NATIONALE STUDENTEN ENQUÊTE IN HET HBO EN WO (21-214) 1
VOORWOORD STUDIEKEUZE123 Sinds 29 is Stichting Studiekeuze123 verantwoordelijk voor de uitvoering van de Nationale Studenten Enquête (NSE); een landelijk tevredenheidsonderzoek onder studenten in het Nederlandse hoger onderwijs. De studenten geven in deze enquête aan waar ze wel en niet tevreden over zijn wat betreft hun opleiding en instelling. Deze studentenoordelen helpen toekomstige studenten bij hun studiekeuze. Daarnaast krijgen instellingen vanuit hun eigen studenten feedback op de kwaliteit van het onderwijs. Door de invoering van het leenstelsel in 215 is het onderwerp studiekeuze actueler dan ooit. Naar verwachting zullen studenten hierdoor nog beter nadenken over hun studiekeuze aan een onderwijsinstelling. Studiekeuze123 bestond in 214 vijf jaar en in dat kader hebben we de resultaten van de Nationale Studenten Enquête eens over een langere periode willen bekijken. Deze informatie willen wij graag met u delen. Dit rapport bevat een analyse waarbij wordt ingegaan op de studenttevredenheid per opleidingssector, voor zowel het hbo als het wo, gedurende 21-214. Op deze wijze ontstaat een rijk en gevarieerd beeld van de studentenoordelen, waarin ook vergelijking tussen hbo en wo en tussen de NSE-thema s en opleidingssectoren mogelijk is. Wij wensen u veel leesplezier! Ingrid Kolkhuis Tanke Directeur Studiekeuze123 2
INLEIDING Studenten in het hoger onderwijs geven jaarlijks een gedetailleerd oordeel over hun opleiding aan de hand van de Nationale Studenten Enquête (NSE). De NSE is een studenttevredenheidsonderzoek en wordt gebruikt voor studiekeuzevoorlichting, kwaliteitszorg en onderzoek. Jaarlijks worden meer dan 65. studenten uitgenodigd om hun mening te geven over hun opleiding en instelling. Met een respons van gemiddeld 35% geeft de NSE elk jaar weer een beeld van de tevredenheid van studenten. Uit de NSE blijkt dat Nederlandse studenten over het algemeen tevreden zijn over hun opleiding en instelling. Dit beeld is al jaren stabiel en zelfs licht stijgende. Op de website Studiekeuze123.nl kunnen studiekiezers per opleiding en instelling de studentenoordelen bekijken. In dit onderzoeksrapport geeft Studiekeuze123, voor het eerst, een landelijk beeld van de NSE resultaten. Het rapport bevat een analyse waarbij wordt ingegaan op de studenttevredenheid per opleidingssector, voor zowel het hbo als het wo, gedurende 21-214. Een sector is een indeling van opleidingen in het hoger onderwijs. De sectoren zijn 1 : Onderwijs en Opvoeding Taal en Communicatie Kunst en Cultuur Recht en Bestuur Economie en Bedrijf Gedrag en Maatschappij Gezondheid Aarde en Milieu Exact en Informatica Techniek Interdisciplinair (alleen wo bij deze laatste sector) Per sector worden diverse themascores uit de NSE opgenomen van de jaren 21 tot en met 214. In deze themascores is te zien hoe de sector zich verhoudt t.o.v. de andere sectoren. Hierbij wordt ingegaan op een zevental thema s die het onderwijsproces betreffen, dit zijn: algemene vaardigheden wetenschappelijke vaardigheden voorbereiding beroepsloopbaan docenten studiebegeleiding toetsing en beoordeling 1 Voor het hbo en het wo is uitgegaan van tien sectoren die sinds 23 worden onderscheiden in de landelijke Studiekeuzedatabase van Studiekeuze123. Daarnaast is de sector Interdisciplinair opgenomen uit de Studiekeuzedatabase (alleen wo). 3
De thema s met betrekking tot de zogenaamde randvoorwaarden (informatie voorziening, studierooster, studielast, groepsgrootte, studiefaciliteiten, kwaliteitszorg, en studieomgeving) worden buiten beschouwing gelaten. Voor een passende studiekeuze zijn dit belangrijke onderwerpen, maar ze staan los van de kwaliteit van het onderwijsproces zelf het centrale thema in dit rapport. In het rapport wordt gebruik gemaakt van studenttevredenheidsoordelen uit de NSE. Deze studenttevredenheid wordt in de enquête verzameld aan de hand van vragen op een vijf-puntsschaal. De studenten krijgen te zien dat een 1 staat voor zeer ontevreden en een 5 voor zeer tevreden. De getallen 2, 3 en 4 zijn op deze vijf-punts-schaal dus niet gespecificeerd. In totaal bestaat de NSE uit een honderdtal tevredenheidsvragen die geordend zijn per thema 2. Na analyses (betrouwbaarheids- en validiteitsanalyses) en bewerking (selecties, weging en middeling) van de vragen worden verschillende themascores geconstrueerd en deze zullen in dit rapport centraal staan. 2 Elk thema bestaat uit meerdere vragen. Om een beeld te krijgen van de vragen waaruit een thema is opgebouwd verwijzen wij u naar de volledige vragenlijst die gebruikt wordt bij de NSE. Deze kunt u vinden op www.studiekeuzeinformatie.nl 4
DE SECTOREN UITGELICHT IN HET HBO EN WO (21-214) In de volgende delen wordt de positionering van een sector t.o.v. het gemiddelde van de sectoren behandeld, zowel voor het hbo als het wo. Voor de jaren 21 tot en met 214 wordt de data in beeld gebracht en, waar nodig, in de tekst toegelicht. ONDERWIJS & OPVOEDING TAAL & COMMUNICATIE KUNST & CULTUUR RECHT & BESTUUR ECONOMIE & BEDRIJF GEDRAG & MAATSCHAPPIJ GEZONDHEID AARDE & MILIEU EXACT & INFORMATICA TECHNIEK INTERDISCIPLINAIR De figuren moeten als volgt geïnterpreteerd worden. Op de x-as zijn de thema s opgenomen. Op de y-as is te zien hoe één specifieke sector zich verhoudt tot het respectievelijke hbo- of het wo-gemiddelde. De nullijn representeert de gemiddelde score van alle sectoren. Dit is apart berekend per themascore, jaar en soort hoger onderwijs (hbo of wo). Scores boven de nul betekenen dat de studenten in de sector meer tevreden zijn dan het gemiddelde en scores onder de nul betekenen dat de studenten in de sector minder tevreden zijn dan het gemiddelde. 5
ONDERWIJS & OPVOEDING IN HET HBO EN WO (21-214) In het hbo omvat de grote sector Onderwijs en Opvoeding alle lerarenopleidingen, plus pedagogiek. Vergeleken met andere sectoren zijn studenten meer tevreden over het thema voorbereiding beroepsloopbaan, zie Figuur 1. Daarnaast zijn de hbo studenten (t.o.v. het hbo-gemiddelde) meer tevreden over de thema s docenten en studiebegeleiding. Deze opleidingen scoren lager dan het totale hbo-gemiddelde op het thema wetenschappelijke vaardigheden. In het wo omvat deze sector de bachelor-opleidingen pedagogische wetenschappen en onderwijskunde. Universitaire leraren worden pas in de masterfase opgeleid. Vergeleken met andere sectoren in het wo zijn studenten in deze sector meer tevreden over het thema wetenschappelijke vaardigheden, zie Figuur 2. Het thema voorbereiding beroepsloopbaan is tot voor kort lager dan het wo-gemiddelde beoordeeld, maar de laatste twee jaar is een duidelijke kentering zichtbaar. Vermoedelijk komt dit mede door de opkomst van de academische pabo, waaraan inmiddels 1 procent van de studenten in deze wo-sector deelneemt. Deze ont wikkeling maakt dat opleidingen uit deze sector meer dan voorheen betrokken zijn met de praktijk. 21 211,4 [Figuur 1] Trends hbo Onderwijs en Opvoeding 212 213 214 [Figuur2] Trends wo Onderwijs en Opvoeding,4,2,2 6
TAAL & COMMUNICATIE IN HET HBO EN WO (21-214) In het hbo omvat de sector Taal en Communicatie opleidingen als communicatie, journalistiek, media, en taal en economie. Deze zijn vaak onderdeel van economische faculteiten. Deze groep opleidingen heeft gemiddeld de minst tevreden studenten van het hbo. Op alle getoonde thema s zijn studenten minder tevreden dan het hbo-gemiddelde en de trend is licht dalend, zie Figuur 3. Over het thema studiebegeleiding zijn studenten in vergelijking met andere sectoren het minst tevreden. De thema s docenten en voorbereiding beroepsloopbaan krijgen ook een lage tevredenheid t.o.v. het hbo-gemiddelde. Relatief gunstiger, maar nog altijd lager dan het hbo-gemiddelde, is de tevredenheid over de algemene vaardigheden. In het wo krijgen de talenopleidingen en de communicatiewetenschappen bij veel thema s al jaren een (bijna) gemiddelde waardering. Studenten in deze sector zijn wel ontevredener over het thema voorbereiding beroepsloopbaan. Over dit thema zijn de studenten aanzienlijk minder tevreden dan in andere wo-sectoren, zie Figuur 4. Dit is de afgelopen jaren niet verbeterd of verslechterd. Verder is de tevredenheid voor de thema s inhoud en algemene vaardigheden iets lager dan de overige wo-sectoren. In 213 en 214 was de tevredenheid over het thema studiebegeleiding lager dan het wo-gemiddelde, maar in 214 is dat niet meer het geval. Ten slotte is er nog één pluspunt te noemen: studenten uit deze sector zijn iets meer tevreden over het thema docenten in vergelijking met het wo-gemiddelde. 21 211,4 [Figuur 3] Trends hbo Taal en Communicatie 212 213 214 [Figuur 4] Trends wo Taal en Communicatie,4,2,2 7
KUNST & CULTUUR IN HET HBO EN WO (21-214) In het hbo omvat de sector Kunst en Cultuur de opleidingen beeldende kunst en vormgeving, en muziek en theater. Dit zijn in het algemeen kleinschalige en intensieve opleidingen met veel persoonlijk contact. Dat klinkt door in het tevredenheidsoordeel van de studenten. De studenten in het hbo zijn t.o.v. het hbo-gemiddelde meer tevreden over hun docenten, dit geldt ook voor het thema inhoud, zie Figuur 5. Tot voor kort gold dit ook voor het thema studiebegeleiding. In de figuur is ook te raadplegen dat de tevredenheid van studenten in deze sector bij de meeste thema s vanaf 211 jaarlijks iets afneemt t.o.v. het hbo-gemiddelde. Dit geldt ook voor het thema wetenschappelijke vaardigheden. Sinds 211 zijn ze daarover minder tevreden dan in de meeste andere hbo-sectoren. In het wo omvat deze sector niet alleen de opleidingen kunst- en cultuurweten schappen, maar ook (kunst)geschiedenis, filosofie en theologie. Studenten in deze sector zijn, net als studenten van taal- en communicatieopleidingen, minder tevreden dan gemiddeld over het thema voorbereiding beroepsloopbaan, zie Figuur 6. Daar tegenover staan in deze sector ook pluspunten. De studenten zijn in vergelijking met het wo-gemiddelde vooral tevreden over hun docenten en over de wetenschappelijke vaardigheden binnen hun opleiding. De tevredenheid van de studenten is bij de meeste thema s stabiel, maar vooral bij het thema studiebegeleiding valt op dat de studenten de laatste jaren minder tevreden worden t.o.v. het wo-gemiddelde. 21 211,4 [Figuur 5] Trends hbo Kunst en Cultuur 212 213 214 [Figuur 6] Trends wo Kunst en Cultuur,4,2,2 8
RECHT & BESTUUR IN HET HBO EN WO (21-214) In het hbo vallen naast de opleidingen rechten en bedrijfskunde MER (Management, Economie en Recht) ook bestuurs- en veiligheidskunde onder de sector Recht en Bestuur. Wat opvalt in Figuur 7 is dat studenten in deze sector bij het thema voorbereiding beroepsloopbaan minder tevreden zijn dan het hbo-gemiddelde. Dit heeft vermoedelijk te maken met de breedte en het weinig beroepsspecifieke karakter van hbo Rechten en Bedrijfskunde MER. Ook de tevredenheid voor de thema s docenten en studiebegeleiding is lager dan gemiddeld. Dit wijst erop dat studenten een minder sterke band met de opleiding ervaren. De waardering voor andere aspecten van het onderwijs wijkt niet af van het hbo-gemiddelde. Tenslotte valt op dat de scores in 214 bij de meeste thema s wat hoger uitvallen dan voorheen. In het wo is Recht en Bestuur, met rechtsgeleerdheid als grootste en beeldbepalende op leiding, de sector waar de studenten het minst tevreden zijn over het onderwijs. De thema s docenten en in mindere mate inhoud krijgen wel een (bijna) modale waardering, maar bij de vijf andere thema s zijn de studenten duidelijk minder tevreden dan het wo-gemiddelde, zie Figuur 8. De studenten zijn het minst tevreden over het thema wetenschappelijke vaardigheden. Ook over de thema s studiebegeleiding en algemene vaardigheden zijn de studenten minder tevreden dan het wo-gemiddelde. Een lichtpunt is dat de scores bij de meeste thema s enig herstel vertonen in 214. 21 211,4 [Figuur 7] Trends hbo Recht en Bestuur 212 213 214 [Figuur 8] Trends wo Recht en Bestuur,4,2,2 9
ECONOMIE & BEDRIJF IN HET HBO EN WO (21-214) In het hbo omvat de sector Economie en Bedrijf naast vaak grootschalige heao-opleidingen ook technische bedrijfskunde en specifieke opleidingen voor toerisme, facilitair management en hotelwezen. Deze hbo-opleidingen krijgen een vrij gemiddelde beoordeling (zie Figuur 9), zeker vergeleken met sectoren die raakvlakken vertonen met de sector Economie en Bedrijf (Taal en Communicatie en Recht en Bestuur). Toch lijken de kenmerken van grootschalig onderwijs wel door te werken in de lagere tevredenheid bij het thema docenten, vergeleken met het hbo-gemiddelde. In de afgelopen jaren waren de studenten ook minder tevreden over de studiebegeleiding, maar dit oordeel is verbeterd t.o.v. het hbo-gemiddelde. Verder is de gemiddelde tevredenheid voor het thema voorbereiding beroepsloopbaan lager dan het hbo-gemiddelde. Tegelijk zijn de studenten vanaf 211 meer dan gemiddeld tevreden over wetenschappelijke vaardigheden. In het wo is Economie en Bedrijf een sector met grootschalig onderwijs (met opleidingen als bedrijfskunde, economie en bedrijfseconomie), zoals de sector Recht en Bestuur. Vergeleken met Recht en Bestuur is het wo-oordeel van de studenten op veel punten meer tevreden. Dat geldt voor de thema s algemene vaardigheden, wetenschappelijke vaardigheden en studiebegeleiding. Studenten zijn minder tevreden over hun docenten in vergelijking met andere wo-sectoren, zie Figuur 1. Andere thema s waarover studenten minder tevreden zijn t.o.v. het wo-gemiddelde zijn inhoud en voorbereiding beroepsloopbaan. Bij dit laatste thema valt juist de laatste twee jaar de licht dalende trend op. 21 211,4 [Figuur 9] Trends hbo Economie en Bedrijf 212 213 214 [Figuur 1] Trends wo Economie en Bedrijf,4,2,2 1
GEDRAG & MAATSCHAPPIJ IN HET HBO EN WO (21-214) In het hbo omvat de sector Gedrag en Maatschappij de sociale opleidingen SPH (Sociaal Pedagogische Hulpverlening), psychologie, MWD (Maatschappelijk Werk en Dienst verlening), CMV (Culturele en Maatschappelijke Vorming), plus de meer op management gerichte opleiding HRM (Human Resource Management). De afgelopen jaren kon deze sector bij vrijwel alle thema s op een gemiddelde tevredenheid van de studenten rekenen. Studenten in deze sector zijn alleen over het thema wetenschappelijke vaardigheden minder tevreden t.o.v. het hbo-gemiddelde, zie Figuur 11 (let op de aangepaste y-as t.o.v. andere figuren). Vergeleken met het hbo-gemiddelde zijn de studenten in deze sector minder tevreden geworden. Over de studiebegeleiding waren ze in 21 bijvoorbeeld nog meer tevreden dan het hbogemiddelde, maar in 214 zijn studenten bij dit thema juist minder tevreden dan het gemiddelde. In het wo is de opleiding psychologie beeldbepalend voor deze sector, die daarnaast sociologie en antropologie omvat. Opvallend tevreden is het oordeel van de studenten over het thema wetenschappelijke vaardigheden, zie Figuur 12 (let op de aangepaste y-as t.o.v. andere figuren). Daar tegenover staat ook een belangrijk knelpunt: vergeleken met andere wo-sectoren zijn de studenten het minst tevreden over het thema voorbereiding beroepsloopbaan. De tevredenheid hierover is ook nog dalend. Bij de meeste andere thema s waren de studenten gemiddeld tevreden, toch is een dalende trend zichtbaar. Dit geldt met name voor de tevredenheid betreffende toetsing en beoordeling. 21 211,4 [Figuur 11] Trends hbo Gedrag en Maatschappij 212 213 214 [Figuur 12] Trends wo Gedrag en Maatschappij,4,2,2 -,6 -,6 11
GEZONDHEID IN HET HBO EN WO (21-214) In het hbo zijn verpleegkunde en fysiotherapie de grootste opleidingen in de sector Gezondheid. Bijna alle thema's krijgen een iets tevredener oordeel van haar studenten t.o.v. het hbogemiddelde, zie Figuur 13 (let op de aangepaste y-as t.o.v. de andere figuren). Het meest tevreden zijn studenten over de docenten en over de studiebegeleiding. Daarnaast kunnen de thema s inhoud, algemene vaardigheden en de voorbereiding beroepsloopbaan op een iets tevredener oordeel van studenten rekenen dan het hbo-gemiddelde. Alleen over het thema toetsing en beoordeling waren de studenten in deze sector tot voor kort wat minder tevreden dan elders in het hbo. Anno 214 is de tevredenheid bij dit thema echter gemiddeld. In het wo omvat deze sector gezondheidswetenschappen en alle beroepsopleidingen voor artsen en apothekers. Die beroepsgerichtheid is duidelijk af te lezen aan het zeer tevreden oordeel van de studenten over het thema voorbereiding beroepsloopbaan t.o.v. het wo-gemiddelde, zie Figuur 14 (let op de aangepast y-as t.o.v. de andere figuren). Daarnaast zijn studenten minder tevreden dan gemiddeld over de wetenschappelijke vaardigheden die ze in hun opleiding krijgen. Vergeleken met bijvoorbeeld de sector Recht en Bestuur heeft deze kritiek echter bescheiden proporties. Wat betreft de thema s inhoud en algemene vaardigheden zijn de studenten iets meer tevreden dan het wo-gemiddelde. Iets lager dan het wo-gemiddelde is de tevredenheid over toetsing en beoordeling in deze sector. 21 211,8 [Figuur 13] Trends hbo Gezondheid 212 213 214 [Figuur 14] Trends wo Gezondheid,8,6,6,4,4,2,2 12
AARDE & MILIEU IN HET HBO EN WO (21-214) In het hbo omvat de sector Aarde en Milieu alle groene landbouwopleidingen, en biologie, ruimtelijke ordening en milieukunde. Al deze opleidingen zijn relatief kleinschalig. De studenten zijn over een breed front meer tevreden over de opleiding in vergelijking met andere hbo-sectoren, zie Figuur 15. Dit geldt zeker voor de thema s wetenschappelijke vaardigheden, maar ook voor studiebegeleiding, voorbereiding beroepsloopbaan en docenten. In 214 lijkt de tevredenheid van de studenten voor het eerst in jaren iets te dalen t.o.v. het hbo-gemiddelde. Omdat de dalingen in tevredenheid t.o.v. het hbo-gemiddelde klein zijn en één jaar betreffen kan nog niet van een trend gesproken worden. In het wo vormen de landbouwopleidingen een belangrijk onderdeel van deze sector. Daarnaast vallen ook de opleidingen biologie, geografie, aardwetenschappen en milieukunde onder de sector. Het zijn merendeels bètaopleidingen met kleinschalig, intensief en praktisch onderwijs. Dit gaat gepaard met een gemiddeld meer tevreden oordeel van de studenten t.o.v. het wo-gemiddelde, zie Figuur 16. Het meest tevreden zijn de studenten over de voorbereiding beroepsloopbaan. Daarnaast zijn de studenten gemiddeld meer tevreden over bijna alle andere thema s: inhoud, wetenschappelijke vaardigheden, docenten, studiebegeleiding en toetsing en beoordeling. Alleen over de algemene vaardigheden zijn de studenten iets minder tevreden t.o.v. de andere thema s, maar toch is de tevredenheid t.o.v. andere sectoren gemiddeld. 21 211,4 [Figuur 15] Trends hbo Aarde en Milieu 212 213 214 [Figuur 16] Trends wo Aarde en Milieu,4,2,2 13
EXACT & INFORMATICA IN HET HBO EN WO (21-214) In het hbo zijn informatica, chemie en chemische technologie de grootste opleidingen in de sector Exact en Informatica. Wat onmiddellijk opvalt in het hbo, is de hoge tevredenheid voor de wetenschappelijke vaardigheden t.o.v. het hbo-gemiddelde, zie Figuur 17. Daarnaast zijn de studenten wat meer tevreden dan in andere hbo-sectoren over de studiebegeleiding en de toetsing en beoordeling. Duidelijk zwakke thema s zijn er niet t.o.v. het hbo-gemiddelde; alleen over de algemene vaardigheden en de voorbereiding beroepsloopbaan waren de studenten in 21 nog gemiddeld ontevreden. Vooral bij dit laatste thema is de tevredenheid verbeterd t.o.v. het hbo-gemiddelde. Ook bij andere thema s in deze sector is een lichte stijging in tevredenheid te zien. Dit geldt vooral voor docenten, die sinds kort iets boven het hbo-gemiddelde ligt. In het wo omvat deze sector naast de opleidingen wis-, natuur- en scheikunde ook informatica, informatiekunde en kunstmatige intelligentie. Het gaat met name om kleinschalig en relatief praktisch onderwijs. Dit weerspiegelt zich in het algemeen in tevreden oordelen van de studenten, zie Figuur 18. Ze zijn voor wo-begrippen vooral tevreden over de voorbereiding beroepsloopbaan, docenten, studiebegeleiding en toetsing en beoordeling. Studenten zijn recent minder tevreden geworden over het thema wetenschappelijke vaardigheden t.o.v. het wo-gemiddelde. Dit komt vooral door de relatief lage scores van informatica en informatiekunde op dit thema. 21 211,4 [Figuur 17] Trends hbo Exact en Informatica 212 213 214 [Figuur 18] Trends wo Exact en Informatica,4,2,2 14
TECHNIEK IN HET HBO EN WO (21-214) In het hbo omvat de sector Techniek een breed scala aan opleidingen, van elektrotechniek en werktuigbouwkunde tot bouwkunde en mobiliteit. Het onderwijs is intensief, maar niet altijd kleinschalig. De studenttevredenheid ligt in het hbo rond het hbo-gemiddelde, zie Figuur 19. Iets meer tevreden dan het hbo-gemiddelde zijn de studenten over wetenschappelijke vaardigheden, terwijl de studenten minder tevreden zijn over de voorbereiding beroepsloopbaan. Bij dit laatste thema is wel sprake van een positieve ontwikkeling, waarop dit knelpunt in vier jaar tijd een stuk kleiner is geworden t.o.v. het hbo-gemiddelde. In het wo omvat deze sector opleidingen als bouwkunde en werktuigbouwkunde. De tevredenheid van techniekstudenten wijkt wat scherper af van het algemene beeld, zie Figuur 2. De studenten zijn aanmerkelijk meer tevreden over de voorbereiding beroepsloopbaan; alleen studenten van de sector Gezondheid zijn nog tevredener. Ook zijn studenten meer tevreden over de algemene vaardigheden t.o.v. het wo-gemiddelde. Aan de andere kant zijn de studenten bij de thema s wetenschappelijke vaardigheden en docenten minder tevreden dan gemiddeld zeker in vergelijking met andere exacte opleidingen. Tegelijk zijn studenten meer tevreden over de studiebegeleiding dan het wo-gemiddelde en zijn de studenten in toenemende mate tevreden over de toetsing en beoordeling in vergelijking met het wo-gemiddelde. 21 211,4 [Figuur 19] Trends hbo Techniek 212 213 214 [Figuur 2] Trends wo Techniek,4,2,2 15
INTER- DISCIPLINAIR IN HET HBO EN WO (21-214) Brede interdisciplinaire opleidingen zijn nieuw in het universitaire aanbod. Het betreft in het bijzonder de university colleges met selectie van studenten en hun intensieve onderwijsprogramma 3. Het zal geen verrassing zijn dat de toegelaten studenten bovengemiddeld tevreden zijn over bijna alle relevante aspecten van hun opleiding, zie Figuur 21 (let op de aangepaste y-as t.o.v. de andere figuren). De sector onderscheidt zich het meest door zijn hoge tevredenheids scores t.o.v. het wo-totaal bij het thema algemene vaardigheden. Daarnaast zijn studenten t.o.v. het wogemiddelde meer tevreden over de thema s inhoud, wetenschappelijke vaardigheden, docenten, studiebegeleiding en toetsing en beoordeling. Alleen over het thema voorbereiding beroepsloopbaan zijn de studenten bij deze opleidingen in het algemeen niet positiever dan bij andere wo-opleidingen. Overigens vertoont de waardering voor deze wo-sector wel wat schommelingen. In 214 is bij alle thema s een lichte maar wel significante daling van de tevredenheidsscores te zien. Dit roept wellicht de vraag op of het succes van de Liberal Arts and Sciences (officiële naam van de university colleges) wel duurzaam is. Maar één zwakker jaar maakt nog geen dalende trend. Of de daling doorzet, zal de komende jaren moeten blijken. 3 We tonen hier het gemiddelde van de studentenoordelen over álle interdisciplinaire wo-opleidingen, de zogenaamde sector K uit de landelijke Studie keuze database van Studiekeuze123. De university colleges vormen ruim tachtig procent van deze sector. 21 211 212 213 214 [Figuur 21] Trends wo Interdisciplinair,8,6,4,2 16
COLOFON Uitgave Stichting Studiekeuze123 Juni 215 Onderzoek en redactie C.H.O.I. Vormgeving Mooifraai/Monique Francissen Pictogrammen Niels Visser www.studiekeuze123.nl www.studiekeuzeinformatie.nl www.nse.nl info@studiekeuze123.nl Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden ver veel voudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, in fotokopie of anderszins zonder voorafgaande schriftelijke toe stemming van de uitgever. Hoewel de grootst mogelijke zorg is besteed aan de inhoud van dit rapport, kunnen er geen rechten aan ontleend worden. 17