BUSINESSPLAN VREDEMANLAB Stichting Passages, mei 2009 Voorstellen voor de realisering van een fablab+ in Fryslân
BUSINESSPLAN VREMANLAB STICHTING PASSAGES Afbeeldingen omslag en deze pagina: Foto s boven: TNO, procesonderdelen fabricage digitale sulptuur (3d printer). Hiernaast: Eindproducten 1
Businessplan VredemanLab Inhoudsopgave 1. Voorwoord 4 2. Het VredemanLab 6 2.1. Hans Vredeman de Vries 6 2.2. Positionering van het VredemanLab 6-8 2.2.1. Niche 8 2.3. Functies FabLab 8-10 Schema Functies VredemanLab 9 2.4. Gebruikers 10-12 2.5. Global-local 12-14 2.5.1. Marketingplan 14 2.5.2. Culturele Hoofdstad 14 2.5.3. Netwerken en Kennisinstituut 14 2.6. Creatieve regio 14-16 2.6.1. Het nieuwe maken 16-18 2.6.2. Economische impulsen 18 3. Exploitatie- en investeringsopzet 20-24 3.1. Investeringen 20 3.2. Exploitatie 20 3.2.1. Huisvesting 20 3.2.2. Personeel 20-22 3.2.3. Overige kosten 22 3.2.4. Inkomsten 22 Kosten- en batenoverzicht 23 3.2.4.1. Inkomsten fablab 24 3.2.4.2. Overheidssteun 24 3.2.4.3. Overige inkomsten 24 Bijlagen 1. Overzicht gesprekspartners 26 2. Rapport Beeld en Taal 27-34 bijlage 35-45 BUSINESSPLAN VREMANLAB STICHTING PASSAGES 2
BUSINESSPLAN VREMANLAB STICHTING PASSAGES 3
1. Voorwoord Een fablab is een laagdrempelige en kleinschalige digitale werkplaats die gebruik maakt van open source software gekoppeld aan state of the art apparatuur. De naam FabLab staat voor Fabrication Laboratorium en is bedacht door Neil Gershenfeld van het Center for Bits and Atoms dat onderdeel is van het Massachusetts Institute of Technology (MIT). Een FabLab bestaat uit een combinatie van handzame machines. Een stickersnijder die stickers kan snijden, zoals een printer lijnen tekent. Een 3D scanner annex freesmachine, die iedere gewenste vorm uit hout, plastic en zelfs metaal boort. Een lasercutter die in vlakke materialen graveert en er vormen uitsnijdt, zoals letters of ingewikkelde tekeningen. Tenslotte een 3D printer waarmee driedimensionale vormen kunnen worden geprint. Voor de Stichting Passages die een brede digitale werkplaats in Fryslân op wil zetten, moet de voorziening gaan fungeren als: * kenniscentrum en ontmoetingsplek, * ontwikkelingspartner voor het mkb, * leeromgeving voor het onderwijs, * laboratorium voor de kunsten, * incubator voor technostarters en ontwerpers * openbare werkplaats voor ambachtslieden. Ontwerpers, technostarters, ondernemers, studenten, architecten, componisten, kunstenaars en ambachtslieden kunnen er experimenteren, leren en ideeën omzetten in prototypen, unica, modellen, meubels, sieraden, producten, beelden, sculpturen, bouwsels of wat dan ook. Februari 2009 is door de Provincie Fryslân aan de Stichting Passages opdracht gegeven tot het opstellen van een businessplan voor een op te zetten fablab+. De + staat hierbij voor de organisatie van de aan het fablab verbonden andere activiteiten (i.c. ondermeer een manifestatie getiteld Beeld en Taal). In dit businessplan wordt naast het opzetten van een laagdrempelige werkplaats voor het vervaardigen van prototypes en sculpturen, dan ook tevens een aantal andere functies onder de naam VredemanLab beschreven. Het op te zetten VredemanLab kent namelijk vier poten: Naast een technisch fablab dat apparatuur en werkruimte beschikbaar stelt worden er tevens workshops, cursussen en lezingen verzorgd en externe manifestaties georganiseerd. De Stichting Passages zal vanuit een toekomstige pand voor het VredemanLab haar activiteiten coördineren waardoor een goede match kan plaatsvinden tussen de activiteiten van het Vredeman- Lab en de eigen stichtingsactiviteiten met een bredere scoop op kunst, wetenschap en techniek, zoals bijvoorbeeld een voortzetting van de activiteiten vanuit het thema Kunst en Landschap. Uit de diverse gesprekken die zijn gevoerd met diverse partijen (zie bijlage 1) is in toenemende mate duidelijk geworden dat het VredemanLab, met een extra accent op de functie van (inter)nationaal digitaal werkcentrum voor kunstenaars en vormgevers, voorziet in een specifieke behoefte die uitstekend aansluit op de intenties om toe te werken naar Fryslân als Culturele hoofdstad. BUSINESSPLAN VREMANLAB STICHTING PASSAGES 4