Vrouwen in de bètatechniek Traditioneel kiezen veel meer mannen dan vrouwen voor een bètatechnische opleiding. Toch lijkt hier de afgelopen jaren langzaam verandering in te komen. Deze factsheet geeft de kerncijfers over vrouwen in het voortgezet onderwijs, het middelbaar beroepsonderwijs en het hoger onderwijs weer. Vmbo Het vmbo is de sector met de grootste verschillen tussen de studiekeuzes van jongens en meisjes. Van de jongens koos de afgelopen jaren ongeveer de helft voor een technische sector, van de meisjes slechts een paar procent. De afgelopen jaren zijn er echter positieve veranderingen zichtbaar. Dit is noodzakelijk om voldoende technische vakkrachten op te kunnen leiden voor de Nederlandse bedrijven. De onderstaande grafieken en tabellen tonen de kerncijfers over bètatechniek onder meisjes in het vmbo. Drie van de vier en in het vmbo kennen sectoren. Het aandeel bètatechniek onder de vmbo-meisjes wordt bepaald door het percentage meisjes in de opleidingen in de sector techniek en in de combinatie opleidingen met techniek. Sinds schooljaar 2007 is het mogelijk om een combinatie opleiding met techniek te kiezen. Deze zogenaamde combinatieopleidingen zorgen voor een spectaculaire groei van het aandeel meisjes in de bètatechniek. Omdat de theoretische geen sectoren kent is deze niet meegenomen in onderstaande grafiek en tabel. Aandeel meisjes in de bètatechniek VMBO Leerlingen leerjaar 3 en 4 Basisberoepsgerichte Kaderberoepsgerichte Gemengde bètatechnische meisjes bètatechnische meisjes bètatechnische meisjes 2001-2002 3% 443 2% 325 4% 218 2002-2003 2% 708 2% 551 4% 405 2003-2004 2% 675 2% 611 5% 521 2004-2005 2% 609 2% 677 8% 855 2005-2006 2% 558 3% 778 10% 1.197 2006-2007 2% 488 3% 779 12% 1.464 2007-2008 2% 573 3% 814 24% 2.934 2008-2009 3% 568 4% 993 35% 4.501 2009-2010 3% 621 4% 1.078 40% 5.113 2010-2011 3% 633 4% 1.113 42% 5.433 2011-2012 3% 597 5% 1.180 47% 6.246 2012-2013 4% 694 5% 1.336 47% 6.412 Niet in alle en zitten evenveel meisjes. In onderstaande cirkeldiagram wordt de verdeling van de meisjes over de verschillende en weergegeven. 1
Verdeling van meisjes over alle en (totaal, 2012-2013) Door het aantal bètatechnische leerlingen uit te splitsen naar geslacht, wordt het verschil tussen jongens en meisjes in beeld gebracht. De onderstaande cirkeldiagrammen laten de verhouding tussen jongens en meisjes in de techniekopleidingen en combinatieopleidingen met techniek zien. Verhouding jongens en meisjes in de bètatechniek per (vmbo, 2012-2013) Gemengde Basisberoepsgerichte Kaderberoepsgerichte Totaal Havo & vwo De afgelopen jaren is het aantal leerlingen dat kiest voor een N-profiel (Natuur & Techniek en/of Natuur & Gezondheid) fors gestegen. Nog steeds kiezen meer jongens voor een N-profiel, maar meisjes zijn met een flinke inhaalslag bezig. Met name op het vwo zijn de verschillen tussen het aandeel jongens en meisjes met een N-profiel klein. In onderstaande grafiek en tabel is weergegeven welk deel van de meisjes voor een N-profiel heeft gekozen. Sinds 2000 is dit aandeel aanzienlijk gestegen. Aandeel meisjes in bovenbouw met N-profiel (2012-2013) 2
Bovenbouw leerlingen Meisjes N-profiel Meisjes N-profiel Meisjes N-profiel havo vwo havo & vwo 2000-2001 20% 7.708 40% 13.185 29% 20.893 2001-2002 20% 8.541 40% 18.138 30% 26.679 2002-2003 19% 8.469 40% 19.265 30% 27.734 2003-2004 19% 8.919 41% 21.666 31% 30.585 2004-2005 20% 9.496 42% 23.035 32% 32.531 2005-2006 20% 10.064 43% 24.796 32% 34.860 2006-2007 21% 10.956 44% 26.708 34% 37.664 2007-2008 24% 13.024 45% 28.946 36% 41.970 2008-2009 28% 14.765 48% 30.965 39% 45.730 2009-2010 29% 15.784 49% 31.772 40% 47.556 2010-2011 29% 16.309 50% 32.106 40% 48.415 2011-2012 30% 16.728 50% 31.793 41% 48.476 2012-2013 31% 17.526 51% 31.730 42% 49.256 In de cirkeldiagrammen is de verhouding jongens en meisjes die kiezen voor een N-profiel in de bovenbouw in het afgelopen studiejaar zichtbaar. Verhouding jongens en meisjes met een N-profiel (havo en vwo, 2012-2013) havo vwo Mbo Op de arbeidsmarkt bestaat een grote behoefte aan mbo technici. Om hier voldoende jongeren voor op te leiden zullen ook meer vrouwen voor een bètatechnische opleiding moeten kiezen. Van de jongens kiest een groot deel voor bètatechnische studies. De ontwikkelingen van de vrouwen per sector in het mbo zijn hieronder weergegeven. Verdeling vrouwen per sector, MBO 3
In de grafiek is te zien dat het aandeel meisjes wat kiest voor de sector techniek ten opzichte van de andere sectoren stijgt. Ook het aandeel van de combinatie-opleidingen stijgt. Aandeel vrouwen per sector per Bol voltijd BBL In onderstaande diagrammen 1 is te zien dat vrouwen slechts een klein deel van de instromende mbo studenten in de sector techniek innemen. Sinds 2005-2006 is hun aandeel wel gegroeid. Daarvoor bestond slechts 12% van de sector techniek mbo uit vrouwen. Verhouding vrouwen en mannen in de instroom van de sector techniek MBO per 2 (2012-2013) BBL BOL voltijd Totaal MBO Hoger onderwijs Er is een groot verschil te zien tussen het aantal vrouwen in het bètatechnisch hoger onderwijs. Bètatechniek is voor vrouwen vele malen populairder op de universiteit dan op de hogeschool. Ditzelfde geldt, alhoewel in mindere mate, ook voor mannen. Bètatechniek heeft de afgelopen jaren aan populariteit gewonnen. Met name in het wetenschappelijk onderwijs is dit goed zichtbaar, zoals onderstaande grafiek toont. In het hoger beroepsonderwijs is er sinds 2006-2007 een langzame stijging zichtbaar. Door de algemene groei van het aantal studenten in het hoger onderwijs is de absolute toename van het aantal bètatechnische vrouwelijke studenten nog groter. Aandeel vrouwelijke instroom in bètatechniek in het hoger onderwijs 4
Instroom per jaar Vrouwen bètatechniek Vrouwen bètatechniek Vrouwen bètatechniek hbo wo hbo & wo 2000-2001 7% 3.014 14% 2.432 9% 5.446 2001-2002 6% 2.791 14% 2.466 8% 5.257 2002-2003 6% 2.709 13% 2.509 8% 5.218 2003-2004 6% 2.593 14% 2.796 8% 5.389 2004-2005 5% 2.588 16% 3.353 9% 5.941 2005-2006 6% 2.673 16% 3.472 9% 6.145 2006-2007 5% 2.626 16% 3.751 9% 6.377 2007-2008 6% 2.879 18% 4.249 10% 7.128 2008-2009 6% 3.122 18% 4.527 10% 7.649 2009-2010 7% 3.572 19% 5.313 11% 8.885 2010-2011 7% 3.754 20% 5.740 12% 9.494 2011-2012 8% 3.903 21% 5.806 12% 9.709 2012-2013 8% 4.095 23% 6.261 13% 10.356 Niet alleen steeds meer vrouwen, maar ook steeds meer mannen kiezen voor een bètatechnische opleiding. Het aandeel vrouwen ligt nog steeds lager dan het aandeel mannen in betatechnische opleidingen, maar vooral in het wetenschappelijk onderwijs is het aandeel vrouwen aanzienlijk gestegen. De aandelen vrouwelijke studenten variëren echter sterk tussen de verschillende opleidingen. Verhouding vrouwen en mannen in bètatechnische opleidingen (hbo en wo) hbo wo Totaal ho 1 De afgelopen jaren is in het factsheet "vrouwen in de bètatechniek" gebruik gemaakt van een bètaclusterindeling voor de opleidingen in het mbo. Door de invoering van de mbo kwalificatiestructuur is deze indeling veranderd en wordt daardoor nu de sectorenindeling getoond. 2 Totaal mbo bestaat uit BBL, BOL voltijd en BOL deeltijd. BOL deeltijd telt het laatste jaar slechts rond de 5.000 deelnemers (totaal alle sectoren). Daarom is BOL deeltijd niet als aparte grafiek weergegeven. Deze aantallen tellen wel mee in het totaal. Bron: Kennisbank Platform Bèta Techniek - De gegevens in dit rapport zijn een uittreksel van de Kennisbank Bèta Techniek. Middels deze database stelt het Platform Bèta Techniek haar expertise op het gebied van het bètatechnisch onderwijs beschikbaar. 5