Amsterdam, juni 2015 In opdracht van Elsevier. Studie & Werk 2015

Transcriptie

1 Amsterdam, juni 2015 In opdracht van Elsevier Studie & Werk 2015 Hbo ers en academici van studiejaar 2012/2013 op de arbeidsmarkt Statistische bijlage: tabellen hbo ers Ernest Berkhout Siemen van der Werff SEO Economisch Onderzoek - Roetersstraat WB Amsterdam - T (+31) secretariaat@seo.nl ABN-AMRO IBAN: NL14ABNA BIC: ABNANL2A - ING: IBAN: NL96INGB BIC: INGBNL2A KvK Amsterdam BTW NL B01

2 De wetenschap dat het goed is SEO Economisch Onderzoek doet onafhankelijk toegepast onderzoek in opdracht van overheid en bedrijfsleven. Ons onderzoek helpt onze opdrachtgevers bij het nemen van beslissingen. SEO Economisch Onderzoek is gelieerd aan de Universiteit van Amsterdam. Dat geeft ons zicht op de nieuwste wetenschappelijke methoden. We hebben geen winstoogmerk en investeren continu in het intellectueel kapitaal van de medewerkers via promotietrajecten, het uitbrengen van wetenschappelijke publicaties, kennisnetwerken en congresbezoek. Behorende bij SEO-rapport nr Copyright 2015 SEO/Elsevier (Reed Business BV) Amsterdam. Alle rechten voorbehouden. Voor het overnemen van (delen van) het rapport, tabellen en figuren is voorafgaand schriftelijke toestemming vereist van zowel SEO als Elsevier. Dat geldt eveneens voor overname van gegevens ten behoeve van niet-commercieel gebruik. Bij toestemming dient altijd als bron te worden vermeld: Bron: SEO/Elsevier.

3 STUDIE & WERK 2015 Inhoudsopgave Leeswijzer voor de tabellenbijlage... 1 Tabel 1 Sociaal-economische kenmerken: geslacht, geboorteland en geboorteland ouders... 3 Tabel 2 Tabel 3 Opleiding: werkervaring, studie in het buitenland, studentenvereniging en bestuurlijke ervaring... 5 Opleiding: studieduur, verkort programma, tijd in het hoger onderwijs, studieschuld en oordeel over de studie... 7 Tabel 4 Arbeidsmarktpositie: huidige situatie... 9 Tabel 5 Arbeidsmarktpositie: aantal sollicitaties, aantal banen en % werkzoekend Tabel 6 Arbeidsmarktpositie: dienstverband huidige baan Tabel 7 Arbeidsmarktpositie: bedrijfssector huidige baan Tabel 8 Tabel 9a Arbeidsmarktpositie: lengte werkweek, salaris en salarisverwachting over 5 jaar Arbeidsmarktpositie: arbeidsvoorwaarden en beloningscomponenten huidige baan Tabel 9b Arbeidsmarktpositie: arbeidsvoorwaarden en beloningscomponenten huidige baan Tabel 10 Tabel 11 Tabel 12 Zoekgedrag en arbeidsmarktattitude: gebruikte kanalen bij het zoeken naar een baan...23 Zoekgedrag en arbeidsmarktattitude: meest succesvol geachte methode bij het zoeken naar een baan...25 Zoekgedrag en arbeidsmarktattitude: wijze waarop men de huidige baan gevonden heeft...27 Tabel 13a Zoekgedrag en arbeidsmarktattitude: belangrijkste argument bij het accepteren van een baan...29 Tabel 13b Zoekgedrag en arbeidsmarktattitude: belangrijkste argument bij het accepteren van een baan (vervolg) Tabel 14 Aansluiting studie en baan: overscholing en inhoudelijke aansluiting...33 Tabel 15 Opleiding: Spijt van studiekeuze en motivatie studiekeuze...35

4

5 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN WO 1 Leeswijzer voor de tabellenbijlage De tabellenbijlage bestaat uit twee delen: één met tabellen van hbo-opleidingen en één met tabellen van wetenschappelijke studies. In dit gedeelte worden de wetenschappelijke studies weergegeven. Elk deel bevat 15 tabellen waarin de volgende vijf hoofdthema s worden behandeld: sociaal economische kenmerken, opleiding, arbeidsmarktpositie, zoekgedrag en arbeidsmarktattitude, aansluiting studie en baan. In beide delen zijn de tabellen synchroon genummerd. Dat wil zeggen dat elke tabel in het hbodeel dezelfde onderwerpen behandelt als de tabel met hetzelfde nummer in het wo-deel. Voor een juiste interpretatie van de gegevens is het verstandig om eerst kennis te nemen van het bijbehorende rapport.

6

7 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN WO 3 Tabel 1 Sociaal-economische kenmerken: geslacht, geboorteland en geboorteland ouders % man % geb in NL % moeder geb. in NL % vader geb in NL % allochtoon (subjectief) Leraar basisonderwijs (PABO) Lerarenopleiding talen Academie lichamelijke opvoeding (ALO) Pedagogiek Lerarenopleidingen maatschappijvakken Lerarenopleidingen exact Taal & Economie (inc Vertalen) Journalistiek Communicatie Informatiestudies Mediastudies Communicatiesystemen Kunstacademie Muziek Toneel Dans Ontwerpen Management, Economie en Recht Veiligheidskunde HBO - Rechten Vastgoed en Makelaardij Bedrijfseconomie Commerciële economie Accountancy en fiscaal Bedrijfskunde en management Facility management Hotelschool Toerisme en Vrijetijdskunde Small business International Business and Management Financial Services Management Maatschappelijk werk en dienstverlening Culturele en maatschappelijke vorming Personeel en arbeid Sociaal pedagogische hulpverlening Sociaal-juridische dienstverlening Creatieve therapie Toegepaste psychologie Social Work Verpleegkunde Fysiotherapie Ergotherapie en Beweging Logopedie Overige verzorgers Mondzorgkunde Verloskunde Diagnostiek Milieustudies Biologie en medisch laboratoriumonderzoek Landbouw Voeding

8 4 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO % man % geb in NL % moeder geb. in NL % vader geb in NL % allochtoon (subjectief) Ruimtelijke ordening en planologie Informatica (inc Tech. Natuurkunde) Chemie en Chemische technologie Elektrotechniek Werktuigbouwkunde Bouwkunde Vervoer en logistiek Zee- en Luchtvaart Algemene Operationele Techniek Civiele techniek Constructiestudies Totaal

9 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO 5 Tabel 2 Opleiding: werkervaring, studie in het buitenland, studentenvereniging en bestuurlijke ervaring geen Werkervaring tijdens studie stage baan anders baan i.v.m. studie > 3 mnd in buitenland lid studentenvereniging bestuurlijke ervaring Leraar basisonderwijs (PABO) 0% 94% 12% 15% 12% 21% 14% Lerarenopleiding talen 1% 75% 28% 61% 32% 20% 16% Academie lichamelijke opvoeding (ALO) 6% 84% 26% 42% 5% 31% 27% Pedagogiek 1% 85% 24% 37% 7% 17% 14% Lerarenopleidingen maatschappijvakken 0% 82% 30% 31% 9% 18% 19% Lerarenopleidingen exact 0% 84% 29% 41% 13% 30% 29% Taal & Economie (inc Vertalen) 0% 94% 44% 11% 92% 34% 25% Journalistiek 0% 84% 30% 49% 20% 33% 13% Communicatie 0% 85% 32% 28% 17% 24% 15% Informatiestudies 0% 85% 37% 31% 11% 24% 14% Mediastudies 0% 90% 20% 46% 14% 17% 19% Communicatiesystemen 0% 81% 34% 36% 14% 24% 16% Kunstacademie 5% 76% 21% 16% 8% 12% 7% Muziek 4% 54% 11% 78% 11% 22% 26% Toneel 0% 95% 15% 21% 19% 9% 14% Dans 4% 78% 11% 22% 19% 22% 18% Ontwerpen 0% 79% 27% 31% 16% 34% 24% Management, Economie en Recht 0% 86% 38% 14% 25% 32% 22% Veiligheidskunde 0% 87% 37% 16% 13% 23% 31% HBO - Rechten 0% 90% 35% 22% 13% 30% 20% Vastgoed en Makelaardij 0% 75% 30% 33% 14% 52% 22% Bedrijfseconomie 0% 83% 29% 33% 12% 14% 12% Commerciële economie 0% 87% 37% 20% 25% 17% 20% Accountancy en fiscaal 0% 91% 16% 32% 13% 38% 21% Bedrijfskunde en management 0% 77% 20% 41% 16% 29% 14% Facility management 2% 76% 42% 20% 32% 38% 30% Hotelschool 0% 79% 11% 61% 70% 50% 23% Toerisme en Vrijetijdskunde 0% 93% 44% 22% 26% 8% 25% Small business 0% 45% 40% 63% 24% 26% 24% International Business and Management 0% 81% 38% 6% 88% 30% 19% Financial Services Management 3% 72% 33% 44% 10% 13% 15% Maatschappelijk werk en dienstverlening 0% 87% 20% 31% 11% 15% 5% Culturele en maatschappelijke vorming 0% 85% 28% 19% 6% 12% 11% Personeel en arbeid 0% 79% 36% 32% 10% 31% 20% Sociaal pedagogische hulpverlening 0% 87% 17% 45% 10% 11% 15% Sociaal-juridische dienstverlening 0% 90% 22% 24% 9% 20% 9% Creatieve therapie 1% 88% 29% 28% 4% 18% 19% Toegepaste psychologie 1% 82% 38% 21% 18% 24% 10% Social Work 0% 87% 15% 45% 5% 15% 18% Verpleegkunde 1% 83% 21% 61% 26% 11% 20% Fysiotherapie 0% 83% 25% 26% 19% 39% 8% Ergotherapie en Beweging 2% 88% 37% 13% 23% 15% 15%

10 6 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO geen Werkervaring tijdens studie stage baan anders baan i.v.m. studie > 3 mnd in buitenland lid studentenvereniging bestuurlijke ervaring Logopedie 0% 79% 52% 18% 14% 31% 13% Overige verzorgers 0% 86% 0% 62% 14% 60% 20% Mondzorgkunde 0% 53% 19% 64% 9% 61% 25% Verloskunde 0% 86% 38% 17% 2% 29% 19% Diagnostiek 0% 94% 25% 29% 37% 34% 21% Voeding en diëtiek 3% 79% 36% 9% 15% 26% 16% Milieustudies 1% 92% 29% 15% 22% 41% 26% Biologie en medisch laboratoriumonderzoek 2% 89% 33% 14% 16% 35% 7% Landbouw 0% 74% 14% 36% 19% 46% 40% Voeding 0% 78% 37% 17% 67% 42% 25% Ruimtelijke ordening en planologie 0% 95% 23% 13% 8% 34% 18% Informatica (inc Tech. Natuurkunde) 2% 86% 18% 37% 7% 22% 12% Chemie en Chemische technologie 0% 97% 17% 18% 14% 37% 33% Elektrotechniek 0% 81% 21% 40% 6% 42% 21% Werktuigbouwkunde 2% 83% 23% 36% 11% 23% 13% Bouwkunde 0% 84% 35% 37% 7% 16% 19% Vervoer en logistiek 0% 90% 23% 27% 14% 14% 20% Zee- en Luchtvaart 0% 97% 22% 19% 38% 56% 19% Algemene Operationele Techniek 0% 82% 22% 28% 8% 20% 19% Civiele techniek 0% 89% 17% 19% 15% 29% 38% Constructiestudies 1% 73% 50% 25% 33% 62% 30% Totaal 1% 84% 26% 30% 20% 25% 18%

11 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO 7 Tabel 3 Opleiding: studieduur, verkort programma, tijd in het hoger onderwijs, studieschuld en oordeel over de studie tijd in hoger onderwijs in maanden Tijd in laatste opleiding in maanden studieschuld % geen schuld gemiddelde studieschuld (x 1000 euro) oordeel kwaliteit studie Leraar basisonderwijs (PABO) % 7,1 Lerarenopleiding talen % 15 6,8 Academie lichamelijke opvoeding (ALO) % 7,0 Pedagogiek % 13 7,1 Lerarenopleidingen maatschappijvakken % 16 6,8 Lerarenopleidingen exact % 9 7,2 Taal & Economie (inc Vertalen) % 14 6,8 Journalistiek % 15 6,6 Communicatie % 13 6,8 Informatiestudies % 16 6,5 Mediastudies % 9 6,6 Communicatiesystemen % 17 6,3 Kunstacademie % 17 7,0 Muziek % 14 7,8 Toneel % 27 8,1 Dans % 7,4 Ontwerpen % 6,9 Management, Economie en Recht % 11 7,2 Veiligheidskunde % 11 6,7 HBO - Rechten % 14 7,0 Vastgoed en Makelaardij % 11 6,7 Bedrijfseconomie % 9 7,2 Commerciële economie % 6,5 Accountancy en fiscaal % 9 7,3 Bedrijfskunde en management % 15 7,1 Facility management % 7,2 Hotelschool % 14 7,5 Toerisme en Vrijetijdskunde % 13 6,8 Small business % 6,7 International Business and Management % 13 7,3 Financial Services Management 58 70% 6,6 Maatschappelijk werk en dienstverlening % 13 7,2 Culturele en maatschappelijke vorming % 18 6,5 Personeel en arbeid % 13 7,1 Sociaal pedagogische hulpverlening % 11 7,2 Sociaal-juridische dienstverlening % 16 7,1 Creatieve therapie % 9 7,0 Toegepaste psychologie % 12 6,9 Social Work % 15 6,7 Verpleegkunde % 8 7,0 Fysiotherapie % 10 6,9 Ergotherapie en Beweging % 6,9 Logopedie % 6,8 Overige verzorgers 60 62% 7,0 Mondzorgkunde % 12 7,0 Verloskunde % 12 7,3 Diagnostiek % 12 7,1 Voeding en diëtiek % 12 studieschuld

12 8 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO tijd in hoger onderwijs in maanden Tijd in laatste opleiding in maanden % geen schuld gemiddelde studieschuld (x 1000 euro) oordeel kwaliteit studie Milieustudies % 16 6,9 Biologie en medisch laboratoriumonderzoek % 11 7,4 Landbouw % 10 7,1 Voeding % 6,9 Ruimtelijke ordening en planologie % 6 6,7 Informatica (inc Tech. Natuurkunde) % 14 7,1 Chemie en Chemische technologie % 7,1 Elektrotechniek % 7,4 Werktuigbouwkunde % 7,1 Bouwkunde % 6,6 Vervoer en logistiek % 6 7,1 Zee- en Luchtvaart % 16 7,6 Algemene Operationele Techniek % 6,8 Civiele techniek % 6,9 Constructiestudies % 8 7,2 Totaal % 13 7,0

13 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO 9 Tabel 4 Arbeidsmarktpositie: huidige situatie loondienst freelance aio / oio studerend eigen / familiebedrijf werkzoekend anders Leraar basisonderwijs (PABO) 94% 0% 0% 0% 2% 4% 0% Lerarenopleiding talen 88% 2% 0% 0% 7% 3% 0% Academie lichamelijke opvoeding (ALO) 70% 4% 0% 0% 22% 4% 0% Pedagogiek 75% 0% 0% 0% 19% 4% 1% Lerarenopleidingen maatschappijvakken 87% 0% 0% 0% 6% 5% 1% Lerarenopleidingen exact 92% 0% 0% 0% 2% 6% 0% Taal & Economie (inc Vertalen) 58% 4% 2% 0% 34% 3% 0% Journalistiek 34% 19% 0% 0% 36% 11% 0% Communicatie 72% 4% 0% 0% 9% 15% 0% Informatiestudies 74% 11% 0% 0% 9% 5% 0% Mediastudies 63% 7% 0% 0% 18% 12% 0% Communicatiesystemen 74% 13% 0% 0% 10% 4% 0% Kunstacademie 53% 22% 4% 0% 11% 9% 1% Muziek 30% 51% 0% 2% 17% 0% 0% Toneel 34% 59% 0% 0% 0% 8% 0% Dans 33% 56% 7% 0% 0% 4% 0% Ontwerpen 76% 5% 3% 0% 13% 3% 0% Management, Economie en Recht 63% 0% 0% 0% 31% 0% 6% Veiligheidskunde 77% 2% 0% 0% 19% 2% 1% HBO - Rechten 54% 2% 0% 0% 39% 6% 0% Vastgoed en Makelaardij 73% 14% 0% 0% 9% 2% 2% Bedrijfseconomie 79% 0% 0% 0% 17% 5% 0% Commerciële economie 68% 0% 13% 0% 14% 5% 0% Accountancy en fiscaal 75% 0% 0% 0% 23% 2% 0% Bedrijfskunde en management 85% 1% 0% 0% 12% 3% 0% Facility management 78% 5% 3% 0% 5% 9% 0% Hotelschool 84% 0% 0% 0% 9% 5% 2% Toerisme en Vrijetijdskunde 78% 5% 0% 0% 9% 9% 0% Small business 77% 6% 8% 0% 6% 4% 0% International Business and Management 65% 0% 0% 0% 23% 12% 0% Financial Services Management 89% 0% 0% 0% 7% 5% 0% Maatschappelijk werk en dienstverlening 81% 3% 2% 0% 8% 6% 0% Culturele en maatschappelijke vorming 65% 6% 0% 0% 11% 15% 2% Personeel en arbeid 74% 0% 0% 0% 19% 6% 2% Sociaal pedagogische hulpverlening 79% 0% 0% 0% 8% 8% 5% Sociaal-juridische dienstverlening 78% 2% 0% 0% 9% 10% 0% Creatieve therapie 73% 11% 1% 0% 6% 8% 0% Toegepaste psychologie 55% 6% 0% 0% 23% 15% 2% Social Work 79% 8% 0% 0% 3% 9% 0% Verpleegkunde 97% 0% 0% 0% 1% 1% 0% Fysiotherapie 87% 3% 0% 0% 4% 5% 2% Ergotherapie en Beweging 86% 2% 0% 0% 8% 2% 2% Logopedie 78% 9% 2% 0% 6% 5% 0% Overige verzorgers 100% 0% 0% 0% 0% 0% 0% Mondzorgkunde 78% 20% 3% 0% 0% 0% 0% Verloskunde 26% 64% 10% 0% 0% 0% 0% Diagnostiek 81% 0% 0% 0% 13% 5% 1% Voeding en diëtiek 59% 14% 2% 0% 16% 7% 3% Milieustudies 68% 4% 0% 0% 22% 2% 4% Biologie en medisch laboratoriumonderzoek 66% 2% 0% 0% 22% 8% 2% Landbouw 60% 9% 3% 0% 25% 2% 2%

14 10 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO loondienst freelance aio / oio studerend eigen / familiebedrijf werkzoekend anders Voeding 57% 0% 0% 3% 28% 9% 3% Ruimtelijke ordening en planologie 56% 6% 0% 0% 25% 13% 0% Informatica (inc Tech. Natuurkunde) 84% 2% 2% 0% 11% 1% 0% Chemie en Chemische technologie 77% 2% 0% 0% 14% 7% 0% Elektrotechniek 81% 0% 1% 0% 18% 0% 0% Werktuigbouwkunde 75% 0% 0% 0% 23% 0% 2% Bouwkunde 61% 12% 0% 0% 16% 4% 7% Vervoer en logistiek 76% 2% 0% 0% 13% 8% 0% Zee- en Luchtvaart 100% 0% 0% 0% 0% 0% 0% Algemene Operationele Techniek 79% 0% 0% 0% 10% 5% 6% Civiele techniek 79% 0% 0% 0% 15% 3% 3% Constructiestudies 65% 4% 4% 0% 27% 0% 0% Totaal 74% 5% 1% 0% 13% 6% 1%

15 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO 11 Tabel 5 Arbeidsmarktpositie: aantal sollicitaties, aantal banen en % werkzoekend aantal sollicitaties aantal banen tot op heden aantal soll gesprekken geen een twee drie of meer % op zoek naar (ander werk Leraar basisonderwijs (PABO) 17,8 4,6 0% 33% 46% 21% 23% Lerarenopleiding talen 17,6 4,7 1% 41% 31% 26% 15% Academie lichamelijke opvoeding (ALO) 23,9 2,7 14% 41% 28% 18% 28% Pedagogiek 28,9 3,1 13% 49% 18% 20% 35% Lerarenopleidingen maatschappijvakken 33,8 3,5 3% 51% 27% 18% 26% Lerarenopleidingen exact 21,9 4,5 2% 53% 30% 15% 13% Taal & Economie (inc Vertalen) 25,5 5,0 13% 36% 33% 18% 21% Journalistiek 24,2 4,5 14% 35% 35% 16% 34% Communicatie 34,3 4,4 9% 28% 50% 13% 37% Informatiestudies 26,8 5,7 3% 40% 31% 26% 20% Mediastudies 29,9 4,9 0% 41% 40% 19% 22% Communicatiesystemen 30,1 4,4 4% 39% 41% 17% 22% Kunstacademie 27,2 3,8 12% 25% 42% 21% 28% Muziek 13,9 4,1 15% 55% 25% 6% 22% Toneel 18,6 5,0 0% 46% 22% 32% 29% Dans 21,6 10,6 0% 37% 22% 41% 41% Ontwerpen 34,1 4,1 7% 32% 55% 7% 14% Management, Economie en Recht 17,4 3,1 16% 36% 32% 16% 17% Veiligheidskunde 25,5 3,3 9% 35% 36% 20% 34% HBO - Rechten 28,8 5,5 23% 34% 36% 8% 15% Vastgoed en Makelaardij 39,1 8,1 5% 36% 34% 26% 21% Bedrijfseconomie 18,8 4,9 12% 26% 57% 5% 7% Commerciële economie 34,6 4,8 13% 25% 49% 13% 18% Accountancy en fiscaal 12,8 3,7 13% 45% 35% 8% 7% Bedrijfskunde en management 10,1 3,9 8% 50% 25% 17% 22% Facility management 37,8 4,9 5% 31% 28% 35% 29% Hotelschool 24,0 5,8 2% 47% 36% 14% 28% Toerisme en Vrijetijdskunde 27,9 3,7 5% 32% 26% 37% 46% Small business 22,5 3,9 0% 21% 56% 23% 22% International Business and Management 33,4 4,2 16% 33% 30% 21% 20% Financial Services Management 17,3 5,9 0% 49% 23% 28% 28% Maatschappelijk werk en dienstverlening 35,5 3,5 6% 31% 34% 30% 42% Culturele en maatschappelijke vorming 40,2 2,0 7% 35% 45% 13% 45% Personeel en arbeid 30,9 4,6 4% 30% 38% 28% 21% Sociaal pedagogische hulpverlening 30,3 4,4 3% 42% 38% 17% 36% Sociaal-juridische dienstverlening 29,2 3,1 6% 31% 47% 17% 40% Creatieve therapie 39,0 3,6 5% 50% 27% 18% 36% Toegepaste psychologie 38,0 2,9 12% 35% 33% 20% 42% Social Work 41,1 3,7 3% 23% 41% 33% 41% Verpleegkunde 7,8 3,1 0% 43% 39% 18% 14% Fysiotherapie 36,7 5,2 2% 30% 26% 42% 18% Ergotherapie en Beweging 22,7 4,8 5% 34% 43% 18% 34% Logopedie 18,6 4,2 2% 44% 33% 21% 28% Overige verzorgers 0% 47% 33% 20% 16% Mondzorgkunde 5,1 3,0 0% 50% 33% 17% 3% Verloskunde 11,9 3,5 0% 31% 26% 43% 10% Diagnostiek 23,7 2,9 10% 47% 34% 9% 24% Voeding en diëtiek 28,9 2,5 15% 32% 35% 19% 30% Ergotherapie en Beweging 22,7 4,8 5% 34% 43% 18% 34% aantal banen tot op heden

16 12 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO aantal sollicitaties aantal soll gesprekken geen een twee drie of meer % op zoek naar (ander werk Milieustudies 27,1 3,6 14% 50% 29% 8% 25% Biologie en medisch laboratoriumonderzoek 28,0 3,7 22% 39% 30% 9% 21% Landbouw 14,9 2,5 24% 44% 27% 5% 9% Voeding 24,1 6,0 21% 29% 40% 10% 31% Ruimtelijke ordening en planologie 30,8 3,6 22% 41% 17% 19% 40% Informatica (inc Tech. Natuurkunde) 11,0 6,2 8% 57% 30% 5% 4% Chemie en Chemische technologie 15,1 3,6 16% 48% 27% 9% 19% Elektrotechniek 3,8 3,5 10% 70% 17% 3% 8% Werktuigbouwkunde 5,3 3,4 9% 51% 27% 13% 4% Bouwkunde 16,9 3,5 8% 45% 44% 3% 22% Vervoer en logistiek 18,4 5,2 9% 53% 24% 14% 15% Zee- en Luchtvaart 3,7 2,3 0% 73% 27% 0% 6% Algemene Operationele Techniek 0% 52% 30% 19% 17% Civiele techniek 4,0 2,6 6% 67% 22% 6% 6% Constructiestudies 25,0 3,7 17% 61% 11% 10% 14% Totaal 24,7 4,2 8% 38% 35% 18% 24%

17 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO 13 Tabel 6 Arbeidsmarktpositie: dienstverband huidige baan tijdelijk met vast uitzicht tijdelijk zelfstandig uitzendkracht detacheringsbureau vast Leraar basisonderwijs (PABO) 7% 31% 51% 0% 11% 0% Lerarenopleiding talen 51% 35% 7% 2% 2% 3% Academie lichamelijke opvoeding (ALO) 13% 48% 20% 6% 11% 2% Pedagogiek 20% 26% 54% 0% 0% 0% Lerarenopleidingen maatschappijvakken 50% 26% 22% 0% 2% 0% Lerarenopleidingen exact 54% 36% 8% 0% 3% 0% Taal & Economie (inc Vertalen) 24% 39% 6% 6% 22% 3% Journalistiek 14% 25% 13% 36% 12% 0% Communicatie 23% 37% 23% 6% 11% 0% Informatiestudies 22% 50% 12% 13% 2% 0% Mediastudies 30% 53% 0% 11% 0% 7% Communicatiesystemen 24% 53% 0% 15% 8% 0% Kunstacademie 25% 29% 9% 33% 5% 0% Muziek 23% 11% 3% 62% 2% 0% Toneel 13% 10% 12% 64% 0% 1% Dans 4% 15% 15% 65% 0% 0% Ontwerpen 51% 23% 13% 10% 0% 4% Management, Economie en Recht 33% 42% 6% 0% 19% 0% Veiligheidskunde 27% 31% 25% 2% 13% 3% HBO - Rechten 16% 60% 13% 3% 4% 4% Vastgoed en Makelaardij 26% 40% 10% 16% 5% 3% Bedrijfseconomie 33% 64% 3% 0% 0% 0% Commerciële economie 22% 49% 5% 15% 9% 0% Accountancy en fiscaal 43% 43% 7% 0% 5% 2% Bedrijfskunde en management 32% 38% 16% 1% 10% 4% Facility management 18% 48% 9% 10% 11% 4% Hotelschool 30% 46% 24% 0% 0% 0% Toerisme en Vrijetijdskunde 32% 38% 21% 6% 3% 0% Small business 31% 41% 5% 13% 10% 0% International Business and Management 36% 32% 8% 0% 24% 0% Financial Services Management 68% 17% 0% 0% 4% 11% Maatschappelijk werk en dienstverlening 14% 36% 36% 5% 9% 0% Culturele en maatschappelijke vorming 15% 35% 30% 9% 9% 3% Personeel en arbeid 32% 35% 23% 0% 6% 3% Sociaal pedagogische hulpverlening 22% 32% 44% 0% 0% 2% Sociaal-juridische dienstverlening 20% 32% 27% 3% 15% 3% Creatieve therapie 20% 33% 31% 13% 3% 0% Toegepaste psychologie 10% 42% 30% 10% 5% 3% Social Work 22% 20% 42% 9% 5% 2% Verpleegkunde 41% 42% 16% 0% 0% 0% Fysiotherapie 16% 61% 20% 3% 0% 0% Ergotherapie en Beweging 17% 32% 45% 2% 3% 0% Logopedie 11% 58% 18% 13% 0% 0% Overige verzorgers 51% 30% 20% 0% 0% 0% Mondzorgkunde 42% 36% 0% 22% 0% 0% Verloskunde 10% 10% 7% 74% 0% 0% Diagnostiek 37% 38% 20% 0% 4% 2% Voeding en diëtiek 21% 26% 25% 19% 9% 0% Milieustudies 24% 41% 12% 5% 12% 6% Biologie en medisch laboratoriumonderzoek 21% 41% 28% 2% 2% 6% Landbouw 29% 51% 4% 16% 0% 0% Voeding 26% 48% 22% 0% 0% 4%

18 14 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO tijdelijk met vast uitzicht tijdelijk zelfstandig uitzendkracht detacheringsbureau vast Ruimtelijke ordening en planologie 28% 35% 12% 10% 10% 5% Informatica (inc Tech. Natuurkunde) 59% 34% 2% 5% 0% 1% Chemie en Chemische technologie 25% 61% 10% 3% 1% 0% Elektrotechniek 54% 35% 0% 1% 3% 7% Werktuigbouwkunde 54% 31% 6% 0% 0% 9% Bouwkunde 27% 44% 9% 16% 3% 0% Vervoer en logistiek 44% 45% 4% 3% 3% 0% Zee- en Luchtvaart 80% 14% 0% 0% 3% 3% Algemene Operationele Techniek 49% 28% 11% 0% 4% 8% Civiele techniek 43% 51% 0% 0% 1% 5% Constructiestudies 58% 27% 0% 9% 2% 5% Totaal 27% 39% 19% 8% 6% 1%

19 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO 15 Tabel 7 Arbeidsmarktpositie: bedrijfssector huidige baan overheid onderwijs zakelijke dienstverl. financiële instellingen zorg industrie overig Leraar basisonderwijs (PABO) 0% 95% 0% 0% 0% 0% 5% Lerarenopleiding talen 0% 89% 5% 0% 0% 0% 7% Academie lichamelijke opvoeding (ALO) 2% 30% 3% 6% 15% 6% 38% Pedagogiek 3% 18% 0% 0% 62% 0% 18% Lerarenopleidingen maatschappijvakken 2% 74% 5% 7% 2% 0% 11% Lerarenopleidingen exact 2% 75% 5% 5% 0% 6% 7% Taal & Economie (inc Vertalen) 5% 0% 23% 10% 3% 3% 55% Journalistiek 0% 4% 80% 4% 0% 0% 12% Communicatie 8% 3% 34% 3% 6% 14% 31% Informatiestudies 0% 5% 42% 5% 5% 0% 43% Mediastudies 0% 0% 69% 0% 4% 0% 27% Communicatiesystemen 0% 0% 72% 5% 4% 0% 19% Kunstacademie 0% 15% 27% 0% 0% 5% 53% Muziek 0% 24% 24% 0% 5% 0% 47% Toneel 0% 5% 4% 0% 4% 0% 87% Dans 0% 8% 0% 0% 0% 0% 92% Ontwerpen 0% 0% 31% 0% 2% 36% 31% Management, Economie en Recht 9% 3% 20% 25% 0% 8% 34% Veiligheidskunde 15% 5% 14% 3% 0% 20% 42% HBO - Rechten 24% 0% 47% 11% 0% 0% 17% Vastgoed en Makelaardij 3% 3% 27% 12% 0% 8% 47% Bedrijfseconomie 6% 0% 25% 25% 12% 9% 22% Commerciële economie 0% 4% 31% 6% 2% 5% 52% Accountancy en fiscaal 16% 4% 48% 23% 0% 7% 2% Bedrijfskunde en management 4% 6% 13% 12% 7% 14% 44% Facility management 9% 3% 33% 8% 3% 0% 44% Hotelschool 3% 0% 17% 6% 3% 3% 67% Toerisme en Vrijetijdskunde 0% 3% 15% 9% 3% 6% 64% Small business 0% 0% 34% 2% 4% 8% 52% International Business and Management 0% 7% 9% 11% 7% 8% 58% Financial Services Management 0% 0% 19% 59% 0% 4% 18% Maatschappelijk werk en dienstverlening 6% 2% 6% 4% 66% 2% 12% Culturele en maatschappelijke vorming 15% 0% 3% 0% 33% 0% 49% Personeel en arbeid 16% 3% 30% 8% 11% 13% 19% Sociaal pedagogische hulpverlening 0% 11% 2% 0% 75% 0% 13% Sociaal-juridische dienstverlening 69% 0% 6% 8% 10% 2% 6% Creatieve therapie 0% 3% 7% 0% 63% 0% 27% Toegepaste psychologie 10% 21% 5% 5% 33% 5% 20% Social Work 4% 5% 4% 2% 69% 1% 14% Verpleegkunde 1% 1% 0% 0% 96% 0% 1% Fysiotherapie 0% 0% 4% 3% 93% 0% 0% Ergotherapie en Beweging 8% 2% 0% 8% 76% 0% 6% Logopedie 0% 3% 0% 0% 92% 0% 5% Overige verzorgers 0% 6% 0% 0% 72% 0% 22% Mondzorgkunde 0% 0% 0% 0% 100% 0% 0% Verloskunde 0% 0% 0% 0% 98% 0% 2% Diagnostiek 5% 3% 0% 0% 82% 3% 7% Voeding en diëtiek 2% 2% 4% 2% 65% 3% 21% Milieustudies 25% 0% 29% 2% 6% 4% 34% Biologie en medisch laboratoriumonderzoek 5% 25% 2% 0% 40% 8% 19% Landbouw 0% 4% 14% 5% 0% 0% 77% Voeding 4% 5% 9% 0% 4% 33% 46%

20 16 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO overheid onderwijs zakelijke dienstverl. financiële instellingen zorg industrie overig Ruimtelijke ordening en planologie 18% 18% 10% 0% 0% 2% 52% Informatica (inc Tech. Natuurkunde) 1% 4% 85% 0% 1% 1% 8% Chemie en Chemische technologie 3% 22% 7% 0% 6% 46% 16% Elektrotechniek 0% 5% 20% 0% 0% 52% 23% Werktuigbouwkunde 0% 3% 9% 0% 0% 74% 14% Bouwkunde 0% 3% 12% 0% 0% 9% 76% Vervoer en logistiek 2% 0% 5% 0% 0% 15% 78% Zee- en Luchtvaart 0% 0% 0% 0% 0% 21% 79% Algemene Operationele Techniek 0% 0% 9% 0% 0% 64% 27% Civiele techniek 12% 0% 14% 0% 0% 7% 66% Constructiestudies 2% 0% 9% 0% 7% 57% 24% Totaal 4% 15% 18% 5% 21% 7% 30%

21 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO 17 Tabel 8 Arbeidsmarktpositie: lengte werkweek, salaris en salarisverwachting over 5 jaar aantal werkdagen aantal werkuren volgens contract aantal werkuren in praktijk bruto maandsalaris verwachte bruto maandsalaris over 5 jaar 1 Leraar basisonderwijs (PABO) 3,8 26,6 32, Lerarenopleiding talen 4,1 30,2 36, Academie lichamelijke opvoeding (ALO) 4,5 27,7 26, Pedagogiek 4,3 19,3 26, Lerarenopleidingen maatschappijvakken 4,7 32,2 37, Lerarenopleidingen exact 4,2 31,5 35, Taal & Economie (inc Vertalen) 4,8 35,6 41, Journalistiek 35, Communicatie 4,5 34,1 38, Informatiestudies 4,8 34,0 37, Mediastudies 4,4 34,1 36, Communicatiesystemen 4,8 36,4 38, Kunstacademie 4,2 24,6 30, Muziek 39, Toneel 34, Dans 1500 Ontwerpen 4,6 35,0 40, Management, Economie en Recht 4,8 36,4 37, Veiligheidskunde 4,5 31,4 35, HBO - Rechten 5,0 34,7 36, Vastgoed en Makelaardij 4,4 33,4 39, Bedrijfseconomie 4,7 36,6 40, Commerciële economie 4,7 35,8 44, Accountancy en fiscaal 4,6 36,7 39, Bedrijfskunde en management 4,8 35,3 37, Facility management 4,9 35,0 39, Hotelschool 5,0 37,6 43, Toerisme en Vrijetijdskunde 4,8 35,7 35, Small business 4,6 35,8 43, International Business and Management 4,5 35,5 44, Financial Services Management 4,8 34,6 34, Maatschappelijk werk en dienstverlening 4,3 26,0 29, Culturele en maatschappelijke vorming 3,8 22,2 27, Personeel en arbeid 4,5 35,2 37, Sociaal pedagogische hulpverlening 4,7 24,5 30, Sociaal-juridische dienstverlening 4,4 33,2 36, Creatieve therapie 3,4 23,2 27, Toegepaste psychologie 4,3 27,1 29, Social Work 4,2 25,7 28, Verpleegkunde 4,8 28,6 32, Fysiotherapie 3,7 22,9 28, Ergotherapie en Beweging 3,7 25,4 28, Logopedie 3,5 20,6 25, Overige verzorgers 4,4 34,1 32, Mondzorgkunde 3,7 28,2 30, Verloskunde 42, Diagnostiek 4,6 32,3 33, Voeding en diëtiek 3,6 24,2 27, Let op: dit betreft de verwachting van de respondenten zelf, niet van de onderzoekers! Lees voor meer toelichting s.v.p. het rapport.

22 18 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO aantal werkdagen aantal werkuren volgens contract aantal werkuren in praktijk bruto maandsalaris verwachte bruto maandsalaris over 5 jaar 2 Milieustudies 4,4 31,5 37, Biologie en medisch laboratoriumonderzoek 5,0 36,3 38, Landbouw 4,7 37,4 41, Voeding 4,9 35,8 37, Ruimtelijke ordening en planologie 4,2 30,4 38, Informatica (inc Tech. Natuurkunde) 4,8 38,3 39, Chemie en Chemische technologie 5,0 38,0 39, Elektrotechniek 5,1 39,4 40, Werktuigbouwkunde 5,0 39,2 41, Bouwkunde 4,9 37,8 42, Vervoer en logistiek 4,7 38,2 42, Zee- en Luchtvaart 6,2 49,1 51, Algemene Operationele Techniek 4,8 36,1 39, Civiele techniek 5,1 40,0 44, Constructiestudies 5,0 39,4 41, Totaal 4,5 31,6 35, Let op: dit betreft de verwachting van de respondenten zelf, niet van de onderzoekers! Lees voor meer toelichting s.v.p. het rapport.

23 STUDIE & WERK 2015 TABELLEN HBO 19 Tabel 9a Arbeidsmarktpositie: arbeidsvoorwaarden en beloningscomponenten huidige baan deeltijd mogelijk flexibele onregelmatigh.- werktijden kinderopvang toeslag bonus bijz. prest. 13e maand winst- / eindejrsuitkering Leraar basisonderwijs (PABO) 13% 13% 2% 0% 0% 40% 38% Lerarenopleiding talen 17% 14% 0% 5% 5% 68% 26% Academie lichamelijke opvoeding (ALO) 8% 35% 3% 13% 2% 26% 14% Pedagogiek 6% 43% 8% 30% 3% 22% 23% Lerarenopleidingen maatschappijvakken 29% 16% 2% 0% 5% 58% 20% Lerarenopleidingen exact 18% 17% 3% 2% 7% 68% 39% Taal & Economie (inc Vertalen) 3% 35% 0% 6% 19% 22% 19% Journalistiek 0% 25% 0% 10% 4% 8% 14% Communicatie 8% 46% 3% 0% 9% 20% 20% Informatiestudies 4% 28% 4% 5% 28% 20% 11% Mediastudies 0% 38% 0% 11% 15% 0% 11% Communicatiesystemen 2% 32% 0% 7% 26% 23% 22% Kunstacademie 10% 32% 0% 1% 4% 6% 8% Muziek 20% 24% 0% 0% 8% 17% 16% Toneel 0% 13% 0% 0% 0% 5% 5% Dans 11% 15% 0% 0% 0% 8% 8% Ontwerpen 4% 25% 0% 5% 31% 26% 21% Management, Economie en Recht 9% 57% 0% 8% 8% 30% 28% Veiligheidskunde 3% 38% 1% 22% 16% 24% 31% HBO - Rechten 14% 39% 4% 2% 20% 36% 15% Vastgoed en Makelaardij 0% 45% 0% 0% 20% 23% 17% Bedrijfseconomie 3% 36% 0% 6% 27% 39% 27% Commerciële economie 5% 36% 0% 7% 30% 28% 22% Accountancy en fiscaal 12% 51% 0% 3% 23% 24% 25% Bedrijfskunde en management 10% 41% 0% 20% 11% 12% 27% Facility management 6% 29% 0% 6% 29% 8% 35% Hotelschool 9% 56% 0% 16% 35% 9% 12% Toerisme en Vrijetijdskunde 9% 28% 0% 18% 27% 8% 16% Small business 6% 32% 0% 13% 30% 5% 14% International Business and Management 2% 44% 0% 0% 35% 16% 19% Financial Services Management 0% 15% 0% 0% 14% 22% 13% Maatschappelijk werk en dienstverlening 6% 38% 0% 24% 11% 37% 32% Culturele en maatschappelijke vorming 0% 43% 0% 16% 7% 25% 23% Personeel en arbeid 15% 50% 0% 5% 15% 16% 53% Sociaal pedagogische hulpverlening 5% 36% 0% 56% 5% 33% 40% Sociaal-juridische dienstverlening 8% 61% 0% 19% 8% 31% 31% Creatieve therapie 7% 31% 5% 18% 5% 23% 22% Toegepaste psychologie 10% 35% 0% 15% 2% 23% 30% Social Work 6% 35% 0% 40% 0% 35% 31% Verpleegkunde 9% 35% 0% 74% 0% 57% 36% Fysiotherapie 14% 39% 0% 5% 12% 14% 18% Ergotherapie en Beweging 0% 53% 0% 0% 0% 17% 36% Logopedie 8% 34% 0% 3% 5% 11% 11% Overige verzorgers 4% 6% 0% 6% 7% 65% 37% Mondzorgkunde 17% 6% 0% 0% 22% 0% 0% Verloskunde 2% 14% 0% 17% 0% 12% 12% Diagnostiek 5% 20% 2% 38% 4% 62% 35% Voeding en diëtiek 15% 36% 0% 9% 0% 27% 25% Milieustudies 11% 44% 0% 5% 13% 16% 20% Biologie en medisch laboratoriumonderzoek 0% 40% 0% 19% 12% 31% 48% Landbouw 4% 33% 0% 12% 19% 23% 19%