Petitie betreffende knelpunten binnen het studievoorschot vanuit het Nederlandse verenigingsleven Aangeboden door de Landelijke Kamer van Verenigingen 4 november 2014
Deze petitie is tot stand gekomen met de Plaatselijke kamers van Verenigingen, onder regie van de Landelijke Kamer van Verenigingen Amsterdam Amsterdamse Kamer van Verenigingen Delft Verenigingsraad Delft Eindhoven Compositum Communis Opinio Enschede Plaatselijke Kamer van Verenigingen Fact Groningen Contractus Groningen Leiden Plaatselijke Kamer van Leiden Maastricht Maastrichtse Kamer van Verenigingen Nijmegen Bestuurlijk Overleg Studentenverenigingen Rotterdam Rotterdamse Kamer van Verenigingen Tilburg Stichting Overleg Tilburgse Studentenverenigingen Utrecht Federatie Utrechtse Gezelligheidsverenigingen Wageningen Contractus Wageningen 2
Voorwoord 3
4
Inhoudsopgave Voorwoord Inhoudsopgave Amsterdam Delft Eindhoven Enschede Groningen Leiden Maastricht Nijmegen Rotterdam Tilburg Utrecht Wageningen Wapens verenigingen 3 4 5 8 12 16 19 22 27 30 33 37 40 43 46 5
Amsterdam 6
Bestuur der Amsterdamse Kamer van Verenigingen Nieuwe Achtergracht 170 1018 WV Amsterdam Commissie voor OC&W van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag Betreft: Wetsvoorstel Studievoorschot Geachte heren van Duisenberg, Klaver, van Meenen en Mohandis, Ondergetekende studentenverenigingen uiten met dit schrijven hun zorgen over de mogelijke invoering van het wetsvoorstel Studievoorschot, dat vele veranderingen in het hoger onderwijssysteem van Nederland teweeg zal brengen. Het studiefinancieringsstelsel gaat op de schop en studenten worden enkel nog financieel gecompenseerd in de vorm van een lening. De hiermee vrijgekomen financiële middelen moeten een kwaliteitsimpuls in het hoger onderwijs gaan waarborgen, zodat Nederland zich onder de top vijf kenniseconomieën kan gaan scharen. Echter, gaat u vooralsnog voorbij aan de academische gemeenschap in Amsterdam, die door uw wetsvoorstel in het geding kan komen. Amsterdam is een studentenstad die zich kenmerkt door diversiteit. Met twee universiteiten en de grootste Hbo-instelling van Nederland is de academische gemeenschap van Amsterdam meer dan 100.000 studenten rijk. Het onderwijsaanbod is erg breed; er is voor ieder wat wils. De AKvV herkent zich in het diverse karakter van haar stad; onze achterban bestaat uit traditionele verenigingen, maar ook sportverenigingen, christelijke verenigingen en diverse kleinere studentenverenigingen. Studentenverenigingen zijn bij uitstek de plaats waar studenten zich naast hun studie kunnen ontplooien. Door het bekleden van een functie in een bestuur en/of commissie, doen studenten extracurriculaire ervaring op, ervaring die binnen een studie vaak ontbreekt. Het belang hiervan behoeft geen lange uitleg. Een diploma alleen is niet langer voldoende. Wat de arbeidsmarkt vraagt van pas afgestudeerde studenten: een scherpe profilering en een CV waarop nevenactiviteiten staan. Waar anders kan een student deze ervaringen zo gemakkelijk opdoen als bij een studentenvereniging? Binnen een vereniging bouwen studenten een netwerk op, doen zij bestuurlijke en organisatorische ervaringen op, verbreden zij hiermee hun interesse en vergroten hun kans op een baan. De prestatieafspraken in het hoger onderwijs hebben ertoe geleid dat studenten sneller af moeten studeren en dus minder ruimte hebben voor extracurriculaire ervaring. Met de mogelijke invoering van het wetsvoorstel Studievoorschot wordt deze ruimte nog meer ingeperkt. Studenten zullen snel moeten afstuderen en komen zonder veel ervaring op de arbeidsmarkt terecht, terwijl de arbeidsmarkt juist verlangt naar breed ontwikkelde jonge mensen met de nodige ervaring. Ondergetekenden constateren dat u dit probleem niet erkent, gezien er geen enkele notie van wordt gemaakt in uw wetsvoorstel. Wij hopen dat dit schrijven de urgentie benadrukt en voor u aanleiding geeft tot herziening van de prestatieafspraken, de mogelijkheid tot collegegeldvrij besturen en een verbreding van het profileringsfonds. Zonder financiële zekerheid zien studenten namelijk sneller af van het bekleden van een bestuursfunctie. Hierdoor zullen studentenverenigingen bij de formatie van nieuwe besturen en commissies meer problemen hebben om welwillende kandidaten te vinden. De continuïteit van studentenverenigingen komt hiermee onder grote druk te staan. 7
Dit heeft tot gevolg dat de studentenvereniging, als een leerschool voor sociaal en maatschappelijke ervaring, in gevaar komt. De continuïteit van Amsterdamse studentenverenigingen staat reeds onder druk. Amsterdam is namelijk niet alleen de grootste studentenstad van Nederland, maar ook de duurste. De gemiddelde huursom voor een studentenkamer bedraagt meer dan vijfhonderd euro, maar ook andere voorzieningen zijn in Amsterdam duurder dan elders in het land. Uit cijfers blijken Amsterdamse studenten hierdoor meer bijbaantjes te hebben dan studenten elders in het land. De toegankelijkheid van het Amsterdamse studentenleven ligt nu al moeilijk, maar bij invoering van uw wetsvoorstel zal Amsterdam als studentenstad nog minder toegankelijk worden. Bij ondergetekenden zijn zorgen dat de genoemde punten weinig aandacht krijgen bij de invulling van uw wetsvoorstel. Onze leden en het bestuur van de Amsterdamse Kamer van Verenigingen hopen dan ook dat dit schrijven aanleiding voor u biedt tot het meenemen van de geuite zorgen in uw wetsvoorstel, opdat toekomstige studenten zich kunnen blijven ontplooien naast hun studie. Namens de Amsterdamse Kamer van Verenigingen, Thom Johannesma Praeses der Amsterdamse Kamer van Verenigingen AEGEE-Amsterdam A.S.D.V. Bonaparte ASVA Studentenunie A.S.V. Gay C.S.F.R. Amsterdam Cyclades L.A.N.X. Liber Navigators NoNoMes R.S.V.U. Okeanos Skits A.A.S.R. Skøll SSRA Unitas 8
Delft 9
10
11
12
Eindhoven 13
Compositum Communis Opinio Commissie voor OC&W van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag Betreft: Zorgen over het wetsvoorstel Studievoorschot 31 oktober 2014 Geachte leden van de Tweede Kamer-commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, U ontvangt dit schrijven naar aanleiding van het onlangs gepresenteerde wetsvoorstel Studievoorschot. Binnen Compositum Communis Opinio, de Eindhovense Kamer van Verenigingen, alsook binnen haar drie lidverenigingen heersen er grote zorgen over de gevolgen die invoering van dit wetsvoorstel zou hebben, zowel voor de Nederlandse student als de maatschappij. Voor de Nederlandse student in het algemeen vrezen wij dat de maatregelen, zoals omschreven in het wetsvoorstel, de toegankelijkheid en gelijkheid in het geding komt. Zo zal bij invoering van de gepresenteerde maatregelen de financiële druk op zowel toekomstige studenten, als afgestudeerden significant stijgen, tot onacceptabele hoogte. Tevens zal er grote ongelijkheid ontstaan tussen arm en rijk, alfa- en bèta-studenten en uitwonende en thuiswonende studenten, aldus professor Jacco Hoekstra van de TU Delft. Voor de toekomstige student aan de Technische Universiteit Eindhoven zullen deze maatregelen echter nog veel harder aankomen. De noodzaak van vele studenten om te lenen zal voor de gemiddelde technische student tot een hogere studieschuld leiden, gezien de nominale studieduur van vijf jaar in plaats van vier jaar. Volgens professor Hoekstra zal deze gemiddelde studieschuld rond de 40.000 gaan liggen, dat is bijna driemaal zoveel als het huidige gemiddelde van 15.000. De verhoogde druk vanuit universiteiten en onderwijsinstellingen om nominaal te studeren beperkt de student in de mogelijkheden naast de studie te werken, of maakt dit zelfs onmogelijk. Het is daarom in de toekomst geen keuze meer om een (forse) studieschuld op te bouwen, maar bittere noodzaak. Als Eindhovense Kamer van Verenigingen willen ondergetekenden graag benadrukken dat de actieve technische student zelfs nog ernstiger benadeeld zal worden bij invoering van het wetsvoorstel Studievoorschot. De actieve technische student ontwikkelt zich naast de studie. Door commissie- en vrijwilligerswerk vormt deze zich op maatschappelijk en sociaal vlak en leert deze autonoom te werken. Dagelijks Bestuur der Compositum Communis Opinio Eindhovense Kamer van Verenigingen J.F. Kennedylaan 3f 5612 AB Eindhoven www.compositum.nl info@compositum.nl 14
Compositum Communis Opinio Deze algemene vorming is van het grootste belang, zeker bij technische studenten. Het bedrijfsleven roept om getalenteerde studenten die, behalve kennis van zaken te bezitten, ook de algemene vorming hebben ondergaan om deze kennis van zaken optimaal te kunnen inzetten. Onder de hiervoor genoemde actieve studenten, vallen tevens student-bestuurders. Tot op heden worden bestuurders van de studentenverenigingen door TU/e financieel ondersteunt middels een bestuursbeurs, afkomstig uit het Profileringsfonds. Dit huidige systeem dreigt in gevaar te komen door onvoldoende duidelijkheid over de toekomstige invulling van dit Profileringsfonds bij invoering van het wetsvoorstel Studievoorschot. Formatie van komende besturen zal ernstig bemoeilijkt worden bij wegvallen van een dergelijke tegemoetkoming als bestuursbeurs. Hierdoor vrezen ondergetekenden voor de continuïteit van Compositum en haar lidverenigingen, welke een onmisbare bijdrage leveren aan het Eindhovens studentenleven en de gehele maatschappij. Ondergetekenden willen u daarom allereerst vragen om in het wetgevingsproces ervoor zorg te dragen dat de toegankelijkheid van hoger onderwijs voor toekomstige studenten niet in het geding komt. Ten tweede willen we u vragen de wetgeving, gerelateerd aan het wetsvoorstel Studievoorschot, zodanig vorm te geven dat de toekomstige student een keuze kan maken voor een studie op basis van talent, interesse en maatschappelijke relevantie, in plaats van financiële draagkracht. Ten derde willen we het belang van algemene, extra-curriculaire vorming benadrukken, zeker voor technische studenten. Voortvloeiend daaruit willen we u vragen ervoor zorg te dragen dat er voor toekomstige studenten ruimte blijft voor deze algemene vorming, zowel voor student-bestuurders, als anderszins actieve studenten. Namens het Dagelijks Bestuur van Compositum Communis Opinio, Vriendelijke groet, R.S. van den Burg, Secretaris Dagelijks Bestuur der Compositum Communis Opinio Eindhovense Kamer van Verenigingen J.F. Kennedylaan 3f 5612 AB Eindhoven www.compositum.nl info@compositum.nl 15
Compositum Communis Opinio Is getekend; Namens het Eindhovens Studenten Corps F.T.J. Jansen, Secretaris Namens Algemene Studentenvereniging SSRE R.M.M. Hendrikx, Vice-Praeses Vereniging Namens Eindhovense Studentenvereniging Demos Y. Spenrath, President Dagelijks Bestuur der Compositum Communis Opinio Eindhovense Kamer van Verenigingen J.F. Kennedylaan 3f 5612 AB Eindhoven www.compositum.nl info@compositum.nl 16
Enschede 17
Geachte leden van de Tweede Kamer, Wij, ondergetekende studentenverenigingen te Enschede, schrijven deze brief omdat we ons niet kunnen vinden in de huidige voorwaarden die het leenstelsel met zich meebrengt. Eerst zullen we een korte introductie geven van onze studentenstad Enschede. Enschede is een vrij nieuwe studentenstad met een jonge universiteit. De Universiteit Twente heeft namelijk afgelopen jaar haar 50 jarig bestaan gevierd. Desalniettemin had de universiteit in het collegejaar 2013-2014 9161 studenten, waarvan 5605 bachelorstudenten. De Universiteit Twente heeft tot vorig jaar de slogan Meest ondernemende universiteit gedragen. Dit kwam onder andere door de samenwerking van de Universiteit Twente met zijn omgeving, bijvoorbeeld het Kennispark Twente. Op het Kennispark zult u ook veel studenten en startende ondernemers aantreffen die bijvoorbeeld bezig zijn met de zogenaamde start-up bedrijven. Enschede is een actieve studentenstad waar de studenten graag meer doen dan alleen studeren. Dit wordt echter een stuk lastiger bij de invoering van het leenstelsel. Hieronder zullen we enkele knelpunten noemen, uiteraard met een mogelijke oplossing. Een van de doelen van het leenstelsel is om studenten zich bewust te maken van de kosten die het met zich meebrengt en om hierbij nominaal af te studeren. Echter, de universiteiten hebben zelf ook al veel maatregelingen getroffen om het nominaal afstuderen te stimuleren. Zo heeft de Universiteit Twente het Twents Onderwijs Model (TOM) ingevoerd. Het idee van TOM is dat alle vakken in modules worden gegeven. De student haalt punten per module, waarbij de module bestaat uit verschillende vakken. Mocht een vak dus niet gehaald worden, dan kan de student de gehele module niet halen. Het is dus ook niet mogelijk om een los vak te volgen. Er zijn naast een leenstelsel genoeg andere opties om studenten te motiveren om snel af te studeren, zoals het TOM of een bindend studieadvies in het tweede jaar. Het studeren nauwelijks betaalbaar maken is in onze ogen geen goede optie, gezien het er ook tot leidt dat vele aankomende studenten ervoor kiezen om niet te gaan studeren. De grootste zorg voor activisme is de haalbaarheid om een bestuursjaar te doen. Zonder bestuurders zullen er bijvoorbeeld geen studieverenigingen zijn die de boekenuitgifte regelen of studentenverenigingen die het sociale hoogtepunt van de stad zijn en contacten voor het leven verzorgen. De oplossing is naar ons idee vrij logisch: Collegegeldvrij besturen. Er zijn instellingen die dit al aanbieden, maar bijvoorbeeld de Universiteit Twente zit hier helaas niet bij. Met collegegeldvrij besturen bedoelen we dat er nog wel een bestuursbeurs kan worden ontvangen, maar dat het jaar niet meetelt voor het langstuderen. Ook zou het dan mogelijk moeten zijn om een lening aan te gaan bij DUO en om de studenten OV-chipkaart (inclusief reisproduct) te behouden. 18
Kortom, het is duidelijk dat het leenstelsel er gaat komen. Het is ook niet realistisch om actie te voeren tegen het leenstelsel aangezien de komst hiervan al aardig vaststaat. Wij, bestuurders van studentenverenigingen en soortgelijke verengingen te Enschede, zien graag andere voorwaarden bij de invoering van een leenstelsel. Graag vragen we u nogmaals te kijken naar de voorwaarden die het leenstelsel met zich meebrengt met de wetenschap dat het activisme in Enschede er ten zeerste op achteruit zal gaan. Hoogachtend, M. van Erk G. R. Mellema Praeses der PKvV Fact Voorzitter der A.S.V. Tase A. A. Pleijsier R. H. J. Bergmans Praeses der C.S.V. Alpha Praeses der DSCC/DJCR Audentis et Virtutis F. L. van Stratum Praeses der AEGEE Enschede 19
Groningen 20
21
22
Leiden 23
P.K.v.V. Leiden Bestuur der Plaatselijke Kamer van Verenigingen Postbus 439 2300 AK Leiden Commissie voor OC&W van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag Betreft: Zorgen over het wetsvoorstel Studievoorschot Geachte leden van de Tweede Kamer-commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Middels dit schrijven uiten de ondergetekende Leidse studentenverenigingen hun zorgen over de mogelijke invoering van het wetsvoorstel Studievoorschot, en de gevolgen die deze kan hebben voor Leidse studentenverenigingen en hun leden. De argumentatie hiervan trachten wij in deze brief duidelijk naar voren te brengen. Het betreft met name de combinatie tussen de invoering van het wetsvoorstel en de reeds voorgegane implementatie van een reeks rendementsverhogende maatregelen door hoger onderwijsinstellingen. De levendige en diverse academische gemeenschap van Leiden, die zowel wordt vormgegeven door de Universiteit en de Hogeschool als de studentenverenigingen, zou hierdoor in het geding kunnen raken. De Universiteit Leiden geeft blijk van waardering en begrip voor studenten die zich maatschappelijk en sociaal ontwikkelen binnen de organisatorische structuren van verenigingen, door het beschikbaar stellen van financiële ondersteuning in de vorm van bestuurdersbeurzen. Deze ondersteuning compenseert studievertraging en bijkomende kosten in levensonderhoud tijdens het vervullen van een bestuursfunctie. Op dit moment is deze regeling wettelijk ondersteund in Artikel 7.51 van de Wet hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek onder de noemer Profileringsfonds. Dit juridische kader dreigt te verdwijnen, zodra bij de invoering van een nieuwe wet de studiefinanciering wordt geschrapt. De mogelijke verdwijning van het Profileringsfonds door de invoering van het wetsvoorstel, in combinatie met tal van rendementsverhogende maatregelen die de afgelopen jaren door veel onderwijsinstellingen zijn geïmplementeerd, roept zorgen op bij ondergetekenden. Op de volgende punten zouden wij daarom uw aandacht willen vestigen: Het bestaande Profileringsfonds compenseert de bijkomende financiële lasten tijdens een bestuursjaar, die door gebrek aan tijd niet altijd kunnen worden opgevangen 24
door extra inkomsten van een bijbaan. Zonder financiële zekerheid zien studenten sneller af van het bekleden van een bestuursfunctie, waardoor bij de formatie van nieuwe besturen meer problemen ontstaan door het gebrek aan welwillende en enthousiaste kandidaten. Dit bemoeilijkt het waarborgen van continuïteit, en daarmee komt de studentenvereniging, als een leerschool voor sociaal en maatschappelijke ervaring, in gevaar. In het wetsvoorstel dat voor ligt wordt te weinig duiding gegeven aan de toekomst van het Profileringsfonds, hetgeen voor het huidige systeem een dreiging vormt. Als gevolg van de prestatieafspraken tussen het Rijk en hoger onderwijsinstellingen zijn verschillende rendementsverhogende maatregelen ingevoerd, zoals de BSA in het tweede jaar en de BSA = nominaal-expirimenten, de afschaffing van doorstroom- Masters, en de maximalisering van herkansingsmogelijkheden. Deze maatregelen verhogen de prestatiedruk en verkorten de studietermijn, en vormen daarmee een belemmering voor het aangaan van nevenactiviteiten. Bij ondergetekenden heerst de vrees dat tijdens de invulling van het wetsvoorstel Studievoorschot te weinig aandacht zal worden geschonken aan de bovengenoemde punten, en dat daarmee afbreuk wordt gedaan aan de mogelijkheden tot het aangaan van extracurriculaire activiteiten, zoals betrokkenheid bij een studentenvereniging. Daarom vragen wij u te bezien of het bestaande Profileringsfonds kan worden gehandhaafd en versterkt, en daarbij de negatieve effecten van de prestatieafspraken op de bewegingsvrijheid van studenten buiten de studie in ogenschouw te nemen. De leden en het bestuur van de Plaatselijke Kamer van Verenigingen hopen erop dat dit schrijven aanleiding voor u biedt tot het meenemen van de geuite zorgen tijdens het wetgevingsproces, zodat studenten de mogelijkheid behouden tot het aangaan van verrijkende extra-curriculaire uitdagingen. Met vriendelijke groeten, Is getekend, 25
26
27
Maastricht 28
Betreft: Invloed wetsvoorstel Studievoorschot op studerend Maastricht Geachte mevrouw Bussemaker, Maastricht, 31 oktober 2014 Ik geef u graag een kijkje in het studentenleven van Maastricht. Zoals u weet is Maastricht de jongste universiteitsstad van Nederland. In begin 1976 werd de Rijksuniversiteit Limburg geopend en kwamen de eerste studenten naar Maastricht. Mede door hen is Maastricht als studentenstad gevormd tot hoe het nu is. In Maastricht zijn in totaal drie studentenverenigingen: Studentenvereniging Circumflex, Studentenvereniging KoKo en Maastrichtse Studentenvereniging Tragos. Deze drie studentenverenigingen werken nauw samen met elkaar en organiseren zowel evenementen voor hun eigen leden als voor externen. Zo wordt er met meerdere carnavalsverenigingen van Maastricht samen gewerkt, wordt er een groot Symposium georganiseerd, helpen leden bij een grote hardloopwedstrijd in Maastricht en zijn er banden met MVV Maastricht. Op deze manier proberen de studentenverenigingen zowel met elkaar als met de inwoners van Maastricht een goede band te onderhouden. Daarnaast krijgen studenten door het organiseren van deze evenementen de mogelijkheid om zich op een goede manier te ontwikkelen naast hun studie. Naast het goede contact met elkaar, hebben de drie studentenverenigingen ook goed contact met Maastricht University en de gemeente. De universiteit ondersteunt de studentenpartijen rijkelijk met onder andere het profileringsfonds, jaarlijkse subsidies, eenmalige subsidies voor evenementen en met de optie tot collegegeldvrij besturen. Ondanks al deze regelingen hebben de studentenverenigingen afgelopen jaren problemen gehad met het vormen van hun dagelijks bestuur, hun barcommissies en de vele andere commissies die de verenigingen rijk zijn. Dit is zelfs zo erg dat één van de studentenverenigingen al twee jaar op rij werkt met een incompleet bestuur. Het is hen niet gelukt om genoeg animo te vinden onder hun leden voor een fulltime bestuursjaar. De Maastrichtse Kamer van Verenigingen is bang dat deze trend zal zetten, ook bij de andere verenigingen, indien het wetsvoorstel studievoorschot ingevoerd zal gaan worden. Het zal dan dus nog lastiger gaan worden om mensen te vinden die een fulltime bestuursjaar willen doen. Het aantal studenten aan Maastricht University is flink gegroeid in de laatste jaren. Echter, het aantal inschrijvingen van nieuwe leden bij de studentenverenigingen is om en nabij gelijk gebleven in die jaren. Afgelopen jaren is de studiedruk al erg om hoog gegaan bij het merendeel van de studies van Maastricht University. Hierdoor zijn veel studenten bang hun BSA niet te halen en durven niet lid te worden van een vereniging. Wij vinden deze ontwikkeling zonde en onnodig. Het is immers goed mogelijk om studiepunten te halen en lid te zijn bij een studentenvereniging. Wij snappen dat het studeren van vroeger niet meer mogelijk is. Dit is ook niet waar wij naar toe willen. Echter, de huidige maatregelen gaan wel erg ver. Wij vinden dat een studentenvereninging bijdraagt aan de ontwikkeling van een student. Een vereniging biedt studenten de mogelijkheid om commissiewerk te vervullen, samen te werken met anderen, goed te leren plannen, een groot netwerk op te bouwen en leert ze omgaan met kritiek. Wij vinden dat deze vaardigheden onmisbaar zijn om studenten klaar te stomen voor de arbeidsmarkt. 29
Al met al zijn wij dus erg bang dat het wetsvoorstel Studievoorschot er toe zal lijden dat er nog minder mensen lid worden bij onze verenigingen. Hierdoor missen zij essentiële vaardigheden die ze wel hadden opgedaan als ze lid waren geworden bij een studentenvereniging. Daarnaast zal de continuïteit van verenigingen verslechteren door het moeilijk kunnen vormen van een dagelijks bestuur. Wij zijn van mening dat deze ontwikkelingen voor zowel de studenten zelf, als voor de stad Maastricht nadelige gevolgen zal hebben. Waar afgelopen jaren veel tijd en moeite is gestoken in de band tussen studenten en Maastrichtenaren, zal deze waarschijnlijk snel weer wegebben wanneer evenementen gefocust op integratie verdwijnen. Wij staan open voor veranderingen in de wet, maar de invoering van het wetsvoorstel zoals deze er nu uit ziet zal grote nadelige gevolgen voor zowel Maastricht, als voor alle andere studentensteden. Met vriendelijke groet, namens SV Circumflex namens SV KoKo namens M.S.V. Tragos M.C.J. van Zoest R.N. van den Bekerom T.M. de Hoop 30
Nijmegen 31
Bestuur der Bestuurlijk Overleg Commissie voor OC&W van de Studentenverenigingen Tweede Kamer der Staten-Generaal Hertogstraat 141 Rijnstraat 50 6511 RZ Nijmegen 2515 XP Den Haag Betreft: Nadelige gevolgen wetsvoorstel Studievoorschot Nijmegen, 31 oktober 2014 Geachte leden van de Tweede Kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Middels dit schrijven willen de ondergetekende Nijmeegse studentenverenigingen hun zorgen uiten over de mogelijke invoering van het wetsvoorstel Studievoorschot. Wij voorzien zeer nadelige gevolgen voor zowel onze leden als de verenigingen zelf indien dit wetsvoorstel wordt aangenomen. Zoals Professor S.C.J.J. Kortmann in zijn slotrede als rector magnificus van de Radboud Universiteit zei, smaakt een scharrelstudent beter dan een plofstudent. Studenten dienen de kans te krijgen om tijdens hun studententijd te scharrelen en meer te doen dan het enkel oppikken van het vereiste aantal studiepunten. Extracurriculaire activiteiten zoals een bestuursfunctie of commissiewerk bij een studentenvereniging zijn van groot belang voor de maatschappelijke vorming van studenten. Door de komst van het wetsvoorstel Studievoorschot komen de extracurriculaire activiteiten voor verenigingsstudenten in het geding. Door de grotere financiële druk die ontstaat door het wegvallen van de basisbeurs en de leenaversie die daarmee gepaard gaat zullen studenten zo snel mogelijk hun studie willen afronden. Extracurriculaire activiteiten nemen tijd in beslag, wat maakt dat het doorgaans lastiger wordt om een studie nominaal af te ronden. In de praktijk blijkt dat vrijwel elke student die zich buiten zijn studie inzet voor maatschappelijke doeleinden studievertraging oploopt. Dit betekent dat ofwel studenten zich zullen onthouden van extracurriculaire activiteiten ofwel actieve studenten onevenredig financieel benadeeld zullen worden na de doorvoering van het wetsvoorstel. Hoewel deze zaken beide negatief zijn, is onze grootste zorg dat het eerste gaat gebeuren en er zogenaamde plofstudenten ontstaan. Dit betekent dat de cultuur van het studentenleven zal veranderen. Voor studentenverenigingen, de plek waar studenten zich kunnen ontplooien, is de toekomst dan ook onzeker. Met de komst van het studievoorschot in de huidige vorm is de kans groot dat de ledenaantallen van studentenverenigingen gaan afnemen in 2015. Door de verhoogde financiële- en studiedruk zullen potentiële leden zich eerst achter de oren krabben voordat zij zich inschrijven. Rondom studentenverenigingen bestaan immers veel vooroordelen. Uit onderzoek is echter gebleken dat leden van studentenverenigingen juist succesvoller zijn in hun studie en loopbaan vanwege de sociale druk van oudere leden. Daarnaast brengt het lidmaatschap bij een studentenvereniging ook een goede sociale ontwikkeling met zich mee. Studenten leren te functioneren binnen groepsverband, zich uit te drukken in woord en geschrift en zich assertief op te stellen. Al deze kwaliteiten zijn van groot belang voor de vorming van studenten, aangezien dit veel verder gaat dan enkel de benodigde studiepunten halen. Door de mogelijke invoering van het wetsvoorstel Studievoorschot is de kans groot dat ledenaantallen van studentenverenigingen zullen teruglopen. Dit is een enorm gemis voor zowel de studenten zelf als de maatschappij in het geheel. 32
Ten slotte willen wij onze zorgen uiten over de toekomst van het zogeheten Profileringsfonds, wettelijk ondersteund in Artikel 7.51 van de Wet hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Het wetsvoorstel Studievoorschot besteedt geen verdere aandacht aan het Profileringsfonds, terwijl deze regeling van zeer groot belang is voor actieve studenten en de toekomst van studentenverenigingen. De Radboud Universiteit ondersteunt studenten die zich naast hun studie willen ontwikkelen met bijvoorbeeld het vervullen van een bestuursfunctie binnen een studentenvereniging. Dit gebeurt door het beschikbaar stellen van financiële compensatie voor de opgelopen studievertraging en bijkomende kosten. Deze zogeheten bestuursbeurzen zijn van groot belang voor de continuïteit van studentenverenigingen. Zonder deze beurzen wordt het voor studenten die zich maatschappelijk willen ontwikkelen maar niet beschikken over voldoende financiële middelen onmogelijk om een dergelijke functie uit te oefenen. Het is daarom van groot belang dat in het wetsvoorstel aandacht wordt besteed aan het Profileringsfonds. De leden en het bestuur van het Bestuurlijk Overleg Studentenverenigingen hopen dat u zich kunt vinden in onze geuite zorgen en dat u deze mee zult nemen tijdens het wetgevingsproces. Studeren houdt meer in dan enkel het volgen van vakken. De mogelijkheid tot het aangaan van verrijkende activiteiten tijdens de studententijd is een mogelijkheid waarvan wij hopen dat die ons niet ontnomen zal worden. Met vriendelijke groet, Was getekend, Janneke Arkesteijn Praeses h.t. der N.S.Z.V. De Loefbijter Charley Robbers Voorzitter h.t. der Bestuurlijk Overleg Studentenverenigingen Sanne Lenselink Praeses h.t. der N.D.F. Argus Roderick Enzerink Praeses Societatis h.t. der N.S.V. Carolus Magnus Skander Kedri Praeses h.t. der N.S.V. Ovum Novum Emma van Dijk Secretaris en Commissaris Materiaal h.t. der N.S.R.V. Phocas Margot Mangnus Voorzitter h.t. der A.S.V. Karpe Noktem 33
Rotterdam 34
Bestuur der Rotterdamse Commissie voor OC&W van de Kamer van Verenigingen Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 1738 Rijnstraat 50 300 DR Rotterdam 2515 XP Den Haag Betreft: wetsvoorstel Studievoorschot Geachte leden van de Commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Middels deze brief stellen de ondergetekende Rotterdamse studentenverenigingen en het bestuur van de Rotterdamse Kamer van Verenigingen u op de hoogte over de zorgen die zij hebben omtrent het wetsvoorstel Studievoorschot. Als dit wetsvoorstel in haar huidige vorm wordt ingevoerd vrezen wij dat het een negatieve impact zal hebben op de academische gemeenschap in Rotterdam, ook vrezen wij dat studenten minder ontwikkeld op de arbeidsmarkt zullen komen. In deze brief zullen wij u uitleggen waarom deze angst bij ons bestaat. In Rotterdam is door rendement verhogende maatregelen al enige tijd de bredere ontwikkeling van de student in geding. Door de verwachting dat studenten binnen drie jaar hun studie afronden, zijn studenten minder geneigd om nevenactiviteiten te ondernemen naast hun studie. Voor de studenten die dit wel doen is er het profileringsfonds. Het profileringsfonds geeft financiële compensatie aan studenten die, doordat zij zich ook buiten hun studie ontwikkelen, studie vertraging oplopen. Deze compensatie zorgt ervoor dat studenten zich breder ontwikkelen en meer ervaring opdoen voor later op de arbeidsmarkt. Uit recent onderzoek blijkt dat juist naar deze breed ontwikkelde studenten vraag is op de arbeidsmarkt. In het huidige wetsvoorstel wordt gezegd dat het profileringsfonds blijft bestaan in huidige vorm, echter is het profileringsfonds gebaseerd op de basisbeurs die komt te vervallen in het wetsvoorstel Studievoorschot. Graag zouden wij zien dat u meer duidelijkheid in het wetsvoorstel verschaft over hoe deze dan tot stand zal komen om zo te garanderen dat het mogelijk blijft voor studenten om zich ook naast hun te ontwikkelen. 35
Daarnaast denken wij dat, wanneer de student zelf voor zijn studie betaalt, het oneerlijk is dat de student vanuit de universiteit regels opgelegd krijgt hoe snel hij zijn studie moet afronden. De student betaalt zijn studie immers zelf. Daarom zouden wij ook graag zien dat, als het wetsvoorstel Studievoorschot ingevoerd wordt, de rendement verhogende maatregelen aan banden worden gelegd. Deze maatregelen beletten immers ook de bredere ontwikkeling van de student doordat ze de studiedruk verhogen waardoor er minder tijd is voor andere activiteiten. Aangezien ook hier niet wordt ingehaakt op de wens van de arbeidsmarkt, zouden wij ook hier meer over terug zien willen in het wetsvoorstel, bijvoorbeeld een verbod op dergelijke maatregelen. De leden van de Rotterdamse Kamer van Verenigingen en haar Bestuur vrezen dat wanneer er niet aan deze punten gewerkt wordt er een verpaupering van het Nederlandse onderwijsstelsel zal plaatsvinden en dat studenten minder gekwalificeerd het bedrijfsleven in zullen stromen na hun studie met alle gevolgen van dien. Wij willen u daarom adviseren om goed naar deze punten te kijken en deze in overweging te nemen. Samengevat zouden wij graag concretere afspraken in het wetsvoorstel zien, om zo de brede ontwikkeling van de student te garanderen. Tijdens de studententijd behoort de student zich immers niet alleen binnen haar vakgebied te ontwikkelen maar juist ook daarbuiten. Met vriendelijke groet, Is getekend, 36
Jeninka Pelleboer h.t. Praeses College van het Rotterdamsch Studenten Gezelschap 37
Tilburg 38
Stichting Overleg Commissie voor OC&W van de Tilburgse Studentenverenigingen Tweede Kamer der Staten-Generaal Schouwburgring 200 Rijnstraat 50 5038 TM Tilburg 2515 XP Den Haag Betreft: Zorgen over het wetsvoorstel Studievoorschot Geachte leden van de Tweede Kamer-commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Middels dit schrijven uit Stichting Overleg Tilburgse Studentenverenigingen (S.O.T.S.) haar zorgen over de mogelijke invoering van het wetsvoorstel Studievoorschot, en de gevolgen die deze kan hebben voor Tilburgse studentenverenigingen en hun leden. De levendige academische- en studentengemeenschap, bestaande uit de Universiteit, Hogeschool, studie- en studentenverenigingen, zou door invoering van het wetsvoorstel Studievoorschot in het geding kunnen komen. Het S.O.T.S. hoopt de redenen hiervoor in deze brief duidelijk naar voren te kunnen brengen. De student is in de afgelopen eeuw meermaals van gedaante verwisseld. Waar studeren vroeger slechts was weggelegd voor de elite, wordt heden ten dage eenieder de kans geboden om zich na hun schooltijd verder te ontwikkelen. De vraag óf je kan studeren is niet langer relevant. Het gaat erom wát het is dat je wilt doen. Flexibiliteit speelt hierin een sleutelrol. Bijvoorbeeld om de student de kans te geven relevante ervaringen op te doen die essentieel zijn ter voorbereiding op de arbeidsmarkt. Het is van belang om de student de mogelijkheid te geven zich naast een studie maatschappelijk en sociaal te kunnen ontwikkelen, bijvoorbeeld binnen de organisatorische structuren van verenigingen. Het S.O.T.S. maakt zich zorgen dat er met de afschaffing van de basisbeurs en het invoeren van het wetsvoorstel Studievoorschot afbreuk wordt gedaan aan de mogelijkheden tot ontplooiing. Het S.O.T.S. is bezorgd over de toegankelijkheid van het onderwijs. Met het invoeren van het wetsvoorstel Studievoorschot zullen, gezien de kosten voor het uitwonen, veel studenten niet op kamers gaan, of erger, veel jongeren niet gaan studeren door een terechte leenangst. De studenten van de Universiteit en Hogeschool van Tilburg komen vaak uit de regio en het is denkbaar dat deze student sneller thuis blijft wonen. Dit resulteert in een student die louter en alleen de Universiteit of Hogeschool bezoekt voor de colleges. Deze student mist de benodigde vaardigheden, zoals sociale vaardigheden en relevante (levens)ervaring waar de arbeidsmarkt in deze tijd juist om vraagt. 39
Deze ervaring wordt onder andere opgedaan door een actief leven binnen een vereniging. Een studentenvereniging biedt op verschillende vlakken mogelijkheden om je verder te ontwikkelen. Een voorbeeld daarvan is het opdoen van essentiële ervaringen zoals bestuurservaring. Het nieuwe wetsvoorstel verhoogt echter de drempel om een actief studentenleven op te zetten en om een bestuursfunctie te bekleden gezien de hoge kosten die het met zich mee brengt. Studenten zullen hierdoor minder snel extra curriculaire activiteiten aangaan, waarmee het voortbestaan van de studentenverenigingen in gevaar komt. Dit resulteert in afgestudeerden die een diploma hebben met weinig tot geen ervaring daarnaast. Het S.O.T.S. is van mening dat een student zich moet kunnen ontplooien in de richting die hij of zij wilt. De onderwijsinstelling waaraan de student studeert moet niet alleen de mogelijkheid tot ontplooiing aanbieden maar juist stimuleren. Hoe is dit te realiseren zonder stimulans van de overheid? Het S.O.T.S. hoopt dat de geuite zorgen worden meegenomen tijdens het wetgevingsproces, zodat studenten de mogelijkheid behouden tot het aangaan van verrijkende uitdagingen binnen een studentenvereniging. Met vriendelijke groet, Stichting Tilburgse Studenten Verenigingen, T.S.C. St. Olof T.S.R. Vidar T.S.V. Plato I*ESN 40
Utrecht 41
42
43
Wageningen 44
45
46
47
Auteurs Thom Johannesma, namens de AKvV Johan Schrier, namens de VeRa Reijn van den Burg, namens Compositum Communis Opinio Stephanie Hoogendoorn, namens FACT Duco Postma, namens Contractus Groningen Jip Stam, namens PKvV Leiden Marlou Kerssens, namens de MKvV Charley Robbers, namens BOS Nijmegen Pim Mante, namens de RKvV Florine Verhallen, namens het SOTS Ralph Peters, namens de FUG Marijn Albus, namens Contractus Wageningen Ontwerp Alanya den Boer Bas Evers, namens de LKvV Over de LKvV De Landelijke kamer van verenigingen is één van de grootste studentenorganisaties van Nederland en zet zich sinds 1967 in voor Nederlandse studentenverenigingen. De LKvV behartigt de belangen van bijna 40.000 studenten bij 48 studentenverenigingen in heel Nederland. De doelstelling van de LKvV is belangenbehartiging van de aangesloten verenigingen voor studenten in de media, de politiek en het bedrijfsleven. Hierdoor wordt gestreefd naar optimale bloei van de het verenigingsleven in Nederland. Contactgegevens E-mail bestuur@lkvv.nl Telefoon +31 (0)30 23 04 298 Website www.lkvv.nl Bezoekadres Jansveld 31 35 12 BE 030 23 04 298