Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen, IFV Naar aanleiding van het afgeven de openbare weg met optische en, heeft het Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen een aantal vragen binnengekregen. Om iedereen te informeren, is daarom een overzicht met veelgestelde vragen en bijbehorende antwoorden opgesteld. 1. Per wanneer wordt oefenen op de openbare weg met zwaailicht en sirene mogelijk? De vrijstelling is op 1 april 2015 in werking getreden. Vanaf dat moment mag er geoefend worden op de openbare weg onder voorwaarden (zie vraag 3), waarvan er één is dat de instructeur gecertificeerd is. Dit kan op drie manieren: als politierijinstructeur, aangewezen defensierijinstructeur of door gecertificeerd te zijn via een nog in te stellen certificeringssysteem voor rijinstructeur optische en. Dit laatste is nog in ontwikkeling (zie vraag 5). Politierijinstructeurs en aangewezen defensierijinstructeurs kunnen in hun lessen dus al gebruik maken van de vrijstelling. Overige instructeurs kunnen dit doen zodra het certificeringssysteem gereed is en zij zelf gecertificeerd zijn volgens dit systeem. Voor instructeurs die meewerkten aan de pilot geldt een overgangstermijn (zie vraag 12). 2. Wie is er nu in feite de juridische bestuurder van het voertuig en wie is er aansprakelijk bij een eventueel ongeval? Om te mogen oefenen met optische en op de openbare weg dient er sprake te zijn van dubbele bediening en spiegels. Omdat er sprake is van rijonderricht in bepaalde voertuigcategorieën en er sprake is van dubbele bediening, zijn er twee mogelijke bestuurders (WVW 94 art. 1 lid n): degene die feitelijk het voertuig bestuurt, en/of degene die geacht wordt het motorrijtuig onder zijn onmiddellijk toezicht te doen besturen. Kortom: de instructeur en de student zijn beide bestuurder. Bij een eventueel ongeval zal het Openbaar Ministerie en vervolgens eventueel de rechter kijken in welke mate één of beide bestuurders iets te verwijten valt. U kunt zich voorstellen dat daarin de instructeur een behoorlijke verantwoordelijkheid wordt toegedicht (immers, hij wordt verondersteld les te geven aan een nog onbekwaam persoon), maar ook de student heeft een verantwoordelijkheid, bijvoorbeeld in het opvolgen van instructies. Per geval zal de rechter kijken hoe deze verantwoordelijkheidsverdeling in het specifieke geval ligt. Dit is van een groot aantal factoren afhankelijk. 1/5
3. Wat zijn de voorwaarden voor het oefenen op? De voorwaarden voor het oefenen op zijn: > De instructeur moet WRM-bevoegd zijn (dit geldt voor ieder rijonderricht, ook zonder optische en ); > de instructeur is gecertificeerd voor het oefenen met optische en (zie voor meer informatie vraag 5); > Het rijonderricht wordt gegeven in opdracht van een aangewezen hulpverleningsdienst (bijvoorbeeld de brandweer of ambulance); > De brancherichtlijn is van toepassing, en moet dus tijdens het oefenen worden gevolgd; > Er moet voor de specifieke rit toestemming verkregen zijn van de meldkamer; > Het motorvoertuig moet voldoen aan alle geldende wet- en regelgeving voor voorrangsvoertuigen (waaronder striping, de toegestane optische en etc.); > De student beschikt over een geldig rijbewijs voor de juiste categorie; > Het voertuig dient voorzien te zijn van dubbele bediening en dubbele spiegels. 4. Ik ben een particuliere rijopleider en beschik niet over een officieel voorrangsvoertuig, omdat ik dit wettelijk niet in mijn bezit mag hebben. Mijn overige rijonderricht geef ik met eigen voertuigen. Kan dit ook voor het oefenen met optische en? Nee, alleen de hulpverleningsdiensten mogen over dergelijke voertuigen beschikken. De rijtrainingen dienen echter wel met herkenbare voorrangsvoertuigen te worden uitgevoerd. U zou bijvoorbeeld voor de rijtrainingen met optische en een voertuig van de opdrachtgever kunnen gebruiken. 5. Wat moet je doen om als instructeur gecertificeerd te worden? Om gecertificeerd te worden, moet je aantonen dat je voldoet aan de competenties van het opgestelde competentieprofiel. Er wordt momenteel voor de andere diensten dan politie en defensie, gewerkt aan een certificeringssysteem. Hoe dat er precies uit gaat zien is nu nog niet bekend, maar gedacht kan worden aan bijvoorbeeld een theorie-examen en het afleggen van een rijproef. Over de inhoud hiervan wordt momenteel nog gesproken, evenals over geldigheidsduur, exameneisen en degelijke. Het streven is hierover snel duidelijkheid te krijgen. 2/5
6. In artikel 2, lid 2 (vrijstelling voor het oefenen op ) wordt gesproken over een competentieprofiel. Waar vind ik dat competentieprofiel? U vindt het competentieprofiel door hier te klikken. 7. Wie heeft dit competentieprofiel opgesteld en vastgesteld? Het competentieprofiel is het profiel dat ongeveer drie jaar geleden in een werkgroep onder leiding van de Politieacademie, waarin een veelheid aan overheids- en particuliere opleiders zaten, opgesteld. Dit profiel is ongewijzigd vastgesteld door de branches (Nationale Politie, Ambulancezorg Nederland en Brandweer Nederland). 8. Kunnen particuliere opleiders ook gecertificeerd worden binnen het nieuwe certificeringssysteem? Het uitgangspunt van het Ministerie van IenM bij het opstellen van de vrijstelling, en ook de intentie van de branches, is dat ook particuliere opleiders gecertificeerd kunnen worden als zij opdracht krijgen voor het uitvoeren van rijtrainingen van een hulpverleningsdienst die met optische en mag rijden. Uiteraard wel onder de voorwaarde dat men aan het competentieprofiel voldoet en de overige hierboven genoemde voorwaarden. Overigens is het te allen tijde aan de inhurende instantie/opdrachtgever (bijvoorbeeld de ambulancedienst of brandweerregio) om te bepalen of zij gebruik maken van particuliere opleiders of niet. Met andere woorden: certificering is geen garantie voor inhuur. 9. Wie ontwikkelt het aanvullende certificeringssysteem voor het oefenen met optische en op de openbare weg? Het Ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft in de vrijstelling besloten om de uitwerking van de certificering neer te leggen bij de spoedeisende medische diensten en de brandweer. Het IFV is hierin dus officieel geen partij. Wel is binnen het Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen capaciteit vrijgemaakt om de ontwikkeling van het certificeringssysteem te begeleiden. Echter, daarin is het IFV wel afhankelijk van de partijen die formeel verantwoordelijk zijn voor het uitwerken ervan. 3/5
10. Wie gaat de certificering voor het oefenen met optische en op de openbare weg uitvoeren? Formeel is er nog niets besloten, maar de eerste tekenen wijzen erop dat de kans reëel is dat het IBKI (de certificerende instantie voor WRM-rijinstructeurs) deze certificering uit gaat voeren. In dat geval moet de instructeur aanvullend op de WRM-certificering daar een examen afleggen voor instructeur optische en. De administratieve afhandeling verloopt in dat geval dan ook via het IBKI. 11. Hoe komt het IBKI, mocht zij de certificerende instantie worden, aan de inhoudelijke kennis? Het IBKI wordt in dit traject ondersteunt door mensen van het Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen. Daarnaast leveren politie- en defensierijinstructeurs, omdat zij geen belanghebbende zijn in deze situatie, zij zijn immers op andere wijze gecertificeerd, input en kennis. 12. Hoe zit het met de overgangstermijn voor pilotdeelnemers? Vier opleidingsinstituten (de Politieacademie, de Academie voor Ambulancezorg, BOCAS en het OTCRij) hebben de afgelopen twee jaar in een pilot ervaring op kunnen doen met het oefenen op de openbare weg met optische en. Om te voorkomen dat de opleidingen van BOCAS en de Academie voor Ambulancezorg werden onderbroken in de periode tussen het aflopen van de pilot en het opstellen van een certificeringssysteem voor anderen dan politie- en defensierijinstructeurs, is er voor een overgangstermijn gekozen. De instructeurs die hebben deelgenomen aan de pilot en geen politie- of defensierijinstructeur zijn, hebben een overgangstermijn tot 1 oktober 2015. Na afloop van de overgangstermijn dienen zij ofwel gecertificeerd te zijn, ofwel mogen zij tijdelijk niet oefenen op de openbare weg als het certificeringssysteem nog niet gereed is. 13. Wanneer is het certificeringssysteem voor het oefenen met optische en op de openbare weg gereed? Er wordt naar gestreefd het certificeringssysteem voor 1 oktober gereed te hebben, immers dan vervalt de overgangsregeling voor de rijinstructeurs van ambulance en brandweer die onder de pilot hebben getraind. Of dit haalbaar is, is van een aantal factoren afhankelijk en is nu nog niet met zekerheid te zeggen. 4/5
14. Ik ben een (particuliere) rijopleider en wil graag bij de invulling van het certificeringstraject betrokken worden. Kan dat? Hele nauwe betrokkenheid van opleiders is niet mogelijk, omdat zowel overheids- als particuliere opleiders (met uitzondering van defensie en politie i.v.m. hun eigen certificering) belanghebbende zijn in dit traject. De branches waaronder Brandweer Nederland en Ambulancezorg Nederland zijn in de basis aan zet om het certificeringssysteem, met ondersteuning van het IFV en de toekomstige certificerende instantie, te ontwikkelen. Wel zal verkend worden of en eventueel hoe opleidingsinstanties in de gelegenheid worden gesteld hun visie te geven als de opzet van het certificeringssysteem in concept is opgesteld. Heeft u hier interesse in? U kunt uw interesse alvast kenbaar maken via voorrangsvoertuigen@ifv.nl. 15. Hoe blijf ik op de hoogte van de vooruitgang? In verband met het certificeringstraject zullen wij de frequentie van onze nieuwsbrief verhogen, en in de nieuwsbrieven aandacht schenken aan de stand van zaken. Nog niet geabonneerd op de nieuwsbrief? Meld u aan via voorrangsvoertuigen@ifv.nl Ook via Twitter en onze website www.kenniscentrumvoorrangsvoertuigen.nl zullen wij u op de hoogte houden. Heeft u desondanks vragen? Onze kosteloze vraagbeantwoording staat ook voor dit onderwerp te allen tijde voor ons open. Vragen kunt u stellen via www.infopuntveiligheid.nl. 5/5