Software Aard van werken

Klik om de stijl te bewerken Krachtlijnen wijziging EPB 2014 Jens Franken Ingenieur

Klik om de stijl te bewerken Overzicht eisen Hernieuwbare energie Software 2014 Aard van werken 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 2

Klik Overzicht om de en stijl E-peil te bewerken Besluit VR 20/05/2011 Besluit VR 28/09/2012 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 4

Klik E-peil: om een de voorbeeld stijl te bewerken E70 LD-meting v 50 3m³/hm² Vraagsturing (f 0,7) of Zonneboiler (5m²) E60 Systeem D (η85%) m-factor 1,2 Let wel: deze maatregelen gelden enkel voor deze voorbeeldwoning en mogen niet veralgemeend worden. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 5

Klik U max om Rde min : stijl rekenvoorbeelden te bewerken materiaal voor 1/1/2014 na 1/1/2014 PUR 7 cm 10 cm XPS 10 cm 14 cm MW 10 cm 14 cm materiaal voor 1/1/2014 na 1/1/2014 PUR 9 cm 10 cm MW 20 cm 22 cm Let op: de voorbeelden zijn niet bindend, andere diktes zijn ook mogelijk, afhankelijk van de specifieke situatie. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 6

Klik U max om - R min de stijl te bewerken 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 7

Klik Minimumaandeel om stijl te bewerken HE Klik Europese om de Richtlijn modelstijlen HE 2009/28/EG, te bewerken art. 13, 4 : Verplichte Tweede niveau toepassing van minimumniveau energie uit hernieuwbare bronnen bij: Nieuwe Vierde gebouwen; niveau Bestaande gebouwen die ingrijpend gerenoveerd worden. Besluit Vlaamse Regering (28/09/2012): 01/01/2013: publieke scholen en kantoren; 01/01/2014: andere gebouwen met E-peil-eis. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 9

Klik Welke om systemen? de stijl bewerken - Zonneboiler Oost Zuid West; Helling: 0-70. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 10

Klik Welke om systemen? de stijl bewerken - PV Oost Zuid West; Helling: 0-70. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 11

Klik Welke om systemen? de stijl bewerken - Biomassa Ketel, kachel of kwalitatieve WKK K.B. 12/10/2010: Opwekkingsrendement > 85%; Emissieniveaus CO en fijn stof < grenswaarden fase III. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 12

Klik Welke om systemen? de stijl bewerken - Warmtepomp SPF > 4 (berekend volgens EPB) 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 13

Klik Welke om systemen? de stijl bewerken - Stadsverwarming Minstens 45% hernieuwbaar 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 14

Klik Welke om systemen? de stijl bewerken - Participatie Nieuw project; Binnen provincie; Minstens 7kWh per m² vloeroppervlakte van participerende gebouwen. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 15

Klik Minimumaandeel om stijl te bewerken HE: hoeveel? Eengezinswoning Appartementen Kantoren en scholen Zonneboiler: 0,02 apertuur m² /m² bruto vloeropp. OF PV: 7 kwh/jaar.m² bruto vloeropp. OF Biomassa: 85 % brutoenergiebehoefte verwarming Warmtepomp: 85 % brutoenergiebehoefte verwarming Min. 10 kwh/m² 1 of >1 systemen Stadsverwarming Participatie: 20 /m² bruto vloeropp. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 16

Klik Minimumaandeel om stijl te bewerken HE: hoeveel? Klik om de modelstijlen Woongebouwen te bewerken Wordt wellicht: Zonneboiler: 0,02 apertuur m² /m² bruto vloeropp. OF Kantoren en scholen PV: 7 kwh/jaar.m² bruto vloeropp. OF Biomassa: 85 % brutoenergiebehoefte verwarming Warmtepomp: 85 % brutoenergiebehoefte verwarming Min. 10 kwh/m² 1 of >1 systemen Stadsverwarming Participatie: 20 /m² bruto vloeropp. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 17

Klik Minimumaandeel om stijl te bewerken HE Klik Niet om voldaan de modelstijlen E-peil-eis te bewerken 10% strenger: Tweede Geen afzonderlijke niveau sanctionering, maar geïntegreerd in E-peil; Als HE-technologie niet kostenefficiënt is bijv. bijkomende isolatie, betere luchtdichtheid ; Ongeveer dubbele inspanning ten opzichte van HE(grootte-orde 5% vs 10%). 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 18

Klik om de stijl te bewerken Overzicht eisen Hernieuwbare energie Software 2014 Aard van werken 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Berekeningsmethode 2014 19

Klik EPB-software om de stijl 3 Gewesten bewerken Klik Vanaf om wanneer de modelstijlen moet de te EPB-software bewerken 3 Gewesten worden gebruikt? Aanvraagdatum vergunning: Voor 2012 2012 2013 Vanaf 2014 of 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Berekeningsmethode 2014 20

Klik EPB-software om de stijl 3 Gewesten bewerken Klik Extra om informatie de modelstijlen : te bewerken http://www.energiesparen.be/epb/prof/software3gewesten Opleidingen en cursus: Publieke opleidingen: Lijst beschikbaar op onze site (http://www.energiesparen.be/epb/prof/cursusopleid ing) Cursus: Op weg met de EPB-software 3 Gewesten; Cursus door VEA op onze site; Handleiding door softwareleverancier. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Berekeningsmethode 2014 21

Klik Aard om van de de stijl werken te bewerken Klik Afhankelijk om de modelstijlen van aanvraagdatum te bewerken vergunning Nieuwbouw Herbouw Ontmanteling voor 1/1/2014 vanaf 1/1/2014 Gedeeltelijke herbouw met een BV groter dan 800 m³ Gedeeltelijke herbouw met minstens één wooneenheid Uitbreiding met een BV groter dan 800 m³ Uitbreiding met minstens één wooneenheid Gedeeltelijke herbouw met een BV kleiner dan of gelijk aan 800 m³ en zonder wooneenheden Uitbreiding met een BV kleiner dan of gelijk aan 800 m³ en zonder wooneenheden Verbouwing Functiewijziging Nieuwbouw (of hiermee gelijkgesteld) Renovatie Functiewijziging 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - Eisen 2014 23

Klik om de stijl te bewerken Wijzigingen 2015 Jens Franken Ingenieur

Klik om de stijl te bewerken Klik LET OP! om de modelstijlen te bewerken Tweede Deze presentatie niveau is gebaseerd op het ontwerp van Derde wijzigingsbesluit niveau i.v.m. EPB dat de Vlaamse Regering Vierde op niveau 19/07/2013 een eerste keer principieel» Vijfde goedkeurde; niveau Wijzigingen in de loop van het verdere goedkeuringsproces zijn mogelijk; Deze presentatie verbindt de Vlaamse overheid en het VEA niet. Definitieve beslissing te verwachten eind 2013 / begin 2014. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 25

Klik om de stijl te bewerken Systeemeisen E-peil niet-residentiële gebouwen Definitie BEN en stappenplan 2021 Ingrijpende energetische renovatie 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 26

Klik Toepassingsgebied om de stijl te bewerken 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 28

Klik Toepassingsgebied om de stijl te bewerken Klik Art. om 8 EPBD de modelstijlen 2010/31/EU te bewerken Tweede Bestaande niveau gebouwen: Derde Aanvraag niveau vergunning vanaf 1/1/2015; Vervangen, vernieuwen of toevoegen van technische installaties.! Geen verplichting om niet-voorziene werken uit te voeren! Niet voor nieuwbouw. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 29

Klik Onderzoek om stijl te bewerken Klik Beleidsvoorbereidende om de modelstijlen te studie: bewerken Tweede Uitgevoerd niveau door Ingenium 2012; Inventaris: andere landen: best practices Evaluatie: hiaten, technische en economische haalbaarheid Overleg met sector (2) Voorstel van eisen, handhaving en meting Voorstel: afzonderlijke deeleisen. Ontwerpbesluit: reductietermen i.p.v. deeleisen. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 30

Klik Eisenpakket om de stijl te bewerken Vierde verlichting niveau ketels en elektrische WP Direct elektrische verwarming Energieprestatie van ventilatiesystemen Systeemeisen Elektrische doorstromers en boilers koeling circulatieleidingen 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 31

Klik Verwarming om de stijl te bewerken Klik Centrale om de verwarming modelstijlen met te bewerken ketel: Tweede Minimaal niveau installatierendement η inst > 84% η inst = f NCV/GCV [η 30% + 0,003(θ 30% - θ ave,boiler )] f loc f reg, burn f insulation f reg f hyd Met: f loc = reductieterm voor de plaats van het toestel. f reg, burn = reductieterm voor de regeling die de ketel warm houdt tussen twee branderbeurten. f ins = reductieterm voor de leidingisolatie. f reg = reductieterm voor de regeling van normaal regime. f hyd = reductieterm voor het hydraulisch inregelrapport voor warmteproductie-installaties groter dan 400 kw. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 32

Klik Verlichting om de stijl te bewerken Klik Per om ruimte de afhankelijk modelstijlen van te bewerken type: Tweede Maximaal niveau equivalent specifiek geïnstalleerd vermogen [W/m²]; Tabel (figuur = deel van de tabel). Vb.: Hotelkamer met W equiv 10 W/m² en aanwezigheidsdetectie: 0,4 x 10 W/m² = 4 W/m² < 7,5 W/m² Functie gebouw Type ruimte Maximaal equivalent specifiek geïnstalleerd vermogen [W/m²] w equiv, max Correctiefactoren voor sturing Aanwezigheid s-detectie f pres Daglichtsturing f day Dimmen Logeerfunctie Slaapkamer 7,5 0,4 0,8 0,9 Kantoor Bureau (individueel, collectief) 15 0,7 0,8 0,9 Openlandschapskantoor 10 0,9 0,8 0,9 f dim 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 33

Klik Energieverbruiksmeters om de stijl bewerken Klik Verplicht om de voor modelstijlen grotere installaties te bewerken Type installatie» Vijfde Nominaal niveauvermogen Verplichte plaatsing van Warmteproductieinstallatie Warmteproductieinstallatie > 70 kw brandstofmeter > 400 kw calorimeter Warmtepomp > 10 kw Meter voor elektrisch verbruik Warmtepomp > 100 kw Metervoor hoeveelheid nuttige energie Ijswatermachine > 10 kw Meter voor elektrisch verbruik Ijswatermachine > 100 kw Metervoor hoeveelheid nuttige energie 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 34

Klik Meer om informatie de stijl te bewerken Klik www.energiesparen.be/epb/prof/evaluatie om de modelstijlen te bewerken 2013 Ontwerp van decreet: Procedure; Handhaving. Ontwerp van besluit: Eisen; Details in bijlage 3 = ontwerp van bijlage XII systeemeisen van Energiebesluit. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 35

Klik Toepassingsgebied om de stijl te bewerken x 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 37

Klik Toepassingsgebied om de stijl te bewerken Klik Vergunningen om de modelstijlen aangevraagd te bewerken vanaf 1/1/2015: 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 38

Klik 18 niet-residentiële om stijl te bewerken functies Logeerfunctie; Klik om de modelstijlen te bewerken Kantoor; Onderwijs; Cafetaria Derde (school niveau of kantoor); Gezondheidszorg Vierde met niveau verblijf; Gezondheidszorg zonder verblijf; Operatiezaal ; Bijeenkomst hoge bezetting; Bijeenkomst lage bezetting; Handel; Sport lage temperatuur; Sport normale temperatuur; Sport hoge temperatuur; Keuken; Technische ruimte; Gemeenschappelijk; Andere; Onbekend. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 39

Klik 18 niet-residentiële om stijl te bewerken functies Klik Bv. ziekenhuis: om de modelstijlen te bewerken 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 40

Klik Eisenom de stijl te bewerken Klik Vergunningen om de modelstijlen ASB vanaf te bewerken 2015: Tweede E-peil; niveau Minimum aandeel hernieuwbare energie. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 41

Klik Meer om informatie de stijl te bewerken Klik www.energiesparen.be/epb/prof/evaluatie om de modelstijlen te bewerken 2013 Ontwerp van besluit: Eisen per functie; Berekeningsmethode in bijlage 1 = ontwerp van bijlage VI/1 van Energiebesluit: E-peil voor niet-residentiële gebouwen. Nota EPB-evaluatie 2013: Bijlage 1: ontwerpversie van gebouwindeling. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 42

Klik EPBD om 2010/31/EU de stijl te bewerken Klik Definitie om de BEN-gebouw modelstijlen volgens te bewerken EPBD-recast: 1. Lage energievraag van het gebouw; 2. Compensatie met hernieuwbare energie. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 44

Klik EPBD om 2010/31/EU de stijl te bewerken Klik Kostenoptimaal om de modelstijlen niveau: te bewerken Tweede Eis 2015 of niveau stappenplan; Het energieprestatieniveau dat gedurende de geraamde economische levensduur de laagste kosten met zich meebrengt. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 45

Klik Kostenoptimum om de stijl te bewerken Kostenoptimum residentieel: max. E50; Kostenoptimum niet-residentieel: max. E60. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 46

Klik om de stijl te bewerken huidige definitie Woningen : E30 + kostenoptimale deeleisen (K-peil, U/R-waarde ). Kantoren : E40 + kostenoptimale deeleisen. toekomstig engagement Elke 2 jaar studies kostenoptimale EPBeisen actualiseren. Op toezien dat inspanningen voor ieder type woning evenwaardig is. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 47

Klik Eisenpad om de wonen stijl te bewerken BEN 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 48

Klik Tweesporenbeleid om de stijl te bewerken wonen BEN 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 49

Klik Eisenpad om de kantoren stijl te bewerken en scholen BEN 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 50

Klik Toepassingsgebied om de stijl te bewerken Stedenbouwkundige vergunning/melding; Verbouwing met: Vanaf 1/1/2015; ingrijpend energetisch : grotendeels behoud van draagstructuur + nieuwe technische installaties + isolatie van minstens 75% van bestaande daken en gevels; Inclusief gedeeltelijke herbouw of uitbreiding < 800 m³. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 52

Klik Eisenom de stijl te bewerken U max voor nageïsoleerde Derde U max niveau / R min spouwmuur EISEN Minimale ventilatievoorzieningen Maximaal E-peil E 90/130* *E90 voor wonen, kantoren en scholen; *E130 andere functies. 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 53

Klik Doelstelling: om de stijl te bewerken Creëren incentive Kwantificering van de verbetering; Korting OV mogelijk voor lage E; Mogelijkheid tot koppeling aan andere subsidies; 30/09/2013 Informatiesessie EPB 2013 - wijzigingen 2015 54

Klik BEDANKT om de VOOR stijl te bewerken DE AANDACHT 30/09/2013 55