% lager dan de totale bevolking. Daarentegen is het percentage autochtonen 0-3 jaar 4,7% hoger dan het totale percentage autochtonen in de wijk. In de onderstaande tabel is de prognose van de leeftijdsopbouw naar etniciteit weergegeven. Deze prognose is een aanname dat het aantal kinderen met dezelfde cijfers groeit als de landelijke cijfers. Prognose leeftijdsopbouw naar etniciteit Meerhoven Bron: OS, Meerhoven, bewerking Linkin Business,mei 2010 Perioden 2012 2015 2018 2012 2015 2018 Leeftijd 0-3 jaar 0-3 jaar 0-3 jaar 4-12 jaar 4-12 jaar 4-12 jaar Etniciteit Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Westerse landen 832 6,6 714 6,7 684 6,9 130 9,9 142 10,0 146 10,2 Niet-Westerse landen 101 12,2 91 12,8 17 13,2 226 17,2 252 17,8 261 18,2 Autochtoon 676 81,3 575 80,6 547 80,0 958 72,8 1.021 72,1 1.024 71,5 Totaal 832 100 714 100 684 100 1.315 100 1.414 100 1.431 100 Door de landelijke aanname daalt het percentage autochtonen tussen 0 en 12 jaar. Daartegenover staat dus een stijging van het aandeel Westerse en Niet- Westerse Nederlanders. In de jeugdmonitor 2008 is te lezen dat tweederde van de gezinnen in Nederland waarvan de moeder van Niet- Westerse allochtone herkomst is, in 2007 zelf voor de opvang van hun kind zorgden en geen beroep deden op de kinderopvang. De gezinnen met een autochtone moeder maakten vaker gebruik van zowel de onbetaalde opvang (26%) als de formele opvang (25%). Een op de vijf gezinnen met een moeder van Niet- Westerse herkomst schakelde onbetaalde opvang in en een op de tien formele opvang. Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 14
4. Capaciteit kinderopvang In dit hoofdstuk wordt de capaciteit berekend aan de hand van twee scenario s welke in de leeswijzer reeds zijn beschreven. Hieronder een overzicht van de spreiding van het KDV en de BSO in de wijk Meerhoven. Alle vestigingen vallen onder één kinderopvangorganisatie, genaamd Korein Kinderplein. Ondanks dat er één organisatie is in het gebied, is er sprake van marktwerking. In SPILcentra gelden vaste huurprijzen voor school, peuterspeelzaal en kinderdagverblijven. Deze huurprijzen liggen onder de kostendekkende huur. De markt (ouders, scholen) bepaalt welk kinderdagverblijf deelneemt aan een Spilcentrum. 8 KDV = KDV BSO = BSO 4.1 Aanbod De onderstaande tabel geeft het aantal kindplaatsen voor zowel het KDV als de BSO. In de derde kolom vindt u het aantal kindplaatsen. In de vierde en vijfde kolom staat de capaciteit in aantal kinderen volgens de landelijke en lokale aanname. Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Landelijk scenario Lokaal scenario Korein Kinderplein Zandkasteel kdv 58 110 145 Korein Kinderplein Sliffertsestraat kdv 41 78 103 Korein Kinderplein Grasland kdv 62 118 155 Korein Kinderplein Meerbos kdv 52 99 130 Totaal KDV kdv 213 405 533 Korein Kinderplein Waterrijk bso 20 38 50 Korein Kinderplein Sliffertsestraat bso 50 95 125 Korein Kinderplein Grasland bso 40 76 100 Korein Kinderplein Meerbos bso 126 239 315 Totaal BSO bso 236 448 590 Totaal kdv & bso 449 853 1123 8 Interview France van Gils, Gebiedsprogrammeur Eindhoven Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 15
4.2 Participatie kinderopvang De totale participatie in de kinderopvang voor Nederland ligt volgens de meest recente CBS cijfers op 25%. Voor Meerhoven zijn de cijfers doorberekend op landelijk en lokaal niveau. De participatie voor het KDV ligt volgens de landelijke aanname op 46,8%, volgens de lokale aanname op 61,5%. Voor de BSO ligt dit op respectievelijk 38,3% en 50,4%. Er zijn in Meerhoven ook ouders die hun kind buiten Meerhoven naar de opvang brengen. Hierbij gaat het met name om de gemeente Veldhoven, welke direct grenst aan de wijk Meerhoven. Dat ouders hun kinderen buiten de wijk naar de opvang brengen heeft te maken met het tekort aan opvang in Meerhoven, maar ook doordat de opvang bijvoorbeeld beter op de route naar het werk ligt. Korein geeft aan dat er ook ouders of verzorgers uit omliggende wijken hun kind ook Meerhoven naar de opvang brengen. De participatiegraad zoals hierboven vermeld, geeft dus wel een goede indicatie. De economische crisis speelt momenteel nog geen rol op de participatie van de kinderopvang, dit blijkt uit het gesprek met Rian Meulendijks van Korein Kinderplein. Momenteel is er geen afnemende vraag onder ouders te ontdekken naar aanleiding van de economische crisis. Een reden is ook dat ouders het steeds minder erg vinden de zorg voor hun kind bij een ander neer te leggen. Veel kinderen vinden het namelijk erg leuk om een dag naar de opvang te gaan. Zoals ook in de scans van de andere Vinex- locaties te lezen is, camoufleerd de wachtlijst deels de hinder van de economische crisis. 4.3 Voorkeursdagen Op lokaal niveau in Meerhoven is de bezettingsgraad voor zowel KDV als BSO op de woensdag en vrijdag minder dan 50%. 9 Op de dagen maandag, dinsdag en donderdag is de capaciteit echter wel volledig bezet. Alleen op het Spilcentrum Waterrijk wordt momenteel gewerkt met een continue rooster. Dit rooster betekent vijf dagen in de week van 8.30 uur tot 14.00 uur naar school. Dit stimuleert ouders met kinderen van 4-12 jaar ook om meer om op woensdag en vrijdag te werken. Uit landelijk onderzoek naar de voorkeursdagen van ouders voor het KDV en BSO komt naar voren dat het percentage ouders dat op woensdag en vrijdag gebruik wenst te maken veel kleiner is dan de aangegeven voorkeursdagen maandag, dinsdag en donderdag. Meer dan de helft (53%) wenst geen gebruik te maken van de BSO op woensdag en/ of vrijdag, voor KDV is dit 29%. 10 Deze cijfers worden bevestigd door de onderstaande tabel. Voorkeursdagen Nederland Bron: Wachtlijsten en wachttijden buitenschoolse opvang en dagopvang Criteria/ BSO, KDV Wachtlijst BSO juni 2009 Wachtlijst KDV juni 2009 Ja 18% 13% Nee 53% 29% Al ingeschreven voor de woensdag en/of vrijdag. 29% 58% 9 Interview Rian Meulendijks, Korein Kinderplein 10 Regioplan, Wachtlijsten en wachttijden buitenschoolse opvang en dagopvang (5e meting), stand van zaken in juni 2009, oktober 2009 Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 16
4.4 Wachtlijsten In Meerhoven is één aanbieder van kinderopvang, genaamd Korein Kinderplein. De wachtlijsten van de vestigingen die er zijn, zijn relatief klein voor zowel BSO als KDV. De wachtlijsten kunnen echter nog wel vervuild zijn door dubbeltellingen. Momenteel zijn er drie SPILcentra in Meerhoven. Uitgaande van het gegeven dat ouders zich bij twee van de drie centra inschrijven, gaan we uit van een vervuiling van 50%. Op basis van de lokale aanname zijn de cijfers voor de netto wachtlijst van het KDV 3,3%. Voor de BSO is er een netto wachtlijstpercentage van 5,5%. Op landelijk niveau ligt de vervuiling van de wachtlijsten op 44% voor BSO en 46% voor KDV, zie onderstaande tabel. Staat uw kind op de wachtlijst voor BSO of KDV? Bron: Wachtlijst onderzoek ministerie OCW Criteria/ BSO en KDV BSO KDV Ja 56% 54% Nee 44% 46% 4.5 Gewenste capaciteit De gewenste capaciteit is berekend door de huidige capaciteit te vermeerderen met de netto wachtlijst. Volgens bovenstaande gegevens ziet de wachtlijst anno 2010 er als volgt uit: Bron: Linkin Business Vraag & aanbod 2010 Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Gewenste capaciteit in kindplaatsen Resultaat in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Gewenste capaciteit in kinderen Resultaat in kinderen Korein Kinderplein Waterrijk tijdelijk kdv 58 59 1 145 147 2 Korein Kinderplein Sliffertsestraat kdv 41 42 1 103 104 2 Korein Kinderplein Grasland kdv 62 63 1 155 158 3 Korein Kinderplein Meerbos kdv 52 53 1 130 132 2 Totaal KDV kdv 213 217 4 533 541 9 Korein Kinderplein Waterrijk tijdelijk bso 20 21 1 50 51 1 Korein Kinderplein Sliffertsestraat bso 50 51 1 125 128 3 Korein Kinderplein Grasland bso 60 62 2 150 154 4 Korein Kinderplein Meerbos bso 126 129 3 315 324 9 Totaal BSO bso 256 263 7 640 658 18 Totaal kdv & bso 469 490 11 1.173 1.199 26 In het KDV is momenteel een tekort van 4 kindplaatsen. In de BSO is het tekort 11 kindplaatsen. De gewenste capaciteit in kinderen is voor het KDV 541 kinderen en voor de BSO 658 kinderen. Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 17
4.6 Ontwikkeling van de vraag In 2012 is het nieuwe SPILcentrum Waterrijk geopend. Dit SPILcentrum zal, ten opzichte van het tijdelijk centrum Waterrijk, tien kindplaatsen minder in het KDV hebben en vier meer in de BSO. Voor het indicatiejaar 2012 ziet de tabel er als volgt uit bij ongewijzigde omstandigheden. 11 Bron: Linkin Business Vraag & aanbod 2012 Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Gewenste capaciteit in kindplaatsen Resultaat in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Gewenste capaciteit in kinderen Resultaat in kinderen Korein Kinderplein Waterrijk kdv 48 49 1 120 123 3 Korein Kinderplein Sliffertsestraat kdv 41 42 1 103 105 2 Korein Kinderplein Grasland kdv 62 63 1 155 159 4 Korein Kinderplein Meerbos kdv 52 53 1 130 133 3 Totaal KDV kdv 203 208 5 508 519 12 Korein Kinderplein Waterrijk bso 24 23 1 60 58 2 Korein Kinderplein Sliffertsestraat bso 50 48 2 125 121 4 Korein Kinderplein Grasland bso 60 58 2 150 145 5 Korein Kinderplein Meerbos bso 126 122 4 315 305 10 Totaal BSO bso 260 252 8 650 630 20 Totaal kdv & bso 463 460 3 1.158 1.149 8 In 2012 is de gewenste capaciteit in het KDV 208 kindplaatsen of 519 kinderen. In de BSO zal een gewenste capaciteit van 252 kindplaatsen of 630 kinderen zijn. In het KDV zal een tekort zijn van vijf kindplaatsen. In de BSO zal er een overschot van acht kindplaatsen zijn. 11 Berekening capaciteit kinderen KDV en BSO: totaal aantal 0-3 jarigen of 4-12 jarigen * participatie KDV lokaal niveau)= participatie KDV *percentage geen vervuiling wachtlijst * percentage op wachtlijst van totaal = gewenste capaciteit in kinderen Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 18
Hieronder de tabel voor 2015 bij ongewijzigde omstandigheden. Bron: Linkin Business Vraag & aanbod 2015 Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Gewenste capaciteit in kindplaatsen Resultaat in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Gewenste capaciteit in kinderen Resultaat in kinderen Korein Kinderplein Waterrijk kdv 48 42 6 120 105 15 Korein Kinderplein Sliffertsestraat kdv 41 36 5 103 90 13 Korein Kinderplein Grasland kdv 62 54 8 155 136 19 Korein Kinderplein Meerbos kdv 52 46 6 130 114 16 Totaal KDV kdv 203 178 25 508 446 62 Korein Kinderplein Waterrijk bso 24 27 3 60 68 8 Korein Kinderplein Sliffertsestraat bso 50 56 6 125 141 16 Korein Kinderplein Grasland bso 60 68 8 150 169 19 Korein Kinderplein Meerbos bso 126 142 16 315 355 40 Totaal BSO bso 260 293 33 650 733 83 Totaal kdv & bso 463 471 8 1.158 1.179 21 De gewenste capaciteit in het KDV is in 2015 178 kindplaatsen of 446 kinderen. In de BSO is de gewenste capaciteit 293 kinderen of 733 kinderen. Het overschot in het KDV is in 2015 opgelopen tot 25 kindplaatsen. In de BSO zal het tekort opgelopen zijn tot 33 kindplaatsen. Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 19
Hieronder de tabel voor 2018 bij ongewijzigde omstandigheden. Bron: Linkin Business Vraag & aanbod 2018 Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Gewenste capaciteit in kindplaatsen Resultaat in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Gewenste capaciteit in kinderen Resultaat in kinderen Korein Kinderplein Waterrijk kdv 48 40 8 120 101 19 Korein Kinderplein Sliffertsestraat kdv 41 35 6 103 86 16 Korein Kinderplein Grasland kdv 62 52 10 155 131 24 Korein Kinderplein Meerbos kdv 52 44 8 130 110 20 Totaal KDV kdv 203 171 32 508 428 80 Korein Kinderplein Waterrijk bso 24 27 3 60 68 8 Korein Kinderplein Sliffertsestraat bso 50 57 7 125 143 18 Korein Kinderplein Grasland bso 60 68 8 150 171 21 Korein Kinderplein Meerbos bso 126 144 18 315 359 44 Totaal BSO bso 260 296 36 650 741 91 Totaal kdv & bso 463 467 4 1158 1169 11 Het overschot in het KDV is in 2018 32 kindplaatsen. In de BSO is het tekort opgelopen naar 36 kindplaatsen. De totale gewenste capaciteit in KDV en BSO is 476 kindplaatsen of 1169 kinderen. Het totale tekort zal vier kindplaatsen zijn, als gevolg van het overschot in het KDV en het tekort in de BSO. Hieronder is de ontwikkeling van het KDV grafisch weergegeven: Ontwikkeling van de vraag KDV 600 500 Aantal 400 300 200 Capaciteit in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Vraag in kindplaatsen Vraag in kinderen 100 0 2010 2012 2015 2018 Jaar Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 20
Het capaciteitstekort in de BSO is voor zowel de kindplaatsen als de kinderen in de onderstaande grafiek te zien. Ontwikkeling van de vraag BSO Aantal 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2010 2012 2015 2018 Jaar Capaciteit in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Vraag in kindplaatsen Vraag in kinderen In de onderstaande grafiek is de totale ontwikkeling van vraag en aanbod weergegeven. Hier is te zien dat het totale tekort minimaal is. Dit heeft te maken met een overschot in het KDV en een tekort in de BSO. Ontwikkeling van de vraag totaal 1400 1200 Aantal 1000 800 600 400 200 0 2010 2012 2015 2018 Jaar Capaciteit in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Vraag in kindplaatsen Vraag in kinderen Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 21
5. Conclusies en aanbevelingen In dit hoofdstuk worden de conclusies en aanbevelingen uiteengezet. 5.1 Conclusies De wijk Meerhoven is de nieuwste stadsuitbreiding van Eindhoven. De wijk is in aanbouw sinds 1997. De eerste huizen van Meerhoven zijn opgeleverd in 1999. Meerhoven ligt ten westen van Eindhoven en behoort tot het Stadsdeel Strijp. Meerhoven bestaat uit verschillende woonbuurten, namelijk Zandrijk, Grasrijk, Bosrijk, Park Forum, Meerland, Landhof, Waterrijk en Meerrijk. Op basis van het onderzoek is gebleken dat er momenteel in het KDV een gewenste capaciteit is van 541 kinderen of 217 kindplaatsen, voor de BSO is dit 658 of 263. Dit betekent dat er momenteel een tekort van 4 kindplaatsen in het KDV is en een tekort van 7 kindplaatsen in de BSO. De komende jaren zal het tekort in het KDV uiteindelijk worden omgezet in een overschot, welke in 2018 op 32 kindplaatsen of 80 kinderen uitkomt. In de BSO is er in 2018 een tekort zijn van 36 kindplaatsen of 91 kinderen. 5.2 Aanbevelingen ten aanzien van capaciteit Het percentage vervuiling ligt in Meerhoven lager dan in andere gebieden. Voor het gebied is gerekend met een percentage van 50%. Dubbeltellingen binnen de organisatie zijn de veroorzaker van de vervuiling. Doordat ondernemers de wachtlijsten als belangrijk mechanisme zien om op te sturen is hun beeld vertroebeld en zien kinderopvangorganisaties hun toekomst rooskleuriger in dan de werkelijke situatie is. Voor ondernemers is het beter om te sturen op de geschatte participatiegraad minus de huidige capaciteit; Korein Kinderplein biedt momenteel in meerdere vestigingen kinderopvang aan. De wachtlijsten zijn klein te noemen. In de komende jaren zal in de BSO het tekort toenemen, in het KDV zal echter een overschot ontstaan. Het is raadzaam om te onderzoeken of het overschot van de KDV kan worden omgezet naar plaatsen voor de BSO; Het vorige punt staat in verhouding met de mogelijke gevolgen van de economische situatie en de daarmee veranderende planning van de woningbouw. De planning van de bouw is belangrijk voor de kinderopvangprognose. Indien er minder huizen worden gebouwd, neemt het inwonertal minder snel toe en zal de prognose van deelname aan de kinderopvang veranderen. Door dit aspect in combinatie met de vervuilde wachtlijsten kan het zo zijn dat tekorten lager uitvallen. Wij adviseren dan ook om dit per jaar in de gaten te houden om zodoende hierop te kunnen sturen. Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 22
Bronnen Literatuur Linkin Business, Regioscan Meerhoven, januari 2010 Linkin Business, Regioscan Nesselande, mei 2010 Linkin Business, Regioscan Leidsche Rijn, mei 2010 Gemeente Eindhoven, Inwonersenquête Meerhoven, november 2009 GGD, inspectierapporten Korein Kinderplein Wachtlijsten en wachttijden BSO en KDV 5 e meting 2009, Regioplan Verzadiging van de kinderopvang nadert snel 2009, Buitenhek CBS, Gemeente op maat Eindhoven 2009 CBS, Gemeente op maat Eindhoven 2005 Triode, Projectanalyse Meerhoven Notulen buurtoverleg gemeente Eindhoven en buurt- en belangenvereniging Meerhoven, woensdag 14 oktober 2009 Internet www.meerhoven.net. www.koreinkinderplein.nl www.cbs.nl www.netwerkbureaukinderopvang.nl www.minocw.nl www.google.nl www.implementatiekinderopvang2010.nl www.kvk.nl www.meerhoven.nl buurtmonitor.eindhoven.nl www.nieuwbouw-locaties.nl www.eindhoven.nl www.toeslagen.nl www.wikipedia.nl www.ggd.nl www.databankkinderopvang.nl www.ocw.nl www.cpb.nl www.nhd.nl www.tvmeerhoven.nl www.ggdeindhoven.nl Artikelen Noordhollands Dagblad, Horizon leidt 6.000 gastouders op, 16-12-2009 Noordhollands Dagblad, Negen ton voor meer opvang, 18-03-2010 Noordhollands Dagblad, 60.000 kinderen zonder gastouders, 14-04-2010 ANP, Capaciteit kinderopvang toegenomen,15-04-2010 Interviews Face-to-face Korein Kinderplein, Clustermanager Meerhoven en Veldhoven Rian Meulendijks Stadsdeel Strijp, Wijkcoördinator Meerhoven Maurice Hommel Gemeente Eindhoven, Gebiedsprogrammeur France van Gils Telefonisch Afdeling Bestuursinformatie en Onderzoek, Marij Schampaert Informatiecentrum Meerhoven, coördinator Centraal Bureau voor de Statistiek, Paul Voerman Centraal Bureau voor de Statistiek, Dhr. Broekman Planbureau voor de leefomgeving, Stephaan De Clerck Huisvesting Gemeente Eindhoven, Mevrouw Colson Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 23
Telefonische interviews Organisatie Afdeling Bestuursinformatie en Onderzoek Naam Marij Schampaert Adres Stadhuisplein 10 Woonplaats 5600 RB Eindhoven Telefoonnummer 040 2382340 Datum Maandag 10 mei en Donderdag 13 mei Organisatie Centraal Bureau voor de Statistiek Naam Paul Voerman Adres CBS-weg 11 Woonplaats 6412 EX Heerlen Telefoonnummer 088-5707070 Datum Maandag 17 mei Organisatie Centraal Bureau voor de Statistiek Naam Dhr. Broekman Adres CBS-weg 11 Woonplaats 6412 EX Heerlen Telefoonnummer 088-5706000 Datum Dinsdag 18 mei Organisatie Planbureau voor leefomgeving Naam Stephaan De Clerck Adres (0) 30 274 274 5 Woonplaats Antonie van Leeuwenhoeklaan 9 Telefoonnummer 3721 MA Bilthoven Datum Dinsdag 18 mei Organisatie Huisvesting, Gemeente Eindhoven Naam Mevrouw Colson Adres Stadhuisplein 10 Woonplaats 5600 RB Eindhoven Telefoonnummer 040-2386041 Datum Maandag 10 mei Face-to-Face interviews Interview 1 Organisatie Stadsdeel Strijp, Gemeente Eindhoven Naam Maurice Hommel en France van Gils Adres Begijnenhof 35 Woonplaats 5600 CJ Eindhoven Telefoonnummer 040-2388310 Datum Dinsdag 11 mei, 11.00-12.00 Interview 2 Organisatie Korein Kinderplein Naam Rian Meulendijks Adres Kanaaldijk-Zuid 5a Woonplaats 5613 LE Eindhoven Telefoonnummer 06-13668738 Datum Donderdag 11 mei, 13.00-14.00 Linkin Business 2010 Regioscan Meerhoven 24