DB-vergadering van: 25 januari 2012 Aan: Het dagelijks bestuur Van portefeuillehouder: H.H.V. Horlings Onderwerp: Nadere regels elektrische scooters Datum: Januari 2012 Contactpersoon: C. van der Dussen Doorkiesnummer: 070 750 1 Inleiding In het kader van de doelstelling van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Lucht (NSL) is een budget beschikbaar gesteld,ook voor het Stadsgewest Haaglanden. Het stimuleren van schone voertuigen en brandstoffen is een belangrijk onderdeel van dit programma, daartoe is onder andere de Subsidieverordening Luchtkwaliteit Haaglanden 2010 vastgesteld. Haaglanden ziet de potentie van onder andere het elektrisch vervoer voor een duurzame mobiliteit. Gedurende 2011 is de promotieactie Durf te proberen gehouden, waarbij elektrische fietsen en elektrische scooters beschikbaar werden gesteld om het elektrisch rijden te promoten. De subsidieregeling zal mede onderdeel zijn van de visie van het Stadsgewest over de transitie naar schoner vervoer, in samenhang met de op te stellen regionale visie omtrent schone brandstoffen. Deze regionale visie zal in overleg met de gemeenten in het begin van 2012 worden vastgesteld. Algemeen Medio vorig jaar is door de Nederlandse Stichting Geluidshinder een multimediale campagne gestart om met hulp van de overheid het gebruik van elektrische scooters onder jongeren te stimuleren. De uitvoering van de campagne werd begeleid door Eco-Movement. Eco-Movement komt nu zelfs met een E-scooter met daarop een zonnepaneel gemonteerd die de batterij kan opladen. In het najaar van 2010 heeft de gemeente Den Haag aan deze campagne meegedaan, als enige gemeente in Haaglanden. Ook Rotterdam, Utrecht, Apeldoorn en andere steden deden mee. De campagne is voortgezet door de gemeente Zaandam (Zaanstad). In 2010 was de gemeente Zaanstad de eerste gemeente die een subsidie verstrekte op de aanschaf van elektrische scooters. De regeling was een succes, zodat het college heeft besloten om in 2011 opnieuw een regeling in te stellen. Met deze regeling wordt het mogelijk om een subsidie van 25 % te ontvangen op de aanschaf van een elektrische scooter, met een maximum van 800. Op het eerste gezicht leek dit niet aan te slaan, maar de populariteit van elektrische scooters onder jongeren wordt steeds groter. Voordelen die deze doelgroep direct aanspreken zijn de (steeds lagere) aanschafprijs, de lage gebruikskosten ( brandstofkosten bedragen circa 40 cent voor een volle tank ), de geringe geluidsproductie en het ontbreken van schadelijke emissies. Meerdere scholen onderzoeken of het wenselijk is om een oplaadpunt voor meerdere scooters van de scholieren bij de scholen aan te brengen. De Haagsche Hogeschool wil graag meedenken en meewerken omtrent de mogelijkheden om oplaadpunten te realiseren bij de vier vestigingen in Haaglanden. Ook de overheid stimuleert het gebruik van e-scooters. Openbare oplaadpunten zijn eenvoudig te realiseren en de meeste jongeren kunnen thuis de scooter eenvoudig aan het elektriciteitsnet koppelen. Het oplaadpunt bestaat immers uit een gewone 230 Volt huisaansluiting. Voor 1
oplaadpunten bij woningen ligt het complexer ; bij flats en dichte bebouwing kunnen particuliere oplaadpunten moeilijker worden gerealiseerd en niet altijd veilig worden gebruikt. Het subsidiëren van oplaadpunten lijkt derhalve complex, niet zinvol en niet effectief. Hoewel de bijdrage van de vermindering van de uitstoot van CO2 van E-scooters gering is ten opzichte van de totale uitstoot van alle auto s en vrachtauto s, geeft het gebruik van e-scooters toch een positief signaal af omtrent energiezuinig, geruisloos en schoon vervoer. De emissie van fijnstof en CO2 van benzinescooters is zelfs hoger dan menige auto. De (steeds minder gebruikte) tweetakt motor van de scooter is minder rendabel dan een viertakt motor en de olie in de mengsmering als brandstof wordt immers samen met de benzine verbrand. De opkomst van elektrisch vervoer lijkt niet te stoppen, dus ook voor Haaglanden is het stimuleren van elektrische scooters een zinvolle bijdrage. Uiteindelijke doelen zijn : verbetering van de luchtkwaliteit, terugdringen van de uitstoot van CO2 en verminderen van de geluidshinder. Elektrische fietsen In tegenstelling tot het gebruik van e-scooters, is het milieuvoordeel van de elektrische fiets eigenlijk negatief. Het produceren, laden en later het verwijderen van accu s is juist negatiever voor het milieu dan met spierkracht fietsen. De elektrische fiets is daarentegen enorm in opkomst, vooral onder ouderen. De stimulering van deze elektrische fietsen lijkt daarom geen taak voor de overheid of Haaglanden. De ANWB en de Fietsersbond hebben uitdrukkelijk elektrische fietsen in hun programma, meer gericht op de wat oudere leden. Het doel hiervan is om automobilisten te laten ervaren dat de fiets een goed alternatief kan zijn voor de auto. Scooters vormen en klein deel van de verkeerssamenstelling. De laatste jaren is een sterke stijging te zien in de verkoop van scooters, vooral onder jongeren. Ondanks het relatief kleine aandeel in de verkeerssamenstelling scoren scooters en brommers erg hoog voor wat betreft hinder (geluid en stank) en uitstoot van schadelijke stoffen zoals HC, CO en fijnstof. Scooters en brommers staan hoog op de nationale top tien van meest hinderlijke geluidsbronnen. Verbieden van oude en meest vervuilende scooters en brommers ligt gevoelig. Een stimulerend beleid heeft de voorkeur boven een restrictief beleid. De Gemeente Rotterdam werkt aan een slooppremie voor scooters. Indien de benzinevariant wordt ingeleverd voor de sloop en wordt ingeruild voor een elektrische, krijgt men subsidie voor die aanschaf. Rotterdam hoopt daarmee zo n vierduizend vervuilende scooters te vervangen voor schone elektrische. Daarmee wil de gemeente een betere luchtkwaliteit bereiken en ook minder geluidsoverlast. Zes grote steden in Limburg geven een subsidie van maximaal 700 op de aanschaf van een elektrische scooter. De gemeente Leeuwarden heeft een subsidieregeling voor elektrische scooters van 250,- Doelgroep De doelgroep van de subsidieregeling omvat alle particulieren en bedrijven in de regio. Bedrijven met een bezorgdienst zoals pizzakoeriers kunnen dus ook profiteren van de regeling. Deze groep scooterrijders maakt veelvuldig gebruik van luidruchtige en vervuilende brommers en scooters. Indien deze groep kan worden overgehaald om over te stappen naar elektrische scooters is dit zowel positief voor het imago van de horecaondernemers en is het ook een goede reclame voor elektrisch vervoer omdat juist deze groep erg zichtbaar is in het straatbeeld. 2
Uit diverse praktijkervaringen blijkt dat potentiële gebruikers vaak verrast zijn door het rijcomfort van een elektrische scooter. Dit blijkt ook te gelden voor een van de grootste doelgroepen, de middelbare scholieren. Vooral het felle accelereren van een elektrische scooter, het geringere onderhoud alsmede de lage gebruikskosten worden zeer goed ontvangen door de scholieren. Indien de jeugd op jonge leeftijd bekend raakt met het elektrisch rijden, zal later de overstap naar overig elektrisch vervoer eenvoudiger te maken zijn. Een zeker niet te verwaarlozen doelgroep is de forens van 30 jaar en ouder, die de scooter voor het woon-werkverkeer zal gebruiken in plaats van de auto. Hoogte subsidie De prijzen van elektrische scooters variëren van circa 1.500,- tot 4.000,-, mede afhankelijk van de kwaliteit van de accu s en daarmee de actieradius. De meerprijs van een elektrische scooter ten opzichte van een vergelijkbare benzinevariant bedraagt ongeveer 500,-. Door deze meerprijs samen te delen ontstaat een subsidiebedrag van 250,- per scooter. De inschatting van het aantal met subsidie aangeschafte scooters in Haaglanden is niet eenvoudig te maken. Een indicatief marktonderzoek in de regio gaf aan dat mede door de subsidie naar verwachting circa 400 elektrische scooters zullen worden aangeschaft. Subsidieplafond Het maximale bedrag dat voor deze subsidie kan worden gereserveerd bedraagt 100.000,-. Per gemeente of cluster van gemeentes is, analoog aan de subsidieregeling voor aardgas/groengasauto s, een apart subsidieplafond vastgesteld. Keuze en aanbeveling Voor het stimuleren van E-scooters lijkt een subsidie het meest aangewezen middel te zijn. Een slooppremie om de luidruchtige, rokende scooters uit het straatbeeld te weren en een aanschafpremie om particulieren en bedrijven tot aankoop van een E-scooter over te halen lijken op dit moment de beste manieren om het rijden op E-scooters te stimuleren. Een slooppremie brengt echter een complexe regelgeving met zich mee. Een sloopregeling kan fraude in de hand werken en de uitvoeringskosten zijn niet in verhouding met het beoogde doel. Ook een bijdrage in de kosten voor het realiseren van oplaadpunten bij bedrijven en particulieren is niet eenvoudig op te stellen en uit te voeren. PEVN (Promotie Elektrisch Vervoer Nederland) promoot het elektrisch vervoer in de Randstad en heel Nederland. Wellicht kunnen zij medewerking en ondersteuning verlenen. Ook Eco-Movement heeft meerdere projecten begeleid in diverse steden. 1. Het meest directe effect op de luchtkwaliteit kan worden bereikt met het invoeren van een subsidie voor de aanschaf van een E-scooter. 2. Daarnaast is een aanschafpremie ook te beschouwen als een effectieve stimulans voor diegene die nog geen scooter heeft. Voordeel is een eenvoudige, duidelijke regeling. 3. De doelgroep bestaat uit particuliere ingezetenen en bedrijven zoals bezorgdiensten in het Stadsgewest Haaglanden. 4. De doelstelling is het verbeteren van de luchtkwaliteit door het stimuleren van het gebruik van elektrische scooters. 3
Het dagelijks bestuur van het Stadsgewest Haaglanden; gelet op artikel 8 van de Subsidieverordening Luchtkwaliteit Haaglanden 2010, vastgesteld op 30 juni 2010; vast te stellen de navolgende: BESLUIT NADERE REGELS ELEKTRISCHE SCOOTERS HAAGLANDEN 2012 behorende bij de Subsidieverordening Luchtkwaliteit Haaglanden 2010 HOOFDSTUK 1: ALGEMENE BEPALINGEN Artikel 1 Begripsbepalingen a. dagelijks bestuur: het dagelijks bestuur van het Stadsgewest Haaglanden; b. elektrische scooter: een vervoermiddel op twee wielen dat wordt aangedreven door een elektromotor, en waarbij de voeten tijdens het rijden naast elkaar tussen de stuurinrichting en de zitplaats worden geplaatst; c. de Verordening: de Subsidieverordening Luchtkwaliteit Haaglanden 2010. Artikel 2 Subsidiabele activiteiten Het dagelijks bestuur kan op aanvraag subsidie verstrekken voor de aanschaf van een elektrische scooter. Artikel 3 Subsidieplafond 1. Het subsidieplafond bedraagt 100.000,-- voor het grondgebied van Haaglanden, exclusief de gemeente Den Haag. 2. Het subsidieplafond bedraagt 25.000,- voor het grondgebied van de gemeente Den Haag. 3. Voor de verdeling van de beschikbare bedragen, genoemd in het eerste en tweede lid, worden de volledig ingediende subsidieaanvragen gerangschikt op datum van ontvangst. 4. Bij gelijktijdige ontvangst van de volledige subsidieaanvraag vindt, in het geval het subsidieplafond wordt bereikt, de verstrekking van de subsidie plaats door middel van loting. HOOFDSTUK 2: SUBSIDIEAANVRAAG EN -VASTSTELLING Artikel 4 Aanvrager Een subsidie bedoeld in artikel 2, kan naast de in artikel 4 van de verordening genoemde aanvragers, ook worden aangevraagd door: a. andere publiekrechtelijke rechtspersonen die hun zetel in de plusregio hebben, met uitzondering van die rechtspersonen die zelf subsidie verstrekken op het gebied van luchtkwaliteit; b. privaatrechtelijke rechtspersonen; c. natuurlijke personen, die ingezetene zijn van de plusregio. Artikel 5 Aanvraag tot subsidieverstrekking 1. Een aanvraag tot subsidieverstrekking wordt ingediend met gebruikmaking van een door het dagelijks bestuur vastgesteld formulier. 2. De subsidieaanvraag is voorzien van: a. een kopie van een geldig Nederlands identiteitsbewijs van de aanvrager;
b. een kopie van het kentekenbewijs van de elektrische scooter; c. een kopie van het verzekeringsbewijs van de elektrische scooter; d. een kopie van het betaalbewijs in de vorm van een bankafschrift, niet ouder dan één maand, waarop het adres van de aanvrager staat vermeld. e. een kopie van de factuur van de aanschaf van de elektrische scooter, waarop in ieder geval het merk en het model van de elektrische scooter wordt vermeld, en de datum van aanschaf van de elektrische scooter die is gelegen ná de inwerkingtreding van deze nadere regels. 3. De subsidieaanvraag die wordt ingediend namens een aanvrager bedoeld in artikel 4, onder b, is naast de in het tweede lid genoemde gegevens bovendien voorzien van: a. een kopie van de statuten, met uitzondering van een vennootschap onder firma en een eenmanszaak; b. een kopie van de inschrijving bij de Kamer van Koophandel, niet ouder dan een jaar; c. een ondertekende de-minimisverklaring. Artikel 6 Omvang van de subsidie 1. De subsidie bedraagt 250,- per scooter. 2. Het subsidiebedrag per onderneming bedraagt niet meer dan is toegestaan op grond van de voorwaarden voor de-minimissteun als bedoeld in verordening (EG) nr. 1998/2006 van de Commissie van 15 december 2006 betreffende de toepassing van de artikelen 87 en 88 van het Verdrag op de-minimissteun, (Pb. 2006, L 379/5). Artikel 7 Verplichtingen voor de subsidieontvanger 1. De subsidieontvanger houdt de elektrische scooter gedurende tenminste één jaar in gebruik. 2. De subsidieontvanger meldt onverwijld schriftelijk aan het dagelijks bestuur zodra aannemelijk is dat niet aan de subsidieverplichtingen zal worden voldaan. Artikel 8 Weigeringsgronden 1. Naast de weigeringsgronden genoemd in de artikelen 4:25 en 4:35, tweede lid, van de Algemene wet bestuursrecht, wordt subsidie geweigerd indien de activiteit waarvoor subsidie wordt aangevraagd niet voldoet aan de voorwaarden genoemd in artikel 11 van de verordening en het bepaalde in deze regeling; 2. Een aanvrager bedoeld in artikel 4, onder c, komt niet meer dan eenmaal voor een subsidie van maximaal 250,- in aanmerking. 3. Een aanvrager bedoeld in artikel 4, onder a en b, komt niet meer dan tienmaal voor een subsidie van maximaal 250,- in aanmerking. HOOFDSTUK 3: SLOTBEPALINGEN Artikel 9 Inwerkingtreding Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na bekendmaking. Artikel 10 Citeertitel Deze regeling wordt aangehaald als Nadere regels elektrische scooters Haaglanden 2012. Aldus besloten in de vergadering van het dagelijks bestuur van 25 januari 2012, de secretaris, plv. MARION F. STEIN de voorzitter, J.J. VAN AARTSEN
Toelichting op de Nadere regels elektrische scooters Haaglanden 2011 Algemeen Op grond van de Subsidieverordening Luchtkwaliteit Haaglanden 2010 (hierna: de Verordening) kunnen subsidies worden verstrekt voor projecten ter verbetering van de luchtkwaliteit in de plusregio. De projecten die voor subsidie in aanmerking kunnen komen zijn in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (hierna: het NSL) opgenomen. Op grond van artikel 8 van de Verordening kan het dagelijks bestuur van het Stadsgewest Haaglanden (hierna: het dagelijks bestuur) in nadere regels: a. eisen vaststellen voor het verstrekken van subsidie, en b. de hoogte van de subsidie bepalen. Tegen deze achtergrond dienen de Nadere regels elektrische scooters Haaglanden 2011 te worden beschouwd. Elektrische scooters leveren een vermindering van de uitstoot van fijnstof/roet, stikstofdioxide en CO2 op ten opzichte van scooters die zijn voorzien van een benzinemotor en dragen derhalve bij aan de verbetering van de luchtkwaliteit in de plusregio. Artikelsgewijze toelichting Artikel 1 Niet iedere elektrische scooter komt voor subsidie in aanmerking. De elektrische scooter die voor subsidie in aanmerking komt is gedefinieerd als een vervoermiddel op twee wielen dat wordt aangedreven door een elektromotor, en waarbij de voeten tijdens het rijden naast elkaar tussen de stuurinrichting en de zitplaats worden geplaatst. Dat betekent dat onder andere elektrische scooters op drie wielen (scoot-mobielen), fietsen met hulpmotoren, en segways, niet voor subsidie in aanmerking komen. Artikel 4 De gemeente Den Haag en haar inwoners zijn uitgesloten van deze subsidieregeling, omdat de gemeente zelf beschikt over een budget in het kader van de NSL en daarmee initiatieven ontwikkelt om de luchtkwaliteit te verbeteren. Artikel 5 Het aanvraagformulier kan worden gedownload van de website van het Stadsgewest Haaglanden of kan telefonisch worden opgevraagd. De staatssteun regels in het EG-verdrag (artikelen 87 en 88) stellen beperkingen aan overheden als zij subsidie (steun) willen verlenen aan ondernemingen. Bedrijven die voor een subsidie in aanmerking wensen te komen moeten daarom een de-minimisverklaring overleggen. Deze verklaring kan worden gedownload van de website van het Stadsgewest Haaglanden of kan telefonisch worden opgevraagd. Deze de-minimisverklaring is nodig voor het Stadsgewest om na te gaan of het voordeel dat een onderneming wenst te verkrijgen, past binnen de voorwaarden die de Europese staatssteunregels stellen. Artikel 8 De subsidie wordt in één keer vastgesteld, zonder een daaraan voorafgaand subsidieverleningsbesluit.