Opleiding totaalstation Verloop van de dag Inhoud Lieselot Christiaen VTI BRUGGE Verwelkoming Theoretische benadering: Ontstaan totaalstation Algemene werking Toepassingen Benodigdheden Algemene werking + concreet voor TS415 Lunch Aanpak opzetten labo s Uitlezen en uploaden van gegevens Mogelijkheid tot vragen Ontstaan totaalstation Toepassingen Algemene werking van een TS Werkingsprocedure Standplaatsbepaling Opmeten site Architectuurmeting Uitzetten Aandachtspunten en meest voorkomende fouten Ontstaan en evolutie 1960 eerste afstandsmeters (afzonderlijk) 1971 1 e geïntegreerd systeem (Zeiss) Jaren 80 veldgeheugens Jaren 90 intern geheugen via kleine geheugenkaartjes Eind jaren 90: ATR-functie (automatic target recognition) one-man-station Integratie van GPS-toestellen Ontstaan en evolutie Grafische veldboeken Automatisch meten via laserscanning Inhoud Ontstaan totaalstation Toepassingen Algemene werking van een TS Werkingsprocedure Standplaatsbepaling Opmeten site Architectuurmeting Uitzetten Aandachtspunten en meest voorkomende fouten 1
Bewaken van de stabiliteit van historische gebouwen Bepalen van grenzen, oppervlakken, erfdienstbaarheden, Bepalen van grenzen, oppervlakken, erfdienstbaarheden, Benodigdheden: Een nauwkeurig toestel Hoeknwk: 1 (0,3 mgon) TS415: 5 Afstandsnwk: 1 mm + 1.5 ppm TS415: 3mm + 2ppm Extra stelschroevenblokken voor spiegels Rond Prisma of 360 prisma op valstok Meetnagels / piketten /... AutoCAD of ander verwerkingsprogramma GPS of gekende punten Uitzetten van punten, assen, tracé s Maatvoering begeleiden van bruggen, torens en tunnels Inplanten van pijpleidingen, kaaimuren, windmolens 2
28/03/2014 Uitzetten van punten, assen, tracé s Maken van wegontwerpen Benodigdheden: Toestelnauwkeurigheid afhankelijk van werf Hoeknwk TS415: 5 (1,5 mgon) Afstandsnwk TS415: 3 mm + 2 ppm Extra stelschroevenblokken voor spiegels Rond Prisma of 360 prisma op valstok Meetnagels / piketten /... AutoCAD of ander verwerkingsprogramma Coördinaten uit te zetten punten (intern/extern) GPS of gekende punten Uitzetten van punten, assen, tracé s GPS-metingen Coderen Per punt metadata toevoegen à verwerking Benodigdheden: Toestelnauwkeurigheid afhankelijk van werf Hoeknwk TS415: 5 (1,5 mgon) Afstandsnwk TS415: 3 mm + 2 ppm Extra stelschroevenblokken voor spiegels Rond Prisma of 360 prisma op valstok (GPS of gekende punten) Codering AutoCAD of ander verwerkingsprogramma 3
Coderen Per punt metadata toevoegen verwerking Historische gebouwen opmeten Inhoud Ontstaan totaalstation Toepassingen Algemene werking van een TS Hoe ga je van start Wat zijn de mogelijkheden van de TS415? Standplaatsbepaling m.b.v. totaalstation Inmeten en uitzetten m.b.v. totaalstation Aandachtspunten en meest voorkomende fouten Algemene werking totaalstation Hoekmetingen: 360 Horizontaal Verticale hoeken (t.o.v. zenit) Afstandsmetingen Metingen tot 1 km! (in theorie) Coördinaten Algemene werking totaalstation Je zet de verticale as perfect pas Verticale (1 e ) as staat na kalibratie loodrecht op de horizontale as of 2 e as Je kijkt door het vizier volgens de vizierlijn (Fouten elimineren meten in doorslag, gemiddelde nemen) 4
Algemene werking totaalstation Z RPNT = Z STPL + H T HT + SD.cos(VA) Algemene werking totaalstation Algemene werking totaalstation EDM (electronic distance measurement) Phase shift based = fasegestuurd Lager bereik Nauwkeurigheid afh.v. afstand TOF (time-of-flight) = pulsgestuurd Kan verder meten Nauwkeurigheid niet afh. v. afstand E A = E 0 + SD sin(v) sin(h) x-coördinaat N A = N 0 + SD sin(v) cos(h) y-coördinaat Z A = Z 0 + SD cos(v) + H T H R z-coördinaat Specificaties TS415 Specificaties TS415 Opstellen totaalstation Verschillende mogelijkheden 1. Toestel boven gekend punt en spiegel boven gekend punt (coördinaten lokaal of globaal) 2. Toestel staat willekeurig (vrij) op en je meet naar 2 op voorhand gekende punten. Na het ingeven van deze coördinaten meet je in gekend co-stelsel 3. Vrije opstelling, 2 gemeten punten later met GPS inmeten en meting indraaien in Lambert-stelsel 4. Volledig vrije opstelling 5
Opstellen totaalstation Exacte positie niet belangrijk vrije opstelling 1. Statief op goede hoogte plaatsen a) Grofweg pas zetten a.d.h.v. de poten 2. Toestel op statief plaatsen a) Grofweg pas zetten a.d.h.v. poten b) Fijnregeling mbv stelschroeven, doos- en buisniveau Opstellen totaalstation Exacte positie niet belangrijk vrije opstelling!! Slecht pas opzetten systematische fouten 3. TS opstarten a) Draaien rond de assen om te kalibreren Opstellen totaalstation Exacte positie niet belangrijk vrije opstelling 4. Spiegel op willekeurig positie pas zetten openingsrichting of HR = 0 4. Meten en ingeven in toestel: a) Spiegelhoogte b) Toestelhoogte Dit zorgt voor de grootste onnauwkeurigheid op je meting 5. Start meting Opstellen totaalstation Exacte positie WEL belangrijk Stappen zoals vrije opstelling MAAR Nauwkeurig opstellen boven de gekende punten met toestel en/of spiegel stappenplan Aandachtspunten bij opstellen Toestel op goede hoogte plaatsen, vooral niet te hoog (risico op evenwichtsverlies) Poten mogen niet kunnen schuiven/wegzakken: Ster gebruiken op gladde ondergrond; poten in de grond duwen op zachte ondergrond Poten goed vastschroeven, controle: hangen aan het horizontaal vlak VOOR TS er op staat Zorg dat je niet in de weg staat (garage,...) Aandachtspunten bij meten Stel het juiste prisma in!! Elk prisma heeft een prismaconstante Rond prisma: -30 mm Mini-prisma: -18 mm Voldoende scherpstellen, anders parallaxfout 6
Werkwijze opmeten site Op voorhand op te meten site verkennen zo weinig mogelijk opstelpunten Indien meting in Lambert 72 2 goed zichtbare punten in veelhoek steken (GPS) Opstellen en meting starten Codering gebruiken vlottere verwerking Casestudie 2: Belfort Brugge: Meetproces 38 Opstelpunt totaalstation Opmeting Uitgevoerd op: Maandag 21 maart 2011: veelhoek rond Belfort met totaalstation Dinsdag 22 t.e.m. vrijdag 25 maart 2011: scannen buitenzijde Donderdagavond 24 maart 2011: scannen schatkamer Maandag 28 maart 2011: scannen hallen Leica ScanStation C10 en HDS 6 ronde targets van Leica Casestudie 2: Belfort Brugge: Meetproces 39 Opstelpunt totaalstation Opmeting Uitgevoerd op: Maandag 21 maart 2011: veelhoek rond Belfort met totaalstation Dinsdag 22 t.e.m. vrijdag 25 maart 2011: scannen buitenzijde Donderdagavond 24 maart 2011: scannen schatkamer Maandag 28 maart 2011: scannen hallen Leica ScanStation C10 en HDS 6 ronde targets van Leica vergadering gebruikerscommissie 31/08/2011 vergadering gebruikerscommissie 31/08/2011 41 HR = 0 controle 7
Horizontale of verticale doorsnede? Vooruitmeten Toestel verplaatsen HR = 0 Meting sluiten Bepaalt of de hoogte belangrijk is Horizontale doorsnede = projectie op horizontaal vlak hoogte niet belangrijk Verticale snedes: hoogtes meestal belangrijk Bovenkant deurgat Hoogtepeil vloer Plafondpeil Hoogte onder balk 8
Opmeten bestaande site Opmeten grondplannen Opmeten grondplannen Bijgebouw Renovatie... Al dan niet in plan omgezet Werken met codes Plafondhoogte meten? reflectorloos Opmeten grondplannen Resultaat na verwerking Architectuurmetingen Leren meten = leren kijken Systeem vinden in zo weinig mogelijk metingen zoveel mogelijk informatie winnen 9
Aanzichten of verticale doorsnedes Uitzetten Zoeken naar vaste punten meetnagel past hierin Vaste punten aangeduid op plan Inmeten toestel t.o.v. gekende punten/assen Uitzetten van plan a.d.h.v. plan of ingelezen meetpunten (AutoCAD) = sneller én nwk! Uitzetten Materialiseren van punten m.b.v. Meetnagels (vaste punten rand weg) Piketten (gekleurde kop) Draadstangen Openingspunt Inmeten na uitzetten Fouten opsporen Aandachtspunten 1. Toestel zo loodrecht mogelijk plaatsen 2. Niet op toestel leunen 3. NOOIT het toestel los op het statief zetten OF onbewaakt achterlaten 4. Leerlingen dragen toestel altijd in de koffer! 5. Na gebruik toestel in rustpositie zetten en in doos bewaren 6. Indien toestel vochtig is, open zetten Datacommunicatie http://www.trimble.com/datatransfer/ Kabel insteken! 10
Datacommunicatie Datacommunicatie ZIE TOESTEL! Data collector file(s) openen zet up/download kanaal open op toestel. Dan versturen via TS 11